SlideShare a Scribd company logo
1 of 51
Periferik kandan kök hücre toplanması,
aferez sistemi, periferik kandan kök
hücre bankacılığı
Stj.Dr.Ertunç Şimdi, Uludağ Üniversitesi
Tıp Fakültesi
DR.RAŞİT DURUSOY KAN MERKEZİ
HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE
NEDİR?
• Primer olarak kemik iliği
mikroçevresindeki uygun
ortamlarda ve daha düşük
oranda da periferik kan
dolaşımında bulunan, kendi
kendini yenileyebilme, farklı
hücre dizilerine (eritropoietik,
granulopoietik, megakaryositik
ve lenfositik) ve hücre tiplerine
dönüşebilme özelliğine sahip
hücrelere “hematopoetik kök
hücre” adı verilmektedir.
Cohen Y, Nagler A. Umbilical cord blood
KÖK HÜCRE NE İŞE
YARAYABİLİR?
• Kök hücrelerin tanınması ve karakterizasyonu uzun yıllardır büyük ilgi
uyandırmış, bir taraftan ex- vivo hücre kültür sistemlerinde diğer
taraftan da bu hücrelerin spesifik yüzey belirteçlerini ve matürasyon
evrelerini tanımlamak üzere monoklonal antikorlar kullanılarak
yöntemler geliştirilmiştir. İnsanlarda, en immatür/pluripotent HKH
fenotipinin henüz tamamen belirlenmemiş olmasına rağmen purifiye
edilmiş CD34+ hücrelerin infüzyonu ile, hızlı ve uzun-süreli
engraftmanın sağlandığı ve lenfo-hematopoetik sistemin normal
haline geldiği bilinmektedir. Pratikte, CD34 yüzey antijenini taşıyan
hücre populasyonu içerisinde başarılı transplant için gereken asıl kök
hücrelerin de bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, kök hücre
özelliklerini taşıyan başka hücre subpopülasyonları da mevcuttur.
Örneğin, CD133+ hücreler bunlardan birisidir. Ancak HKHT pratiğinde
SORUN NEREDE?
• Hematopoetik kök hücreler işlevsel özellikleri bakımından dikkate
alındığında , kendini yenileme yeteneğine sahip hücreler olarak
tanımlanmıştır. Dolayısıyla, bu özellikleri sayesinde; letal dozda ışınlanmış
farelerde uzun-süreli normal kemik iliği işlevini sağlayabilirler. Bu işlevsel
yaklaşım tarzı, insanlar için de geçerlidir ve kök hücreler, primer
immünyetmezlikli veya aplastik anemi hastalarında görülen
hasarlı lenfo-hematopoezisi düzeltme yeteneğine sahiptir.
HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
Kök Hücre Tedavisi Uygulanan Başlıca
Hastalıklar
Lösemiler
Lenfomalar
Aplastik anemi ve Myelodisplastik
sendrom
Kalıtsal anemiler
İmmün yetersizlikler
Kalıtsal metabolik hastalıklar
http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
En uygun şekilde nasıl elde edilir?
• Günümüzde kök hücre elde
edilmesi için yüzde 99 oranında
periferik kandan aferez
yöntemiyle kök hücre elde
edilmesi kullanılmaktadır.
http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
HANGİ KAYNAK?
• Geçmişte, transplantasyon için
kök hücre kaynağı olarak kemik
iliği yaygın olarak kullanılmakla
birlikte, son yıllarda yapılan
klinik çalışmalar doğrultusunda
periferik kan ve göbek
kordonunun da kök hücre
kaynağı olarak etkin bir şekilde
kullanılabildiği gösterilmiştir.
Cohen Y, Nagler A. Umbilical cord blood
transplantation--how, when and for whom?
• HKHT'de kök hücre kaynağı olarak, periferik kan kök hücrelerinin (PKKH)
kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Ancak normal koşullar altında,
periferik kanda dolaşan CD34+ hücrelerin sayısı çok düşüktür ve yeterli
miktarda toplama yapılamamaktadır. Bu sebeple kanda dolaşan CD34+
hücrelerin sayısını arttırmak amacıyla, mobilizasyon tedavisi
uygulanmaktadır.
Anguita-Compagnon AT, Dibarrart MT, Palma J, Paredes L, Mosso C, Montalva R, Salas L, Araos D,
Delgado I, Majlis A. Mobilization and collection of peripheral blood stem cells: guidelines for blood
volume to process, based on CD34-positive blood cell count in adults and children. Transplant Proc
KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖK
HÜCRELERİ
KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖ
HÜCRELERİ
• Kök hücrelerin periferik kana mobilizasyonu için kullanılan en yaygın
yöntem, özellikle G-CSF gibi büyüme faktörlerinin kullanılmasıdır. 4
gün süresince uygulanan günlük 10-16 mg/kg G-CSF dozu, genellikle
yeterli iyi PKKH mobilizasyonunu sağlamaktadır. 5. günde aferez ile
kök hücreler toplanmaktadır. Çoğu durumda, bir kez yapılan toplama
işlemi otolog ve allojenik düzenlemeler için yeterli olmaktadır. T
hücre deplesyonu yapılan HLA-uyumlu olmayan transplantlarda, çok
sayıda kök hücre dozuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda nadiren
de olsa 6. günde ikinci kez toplama gerekebilir.
Al-Ali HK, Bourgeois M, Krahl R, Edel E, Leiblein S, Poenisch W, Basara N, Lange T, Niederwieser D. The impact
of the age of HLA-identical siblings on mobilization and collection of PBSCs for allogeneic hematopoietic
cell transplantation. Bone Marrow Transplant 2011; 46(10):1296-302
KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖK
HÜCRELERİ
• Bazı hastalarda (özellikle otolog
nakillerde) mobilizasyon yetersiz
olmaktadır (zayıf mobilize edici
kişiler);bu durumda başarısız bir
PKKH toplama girişimi sonrası
kemik iliği toplama yöntemine
başvurulabilir. Bu gibi
durumlarda “kök hücre faktörü”
gibi alternatif büyüme
faktörlerinin kullanımı gündeme
gelmiştir.
MOBİLİZE EDİCİ BİR KEMOKİN
• Geçtiğimiz yıllarda, zayıf
mobilizasyon sorununu ortadan
kaldırmak amacıyla G-CSF'e ek
olarak, plerixafor bu konuda
etkili bir kemokin olarak ortaya
çıkmıştır.
• Randomize klinik denemelerde,
pleriksafor ve G-CSF
kombinasyonunun sadece G-CSF
uygulamasından daha başarılı
olduğu gösterilmiştir.
KÖK HÜCRE
MOBİLİZASYONU
• Otolog nakillerde kök hücre mobilizasyonu için alternatif bir yöntem de
kök hücrelerin kemoterapi kullanılarak mobilize edilmesidir. Standart
doz kemoterapiden sonra kemik iliği aktivitesinin başlamasını takiben
periferik kanda dolaşan kök hücrelerin sayısında önemli bir artış
gözlenmiştir. Bu artış özellikle, ilave G-CSF uygulaması yapıldığında daha
belirgin olmuştur. Bu nedenle siklofosfamid ile birlikte G-CSF
kombinasyonu, en çok kullanılan mobilizasyon protokolu olarak ortaya
çıkmıştır. Bazen altta yatan hastalığın tedavisi için kullanılan kemoterapi
ajanları da aynı zamanda PKKH mobilize etmek amaçlı kullanılabilir.
Anguita-Compagnon AT, Dibarrart MT, Palma J, Paredes L, Mosso C, Montalva R, Salas L, Araos D,
Prof.Dr.Narinder K Mehra,Dept Of Transplant İmmunology and
ımmunogenetics AIMS, New Delhi
Jeevan Public Cord Blood Bank www.jeeewan.org
• KÖK HÜCRE NAKLİNDE EN ÖNEMLİ BASAMAK HLA UYUMLU DONÖR
SEÇİMİDİR.
www.thd.org.tr/thdData/userfiles/file/haploidantik2.pdf
Kimler Donör Olabilir?
• TÜRKKÖK Kriterlerine göre bağışçı olmak için iki önemli kriter
bulunmaktadır.
• 1-18-50 yaş aralığında olmalıdır.
• 2- Sağlıklı bir kişi olmalıdır. (Hepatit B, Hepatit C ve Sifiliz hastalığı
geçirmemiş olan, kronik hastalığı bulunmayan, kanser, HIV ( AIDS )
tanısı almamış olan kişiler)
http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
Donör olma süreci nasıl işler?
• Eğer kök hücre bağışını TÜRKKÖK bünyesinde yapacak iseniz 3 tüp kan
örneği alınır ve ilk olarak enfeksiyöz bazı hastalıklar açısından test
