ΜΑΡΑ ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ

1. Ουσιαστικά μιλάμε για σοβαρές διαταραχές που επηρεάζουν την ζω΄΄η
εαγγελματική ανθρώπων
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETs με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας:
Ολιστική Παρέμβαση και Ανάπτυξη Δεξιοτήτων

2. Ψυχική νόσος
◦ Ευρύ φάσμα
◦ Η σχιζοφρένεια, η μείζων καταθλιπτική διαταραχή, η διπολική
διαταραχή και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή βρίσκονται μεταξύ
εκείνων που προκαλούν αναπηρία (Thompson, 2007).
◦ Ψυχώσεις και διαταραχές της διάθεσης
◦ MH NEETs - Mental Health Young People, Not in Education,
Employment or Training. Τα νέα άτομα που δεν βρίσκονται σε
εκπαίδευση, εργασία ή κατάρτιση και αντιμετωπίζουν θέματα
ψυχικής υγείας

3. Ψυχική
υγεία:
μας
αφορά
όλους
◦ Η ψυχική ασθένεια επηρεάζει περίπου το 27% (83 εκ.) των Ευρωπαίων ετησίως (European Social Work, 2013).
◦ Τα 3/4 των ψυχικών ασθενειών ξεκινούν πριν από την ηλικία των 24 ετών (Π.Ο.Υ.), επηρεάζοντας την κοινωνική
ένταξη και, λόγω του στίγματος, την επαγγελματική ένταξη μεγάλου αριθμού νέων πολιτών στην ΕΕ.
◦ Ελάχιστα έργα της ΕΕ επικεντρώνονται στην διευκόλυνση της εργασιακής ένταξης των ευρωπαϊκών NEETs.
◦ Ακόμα λιγότερη προσοχή έχει δοθεί στους νέους με προβλήματα Ψυχικής Υγείας NEETs, οι οποίοι αντιμετωπίζουν
επιπλέον προκλήσεις.
◦ Έλλειψη εξειδικευμένων εργαλείων για την διευκόλυνση της εργασιακής ενσωμάτωσης των MH NEETs.
◦ Ελλιπής εκπαίδευση των επαγγελματιών που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία
◦ Μεγάλη ανάγκη για συνεργασία των χωρών της Ε.Ε. για ανάπτυξη στρατηγικών, καλών πρακτικών, εκπαιδευτικών
λύσεων και μεθοδολογιών για την ενσωμάτωση των MH NEETs στην αγορά εργασίας.

4. Work4Psy
project
Πληροφορίες Προγράμματος:
Πρόγραμμα: Erasmus+ KA202 “Strategic Partnerships for
Vocational Education and Training“
“An innovative model for career counselling services to
Mental Health NEETs (Work4Psy)”
Διάρκεια: 01.09.2019 – 31.08.2022
Συμμετέχοντες οργανισμοί:
HdBA – Γερμανία Π.Ε.Ψ.Α.Ε.Ε. – Ελλάδα Pomost – Πολωνία
Cesie – Ιταλία Mundus – Λιθουανία

5. Στόχοι Προγράμματος
◦ να χαρτογραφήσει τις ανάγκες και τις ελλείψεις στην ένταξη, την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας των Νέων
με προβλήματα ψυχικής υγείας
◦ να διασφαλίσει ότι οι επαγγελματίες είναι σε θέση να ενδυναμώσουν, να παρακινήσουν και να ενημερώσουν
τους Νέους με προβλήματα ψυχικής υγείας
◦ να αναθεωρήσει την υπάρχουσα μεθοδολογία για την Επαγγελματική Συμβουλευτική για άτομα με προβλήματα
ψυχικής υγείας
◦ να αναπτύξει την εξειδικευμένη μεθοδολογία και τα εργαλεία για την Επαγγελματική Συμβουλευτική που θα
ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες των Νέων με προβλήματα ψυχικής υγείας

6. Η σημασία της εργασίας στα άτομα με
ψυχική νόσο
«Ως ερευνητής, είμαι πεπεισμένος ότι αυτή είναι μία από τις μόνες
αποτελεσματικές θεραπείες και σαφώς η πιο αποτελεσματική
θεραπεία που έχουμε για τις σοβαρές ψυχικές ασθένειες.
Είναι απολύτως σαφές για μένα ότι δεν υπάρχει τίποτα σχετικό
με φάρμακα ή ψυχοθεραπείες ή προγράμματα αποκατάστασης ή
μοντέλα διαχείρισης περιπτώσεων ή οποιοδήποτε από τα άλλα
πράγματα που μελετάμε που βοηθά τους ανθρώπους να
ανακτήσουν δεξιότητες με τον τρόπο που το κάνει η υποστηριζόμενη
απασχόληση».
Dr Robert Drake (Λονδίνο, 2008)

7. Θέλω να εργαστώ
Εργασία
Ευθύνη
Στάτους
Αξιοπρέπεια
Καθημερινή
δραστηριότητα
Εισόδημα
Πρόκληση
Κοινωνικές
επαφές
Αίσθηση
προσωπικής
αξίας
Ικανοποίηση

