Nogoon herem tusul taniltsuulga mongol

2. Зүүн хойд Азийн нутаг дахь шар шороон шуурганаас
хамгаалахын тулд хөтөлбөрийг үр бүтээмжтэйгээр
өрнүүлэхийн тулд Засгийн Газрын түвшинд хамтарч ажиллах
Шар шороон шуургын эх үүсвэр, экологийн хувьд сэргээн
ойжуулах ажлаар дамжуулан Олон улсын цөлжилтөөс
урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаанд оролцох ойжуулалт
болон цөлжилтөөс хамгаалах хуримтлуулсан туршлага, ойн аж
ахуйн технологийг Монгол улсад нэвтрүүлэх
Монгол орны ойг шинжлэх ухаанд суурилсан, дэвшилтэт
техник технологи ашиглан үр үржүүлгийн нутагшсан сорт
гарган, эдийн засгийн үр өгөөжийг дээшлүүлж, ойн сангийн
талбайн хэмжээг 1,6 хувиар нэмэгдүүлэх
1. Хөтөлбөрийн суурь ажил

3. Цөлжилт, элсний нүүлт сүүлийн 50 жилд
эрчимжиж буй сансарын зураглал

4. 2. Хөтөлбөрийн тухай
• Хөтөлбөрийн зорилго: Монгол улсад Ногоон хэрэм
ойжуулах хөтөлбөрөөр дамжуулан шар шороон шуургаас
сэргийлж багасгах болон цөлжилтөөс сэргийлэхэд хувь
нэмэр оруулах
• Хөтөлбөрийн хугацаа: 2017-2027 /20 жилийн хугацаатай/
• Хөтөлбөрийн гол ажил: Цөлжилтөөс сэргийлэх
ойжуулалт, сургалт зохион байгуулах дадлагажигч урих,
хамтарсан судалгаа, богино хугацаатайгаар мэргэжилтэн
илгээх, симпозиум болон ажлын байр зэргээр дамжуулан
хяналт, дүгнэлт, сурталчилгаа явуулах

6. Байгалийн хүчин зүйлс Хүний хүчин зүйлс

7. “Баянбүрд ногоон хэрэм” хөтөлбөр
Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хугацаа дараах 2 үе шаттай
I үе шат (2015-2025 он)
II үе шат (2025-2035 он)

9. Дээрх зурагт Ногоон зурвасаар тэмдэглэгдсэн
газар нь Баянбүрд ногоон хэрэм байгуулах
үндсэн зурвас юм. Талбайн нийт хэмжээ
37 500 000 мү ба зурвасын урт 3700 км, өргөн
нь 600 метр хэмжээ бүхий зурвас газар юм.

10. Төслийн тухайд
• Энэхүү төслийн хүрээнд Монгол орны 4 бүсэд 4 агропарк байгуулах ба төсөл хэрэгжсэнээр
140 сая юаны санхүүжилтээр 5 жилийн хугацаанд чацаргана, үхрийн нүд, нэрс, тошлой,
хармаг зэрэг жимснээс тос, өтгөрүүлсэн шүүс, хатаасан жимс, хөлдөөсөн жимс, дарс зэргийг
үйлдвэрлэх зорилготой болно.
• Төсөл хэрэгжсэнээр:
- Төслийн санхүүжүүжилтийг 3 дах жилээс нөхөх боломжтой.