yapılır.Eğer sonuçlar negatif ise kan örneği HLA doku tiplendirilmesi
açısından TÜRKKÖK doku tiplendirme labaratuvarına gönderilir.
• EKG, akciğer filmi , idrar , kan testleri yapılır.
• Bu süreç eğer hastayla uyumlu ise ve donör hazırsa donör kızılay kan
merkezine çağrılır ve kök hücre aferezi yapılır ve tüm bu işlemler 4-6
hafta içinde sonlanır.
NATIONAL CANCER INSTITUTE
Alıcı ve verici arası uyum ne kadar
önemlidir?
• HLA olaraK a, b, c, dr, dq, dp
ikişer adetten 12 antijen taranır.
Aile içi nakil olacaksa bu
böyledir.
• Aile dışında 8/8 nakil en alt
sınırdır.
• 12'de 12 uyum en idealidir.
• Bazı modülasyonlar ile artık 3/6
nakil ile yarı uyumlu nakil artık
yapılabilmektedir.Aile içinde yarı
uyum bulmak zor değildir.
Prof.Dr.Ercüment Ovalı,Kök hücre nakli,Karadeniz
Alıcı ve verici arası uyum ne kadar
önemlidir?
• En ideal donör hasta ile genotipik idantik olan HLA-6/6 uyumlu
kardeşidir. Ancak,KİT ihtiyacı olan hastaların sadece %30’una, gelişmiş
ülkelerde ise kardeş sayısının az olmasına bağlı daha azına ideal verici
bulunmaktadır.
Bachar-Lustig E, Rachamim N, Li HW et al. Megadose of T cell-depleted bone marrow overcomes
MHC barriers in sublethally irradiated mice. Nature
Med 1995:1:1268-73
Alıcı ve verici arası uyum ne kadar
önemlidir?
• 1993’ten beri HİT’da megadoz yaklaşımı bazı merkezlerde başarıyla
kullanılmaktadır.Ancak megadoz yaklaşımı graft rejeksiyonunu
yenmede %100 etkili değildir. Perugia, Tuebingen ve Vienna’dan
megadoz HİT sonuçları akraba-dışı donörlerden HLA-uyumlu
transplant sonuçlarına benzer bulunmuştur.Megadoz yaklaşımı
haploidantik nakillerde kuvvetle önerilmektedir.
Aversa F, Velardi A, Tabilio A, reissner Y, martelli
MF. Haploidentical stem cell transplantation in leukemia.
Blood Reviews 2001:15:111-9.
NEDİR BU MODÜLASYONLAR?
• T lenfosit deplesyonu:GVHH'yi önlemek için T lenfositlerin
uzaklaştırılmasını gerektiren allojenik transplantlarda T hücreler
ayrılarak greft T lenfosit yönünden fakirleştirilir (negative seleksiyon).
Alternatif olarak da kök hücreler pozitif seleksiyonla seçilerek T
lenfositler de dahil olmak üzere istenmeyen hücreler uzaklaştırılmış
olur. Bunlar dışında otolog nakillerde bazen greftten tümör
hücrelerinin arındırılması için grefte bazı işlemler uygulanır. HLA-
uyumlu olmayan nakillerde ölümcül GVHH'yi engellemek için, ex-vivo
T-hücre deplesyonunun yapılması zorunludur.
Committee on Bioethics of the American Academy of Pediatrics. Children as hematopoietic stem cell donors.
Pediatrics 2010; 125(2):392-404
HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
Jaime Sanz Caballer, Valencia, Spain , Prof. Dr. Wolfram Ebell, Charite Üniversitesi, Berlin, Prof. Dr. Petr
NEDİR BU MODÜLASYONLAR?
• Ayrıca, doku gurubu daha uyumlu donörlerde de bazı durumlarda
GVHH'nin insidansını ve şiddetini azaltmak amacıyla T-lenfosit
deplesyonu yapılmaktadır. İşlemin başarısı; ayırma tekniklerine, infüze
edilen total CD34+ hücre sayısına ve kalan lenfositlerin sayısına ve
içeriğine bağlıdır. Allo-greftlerdeki nihai hedef, engraftman yetersizliği
riskini artırmadan GVHH’nı azaltmaktır. T-lenfosit sayısının, hastanın
vücut ağırlığının 1x10^(4)/kg'dan daha az olacak şekilde azaltılması,
HLA-haplotip uyumsuz transplantlarda bile şiddetli GVHH'yi
önleyebilmektedir. Diğer taraftan da HLA-uyumlu akraba olan veya
akraba dışı transplantlarda minimal CD34+ dozu olan 2x10^(6)/kg’a
ulaşılması gerekmektedir. Ancak; HLA-haploidantik transplantlarda
greft yetmezliğini önlemek için, 10 x 10^(6)/kg veya daha fazla CD34+
hücre dozuna ihtiyaç duyulmaktadır.
HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
Alıcı ve verici arası uyum ne kadar
önemlidir?
• Yalnızca 12 antijene
bakılmaktadır. Eğer hiçbir
immonolojik reaksiyon
oluşmasını istemiyorsak tek
yumurta ikizinden periferik kan
alınması gerekmektedir.
Prof.Dr.Ercüment Ovalı,Kök hücre
nakli,Karadeniz ,Teknik Üniversitesi, İç
hastalıkları AD,Hematoloji BD
Donöre yan etkileri var mıdır?
• Çoğunlukla donöre büyük bir yan etkisi bulunmamaktadır. Kemik iliği
toplamasında olduğu gibi, PKKH donörlerinde de genellikle hafif
derece yan etkiler ve nadiren şiddetli veya hayatı tehdit edici yan
etkiler görülmektedir. Donörlerin %85'i kadarında görülen en yaygın
yan etki, G-CSF uygulamasına bağlı kemik ağrısıdır. Ağrı genellikle;
pelvis, kalça, omurga ve kaburgalarda daha belirgindir. Donörlerde
görülen diğer hafif derecede yan etkiler arasında; bulantı ve kusma,
myalji, yorgunluk ve uykusuzluk yer alır. Bunlara ek olarak, kan sayımı
ve kan biyokimya değerlerinde bazı değişiklikler görülmektedir.
• Örneğin; LDH ve transaminazlarda artış ve trombosit sayısında azalma
gibi. Tipik olarak görülen diğer bir yan etki ise, antikoagülan olarak
sitrat kullanımına bağlı gelişen hipokalsemidir. Bu işlem için her
zaman yeterli bir venöz erişim gereklidir. Çoğu sağlıklı donörde PKKH
Donöre yan etkileri var mıdır?
• Donörlerin yaklaşık %20’sinde belirti oluşturan hipokalsemi
gözlenmektedir. Bununla birlikte çoğunda oral kalsiyum replasmanı
yeterli olur. Donörlerin ancak %1-2’sinde intravenöz kalsiyum
replasmanı gerektiren ciddi hipokalsemi meydana gelmektedir.
Türkiye’nin 1998 yılı verilerinin yayınlandığı bir makalede 525 kök
hücre aferezi sırasında 82 yan etki gözlendiği rapor edilmiştir.
Bunlardan yaklaşık %20’si parestezidir ve semptomların çoğunun hafif
düzeyde olduğu belirtilmektedir.
Ilhan O, Uskent N, Arslan O, et al. National survey of hemapheresis
practice in Turkey (1998). Transfus Sci 2000; 22: 195-201.
Hipokalsemi belirtileri gözlenen
olgularda;
• 1) İşlemin kan akım hızı düşürülebilir,
• 2) ACD oranı azaltılabilir
• 3) Eğer replasman sıvısı olarak taze donmuş plazma (TDP) veriliyorsa
bunun hızı azaltılabilir
• 4) ACD yerine ACD-heparin solusyonuna geçilebilir
• 5) Hastaya oral olarak Ca+2 içeren sıvılar veya oral Ca+2 preperatı
verilebilir.
Ortalama nakil sayısı
• TÜRKKÖK kurulmadan önce yurdışından HLA uyumlu bağışçılara
bağımlılık fazlaydı.2017 'de TÜRKKÖK bünyesinde 500 hastaya kök
hücre nakli yapıldı.Bunun yanında yurtdışında doku uyumu olarak
yüksek oranda eşleşme olan hastalara da kök hücre gönderilip tedavi
edilmelerinin önü açılmıştır.
TürkKÖK, Türk Kızılayı
www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
AFEREZ YÖNTEMİYLE NASIL KÖK
HÜCRE TOPLANIR?
• Eğer gerekli testler yapılıp hasta ile yüksek oranda uyum sağlanan bir
donör adayı bulunduysa 4 gün süreyle hastaya G-CSF uygulanarak kök
hücrelerin periferik kanda terapotik düzeye gelmesi sağlanır.4.günün
sonunda klasik bir afarez cihazıyla fakat trombosit afarezinden farklı
olarak 4-5 saat içerisinde hücreler toplanır.Ve uygun koşullarda
saklanır.
Brauninger S, Bialleck H, Thorausch K, Felt T, Seifried E, Bonig H. Allogeneic donor peripheral blood
"stem cell" apheresis: prospective comparison of two apheresis systems. Transfusion 2012;
52(5):1137-45
S
o
HANGİ AFEREZ CİHAZI?
• Mobilizasyondan sonra dolaşımdaki PKKH'ler, aferez cihazıyla
