NGƯỜI VIỆT NAM HỒN VIỆT NAM

1. Dànhchonhữngngườimuốn
thayđổiđờimình

2. DUYTUỆ
NGƯỜI VIỆT NAM,
HỒN VIỆT NAM
NHÀ XUẤT BẢN
VĂN HÓA THÔNG TIN

3. MỤC LỤC
Chương Nội dung Trang
I - NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN...........................................................15
Sức mạnh vô hình và khái niệm vào đời................................................15
Vào đời bằng xây dựng ước mơ..................................................................18
Chọn bạn...................................................................................................................20
Khả năng hiểu biết là vô tận..........................................................................21
Đầu óc tự do và hạn chế của kinh nghiệm kiến thức..................23
Giá trị của đầu óc tự do.....................................................................................25
Hãy tự tin vào sức mạnh vô hình của mình.........................................28
II - HÀNH TRANG VÀO ĐỜI............................................................33
Ước mơ khai mở tầm nhìn như bầu trời bao la
và thay đổi thế giới...............................................................................................33
Tìm thầy mà học....................................................................................................36
Hành trang cơ bản cho tuổi trẻ....................................................................38
Nhận biết và tin vào đầu óc tự do..............................................................40
Muốn thay đổi người khác, hãy thay đổi chính mình.......................45
Hãy nghĩ đến những người nghèo khổ hơn mình..........................47
Chuyện quan hệ tình cảm nam nữ............................................................49
Khám phá được đầu óc tự do là làm chủ tất cả mọi thứ.............52
III - PHONG CÁCH SỐNG CỦA TUỔI TRẺ......................................59
Sống thật lòng........................................................................................................59
Không đi đường tắt đến thành công.......................................................62
Không nên chứng tỏ mình là người có kiến thức............................67

4. VII - SỰ KIỀU DIỄM VÀ HUYỀN BÍ CỦA TRÍ KHÔN TỪ LỰC NHIỆM
MÀUVÀ SỰTHÔNG MINH SÂUTHẲM.................................131
Trí khôn từ Lực Nhiệm Màu và
SựThông Minh SâuThẳm là gì?.................................................................132
Sự kiều diễm và huyền bí của trí khôn từ Lực Nhiệm Màu
và SựThông Minh SâuThẳm.......................................................................134
VIII - TRÍ KHÔN TỪ LỰC NHIỆM MÀU VÀ SỰ THÔNG MINH
SÂUTHẲM - CHỖ DỰA CHOTUỔITRẺ.................................141
Con đường nào cho tuổi trẻ?......................................................................141
Chỉ có tình thương cha mẹ là đáng tin và quý giá.........................143
Cuộc sống quá phức tạp cho tuổi trẻ....................................................144
Trường học giúp được gì cho tuổi trẻ?..................................................146
Tín ngưỡng có phải là chỗ dựa cho tuổi trẻ?.....................................147
Bản lĩnh tiếp nhận thông tin kiến thức................................................148
Phải có hệ thống pháp luật lành mạnh...............................................150
Trí khôn từ Lực Nhiệm Màu và Sự Thông Minh
SâuThẳm - Chỗ dựa cho tuổi trẻ...............................................................155
IX - SỨC MẠNH HOÀN HẢO LÀ
TÌNH THƯƠNG VÔ ĐIỀU KIỆN ..............................................159
LòngThươngNgười..........................................................................................159
Cách giúp đỡ người khác.............................................................................164
Làm sao biết quyết định, lời nói của mình là chính xác?...........166
Ý nghĩ biến đi đâu sau khi ngủ dậy?........................................................170
Không tạo điều kiện cho suy nghĩ hình thành................................172
X - CÁI ĐẸP VÀ CÁI QUÝ CỦA NGƯỜI VIỆT NAM LÀ SỨC MẠNH
TỒN TẠI, SÁNG TẠO VÀ PHÁT TRIỂN TRÊN NỀN ĐỘC LẬP
Phải dám đối diện với sự thật để sống thật lòng.............................70
Lấy lý tưởng làm đòn bẩy thúc đẩy chúng ta
sống cao thượng...................................................................................................73
Nghiên cứu cái đầu để hiểu bản thân mình
và mọi chuyện cho rõ ràng.............................................................................76
Cách nhìn về quá khứ........................................................................................78
IV - HIỂU CHO ĐÚNG LỜI DẠY CỦA CÁC BẬC BỪNG SÁNG
BÊNTRONG................................................................................83
“Tu”để làm gì?.........................................................................................................83
“Diệt dục”là thế nào?..........................................................................................87
Nghiệpchướng,cóhaykhông?....................................................................90
V - SỰ NGHIỆP VĨ ĐẠI CỦA TUỔI TRẺ...........................................97
Cần loại bỏ tư kiến...............................................................................................97
Khai mở tầm nhìn và ưu tiên phát triển
kiến thức cần nhất...............................................................................................99
Tínhquyếtđịnh,sựlinhthiêngvàmàunhiệmcủatầmnhìn.....102
VI - TUỔI TRẺ GIẢI THOÁT VÔ MINH...........................................107
Học Khai mở Lực Nhiệm Màu và
Sự Thông Minh Sâu Thẳm để làm gì?.....................................................109
Tại sao cần phải chấm dứt vô minh?.......................................................113
Tuổi trẻ phải giữ đầu óc tỉnh táo...............................................................116
Xây dựng sự nghiệp trên sự trung thực...............................................120
Lòng can đảm của tuổi trẻ............................................................................124
Đừng bao giờ sống ích kỷ.............................................................................125
Tuổi trẻ phải từ bỏ những thói hư tật xấu...........................................127

