Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf

MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946
MUKA SURAT 1
TAJUK
HASIL PEMBELAJARAN
RUJUKAN
HURAIAN
BAB 1: PERNIAGAAN DAN PERSEKITARAN
1.1 Pengenalan kepada perniagaan
1.1.1Perniagaan dan bukan
perniagaan
a) Mentakrifkan maksud
perniagaan;
b) membandingkan
organisasi yang
bermotifkan untung
(perniagaan) dengan
organisasi yang tidak
bermotifkan untung;
Sabri Hj Hussin (2002)
Griffin,R.W.
Abu Bakar Hamed (2005)
Maksud perniagaan;
 Aktiviti pengeluaran dan penjualan barang dan perkhidmatan
 Yang dikehendaki oleh pengguna
 Bermotif untung
Perbezaan antara perniagaan dan bukan perniagaan
Organisasi Perniagaan Organisasi Bukan Perniagaan
1.Matlamat utama adalah keuntungan 1. Matlamat utama adalah kebajikan sosial
2. Sumber kewangan daripada modal dan
keuntungan syarikat
2. Sumber kewangan daripada yuran ahli dan
sumbangan masyarakat
3. Aktiviti utama organisasi adalah penjualan
barangan dan perkhidmatan
3. Aktiviti utama organisasi adalah bercorak
kemasyarakatan
1.1.2 Perniagaan dan
untung
c) menjelaskan kepentingan
keuntungan kepada
sesebuah perniagaan;
Maksud untung
 Lebihan hasil jualan setelah ditolak dengan kos-kos yang terlibat
Untung = Jum Hasil – Jum Kos
 Jenis untung iaitu kasar dan untung bersih.
 Kepentingan untung kepada perniagaan.

MUKA SURAT 2
1.1.3Peranan perniagaan
d) membincangkan peranan
perniagaan terhadap
pengguna, masyarakat,
ekonomi, dan negara;
Abu Bakar Hamed
(2005)
Kepentingan untung kepada perniagaan
 Merupakan ganjaran kepada pengusaha kerana kesanggupan menanggung risiko, contoh dividen.
 Sumber modal bagi pembesaran dan penerusan / kelangsungan perniagaan (survival) pelaburan semula
keuntungan.
 Tahap keuntungan melambangkan imej / kecemerlangan syarikat.
 Matlamat dan halatuju – ukuran kepada prestasi perniagaan.
 Keyakinan / dorongan kepada pelabur.
1. Peranan perniagaan kepada pengguna
 Menyediakan barangan dan perkhidmatan
 Mempelbagaikan barangan dipasaran
 Menyediakan perkhidmatan selepas jualan
2. Kepentingan aktiviti perniagaan kepada masyarakat:
 Memenuhi keperluan dengan menyediakan barang dan perkhidmatan.
 Mewujudkan peluang pekerjaan melalui pengambilan pekerja untuk menjalankan usaha perniagaan.
 Pembangunan masyarakat setempat dengan menyediakan peluang untuk menceburi perniagaan melalui
sistem bekalan dan jualan.
3. Peranan untung kepada ekonomi
 Membantu meningkatkan pendapatan kerajaan melalui kutipan cukai dari perniagaan yang mencatat
keuntungan
 Mewujudkan penempatan baru (Bandar-bandar baru)
 Meningkatkan kemudahan awam seperti infrastruktur pengangkutan dan perhubungan
 Membangunkan industri hiliran dan huluan
 Menawarkan produk berkualiti dan harga berpatutan melalui persaingan
 Mengurangkan kadar pengangguran
 Meningkatkan ekonomi negara

MUKA SURAT 3
1.1.4Faktor pengeluaran
(e) menjelaskan faktor
pengeluaran meliputi
bahan mentah, modal,
modal insan, teknologi,
dan keusahawanan;
Abu Bakar Hamed
(2005)
4. Peranan untung kepada negara
 Memberi pendapatan kepada negara – melalui sebarang cukai perniagaa
 Mewujudkan peluang perniagaan kepada penduduk tempatan – mengurangkan kadar pengangguran /
meningkatkan kadar guna tenaga negara
 Membangunkan peluang perniagaan – meningkatkan kegiatan perusahaan huluan / mewujudkan perusahaan
lain yang menyokong perusahaan asas
 Menjimatkan pertukarab asing – melalui penggunaan sumber tempatan / mengurangkan pengaliran
 Keluar mata wang negara
 Membangunkan modal insan – kemahiran asas kepada tenaga kerja tempatan
Faktor pengeluar merujuk kepada sumber-sumber yang digunakan dalam proses pengeluaran untuk
menghasilkan barangan dan perkhidmatan.
Unsur-unsur yang terdapat dalam faktor pengeluaran
1. Bahan mentah
 Merujuk kepada input-input yang akan digunakan dalam proses pengeluaran bagi menhgasilkan seauatu
produk
 Contoh bijih timah, kayu balak, kelapa sawit dan koko
2. Modal insan
 Keupayaan fizikal dan mental yang digunakan dalam aktiviti perusahaan atau perniagaan
 Terdiri dari buruh mahir dan kurang mahir
 Mendapat gaji / upah
3. Modal
 Sebarang bentuk pelaburan yang akan menghasilkan pulangan kepada syarikat.
 Terdiri dari bentuk wang atau aset
 Contoh kenderaan, ruamah, mesin dan peralatan
4. Keusahawanan
 Orang yang membentuk perniagaan / orang yang mengambugkan faktor-faktor pengeluaran dan
menjadikan sebagai output dalam pengeluaran
 Sanggup mengambil risiko mendapat keuntungan

MUKA SURAT 4
1.1.5 Proses perniagaan
(f) Menjelaskan langkah-
langkah yang terlibat
dalam proses perniagaan
yang meliputi input,
proses tambah nilai,
output, pemasaran, dan
untung/rugi;
5. Teknologi
 Peralatan yang diperlukan untuk melaksanakan aktiviti perniagan
 Membantu melancarkan sesuatu proses pengeluaran , meningkatkan mkecekapan,meningkatkan daya
saing dan meningkatkan operasi perniagaan
Proses perniagaan melibatkan aktiviti tambah nilai dalam proses tranformasi (pertukaran) terhadap input-input
pengeluaran bagi memastikan output-utput untuk diagihkan di pasaran dengan tujuan mendapatkan keuntungan
kepada perniagaan.
Proses perniagaan
i. Input
 Faktor-faktor pengeluaran yang digunakan untuk menghasilkan keluaran iaitu buruh, tanah, modal dan
keusahawanan
ii. Proses transformasi –
 Ialah aktiviti tambah nilai dalam proses pengeluaran yang menukarkan input kepada output dengan
menggunakan manusia, bahan, pengetahuan dan teknologi.
iii. Output
 Merujuk kepada hasil daripada proses pengeluaran
iv. Proses Pemasaran
 Proses pemasaran ialah urusniaga yang akan berlaku antara pengeluar dengan pelanggan ,jabatan
pemasaran akan menetapkan harga basikal berdasarkan aktiviti tambah nilai yang dilakukan
v. Untung atau rugi
 Untung ialah lebihan hasil ke atas kos , rugi ialah kekurangan hasil berbanding kos, untung merupakan
ganjaran kepada usahawan

MUKA SURAT 5
1.1.6 Cabaran perniagaan
Menerangkan perkembangan
perniagaan masa kini dan
cabaran-cabarannya termasuk
perubahan faktor persekitaran
Cabaran Aktiviti Perniagaan Kini dan Masa hadapan:
 Globalisasi / dunia tanpa sempadan – persaingan sengit (kualiti, harga, penyampaian) mobiliti pekerja / modal ,
celaru budaya
 Peningkatan kemajuan teknologi – perubahan produk, tempoh ke pasaran semakin pendek, perlu kemahiran
teknologi, perlu modal tinggi
 Peningkatan tanggungjawab sosial – batasan aktiviti komersial, desakan / tekanan pihak NGO, kerajaan , pihak
berkepentingan; buruh kanak-kanak; prihatin terhadap OKU
 Peningkatan sistem perniagaan Islam (perbankan Islam) – pematuhan syariah
 Kewujudan blok-blok perdagangan – ketepuan pasaran, persaingan sengit, batasan perdagangan
 Sumber semakin berkurangan – batasan pengeluaran, perlukan inovasi dan kreativiti yang tinggi, meningkatkan
produktiviti (meningkatkan kecekapan penggunaan sumber)
 Perubahan struktur demografi – kebanjiran tenaga wanita dalam pasaran memerlukan kemudahan / suasana kerja
yang berbeza daripada suasana biasa; hayat semakin panjang – ramai pekerja yang sudah ‘matang’
1.2 Persekitaran perniagaan
1.2.1 Persekitaran umum
a) Menjelaskan jenis-jenis
persekitaran perniagaan
yang merangkumi
persekitaran umum dan
persekitaran tugas (pihak
berkepentingan atau
pemilik taruh) dan
hubung kait antara
kedua-duanya;
Jenis-jenis persekitaran perniagaan
1. Persekitaran Umum
 Merujuk kepada unsur-unsur persekitaran di luar organisasi yang memberikan tekanan dan mempengaruhi
persekitaran tugas perniagaan,operasi serta prestasi perniagaan
2. Persekitaran tugas/Pihak-pihak berkepentigan
 Merupakan unsur-0unsur persekitaran yang secara langsung mempengaruhi dan memberi kesan kepada
operasi dan prestasi perniagaan.

MUKA SURAT 6
b) Menjelaskan faktor-
faktor persekitaran umum
yang merangkumi
ekonomi, persaingan dan
jaringan, sosiobudaya,
politik dan perundangan,
teknologi, prasarana, dan
antarabangsa;
Faktor persekitaran umum yang mempengaruhi perniagaan.
1. Persekitaran ekonomi
 Risiko dan ketidakpastian pasaran
 Dinamik / perubahan-perubahan pasaran
 Kedudukan pasaran wang
 Keadaan-keadaan / pertumbuhan dan kemelesetan ekonomi
 Pusingan perniagaan
 Contoh: Penempatan pasar raya hanya sesuai di kawasan penduduk berpendapatan tinggi dan mampu.
2. Persekitaran persaingan dan jaringan
 Ancaman yang diberikan oleh perniagaan yang mengeluarkan produk yang sama atau pengganti dan pada
pasaran yang sama dengan produk usahawan
 Jenis struktur pasaran seperti monopoli, persaingan oligopolistik dan monopoli
 Persaingan yang dihadapi
 Jenis struktur pasaran (persaingan tulen, monopoli, oligopoli)
 Persaingan harga
3. Persekitaran sosiobudaya
 Hubung kait nilai budaya sosial amalan sesuatu kaum
 Perlindungan dan tanggungjawab sosial yang dipegang sesuatu bangsa
 Perubahan populasi
 Etika perniagaan
 Contoh: keperluan pakaian orang Melayu berbeza dengan keperluan pakaian orang Cina. Oleh itu tak sesuai
jual baju melayu di Petaling Street.
4. Persekitaran politik dan perundangan
 Keadaan politik dan polisi awam sesebuah negara
 Peraturan, kawalan, sokongan dan galakan kerajaan, sistem percukaian
 Contoh: Pusat hiburan, kedai minuman keras dan pusat mainan video cukai dinaikkan

MUKA SURAT 7
5. Persekitaran teknologi
 Sebarang perubahan penggunaan sains yang membolehkan manusia melakukan sesuatu yang baru atau
membentuk tugas atau prosedur kerja
 Yang baru dan lebih baik.
 Contoh: Teknologi komputer dalam perniagaan, penggunaan E-mail, E-Commerce
6. Prasarana
 Kemudahan asas yang di sediakan untuk membantu aktiviti perniagaan
 Contohnya kemudahan elektrik, jalanraya .
7. Antarabangsa
 Merujuk kepada faktor- faktor seperti dasar perdagangan , undang-undang perniagaan yang melibatkan dua
buah negara atau lebih
1.2.2Persekitaran tugas
c) Membincangkan
pengaruh persekitaran
umum dan persekitaran
tugas terhadap
perniagaan;
Pengaruh persekitaran tugas terhadap perniagaan
1. Pelanggan
 Pembeli produk / pengguna produk atau perkhidmatan
 Perubahan cita rasa pelanggan mempengaruhi jenis keluaran, harga dan kualiti yang dikeluarkan oleh
pengguna.
2. Pembiaya
 Pemberi pinjaman
 pinjaman tinggi membolehkan pembesaran perniagaan
3. Pemodal
 Penyumbang modal
 Sumbangan modal yang tinggi dan berkekalan memastikan kelangsungan perniagaan

MUKA SURAT 8
4. Pembekal
 Pihak yang membekalkan input / bahan mentah
 Bekalan yang berterusan dan cekap menentukan kejayaan sesebuah perniagaa Pesaing
 Firma lain dalam industri yang sama / peniaga yang menjual produk serupa di tempat yang sama
 Memaksa perniagaan membuat inovasi /persaingan harga dan kualiti produk organisasi menentukan tingkat
harga dan kualiti produk / persaingan sihat.
5. Kerajaan
 Pihak berkuasa yang menguatkuasakan undang-undang / peraturan / perlesenan
 Cukai tinggi mengurangkan keuntungan perniagaan dan jualan
 Kehendak undang-undang mewujudkan tanggungjawab sosial memberi pengaruh kepada aktiviti perniagaan
6. Pekerja
 Tenaga buruh yang menyumbangkan dalam bentuk fizikal atau mental
 Pekerja yang baik / berkemahiran tinggi meningkatkan produktiviti pengeluaran
 Semangat kerjasama pekerja membantu perniagaan mencapai matlamat organisasi
7. Masyarakat
 Membeli/menyokong produk yang dikeluarkan oleh peniaga
 Perniagaan juga perlu menjalankan tanggungjwab sosial untuk memastikan sokongan yang berterusan dari
masyarakat.
8. Pesaing
 Syarikat yang mengeluarkan produk yang hampir sama dalam industri yang sama
 Firma perlu bersaing untung mendapat syer pasaran bagi produknya untuk mempunyai tapak yang kukuh di
pasaran.
 Firma perlu mengambil kira dan mengetahui strategi yang digunakan oleh pesaing.