toplanmalıdır. Bu amaçla kullanılan bir çok farklı cihaz olsa da CD34+
hücre toplama etkinliği benzerdir. Bu cihazlar arasındaki en önemli
farlılık ise; elde edilen nihai üründe görülen trombosit ve eritrosit
kontaminasyon derecesindedir.
• Mobilizasyon sonrası yeterli sayıda PKKH toplanabileceğinin
belirlenmesi için toplama günü toplanacak kişinin periferik kanında
CD34+ hücrelerin sayısının en az 10 hücre/mikroL olması
gerekmektedir.
Brauninger S, Bialleck H, Thorausch K, Felt T, Seifried E, Bonig H. Allogeneic donor peripheral blood
"stem cell" apheresis: prospective comparison of two apheresis systems. Transfusion 2012;
Periferik kandan kök hücre toplama
sonrası yapılması gereken kalite kontrol
testleri
a- Hücre sayımı
b- Canlılık
c- Morfolojik analiz
d- İmmünfenotipleme: En sık kullanılan tanımlama panelleri aşağıda
özetlenmiştir.
Hematopoetik kök hücre için: CD45, CD34, CD38, CD13, CD33,
CD14, CD3, CD133
e- Koloni sayımı
f- Aerob ve anaerob kültür
KÖK HÜCRE SAYIMI
• Bazı merkezlerde dolaşımda
olması gereken en az hücre
sayısına ulaşılamadığında
toplama işlemine
başlatılmamaktadır. Ancak,
periferik kandaki CD34+
hücrelerin ölçümünde, özellikle
düşük değerlerde, önemli
derecede hata olabileceği
dikkate alınmalıdır.
HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
• Hazırlanan ürünün hematopoietik potansiyelinin
değerlendirilmesinde, kök hücrelerin fonksiyon ve canlılıklarının
gösterilmesinde kullanılan en etkili yöntem CFU-GM ölçümleridir.
Hücreler yarı katı bir ortam içinde, büyüme faktörleri ile
desteklenerek, kültür ortamında çoğaltılmakta ve iki haftalık süre
sonunda çeşitli koloni oluşturan hücre toplulukları sayılmaktadır.
Juttner ve ark. 6.3x105/kg CFU-GM içeren ürünlerin kullanılması ile
tüm hastalarda engrafmanın sağlandığını bildirmiştir.
KÖK HÜCRE SAKLAMA
KOŞULLARI
• Hematopoetik kök hücreler 72 saate kadar infüze edilecekse, Kİ veya
PKKH’lerin dondurulmasına gerek yoktur. Merkezin protokolleri
(standart uygulama yöntemleri/SUY) dikkate alınarak, kök hücre
ürünü oda sıcaklığında veya uzun süreli kullanım için 4ºC'de muhafaza
edilebilir.
• HKH'lerin daha uzun süreli kullanımı için kriyoprezervasyon gerekir.
Bu durumda da merkezin standartlarına göre kriyoprezervasyon
solüsyonu içinde dondurulması gerekmektedir. Kriyoprezervasyon
solüsyonu olarak genellikle, otolog plazma içinde %10 DMSO, HES
veya albumin kullanılmaktadır. Kontrollü bir şekilde dondurulan
hücreler, yaklaşık 10 yıla kadar sıvı nitrojende muhafaza edilebilir.
KÖK HÜCRE BANKACILIĞINDA
SAKLAMA KOŞULLARI
• Uzun süreli saklanacaksa donduralarak
saklanır.Kriyoprotektan ilavesinden
sonra kademeli olarak ısısı –80 C’nin
altında mekanik veya programlı olarak
azaltıldıktan sonra -196 C azot
tanklarında saklanan ve kullanım halinde
donmuş olarak transfer edilen kök hücre
nakil ürünüdür.
HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
Jaime Sanz Caballer, Valencia, Spain , Prof. Dr. Wolfram Ebell,
Charite Üniversitesi, Berlin, Prof. Dr. Petr Sedlaçek, Charles
Üniversitesi, Prag
ALICININ KÖK HÜCRE NAKLİNE
HAZIRLANMASI
• Öncelikle alıcının kök hücre
aktarımı için yandaş hastalıkları
eğer varsa tedavi
edilmelidir.Örneğin; enfeksiyona
yatkınlık oluşturacak durumlar
bu konuda çok
önemlidir.Bunların efektif bir
biçimde tedavi edilmesi
gereklidir.
Guidelines for preventing opportunistic infections
ALICININ KÖK HÜCRE NAKLİNE
HAZIRLANMASI
• Sonraki amaç kişinin bozulmuş, sağlıklı olan lösemik olan hücreleri
yokedip yeni kök hücreleri hastaya enjekte edilmesini sağlamaktadır.
• Değişik kombinasyonda kematerapotikler uygulanarak kemik iliğinin
yok edilmesi sağlanır. Kematerapotik ilaç tedavisi bittikten 48 saat
sonra dondurulmuş olarak saklanan kök hücreler hastaya infüze
edilir.Ve hücreler ilk önce dalağa giderek oradan da kemik iliğine
giderek 15 gün içinde hastanın kan hücrelerini üretmeye başlarlar ve
1 yıl içinde yeni bir kemik iliğine dönüşürler.
Guidelines for preventing opportunistic infections among hematopoietic stem cell transplant recipients.
Centers for Disease Control and … - … and reports: Morbidity …, 2000 - ncbi.nlm.nih.gov
Kemoterapinin yan etkileri
• Hematopoetik kök hücre nakli
öncesi yüksek doz kemoterapi
alanlarda oral mukozit gelişme
oranı yaklaşık %75-80’dir.
Vera-Llonch M, Oster G, Ford CM, Lu J, Sonis S.
Oral mucositis and outcomes of allogeneic
hematopoietic stem-cell transplantation in
patients with hematologic malignancies.
Support Care Cancer 2007;15:491-6.
Nakil sonrası komplikasyonlar
• Komplikasyonlar için ilk 100 gün çok önemlidir. En sık komplikasyonlar hastalığın relapsı ve graft versus
host hastalığıdır.
• GVHD için bazı profilaktik önlemler alınabilir.Mortalitesi çok yüksek olan tehlikeli bir hastalıktır.Fakat
nakilde biraz GVHD olması istenir.Fakat bu reaksiyonun derecesi çok önemlidir.
dergipark.gov.tr/download/article-file/233562
Complications of hematopoetic stem cell transplantation
Damla Günenç,1 Merve Güner Oytun,1 Güray Saydam2
TÜMÖR HÜCRELERİNİN
KONTAMİNASYONU
• Genelde kemik iliğinden toplanan ürünler karşılaştırıldığı zaman
periferik kan kök hücre aferezi ile toplanan üründe hem daha
az sıklıkta hem de daha az sayıda tümör hücre kontaminasyonu
olduğu bilinmektedir.
Ross AA, Cooper BW, Lazarus HM, et al. Detection and viability of tumor cells in peripheral
blood stem cell collections from breast cancer patients using immunocytochemical and
clonogenic assay techniques. Blood 1993; 82: 2605-2610
Moss TJ, Cairo M, Santana VM, et al. Clonogenicity of circulating neuroblastoma cells:
implications regarding peripheral blood stem cell transplantation. Blood. 1994; 83:
Kordon Kanından Kök Hücre Elde
Edilmesi
• Kordon kanından kök hücre elde
edildikten sonraki dönemde aile
içi gereksinim olursa bu hücreler
kullanılabilir. Örneğin, 4 kardeşli
bir ailede tam bir (6 da 6) doku
uygunluk oranı % 25, altı kardeşli
bir ailede % 90’dır. Tam
uyumluluk yönünden anne/baba
ile oran ise % 25’dir.
Kordon Kanından Kök Hücre Elde
Edilmesi
• Daha yeni uygulamalardır.Daha
fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
• CMV geçisi azdır.
• Graft Versus Host Hastalığı
ortaya çıkma olasılığı
azdır.Çünkü bebeklerin T
lenfositleri daha tam olarak
olgunlaşmamıştır.
Univercity of Colorado Cancer
Center
Kordon Kanından Kök Hücre Elde
Edilmesi
• 3/6' ya kadar uyum kabul
edilebilir.
• Kök hücreleri arttırmak için
invitro ekspansiyon yöntemleri
de uygulanabilir.
• Engrafman süresi fazladır.
Expansion in vitro of transplantable human cord
blood stem cells demonstrated using a quantitative
assay of their lympho-myeloid repopulating
activity in nonobese …
• https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/stem-cell-transplant
Kaynaklar
https://www.matchis.nl/
Het Nederlands Centrum voor
Stamceldonoren
http://nocamels.com/2014/02/five-
israeli-companies-using-stem-cells-
to-change-the-face-of-medicine/
Periferik kandan kök hücre elde edilmesi.ppt

