Oι αρχές της φυσιοκρατικής σχολής οικονομικής σκέψης

2. Οι φυσιοκράτες
αποτελούν σχολή
οικονομικής
σκέψης που
διαμορφώθηκε
στη Γαλλία το 18ο
αι. και
ονομάστηκαν έτσι
λόγω της
σημασίας που
έδιναν στην
αγροτική
παραγωγή .
Αντίγραφο προμετωπίδας γαλλικής
έκδοσης 1846 στην οποία είχαν
σταχυολογηθεί κείμενα των κορυφαίων
Ευρωπαίων φυσιοκρατών

3. Οι φυσιοκράτες στην προσπάθεια τους να
ερμηνεύσουν
τον χαρακτήρα και την προέλευση του
πλούτου
τη διανομή του στα μέλη της κοινωνίας
έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα στην παραγωγή
και όχι στο εμπόριο.

4. Στοιχεία καθοριστικά στην οικονομική
δραστηριότητα σύμφωνα με τους φυσιοκράτες
ήταν:
Η ατομική ιδιοκτησία
Η επιδίωξη ατομικού οφέλους
Ο ελεύθερος ανταγωνισμός, τον οποίο
θεωρούσαν δεδομένο από τη φύση
Οι φυσιοκράτες ήταν υπέρ του ελεύθερου
εμπορίου

5. Οι φυσιοκράτες ζουν και δραστηριοποιούνται στη
Γαλλία, χώρα γεωργική με μεγάλο αγροτικό
πληθυσμό γι’ αυτό και:
 θεωρούσαν τη γεωργία
στρατηγικό τομέα της
οικονομίας
 ενδιαφέρονταν κυρίως
για την ανάπτυξη της
εσωτερικής αγοράς και
δευτερευόντως για το
εξωτερικό εμπόριο
Camille Pissarro The Harvest, 1882

6. Βασικός δημιουργός ιδρυτής
της Σχολής της Φυσιοκρατίας
ήταν ο Φρανσουά Κενέ
Σημαντικό έργο του ο
Οικονομικός Πίνακας, χάρη
του οποίου απέκτησε τη φήμη
του «πρώτου σύγχρονου
οικονομολόγου».
Επηρεασμένος από την
ιατρική, ο Κενέ απεικόνισε τις
ροές των αγαθών μέσα σε μια
οικονομία κατ’ αναλογία με
την κυκλοφορία του αίματος
σε έναν οργανισμό.

7.  Οι καλλιεργητές-«παραγωγική τάξη»
 Οι γαιοκτήμονες-«τάξη των ιδιοκτητών»
 Οι βιοτέχνες-«στείρα τάξη»

8. Οι καλλιεργητές-«παραγωγική τάξη»
Καλλιεργούν τη γη και
παράγουν το αγροτικό
προϊόν. Κρατούν ένα
μέρος της παραγωγής για
τη διατροφή τους, καθώς
και τον σπόρο που τους
είναι απαραίτητος για τη
νέα παραγωγή. Το
υπόλοιπο της παραγωγής
τους το καταβάλλουν
στους γαιοκτήμονες.
«Ο Σπορέας», Βαν Γκογκ

9. Οι γαιοκτήμονες-«τάξη των ιδιοκτητών»
Είναι οι ιδιοκτήτες της γης.
Από την παραγωγή που τους
καταβάλλουν οι καλλιεργητές,
καταναλώνουν ένα τμήμα για να
καλύψουν τις δικές τους βιοτικές
ανάγκες, καθώς και τις βιοτικές
ανάγκες των ανθρώπων του
περιβάλλοντός τους. Το υπόλοιπο
μέρος της παραγωγής που
απομένει το διαθέτουν στους
βιοτέχνες για την αγορά
εργαλείων, ρούχων, σκευών,
όπλων, επίπλων κτλ.
Προσωπογραφία του
Nicolaes van der Borght,
1620

10. Οι βιοτέχνες-«στείρα τάξη»
Κατασκευάζουν στα
εργαστήριά τους εργαλεία,
σκεύη, έπιπλα κτλ. Το
εισόδημά τους προέρχεται
από τις παραγγελίες που
τους κάνουν οι
γαιοκτήμονες. Ένα μέρος
από το εισόδημά τους το
διαθέτουν για τις βιοτικές
τους ανάγκες και το
υπόλοιπο για να αγοράσουν
πρώτες ύλες και να
αναπληρώσουν τις φθορές
των μηχανημάτων τους.
«Οι Υφάντρες»
Ντιέγκο Βελάσκεθ

11. Το χρήμα, σύμφωνα με τον Κενέ, δεν είναι
πραγματικός πλούτος. Είναι μέσον για να
γίνεται ευκολότερα η αμοιβαία ανταλλαγή
προϊόντων μεταξύ των τριών τάξεων

12. Οι φυσιοκράτες έδωσαν σημαντική ώθηση
στην οικονομική σκέψη καθώς:
 Συνδύασαν την οικονομική ευημερία με την ανάπτυξη της
παραγωγικής διαδικασίας. Πραγματικός πλούτος σε μια
χώρα είναι τα προϊόντα που παράγει και όχι τα χρήματα
που έχει στη διάθεσή της
 Αναγνώρισαν ότι η παραγωγική διαδικασία και όχι το
εμπόριο είναι πηγή παραγωγής πλεονάσματος σε μια
οικονομία. Αυτή η αντίληψη των Φυσιοκρατών επηρέασε
την οικονομική σκέψη έως τις μέρες μας. Σε εποχές
οικονομικής κρίσης αντιμετωπίζουν λιγότερα
προβλήματα (με κύριο τον επισιτισμό του πληθυσμού
τους) οι οικονομίες που έχουν ισχυρή παραγωγική
διαδικασία. Για παράδειγμα, μια χώρα εξαρτημένη
αποκλειστικά από το εμπόριο προϊόντων που παράγουν
άλλες ή από τον τουρισμό, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις
διακυμάνσεις της οικονομίας και τις κρίσεις

13. Αδυναμία της σκέψης των φυσιοκρατών ήταν
η αναγνώριση της γεωργίας ως μοναδικής
«παραγωγικής απασχόλησης». Προϊόντα,
πλεόνασμα και κέρδος παράγει και ο δευτερογενής
τομέας της οικονομίας (βιοτεχνία, βιομηχανία).
Ιδιαίτερα σήμερα, οι ανεπτυγμένες χώρες
παράγουν μεγάλο αριθμό αγροτικών προϊόντων
και μεγάλο αριθμό βιομηχανικών προϊόντων.
Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι όλο και
μικρότερο ποσοστό εργαζομένων απασχολείται
στη γεωργία, λόγω της εισαγωγής μηχανών στην
αγροτική παραγωγή.