Unit Geografi SMK Muhibbah, Sandakan, Sabah

1. PENCEMARAN UDARA DAN
JEREBU

2. KONSEP
PENCEMARAN
UDARA
Kuantiti bahan-bahan
pencemar di udara (gas dan
bahan radioaktif) melebihi
kadar normal di atmosfera
bumi pada suatu jangka
masa tertentu dan
menyebabkan
kemudaratan kepada
manusia, tumbuh-
tumbuhan, haiwan, dan
harta benda manusia

3. JEREBU
Kehadiran partikel-partikel
zarah atau gas yang terampai di
atmosfera bumi melebihi kadar
normal yang boleh memberi
kesan negatif kepada alam
sekitar fizikal dan manusia

5. Bahan yang
mencemarkan
udara
PEPEJAL
CECAIRGAS

6. PENGELASAN BAHAN PENCEMAR
UDARA
KELAS CONTOH BAHAN
PENCEMAR
Partikel zarah(pepejal) Debu , Asap, dan Habuk
Cecair Semburan racun
Gas Organik dan Gas
Bukan Organik
Hidrokarbon(heksana,
metana, dan butana),
karbon monoksida, karbon
dioksida, nitrogen
dioksida, nitrit oksida dan
ammonia

7. Faktor
berlakunya
pencemaran
udara
FAKTOR
SEMULA
JADI
FAKTOR
AKTIVITI
MANUSIA
I. Kebakaran hutan
II. Letupan gunung
berapi
III. Fenomena
kemarau yang
panjang
I. Aktiviti pertanian
II. Penggunaan bahan
api fosil
III. Pembakaran terbuka
IV. Perlombongan(kuari)
V. Pembinaan
VI. Perindustrian

11. FAKTOR
SEMULA
JADI

12. KEBAKARAN HUTAN
Boleh berlaku akibat kemarau yang teruk
seperti semasa fenomena El-Nino
Pemanasan cahaya matahari yang
melampau menyebabkan hutan-hutan
terbakar secara semula jadi
Asap, debu, gas dan habuk yang terhasil
akibat kebakaran hutan akan terampai di
atmosfera lalu menyebabkan berlakunya
pencemaran udara dan jerebu

13. LETUPAN GUNUNG BERAPI
Boleh menghasilkan debu, habuk dan gas
pencemar seperti sulfur dioksida yang banyak
Habuk,debu dan gas akan terampai di
atmosfera dalam jangka masa yang tertentu
lalu menghasilkan fenomena pencemaran
udara dan jerebu
Contoh: Letupan gunung berapi Pinatubo di
Filipina pada tahun 1991 telah menyebabkan
debu berterbangan di atmosfera setinggi 1 800
meter

14. FENOMENA KEMARAU YANG
PANJANG
Kemarau dalam tempoh yang lama
akan menyebabkan tanah menjadi
kering kontang dan berdebu
Debu-debu yang terhasil disebabkan
oleh cuaca yang kering dan akan
berterbangan di udara apabila ditiup
angin

15. FAKTOR
AKTIVITI
MANUSIA

16. AKTIVITI PERTANIAN
Pembersihan dan pembakaran sisa
pertanian seperti jerami padi yang
dilakukan untuk penanaman semula
Pembakaran tersebut akan
menghasilkan asap, habuk, dan debu
yang berterbangan di atmosfera lalu
menyebabkan pencemaran udara dan
jerebu

18. PENGGUNAAN BAHAN API
FOSIL
Bahan api fosil merujuk kepada bahan
api yang didapati melalui bahan daripada
sumber petroleum, arang batu, dan gas
asli
Bahan api tersebut digunakan secara
meluas dalam kenderaan dan
industri.Pembakaran tidak lengkap bahan
api fosil ini akan menghasilkan gas
karbon dioksida, hidrokarbon, dan sulfur
dioksida

20. PEMBAKARAN TERBUKA
Pembakaran sampah dan bahan
buangan oleh sektor domestik.
Berlaku dengan meluas seiring dengan
pertambahan penduduk dan
kurangnya kesedaran dalam kalangan
penduduk tentang kesan negatif
terhadap alam sekitar

21. PERLOMBONGAN(KUARI)
Aktiviti pemecahan batu kepada siz-
saiz yang lebih kecil.Biasanya
dijalankan di kawasan bukit yang
terdapat batu granit
Penggunaan bahan letupan dalam
industri kuari akan menghasilkan debu
dan habuk yang banyak

23. PEMBINAAN
Penghasilan debu yang banyak
disebabkan oleh aktiviti pembinaan
dalam skala yang besar
Contoh:Pembinaan jalan raya, lebuh
raya, pembangunan sektor baharu,
dan kawasan perumahan
Debu dan habuk akan terampai di
atmosfera lalu menyebabkan
berlakunya pencemaran udara dan
jerebu