11. 1. Дэлхийн ямарч улс орон хэдийгээр хөрөнгө мөнгөний боломжтой байсан ч энэ том асуудлыг бие даан шийдвэрлэх
боломжгүй бөгөөд НҮБ болон олон улсын хандивлагч байгууллага, улс орнуудын тусламжийг ашиглан хөрөнгө
мөнгөний асуудлаа шийдвэрлэдэг болохыг “Ногоон хэрэм” байгуулсан болон байгуулж буй улс орнуудын туршлага
харуулж байна.
2. “ Баянбүрд Ногоон хэрэм” хөтөлбөрийг сурталчилан хөрөнгө хандив болон ажлын туршлагыг судлан нэвтрүүлэх,
байгаль орчны чиглэлээр хэрэгжиж буй олон улсын төслүүдийн үйл ажиллагааг хөтөлбөр хэрэгжүүлэх асуудалтай
холбоход анхаарах хэрэгтэй болоод байна.
3. менежментийг чадварлаг багаар хурдтай удирдан зохион байгуулах шаардлагатай байна.
4. экосистемийн иж бүрэн судалгаа явуулж хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, шинжлэх ухааны үндэслэлийг нарийвчлан
боловсруулах түүнийг дагаж мөрдөх эрх зүйн орчинг бүрдүүлж ажиллах хойшлуулашгүй зорилт тулгараад байна.
5. Байгалийн эрс тэс уур амьсгалд дасан зохицож ургах чадвар бүхий говь цөлийн бүсэд ургадаг заган ойг 1875,0 мү
газарт нөхөн сэргээж тарьж ургуулах ажлыг олон улсын байгууллага, Азийн бүс нутгийн зөвлөлдөх уулзалтаар
хэлэлцэж шийдвэрлэх.
6. ”Баянбүрд Ногоон хэрэм” байгуулах асуудлыг Монгол орны нийт ард иргэдэд зөв ойлгуулан бүх нийтийн үйлс
болгон суртчилах аймаг, сум, баг, албан байгууллага, айл өрх нэг бүр өөр өөрийн “Ногоон төгөл”-ийг байгуулах, хүн
бүр мод тарих ажлыг өргөн хүрээнд өрнүүлэх

12. 7. “Баянбүрд Ногоон хэрэм” бүтээн байгуулалтын үйл ажиллагааг хөдөөгийн малчид, ард
иргэдийн нийгмийн асуудалтай нягт уялдаатай шийдвэрлэх,
8. “Баянбүрд Ногоон хэрэм” үндэсний хөтөлбөрийн үндсэн, туслах зурвасын бүсэд хамрагдах
зарим газар нутгийг тусгай хамгаалалттай байгалийн нөөцийн газрын ангилалд
хамааруулан хамгаалалтанд авах буюу орон нутгийн иргэдийн хурлаар баталгаажуулах
эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх ажлын саналыг боловсруулан шийдвэрлүүлэх.
9. Улсын хэмжээний хамгаалалтын ойн зурвас байгуулахад шаардагдах мод үржүүлгийн
газруудыг бүсчилсэн хэлбэрээр зохион байгуулаж, цогцолбор аж ахуйг сүүлийн үеийн
өндөр хүчин чадлын техник хэрэгсэл ашиглан орон нутагт дасан зохицсон мод, бут, бутлаг
ургамалын үр, тарьц, суулгацыг тарималжуулах нь илүү үр дүнтэй.
10. ”Баянбүрд Ногоон хэрэм” үндэсний хөтөлбөрийг хөрш зэргэлдээ улс оронд өргөн
суртчилан танилцуулсанаар “үндэстэн”-ий хөтөлбөр болгож, улам эрчимжүүлэн ажиллах.
11. Шар шороон шуурга, элсний нүүлттэй тэмцэхэд олон улсын нэгдэн орсон конвенцийн
заалтыг дагаж мөрдөн хэрэгжүүлэх
12. Хүлэмжийн хийн ялгарал, тоосжилтийн хэмжээг тодорхойлох аргачлалыг боловсоруулан,
“Нүүрстөрөгч багатай хөгжлийн түншлэл”-ийн гэрээ, эрх зүйн заалтуудын ашиглан
хүчилтөрөгч үйлдвэрлэгч ногоон массыг бий болгох, байгаль орчинд ээлтэй техних,
технологийн суурь судалгааны нарийн хэмжүүрийн багаж хэрэгсэлийг үйл ажиллагаандаа
хэрэглэх

13. 1. Аймаг, дүүрэг, сумдууд нутаг дэвсгэрийнхээ хил хязгаарын дотор дайран өнгөрч байгаа
“Экотрасс”-ын зураглал, тооцоолын дагуу тэмдэгжүүлэн ойн зурвас байгуулах
2. Тэмдэгжүүлсэн талбайн зураглалын дагуу га-д шилжүүлэн тухайн жилийн газар зохион
байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгуулан Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар зурвас
байгуулах газрыг баталгаажуулан ажиллах
3. Хөтөлбөр хэрэгжиж байгаа, аймаг, дүүрэг, сум бүр Ойн зурвасын хувийн хэргийн
“архив” нээж, үйл ажиллагааны үр дүнгийн дүгнэлт, судалгааны материал албан бичиг
баримтын хадгалалтыг иж бүрдлээр он цагийн дарааллын дагуу нягт нямбай хөтлөж
хэвших.
4. “Ногоон хэрэм” үндэсний хөтөлбөрийн нэгдүгээр үе шатны ажлын гүйцэтгэл, чанарыг
дээшлүүлэх, эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх.