More Related Content

What's hot

1.sınıf2h endoplazmik retikulum
1.sınıf2h endoplazmik retikulum1.sınıf2h endoplazmik retikulum
1.sınıf2h endoplazmik retikulumMuhammed Arvasi
 
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutu
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutuKök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutu
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutuFatih University
 
Organ nakli ve bağlantılı etik konuları
Organ nakli ve bağlantılı etik konularıOrgan nakli ve bağlantılı etik konuları
Organ nakli ve bağlantılı etik konularıFatih University
 
Tibbi biyolojiye giris
Tibbi biyolojiye girisTibbi biyolojiye giris
Tibbi biyolojiye girisSema Atasever
 
Hücre ve Organelleri
Hücre ve OrganelleriHücre ve Organelleri
Hücre ve Organelleri06AYDIN
 
Genetik hastalıklar
Genetik hastalıklarGenetik hastalıklar
Genetik hastalıklarSema Atasever
 
Stem cells
Stem cellsStem cells
Stem cellssujags
 
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notları
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notlarıMikrobiyoloji 3.hafta ders notları
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notlarıSenin Biyolojin
 
Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org ) Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 

What's hot (20)

1.sınıf2h endoplazmik retikulum
1.sınıf2h endoplazmik retikulum1.sınıf2h endoplazmik retikulum
1.sınıf2h endoplazmik retikulum
 
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Mutasyonlar ve mutajenler (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Serebral palsy rehabilitasyonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Inme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutu
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutuKök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutu
Kök hücre araştırmaları ve eti̇k boyutu
 
1.sınıf2h nukleus
1.sınıf2h nukleus1.sınıf2h nukleus
1.sınıf2h nukleus
 
Osteoloji kemiğin yapısı
Osteoloji kemiğin yapısıOsteoloji kemiğin yapısı
Osteoloji kemiğin yapısı
 
Organ nakli ve bağlantılı etik konuları
Organ nakli ve bağlantılı etik konularıOrgan nakli ve bağlantılı etik konuları
Organ nakli ve bağlantılı etik konuları
 
STEM CELLS
STEM CELLSSTEM CELLS
STEM CELLS
 
Tibbi biyolojiye giris
Tibbi biyolojiye girisTibbi biyolojiye giris
Tibbi biyolojiye giris
 
Hücre ve Organelleri
Hücre ve OrganelleriHücre ve Organelleri
Hücre ve Organelleri
 
Genetik hastalıklar
Genetik hastalıklarGenetik hastalıklar
Genetik hastalıklar
 
Stem cells
Stem cellsStem cells
Stem cells
 
Erkek reproduktif sistem histolojisi
Erkek reproduktif sistem histolojisiErkek reproduktif sistem histolojisi
Erkek reproduktif sistem histolojisi
 
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )
histolojiye giriş (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hipotonik bebek(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Genetik sözlük
Genetik sözlükGenetik sözlük
Genetik sözlük
 
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notları
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notlarıMikrobiyoloji 3.hafta ders notları
Mikrobiyoloji 3.hafta ders notları
 
Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org ) Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Tiroid hastalıkları patofizyolojisi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Bağ doku
Bağ dokuBağ doku
Bağ doku
 

Similar to Periferik kandan kök hücre elde edilmesi.ppt

Kordon kanı saklanmalı mıdır?
Kordon kanı saklanmalı mıdır?Kordon kanı saklanmalı mıdır?
Kordon kanı saklanmalı mıdır?fcayan
 