5. TỰ DO VÀ DÂN CHỦ...............................................................177
Bạn đang bị ảnh hưởng bởi cái gì?.........................................................177
Điều quý giá của dân tộc Việt Nam.........................................................182
Hãy thổn thức với dân tộc.............................................................................187
Các loại kho tàng cần khám phá...............................................................192
Không để bị ảnh hưởng bởi mê tín dị đoan......................................193
Trả lại sự trống rỗng cho đầu óc................................................................200
XI - NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM......................................205
Lòng tự trọng dân tộc.....................................................................................205
Người Việt Nam, hồn Việt Nam.................................................................208
Sự bình đẳng giữa các tín đồ và người truyền giáo.......................215
Thay lời kết.............................................................................................................221
Làm sao có nhiều lợi ích khi đọc
những trang sách này?
Có hai cách tiếp cận những trang sách này thật nhiều lợi lạc. Thứ
nhất là hiểu những trang sách này qua các dòng chữ và ý nghĩa ẩn chứa
trong các câu chữ. Thứ hai là cố gắng cảm nhận và thấu hiểu một lực
màu nhiệm bí mật qua những trang sách này. Ngoài ra các bạn cũng
nên tìm đọc Hành Trang Vào Đời sẽ nhận nhiều lợi ích kỳ diệu.
DuyTuệ

6. Lời cảm ơn
Quí độc giả thân mến!
Cho đến nay, đã có nhiều đầu sách của tôi được xuất bản, tái bản
và phát hành.Tôi thường nhận được rất nhiều thư cảm ơn tác giả đã chỉ
ra những giá trị to lớn chưa từng có. Cảm ơn quí vị đã dành sự ưu ái và
ngưỡng mộ.
Nhân dịp này, tôi xin gửi lời cảm ơn đến:
- Công ty Đầu Tư Giáo Dục Minh Triết,
- Trung tâm UNESCO Nghiên Cứu & Ứng Dụng Phật Học Việt Nam
- Nhà Xuất bản Văn Hóa Thông Tin,
- Câu Lạc Bộ Trần Nhân Tông tất cả các nơi,
- Ban phiên tả,
- Các quý vị biên tập viên,
- Cá nhân hiền giả GiácTuệ (ông Ngô Văn Quán, Ủy viên thường vụ Liên
hiệp các Hội UNESCO Việt Nam),
- Cá nhân hiền giả Duy Trung Ý.
- Cùng nhiều tổ chức, cá nhân khác đã góp sức hình thành và xuất bản
cuốn sách này. Cầu nguyện Quí vị nhiều sức khoẻ và bình an.
DuyTuệ
Vài điểm lưu ý
khi đọc các tác phẩm của tác giả DuyTuệ
1. Các tác phẩm của tác giả Duy Tuệ chỉ dành cho người muốn và
quyết tâm thay đổi cuộc đời, để được hưởng trọn vẹn không gian tự do
trong đầu óc, sự an tâm - thành đạt - hạnh phúc nơi chính mình.
2. Nội dung các tác phẩm Duy Tuệ giúp bạn khám phá thế giới đầu
óc huyền bí của con người, để tỏ tường và làm chủ chính nó, để luôn
thấy rõ mọi vấn đề của cuộc sống đang diễn ra trong và với (hay quanh)
bạn. Từ đó, tầm nhìn hay khả năng thấy biết (trí thấy của riêng bạn),
năng lực sáng tạo ngoài phạm vi đầu óc con người được kích hoạt và
tuôn chảy, lòng thông cảm và tình thương yêu vô điều kiện dâng trào.
Bởi thế, các tác phẩm Duy Tuệ không dành cho người chỉ tìm kiếm kiến
thức để nạp vào cái đầu vốn đã eo hẹp, chật chội.
3. Khi đọc, bạn cố gắng và tự nhắc nhở mình loại bỏ ra ngoài đầu
óc tất cả kiến thức, kinh nghiệm về khái niệm chất chứa trong đầu óc.
Nghĩa là, không để khối kinh nghiệm, kiến thức cũ kĩ trong đầu óc vận
động và nảy sinh những ý kiến, đánh giá hoặc so sánh chủ quan, cản
trở bạn nhận được những giá trị lớn lao ẩn dưới từng câu chữ. Hãy đọc
trong tình trạng cái đầu tập trung chú ý nhận biết cao nhất, tỉnh táo và
trống không, không có bất cứ suy nghĩ hay ý tưởng nào. Mỗi lần đọc là
mỗi khám phá mới mẻ và lí thú.

7. 4. Câu chữ chỉ là phương tiện truyền trao thông điệp, quan trọng
là bạn thẩm thấu và trực nhận được gì đằng sau những câu chữ ấy. Do
vậy, bạn không nên chỉ hiểu theo khái niệm vốn có của câu chữ về vấn
đề tác giả trình bày. Bởi, có khi tác giả đề cập đến vấn đề a, nhưng thông
điệp truyền tải lại là b.
5. Hãy đặt câu hỏi cho vấn đề mà bạn thắc mắc hay quan tâm. Bạn
cứ hỏi nhưng không cần và không phải đi tìm câu trả lời. Bằng việc học
và thực hành liên tục, đáp án sẽ tự hiện hữu trong bạn.
6. Bạn nên tìm nghe các bài giảng audio trực tiếp của tác giả, bạn sẽ
mau chóng nắm bắt được những bí mật mà câu chữ trong sách không
thể chuyển tải được.
7. Bạn hãy liên lạc với bộ phận trợ giúp độc giả của công ty chúng
tôi, vốn là các Hiền giả MinhTriết, những người đang có những thay đổi
tốt đẹp và sâu sắc từ việc hàng ngày thực hành và ứng dụng những bài
giảng của tác giả. Bạn sẽ nhận được những chia sẻ trải nghiệm thú vị,
hữu ích.
8. Mọi quan tâm, thắc mắc muốn được tác giả phúc đáp, cũng như
liên hệ với các Hiền giả MinhTriết, mời bạn gửi thư về info@minhtriet.vn
hoặc gọi số 08.3.911.5501
Chúc bạn nhận được những giá trị đích thực!
Ban Công Tác Bạn Đọc
Cty CP Đầu Tư-Giáo Dục Minh Triết