MUKA SURAT 9
d) Menjelaskan
tanggungjawab
perniagaan kepada pihak
berkepentingan,
termasuklah pelanggan,
pembekal, pembiaya,
pemodal/pelabur,
pesaing, kerajaan,
pekerja, dan masyarakat.
Tanggungjawab perniagaan kepada pihak berkepetingan
1. Pelanggan
 Peniaga harus menjaga kebajikan dengan memberi perhatian kepada kehendak dan keperluan pengguna.
2. Pembekal:
 Hubungan yang baik antara perniagaan dan pembekal adalah bertujuan untuk menjamin bekalan berterusan
pada harga yang berpatutan, serta pembayaran hutang kepada pembekal tepat pada masanya.
3. Pembiaya
 Firma perlu membuat bayaran balik pinjaman dalam tempoh yang ditetapkan seperti dalam perjanjian
 Kegagalan membayar balik pinjaman akan menyukarkan perniagaan mendapatkan pinjaman pada masa akan
datang.
4. Pemodal/pelabur
 Perniagaan seharusnya memaksimakan kekayaan pelabur atau pemodal yang melaburkan wang mereka
memberikan bayaran dividen yang tinggi.
 Kegagalan membayar faedah/dividen yang tinggi akan mengakibatkan pelabur akan menarik diri dari
perniagaan.
5. Pesaing:
 Firma seharusnya bersaing secara sihat dan tidak memburuk nama baik pesaing.
6. Kerajaan
 Firma seharusnya mematuhi segala peraturan dan undang-undang yang ditetapkan oleh kerajaan seperti
membayar cukai yang ditetapkan dan sebagainya.
7. Pekerja:
 Perniagaan perlu sensitif kepada kehendak dan keperluan pekerja samada dalam bentuk kewangan dan
bukan kewangan.

MUKA SURAT 10
 Selain daripada pengetahuan dan skil pekerja, perlu juga ditingkatkan dengan memberi latihan-latihan
tertentu.
 Sekiranya produktiviti pekerja menurun, maka ia akan menyebabkan kos pengeluaran meningkat dan barang
‘defect’ juga akan meningkat.
8. Masyarakat
 Merujuk kepada nilai-nilai sosio budaya sesebuah negara yang meliputi cara hidup, kuasa beli yang
mempengaruhi aktivii perniagaan.
 Perniagaan tidak boleh mencemarkan alam sekitar dan tidak boleh menaikkan harga barangan sewenang-
wenangnya. Perniagaan juga perlu menjalankan tanggungjawab sosial supaya mereka dapat memastikan
sokongan yang berterusan dari masyarakat.
1.3 Entiti dan aktiviti perniagaan
1.3.1 Jenis pemilikan entiti
perniagaan
a) Menjelaskan organisasi
perniagaan berdasarkan
pemilikan, aktiviti,
sektor, dan tahap
perniagaan;
b) Membincangkan
pemilikan organisasi
perniagaan yang
merangkumi pemilikan
tunggal, perkongsian,
syarikat, koperasi, dan
mengaitkannya dengan
undang-undang yang
berkaitan;
Entiti perniagaan
Milikan Tunggal
1. Ciri-ciri milikan tunggal
 Dimilikim oleh seorang pengusaha.
 Liabiliti tidak terhad
 Operasi dan modal yang kecil
 Di kawal dibawah akta pendaftaran syarikat 1056(pindaan 2978)
2. Kebaikan dan kelemahan
Kebaikan Kelemahan
- Mudah ditubuhkan
- Mudah diuruskan
- Pasaran yang terhad
- Liabiliti tidak terhad
- Modal terhad
- Pemilik tiada kemahiran / terhad

MUKA SURAT 11
c) Menjelaskan langkah-
langkah penubuhan
organisasi tersebut;
- Modal kecil
- Sesuai bagi orang yang baru belajar
berniaga untuk dapat perniagaan
- Mudah dikawal
- Perkhidmatan bersifat peribadi
- Beban pengurusan
- Perniagaan jarang kekal dalam jangka
panjang
- Cukai persendirian - kadar tinggi
3. Langkah penubuhan
 Membuat permohonan carian nama dengan menggunakan borang PNA 42
 Permohonan pendafratan menggunkan borang A
 Yuran pendafratan
 Mendapatkan sijil perakuan pendaftaran (borang D) dan mempamerkannya..
Perkongsian
1. Ciri-ciri
 Dimiliki sekurang-kurangnya 2 -20 orang pemilik
 Modal disumbangkan oleh rakan kongsi mengikut jumlah yang dipersetujui
 Agihan untung atau rugi mengikut sumbangan modal
 Liabiliti tidak terhad
 Cukai pendapatan perseorangan bukan cukai perniagaan
 Dikawal oleh akta perkongsian 1961
Kebaikan Kelemahan
- Prodsedur penubuhan mudah & ringkas
- Sumber modal lebih banyak
- Mudah untuk mendpatkan pinjaman
- Risiko perniagaan dikongsi bersama
- Berkongsi kepakaran
- Liabiliti tidak terhad
- Penubuhan tidak kekal lama

MUKA SURAT 12
 Membuat permohonan mendaftar dengan menggunkan borang A yang mengandungi butiran berikut:-
- Nama dan alamat ahli
- Nama dan jenisnperniagaan yang dijalankan
- Tempoh perkongsian
- Sumbangan modal setiap ahli
- Nisbah pembahagian untung
- Tanggungjawab dan kuasa setiap rakan kongsi
 Yuran pendaftaran
 Sijil perakuan pendaftaran dan dipamerkan.
Syarikat Berhad
1. Ciri-ciri syarikar Sendirian berhad
 Ahli 2-50 orang
 Perkataan “Sdn” pada sebahagian dari nama syarikat
 Liabiliti terhad kepada jumlah saham yang dilaburkan sahaja
 Pemegang saham adalah pemilik syarikat
 Diuruskan oleh ahli lembaga pengarah syarikat yang dilantik oleh pemegang saham
 Agihan keuntungan dalam bentuk dividen
 Untung syarikat dikenakan cukai8 keuntungan syarikat.
2. Ciri-ciri syarikat awam berhad
i. Pemegang saham adalah pemilik syarikat
ii. Ahli minimum 2 orang dan tidak ada had
iii. Libiliti pemegang saham adalah terhad
i. Diuruskan oleh ahli lembaga pengarah syarikat yang dilantik oleh pemegang saham
ii. Agihan keuntungan dalam bentuk dividen
iii. Untung syarikat dikenakan cukai8 keuntungan syarikat.

MUKA SURAT 13
3. Kekuatan dan kelemahan
Kebaikan Kelemaahan
- Modal besar
- Liabiliti terhad
- Operasi dapat mengembangkan
perniagaan
- Terdapat pengkhususan –
kewangan, pemasaran, sumber
manusia
- Jangka hayat lebih panjang
- Percukaian
- Syarikat sendirian berhad sebagai
entiti yang berasingan, boleh
didakwa dan mendakwa
- Kos penubuhan sangat tinggi dan
pembubaran yang kompleks
- Konflik kepentingan dalam
pengurusan
- Pertelingkahan antara pemegang
saham
- Laporan kewangan mengikut Akta
Syarikat 1965, perlu diaudit
- Keputusan dibuat lambat kerana perlu
mendapat persetujuan daripada
pemegang saham
- Kurang kerahsiaan
i. Tatawujud syarikat yang memperihalkan tentang pembatalan seksyen 15 Akta Syarikat 1965
ii. Mendapatkan kelulusan sari suruhanjaya sekuriti berkaitan prospektos dan penyenaraian saham
dibursa saham
iii. Pengedaran borang permohonan saham dan perspektus.
iv. Mendapatkan sujil perakuan perniagaan oleh pendaftar syarikat.

MUKA SURAT 14
Koperasi:
1. Ciri-ciri
i. Bilangan ahli sekurang-kurangnya 50 orang
ii. Modal diperolehi dari ahli melalui pungutan yuran
iii. Diuruskan dan ditadbir oleh ahli lembaga pengarah yang dilantik oleh ahli-ahli koperasi semasa
mesyuarat Agong tahunan
iv. Liabiliti terhad
v. Agihan untung dalam bentuk dividen dan bonus
Kebaikan Kelemaahan
- Keuntungan dan kebajikan kepada
ahli
- Liabiliti ahli terhad
- Cukai lebih rendah daripada
perniagaan
- Mewujudkan swemangat kerjasama
dan saling membantu antara ahli
- Lebih demokratik
- Diuruskan oleh ahli yang kurang
berkelayakan dan pengalaman
- Dikuasai oleh golongan minoriti yang
aktif dalam mengambil bahagian
dalam koperasi
- Masalah dalam mencari pengganti
kepada pihak pengurusan yang lama
- Modal bergantung kepada yuran dan
keuntungan yang kecil
- Operasi adalah mengikut akta
koperasi dan dikawal rapi oleh SKM.

MUKA SURAT 15
1. Membuat permohonan kepada Pengarah Jabatan Pembangunan Koperasi melalui Pejabat Pembangunan
Koperasi wilayah atau daerah.
2. Apabila kelulusan untuk menubuhkan koperasi diperolehi dari Jabatan Pembangunan
Koperasi,Jawatankuasa Penaja – 10 orang akan dilantik untuk menjalankan tugas-tugas awalan berikut;
i. Menentukan jenis koperasi yang akan ditubuhkan
ii. Menyediakan aturan kegiatan utama dan kegiatan lain yang termaktub dalam objektif penubuhan
iii. Mengubal undang-undang kecil berdasarkan undang-undang kecil seragam yang disediakan oleh
Jabatan Pembangunan Koperasi
iv. Mendaftarkan tidak kurang dari 100 orang bakal-bakal anggota,
v. Mendaftarkan tidak kurang dari 100 orang bakal-bakal anggota.
3. Mesyuarat Agung Penubuhan/Permulaan diadakan bertujuan untuk;
i. Mendapatkan ketetapan dari bakal anggota untuk menubuhkan koperasi
ii. Menerima undang-undang kecil
iii.Memilih anggota Lembaga Pengarah Koperasi
 Seorang pegawai dari Jabatan Pembangunan Koperasi akan hadir untuk memberikan penerangan
secara am mengenai hak dan tanggungjawab ahli dan aktiviti koperasi.
4. Dokumen Pendaftaran perlu diserahkan kepada Pendaftar Koperasi
 Tidak lewat dari 7 hari selepas mesyuarat agung penubuhan
 Dokumen yang perlu di hantar adalah;
i. Borang permohonan yang telah ditandatangani oleh 10 orang Jawatankuasa Penaja
ii. 3 naskah Undang-undang Kecil koperasi
iii. Minit Mesyuarat Agung penubuhan yang ditandatangani sekurang-kurangnya 50 orang ahli yang
hadir.
5. Sijil Perakuan akan dikeluarkan oleh Ketua Pendaftar setelah koperasi didaftarkan.

MUKA SURAT 16
1.3.2 Aktiviti Perniagaan
d) Membandingkan aktiviti
perniagaan berasaskan
pengeluaran dan
perkhidmatan;
e) Menjelaskan aktiviti
pengeluaran seperti
ekstraktif, barangan
pengguna (konsumer),
barangan industri,
pembuatan, pemasangan,
dan seumpamanya;
Aktiviti perniagaan
 Pengeluaran: ekstraktif, barangan konsumer, barangan industri, pembuatan dan pemasangan
 Perkhidmatan: runcit, borong, kewangan, profesional, perhotelan, dan pendidikan
Perbandingan antara perniagaan berbentuk pengeluaran dan perkhidmatan
Aktiviti berasaskan pengeluaran Aktiviti berasaskan perkhidmatan
 Melibatkan barang fizikal /nampak  Melibatkan barang tak nampak
 Boleh disimpan  Tidak boleh disimpan
Pengeluaran – merujuk kepada proses mengeluar atau menghasilkan produk fizikal oleh sebuah syarikat perniagaan
bagi memuaskan kehendak pengguna.
Aktiviti pengeluaran berasaskan pengeluaran merangkumi:-
1. Ekstraktif
 Aktiviti pengeluaran sumber bahan mentah yang boleh didapati dari proses alam semulajadi.
 Contoh perlombongan,pertanian,perikanan dan pembalakan.
2. Barangan pengguna/konsumer
 Barang yang dibeli oleh pengguna untuk kegunaan sendiri, keluarga atau kegunaan organisasi.
 Contoh pisang di buat kek untuk dimakan sendiri dan ahli keluarga.
3. Barangan industri
 Perniagaan yang melibatkan pembuat menjual barang / keluarannya kepada pembuat / syarikat lain dan
barangan tersebut diproses seterusnya / transformasi / tambah nilai bagi dijual semula / menghasilkan
produk.
 Contoh pisang dibuat kek untuk dijual semula.
4. Pembuatan
 Aktiviti untuk menghasilkan produk dengan memproses dan menggunkan sumber-sumber seperti bahan
mentah, manusia, mesin dan teknologi untuk memenuhi kehendak pelanggan.
5. Pemasangan

MUKA SURAT 17
 Aktiviti yang mencantumkan beberapa bahagia atau komponen produk untuk menghasilkan barangan
siap untuk dipasarkan.
f) Menjelaskan aktiviti
perkhidmatan seperti
peruncitan,
pemborongan, kewangan,
profesional, perhotelan,
pendidikan, dan
seumpamanya;
Perkhidmatan – sesuatu aktiviti yang boleh ditawarkan dipasaran yang dapat memenuhi kehendak pelanggan.
1. Runcit
 Aktiviti menjual pelbagai jenis barang keperluan harian dalam kuantiti yang kecil.
 Contoh kedai runcit
2. Borong
 Perniagaan yang melibatkan pembelian barang dengan kuantiti yang banyak oleh pemborong dan
kemudian menjualkan semula kepada peruncit atau pelanggan dalam kuantiti yang lebih kecil.
 Contoh pasar borong.
3. Kewangan
 Aktiviti pembiayaan atau pinjaman oleh pihak-pihak pembiaya untuk tujuan perniagaan ataupun
persendirian.
 Contoh Bank, institusi kewangan kerajaan serta badan-badan swasta dan badan berkanun.
4. Profesional
 Kepakaran dan kemahiran khusus yang ditawarkan oleh sesebuah syrikat perniagaan
 Contoh perundangan, perakaunan, perubatan dan lain-lain
5. Perhotelan
 Perniagaan yang menyediakan kemudahan penginapan dan reakrasi kepada pelangn mengikut kadar
yang tertentu serta kemampuan pelanggan
 Contoh hotel Hilton, Hotrl Bajet Home stay dan lain..
6. Pendidikan
 Institusi yang menawarkan pengajian dan latihan formal kepada masyarakat bagi menyediakan sumber
tenaga manusia/modal insan.
 Merangkumi peringkat pendidikan asas iaitu tadika sehinggalah keperingkat tertinggi iaitu universiti.
 Contoh Tadika, sekolah, madrasah, kolej, Universiti.

