1. Ստ.Զորյանի պատմական
եռապատումի երկրորդ գիրքը
<<Պապ թագավոր>>-ն է:
Հինդերորդ դարի պատմահայրերի
հաղորդած դեպքերի հիման վրա
գրողն ստեղծել է իր
եռագրությունը,որի մեջ
կենդանացրել է մի ամբողջ
դարաշրջան,երբ փոքրաթիվ հայ
ժողովուրդը կենաց ու մահու կռիվ
մղելով պարսկական ու
բյուզանդական զորեղ
բռնակալությունների
դեմ,պաշտպանել է իր
ազատությունն ու
անկախությունը: Այդ
անհավասար գոտեմարտում
նշանակալից դեր են խաղացել
հայր և որդի Արշակունիները: Այս
է հաստատում իր պատմական
բանավեճում Ստ. Զորյանը:
2. <<Պապ թագավոր>>
վեպում սկզբից մինչև
վերջ իշխողը
հայրենասիրական
պաթոսն է ,որ
բացահայտվում է հայ
ժողովրդի
ազատագրական մեծ
պայքարի մեջ և հուզիչ
դրվագներով
արտահայտվում մյուս
հերոսների վարքագծով և
հոգեբանությամբ:Հայրեն
ասիրությունը ոչ միայն
սևեռուն գաղափար է
դառնում այդ հերոսների
համար ,այլև <<միս ու
արյուն>>:
3. <<Պապ թագավոր>> վեպը
Հայրենական մեծ պատերազմի
տարիներին հայրենասիրության և
հերոսականության պատմական
օրինակ հանդիսացավ: Երիտասարդ
Պապ թագավորը,որ իր երկրի
ազատության և անկախության
համար արդարացի պատերազմ է
մղում պարսկական ու
բյուզանդական
բռնակալությունների դեմ,չորրորդ
դարից ձեռք է մեկնում գերմանական
զավթիչների դեմ պայքարող իր
հայրենակիցներին:
<<Պապ թագավոր>> պատմավեպի
հիմքում հայ-պարսկական
պատերազմն է: Զորյանը վեպը
սկսում է Մուշեղ սպարապետի և
երիտասարդ Պապ թագավորի
վերադարձով:
4.
5.
6.
7.
8. • Պապ թագավորին մտահոգում էր,որ
բյուզանդական զորքերը նստել էին
երկրի ներսում և չէին հեռանում:Եթե
պարսիկները թողել էին երկիրը ապա
<<բարեկամ >> հոռոմները զավթել էին
երկրի մի մասը:Հարկավոր էր նաև
հոռոմներին դուրս շպրտել երկրից:
9. Զորյանը Պապի եղերական սպանությունը
պատմում է ըստ Փավստոսի,որովհետև
ամբողջ դավը հյուսում է Տերենտը ,որը
մարմնավորում է Բյուզանդական խարդախ
դիվանագիտությունը:Պապը հավատում է
կեղծավոր Տերենտին և ընդունում նրա
հրավերը :Եվ քանի որ բյուզանդական
զորքերին իր երկրից հանելը թագավորի
սևեռուն գաղափարն է ր,նա ,վտանգելով իր
անձը ,Տարսոն է գնում և հազիվ փրկվում
ծուղակից :Պապը հավատալով Տերենտին
ընդունում է նրա հյուրասիրության
հրավերը ,որտեղ էլ դավադրաբար
սպանվում է:Պապի չարանենգ
սպանությունից վրեժով լցված Սմբատ
ասպետի հայոց այրուձին և մյուս
իշխանների զորքերն արշավում են Կարին
և Սպերք`հոռոմներին դուրս քշու մ երկրից:
Թագավորի սպանությունը ցնցեց Հայոց
աշխարհը:Փավստոս մատենագիրը ,լսելով
Պապի սպանությունը ,գրեց իր մատյանում
.<<Ցավալի կորուստը հայոց երիտասարդ
մեծ թագավորի>>…