Kalp nakli dr. umit kervan
Kalp nakli   dr. umit kervanKalp nakli   dr. umit kervan
Kalp nakli dr. umit kervanuvcd
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015tyfngnc
 
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miKok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miuvcd
 
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miKok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miuvcd
 
Hematolojide tanı yöntemleri
Hematolojide tanı yöntemleriHematolojide tanı yöntemleri
Hematolojide tanı yöntemleritipdersnotlari
 
Renal transplantasyon
Renal transplantasyonRenal transplantasyon
Renal transplantasyonneffeno
 
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahimtyfngnc
 
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeş
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeşSalon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeş
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeştyfngnc
 
Kronik böbrek hastalarında tedavi
Kronik böbrek hastalarında tedaviKronik böbrek hastalarında tedavi
Kronik böbrek hastalarında tedavisocialengineeer
 
Makale Bulgular Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdf
Makale Bulgular  Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdfMakale Bulgular  Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdf
Makale Bulgular Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdfabhitravel01
 
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfuroloji
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfurolojiNephron sparing surgery in transplant patients, itfuroloji
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfurolojiTC İÜ İTF Üroloji AD
 
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Çocukluk Çağı Böbrek Tümörleri
Çocukluk Çağı Böbrek TümörleriÇocukluk Çağı Böbrek Tümörleri
Çocukluk Çağı Böbrek TümörleriBarış Yılmaz
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sontyfngnc
 
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...Burak Küçük
 
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)tyfngnc
 
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 

Similar to Periferik kandan kök hücre elde edilmesi.ppt (20)

Kordon kanı saklanmalı mıdır?
Kordon kanı saklanmalı mıdır?Kordon kanı saklanmalı mıdır?
Kordon kanı saklanmalı mıdır?
 
Kalp nakli dr. umit kervan
Kalp nakli   dr. umit kervanKalp nakli   dr. umit kervan
Kalp nakli dr. umit kervan
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
 
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miKok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
 
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir miKok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
Kok hucre tedavi yontemleri ile yeni damar olusumu gerceklestirilebilir mi
 
Hematolojide tanı yöntemleri
Hematolojide tanı yöntemleriHematolojide tanı yöntemleri
Hematolojide tanı yöntemleri
 
Renal transplantasyon
Renal transplantasyonRenal transplantasyon
Renal transplantasyon
 
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
 
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Böbrek transplantasyonu(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeş
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeşSalon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeş
Salon b 13 kasim 14.00 15.15 seval i̇zdeş
 
Kronik böbrek hastalarında tedavi
Kronik böbrek hastalarında tedaviKronik böbrek hastalarında tedavi
Kronik böbrek hastalarında tedavi
 
Makale Bulgular Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdf
Makale Bulgular  Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdfMakale Bulgular  Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdf
Makale Bulgular Her bir makalenin bulgular nelerdir ve sz .pdf
 
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfuroloji
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfurolojiNephron sparing surgery in transplant patients, itfuroloji
Nephron sparing surgery in transplant patients, itfuroloji
 
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Türkiye de hemofili yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Çocukluk Çağı Böbrek Tümörleri
Çocukluk Çağı Böbrek TümörleriÇocukluk Çağı Böbrek Tümörleri
Çocukluk Çağı Böbrek Tümörleri
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum son
 
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...
METASTATİK KANSER HÜCRELERİNDEKİ HEDEF ORGANA ÖZGÜ ADAPTASYON VE SELEKSİYON M...
 
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
Salon a 17 kasim 2011 14.30 14.50 münci kalaycıoğlu (2)
 
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
lenfoma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
FETAL TORAKS ANOMALİLERİ
FETAL TORAKS ANOMALİLERİFETAL TORAKS ANOMALİLERİ
FETAL TORAKS ANOMALİLERİ
 