MUKA SURAT 18
1.3.3 Sektor perniagaan
g) membincangkan peranan
sektor industri seperti
swasta, awam, dan badan
berkanun dalam
perkembangan
perniagaan;
1. Swasta
 Merujuk kepada firma perniagaan yang dimiliki oleh individu atau kumpulan individu secara peribadi dan
menjalankan aktiviti perniagaan untuk mendapatkan keuntungan.
2. Awam
 Organisasi yang dimiliki, dibiayai, dan diuruskan oleh pihak kerajaan.
3. Badan berkanun
 Ialah agensi kerajaan yang diperbadankan bagi melaksanakan dasar-dasar dan tanggungjawab terhadap
aktiviti kerajaan secara khusus. Cth: MARA, MARDI, MADA dll.
Peranan antara sektor swasta, awam dan badan berkanun dalam pembangunan dan perkembangan ekonomi
negara:
1. Pihak swasta:
 Menjalankan aktiviti perniagaan
 Memberi peluang pekerjaan
 Pendapatan cukai oleh pihak kerajaan.
 Menyediakan pembaikan kemudahan awam
2. Sektor awam:
 Pendorong dan penyokong dengan memberi kemudahan dan panduan kepada pihak swasta.
 Mengurangkan lapisan birokrasi di sektor awam
3. Badan Berkanun:
 Mengawal selia aktiviti perniagaan supaya aktiviti berlandaskan peraturan dan perundangan.
 Menjaga kewibawaan sektor swasta.
 Menyediakan sumber manusia – universiti

MUKA SURAT 19
Peranan sektor awam dalam perkembangan ekonomi negara:
4. Menyediakan kemudahan Infrastruktur / Perkhidmatan awam
 Kemudahan pengangkutan / elektrik/air dan telekomunikasi /Perkhidmatan keselamatan / kemudahan
pendidikan/ kemudahan perkhidmatan kesihatan
 Contoh –membina lebuhraya dari Johor baharu ke Padang Besar untuk melancarkan agihan barangan.
5. Mengamalkan monopoli semula jadi
 Melaksanakan projek berisiko /projek yang memerlukan modal dan kepakaran yang tinggi/Mengelakkan
persaingan yang merugikan/Memastikan dapat menikmati faedah skel ekonomi bidangan
 Contoh:membina empangan hidro untuk membekalkan kuasa elektrik
6. Menggubal dan melaksana dasar-dasar fiskal dan kewangan
 Menetukan kaedah percukaian yang sesuai/memberi bantuan subsidi/pinjaman/kepakaran/ membentuk
dasar belanjawan yang fleksibel.
 Contoh: mengurangkan kesan inflasi kepada ekonomi melalui kenaikan kadar faedah
7. Penguatkuasaan undang-undang dan kawalan
 Mengawal dan memantau aktiviti swasta atau awam/Menjamin kepentingan pengguna/menggubal akta
dan peraturan/mengeluarkan lesen/Penyebaran maklumat/ tentang peraturan dan prosedur yang
jelas/mengenakan tindakan atau mendakwa
 Contoh: penetapan harga maksimum bagi barang kawalan untuk mengelakkan inflasi/ kuasa beli
8. Melaksanakan program Pendidikan Pengguna
 Menjaga kepentingan pengguna/penyampaian maklumat yang tepat/mengadakan penerbitan risalah/
majalah/ pengiklanan/ Mengadakan seminar kepenggunaan
 Contoh : mengadakan kempen beli barangan buatan tempatan untuk mengurangkan aliran keluar mata
wang/menggalakkan perniagaan domestik.
9. Mewujudkan peluang pekerjaan
 Mengurangkan kadar pengangguran/meningkatkan taraf hidup/meningkatkan kuasa beli
 Contoh :mewujudkan skim jawatan sementara/kontrak di jabatan kerajaan bagi memberi pendapatan
kepada lepasan universiti untuk mengurangkan pengangguran

MUKA SURAT 20
Kepentingan agensi kerajaan kepada perniagaan
1. Perniagaan dapat beroperasi secara sah.
2. Mendapat kemudahan infrastruktur
3. Mendapat kawasan atau lokasi perniagaan
4. Mendapat sumber pembiayaan
5. Mendapat garis panduan menjalankan aktiviti perniagaan
6. Mendapat peluang perniagaan di luar negara
7. Faedah dari penyelidikan
8. Pembangunan/latihan/khidmat nasihat
9. Mendapat peluang perniagaan dalam negeri seperti bekalan, pembinaan dan perkhidmatan
1.3.4 Tahap perniagaan
h) Menjelaskan tahap-tahap
perniagaandari perspektif
berikut.
i. Primer, sekunder, dan
tertiar
Tahap Perniagaan :-
i. Primer
Aktiviti peringkat premier merujuk kepada pengeluaran sumber semula jadi atau bahan mentah yang
diperoleh dari alam semula jadi.
ii. Sekunder
Aktiviti peringkat sekunder merujuk kepada aktiviti pembinaan atau pemprosesan bahan-bahan mentah
yang didapati daripada aktiviti peringkat premier.
iii. Tertier
Ialah perniagaan yang melibatkan perkhidmatan/produk tidak ketara yang tidak boleh diproses lagi
Contoh perniagaan tahap tertiar:
 Perkhidmatan langsung seperti doktor dan pendandan rambut
 Perkhidmatan penghantaran dan pengangkutan seperti DHL
 Perkhidmatan bank seperti perkhidmatan pinjaman oleh Maybank Malaysia Bhd
 Perkhidmatan insuran seperti perlindungan risiko yang disediakan oleh Great Eastern Assurance Bhd
 Perkhidmatan perhotelan seperti penginapan yang disediakan oleh Sherwood Marina Cove
 Perkhidmatan telekomunikasi seperti perkhidmatan internet disediakan oleh Telekom

MUKA SURAT 21
ii. Huluan dan hiliran 1. Huluan
 Aktiviti huluan merujuk kepada aktiviti perniagaan atau perusahaan yang berlaku dahulu sebelum
perniagaan lain dapat dijalankan.
 Perniagaan huluan ialah perniagaan yang terlibat dalam bidang ekstraktif / pengeluaran bahan mentah.
 Contoh: perniagaan francais KFC (asas) membuka perniagaan perladangan KFC (huluan )
2. Hiliran
 Aktiviti hiliran merujuk kepada aktiviti perniagaan atau perusahaan yang berlaku bagi memproses bahan
mentah menjadi barangan siap untuk dipasarkan.
 Malaysia Bhd
iii. Domestik dan
antarabangsa
1. Domestik
 Perniagaan yang beroperasi dalam negara
 Menggunakan sumber / input / kewangan yang terdapat dalam negara
 Pasaran / pelanggan dalam negara
2. Antarabangsa
 Perniagaan antarabangsa merujuk kepada perniagaan yang sebahagian aktiviti atau kegiatan perniagaannya
melibatkan negara luar

MUKA SURAT 22
Contoh Soalan
1. Nyatakan lima kekurangan perniagaan pemilikan tunggal.[5]
Cadangan jawapan
Kelemahan perniagaan pemilikan tunggal:
 Kesukaran mendapatkan modal dari bank untuk membiaya kos pembuatan dan kos untuk membesarkan operasi perniagaan .
 Kerugian perniagaan ditanggung sepenuhnya oleh pemilik .
 Liabiliti tidak terhad / aset persendirian akan digunakan untuk membayar hutang perniagaan .
 Risiko ditanggung sepenuhnya oleh pemilik .
 Pemilik mempunyai kemahiran terhad / kekurangan kemahiran .
 Beban pengurusan ditanggung oleh pengurus / pemilik sahaja
 Perniagaan jarang kekal dalam jangka panjang / jangka hayat perniagaan pendek / perniagaan milikan tunggal akan tamat sekiranya pemilik
meninggal dunia
2. Terangkan perbezaan antara organisasi perniagaan dengan organisasi bukan perniagaan [6]
Cadangan jawapan
Asas Perbandingan Organisasi perniagaan Organisasi bukan perniagaan
Matlamat / tujuan Bermatlamatkan untung Bermatlamatkan kebajikan sosial
Sumber kewangan Modal / keuntungan / pinjaman / simpanan
peribadi
Yuran ahli / sumbangan masyarakat / (geran kerajaan)
Aktiviti yang
dijalankan utama
Penjualan/ menghasilkan/ mengeluarkan barang
dan perkhidmatan
Bercorak kemasyarakatan / rekreasi / aktiviti sosial (penajaan
pendidikan) / aktiviti suka rela
penubuhan Ditubuhkan/tertakluk di bawah Akta Syarikat
1965
Ditubuhkan/tertakluk di bawah Akta Pertubuhan 1966
Pendaftaran
organisasi
Didaftarkan di Pendaftar Syarikat (ROC) Didaftarkan di Pendaftar Pertubuhan (ROS)
Percukaian Dikenakan cukai Tidak dikenakan cukai

MUKA SURAT 23
3. Terangkan empat persekitaran umum dan bincangkan bagaimana setiap persekitaran tersebut mempengaruhi prestasi perniagaan.[12]
Cadangan Jawapan
Empat persekitaran umum yang mempengaruhi prestasi perniagaan:
1. Persekitaran ekonomi
 Risiko dan ketidakpastian pasaran
 Dinamik / perubahan-perubahan pasaran
 Kedudukan pasaran wang
 Keadaan-keadaan / pertumbuhan dan kemelesetan ekonomi
 Pusingan perniagaan
 Contoh: Penempatan pasar raya hanya sesuai di kawasan penduduk berpendapatan tinggi dan mampu.
2. Persekitaran politik dan perundangan
 keadaan politik dan polisi awam sesebuah negara
 peraturan, kawalan, sokongan dan galakan kerajaan
 sistem percukaian
 Contoh: Pusat hiburan, kedai minuman keras dan pusat mainan video cukai dinaikkan
3. Persekitaran sosiobudaya
 hubung kait nilai budaya sosial amalan sesuatu kaum
 perlindungan dan tanggungjawab sosial yang dipegang sesuatu bangsa
 perubahan populasi
 etika perniagaan
 Contoh: keperluan pakaian orang Melayu berbeza dengan keperluan pakaian orang Cina. Oleh itu tak sesuai jual baju melayu di Petaling
Street.

MUKA SURAT 24
4. Persekitaran persaingan
 persaingan yang dihadapi
 jenis struktur pasaran (persaingan tulen, monopoli, oligopoli)
 persaingan harga
 persaingan produktiviti
 persaingan antarabangsa
 Contoh: perniagaan makanan segera, kereta baru / kereta terpakai.
5. Persekitaran teknologi
 sebarang perubahan penggunaan sains yang membolehkan manusia melakukan sesuatu yang baru atau membentuk tugas atau prosedur
kerja yang baru dan lebih baik.
 Contoh: Teknologi komputer dalam perniagaan, penggunaan E-mail, E-Commerce
6. Persekitaran fizikal
 persaingan dikaitkan dengan tenaga (minyak, elektrik dll.)
 sumber semula jadi
 pencemaran alam sekitar, ekologi
 kemudahan pengangkutan dan perhubungan.
 Contoh: kemudahan berdekatan pelabuhan bagi mengurangkan kos pengangkutan untuk eksport dan import sama ada input / output

MUKA SURAT 25
TAJUK
HASIL PEMBELAJARAN
RUJUKAN
HURAIAN
BAB 2 : PENGELUARAN
2.1 Skop dan Proses Pengeluaran
2.1.1 Peranan
a) mentakrifkan
pengeluaran/operasi
(termasuk servis) dan
peranannya;
Sabri hj Hussin (2010)
Zafir Mohd Makhbul (2003)
Takrif pengeluaran:
 Pengeluaran merujuk kepada sebarang aktiviti, kegiatan atau pekerjaan berkaitan dengan mengeluar, mencipta,
menyiapkan bahan mentah, dan memberi perkhidmatan.
 Juga melibatkan proses pencarian idea, perancangan pengurusan dan keseluruhan aktiviti dalam pengeluaran
produk.
Takrif pengurusan pengeluaran
 Suatu proses pengurusan yang menggabungkan sumber-sumber perniagaan seperti sumber manusia dan mesin
bagi mengeluarkan barangan atau menawarkan perkhidmatan.
 satu sistem yang mengandungi semua aktiviti-aktiviti yang penting dalam menghasilkan barangan dan
perkhidmatan.
Contoh Aktiviti pengeluaran:
1. Pengeluaran secara fizikal :
 Penghasilan burger McDonald
 Pengeluaran Bihun Sufi
 Pemasangan Pesawat Boeng 737-300
2. Pengeluaran bukan fizikal [servis/perkhidmatan] :
 Pendidikan
 Perubatan
 Guaman
 Khidmat nasihat

MUKA SURAT 26
Peranan pengeluaran:
1. Menghasilkan output : produk fizikal dan perkhidmatan
2. Mengawal kualiti produk dan perkhidmatan
3. Mengawal kos semasa pengeluaran
4. Mengawal kecekapan penggunaan sumber
5. Memastikan produktiviti adalah maksimum
6. Mengawal selia kelancaran proses pengeluaran
7. Memastikan keperluan dan kehendak pengguna dipenuhi
2.1.2 Evolusi
b) menjelaskan evolusi
pengeluaran bermula
dengan revolusi industri,
pendekatan saintifik,
hubungan manusia,
penyelidikan operasi,
kualiti, globalisasi, dan
revolusi Teknologi
Maklumat dan
Komunikasi (ICT);
Sabri Hj Hussin [2010]
Russell & Taylor [2006]
Evolusi Konsep Tahun Pelopor
Revolusi industri Enjin wap
Pembahagian kerja
‘Interchangeable Parts’
1769
1776
1790
James Watt
Adam Smith
Eli Whitney
Pengurusan saintifik Prinsip Pengurusan Saintifik
Kajian masa dan pergerakan
Carta penjadualan aktiviti [Gantt]
Barisan pemasangan bergerak
1911
1911
1912
1913
Frederick W.Taylor
Frank and Lillian Gilbreth
Henry Gantt
Henry Ford
Perhubungan manusia Kajian Hawthorne
Teori Motivasi
1930
1940an
1950an
1960an
Elton Mayo
Abraham Maslow
Frederick Herzberg
Douglas McGregor
Penyelidikan
pengeluaran [operasi]
Pengaturcaraan linear
Komputer digital
Simulasi, Teori Barisan menunggu,
Teori Keputusan,
PERT/CPM
MRP, EDI, EFT, CIM
1947
1951
1950an
1960an
1970an
George Dantzig
Remington Rand
Operations Research Group
Joseph Orlicky,
IBM

MUKA SURAT 27
Revolusi kualiti Just in Time [JIT]
TQM [Total Quality Management]
Strategi dan operasi
Proses Perniagaan
Merekayasa [Reengineering]
1970an
1980an
1990an
Taiichi Ohno [Toyota]
W.Edwards Deming, Joseph
Juran
Wickham Skinner, Robert
Hayes
Michael Hammer, James
Champy
Globalisasi WTO [World Trade Organization]
EU [European Union]
Other trade agreements
1990an
2000an
Banyak negara dan syarikat
yang terlibat
Revolusi internet Internet, WWW
ERP, Pengurusan Rantaian Bekalan
E-Dagang
1990an
2000an
ARPANET, Tim Berners-Lee
SAP, i2 Technologies. Oracle,
PeopleSoft
Amazon, Yahoo, Ebay.
2.1.3 Cabaran
c) menghuraikan cabaran
yang dihadapi oleh
pengurus pengeluaran;
Heizer & Render [2011]
Cabaran yang dihadapi oleh pengurus pengeluaran:
1. Peningkatan teknologi
 Wujudnya kaedah dan teknologi baru yang membolehkan proses pengeluaran yang lebih cepat
menuntut pengurus lebih peka kepada perubahan tersebut sama ada untuk menggantikan dengan
kaedah sedia ada dengan kaedah dan teknologi baru tersebut.
 Pengurus juga perlu lebih peka terhadap persekitaran akibat perubahan teknologi ini.
 Pengurus perlu menggantikan mesin lama dengan mesin yang berteknologi baru.
2. Penekanan pada kualiti
 Pengurus pengeluaran perlu memastikan produk yang dikeluarkan mempunyai kualiti yang baik
secara berterusan kerana pengguna kini menitikberatkan aspek ini dalam produk yang dibeli oleh
mereka.