8. 14 NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM
I
NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Cái quý nhất của con người là khả năng hiểu biết.
Kiến thức là cái đã có rồi, nhưng khả năng để tạo
kiến thức cho phù hợp là vô tận.
Sức mạnh vô hình và khái niệm vào đời
Trong các bạn trẻ, có rất nhiều người chưa hề nghĩ về một sức mạnh
vô hình nào cả. Dù cũng theo ông bà, cha mẹ vào nhà thờ, vào chùa,
nhưng bạn không hẳn đã tin vào sức mạnh vô hình ở nơi ấy. Ví dụ, một
bạn thấy lời cầu nguyện của gia đình và của mình làm cho bản thân
cảm thấy yên lòng, thì cũng có niềm tin vào nó đôi chút. Nhưng mặt
khác, bạn ấy thấy cần phải có và dùng kiến thức, kinh nghiệm riêng thì
mới vào đời được. Giữa hai điều thì có lúc bạn ấy tin vào kinh nghiệm
hơn nhưng lúc khác lại tin vào sức mạnh vô hình hơn. Bạn ấy cũng băn

9. 16 17NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Nếu tin vào kiến thức và kinh nghiệm thì hầu như ai cũng muốn có
điều kiện để tới trường học. Còn nếu không đủ điều kiện tới trường thì
tự mò mẫm tìm kiếm chúng. Nhưng điều đáng bàn ở chỗ, kiến thức và
kinh nghiệm là những gì?
Trở lại vấn đề về sức mạnh vô hình, bạn cũng không nên xem xét là
có hay không có. Chỉ cần biết rằng khi bạn tin có thế lực vô hình trong
chính bạn và bao trùm chung quanh bạn giúp đỡ, củng cố cho bạn
thêm sức mạnh để vươn tới, vượt qua tất cả mọi thử thách, khó khăn
hay lo sợ thì điều đó là hữu ích cho bạn nên không cần phải chứng
minh. Nhưng tôi cũng nói thật rằng dù bạn tin hay không tin thì lực vô
hình này có thật và luôn bên cạnh bạn. Tuy nhiên, cũng không thể dựa
vào những đức tin hay sức mạnh vô hình mà trở nên lười biếng, ỷ lại
rằng sẽ có thần linh sắp xếp và lo lắng cho mình.
khoăn, nếu tin vào sức mạnh vô hình nhưng không chứng minh được
thì liệu có bị hoang tưởng hay không? Nào, bạn thử nhớ lại xem mình
có vốn liếng gì để bước vào đời.
Có rất nhiều bạn trẻ không tin vào thế lực vô hình, coi đó là chuyện
không thực tế. Họ dùng kiến thức và kinh nghiệm của mình để bước
vào đời. Từ đây có thể thấy, bạn trẻ có nghề hay bằng cấp thì bước vào
đời với kiến thức và kinh nghiệm. Còn những bạn trẻ vào đời mà chưa
có bằng cấp, chưa được học một nghề thì phải tin và dựa vào khả năng
làm lao động phổ thông của mình.
Chúng ta cần xem lại thế nào là khái niệm vào đời. Phải định nghĩa
và làm rõ bởi nó khá mông lung. Trong khái niệm vào đời, nổi bật lên
hai vấn đề là sự nghiệp và cuộc sống độc lập khi bắt đầu tách khỏi tổ
ấm gia đình. Có thể nói, vào đời là sau 18 tuổi, mình không còn bám víu
vào sự giúp đỡ của cha mẹ về tài chính, chỗ ăn, chỗ ở nữa. Hoặc có thể
mình vẫn nương tựa vào chỗ ăn, chỗ ở nhưng ra ngoài làm việc kiếm
sống. Hay “vào đời” bắt đầu khi mình rời đại học hay trường nghề, lập
gia đình, xây dựng sự nghiệp, kiếm miếng cơm, manh áo… Vậy thì có
thể cho rằng từ 18 tuổi chúng ta sẽ bắt đầu tự lực từng phần một rồi
tiến tới tự lực hoàn toàn. Đi học, có vợ có chồng, làm ăn hay xây dựng
sự nghiệp cũng đều tự lực. Qua tất cả những điều trên, “vào đời”được
hiểu là khi mình bắt đầu xây dựng một cuộc sống độc lập, nhưng điều
đó không có nghĩa là mình đã hoàn toàn độc lập. Do đó, để làm rõ hơn
khái niệm “vào đời”, ta bàn thêm vấn đề là làm sao một người có thể
tồn tại được trong cuộc đời khi đủ 18 tuổi trở lên? Người ấy dựa vào gia
đình hay không, tự lập hay không tự lập? Người ấy làm cách nào định
hướng được mình sẽ học nghề gì, làm nghề gì, lập gia đình, sinh con,
đẻ cái ra sao; sống ở đâu, miền Nam, miền Bắc hay nước ngoài…