Periferik kandan kök hücre elde edilmesi.ppt

  • 1. Periferik kandan kök hücre toplanması, aferez sistemi, periferik kandan kök hücre bankacılığı Stj.Dr.Ertunç Şimdi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi DR.RAŞİT DURUSOY KAN MERKEZİ
  • 2. HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE NEDİR? • Primer olarak kemik iliği mikroçevresindeki uygun ortamlarda ve daha düşük oranda da periferik kan dolaşımında bulunan, kendi kendini yenileyebilme, farklı hücre dizilerine (eritropoietik, granulopoietik, megakaryositik ve lenfositik) ve hücre tiplerine dönüşebilme özelliğine sahip hücrelere “hematopoetik kök hücre” adı verilmektedir. Cohen Y, Nagler A. Umbilical cord blood
  • 3. KÖK HÜCRE NE İŞE YARAYABİLİR? • Kök hücrelerin tanınması ve karakterizasyonu uzun yıllardır büyük ilgi uyandırmış, bir taraftan ex- vivo hücre kültür sistemlerinde diğer taraftan da bu hücrelerin spesifik yüzey belirteçlerini ve matürasyon evrelerini tanımlamak üzere monoklonal antikorlar kullanılarak yöntemler geliştirilmiştir. İnsanlarda, en immatür/pluripotent HKH fenotipinin henüz tamamen belirlenmemiş olmasına rağmen purifiye edilmiş CD34+ hücrelerin infüzyonu ile, hızlı ve uzun-süreli engraftmanın sağlandığı ve lenfo-hematopoetik sistemin normal haline geldiği bilinmektedir. Pratikte, CD34 yüzey antijenini taşıyan hücre populasyonu içerisinde başarılı transplant için gereken asıl kök hücrelerin de bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, kök hücre özelliklerini taşıyan başka hücre subpopülasyonları da mevcuttur. Örneğin, CD133+ hücreler bunlardan birisidir. Ancak HKHT pratiğinde
  • 4. SORUN NEREDE? • Hematopoetik kök hücreler işlevsel özellikleri bakımından dikkate alındığında , kendini yenileme yeteneğine sahip hücreler olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla, bu özellikleri sayesinde; letal dozda ışınlanmış farelerde uzun-süreli normal kemik iliği işlevini sağlayabilirler. Bu işlevsel yaklaşım tarzı, insanlar için de geçerlidir ve kök hücreler, primer immünyetmezlikli veya aplastik anemi hastalarında görülen hasarlı lenfo-hematopoezisi düzeltme yeteneğine sahiptir. HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
  • 5. Kök Hücre Tedavisi Uygulanan Başlıca Hastalıklar Lösemiler Lenfomalar Aplastik anemi ve Myelodisplastik sendrom Kalıtsal anemiler İmmün yetersizlikler Kalıtsal metabolik hastalıklar http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
  • 6. En uygun şekilde nasıl elde edilir? • Günümüzde kök hücre elde edilmesi için yüzde 99 oranında periferik kandan aferez yöntemiyle kök hücre elde edilmesi kullanılmaktadır. http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
  • 7. HANGİ KAYNAK? • Geçmişte, transplantasyon için kök hücre kaynağı olarak kemik iliği yaygın olarak kullanılmakla birlikte, son yıllarda yapılan klinik çalışmalar doğrultusunda periferik kan ve göbek kordonunun da kök hücre kaynağı olarak etkin bir şekilde kullanılabildiği gösterilmiştir. Cohen Y, Nagler A. Umbilical cord blood transplantation--how, when and for whom?
  • 8. • HKHT'de kök hücre kaynağı olarak, periferik kan kök hücrelerinin (PKKH) kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Ancak normal koşullar altında, periferik kanda dolaşan CD34+ hücrelerin sayısı çok düşüktür ve yeterli miktarda toplama yapılamamaktadır. Bu sebeple kanda dolaşan CD34+ hücrelerin sayısını arttırmak amacıyla, mobilizasyon tedavisi uygulanmaktadır. Anguita-Compagnon AT, Dibarrart MT, Palma J, Paredes L, Mosso C, Montalva R, Salas L, Araos D, Delgado I, Majlis A. Mobilization and collection of peripheral blood stem cells: guidelines for blood volume to process, based on CD34-positive blood cell count in adults and children. Transplant Proc KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖK HÜCRELERİ
  • 9. KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖ HÜCRELERİ • Kök hücrelerin periferik kana mobilizasyonu için kullanılan en yaygın yöntem, özellikle G-CSF gibi büyüme faktörlerinin kullanılmasıdır. 4 gün süresince uygulanan günlük 10-16 mg/kg G-CSF dozu, genellikle yeterli iyi PKKH mobilizasyonunu sağlamaktadır. 5. günde aferez ile kök hücreler toplanmaktadır. Çoğu durumda, bir kez yapılan toplama işlemi otolog ve allojenik düzenlemeler için yeterli olmaktadır. T hücre deplesyonu yapılan HLA-uyumlu olmayan transplantlarda, çok sayıda kök hücre dozuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda nadiren de olsa 6. günde ikinci kez toplama gerekebilir. Al-Ali HK, Bourgeois M, Krahl R, Edel E, Leiblein S, Poenisch W, Basara N, Lange T, Niederwieser D. The impact of the age of HLA-identical siblings on mobilization and collection of PBSCs for allogeneic hematopoietic cell transplantation. Bone Marrow Transplant 2011; 46(10):1296-302
  • 10. KÖK HÜCRE KAYNAĞI OLARAK PERİFERİK KAN KÖK HÜCRELERİ • Bazı hastalarda (özellikle otolog nakillerde) mobilizasyon yetersiz olmaktadır (zayıf mobilize edici kişiler);bu durumda başarısız bir PKKH toplama girişimi sonrası kemik iliği toplama yöntemine başvurulabilir. Bu gibi durumlarda “kök hücre faktörü” gibi alternatif büyüme faktörlerinin kullanımı gündeme gelmiştir.
  • 11. MOBİLİZE EDİCİ BİR KEMOKİN • Geçtiğimiz yıllarda, zayıf mobilizasyon sorununu ortadan kaldırmak amacıyla G-CSF'e ek olarak, plerixafor bu konuda etkili bir kemokin olarak ortaya çıkmıştır. • Randomize klinik denemelerde, pleriksafor ve G-CSF kombinasyonunun sadece G-CSF uygulamasından daha başarılı olduğu gösterilmiştir.
  • 12. KÖK HÜCRE MOBİLİZASYONU • Otolog nakillerde kök hücre mobilizasyonu için alternatif bir yöntem de kök hücrelerin kemoterapi kullanılarak mobilize edilmesidir. Standart doz kemoterapiden sonra kemik iliği aktivitesinin başlamasını takiben periferik kanda dolaşan kök hücrelerin sayısında önemli bir artış gözlenmiştir. Bu artış özellikle, ilave G-CSF uygulaması yapıldığında daha belirgin olmuştur. Bu nedenle siklofosfamid ile birlikte G-CSF kombinasyonu, en çok kullanılan mobilizasyon protokolu olarak ortaya çıkmıştır. Bazen altta yatan hastalığın tedavisi için kullanılan kemoterapi ajanları da aynı zamanda PKKH mobilize etmek amaçlı kullanılabilir. Anguita-Compagnon AT, Dibarrart MT, Palma J, Paredes L, Mosso C, Montalva R, Salas L, Araos D,
  • 13. Prof.Dr.Narinder K Mehra,Dept Of Transplant İmmunology and ımmunogenetics AIMS, New Delhi
  • 14. Jeevan Public Cord Blood Bank www.jeeewan.org
  • 15. • KÖK HÜCRE NAKLİNDE EN ÖNEMLİ BASAMAK HLA UYUMLU DONÖR SEÇİMİDİR. www.thd.org.tr/thdData/userfiles/file/haploidantik2.pdf
  • 16. Kimler Donör Olabilir? • TÜRKKÖK Kriterlerine göre bağışçı olmak için iki önemli kriter bulunmaktadır. • 1-18-50 yaş aralığında olmalıdır. • 2- Sağlıklı bir kişi olmalıdır. (Hepatit B, Hepatit C ve Sifiliz hastalığı geçirmemiş olan, kronik hastalığı bulunmayan, kanser, HIV ( AIDS ) tanısı almamış olan kişiler) http://www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