MUKA SURAT 28
 Pengurus perlu memastikan produk yang dikeluarkan mengikut piawaian yang ditetapkan oleh
industri seperti pematuhan kepada SIRIM, ISO dan sebagainya.
 Pengurus perlu bijak menangani peningkatan kos tambahan untuk pengeluaran produk berkualiti
seperti membeli mesin baru yang boleh menghasilkan produk yang lebih berkualiti.
 Pengurus perlu sentiasa membuat pemantauan terhadap persekitaran lain bagi memastikan kaedah
pengeluaran yang digunakan adalah yang terbaik untuk kualiti terbaik.
3. Isu penjagaan alam sekitar
 Pengurus pengeluaran perlu sentiasa peka dengan kesan pengeluaran ke atas alam sekitar di samping
objektif syarikat untuk mendapat keuntungan.
 Pencemaran alam perlu dielakkan sebaliknya mengambil langkah pemuliharaan alam sekitar.
 Pengurus perlu memastikan sisa pengeluaran dikendalikan mengikut peraturan kerana pihak kerajaan
dan masyarakat sekarang sangat mementingkan aspek kebersihan dan penjagaan alam sekitar.
 Pengurus perlu pastikan sisa pengeluaran dihapuskan di tempat yang ditetapkan.
4. Sumber semakin berkurangan
 Sumber manusia semakin berkurang dan pengurus perlu memastikan pekerja sentiasa mencukupi
.untuk mengelakkan proses pengeluaran tergendala.
 Sumber bahan mentah semakin berkurang dan pengurus pengeluaran perlu memastikan bahan
mentah sentiasa mencukupi supaya proses pengeluaran tidak tergendala
 Sumber kewangan yang semakin berkurang di mana pengurus pengeluaran perlu sentiasa
memastikan bajet diuruskan dengan sebaik mungkin untuk mengelakkan proses tergendala akibat
masalah kewangan.

MUKA SURAT 29
2.1.4 Perkaitan dengan
jabatan lain
d) menjelaskan hubungan
jabatan pengeluaran
dengan jabatan
pemasaran, kewangan,
dan sumber manusia;
Hubungan jabatan pengeluaran dengan jabatan pemasaran
Jabatan pemasaran:
1. Membuat tempahan produk kepada jabatan pengeluaran
2. Membuat perancangan jumlah produk yang perlu dihasilkan untuk dipasarkan
3. Mendapatkan maklum balas tentang kehendak pelanggan terhadap spesifikasi produk
4. Memasarkan produk yang dikeluarkan oleh jabatan pengeluaran.
Jabatan pengeluaran:
1. Mengeluarkan produk berdasarkan tempahan dan spesifikasi daripada jabatan pemasaran
2. Menghasilkan volum produk berdasarkan jumlah perancangan jualan daripada jabatan pemasaran
3. Membuat penambahbaikan dan perubahan berdasarkan perubahan cita rasa pelanggan yang dikenal pasti
oleh jabatan pemasaran
4. Melaksanakan program penyelidikan dan pembangunan produk berdasarkan maklumat pelanggan daripada
jabatan pemasaran.
Hubungan jabatan pengeluaran dengan jabatan kewangan
Jabatan kewangan:
1. Menyediakan peruntukan dan sumber kewangan berdasarkan keperluan yang dimaklumkan oleh jabatan
pengeluaran.
2. Menerima cadangan daripada jabatan pengeluaran untuk sebarang penambahan pelaburan dalam bentuk aset
seperti pembelian mesin, pembesaran kilang dan sebagainya.
3. Menyediakan laporan kewangan kepada jabatan pengeluaran berkaitan kos overhed dan kos pengeluaran
langsung untuk tindakan sewajarnya

MUKA SURAT 30
Jabatan Pengeluaran:
1. Memberi maklumat berkaitan keperluan kewangan untuk sebarang aktiviti operasi pengeluaran kepada
jabatan kewangan.
2. Membuat cadangan kepada jabatan kewangan untuk mendapatkan sumber kewangan bagi membuat
pelaburan tambahan untuk menambah kecekapan pengeluaran.
3. Menyediakan rancangan belanjawan atau bajet kepada jabatan kewangan untuk diluluskan.
Hubungan jabatan pengeluaran dengan jabatan sumber manusia
Jabatan sumber manusia:
1. Memberi maklumat kebersediaan sumber manusia organisasi kepada jabatan pengeluaran untuk merancang
sebarang program dalam jabatan.
2. Merekrut, membuat pemilihan, mengadakan program orientasi, melaksanakan program latihan yang
berkaitan dengan jabatan pengeluaran.
Jabatan pengeluaran:
1. Membuat unjuran keperluan sumber manusia dalam jabatan pengeluaran kepada jabatan sumber manusia.
2. Memaklumkan kepada jabatan sumber manusia apabila berlaku pemecatan pekerja atau pengurangan dalam
bilangan sumber manusia dalam jabatan pengeluaran.
e) menjelaskan sistem dan
subsistem pengeluaran.
Sistem Pengeluaran:
 Sistem pengeluaran merupakan satu sistem transformasi yang menukarkan input kepada output.
 Di dalam sistem pengeluaran, terdapat beberapa komponen dan elemen yang saling berhubung kait seperti:
1. Input yang terdiri daripada semua sumber yang digunakan semasa proses transformasi
2. Proses transformasi terhadap input
3. Output yang terdiri daripada produk siap dan produk separuh siap.
4. Aset yang digunakan termasuklah kilang, mesin dan peralatan.

MUKA SURAT 31
5. Sumber manusia yang terdiri daripada pekerja yang terlibat dalam aspek fizikal dan mental, mahir dan tidak
mahir.
6. Sumber modal termasuklah kewangan yang dilaburkan oleh pemilik, pemegang saham dan pinjaman bank.
7. Teknologi yang digunakan dalam proses pengeluaran.
Subsistem Pengeluaran:
 Subsistem pengeluaran merujuk kepada sistem pengeluaran yang lebih kecil dalam satu sistem yang lebih besar
dan rumit.
 Subsistem pengeluaran merujuk kepada bahagian-bahagian yang lebih kecil dalam sistem pengeluaran yang
terlibat secara langsung dalam membentuk satu sistem pengeluaran.
 Ia meliputi unit-unit yang kecil di bawah sistem pengeluaran seperti unit kawalan inventori, pengurusan logistik,
unit kawalan kualiti dan sebagainya.
2.1.5 Proses pengeluaran
f) menjelaskan proses
pengeluaran merangkumi
input, proses
transformasi, dan output;
Sabri Hj Hussin [2010]
Griffin & Ebert [1996]
Proses Pengeluaran:
1. Input
i. Proses penyediaan faktor pengeluaran yang akan digunakan semasa proses pengeluaran seperti bahan
mentah, mesin, peralatan, modal insan, teknologi, dan modal.
2. Proses Transformasi
i. Proses mengubah input pengeluaran kepada produk siap dan separuh siap melalui proses tambah nilai ke
atas bahan mentah menggunakan semua mesin dan peralatan, teknologi dan juga kepakaran modal insan.
3. Output
i. Output merupakan produk siap dan produk separuh siap yang akan dipasarkan oleh jabatan pemasaran
kepada pengguna akhir atau pengguna industri.

MUKA SURAT 32
2.2 Perancangan Pengeluaran
2.2.1 Reka bentuk
pengeluaran
a) menjelaskan reka bentuk
pengeluaran merangkumi
simplification,
standardization dan
modular;
1. Simplification
 Reka bentuk pengeluaran yang mengurangkan kuantiti bahagian, komponen, atau proses pemasangan dalam
pengeluaran produk
 Reka bentuk pengeluaran simplification merujuk kepada proses menjadikan sesuatu proses pengeluaran
lebih mudah dan banyak peringkat atau langkah kepada beberapa langkah yang digabungkan.
 Tujuan reka bentuk simplification ini ialah untuk menjimatkan tempoh masa dan kos pengeluaran di mana
semua sumber akan digunakan secara optimum.
2. Standardization
 Reka bentuk pengeluaran yang menggunakan bahagian yang seragam dan biasanya boleh ditukar ganti
dengan mudah.
 Reka bentuk pengeluaran standardization merujuk kepada proses penyediaan satu piawaian atau satu
standard pengeluaran yang perlu diikuti sepanjang proses pengeluaran termasuklah:
1. Standard teknikal dan prosedur
2. Standard spesifikasi produk
3. Standard kaedah ujian
4. Standard kualiti produk
5. Standard tempoh masa pengeluaran.
3. Modular
 Reka bentuk pengeluaran yang menggabungkan blok pembinaan yang standard, atau modul, untuk mencipta
produk siap yang unik.
 Reka bentuk pengeluaran ini menggunakan komponen-komponen prasiap yang disediakan di kilang,
diangkat dan dipasang secara berjentera atau manual untuk menghasilkan produk siap.
 Reka bentuk pengeluaran modular ialah proses membahagikan proses pengeluaran yang kepada bahagian
atau unit-unit pengeluaran yang lebih kecil dalam sel-sel tertentu.
 Tujuan reka bentuk ini adalah untuk memastikan proses pengeluaran mudah dipantau dan sebarang kesilapan
lebih mudah dikenal pasti.

MUKA SURAT 33
2.2.2Jenis-jenis pengeluaran
b) menjelaskan jenis
pengeluaran mengikut
tempahan, secara massa,
dan secara berkelompok;
Jenis-jenis pengeluaran
1. Pengeluaran secara tempahan
 Pengeluaran secara tempahan melibatkan pengeluaran dan penghasilan produk mengikut spesifikasi dan ciri
yang dipersetujui oleh pelanggan.
 Biasanya ciri-ciri jenis pengeluaran secara tempahan ini ialah:
1. Masa lama untuk disiapkan
2. Modal dan pelaburan yang besar diperlukan
3. Kemahiran yang tinggi untuk menghasilkan produk mengikut spesifikasi pelanggan
4. Penggunaan teknologi yang canggih dan terkini
5. Produk dihasilkan dalam kuantiti yang kecil.
6. Produk hanya dihasilkan selepas mendapat tempahan daripada pelanggan.
7. Contoh pengeluaran : Pembinaan rumah, tempahan makanan katering.
2. Pengeluaran Secara massa
 Pengeluaran secara massa merujuk kepada pengeluaran secara berterusan, berulangan, dan secara besar-
besaran dengan volum pengeluaran yang besar.
 Antara ciri-ciri pengeluaran secara massa ialah:
1. Produk yang seragam
2. Pengeluaran dalam satu barisan yang panjang
3. Pengeluaran secara berterusan dan kadang kala melibatkan operasi 24 jam
4. Proses pengeluaran melibatkan penggunaan mesin dan jentera yang dikawal oleh komputer
5. Melibatkan barangan keperluan harian
6. Contoh : pengeluaran minyak masak, gula, sabun dan sebagainya.
3. Pengeluaran Secara kelompok
 Pengeluaran secara kelompok melibatkan proses pengeluaran produk yang dihasilkan mengikut kehendak
dan spesifikasi yang ditentukan oleh pengguna atau pelanggan.
 Antara ciri-ciri bagi pengeluaran secara kelompok ini ialah:
1. Produk dikeluarkan dalam kuantiti yang sederhana

MUKA SURAT 34
2. Standard dan spesifikasi ditentukan oleh pelanggan
3. Pengeluaran barangan yang mempunyai fungsi yang sama
4. Pengeluaran dibuat mengikut satu kelompok dan diikuti dengan kelompok yang lain.
5. Segala peralatan disusun untuk mengeluarkan produk atau barangan yang berbeza
6. Semua tenaga kerja akan disusun bagi mengeluarkan produk yang berbeza mengikut kelompok.
7. Contoh : Percetakan buku dan majalah, pemasangan barangan elektronik, penghasilan kek di kedai kek
dan sebagainya.
2.2.3Susun atur proses
pengeluaran
c) menjelaskan objektif
susun atur dan jenis-jenis
susun atur secara tetap,
proses, produk, dan
selular;
Susun atur proses pengeluaran
1. Susun atur tetap
 Ciri-ciri susun atur proses pengeluaran secara susun atur tetap:
1. Proses pengeluaran adalah kekal di satu lokasi dari awal hingga siap
2. Semua input pengeluaran akan dibawa ke lokasi pengeluaran
3. Ciri-ciri produk biasanya berat, besar, mudah pecah
4. Kos yang tingi untuk hasilkan suatu produk
5. Biasanya produk dihasilkan mengikut spesifikasi yang ditetapkan oleh pelanggan.
6. Contoh pengeluaran : Pembinaan lebuh raya, jambatan, bangunan, kapal laut, kapal terbang, empangan,
dan sebagainya.
2. Susun atur proses
 Ciri-ciri susun atur pengeluaran secara susun atur proses ialah :
1. Input pengeluaran seperti mesin, tenaga kerja, bahan mentah dan peralatan disusun mengikut fungsi
kerja.
2. Penghasilan produk adalah tidak seragam dan berbeza mengikut kuantiti keluaran.
3. Pengeluaran adalah dalam kumpulan atau kelompok yang kecil.
4. Pelanggan adalah berbeza mengikut keperluan perkhidmatan yang diingini.
5. Berlaku perkongsian sumber di mana semua sumber akan digunakan secara bersama oleh pekerja yang
berbeza.
6. Contoh: Bengkel membaiki kereta, perkhidmatan hospital, perkhidmatan bank, bengkel perkayuan, kek
tempahan, dan sebagainya.