14. 6. Төвлөрсөн хот суурин газруудын хатуу хучилттай зам түүний дагуу мод, бут сөөг тарих,
арчлах, хамгаалж ургуулах үйлчилгээний цэгүүдийг байгуулах.
7. Аймгуудад цөлжилтийн зэрэглэлийг тогтоох мониторинг судалгааны цэг, станц байгуулж
мэдээллийг боловсоруулах замаар тэмцлийн аргыг тодорхойлох.
8. “Ногоон хэрэм” үндэсний хөтөлбөрийг 2 үе шаттай, 20 жилийн хугацаанд үндэстний
хэмжээнд тануилан сурталчилах, өргөн хүрээний ажлуудыг тархан суурьшсан Монгол
үндэстэн, хөрш зэргэлдээх улс орнуудад зохион байгуулж “Монгол үндэстэн”-ий хөтөлбөр
болгон зарлаж, үйл ажиллагааг нь эрчимжүүлэх

15. Ойн зурвас бүхий таримал ойг холбогдох журмын дагуу ойн санд худалдан авах
 Ойн зурвас бүхий таримал ойг аж ахуйн нэгж, иргэнд урт хугацааны гэрээгээр
эзэмшүүлэх, эдийн засгийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх
 Бэлчээрийг усжуулах зорилгоор гаргасан уст цэгүүдийг хамтран ажиллах
гэрээний үндсэн дээр мод үржүүлэх, таримал ой бий болгох, өрхийн амьжиргааны
өртгийг нэмэгдүүлэх, гадаргын усны нөөцийг зүй зохистой ашиглах
 Хур борооны усыг хуримтлуулах, хөв цөөрөм байгуулж усан сан бий болгох
Бургас, улиас, хайлаас зэрэг мод сөөгнөөс гадна эдийн засгийн үр өгөөж бүхий
чацаргана, үхрийн нүд зэрэг ашигт ургамлыг тарималжуулах
 Цөлжилттэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөр, Усны үндэсний хөтөлбөр, Чацаргана
дэд хөтөлбөр болон бусад төсөл хөтөлбөрүүдтэй уялдуулах, хамтран ажиллах
 Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх
 Шинэ технологи, шилдэг арга туршилтыг нэмэгдүүлэх
Цаашдын зорилт

16. Цаашид “Баянбүрд Ногоон хэрэм”-ийн үндсэн болон туслах зурвасын дагуухи газруудыг орон нутгийн
иргэдийн хурлаар баталгаажуулан авч, ойн зурвасыг байгуулах эрх зүйн орчинг бүрдүүлж
ажиллах шаардлага тулгарч байна.
Байгалийн задгай ус, усалгаатай хэсгийн ногоон хэрэмийн ойн зурвасын ургалтын хувь
сайн байна.
Шинээр усалгааны систем тавигдаж байгаа орон нутгуудад ойн зурвас байгуулах ажил үргэлжлэнэ.
Тухайн орон нутгийн хүсэлтийг харгалзан үзэж га-гийн хэмжээг тогтоож жил, жилийн төсөвт
суулгаж байх талаар орон нутгийн удирдлага, аж ахуй нэгж, иргэдийн санал гарч байна.
.

19. Жимс, жимсгэний аж
ахуй

20. Царгас (люцерна,medicago苜蓿草，黄色花和紫色花)

21. Согоовор (кострец безостый,bromopsis inermis) 无忙雀麦，光雀麦

22. Хүцэнгэ (эспарцет,onobrychis Mill 驴食草属)

23. Анхаарал тавьсан
явдалд баярлалаа