Cong nghe dong tau theo tong doan

1. ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA KỸ THUẬT GIAO THÔNG
CÔNG NGHỆ ĐÓNG TÀU THEO TỔNG ĐOẠN
Thực hiện : Nguyễn Văn Tân
Tannguyenvan.hcmut@gmail.com
TAUTHUYBACHKHOA.COM
1

2. Nội dung
 Các bước chế tạo tàu thủy theo phương pháp tổng đoạn.
2

3. Các khái niệm
 Chi tiết : là bộ phận k/c không thể phân chia, thường được chế tạo bằng
cách gia công các tấm hoặc thép hình bằng đột, dập, cắt ..
 Cụm chi tiết : là một bộ phận của phân đoạn hoặc kết cấu của thân tàu
được lắp ráp từ 2 hay nhiều chi tiết riêng biệt.
 Phân đoạn : là 1 bộ phận công nghệ cuối cùng của thân tàu thủy hoặc của
1 k/c riêng biệt của thân tàu ( đáy, mạn, boong .. ). Phân đoạn phẳng và
phân đoạn khối.
 Tổng đoạn : là 1 tập hợp k/c lớn bao gồm phân đoạn phẳng và phân đoạn
khối hợp lại. Các tổng đoạn của thân tàu thường được phân ranh giới với
nhau bằng những mặt phẳng vuông góc tạo nên 1 đường bao phẳng thuận
tiện cho việc lắp ráp.
3

4. Sơ đồ chế tạo thân tàu thủy
theo PP tổng đoạn
4

5. Đóng tàu theo tổng đoạn thường được thực hiện theo các
bước sau:
1. Phân nhóm công nghệ:
2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T ,L
3. Chế tạo cụm chi tiết tấm
4. Chế tạo phân đoạn phẳng
5. Chế tạo phân đoạn khối
6. Chế tạo các tổng đoạn.
7. Chế tạo bệ máy
8. Lắp đặt các chi tiết kết cấu phụ và trang thiết bị.
9. Đấu các tổng đoạn trên triền đà
5

6. 1. Phân nhóm công nghệ:
 Nguyên vật liệu để đóng vỏ tàu là thép hình và thép tấm sau
khi nhập về được tiến hành làm sạch trong phân xưởng vỏ (xử
lý bề mặt và sơn lót).
 Vỏ tàu thủy được hình thành bởi rất nhiều các tấm phẳng,
cong, các thanh dầm và các chi tiết từ đơn giản đến phức tạp.
 Do vậy để thuận lợi cho chế tạo, cần phân nhóm các hệ chi
tiết cũng như trình tự gia công để đảm bảo rằng một chi tiết
sau khi được gia công hành trình của nguyên VL qua các
nguyên công trong dây chuyền sx theo con đường ngắn nhất.
6

7. 1. Phân nhóm công nghệ:
 Nhóm 1: Gồm các tấm phẳng lớn như : đáy trong, ngoài, mạn, vách,
thượng tầng…
 Nhóm 2: Các tấm cong một chiều có thể vạch dấu gia công hoàn toàn
trước khi uốn (hông, mạn, boong tàu…)
 Nhóm 3: Các tấm cong 2 chiều phải vạch dấu sơ bộ trước khi uốn, sau khi
uốn lấy dấu lại trước khi gia công tinh (các tấm mạn phần mũi, phần lái)
 Nhóm 4: Các chi tiết được cắt bởi mỏ cắt hay máy cắt cơ khí (các loại mã,
đà dọc ngang...)
 Nhóm 5: Các chi tiết gia cường thẳng (sườn mạn, nẹp vách, xà boong)
 Nhóm 6: Các chi tiết có bán kính cong lớn (các sườn vùng hông tàu, vùng
mũi, vùng đuôi).
 Nhóm 7: Các tấm cong nhỏ: đà ngang vùng hông, các tấm mã dưới đáy
đôi liên kết sườn với các dầm dọc đáy…
7

8. 2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T và L
 Trong kết cấu tàu thuỷ thường sử dụng chi tiết có kết cấu tiết diện T và
chữ L là các chi tiết gia cường chính (đường sườn chính, dầm dọc đáy,
xà dọc boong...).
8