10. 18 19NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Vào đời bằng xây dựng ước mơ
Có lẽ, tuổi trẻ dựa nhiều vào ước mơ, nuôi dưỡng ước mơ để có
đích phấn đấu, vì ước mơ giúp nỗ lực học tập và làm việc. Uớc mơ là
điều chưa thấy hiện thực, nhưng trong trường hợp này, chúng ta dùng
cái chưa thực tế ấy để dẫn đường cho chúng ta đi. Mình xây dựng một
ước mơ đẹp, một ước mơ cao cả dẫn đường cho mình siêng học, cư xử
tốt với bạn bè, với cha mẹ, anh em, và xây dựng cho mình nhân cách. Vì
vậy mà ta thấy rằng vào đời bằng việc xây dựng ước mơ là rất cần thiết.
Ước mơ có một sức mạnh vô hình và đặc biệt. Không chỉ tuổi trẻ mà tất
cả mọi người đều nên có ước mơ. Phải hiểu rằng mình cần có ước mơ
để kích hoạt các ý tưởng, nuôi dưỡng niềm hy vọng, cảm xúc, để tạo ra
năng lượng cho mình sống, làm việc, học tập, nghiên cứu và đi tới. Dẫu
cho ước mơ chưa thể thực hiện nhưng nó vẫn có giá trị để mỗi người
tiếp tục đi trên cuộc sống của mình. Dường như xây dựng sự nghiệp là
thực hiện những điều cần phải có để chờ đón giấc mơ. Giấc mơ thật sự
giá trị cho mọi người, nhất là tuổi trẻ. Và đừng bao giờ chấm dứt giấc
mơ trong đầu óc.
Kinh nghiệm đời thường cũng cho thấy, điều cơ bản giúp một
người vững bước đi vào đời cũng là xây dựng cho mình một ước mơ,
một lý tưởng. Nhưng lưu ý đừng nên xây dựng ước mơ, lý tưởng theo
con đường “Ta đây!”. Đó là con đường chết hoặc sẽ gây ra nhiều đau
khổ. Xét cho cùng, một con người sống ích kỷ sẽ rất buồn cười và đáng
thương, nhất là tuổi trẻ thì càng không được phép cho mình sống ích
kỷ, chỉ nghĩ những điều cho bản thân. Ít nhất, bạn cũng phải nghĩ cho
gia đình mình.
Một người có phong cách, có nhân cách, có phẩm chất tâm hồn
cao đẹp, khi quyết tâm xây dựng, phát triển tối đa kiến thức trong
cuộc sống của mình, sẽ khác xa với những người có bản chất ích kỷ,
hẹp hòi cũng quyết tâm xây dựng, phát triển tối đa kiến thức của
họ.Tầm vóc của một con người thể hiện ở lòng yêu thương nhân quần,
biết nghĩ tới xã hội. Thế nhưng, hầu như người ta chỉ phát triển điều đó
khi đã đạt tới đỉnh cao sự nghiệp, chuyên môn hay đã thấm thía những
nỗi đau của cuộc đời. Còn khi trẻ, người ta chỉ tập trung vào chuyện cá
nhân của mình. Mà thông thường, người cực đoan đa phần sống ích kỷ.
Ngược lại, người không cực đoan thì rất biết thông cảm với đồng loại
và có ước mơ đẹp cho cộng đồng.

11. 20 21NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Chọn bạn
Những bạn trẻ chưa có gia đình cũng cần lưu ý thêm một vấn đề:
khi chọn bạn để chơi hoặc để xây dựng mối quan hệ tình yêu - hôn
nhân, phải xem cái đầu và con tim của người ấy lớn bao nhiêu. Nếu
người ấy giỏi, hay, nhưng cứ luẩn quẩn trong cái tâm ích kỷ hoặc suy
nghĩ cực đoan thì phải coi chừng. Bởi vì, những người như vậy khó có
thể tha thứ cho lỗi lầm hay sơ sót của ai, mà làm người ai lại không mắc
sai lầm. Để ý sẽ thấy, người ta ích kỷ vì không có ước mơ lớn bởi nếu
có thì đã không ích kỷ. Chính ước mơ lớn khẳng định độ rộng tâm hồn
của một người và hình thành lòng tự trọng cao nơi họ. Đặc biệt, người
có lòng tự trọng không bao giờ gây phiền hà mà luôn có tấm lòng
bao dung với người khác.
Như vậy, hành trang ban đầu là ít nhất phải có một ước mơ, chẳng
hạn như mong muốn một cái gì đó nho nhỏ cho gia đình. Nhưng tốt
hơn bạn nên có một ước mơ lớn, đến khi vào cuộc đời có thể điều
chỉnh nó nhỏ xuống một chút là vừa vặn. Vì ước mơ lớn sẽ thúc đẩy
mình đi nhanh hơn, ý chí mạnh mẽ hơn.
Khả năng hiểu biết là vô tận
Người nào nói rằng trong cuộc đời, phải tin vào kiến thức và kinh
nghiệm của bản thân thì hãy cẩn thận. Ví dụ, mình mua một cuốn sách
về đắc nhân tâm, về tâm lý hay nghệ thuật sống để đọc thì nên thận
trọng. Vì cuộc đời không cho ta một công thức nào để có thể áp dụng
dễ dàng được. Bài toán trong cuộc đời là rất phức tạp, càng đi sâu vào
thực tế càng thấy những chuyện đau lòng và nhức đầu, khiến cho
chúng ta dễ bị sốc hay lúng túng.
Như khi muốn tới một xứ lạ, nếu có trình độ về ngoại ngữ hay ngôn
ngữ của xứ ấy thì bạn có thể lên mạng lấy tài liệu nghiên cứu, tìm hiểu
cách sống và văn hóa của họ để khi đến nơi ấy bạn sẽ ứng dụng những
điều đã biết và điều chỉnh bản thân phù hợp với cuộc sống của họ. Còn
nếu không biết một chút gì về xứ lạ ấy mà bỗng nhiên phải đi đến nơi
ấy sống thì cái mà bạn cần chính là khả năng hiểu biết của mình. Nghĩa
là khả năng ấy nằm tiềm tàng bên trong chứ không phải là những kiến
thức, kinh nghiệm bạn đã biết.
Cái quý nhất của con người là khả năng nhận thức. Kiến thức là
cái đã có rồi, nhưng khả năng để tạo kiến thức cho phù hợp là vô tận.