MUKA SURAT 35
3. Susun atur produk
 Ciri-ciri susun atur pengeluaran secara susun atur produk ialah:
1. Semua input pengeluaran seperti tenaga kerja, mesin, bahan mentah, dan peralatan akan disusun khusus
mengikut urutan penghasilan sesuatu produk.
2. Pengeluaran melibatkan penghasilan produk yang seragam.
3. Pengeluaran melibatkan volum kuantiti yang banyak
4. Wujud lini atau barisan pemasangan dalam proses pengeluaran
5. Contoh: Pengeluaran-pengeluaran automobil, pemprosesan makanan, pengeluaran kasut, pemasangan
komputer, barangan elektrik, dan sebagainya.
4. Susun atur selular
 Ciri-ciri susun atur selular dalam susun atur proses pengeluaran ialah:
1. Susun atur selular adalah satu pendekatan yang membantu membina pelbagai produk dengan hanya
menggunakan bahan dan alatan yang sedikit.
2. Semua peralatan dan stesen kerja akan disusun dalam urutan yang melalui sesuatu proses yang
menyokong aliran dan susunan bahan mentah dan komponen secara lancar, tanpa berlaku kelewatan.
3. Melibatkan produk yang memerlukan banyak gabungan komponen
4. Kepakaran berbeza untuk setiap komponen pengeluaran dalam setiap sel pengeluaran atau penghasilan
komponen.
2.2.4 Lokasi kilang
d) menjelaskan objektif
pemilihan lokasi kilang
dan faktor-faktor yang
mempengaruhi pemilihan
lokasi.
Objektif pemilihan lokasi kilang
Sebelum sesebuah kilang dibina, beberapa faktor perlu diambil kira bagi memastikan kelancaran operasi kilang
tersebut terjamin bagi jangka masa pendek dan panjang. Antara faktor terpenting dalam pembinaan sesebuah kilang
ialah faktor lokasi kilang tersebut.
Antara objektif pemilihan lokasi kilang ialah:
1. Mengurangkan kos pengeluaran
2. Memaksimakan keuntungan

MUKA SURAT 36
3. Memudahkan logistik
4. Mewujudkan harga produk yang lebih kompetitif
Berikut ialah faktor-faktor yang perlu diambil kira dan boleh mempengaruhi pemilihan lokasi kilang.
Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Pemilihan Lokasi Kilang
1. Bekalan tenaga buruh
 Bekalan tenaga buruh adalah faktor terpenting untuk menjalankan proses pengeluaran.
 Jadi, pengeluar harus memastikan lokasi kilang yang hendak dibina memenuhi pertimbangan :
1. Kos buruh
2. Kuantiti penawaran buruh
3. Etika buruh, dan
4. Tahap kemahiran buruh.
2. Sistem pengangkutan dan logistik
 Kemudahan pengangkutan yang baik seperti lebuhraya, keretapi dan laut juga perlu diambil kira bagi
memastikan bahan mentah dan produk yang siap dihantar dengan segera.
 Sistem pengangkutan dan logistik yang baik akan memudahkan syarikat berhubung dengan pasaran dan
kemudahan penghantaran bahan mentah. Ini akan menjimatkan kos dan mengurangkan kos menyimpan
inventori.
3. Pengguna sasaran
 Pengeluar perlu memastikan kedudukan kilang yang berhampiran dengan pengguna akan meningkatkan
permintaan terhadap produk.
4. Pembekal dan sumber
 Pengeluar juga harus memastikan kilang yang akan dibina adalah berdekatan dengan pembekal bahan
mentah bagi memastikan proses pengeluaran adalah sentiasa lancar dan tidak tergendala.

MUKA SURAT 37
 Kedapatan bahan mentah dan jaraknya dgn kilang menjadi asas pertimbangan pemilihan kawasan kilang.
 Pembekal yang bertolak ansur, cekap dan jujur harus di pertimbangkan sebelum pembinaan sesebuah
kilang.
5. Politik dan sosiobudaya setempat
 Politik dalaman yang stabil membolehkan perniagaan berjalan dengan aman, tiada gangguan dan perubahan
yang kerap terhadap peraturan dan undang-undang berkaitan perniagaan.
6. Iklim dan kos utiliti
 Iklim yang sesuai dan bebas dari bencana seperti banjir, gempa bumi membolehkan pengeluaran berjalan
dengan lancar. Kos utiliti seperti tarif air, elektrik dan gas yang berpatutan mengurangkan kos pengeluaran.
7. Peraturan dan kawalan undang-undang
 Pengenaan cukai yang tidak membebankan, perlindungan tariff, perlindungan hak milik mempengaruhi
pengeluar memilih lokasi untuk mengembangkan operasi perniagaan.
8. Saiz dan kos tanah
 Kos tanah yang terlalu tinggi membuatkan pemilik perniagaan mem buat keputusan membeli atau menyewa
sesuatu lokasi. Lokasi perniagaan yang strategic dan menjadi tumpuan ramai mempunyai kos tanah yang
tinggi.
9. Ciri-ciri sosial
 Pendapatan penduduk, budaya dan kualiti hidup seperti kadar upah, keperluan latihan, produktiviti pekerja,
taraf kesihatan, produktiviti, kesatuan sekerja dan lain-lain.
10. Jarak lokasi dengan tempat kemudahan
 Jarak lokasi dengan kemudahan seperti institusi kewangan, pembekal, pemasar memudahkan urusan
pembayaran dan penerimaan wang, bekalan dan pemasaran produk.

MUKA SURAT 38
2.3 Kawalan kualiti
2.3.1Konsep dan proses
kawalan kualiti
a) menjelaskan maksud
kawalan kualiti,
kepentingannya, dan
proses (rancang, buat,
semak, dan tindakan -
PDCA);
(The Deming Weel)
Maksud kawalan kualiti:
 Kawalan kualiti ialah proses pemeriksaan terhadap produk yang dikeluarkan bagi memastikan produk tersebut
menepati piawai dan standard yang telah ditetapkan.
Kepentingan kawalan kualiti:
 Mengurangkan kos pengeluaran akibat kerosakan produk semasa proses pengeluaran
 Memastikan setiap pelanggan mendapat kepuasan di atas kualiti produk
 Memastikan imej syarikat tidak terjejas akibat kegagalan menjaga kualiti produk.
Proses Kawalan Kualiti
1. Rancang (Plan) – Aktiviti mengkaji proses pengeluaran, mengenal pasti masalah, penentuan matlamat dan
membangunkan perancangan untuk penambahbaikan.
2. Buat (Do) - Melaksanakan proses kawalan kualiti mengikut kaedah yang dirancang dan mengukur pencapaian
3. Semak (Check) - Membuat pemantauan ke atas setiap proses kawalan yang dilaksanakan dan mengenal pasti
segala kecacatan atau pelanggaran piawaian yang telah ditetapkan untuk tindakan seterusnya.
4. Tindakan (Act) – Proses terakhir ialah proses mengambil segala tindakan penambahbaikan atau pembetulan di
atas semua kecacatan dan kesilapan yang dilaporkan.

MUKA SURAT 39
2.3.2Kaedah pemeriksaan
b) menghuraikan kaedah
pemeriksaan termasuklah
pemeriksaan menyeluruh
dan pelan pensampelan;
Abu Bakar Hamed [2005]
Pemeriksaan menyeluruh
 Kaedah pemeriksaan secara menyeluruh adalah satu kaedah di mana semua produk yang dikeluarkan akan
melalui proses pemeriksaan.
 Pemeriksaan menyeluruh sesuai dilaksanakan bagi pengeluaran produk secara tempahan di mana unitnya adalah
kecil.
 Pemeriksaan menyeluruh ini tidak sesuai bagi produk yang dikeluarkan secara massa kerana ia akan mengambil
masa yang lama.
Pelan persampelan
 Pelan persampelan merujuk kepada pemeriksaan ke atas beberapa sampel yang diambil secara rawak dalam satu
kumpulan atau lot produk.
 Sampel tersebut akan mewakili kumpulan atau lot produk yang telah diperiksa.
 Lot atau kumpulan produk akan diterima sekiranya sampel yang diambil dan diperiksa telah mematuhi piawaian
dan standard pengeluaran yang telah ditetapkan.
 Sekiranya sampel-sampel yang diperiksa didapati banyak yang rosak, lot atau kumpulan produk bagi sampel
tersebut akan ditolak.
 Pemeriksaan secara pelan persampelan ini sesuai untuk produk yang dikeluarkan secara massa atau kelompok.
2.3.3Alat kawalan kualiti
c) menghuraikan alat
kawalan kualiti iaitu
kawalan proses secara
statistik (statistical
process control), analisis
nilai tambah, carta
kawalan, kajian
kualiti/kos, pasukan
penambahbaikan kualiti,
dan penanda aras
Alat-alat kawalan kualiti
1. Kawalan proses secara statistik ( Statistical Process Control )
 Mengambil sampel secara berkala semasa proses kerja pengeluaran dan memeriksa sampel tersebut berada
dalam had kawalan statistik atau sebaliknya
 Alat kawalan ini menggunakan skala had atas dan had bawah bagi tahap kualiti yang perlu dipatuhi bagi
suatu produk yang telah dikeluarkan.
 Sekiranya ukuran purata sampel produk berada di dalam had kawalan, pengeluaran produk akan diteruskan
manakala jika sebaliknya, tindakan pembetulan perlu dilaksanakan secara segera terhadap bahagian yang
didapati tidak menepati standard kualiti yang telah ditetapkan.

MUKA SURAT 40
(benchmarking);
2. Carta Kawalan
 Mengambil sampel produk daripada proses pengeluaran yang sedang dijalankan, memantau sejauh mana
produk memenuhi spesifikasi bagi kualiti dan hasil pemantauan direkodkan dalam bentuk carta
3. Kajian Kualiti/Kos
 Menjalankan kajian ke atas kualiti produk berbanding dengan kos produk di mana kajian dibuat untuk
 Alat kawalan kualiti menggunakan kaedah kajian kualiti dan kos merujuk kepada penilaian ke atas kos yang
terlibat untuk meningkatkan kualiti produk termasuk kos pencegahan, kos penilaian, kos kegagalan luaran
dan dalaman.
4. Pasukan Penambahbaikan Kualiti
 Pasukan penambahbaikan kualiti merujuk kepada kumpulan pekerja yang terdiri daripada pelbagai peringkat
dalam unit pengeluaran yang diwujudkan untuk membuat proses kawalan kualiti yang bermula dengan
proses mengenal pasti masalah dalam kualiti produk, membuat analisis, dan menyelesaikan masalah yang
timbul tersebut.
5. Penanda Aras (Benchmarking)
 Kawalan kualiti berasaskan kaedah penanda aras atau benchmarking adalah satu cara sesebuah organisasi
mendapatkan cara terbaik untuk aktiviti pengawalan kualiti produk dan juga aktiviti untuk peningkatan
prestasi organisasi.
 Organisasi yang mempunyai amalan dan kaedah pengurusan kawalan terbaik akan dijadikan contoh rujukan
untuk menanda aras prestasi organisasi tersebut.
6. Analisis Tambah Nilai
 Analisis tambah nilai merujuk kepada satu proses mengeluarkan ciri-ciri dalam suatu produk bagi
menghasilkan produk mengikut spesifikasi yang dipersetujui oleh pelanggan tanpa menjejaskan kualiti
produk tersebut.
 Dalam analisis tambah nilai juga, suatu produk akan diberi ciri-ciri tambahan untuk kepuasan pelanggan
tanpa melibatkan penambahan kos pengeluaran yang tinggi.

MUKA SURAT 41
2.3.4Pendekatan kawalan
kualiti
d) membincangkan
pendekatan kawalan
kualiti iaitu kawalan
input, kawalan proses,
dan kawalan output.
Abu Bakar Hamed [2005]
1. Kawalan Input
 Kawalan input juga dikenali sebagai kawalan awalan.
 Merujuk kepada kawalan ke atas semua input pengeluaran termasuk bahan mentah, peralatan, mesin, modal
insan sebelum aktiviti proses pengeluaran dilaksanakan bai memastikan semua input adalah yang terbaik dan
tanpa sebarang masalah.
2. Kawalan Proses
 Kawalan proses merujuk kepada kawalan semasa proses pengeluaran berlaku di mana pihak organisasi akan
memastikan proses pengeluaran berjalan lancar tanpa sebarang masalah.
 Pengurus akan memastikan operasi berjalan dengan lancar dan sekiranya berlaku sebarang masalah, tindakan
pemulihan dan penambahbaikan akan dilakukan dengan segera.
3. Kawalan Output
 Kawalan output merujuk kepada kawalan selepas sesuatu proses pengeluaran selesai.
 Pengurus akan memantau kualiti produk secara pelan persampelan atau kaedah pemeriksaan menyeluruh
sebelum produk yang dikeluarkan dapat diterima untuk dipasarkan.

MUKA SURAT 42
2.4 Kawalan inventori
2.4.1Jenis-jenis inventori
kawalan inventori,
sistem, dan
kepentingannya;
Maksud Kawalan Inventori
 Kawalan inventori merujuk kepada satu aktiviti menyimpan dan memastikan inventori atau stok bahan mentah
dan barangan siap sentiasa dapat disediakan apabila diperlukan sepanjang masa.
Kepentingan Kawalan Inventori
1. Memastikan inventori sentiasa berada pada tahap optimum sepanjang masa
2. Memastikan tiada pembaziran kos pemegangan inventori dalam suatu tempoh tertentu
3. Memastikan proses menyediakan produk dalam proses pengeluaran dilakukan secara berterusan
4. Memastikan semua keperluan dalam pasaran dapat dipenuhi apabila diperlukan
5. Memastikan risiko kecurian dan kerosakan pada inventori dapat dikurangkan
6. Mengelakkan berlaku pembaziran sumber
b) menjelaskan jenis-jenis
inventori iaitu bahan
mentah, kerja dalam
proses, dan produk siap;
Jenis-jenis inventori
1. Bahan mentah yang digunakan dalam proses pengeluaran
2. Produk separuh siap yang masih dalam proses transformasi
3. Produk siap yang bersedia untuk dipasarkan
4. Alatan penyelenggaraan yang digunakan untuk selenggara mesin dan alatan
Alatan habis guna yang digunakan sepanjang proses pengeluaran.
2.4.2Alat/kaedah kawalan
inventori
c) mengenal pasti alat-alat
kawalan inventori;
1. Analisis ABC
 Analisis ABC merujuk satu kaedah kawalan inventori menggunakan pengelasan tahap penggunaan inventori
mengikut nilai ringgit penggunaan.
 Semakin tinggi nilai ringgit penggunaan suatu inventori, semakin tinggi tahap kepentingannya.
 Tiga tahap inventori yang dikelaskan mengikut nilai penggunaan ringgit iaitu:
1. Tahap A – paling penting
o Penggunaan yang paling tinggi dari segi nilai ringgit dan kerap digunakan
2. Tahap B - sederhana penting
o Penggunaan ringgit yang sederhana dalam inventori tahap ini.
3. Tahap C – kurang penting
o Penggunaan ringgit yang paling kurang dan paling jarang digunakan.

