1. CHƯƠNG II. SỰ SỐNG HÌNH THÀNH TRÊN TRÁI ĐẤT
(CÁCH ĐÂY 4,6 – 5 TỶ NĂM)
Tế bào và các
quá trình của
sự sống
Các tế bào
mới và sự kết
hợp của 2 cá
thể
Cây cối trên
bề mặt trái
đất
Sự xuất hiện
của các loài
động vật
Từ khủng
long đến tinh
tinh
2. I. Tế bào và các quá trình của sự sống (cách đây 3,9 – 2 tỉ năm)
1. Sự khởi đầu của sự sống.
• Trong 500 triệu năm đầu tiên, Trái Đất nguội dần đến khoảng
cách đây 3,9 tỉ năm thì nó đủ nguội để lớp đá mỏng đầu tiên
hình thành ngoài lớp vỏ vẫn còn ở thể bùn lỏng.
• Sự dịch chuyển của các lớp đá giải thoát khí từ trong lòng đất
tạo ra 1 bầu không khí mới bao gồm: hơi nước, nitrogen, neon
và cacbondioxide.
Các tổ chức sống xuất hiện trong khoảng 800 triệu năm đầu
tiên, hóa thạch cổ nhất của 1 vi khuẩn là khoảng 3,5 tỉ năm
Các hợp chất
đầu tiên trên
Trái Đất đã
thức dậy thế
nào?
3. 2. Sự phát triển của sự sống (tế bào nguyên thủy)
Sơ đồ:
Kết
hợp
Các
phân
tử
• Cô
lập
• Vỡ
ra
Màng
nguyên
thủy
• Có thành phần khác
nhau va chạm
• Kết hợp
Bong
bóng
nhỏ
hơn
Tế bào
I. Tế bào và các quá trình của sự sống (cách đây 3,9 – 2 tỉ năm)
4. Quá trình phát triển
• Xuất hiện khoảng 3,9 tỉ năm về trước.
• Là phương tiện cho sự phát triển nhân tử và trao
đổi chất rất phức tạp.
Nguồn gốc
• Thành phần: carbon, hydrogen, oxygen,
potassium, sodium.
• Mọi loại hình sống đều có chung 1 mã gene, 1
mạng lưới sinh hóa chung.
Đặc điểm
• Các tế bào nguyên thủy chuyển thành các tế bào sống
thực bằng cách sản sinh ra các protein, nucleic và mã
gene.
• RNA nhân bản chính nó và đóng vai trò là 1 enzim, sau
đó tiến hóa thành tế bào.
Phát triển
I. Tế bào và các quá trình của sự sống (cách đây 3,9 – 2 tỉ năm)
5. Tiến hóa
1. Là những biến dị ngẫu
nhiên hay những thay đổi
diễn ra từ thế hệ này sang
thế hệ khác.
2. Cơ chế: sự thích nghi
đối với thay đổi của môi
trường thông qua đột biến
gene
Vi khuẩn sinh đôi bằng
cách tang kích thước lên
gấp đôi, nhân đôi chuỗi
DNA, và phân chia, mỗi tế
bào mới nhận một chuỗi
DNA
Tiến hóa cộng sinh: diễn ra
khi hai sinh vật tiến hành
cộng sinh vĩnh viễn
I. Tế bào và các quá trình của sự sống (cách đây 3,9 – 2 tỉ năm)
6. II. Các tế bào mới và sự kết hợp của hai cá thể (cách đây 1,8 tỉ - 460
triệu năm)
1. Oxygen và quá trình hô hấp của vi khuẩn
Oxygen:
• Cách đây 2 tỉ năm, oxygen gần như không tồn tại trong không khí.
• Oxygen rất độc hại cho vi khuẩn vì nó phản ứng với các thành phần căn bản của sự
sống.
• Nồng độ oxygen trong không khí ổn định ở mức 21%
Một loại tế bào mới ra đời
7. Quá trình hô hấp của vi khuẩn
• Vi khuẩn hô hấp bằng oxygen và sử dụng một cách có kiểm soát.