12. 22 23NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Chúng ta cần phải lưu ý tới khả năng này, chứ đừng gửi gắm cuộc đời
mình vào những kiến thức mà mình đang có. Việc coi trọng những kiến
thức mà mình có, coi chúng như chìa khóa để giải quyết các bài toán
cuộc đời là một vấn đề mà chúng ta phải cẩn thận. Kiến thức rất cần
thiết, nhưng nó chỉ là những giải pháp cụ thể cho những trường hợp
cụ thể. Ví dụ, mình tới nước khác thì cần kiến thức về ngôn ngữ và văn
hóa của họ, nhưng không phải những kiến thức ấy sẽ thỏa mãn cuộc
sống của mình. Đó chỉ là một trong những điều kiện cần có mà thôi.
Còn khả năng nhận thức mới chính là thứ thực sự giúp cho chúng ta.
Nếu chịu khó để ý, quan sát, lắng nghe, dùng ý chí mạnh để học hành,
để nghiên cứu thì dần dần chúng ta sẽ biết tất cả. Và nếu dựa vào sự
tỉnh táo, ý chí, hoài bão, ước mơ, sức kiên nhẫn chịu đựng, quyết tâm
hoàn thiện nhân cách của mình thì từng bước, từng bước, mình sẽ phát
triển được nhiều kiến thức khác nhau, nhiều bản lĩnh khác nhau mà
không bao giờ quá tự cao, tự đại.
Nói tóm lại, chúng ta cần đến trường để học, để lấy bằng cấp,
nhưng chúng ta đừng cho rằng nó sẽ quyết định cuộc đời mình. Hãy
nhìn những thế hệ đi trước, họ cũng tốt nghiệp các trường đại học lớn
trên thế giới, rất giỏi và có nhiều bằng cấp cao, nhưng cuộc đời của họ
khi kết thúc không hề đơn giản chút nào. Nếu như không có một cái
nhìn căn bản, mình có thể sẽ đi vào một con đường nhỏ và cho như
vậy là ổn. Nhưng nếu chẳng may phải đi ra một đại lộ hay một ngã
năm, ngã bảy thì mình sẽ thấy chới với, không biết đường nào để đi.
Lúc đó, chỉ còn cách dựa vào sự tỉnh táo để quan sát, xem bản đồ, định
hướng… đường đi mà thôi.
Đầu óc tự do
và hạn chế của kinh nghiệm kiến thức
Bên cạnh ước mơ, bạn cũng hãy tin vào khả năng học tập của
mình. Đừng lấy kiến thức, kinh nghiệm để đồng hóa cả cuộc đời
mình và cũng đừng để nó định nghĩa giá trị của mình. Làm vậy mình
sẽ thu nhỏ cuộc đời mình lại và trở thành một kẻ ích kỷ. Lúc đó mình
sẽ sống đau khổ và làm những người xung quanh cũng khổ đau. Tất
nhiên, chúng ta không bỏ kinh nghiệm, kiến thức của mình đi. Ban đầu
cũng cần đề cao, nhưng phải luôn cảnh giác và vượt ra khỏi chúng.
Nghĩa là mình coi chúng như một món đồ mình dùng trong cuộc sống,
dùng chúng như là một phương tiện thể hiện cuộc sống chứ không
chấp vào nó, không đi đâu cũng khoe cái nhãn hiệu kinh nghiệm hay
kiến thức ấy. Bên cạnh đó, trong việc sử dụng kiến thức nghề nghiệp,
mình cũng phải cập nhật cái mới hàng ngày cho phù hợp chứ không
thể bám vào kinh nghiệm cũ mãi được. Cần phải nâng cao kinh nghiệm
và khiêm tốn trao đổi để học hỏi những điều mới mà sáng tạo. Người
nào có sáng tạo thì mới nổi bật được.
Bạn cần lưu ý thêm vấn đề quan trọng này, giữa đầu óc tự do và
đầu óc chấp vào những gì đang chứa trong nó, thì đầu óc tự do lớn

13. 24 25NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
hơn đầu óc chấp nê. Đầu óc tự do cho hằng hà sa số các ý tưởng
mới tùy theo hoàn cảnh. Trong khi đó nếu tin vào những kiến thức
đã có và đầu óc bị ràng buộc vào đó thì khả năng sáng tạo vô tận
không phát sáng ra được. Mặc dù mình đổ công sức, tốn tiền của rất
nhiều để có được những gì trong đầu óc, nhưng nó chỉ là một phần
rất nhỏ so với đầu óc tự do. Vậy thì, bạn phải biết cách kết nối, biết
mối tương quan giữa đầu óc tự do và điều mình đang có. Phải biết rõ
rằng, kiến thức, kinh nghiệm mà mình đang có luôn luôn lạc hậu và
nhỏ bé. Bạn phải nhờ đầu óc tự do giúp đỡ để liên tục làm mới những
kiến thức, kinh nghiệm ấy thì sức mạnh của chúng ta mới càng ngày
càng tăng. Còn nếu cứ mãn nguyện với những gì đã có trong đầu và
chấp vào đó thì vẫn sống vất vả mà thôi, cùng lắm cũng chỉ đủ ăn.
Chấp nghĩa là đánh giá quá cao vào điều đang có trong đầu. Càng chấp
nhiều thì càng khổ nhiều mà không phát triển được bản thân nữa. Đầu
óc tự do là điều kiện giúp cho kiến thức, kinh nghiệm mà mình đã và
đang thu lượm có hiệu quả. Đầu óc tự do không chấp vào kinh nghiệm,
kiến thức sẽ giúp bạn trở nên sắc sảo, khi cần những thứ ấy thì mình
đem ra dùng, vậy thôi.
Giá trị của đầu óc tự do
Giả sử bạn có điều kiện học một chương trình nghiên cứu để thiết
lập toàn bộ các hệ thống xã hội, kinh tế, tài chính, chính trị… thì mới
thấy kiến thức của mình chẳng tới đâu cả. Cả hệ thống ấy với những
kiến thức đã thiết lập của nó nếu không kịp cập nhật phù hợp thì cũng
sẽ sụp đổ. Do đó, kiến thức luôn lỗi thời, có hạn lượng. Nhưng nhờ đâu
mà nó được bổ sung, hay nếu một hệ thống đã đổ rồi thì người ta có
thể lập được hệ thống mới không? Đó chính là nhờ vào đầu óc tự do.
Nếu đầu óc không tự do thì mình không thể làm lại cái mới được.
Ngay trong tình yêu, nếu bạn để con tim và cái đầu chấp rằng nó
là số một của đời mình mà không ngả về phía đầu óc tự do, rủi thay vì
nguyên nhân nào đó tình yêu ấy tan vỡ, thì thường sẽ dẫn đến những
hành động thiếu suy nghĩ, thậm chí là tự sát. Mình không còn khả năng
sáng tạo, khả năng làm lại từ đầu bởi mình không hề thấy rằng khả
năng của đầu óc tự do là vô tận, vô biên, không thể xác định được. Nó
giống như mọi con số dù lớn cỡ nào khi chia với số 0 thì đều cho kết
quả bằng 0 vậy. Do đó, nếu tin vào đầu óc tự do thì mình sẽ giảm sự
chấp nê vào người yêu, chồng, vợ, sự nghiệp hay các vấn đề đang tồn
tại, để mai đây lỡ nó có lạc hậu, đổ vỡ, trồi lên, sụt xuống thì mình vẫn