MUKA SURAT 43
2. Model Kuantiti Pesanan Ekonomi ( Economic Order Quantity)
 EOQ merujuk kepada kaedah yang digunakan untuk menentukan kuantiti pesanan optimum yang akan
meminimumkan jumlah kos berubah mengikut saiz pesanan.
 EOQ juga merupakan satu teknik pengurusan inventori untuk mengimbangi 3 kos yang utama melibatkan
pesanan dan simpanan inventori iaitu :
1. Kos belian – harga belian dan kos penghantaran
2. Kos pesanan – Harga memproses iaitu kos kertas kerja, kos panggilan, kos pemeriksaan barangan dan
lain-lain kos.
3. Kos simpanan [Pegangan] – Kos untuk menyimpan inventori. Insurans, cukai dan lain-lain.
3. Titik Pesanan Semula (Reorder Point)-ROP
 ROP merujuk kepada keputusan untuk menentukan masa yang sesuai untuk memesan semula inventori
dalam suatu kuantiti tertentu.
4. Sistem Tepat Pada Waktu ( Just In Time ) -JIT
 JIT merujuk kepada satu sistem yang memastikan pembekal perlu menghantar bekalan inventori kepada
pelanggan atau organisasi tepat pada masa yang diperlukan dalam satu jumlah minimum yang mungkin.
d) mengaplikasikan kaedah
kuantiti pesanan ekonomi
[Economic order quantity
(EOQ)], dan titik pesanan
semula [Reorder point
(ROP)];
Andaian EOQ :
1. Kadar penggunaan adalah konsisten
2. Item dikeluarkan atau diperolehi dalam bentuk lot dan diterima sekaligus dan tiada had ke atas saiz lot item.
3. Keputusan untuk sesuatu item tidak bergantung kepada keputusan bagi item yang lain di mana hanya satu
item yang terlibat pada suatu masa tertentu.
4. Masa menunggu diketahui dengan pasti
5. Kekurangan tidak dibenarkan berlaku
6. Diskaun harga tidak ditawarkan
7. Kos yang terlibat ialah kos pesanan dan kos pemegangan [penyimpanan] sahaja

MUKA SURAT 44
Tujuan EOQ
1. Memastikan pengaliran kerja diselenggarakan dengan baik
2. Dapat mengawal kos inventori
3. Untuk menepati masa dan saiz tempahan
4. Dapat menyediakan perkhidmatan yang memuaskan pengguna.
MODEL EOQ
 Purata inventori kitaran = Q + 0 = Q
2 2
FORMULA MENCARI NILAI EOQ
EOQ
Di mana :
D = Permintaan ramalan sesuatu item dalam suatu jangka masa
OC = Kos pesanan
V = Kos pesanan sesuatu item
CC = Kos penyimpanan dalam penyenggaraan inventori keseluruhan dalam peratus
 Apabila kos [pemesanan/permintaan/pemegangan] meningkat, EOQ akan meningkat.
Contoh Pengiraan EOQ :
Syarikat SQ sebuah pembekal alat elektronik ingin menentukan kuantiti pesanan ekonominya. Item yang hendak
ditentukan ialah kipas jenama KDK. Ramalan jualan syarikat ialah 4000 unit setahun dan nilai belian setiap item
ialah RM500. Pengurus kewangan telah menganggarkan bahawa setiap pesanan item tersebut ialah RM75 dan
kos penyimpanan termasuk insurans, cukai dan lain-lain adalah 20% setahun dari harga sistem tersebut.
Kirakan EOQ Syarikat Jaya untuk item tersebut.

MUKA SURAT 45
Penyelesaian:
Maklumat yang diperolehi ialah:
D - 4000 unit
OC - RM75
V - RM500
CC- 20%
EOQ
=
= 77.46 [bundarkan]
= 78 unit
Model inventori ini mencadangkan pada pihak pengurusan Syarikat SQ bahawa pesanan yang paling ekonomi
ialah 78 unit, iaitu mereka mesti membuat pesanan sebanyak 52 kali setahun [4000/78].
5. Titik Pesanan Semula (Reorder Point)-ROP
 Dalam Pengurusan inventori, pengurus operasi mestilah membuat keputusan mengenai bilakah masanya
untuk memesan semula dan jumlah akan dipesan semula itu.
 Masa untuk memesan semula disebut ‘titik pesanan semula’ yang biasanya dibuat pada suatu paras stok yang
ditentukan terlebih dahulu.
 Paras stok ini mengambil kira masa tunggu yang diperlukan dan juga stok keselamatan.
FORMULA ROP
ROP = × L
Petunjuk:
D = Jumlah Permintaan
W= Jumlah masa bekerja setahun
L = Jangka Masa Penghantaran Pesanan

MUKA SURAT 46
e) menghuraikan
konsep/kaedah tepat pada
masa [Just-in-Time
(JIT)].
Objektif Sistem Inventori tepat pada masa [JIT]:
1. Mengurangkan kos penyimpanan inventori
2. Mengelakkan pembaziran inventori bahan mentah dan barang separuh siap
3. Menjimatkan masa pengurusan inventori dan kekerapan penyediaan inventori (set-up)
4. Mengurangkan kekerapan penyediaan inventori untuk setiap kali proses pengeluaran.
5. Memastikan sistem pengeluaran sentiasa berjalan lancar dan tidak tergendala akibat kekurangan bahan
mentah.
6. Menjadikan proses pengeluaran lebih fleksibel.
Ciri – ciri Sistem JIT :
1. Komponen yang digunakan dalam sistem pengeluaran adalah seragam
2. Saiz lot pengeluaran yang kecil
3. Kualiti produk sentiasa dititikberatkan
4. Masa proses pengeluaran yang pendek
5. Mesti mempunyai hubungan yang baik dengan pembekal
6. Tenaga kerja digunakan secara anjal
7. Melibatkan susun atur proses pengeluaran secara susun atur produk.
2.5 Isu-isu pengurusan pengeluaran moden
2.5.1 Standard Pengeluaran
standard pengeluaran dan
International
Organisation for
Standardisation (ISO);
Maksud International Organisation for Standardisation (ISO)
 ISO merujuk kepada satu standard dan piawai bertulis yang menetapkan dan menerangkan elemen-elemen asas
yang perlu ada dalam suatu sistem kualiti bagi sesebuah organisasi.
Prinsip – prinsip ISO 9000 :
1. Prinsip Pertama : Standard bagi sistem kualiti
2. Prinsip Kedua : Dokumentasi pada semua proses kerja yang kritikal
3. Prinsip Ketiga : Penekanan kepada aspek pencegahan sebarang masalah
4. Prinsip keempat : Penumpuan kepada pelanggan
5. Prinsip keempat : Standard universal [umum] untuk bagi semua organisasi

MUKA SURAT 47
Faedah-faedah ISO 9000
1. Boleh mengurangkan proses tindakan pembetulan
2. Boleh mengenal pasti dan memperincikan tugas-tugas yang patut dilaksanakan
3. Dapat mendokumentasikan semua amalan-amalan pengurusan dan cara melaksanakan kerja
4. Boleh mengenal pasti dan mengatasi masalah serta mengelakkannya daripada berulang
5. Tugas yang dilaksanakan adalah “right the first time and everytime” iaitu sentiasa betul dari awal sehingga
bila-bila.
6. Menjadi bukti kepada pembuat penilaian ke atas kualiti perkhidmatan
7. Membolehkan pembuatan keputusan yang lebih baik dan tepat.
Ciri utama ISO 9000:
1. Penambahbaikan berterusan
2. Penekanan yang lebih kepada peranan pengurus atasan
3. Mengambil kira keperluan undang-undang dan peraturan
4. Objektif yang boleh diukur pada setiap peringkat dan fungsi
5. Memastikan keberkesanan latihan
6. Analisis data bagi tujuan pengukuran pencapaian pelaksanaan elemen kualiti
7. Maklumat kepuasan atau ketidakpuasan pencapaian sebagai pengukuran pencapaian objektif kualiti.
b) menjelaskan jenis-jenis
standard ISO, tujuan, dan
kriterianya;
Siri-siri ISO 9000
JENIS NAMA
STANDA
RD
Keterangan
Garis Panduan ISO 9000 Garis panduan bagi memilih dan menggunakan model yang sesuai.
Garis Panduan ISO 9004 Garis panduan bagi melaksanakan pengurusan kualiti dan elemen-elemen
sistem kualiti.
Model
Kepastian
Kualiti
ISO 9001 Kepastian kualiti dalam:
 Reka bentuk
 Pengeluaran produk atau perkhidmatan
 Instalasi atau khidmat
Model ISO 9002 Kepastian kualiti dalam:

MUKA SURAT 48
Kepastian
Kualiti
 Pengeluaran produk atau perkhidmatan
 Instalasi atau khidmat
Model
Kepastian
Kualiti
ISO 9003 Kepastian kualiti dalam:
 Pemeriksaan
 Pengujian
Elemen-elemen ISO 9000
BIL ELEMEN-ELEMEN ISO 9000
1 Tanggungjawab Pengurusan (Management Responsibility)
2 Sistem Kualiti (Quality System)
3 Semakan Kontrak (Contract Review)
4 Kawalan Rekabentuk (Design Control)
5 Kawalan Dokumen dan Data (Document and Data Control)
6 Perolehan (Purchasing)
7 Kawalan Produk yang Dibekalkan oleh Pelanggan (Control of Customer Supplied Product)
8 Identifikasi dan Kemudahkesanan Produk-Product Identification and Traceability)
9 Kawalan Proses (Process Control)
10 Pemeriksaan dan Pengujian (Inspection and Testing)
11 Kawalan Peralatan Pemeriksaan, Pengukuran dan Pengujian (Control of Inspection, Measuring
and Test Equipment)
12 Status Pemeriksaan dan Pengujian (Inspection and Test Status)
13 Kawalan Produk yang Tidak Memenuhi Keperluan yang Ditetapkan (Control of Nonconforming
Product)
14 Tindakan Pembetulan dan Pencegahan (Corective and Preventive Action)
15 Pengendalian, Penyimpanan, Pembungkusan. Pemeliharaan dan Penghantaran (Handling.
Storage, Packaging, Preservation and Delivery)
16 Kawalan Rekod-rekod Kualiti (Control of Quality Records)
17 Audit Kualiti Dalaman (Internal Quality Audits)
18 Latihan (Training)

MUKA SURAT 49
19 Khidmat Susulan (Servicing)
20 Teknik-teknik Statistik (Statistical Techniques)
Cara-cara untuk mendapat ISO 9000
1. Melaksanakan ISO 9000.
2. Melatih pegawai dan staf untuk melaksanakan prosedur yang telah didokumenkan.
3. Menyediakan dokumen-dokumen ISO 9000
4. Menjalankan analisis jurang perbezaan
5. Memberi latihan kemahiran kepada pasukan pelaksana
6. Mengenal pasti proses utama bagi pelaksanaan ISO 9000
7. Membina komitmen pengurusan atasan.
2.5.2 Pengurusan kualiti
menyeluruh (TQM)
c) menjelaskan maksud
pengurusan kualiti
menyeluruh dan prinsip-
prinsipnya;
Maksud Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM)
 Pengurusan Kualiti Secara Menyeluruh adalah satu proses pengurusan kualiti yang berasaskan kepada falsafah
kualiti berorientasikan pelanggan, penambahbaikan secara berterusan, penglibatan semua orang, setiap bahagian,
dan proses dalam organisasi serta penyelesaian masalah secara berpasukan.
Kepentingan TQM
1. Penghasilan produk dan perkhidmatan yang lebih murah
2. Proses pengeluaran menjadi lebih cepat
3. Produk dan perkhidmatan lebih berkualiti dan dapat memuaskan pelanggan
4. Peningkatan kualiti dan pengurangan kos produk dan perkhidmatan untuk membolehkan syarikat bersaing
dengan lebih efektif di pasaran.
Objektif TQM
1. Memenuhi kepuasan pelanggan melalui penghasilan produk yang berkualiti dan harga berpatutan.
2. Meningkatkan kualiti produk dan perkhidmatan dengan harga yang lebih kompetitif dengan membuat kerja betul
kali pertama iaitu output maksimum dan input minimum, bukan membuat pembetulan kemudian.
3. Untuk mencapai keberkesanan dengan menghasilkan output yang tepat, tiada kecacatan iaitu yang dihargai oleh
pemegang saham.