• Hô hấp bằng Oxygen, một số vi khuẩn tiến hóa thành một dạng tế bào mới: tế bào
không nhân và tế bào có nhân
II. Các tế bào mới và sự kết hợp của hai cá thể (cách đây 1,8 tỉ - 460
triệu năm)
8. Tế bào có nhân và tế bào không nhân
Tế bào không nhân
Kích thước rất
nhỏ
Có cấu tạo
đơn giản
Vừa có thể
quang hợp,
vừa có thể hô
hấp
II. Các tế bào mới và sự kết hợp của hai cá thể (cách đây 1,8 tỉ - 460
triệu năm)
9. Tế bào có nhân
Thời gian hình thành và nguồn gốc
• Cách đây khoảng 1,9 tỉ năm về trước
• Các vi khuẩn đã tiến hóa hô hấp
bằng oxygen gặp được 1 nguồn năng
lượng vượt ngoài khả năng sử dụng
hiệu quả của nó
Đặc điểm
• To hơn, cấu tạo phức tạp hơn tế bào
không nhân nhiều lần
• Có tế bào di chuyển vòng quanh các cơ
cấu bên trong
• Bên trong nhân chứa chromosome
• Có các thành phần quang hợp: thể hạt,
lục thể, ti thể
• Có 1 cái đuôi roi để di chuyển
II. Các tế bào mới và sự kết hợp của hai cá thể (cách đây 1,8 tỉ - 460
triệu năm)
10. III. Cây cối trên bề mặt Trái đất (cách đây 460-250 triệu năm)
11. 1. Sự hình thành
Vi khuẩn
lam bắt đầu
sự sống,
từng nhóm
quần tự lại
với nhau
thành bầy
nơi nước
cạn, nhiều
ánh sáng
Sinh sôi
nảy nở
thành các
loại thực
vật tiền sử
( rêu và địa
tiền ngày
nay)
Những
mầm
mống của
loài thực
vật đầu
tiên đã lên
cạn (460
triệu năm
trước)
III. Cây cối trên bề mặt Trái đất (cách đây 460-250 triệu năm)
12. 2. Sự phát triển
Các loài thực vật
phát triển thêm về
chiều cao, thân
cây cứng cáp
chuyển nước từ rễ
lên,chất dinh
dưỡng từ đầu cành
dẹt xuống
những cái lá đầu
tiên.
Hạt xuất
hiện, để
bảo vệ
mầm khỏi
chết khô ở
những nơi
không có
nước.
Hạt mầm
cho phép
phôi ngừng
phát triển,
chờ điều
kiện thuận
lợi để lại
tiếp tục lớn
lên.
Sau đó, loài
“cây” dương
sỉ ra đời ( từ
345-225 triệu
năm trước),
che phủ toàn
bộ diện tích
đất liền của
địa cầu.
III. Cây cối trên bề mặt Trái đất (cách đây 460-250 triệu năm)
13. Cách đây 250 triệu năm, bào tử dương xỉ sinh sôi, hầu
hết các lục địa xích lại gần nhau, chụm về phía cực
Nam thành 1 lục địa khổng lồ là Pangaea
Sau khi Pangaea bắt đầu chia tách, cây dương xỉ có hạt
phát triển thành cây có quả nón thành cây có hoa và
cây có thân cứng ( cách đây 100 triệu năm)
Các cây hiện đại xuất hiện sớm nhất: sồi beach, cáng
lò, sung, nhựa ruồi, sồi oak, sung dâu, mộc lan, cọ, óc
chó, liễu. Các loại tùng ngả bóng bên lũ khủng long.
III. Cây cối trên bề mặt Trái đất (cách đây 460-250 triệu năm)
14. Vai trò của cây cối
Cây cối và các loài thực vật khác đã
và vẫn đang đóng vai trò quan trọng
trong việc giữ cho Trái Đất mát mẻ
để các loài sinh vật khác sinh sống.