14. 26 27NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
có thể chịu đựng được và sáng tạo ra những cái mới.
Khái niệm đầu óc tự do là không thể định nghĩa được. Nên nhiều
khi bạn thắc mắc liệu nó có phải là sự thật hay không, có phải hoang
đường không. Nhưng rõ ràng, nó là điều có thật chứ không phải hoang
đường hay tưởng tượng. Nếu không có đầu óc tự do thì làm sao bạn
có thể học chữ được. Hay tại sao bạn học được biết bao điều, biết tiếng
này, tiếng khác… Đó là vì mình không chấp nên đầu óc tự do giúp cho
mình học được. Còn nếu mình chấp vào đầu óc thì đâu cần học, không
học thì làm sao có bằng cấp. Lúc đó, mình lại sa vào một kiểu chấp khác
là chấp “không cần học”. Đầu óc tự do là vô tận vô biên, nhưng nếu
bạn sinh ra một ý tưởng chấp thì đầu óc tự do sẽ thu hẹp lại bằng
đúng điều đang chấp. Chẳng may cái mình đang chấp bị đổ vỡ thì
mình sẽ bị sốc, bị đảo lộn tinh thần, rồi lâm vào tình trạng chán đời, bất
mãn, cực đoan, tuyệt vọng hoặc tự tử.
Cho nên, chúng ta phải luôn nhớ đầu óc tự do là chuyện có thật
chứ không phải điều huyễn hoặc. Nếu đứng dưới chân núi thì cái nhìn
bị che khuất và đầu óc mình như bị đầy ắp. Khi mình đứng trên cao
nhìn xuống thì thấy toàn bộ một quả núi. Khi lên càng cao thì cái nhìn
của mình càng rộng và đầu óc mình như trống ra, có không gian rộng
hơn. Mình nhìn hòn đá thì chấp vào hòn đá, nhìn cái cây thì chấp vào
cái cây. Mình cho rằng cái cây hay hòn đá là cụ thể, không còn gì cụ thể
hơn nữa. Nhưng khi bay lên cao nhìn xuống, mình lại thấy toàn bộ dãy
núi mênh mông là cụ thể. Vậy thì trong cuộc sống, bạn thấy cái nào là
cụ thể, cái nào là không phải cụ thể? Thường, hễ dính vào cái gì mình
ưng ý thì cho rằng nó là cụ thể, mà không thấy rằng khi đối diện với
một cái gì đó thì sự thấy của mình rất nhỏ. Thì không sai, cái mà mình
cho là cụ thể đó cũng là cụ thể, nhưng nó rất nhỏ. Khi mình đối đầu với
cái cụ thể rất nhỏ đó mà nó đổi chiều, thì mình lại hoảng loạn, bất mãn,
trách cứ cuộc đời, quy cho số mệnh, trách cả cha mẹ, cho rằng cha mẹ
sinh mình ra giống như hành hạ mình, sinh mình ra mà không lo đầy
đủ để mình phải khổ cực.
Khi chúng ta biết thưởng thức đời sống của một con người, biết
thưởng thức hạnh phúc làm người thì dù cha mẹ có đối xử thế nào
đi nữa, mình cũng mang ơn. Còn nếu mình chưa thực sự biết mang
ơn, chưa thực sự gần gũi cha mẹ thì nghĩa là mình chưa thực sự sống
hạnh phúc với thân phận của một con người có hạnh phúc. Hạnh phúc
ở đây không phải là niềm vui bên ngoài, không phải do mình có nhiều
tiền bạc, nhiều xe cộ, nhiều bằng cấp bởi đó chỉ là những thứ cần thiết
thôi chứ không thể mua được hạnh phúc, đem lại hạnh phúc. Thời đại
này ai còn nói rằng có tiền mua được hạnh phúc, thì chắc là người đó
phải vào nhà thương điên. Tiền cũng quan trọng nhưng không mua
được hạnh phúc. Hạnh phúc là cái vượt ra khỏi tiền, lớn hơn tiền
rất nhiều. Tuổi trẻ sẽ dần dần hiểu rõ vấn đề ấy.