9. 2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T và L
 Việc chế tạo các chi tiết kết cấu được tiến hành theo các bước sau:
- Lắp các chi tiết với nhau và ép giữ các chi tiết đó theo dấu đã vạch sẵn
trên vật liệu
- Hàn đính các chi tiết.
- Hàn chính thức theo phương pháp tự động và bán tự động
- Kiểm tra lại hình dáng và nắn thẳng nếu cần.
Chú ý : Việc hàn đính phải tuân theo trình tự hàn để đảm bảo ứng suất và
biến dạng hàn nhỏ nhất. Nếu dùng phương pháp tay thì phải hàn lùi từng
đoạn để tránh tập trung ứng suất.
9

10. 3. Chế tạo cụm chi tiết tấm
 Cụm chi tiết tấm được chế tạo bằng cách lắp ghép nhiều tấm riêng
biệt với nhau.
 Quá trình chế tạo cụm chi tiết tấm có thể tiến hành trên S phẳng (đối
với cụm chi tiết tấm phẳng hoặc cong ít) hoặc cũng có thể trên các bệ
lắp ráp chuyên dùng đối với những cụm có độ cong tương đối lớn
hoặc có dạng phức tạp.
10

11. 3. Chế tạo cụm chi tiết tấm
 Quá trình chế tạo gồm các nguyên công cơ bản sau :
- Kiểm tra đồng bộ của nguyên liệu từ kho chi tiết tới sau đó đặt tất cả các
tấm theo đúng vị trí trên bản vẽ đã qui định trên vị trí lắp ráp;
- Rà khớp các mép tấm với nhau và hàn đính chúng lại
- Hàn các mối nối đấu đầu
- Cẩu lật ( nếu cần )
- Dũi chân hàn ở mặt sau và hàn ( nếu cần )
- Kiểm tra và nắn thẳng
11

12. 4. Chế tạo phân đoạn phẳng
 Các phân đoạn phẳng được chế tạo từ tấm và các gia cường
làm cứng.
 Các phân đoạn phẳng tiêu biểu là: phân đoạn vách dọc, vách
ngang, phân đoạn mạn, phân đoạn boong, phân đoạn đáy
đơn...
12

13. 4. Chế tạo phân đoạn phẳng
 Để chế tạo phân đoạn phẳng cần phải
tuân theo trình tự sau :
- Chế tạo cụm chi tiết tôn bao
- Lấy dấu trên cụm chi tiết tôn bao và lắp
đặt các khung xương nhóm I (các cơ cấu
thường)
- Hàn các khung xương nhóm I với tôn bao
- Lắp đặt các chi tiết khung xương nhóm II
và một số các trang thiết bị (cơ cấu khoẻ)
- Hàn các chi tiết khung xương nhóm II;
- Nắn phẳng phân đoạn;
- Lấy lại dấu đường bao và cắt phân đoạn
theo kích thước (chú ý lượng dư lắp ráp)
- Thử kín nước và nghiệm thu phân đoạn.
13

14. 4. Chế tạo phân đoạn phẳng
 Khi lắp đặt khung xương theo vị trí vạch dấu trên tôn bao cần ép lần
lượt từng khung xương sát với tôn bao trên đường vạch dấu hàn
đính.
 Trong lắp đặt cần phải đảm bảo khe hở hàn giữa khung xương và
tôn bao theo tiêu chuẩn.
 Phải tuân thủ đúng qui trình hàn để đảm bảo biến dạng sinh ra do
hàn là nhỏ nhất, các lỗ chui và đường ống cũng được thi công trong
giai đoạn này
14

15. 5. Chế tạo phân đoạn khối
 Phân đoạn khối được chế tạo từ các phân đoạn phẳng và các cụm
chi tiết, việc chế tạo phân đoạn khối hoàn toàn phụ thuộc vào
điều kiện cẩu của nhà máy.
15