24. PERINDUSTRIAN
Industri primer seperti industri papan lapis
dan memproses padi boleh menghasilkan
bahan yang boleh mencemarkan udara
seperti habuk dan sekam padi
Aktiviti industri berasaskan kayu juga
turut menyumbang kepada masalah
pencemran udara dan jerebu.Habuk kayu
akan terbebas dan berterbangan di udara
semasa kayu digergaji

25. KESAN
PENCEMARAN
UDARA DAN JEREBU
Kesan kepada
tumbuh-tumbuhan,
alam sekitar fizikal,
kesihatan manusia,
dan harta benda
Gangguan kepada sistem
pengangkutan,pertanian
dan perikanan

26. KESAN KEPADA TUMBUH-
TUMBUHAN
Jerebu menyebabkan kadar kemasukan
cahaya matahari ke permukaan bumi
berkurangan.Akibatnya proses fotosintesis
dan tumbesaran tumbuhan terganggu
Tumbuhan mengalami kerosakan seperti
pengguguran daun, pertukaran warna yang
boleh menyebabkan tumbuhan mati dan
terbantut

27. KESAN KEPADA ALAM SEKITAR
FIZIKAL
Pembentukan higroskopik yang banyak di
ruang atmosfera
Nukleus higroskopik merupakan sektor yang
menggalakkan berlakunya pemeluwapan
seterusnya menghasilkan hujan
Bahan pencemar sektor gas sulfur dioksida +
nitrogen dioksida + air hujan = hujan asid

28. KESAN KEPADA KESIHATAN
MANUSIA
Pencemaran udara daripada sektor
gas seperti gas karbon dioksida akan
meracuni sistem pengangkutan oksigen
dalam darah dan melambatkan tindak
balas manusia
Mengganggu sistem pernafasan
manusia khususnya mereka yang
menghidap asma (manusia sukar
bernafas)

29. KESAN KEPADA HARTA BENDA
Kehadiran sulfur dioksida di
dalam udara menyebabkan
kekotoran pada pakaian dan
dinding bangunan
Bahan pencemar seperti sulfur
dioksida akibat daripada
letusan gunung berapi
menyebabkan berlakunya
hujan asid .Hujan asid akan
merosakkan cat bangunan dan
kenderaan(Merosakkan
monumen)

30. Gangguan kepada
sistem
pengangkutan
i. Jarak penglihatan
terhad
ii. Risiko kemalangan
jalan raya ,air dan
udara
Gangguan
kepada
aktiviti
pertanian
i. Jerebu menghalang
bahangan matahari ke
permukaan bumi
ii. Proses fotosintesis dan
tumbesaran tumbuhan
terganggu
iii. Pengeluaran hasil
pertanian menjadi rendah
menyebabkan sumber
makanan terjejas

31. GANGGUAN
TERHADAP
AKTIVITI
PERIKANAN
Jumlah cahaya
matahari yang
dapat masuk ke
dasar laut
berkurangan
menyebabkan
pembiakan
plankton
berkurangan
Hidupan laut seperti
ikan, udang dan
sebagainya
berkurangan
disebabkan
kekurangan sumber
makanan

32. KAEDAH MENGATASI MASALAH
PENCEMARAN UDARA DAN JEREBU
1. Menguatkuasakan undang-undang
2. Menanam dan mengekalkan
tumbuhan
3. Penggunaan bahan api mesra alam
4. Kempen kesedaran
5. Hujan buatan

33. PENGUATKUASAAN
UNDANG-UNDANG
Menguatkuasakan Akta
Kualiti Alam Sekeliling 1974
dengan mengenakan
hukuman terhadap individu
atau syarikat yang
menyebabkan berlakunya
fenomena pencemaran udara
dan jerebu
Menanam dan
mengekalkan
tumbuh-
tumbuhan
Semasa proses fotosintesis
tumbuhan akan menggunakan
gas karbon dioksida.Daun
tumbuhan akan memerangkap
partikel habuk dan debu di
atmosfera.Kesannya gas karbon
dioksida di atmosfera akan
berkurangan

34. PENGGUNAAN BAHAN
API MESRA ALAM
Menggantikan bahan
api seperti petroleum
dan arang batu kepada
bahan api mesra alam
seperti tenaga suria
hibrid(elektrik)
KEMPEN
KESEDARAN
Dijalankan oleh pihak
–pihak yang berkaitan
seperti Jabatan Alam
Sekitar (JAS) dengan
menggunakan media
massa

35. HUJAN BUATAN
Air hujan dapat
memendapkan bahan
pencemar yang terdapat di
atmosfera

36. TERIMA
KASIH