15. 28 29NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NHỮNG ĐIỀU CĂN BẢN
Hãy tự tin vào sức mạnh vô hình của mình
Có một số vấn đề tuổi trẻ vẫn chưa biết sẽ giải quyết thế nào cho
đúng. Chẳng hạn như con đường phía trước, sự nghiệp tương lai và
việc nhìn lại gia đình mình đã làm cho rất nhiều bạn trẻ đứng ở giữa
ngã ba đường. Không có công thức chung về vấn đề này nhưng bạn
cần nắm những nguyên tắc như sau:
Trước nhất, phải thấy và chứng tỏ mình là con người có sức
khỏe, cả thể chất lẫn tinh thần.
Chuyện học hành, chuyện khoa bảng, sự nghiệp… là chuyện
không nên bàn khi mình còn ốm yếu. Mình chưa đứng nổi một mình
mà ôm những chuyện ấy vào thì rất phiền hà. Gia đình còn khó khăn,
anh chị em trong nhà còn khó khăn thì cũng đừng nóng vội. Hãy thực
sự là một người khỏe mạnh đi đã. Bạn phải hiểu rằng muốn cho người
ta mượn tiền thì trước hết mình phải có tiền.
Tôi rất thông cảm khi bạn vì hiếu thảo với cha mẹ, anh chị mà sinh
ra lo lắng. Nhưng trước hết, bạn phải kiên trì chịu đựng để làm sao mình
có khả năng tự đứng vững được về mặt tài chính. Lúc ấy tính chuyện
giúp đỡ mọi người cũng không bao giờ muộn! Còn nếu như chưa có
khả năng đứng vững được mà lại nóng ruột thì chẳng cứu cánh được
ai mà còn bị vấp ngã. Cho nên, bạn cần phải biết cách để đứng vững.
Thứ hai, cần nắm được một nguyên tắc căn bản: Đầu óc con
người luôn thay đổi không ngừng.
Trong tình yêu, nhất là đối với những bạn trẻ nữ, cần nắm được một
nguyên tắc cơ bản là, đầu óc con người luôn thay đổi và không bao giờ
dừng lại. Khi có điều kiện thay đổi thì nó sẽ thay đổi. Cái đầu của chúng
ta nếu gọi nó là hàm số Y thì thường thay đổi theo nhiều biến số khác
nhau như X, U, V… Hay nếu nói theo hóa học, khi chưa đủ thành phần
phân hóa các nguyên tử, nó sẽ chưa thay đổi. Nhưng khi đủ rồi thì nó
sẽ làm cái việc thay đổi ấy. Biết được như vậy thì không nên quá buông
lỏng quan hệ của mình trong chuyện tình cảm. Hãy tính tới tình huống
xấu nhất là tan vỡ thì hai người vẫn còn có đường để lui. Nói cách khác,
khi có một sự kiện mới xảy ra thì luôn tính tới khả năng xấu nhất để có
nơi làm chỗ dựa cho mình hay còn một chút gì đó để làm lại từ đầu.
Dĩ nhiên, bạn luôn cần giữ cái đầu trống không để có thể làm lại
liên tục. Nếu lỡ có liên tục thất bại thì cứ làm lại liên tục, không sao cả.
Đừng quá chấp vào những gì mình đang có vì mình đã biết rõ chúng
luôn luôn thay đổi, chắc chắn thay đổi và sẽ thay đổi từ trong đầu óc.
Chấp nhận điều đó trước bạn sẽ có những bài toán dự trữ cùng lời
giải. Khi thấy được cái đầu của mình và người kia có thể thay đổi, hoàn
cảnh cuộc sống có thể thay đổi, gia đình có thể thay đổi, đất nước có
thể thay đổi, thế giới có thể thay đổi mà mình lại không bám chặt vào
những gì mình đang có thì đầu óc mình sẽ được tự do. Khi có đầu óc
tự do, mình sẽ chịu đựng được mọi tình huống và lúc nào cũng có thể

16. 30 31NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM
sáng tạo những tình huống hay vấn đề mới mà không phải lo sợ.
Tuổi trẻ, nhất là bạn nữ không nên liều lĩnh thử nghiệm bản thân
trong các quan hệ tình cảm để rồi phải ôm lấy hậu quả một mình. Đặc
biệt, các bạn nữ xa xứ nên kiểm soát tất cả các mối quan hệ hay kiểm
soát đầu óc, cảm xúc của mình một cách kỹ càng hơn.
Thứ ba, hãy đặt niềm tin vào khả năng tỉnh táo, bản lĩnh và khả
năng vượt qua tất cả những thử thách của chính mình, đừng đặt
niềm tin vào cái mà mình đang có hay đang giữ trong tay. Làm được
vậy sẽ giúp đầu óc mình tự do, sống có bản lĩnh và tất cả những thứ
chưa nắm hay đang nắm trong tay cũng sẽ là của mình. Còn không
thấy được điều này, những thứ bạn đang có, dù có bỏ vào hộp khóa kỹ
lưỡng, cũng sẽ không cánh mà bay.
Khi lên càng cao thì đầu óc tự do
giúp cho cái nhìn của mình càng rộng,
khi xuống thật thấp cái nhìn của mình
không thể rộng được nữa

17. 32 NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM
II
HÀNHTRANGVÀO ĐỜI
Tuổi trẻ phải có những hành trang gì để
có thể đứng vững trong cuộc đời này, để không bị
vùi dập và được an toàn ở mức độ cao nhất?
Ướcmơkhaimởtầmnhìn
nhưbầutrờibaolavàthayđổithếgiới
Như đã nói, mỗi người đều phải xây dựng ước mơ. Dù ước mơ đó là
lớn hay nhỏ thì cũng cần phải có, nhưng càng lớn càng tốt.Tuy vậy, bạn
không nên xây dựng ước mơ có nhiều tiền vì sẽ tự chuốc cho mình biết
bao nhiêu chuyện khổ đau hay sập bẫy do chính mình tạo ra. Tiền cần