Cây cối chuyển hóa 1 phần nhỏ năng
lượng mặt trời qua quá trình quang
hợp, lợi ích to lớn nhất là loại bỏ khí
CO2 trong không khí.
Quá trình quang hợp cũng thải oxi,
giúp duy trì tỉ lệ oxi khoảng 21%, vô
cùng quan trọng cho mọi tổ chức
sống.
III. Cây cối trên bề mặt Trái đất (cách đây 460-250 triệu năm)
15. IV. Sự xuất hiện của các loài động vật (cách đây 450 – 65 triệu năm )
Bắt đầu hình thành từ đại dương
Sự tương tác phức tạp của tế bào
Không có các thành phần quang hợp
hợp nhất ở bên trong
Nhân roi di chuyển
Lúc nào động vật
bắt đầu xuất hiện
?????
16. Khả năng lên bờ kém
hơn thức vật
IV. Sự xuất hiện của các loài động vật (cách đây 450 – 65 triệu năm )
17. • Nấm là cách tiến hóa thứ 3
• Cùng tiến hóa với động vật
• Vi mô : liên kết cộng sinh gồm các
thành phần các tế bào có nhân
• Vĩ mô : cộng đồng sinh vật , điều chỉnh sinh quyển
để duy trì điều kiện sống
IV. Sự xuất hiện của các loài động vật (cách đây 450 – 65 triệu năm )
18. Tuyệt chủng 250 triệu năm trước đây 50% số họ và 95% số loài bị tiêu diệt
do thay đổi khí hậu và khí quyển sinh vật mới thế chỗ sinh vật tuyệt chủng
Lưỡng cư Bò sát Khủng long
IV. Sự xuất hiện của các loài động vật (cách đây 450 – 65 triệu năm )
19. Khủng long khổng lồ brachiosaurus
• Cao 10,5m và nặng 70 tấn
Khủng long tyrannosaurus rex
• Động vật ăn thịt
• Dài 14 mét , cao hơn 6 mét , nặng 5 tấn
• Răng dài 15 cm
IV. Sự xuất hiện của các loài động vật (cách đây 450 – 65 triệu năm )
Khí hậu nhiệt đới , cây cối xum xuê
Có xu hướng giao phối , biết chăm sóc trứng và con cái .
20. V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
21. Thảm họa của thiên thạch
• Đường kính 10km va vào trái đất
• Ánh sáng mặt trời không thể chiếu sáng trong hàng ngàn năm
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
22. • Khả năng đẻ con
• Nuôi con trong túi bên ngoài cơ
thể hoặc nuối qua nhau thai
• Có lông giữ ấm
• Ăn côn trùng và thịt , cây cỏ
• Tầm vóc nhỏ , gần mặt đất
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
23. • Lục địa pangecea tách ra .
• Cá heo và cá voi trở về đại dương
Xuất hiện loài vượn đầu tiên
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
24. Do di chuyển của các lục địa trên nền
magma nhão
Xuất hiện dãy núi , dòng chảy đại dương ,
đồng cỏ
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
25. Loài linh trưởng
• 5 ngón ở cả tứ chi
• Có móng , lòng ngón tay cái đối diện với long
các ngón khác
• Mắt hướng ra trước , não lớn
• Để mỗi lần 1 con , con phát triển chậm
và phụ thuộc vào cha mẹ
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
26. Vượn người
Châu phi
Tinh tinh
thường Tinh tinh lùn
Châu á
Đười ươi
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
27. Tinh tinh thường
• Con cái và con đực có thứ bậc khác nhau
• Có trí tuệ, có ngôn ngữ cử chỉ đối thoại với nhau và dạy
lại cho con cái
• Thức ăn là hoa quả và cây cỏ , thường giết chóc để ăn
thịt
• Sống thành bầy
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )
28. Tinh tinh lùn
• Xã hội ít thứ bậc
• Do con cái kiểm soát
• Hiếm khi giết nhau, hóa giải xung đột bằng tình dục
• Tuy nhiên, tinh tinh không tiến hóa thành
người
V. Từ khủng long đến tinh tinh (cách đây 65-5 triệu năm )