  • 17. Donör olma süreci nasıl işler? • Eğer kök hücre bağışını TÜRKKÖK bünyesinde yapacak iseniz 3 tüp kan örneği alınır ve ilk olarak enfeksiyöz bazı hastalıklar açısından test yapılır.Eğer sonuçlar negatif ise kan örneği HLA doku tiplendirilmesi açısından TÜRKKÖK doku tiplendirme labaratuvarına gönderilir. • EKG, akciğer filmi , idrar , kan testleri yapılır. • Bu süreç eğer hastayla uyumlu ise ve donör hazırsa donör kızılay kan merkezine çağrılır ve kök hücre aferezi yapılır ve tüm bu işlemler 4-6 hafta içinde sonlanır.
  • 19. Alıcı ve verici arası uyum ne kadar önemlidir? • HLA olaraK a, b, c, dr, dq, dp ikişer adetten 12 antijen taranır. Aile içi nakil olacaksa bu böyledir. • Aile dışında 8/8 nakil en alt sınırdır. • 12'de 12 uyum en idealidir. • Bazı modülasyonlar ile artık 3/6 nakil ile yarı uyumlu nakil artık yapılabilmektedir.Aile içinde yarı uyum bulmak zor değildir. Prof.Dr.Ercüment Ovalı,Kök hücre nakli,Karadeniz
  • 20. Alıcı ve verici arası uyum ne kadar önemlidir? • En ideal donör hasta ile genotipik idantik olan HLA-6/6 uyumlu kardeşidir. Ancak,KİT ihtiyacı olan hastaların sadece %30’una, gelişmiş ülkelerde ise kardeş sayısının az olmasına bağlı daha azına ideal verici bulunmaktadır. Bachar-Lustig E, Rachamim N, Li HW et al. Megadose of T cell-depleted bone marrow overcomes MHC barriers in sublethally irradiated mice. Nature Med 1995:1:1268-73
  • 21. Alıcı ve verici arası uyum ne kadar önemlidir? • 1993’ten beri HİT’da megadoz yaklaşımı bazı merkezlerde başarıyla kullanılmaktadır.Ancak megadoz yaklaşımı graft rejeksiyonunu yenmede %100 etkili değildir. Perugia, Tuebingen ve Vienna’dan megadoz HİT sonuçları akraba-dışı donörlerden HLA-uyumlu transplant sonuçlarına benzer bulunmuştur.Megadoz yaklaşımı haploidantik nakillerde kuvvetle önerilmektedir. Aversa F, Velardi A, Tabilio A, reissner Y, martelli MF. Haploidentical stem cell transplantation in leukemia. Blood Reviews 2001:15:111-9.
  • 22. NEDİR BU MODÜLASYONLAR? • T lenfosit deplesyonu:GVHH'yi önlemek için T lenfositlerin uzaklaştırılmasını gerektiren allojenik transplantlarda T hücreler ayrılarak greft T lenfosit yönünden fakirleştirilir (negative seleksiyon). Alternatif olarak da kök hücreler pozitif seleksiyonla seçilerek T lenfositler de dahil olmak üzere istenmeyen hücreler uzaklaştırılmış olur. Bunlar dışında otolog nakillerde bazen greftten tümör hücrelerinin arındırılması için grefte bazı işlemler uygulanır. HLA- uyumlu olmayan nakillerde ölümcül GVHH'yi engellemek için, ex-vivo T-hücre deplesyonunun yapılması zorunludur. Committee on Bioethics of the American Academy of Pediatrics. Children as hematopoietic stem cell donors. Pediatrics 2010; 125(2):392-404 HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING Jaime Sanz Caballer, Valencia, Spain , Prof. Dr. Wolfram Ebell, Charite Üniversitesi, Berlin, Prof. Dr. Petr
  • 23. NEDİR BU MODÜLASYONLAR? • Ayrıca, doku gurubu daha uyumlu donörlerde de bazı durumlarda GVHH'nin insidansını ve şiddetini azaltmak amacıyla T-lenfosit deplesyonu yapılmaktadır. İşlemin başarısı; ayırma tekniklerine, infüze edilen total CD34+ hücre sayısına ve kalan lenfositlerin sayısına ve içeriğine bağlıdır. Allo-greftlerdeki nihai hedef, engraftman yetersizliği riskini artırmadan GVHH’nı azaltmaktır. T-lenfosit sayısının, hastanın vücut ağırlığının 1x10^(4)/kg'dan daha az olacak şekilde azaltılması, HLA-haplotip uyumsuz transplantlarda bile şiddetli GVHH'yi önleyebilmektedir. Diğer taraftan da HLA-uyumlu akraba olan veya akraba dışı transplantlarda minimal CD34+ dozu olan 2x10^(6)/kg’a ulaşılması gerekmektedir. Ancak; HLA-haploidantik transplantlarda greft yetmezliğini önlemek için, 10 x 10^(6)/kg veya daha fazla CD34+ hücre dozuna ihtiyaç duyulmaktadır. HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
  • 24. Alıcı ve verici arası uyum ne kadar önemlidir? • Yalnızca 12 antijene bakılmaktadır. Eğer hiçbir immonolojik reaksiyon oluşmasını istemiyorsak tek yumurta ikizinden periferik kan alınması gerekmektedir. Prof.Dr.Ercüment Ovalı,Kök hücre nakli,Karadeniz ,Teknik Üniversitesi, İç hastalıkları AD,Hematoloji BD
  • 25. Donöre yan etkileri var mıdır? • Çoğunlukla donöre büyük bir yan etkisi bulunmamaktadır. Kemik iliği toplamasında olduğu gibi, PKKH donörlerinde de genellikle hafif derece yan etkiler ve nadiren şiddetli veya hayatı tehdit edici yan etkiler görülmektedir. Donörlerin %85'i kadarında görülen en yaygın yan etki, G-CSF uygulamasına bağlı kemik ağrısıdır. Ağrı genellikle; pelvis, kalça, omurga ve kaburgalarda daha belirgindir. Donörlerde görülen diğer hafif derecede yan etkiler arasında; bulantı ve kusma, myalji, yorgunluk ve uykusuzluk yer alır. Bunlara ek olarak, kan sayımı ve kan biyokimya değerlerinde bazı değişiklikler görülmektedir. • Örneğin; LDH ve transaminazlarda artış ve trombosit sayısında azalma gibi. Tipik olarak görülen diğer bir yan etki ise, antikoagülan olarak sitrat kullanımına bağlı gelişen hipokalsemidir. Bu işlem için her zaman yeterli bir venöz erişim gereklidir. Çoğu sağlıklı donörde PKKH
  • 26. Donöre yan etkileri var mıdır? • Donörlerin yaklaşık %20’sinde belirti oluşturan hipokalsemi gözlenmektedir. Bununla birlikte çoğunda oral kalsiyum replasmanı yeterli olur. Donörlerin ancak %1-2’sinde intravenöz kalsiyum replasmanı gerektiren ciddi hipokalsemi meydana gelmektedir. Türkiye’nin 1998 yılı verilerinin yayınlandığı bir makalede 525 kök hücre aferezi sırasında 82 yan etki gözlendiği rapor edilmiştir. Bunlardan yaklaşık %20’si parestezidir ve semptomların çoğunun hafif düzeyde olduğu belirtilmektedir. Ilhan O, Uskent N, Arslan O, et al. National survey of hemapheresis practice in Turkey (1998). Transfus Sci 2000; 22: 195-201.
  • 27. Hipokalsemi belirtileri gözlenen olgularda; • 1) İşlemin kan akım hızı düşürülebilir, • 2) ACD oranı azaltılabilir • 3) Eğer replasman sıvısı olarak taze donmuş plazma (TDP) veriliyorsa bunun hızı azaltılabilir • 4) ACD yerine ACD-heparin solusyonuna geçilebilir • 5) Hastaya oral olarak Ca+2 içeren sıvılar veya oral Ca+2 preperatı verilebilir.
  • 28. Ortalama nakil sayısı • TÜRKKÖK kurulmadan önce yurdışından HLA uyumlu bağışçılara bağımlılık fazlaydı.2017 'de TÜRKKÖK bünyesinde 500 hastaya kök hücre nakli yapıldı.Bunun yanında yurtdışında doku uyumu olarak yüksek oranda eşleşme olan hastalara da kök hücre gönderilip tedavi edilmelerinin önü açılmıştır. TürkKÖK, Türk Kızılayı www.kanver.org/sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53
  • 29. AFEREZ YÖNTEMİYLE NASIL KÖK HÜCRE TOPLANIR? • Eğer gerekli testler yapılıp hasta ile yüksek oranda uyum sağlanan bir donör adayı bulunduysa 4 gün süreyle hastaya G-CSF uygulanarak kök hücrelerin periferik kanda terapotik düzeye gelmesi sağlanır.4.günün sonunda klasik bir afarez cihazıyla fakat trombosit afarezinden farklı olarak 4-5 saat içerisinde hücreler toplanır.Ve uygun koşullarda saklanır. Brauninger S, Bialleck H, Thorausch K, Felt T, Seifried E, Bonig H. Allogeneic donor peripheral blood "stem cell" apheresis: prospective comparison of two apheresis systems. Transfusion 2012; 52(5):1137-45