MUKA SURAT 50
Prinsip – prinsip TQM
1. Memfokuskan penambahbaikan kualiti produk dan perkhidmatan mengikut kehendak pelanggan.
2. Pekerja diberi autoriti untuk membuat keputusan
3. Wujudkan semangat kerjasama dan kepercayaan antara ahli organisasi
4. Pekerja sentiasa diberi galakan untuk meningkatkan kualiti
5. Amalan yang berkualiti pihak pengurusan menjadi contoh kepada pekerja.
6. Semua aktiviti pengeluaran produk dan perkhidmatan perlu menekankan aspek penambahbaikan berterusan.
Ciri-ciri penekanan dalam kualiti produk
1. Performance (prestasi)
2. Features (sifat atau ciri)
3. Reliability (keboleh percayaan)
4. Conformance (setakat mana menurut piawai)
5. Durability (Ketahanan Lama/ Daya Tahan Lama
6. Serviceability (Kebolehan utk diselangarakan)
7. Aesthetics (estetik)
8. Perceived quality (kualiti anggapan)
Kebaikan TQM
1. Dapat meningkatkan produktiviti
2. Dapat meningkatkan semangat, keyakinan, serta kepuasan pekerja
3. Dapat meningkatkan imej organisasi
4. Dapat Memperbaiki hubungan antara organisasi dengan pembekal
5. Dapat menjimatkan kos operasi
6. Dapat meningkatkan kecekapan operasi organisasi secara keseluruhan
7. Dapat meningkatkan kebolehan untuk bersaing organisasi
8. Dapat membentuk budaya kualiti unggul
Kelemahan TQM
1. Kos yang tinggi termasuk latihan, penambahbaikan dan kawalan.
2. Tiada pekerja yang sanggup memberi komitmen

MUKA SURAT 51
3. Tiada sokongan penuh dari staf bawahan
4. Pekerja yang berkemahiran adalah kurang
5. Mengambil masa yang lama untuk proses TQM
2.5.3 Konsep-konsep
sistem pengeluaran
d) menghuraikan konsep-
konsep dalam sistem
pengeluaran.
(i) Merekayasa
(reengineering)
(ii) Reka bentuk berbantu
komputer [Computer
aided design (CAD)]
dan Pembuatan
berbantu komputer
[Computer aided
manufacturing
(CAM)]
(iii) Pembuatan berbantu
komputer bersepadu
[Computer integrated
manufacturing
(CIM)]
Perekayasaan Semula ( Reengineering)
 Proses membentuk semula proses-proses utama yang penting, proses yang kritikal yang melibatkan sistem,
struktur organisasi secara radikal dan besar-besaran untuk mencapai kemajuan besar dalam perniagaan.
Reka Bentuk Bantuan Komputer / Pembuatan Bantuan Komputer (Computer Aided Design/ Computer
Aided Manufacturing – CAD/ CAM)
 CAD adalah sejenis program komputer yang dicipta membolehkan pengguna untuk memberi dengan arahan
yang menyerupai pen dan kertas. CAD sering digunakan oleh jurutera, arkitek dan profesional reka bentuk yang
lain untuk mencipta objek 2D dan 3D untuk menggambarkan projek.
 CAM melibatkan penggunaan komputer dan robot untuk kawalan proses transformasi dan kualiti
Pembuatan berbantu komputer bersepadu [Computer integrated manufacturing (CIM)]
 CIM merujuk kepada satu sistem pembuatan dengan menggunakan peruntukan bantuan komputer sebagai
kawalan dan automasi yang menggunakan teknologi tinggi pada semua peringkat pembuatan dengan tujuan
mengurangkan pembaziran dalam aspek tenaga kerja, kewangan, masa, peralatan dan perkakasan jentera, tenaga
dan sebagainya.

MUKA SURAT 52
(iv) Sistem pembuatan
luwes
Sistem Pembuatan Luwes (Fleksibel Manufacturing System)
 Sistem pembuatan Luwes merujuk kepada satu sistem yang boleh mengawal sistem pengeluaran yang
menggunakan mesin yang akan membolehkan mesin tersebut mengeluarkan pelbagai produk dengan cepat
seperti satu sistem dengan beberapa komputer yang digunakan untuk mengawal mesin-mesin dalam operasi
tertentu dikawal oleh sebuah komputer pusat.

MUKA SURAT 53
Contoh soalan
1. Nyatakan empat ciri dalam susun atur selular dalam proses pengeluaran.[4]
Cadangan jawapan
Antara citi-ciri susun atur selular ialah:
1. Pelbagai jenis mesin akan dikumpulkan dalam sesuatu sel
2. Setiap sel mengendalikan skel yang kecil yang beroperasi dalam kilang yang besar.
3. Setiap sel bertanggungjawab mengeluarkan sekumpulan produk .
4. Setiap sel berfungsi seperi susun atur produk yang menghasilkan kelompok 2 sekumpulan produk seperti susun atur proses.
5. Semua mesin dan tenaga kerja yang diperlukan akan diletakkan dalam setiap sel.
6. Setiap pekerja dalam sel ada kepakaran penuh yang diperlukan untuk hasilkan produk-produk di sel tersebut.
7. Sesuai untuk pengeluaran beraneka kumpulan produk yang dikeluarkan dalam kuantiti yang kecil.
8. Ia memberi kelebihan dari segi ekonomi sebagaimana pengeluaran besar2an dengan penambahan dari segi kebolehubahan atau flexibility.
2. Jelaskan kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan dalam proses kawalan kualiti produk.[5]
Cadangan jawapan
Kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan:
Definisi:
 Kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan melibatkan pemeriksaan terhadap beberapa sampel produk diambil secara rawak bagi mewakili
satu kumpulan atau satu lot produk.
 Pelan persampelan ini boleh dibuat secaa persampelan tunggal, berkembar atau berganda.
Contoh:
 Sampel item yang diambil secara rawak yang mewakili sekumulan lot akan diperiksa berpandukan piawaian dan standard yang telah ditetapkan.
 Sekiranya sampel yang diperiksa mematuhi piawai yang ditetapkan, lot produk tersebut akan diterima.
 Jika didapati sampel mempunyai kecacatan adalah melebihi had penolakan, lot produk akan ditolak.

MUKA SURAT 54
3. Bincangkan sejauh manakah amalan TQM dalam sektor awam dapat meningkatkan mutu perkhidmatan yang diberikan oleh agensi-agensi
kerajaan kepada orang ramai.[20]
Cadangan jawapan
Definisi Konsep TQM
 Proses pengurusan kualiti yang berasaskan falsafah kualiti berorientasikan pelanggan, penambahabaikan secara berterusan, penglibatan semua
orang, setiap bahagian dan proses dalam organisasi, serta penyelesaian masalah secara berpasukan.
Soalan Bicangkan: perlu ada kebaikan dan kelemahan
Aspek kebaikan:
Dengan pelaksanaan TQM, agensi-agensi sektor awam telah berjaya :
1. Mengurangkan kos,
2. Meningkatkan hasil kerja,
3. Menjimatkan masa serta meningkatkan tahap kepuasan hati pelanggan.
4. Masa pelanggan menunggu semakin pendek
5. Agensi-agensi sektor awam telah mengamalkan konsep dan nilai-nilai kualiti dalam operasi mereka.
6. Beberapa agensi yang sebelum ini mempunyai pengurusan secara tradisional telah beralih kepada cara pengurusan yang lebih
berorientasikan pelanggan.
7. Keberkesanan TQM dapat dilihat daripada kecekapan agensi-agensi kerajaan dalam melaksanakan tanggungjawab memberi perkhidmatan
yang terbaik.
8. Hal ini terbukti kerana rungutan dan sungutan orang ramai atau pelanggan terhadap perkhidmatan agensi-agensi kerajaan semakin
berkurangan.
Aspek Keburukan/Kelemahan:
1. Komitmen pihak pengrusan-masih kurang
o Komitmen terhadap kualiti,
o sokongan terhadap aktiviti kualiti,
o penyertaan aktif dalam aktiviti kualiti,
o penilaian terhadap prestasi kualiti,
o membincangkan isu kualiti dalam mesyuarat

MUKA SURAT 55
2. Tumpuan kepada maklumbalas pelanggan-masih kurang
o Maklumbalas pelanggan,
o tumpuan kualiti perkhidmatan,
o tinjauan pelanggan,
o sikap mesra pelanggan,
o aduan pengguna
3. Pengurusan sumber manusia-kurang latihan dalam:
o Kerja berpasukan,
o wujud latihan kualiti, latihan kualiti tidak mencukupi, sumber latihan kualiti,
o pemerkasaan, galakan penyertaan, galakan usul dan cadangan,
o pengiktirafan usaha
4. Penambahbaikan berterusan-kurang diberi perhatian:
o Kualiti sebagai usaha berterusan,
o percaya kepada falsafah penambahbaikanvberterusan,
o amalan kepada seluruh jabatan,
o penekanan dalam latihan pekerja,
o bandingan dengan matlamat jangka pendek

MUKA SURAT 56
TAJUK
HASIL PEMBELAJARAN
RUJUKAN
HURAIAN
3.0 PEMASARAN
3.1Pendekatan pemasaran
1.1 Orientasi pengurusan
pemasaran
a) mentakrifkan pemasaran
dan menjelaskan
kepentingannya
Kotler & Armstrong (2009)
Pemasaran ialah pengagihan barang dan perkhidmatan daripada pengeluar kepada pengguna pada tempat, masa,
harga dengan saluran pengedaran yang sesuai. Pemasaran melibatkan empat aktiviti iaitu membangunkan produk,
menetapkan harga, menjalankan promosi dan mengedarkan produk.
Lima konsep pemasaran (core customer & market place concept) mengikut Kotler & Armstrong (2009)
1. Keperluan dan kehendak
2. Produk dan perkhidmatan
3. Nilai
4. Pertukaran
5. pasaran
b) menjelaskan pendekatan
pemasaran termasuk
pengeluaran, produk,
penjualan, pemasaran, dan
pemasaran
kemasyarakatan
Kotler & Armstrong (2009).
Pendekatan keluaran 1. Tumpuan pemasaran diberi kepada kualiti produk.
2. kualiti produk amat dipentingkan dan diberi keutamaan
3. Pendekatan ini mempercayai bahawa barang dapat dijual dengan mudah
sekiranya berkualiti. Pelanggan hanya membeli produk yang paling
berkualiti, berprestasi tinggi dan mempunyai ciri-ciri inovatif.
Pendekatan Pengeluaran 1. Tumpuan diberi kepada kuantiti dan kualiti pengeluaran, iaitu
mengeluarkan barangan sebanyak yang mungkin dan produk yang
berkualiti.
2. Produk akan dapat dijual jika pengeluaran yang banyak pada harga
rendah ditawarkan dgn kos yang minimum.
Pendekatan Penjualan 1. Tumpuan diberi kepada kaedah, teknik dan cara menjualkan sesuatu
produk. Promosi agresif dan kreatif diamalkan.
2. Pendekatan ini mempercayai bahawa pelanggan hanya akan membeli jika
dipujuk dan digalakkan untuk membeli.Produk tidak dicari seperti
insurans menggunakan pendekatan ini.

MUKA SURAT 57
3. Jurujual diambil dan dilatih untuk mencari pasaran/pelanggan
Pendekatan Pemasaran
Moden
1. Tumpuan diberi kepada keperluan dan kehendak pengguna.Berusaha
memenuhi kehendak pengguna. Pengguna ialah "raja".
2. Strategi campuran pemasaran iaitu menggunakan harga, produk, promosi
dan pengedaran untuk memasarkan produk
Pendekatan Pemasaran
kemasyarakatan
1. Pendekatan pemasaran yg memuaskan keperluan dan kehendak pengguna
dengan menitikberatkan kebajian sosial pengguna.
2. Pemasaran memberi tumpuan kepada keperluan dan kehendak pengguna
jangka panjang
3.1.2 Proses pemasaran
(a) menjelaskan proses
pemasaran yang
merangkumi menilai
peluang-peluang
pemasaran, memilih
sasaran pasaran, membina
campuran pemasaran, dan
mengurus usaha
pemasaran
Proses pemasaran:
1. Menilai peluang-peluang pemasaran
 Mengenal pasti produk dan potensi pasaran terhadap produk
2. Memilih sasaran pasaran
 Membuat segmentasi dan mengenal pasti segmentasi yang ingin ditumpu perhatian
3. Membina campuran pemasaran
 Merancang dan membentuk strategi pemasaran yang sesuai dengan produk dan segmen pasaran yang
dipilih
4. Mengurus usaha pemasaran
 Melaksanakan aktiviti pemasaran yang melibatkan pembangunan produk, penetapkan harga, promosi dan
pengedaran.
3.1.3 Pendekatan strategik
c) membincangkan
pendekatan strategi
pemasaran meliputi:
Portfolio Perniagaan – jenis perniagaan atau keluaran yang dijalankan oleh sebuah perniagaan

MUKA SURAT 58
(i) analisis portfolio
perniagaan
(Matriks BCG)
Analisis Portfolio Perniagaan (Kumpulan Pakar Runding Boston) – The BCG Growth Share Matrix
Keluaran bintang Keluaran tanda tanya
Keluaran berkeuntungan
semasa [Lembu Kontan]
Keluaran lemah
[Anjing]
Keluaran bintang
1. Kadar pertumbuhan pasaran tinggi dan syer pasaran yang tinggi
2. Mempunyai potensi berkembang
3. Memerlukan banyak pelaburan
4. Mendapatkan keuntungan yang tinggi
Keluaran berkeuntungan semasa [Keluaran Lembu kontan/cash cow]
1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang tinggi
2. Mempunyai kedudukan yang stabil dalam pasaran
3. Memerlukan sedikit pelaburan
Keluaran tanda tanya
1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang tinggi
2. Potensi keluaran belum diketahui
3. Memerlukan usaha pemasaran untuk berkembang
4. Keuntungan belum pasti dapat
Keluaran lemah [Keluaran Anjing/Dog]
1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang rendah
2. Tidak berpotensi berkembang. Keluaran dihentikan atau tidak dikeluarkan
3. Memerlukan banyak penyelidikan dan pembangunan ( R&D) untuk mendapat pasaran
4. Mendapatkan pulang modal atau kerugian

MUKA SURAT 59
(ii) analisis kekuatan,
kelemahan,
ancaman, dan
peluang (SWOT).
Armstrong & Kotler (2011)
Kekuatan Kekuatan merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang membantu mencapai
objektif organisasi.
Kelemahan Kelemahan merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang menghalang pencapaian
objektif.
Peluang Peluang merujuk kepada faktor luaran organisasi yang membantu dalam pencapaian
objektif.
Ancaman Ancaman merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang menghalang pencapaian
objektif.
Persekitaran
dalaman Membantu pencapaian objektif Menghalang pencapaian objektif
Kekuatan
 Pekerja mahir yang dimiliki oleh syarikat
 Lokasi syarikat yang strategik
 Syer pasaran yang tinggi
 Saluran pengedaran yang cekap
Kelemahan
 Teknologi yang lapuk –menjejaskan
kualiti produk
 Sumber kewangan/modal syarikat yang
terhad
 Pekerja malas dan kurang pengalaman
Persekitaran
luaran
Peluang
 Kerajaan menawarkan insentif
cukai/subsidi kepada pengusaha
 Pertumbuhan ekonomi yang baik
menyebabkan pendapatan individu
meningkat, kuasa beli meningkat
Ancaman
 Persaingan meningkat
 Keadaan politik tidak stabil.
 Perubahan perundangan atau dasar
kerajaan seperti kelonggaran syarat
import dsbnya
 Kemelesetan ekonomi, inflasi dan kadar
pengangguran yang tinggi menjejaskan
perniagaan