18. 34 35NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM HÀNH TRANG VÀO ĐỜI
thật! Nhưng nếu chưa từng có nhiều tiền, bạn sẽ không hiểu hết về nó.
Do vậy, hãy ước mơ khai mở tầm nhìn rộng lớn như bầu trời bao la
và sáng tạo một cái gì đó góp phần làm thay đổi lớn cho cuộc đời, cộng
đồng, nhân loại hay tổ quốc của mình. Ước mơ sáng tạo hay ước mơ
thay đổi thế giới đáng được trân trọng vì nó giúp tuổi trẻ có một sức
mạnh rất lớn.
Đó có thể là ước mơ thay đổi xã hội, thế giới hay nhận thức loài
người sao cho tốt hơn. Hoặc đó cũng có thể là ước mơ sáng tạo ra
những con đường mới, giúp cuộc sống của nhân loại được tốt đẹp, hòa
bình, hạnh phúc và hành tinh này an toàn hơn. Chẳng hạn, bạn hãy ước
mơ học đàn thật xuất sắc, học toán thật giỏi, phát minh những vấn đề
mới trong toán học, trở thành bác sỹ giỏi để làm những việc có ích cho
nhân loại như khám phá ra công thức hay thuốc chữa bệnh ung thư,
bệnh AIDS… Những ước mơ như thế sẽ vô cùng giá trị.
Ngược lại, nếu ước mơ có nhiều tiền thì bạn sẽ bị quẫn trí ngay lập
tức, đã vậy chẳng giải quyết được việc gì. Dù rằng bạn có thể lấy tiền
làm niềm vui như bao người khác. Song cũng như họ, bạn sẽ không
bao giờ thấy hạnh phúc. Mặc dù“lấy tiền làm vui”nghe cũng có vẻ hợp
lý, nhưng bạn sống không hạnh phúc và cuối cùng là chết trong sự cô
đơn. Khi bạn già đi, ôm một đống tiền nào có làm được gì. Lúc trẻ sống
cô đơn, không biết thương ai mà cũng chẳng ai thương mình. Khi về
già thì lại càng cô đơn, hiu quạnh. Ai chỉ biết vui với tiền, ích kỷ với
đồng tiền, người đó đương nhiên phải sống cô đơn. Nhưng lại có sự
màu nhiệm này: nếu bạn có ước mơ thật lớn làm thay đổi thế giới
và phát minh một thứ gì đó thuộc về giấc mơ này thì bạn sẽ chẳng
lo gì tới tiền bạc vì nó luôn đủ hoặc dư cho bạn dùng.
Bởi vậy, ước mơ thay đổi hay khai mở tầm nhìn bao la để dẫn tới
phát minh thỏa mãn cho ước mơ thay đổi thế giới chung quanh là rất
cơ bản. Bạn không cần mơ đến tiền nhưng tự nhiên vẫn có tiền xài. Tự
nhiên thôi, không phải hoang đường! Có khi lúc ấy, tiền đến còn nhiều
hơn là mình mơ nữa. Bạn tưởng rằng mơ có tiền là an toàn và hạnh
phúc sao? Không! Nghĩ vậy là sai lầm. Vì như đã nói, mơ có tiền thì trí
tuệ sẽ cùng quẫn. Còn nếu mơ sáng tạo hay tỏa sáng không phải vì tiền
mà từ sự cống hiến của mình thì tiền là kết quả đương nhiên. Vì không
để ý tới tiền nên mình làm chủ được đồng tiền và sống cao quí.
Tất cả những điều đẹp đẽ, mọi người đều dành nói về tuổi trẻ.
Do đó tuổi trẻ không nên sống bằng những suy nghĩ vụn vặt trong
đầu óc mình.

19. 36 37NGƯỜI VIỆT NAM, HỒN VIỆT NAM HÀNH TRANG VÀO ĐỜI
Tìm thầy mà học
Nếu muốn thật sự thành đạt, tuổi trẻ phải luôn có hướng tìm thầy
để học. Bạn học nghề cũng phải có thầy hoặc học chữ cũng phải xây
dựng mối quan hệ với một người thầy. Hãy kiếm những người thầy giỏi
thật sự để tạo dựng quan hệ, không kiếm những ông thầy lôm côm,
không đủ trình độ. Kế đến, hãy kiếm thầy dạy cho mình những kinh
nghiệm đối nhân xử thế trong cuộc sống hay dạy mình làm người. Bạn
cần phải học tất cả. Còn trẻ mà làm được những chuyện khó làm thì rất
lý thú.
Cái đầu con người có thể chứa đủ thứ: học làm người, học đối nhân
xử thế, học phát triển kiến thức nghề nghiệp, học làm sao để ứng dụng
các kiến thức của mình vào trong cuộc sống... Việc học tập đối với tất
cả mọi người, nhất là đối với tuổi trẻ, là một việc phải thực hiện
thường xuyên.
Bạn cần biết rằng, không chỉ học trong nhà trường là đủ. Người nào
không khiêm tốn học hỏi, cứ cho rằng cái gì cũng biết, cũng giỏi hay
cũng có thể đạt được nhiều trình độ mà từ chối vai trò của người thầy
thì cùng lắm cũng chỉ tạm thời đủ sống, về lâu dài thì cuộc sống tinh
thần của người ấy sẽ rất khó khăn. Truyền thống tôn sư trọng đạo của
người phương Đông rất đúng và người phương Tây ngày nay cũng vậy.
Bạn để ý sẽ thấy, các vị lãnh tụ chính trị rất tôn trọng người cố vấn cho
họ, đặc biệt là cố vấn về tâm lí và tinh thần. Dù người đó có làm tổng
thống thì ông ta cũng rất tôn trọng những người thầy về tinh thần, tâm
lí hoặc những trợ lý và phụ tá riêng của mình.
Còn người Việt Nam thì khác, các bạn thấy vẫn còn nhiều người
thường tự cao tự đại, chẳng hạn: “Tôi làm tổng thống thì cần gì phải hỏi
ai!”. Nói vậy là nói một cách chủ quan. Làm tổng thống không có nghĩa
rằng biết tất cả mọi việc. Do đó, một trong những điều tuổi trẻ nên tập
là phải khiêm tốn và không ngừng học hỏi. Đừng cho rằng học vậy
là đủ rồi. Nhưng làm được như vậy quả là khó quá, khó quá! Làm sao
có thể vừa học giỏi vừa khiêm tốn đây? Bạn trẻ nào làm được điều đó
thật có phước và gia đình chắc chắn đầy phước báu. Bởi vì đa số toàn
tự cao tự đại, không hề biết mình là ếch ngồi đáy giếng. Cho nên, bạn
phải chịu khó học và tìm những người đáng tin cậy để học, càng nhiều
thầy hướng dẫn cho mình chừng nào tốt chừng nấy. Họ nói lời nào
phải thì mình nghe và rèn luyện. Điều quan trọng, những người thầy
đó phải đàng hoàng, không dạy những điều mê tín dị đoan. Sự nỗ lực
và khiêm tốn học tập là những đức tính tốt mà tuổi trẻ phải biết
trang bị cho mình.