  • 30. S o
  • 31.
  • 32. HANGİ AFEREZ CİHAZI? • Mobilizasyondan sonra dolaşımdaki PKKH'ler, aferez cihazıyla toplanmalıdır. Bu amaçla kullanılan bir çok farklı cihaz olsa da CD34+ hücre toplama etkinliği benzerdir. Bu cihazlar arasındaki en önemli farlılık ise; elde edilen nihai üründe görülen trombosit ve eritrosit kontaminasyon derecesindedir. • Mobilizasyon sonrası yeterli sayıda PKKH toplanabileceğinin belirlenmesi için toplama günü toplanacak kişinin periferik kanında CD34+ hücrelerin sayısının en az 10 hücre/mikroL olması gerekmektedir. Brauninger S, Bialleck H, Thorausch K, Felt T, Seifried E, Bonig H. Allogeneic donor peripheral blood "stem cell" apheresis: prospective comparison of two apheresis systems. Transfusion 2012;
  • 33. Periferik kandan kök hücre toplama sonrası yapılması gereken kalite kontrol testleri a- Hücre sayımı b- Canlılık c- Morfolojik analiz d- İmmünfenotipleme: En sık kullanılan tanımlama panelleri aşağıda özetlenmiştir. Hematopoetik kök hücre için: CD45, CD34, CD38, CD13, CD33, CD14, CD3, CD133 e- Koloni sayımı f- Aerob ve anaerob kültür
  • 34. KÖK HÜCRE SAYIMI • Bazı merkezlerde dolaşımda olması gereken en az hücre sayısına ulaşılamadığında toplama işlemine başlatılmamaktadır. Ancak, periferik kandaki CD34+ hücrelerin ölçümünde, özellikle düşük değerlerde, önemli derecede hata olabileceği dikkate alınmalıdır. HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING
  • 35. • Hazırlanan ürünün hematopoietik potansiyelinin değerlendirilmesinde, kök hücrelerin fonksiyon ve canlılıklarının gösterilmesinde kullanılan en etkili yöntem CFU-GM ölçümleridir. Hücreler yarı katı bir ortam içinde, büyüme faktörleri ile desteklenerek, kültür ortamında çoğaltılmakta ve iki haftalık süre sonunda çeşitli koloni oluşturan hücre toplulukları sayılmaktadır. Juttner ve ark. 6.3x105/kg CFU-GM içeren ürünlerin kullanılması ile tüm hastalarda engrafmanın sağlandığını bildirmiştir.
  • 36. KÖK HÜCRE SAKLAMA KOŞULLARI • Hematopoetik kök hücreler 72 saate kadar infüze edilecekse, Kİ veya PKKH’lerin dondurulmasına gerek yoktur. Merkezin protokolleri (standart uygulama yöntemleri/SUY) dikkate alınarak, kök hücre ürünü oda sıcaklığında veya uzun süreli kullanım için 4ºC'de muhafaza edilebilir. • HKH'lerin daha uzun süreli kullanımı için kriyoprezervasyon gerekir. Bu durumda da merkezin standartlarına göre kriyoprezervasyon solüsyonu içinde dondurulması gerekmektedir. Kriyoprezervasyon solüsyonu olarak genellikle, otolog plazma içinde %10 DMSO, HES veya albumin kullanılmaktadır. Kontrollü bir şekilde dondurulan hücreler, yaklaşık 10 yıla kadar sıvı nitrojende muhafaza edilebilir.
  • 37. KÖK HÜCRE BANKACILIĞINDA SAKLAMA KOŞULLARI • Uzun süreli saklanacaksa donduralarak saklanır.Kriyoprotektan ilavesinden sonra kademeli olarak ısısı –80 C’nin altında mekanik veya programlı olarak azaltıldıktan sonra -196 C azot tanklarında saklanan ve kullanım halinde donmuş olarak transfer edilen kök hücre nakil ürünüdür. HEMATOPOETIC STEM CELL COLLECTION AND PROCESSING Jaime Sanz Caballer, Valencia, Spain , Prof. Dr. Wolfram Ebell, Charite Üniversitesi, Berlin, Prof. Dr. Petr Sedlaçek, Charles Üniversitesi, Prag
  • 38. ALICININ KÖK HÜCRE NAKLİNE HAZIRLANMASI • Öncelikle alıcının kök hücre aktarımı için yandaş hastalıkları eğer varsa tedavi edilmelidir.Örneğin; enfeksiyona yatkınlık oluşturacak durumlar bu konuda çok önemlidir.Bunların efektif bir biçimde tedavi edilmesi gereklidir. Guidelines for preventing opportunistic infections
  • 39. ALICININ KÖK HÜCRE NAKLİNE HAZIRLANMASI • Sonraki amaç kişinin bozulmuş, sağlıklı olan lösemik olan hücreleri yokedip yeni kök hücreleri hastaya enjekte edilmesini sağlamaktadır. • Değişik kombinasyonda kematerapotikler uygulanarak kemik iliğinin yok edilmesi sağlanır. Kematerapotik ilaç tedavisi bittikten 48 saat sonra dondurulmuş olarak saklanan kök hücreler hastaya infüze edilir.Ve hücreler ilk önce dalağa giderek oradan da kemik iliğine giderek 15 gün içinde hastanın kan hücrelerini üretmeye başlarlar ve 1 yıl içinde yeni bir kemik iliğine dönüşürler. Guidelines for preventing opportunistic infections among hematopoietic stem cell transplant recipients. Centers for Disease Control and … - … and reports: Morbidity …, 2000 - ncbi.nlm.nih.gov
  • 40.
  • 41. Kemoterapinin yan etkileri • Hematopoetik kök hücre nakli öncesi yüksek doz kemoterapi alanlarda oral mukozit gelişme oranı yaklaşık %75-80’dir. Vera-Llonch M, Oster G, Ford CM, Lu J, Sonis S. Oral mucositis and outcomes of allogeneic hematopoietic stem-cell transplantation in patients with hematologic malignancies. Support Care Cancer 2007;15:491-6.
  • 42. Nakil sonrası komplikasyonlar • Komplikasyonlar için ilk 100 gün çok önemlidir. En sık komplikasyonlar hastalığın relapsı ve graft versus host hastalığıdır. • GVHD için bazı profilaktik önlemler alınabilir.Mortalitesi çok yüksek olan tehlikeli bir hastalıktır.Fakat nakilde biraz GVHD olması istenir.Fakat bu reaksiyonun derecesi çok önemlidir. dergipark.gov.tr/download/article-file/233562 Complications of hematopoetic stem cell transplantation Damla Günenç,1 Merve Güner Oytun,1 Güray Saydam2
  • 43. TÜMÖR HÜCRELERİNİN KONTAMİNASYONU • Genelde kemik iliğinden toplanan ürünler karşılaştırıldığı zaman periferik kan kök hücre aferezi ile toplanan üründe hem daha az sıklıkta hem de daha az sayıda tümör hücre kontaminasyonu olduğu bilinmektedir. Ross AA, Cooper BW, Lazarus HM, et al. Detection and viability of tumor cells in peripheral blood stem cell collections from breast cancer patients using immunocytochemical and clonogenic assay techniques. Blood 1993; 82: 2605-2610 Moss TJ, Cairo M, Santana VM, et al. Clonogenicity of circulating neuroblastoma cells: implications regarding peripheral blood stem cell transplantation. Blood. 1994; 83:
  • 44. Kordon Kanından Kök Hücre Elde Edilmesi • Kordon kanından kök hücre elde edildikten sonraki dönemde aile içi gereksinim olursa bu hücreler kullanılabilir. Örneğin, 4 kardeşli bir ailede tam bir (6 da 6) doku uygunluk oranı % 25, altı kardeşli bir ailede % 90’dır. Tam uyumluluk yönünden anne/baba ile oran ise % 25’dir.
  • 45. Kordon Kanından Kök Hücre Elde Edilmesi • Daha yeni uygulamalardır.Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. • CMV geçisi azdır. • Graft Versus Host Hastalığı ortaya çıkma olasılığı azdır.Çünkü bebeklerin T lenfositleri daha tam olarak olgunlaşmamıştır. Univercity of Colorado Cancer Center
  • 46. Kordon Kanından Kök Hücre Elde Edilmesi • 3/6' ya kadar uyum kabul edilebilir. • Kök hücreleri arttırmak için invitro ekspansiyon yöntemleri de uygulanabilir. • Engrafman süresi fazladır. Expansion in vitro of transplantable human cord blood stem cells demonstrated using a quantitative assay of their lympho-myeloid repopulating activity in nonobese …
  • 47.
  • 49.
  • 50. Kaynaklar https://www.matchis.nl/ Het Nederlands Centrum voor Stamceldonoren http://nocamels.com/2014/02/five- israeli-companies-using-stem-cells- to-change-the-face-of-medicine/