MUKA SURAT 60
d) menentukan strategi dan
objektif pemasaran
(penembusan pasaran,
pembangunan pasaran,
pembangunan produk,
pempelbagaian)
Kotler & Armstrong (2009
Produk sedia ada Produk Baru
Pasaran sedia ada Penembusan pasaran Pembangunan Produk
Pasaran baru Pembangunan pasaran pempelbagaian
 penembusan pasaran – memasarkan produk sedia ada ke pasaran baru
 pembangunan pasaran – mengenal pasti dan membangun pasaran baru untuk produk sedia ada
 pembangunan produk - menawarkan produk baru atau produk yang ditambahbaikkannke pasaran sedia ada
 pempelbagaian - memulakan perniagaan baru atau membeli perniagaan lain dengan produk
sedia ada dan pasaran sedia ada perniagaan yang berkenaan
e) menentukan sasaran
pasaran dan campuran
pemasaran, dan
pelaksanaan serta
penilaiannya.
Penentuan sasaran pasaran
dan campuran pemasaran
Membuat segmentasi pasaran untuk mengenal pasti pasaran sasar
Memilih pasar sasar bagi sesuatu produk
Merancang strategi pemasaran
Melaksanakan campuran
pemasaran
Campuran pemasaran (marketing mix)
Merujuk kepada gabungan instrumen atau strategi pemasaran iaitu
produk, harga, promosi dan pengedaran oleh pemasar untuk
berhadapan dengan pelanggan. Pemasar melaksanakan segala strategi
untuk meningkatkan permintaan produk.
Menilai pelaksanaan
pemasaran
Membuat penilaian terhadap strategi pemasaran yang telah
dilaksanakan

MUKA SURAT 61
3.2 Gelagat pengguna
3.2.1Model gelagat pengguna
a) menjelaskan rangsangan
pemasaran dan
persekitaran, kotak hitam
pembeli, dan respons
pembeli
(Model of Buyer Behaviour)
Armstrong & Kotler (2011).
Griffin, R.W. & Ebert, R. J.
(1996).
Mengikut Model Kotak Hitam Pembeli (Kurt Lewin), pembeli akan melalui tiga peringkat iaitu:
1. Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran
 Rangsangan pemasaran terdiri daripada rangsangan yang dijalankan oleh pemasar melalui strategi produk,
strategi harga, strategi promosi dan strategi pengedaran.
 Rangsangan persekitaran merujuk kepada persekitaran ekonomi dan persekitaran sosiobudaya. Kuasa
beli dan keadaan ekonomi menentukan pelanggan membeli. Budaya mempengaruhi jenis produk yang
dibeli oleh pelanggan.
 Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran akan memasuki kotak hitam atau minda pelanggan.
2. Kotak Hitam Pengguna
 Kotak hitam pengguna bererti minda pengguna atau pembeli yang menentukan keputusan mereka
membuat pembelian.
 Pemasar tidak dapat mengetahui apa yang difikirkan oleh pembeli. Namun, pemikiran pembeli
dipengaruhi oleh minda pengguna yang terdedah kepada pelbagai rangsangan pemasaran dan rangsangan
persekitaran.
 Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran yang memasuki minda pengguna akan diperlihatkan
daripada respon dan gelagat pengguna semasa membeli.
Kotak Hitam Pengguna Maklum balas/
Tindakan
Pengguna
Rangsangan
Pendapat dan
Sikap
suka /tidak suka
Gelagat
Guna/tidak guna
Proses
membuat
keputusan
pengguna
Ciri-ciri
pengguna
Produk
Harga
Tempat
Promosi
Ekonomi
Teknologi
Politik
Budaya Budaya
sosial
individu
Psikologi

MUKA SURAT 62
3. Tindakan pengguna
 Tindakan pengguna merujuk kepada tindakan pengguna membuat keputusan tentang
 Membeli atau tidak membeli
 Membuat pilihan produk dan jenama
 Membuat pilihan penjual dan tawaran yang diberi oleh penjual
 Membuat keputusan masa pembelian
b) membincangkan faktor
yang mempengaruhi
gelagat pengguna
Faktor yang mempengaruhi gelagat pengguna
 Faktor budaya - kelas sosial, kumpulan rujukan/kumpulan aspirasi
 Faktor sosial – ahli keluarga, dan status sosial
 individu - Faktor demografi seperti umur, pendidikan, bangsa, jantina, saiz keluarga
 Faktor psikologi/dalaman- motivasi, persepsi, personaliti, sikap, pembelajaran atau pengalaman
 Faktor situasi –masa pembelian, tujuan pembelian, cara membeli/kaedah pembayaran
 Faktor campuran pemasaran - produk, harga, pengedaran, dan promosi.
3.2.2 Jenis-jenis keputusan
pembelian
c) menjelaskan proses
keputusan pembelian
produk pengguna
(i) Proses pembelian
produk pengguna
Griffin, R.W. & Ebert, R.
J. (1996).
Proses keputusan pembelian produk pengguna
1. mengenal pasti keperluan
2. mencari maklumat
3. menilai alternatif
4. membuat keputusan pembelian, dan
5. gelagat selepas pembelian

MUKA SURAT 63
(ii) Proses pembelian
produk baru
(iii) Proses pembelian
produk industri
(1996
Proses pembelian produk baru
1. menyedari
2. meminati
3. menilai
4. mencuba
5. menerima/menolak
Proses pembelian produk industri merangkumi
1. mengenal pasti masalah
2. mengenal pasti keperluan organisasi
3. menentukan spesifikasi produk
4. mencari pembekal
5. membuka tender
6. memilih pembekal
7. memesan produk
8. menilai prestasi pembekal
3.3 Penyelidikan pemasaran
a) menjelaskan kepentingan
penyelidikan pemasaran;
(1996)
Kepentingan menjalankan penyelidikan pemasaran
 Mendapat maklumat perubahan cita rasa pengguna
 Mengatur strategi pemasaran yang lebih berkesan
 Meluaskan pasaran/meningkatkan jualan & keuntungan
 Mengenal pasti pengguna baru dan mengekalkan pengguna sedia ada
 Mengatasi persaingan
b) menerangkan langkah-
langkah penyelidikan
pemasaran
(1996)
Langkah-langkah penyelidikan pemasaran
1. Mengenal pasti masalah dan menetapkan objektif
2. Membentuk rancangan penyelidikan
3. Melaksanakan penyelidikan dan menganalisis data
4. Menginterpretasikan dan melapor penemuan

MUKA SURAT 64
3.4 Segmentasi
3.4.1 Segmentasi pasaran
a) membincangkan asas-asas
segmentasi pasaran
merangkumi geografi,
demografi, psikografi, dan
gelagat pengguna/manfaat
produk;
Armstrong & Kotler (2011).
Maksud : Segmentasi pasaran adalah membahagikan pasaran yang besar kepada segmen-segmen pasaran yang
kecil berdasarkan ciri-ciri tertentu.
Asas-asas (ciri-ciri) segmentasi pasaran pengguna.
1. Segmentasi pasaran berasaskan geografi ialah membahagikan pasaran mengikut :
 Zon seperti zon utara, zon selatan
 Negeri-negeri seperti Kedah, Perlis
 Kawasan desa dan bandar
 Iklim negara spt tropika, sejuk, mediteranean
 Benua seperti Amerika Utara, Eropah Barat, Asia Pasifik dsb
2. Segmentasi pasaran berasaskan demografi ialah membahagikan pasaran mengikut:
 Tingkat pendapatan/pekerjaan
 Tahap pendidikan
 Kaum/bangsa/ras
 Saiz keluarga
 Taraf perkahwinan ( berkahwin/bujang)
3. Segmentasi pasaran berasaskan psikografi ialah membahagikan pasaran mengikut:
 Kelas sosial
 Gaya hidup
 Personaliti (introvert, extrovert, compulsive, ambitious etc)
4. Segmentasi pasaran berasaskan kelakuan pengguna/manfaat ialah membahagikan pasaran mengikut :
 Tabiat pembelian
 Tabiat memilih (warna/saiz dll)
 Kesetiaan kepada sesuatu jenama
 Cita rasa dan minat terhadap produk
 Kepekaan terhadap promosi

MUKA SURAT 65
b) menjelaskan strategi
menyasarkan pasaran
Penyasaran Pasaran(market targeting)
 Proses menilai dan memilih segmen pasaran yang ingin dimasuki.
Pasaran sasar ( target market)
 kumpulan bakal pelanggan yg akan dijualkan produk dan perkhidmatan. Pasaran itu ingin ditumpu perhatian
oleh syarikat yang mengeluarkan sesuatu produk.
Strategi menyasarkan pasaran
Pemasaran tidak
dibeza
Produk yang sama dipasarkan kepada semua segmen pasaran dengan
menggunakan strategi pamasaran yang sama
Pemasaran dibeza Beberapa segmen pasaran dipilih untuk dipasarkan produk. Menggunakan strategi
pemasaran yang berbeza untuk segmen pasaran yang berlainan. Contoh, Mesin
pencuci kain 6kg dipasarkan kepada isi rumah, manakala mesin pencuci 15kg
dipasarkan kepada kedai-kedai dobi.
Pemasaran
tertumpu
Hanya satu segmen pasaran dipilih. Strategi pemasaran tertumpu kepada
demografi/geografi tertentu. Kereta Mercedes hanya dipasarkan kepada golongan
pengguna yang berpendapatan tinggi.
Pemasaran mikro Satu segmen pasaran yang spesifik dipilih. Strategi pemasaran tertumpu kepada
satu segmen pasaran yang spesifik. Pemasaran dibuat dengan menyesuaikan
produk mengikut cita rasa individu, keperluan dan kehendak, atau pengguna
tempatan secara spesifik. Kerusi roda dipasarkan kepada golongan OKU dan
golongan yang lumpuh.

MUKA SURAT 66
3.4.2 Peletakan pasaran
c) menjelaskan strategi
peletakan melalui pelbagai
cara termasuklah atribut
produk, manfaat,
kekerapan penggunaan,
pengguna, dan klasifikasi
produk;
Peletakan pasaran
 penempatan sesuatu produk di dalam fikiran pengguna secara relatifnya dengan produk-produk pesaing
Proses peletakan pasaran yang merangkumi
1. menentukan pasaran sasaran (targeted market)
2. Menyesuaikan produk dengan pasaran
3. Mengkomunikasikan ciri-ciri produk
Atribut produk Atribut produk adalah ciri produk yang ketara dan tidak ketara. Atribut produk
merangkumi
(a) sifat ketara seperti bahan, wama, jenama, saiz dan bentuk;
(b) sifat tak ketara seperti kualiti produk seperti ketahanan, ketepatan,
keberkesanan, jaminan dan khidmat lepas jualan.
manfaat Manfaat yang boleh diperoleh daripada penggunaan produk berbanding dengan
produk pesaing.
pengguna Pengguna atau individu yang membeli dan menggunakan produk berbanding
dengan individu yang menggunakan produk pesaing.
kekerapan
penggunaan
Kekerapan menggunakan produk syarikat berbanding dengan kekerapan
menggunakan produk pesaing.
klasifikasi produk
Produk organisasi boleh dibahagikan kepada produk konsumer atau produk
industri. Produk konsumer boleh diklasifikasikan kepada empat kategori iaitu
 produk mudah beli
 produk beli belah
 produk istimewa
 produk tidak dicari

MUKA SURAT 67
3.5 Campuran pemasaran
a) mentakrifkan campuran
pemasaran
Campuran pemasaran (marketing mix)
 merujuk kepada gabungan instrumen atau strategi pemasaran iaitu produk, harga, promosi dan pengedaran
oleh pemasar untuk berhadapan dengan pelanggan. Campuran pemasaran merupakan segala strategi yang
dilakukan oleh pemasar untuk meningkatkan permintaan produk yang dipasarkan.
Elemen-elemen campuran pemasaran
1. Strategi penetapan harga ialah harga yang ditetapkan oleh peniaga untuk menarik pelanggan membeli.
Strategi harga campuran produk digunakan – harga pakej, harga promosi, harga produk opsyenal, harga
produk tawanan dll
2. Strategi promosi ialah aktiviti menarik, memujuk dan mempengaruhi pelanggan membeli barang dengan
menggunakan campuran promosi seperti jualan bersemuka, pengiklanan, publisiti, perhubungan awam,
promosi jualan dirancang oleh pemasar untuk meningkatkan jualan produk.
3. Strategi pengedaran ialah aktiviti memindahkan produk dari tempat pengeluaran ke tangan konsumer di
lokasi dan masa yang dikehendaki oleh pelanggan. Pengedaran melibatkan saluran pengedaran seperti
pemborong, peruncit, ejen penjualan, dan broker. Pemborong dan peruncit menawarkan perkhidmatan kepada
pelanggan seperti memberi kemudahan kredit, mengumpul dan menyampaikan citarasa pengguna,
memecahkan pukal dan sebagainya.
4. Strategi produk ialah strategi penawaran barang dan perkhidmatan oleh peniaga kepada pelanggan. Strategi
produk seperti pembungkusan, penjenaman dan pembentukan atribut produk yang menarik.

MUKA SURAT 68
3.5.1 Produk
b) mentakrifkan produk dan
membandingkan produk
fizikal dan produk
perkhidmatan (servis)
Produk ialah barang, perkhidmatan atau idea yang ditawarkan oleh peniaga dan dibeli oleh pelanggan. Produk
dibangunkan bertujuan memenuhi keperluan dan kehendak pengguna.
Perbezaan produk fizikal dan produk perkhidmatan
Produk fizikal Produk perkhidmatan
Ciri-ciri produk Ciri-ciri yang dapat dikenal pasti
melalui pancaindera seperti bentuk,
warna, label, pembungkusan, berat dan
saiz produk.
Ciri-ciri yang dapat dikenal pasti melalui
penggunaan atau penikmatan seperti
ketepatan, kecekapan, kepantasan,
keselesaan dan sebagainya
c) menghuraikan klasifikasi
produk
Klasifikasi Produk Pengguna
Perkara Produk mudah beli Produk beli belah Produk istimewa Produk tidak dicari
Kelakuan
pembelian
 Selalu dibeli oleh
pengguna
 Keputusan
pembelian dibuat serta
merta tanpa
merancang/perbandin
gan harga & kualiti
Tidak selalu dibeli.
Perancangan
pembelian dibuat
terlebih dahulu dgn
membandingkan
harga & kualiti.
 Jenama produk
diutamakan.
 Banyak masa &
usaha dibuat
untuk
mendapatkannya
 Produk tidak
diketahui atau sudah
diketahui oleh
pengguna tetapi
tidak terfikir untuk
membelinya.
Harga Murah Sederhana mahal Mahal Berbeza mengikut
produk
Pengedaran Secara intensif di
merata-rata tempat
Secara selektif di
tempat terpilih
Secara eksklusif di
tempat khusus
Strategi berbeza
mengikut produk
Promosi Pengiklanan dan
promosi jualan
Pengiklanan, jualan
bersemuka &
promosi jualan
Pengiklanan Pengiklanan yang
agresif & jualan
terus
Contoh Surat khabar, sabun Perabot, pakaian Barang antik Ensiklopedia, polisi
insurans

Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf

Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf

Similar to Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (17)

Nota_Pengajian_Perniagaan_Sem_1.pdf