16. 5. Chế tạo phân đoạn khối
 Trình tự chế tạo phân đoạn khối đáy
đôi như sau:
- Chế tạo cụm chi tiết tấm bao đáy ngoài
và đáy trong.
- Lắp đặt các khung sườn nhóm I lên
cụm chi tiết tấm bao đáy trong đã được
lật ngược sau đó hàn bằng máy hàn tự
động k/c đó với nhau
- Lắp đặt các khung sườn nhóm II và
hàn bằng PP hàn thủ công
- Cẩu lật cả phân đoạn đáy trong;
- Các phân đoạn khối được tiến hành
trên bệ lắp ráp chuyên dùng sẽ đảm bảo
độ chính xác
16

17. 6. Chế tạo các tổng đoạn.
 Sau khi đã có các phân đoạn phẳng và phân đoạn khối ta tiến hành lắp
ráp tổng đoạn.
17

18. 6. Chế tạo các tổng đoạn.
 Ví dụ để chế tạo tổng đoạn giữa tàu được tiến hành theo trình tự sau:
- Đặt phân đoạn đáy, trước hết đặt dọc theo các mặt phẳng đường sườn, sau
đó theo mặt phẳng đối xứng và ở chiều nằm ngang dựa vào mặt phẳng
đường nước;
- Đặt phân đoạn vách ngang dựa vào đường nước và trục đối xứng vạch
trên vách. Do phân đoạn vách còn lượng dư nên phải đặt vách cao hơn vị trí
một lượng bằng lượng dư đã tính toán.
18

19. 6. Chế tạo các tổng đoạn.
- Lấy dấu chính xác của phân đoạn vách, sau đó cắt phần dư không
cần thiết và hạ vách xuống. Nếu tổng đoạn chỉ có một vách ngang
thì đầu kia phải lắp đặt thêm vách lắp ráp
19

20. 6. Chế tạo các tổng đoạn.
- Lắp đặt các phân đoạn mạn tàu dựa vào đường nước và mặt phẳng
đường sườn
.
20

21. 6. Chế tạo các tổng đoạn.
- Lắp đặt phân đoạn boong, vị trí phân
đoạn boong được xác định dựa theo
dấu mặt phẳng đối xứng mặt phẳng
đường sườn và chiều cao mạn
Trong quá trình lắp ráp cần phải sử
dụng thiết bị kính ngắm để đảm bảo
quá trình lắp ráp chính xác
21

22. 7. Chế tạo bệ máy
 Khi chế tạo bệ máy thường thực hiện hiện
trên bệ lắp ráp.
 Trình tự tiến hành:
- Trên bệ lắp ráp phải vạch dấu chính xác
vị trí các chi tiết kết cấu của bệ, sau đó
đặt tấm trên cùng của bệ xuống dưới.
- Trên tấm đó đặt các kết cấu khung dọc,
ngang của bệ và cuối cùng là các mã.
- Khi lắp đặt các chi tiết cần hàn đính ngay
và kiểm tra độ chính xác của việc lắp đặt.
- Sau khi lắp ráp và hàn đính toàn bộ, tiến
hành hàn theo trình tự: trưóc hết hàn các
mối hàn đầu ngắn, tiếp đến hàn các mối
hàn đứng và cuối cùng là hàn giữa khung
bệ và tấm trên cùng của bệ.
22

23. 8. Lắp đặt các chi tiết kết cấu phụ và trang thiết bị.
 Công tác lắp đặt các thiết bị phụ và trang thiết bị tuỳ thuộc vào
mức độ phức tạp ta có thể phân thành các loại công việc và tiến
hành ở từng giai đoạn chế tạo khác nhau.
23

24. 9. Đấu các tổng đoạn trên triền đà
 Trình tự lắp ráp các tổng đoạn tùy thuộc vào hướng đưa các tổng
đoạn lên triền.
 Nếu đưa tổng đoạn lên triền từ hai phía thì lắp đặt đầu tiên là tổng
đoạn giữa và lần lượt ra dần hai phía, còn nếu tổng đoạn được đưa từ
1 phía thì trình tự lắp đặt từ tổng đoạn mũi hay lái phụ thuộc vào
cách hạ thủy và hướng vào triền.
24

25. Tài liệu tham khảo
 Nguyễn Đức Ân – Võ Trọng Cang ,Công nghệ đóng và sửa chữa tàu thủy,
nxb ĐHQG HCM
 Internet
 KS. Hà Duy Kiên-Ban KHCN&NCPT
25