8. Αλλά… γιατί δεν εργάζονται;
◦ Απώλεια επιδόματος σε περίπτωση εργασίας (???)
◦ Κοινωνικό στίγμα/ Προκαταλήψεις εργοδοτών
◦ Χαμηλές προσδοκίες από επαγγελματίες
◦ Έλλειψη γνώσης για την αγορά εργασίας
◦ Έλλειψη γνώσης τεχνικών αναζήτησης εργασίας
◦ Έλλειψη εμπειρίας
◦ Φόβος αποτυχίας
◦ Πρακτικά θέματα (ρούχα, μέσα μεταφοράς)

9. Επίσης…
Ελλείψεις σε δεξιότητες:
◦ αυτοαποτελεσματικότητας
◦ αυτοεκτίμησης
◦ επαγγελματικής προσαρμοστικότητας
◦ επαγγελματικής ανθεκτικότητας
◦ μετασχηματισμού γεγονότων σε ευκαιρίες σταδιοδρομίας
◦ διεκδικητικότητας
◦ λήψης απόφασης
Δεξιότητες
Διαχείρισης
Σταδιοδρομίας

10. Εστίαση Work4Psy
Στο Work4Psy Project εστιάσαμε περισσότερο στην ανάπτυξη των βασικών
δεξιοτήτων διαχείρισης σταδιοδρομίας.
Βασιστήκαμε:
◦ Στο μοντέλο της υποστηριζόμενης απασχόλησης
◦ Στις σύγχρονες θεωρίες επαγγελματικής συμβουλευτικής
(Κονστρουκτιβιστικές προσεγγίσεις, θεωρία προσαρμοστικότητας,
θεωρία του τυχαίου )

11. Υποστηριζόμενη εργασία
Υποστηριζόμενη εργασία είναι η παροχή υποστήριξης ώστε να
βοηθήσει ανθρώπους με αναπηρίες και ψυχοκοινωνικές
δυσκολίες να εξασφαλίσουν και να διατηρήσουν αμειβόμενη
απασχόληση στην ελεύθερη αγορά εργασίας.
Η ένταξη ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε «κανονική»,
αμειβόμενη εργασία και σε κανονικό περιβάλλον εργασίας με
μισθό, ασφάλιση και συμβόλαιο εργασίας.

12. Μοντέλο Επαγγελματικής
συμβουλευτικής Work4Psy
Το μοντέλο που αναπτύχθηκε είναι ένας συνδυασμός του κλασικού
μοντέλου υποστηριζόμενης απασχόλησης και το μοντέλου που
αναπτύχθηκε και αξιοποιείται από την Π.Ε.Ψ.Α.Ε.Ε.

13. Το μοντέλο κρατάει στοιχεία IPS
1. Υπάρχει ξεκάθαρη εστίαση στην έμμισθη εργασία.
2. Υπάρχει στενή συνεργασία της επαγγελματικής συμβουλευτικής με τις λοιπές
υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Οι σύμβουλοι απασχόλησης συνεργάζονται με άλλες
θεραπευτικές ομάδες ψυχικής υγείας
3. Συμβουλευτική σε σχέση με τα επιδόματα
4. Υπάρχει μια ανταπόκριση στις προτιμήσεις του λήπτη και όχι στις εκτιμήσεις και
κρίσεις του ειδικού
5. Παρέχεται εξατομικευμένη προσέγγιση προκειμένου να υποστηριχτούν οι λήπτες
να λάβουν προσωπικές και με τις κατάλληλες πληροφορίες αποφάσεις
6. Υπάρχει γρήγορη αλλά όχι βιαστική αναζήτηση εργασίας.
7. Υπάρχει στενή συνεργασία με το δίκτυο των εργοδοτών
8. Η υποστήριξη του ατόμου δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο τέλος αλλά κρατά για όσο
το άτομο την χρειάζεται.

14. Υποστήριξη
Ανάπτυξη επαγγελματικών
δεξιοτήτων (soft skills)
Επαγγελματική
Συμβουλευτική
Εκπαίδευση σε τεχνικές
αναζήτησης εργασίας
Υποστήριξη για τη
διατήρηση της θέσης
εργασίας
Ανάπτυξη δικτύου
εργοδοτών

15. Σημαντικά στοιχεία
◦ Πληροφόρηση για προνοιακά και θεσμικά ζητήματα(επιδόματα,
ασφάλιση, ΟΑΕΔ κτλ).
◦ Πληροφόρηση για ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης, εργασίας,
για εκπαιδευτική και εργατική νομοθεσία
◦ Αξιοποίηση της υποδομής της υπηρεσίας για σύνταξη και
αποστολή βιογραφικού, μελέτη αγγελιών, αναζήτηση πληροφοριών
σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων
◦ Συνεργασία/ παραπομπή από ψυχίατρο ή φορέα ψυχικής υγείας
◦ Έμφαση στη γρήγορη παραπομπή στις υπηρεσίες επαγγελματικής
απασχόλησης από ψυχίατρο (ώστε να μη μείνει το άτομο εκτός
εργασίας και εκπαίδευσης για μακρύ χρονικό διάστημα)
◦ Ψυχοεκπαίδευση και συνεργασία με την οικογένεια

16. Τι υλικά και εργαλεία αναπτύχθηκαν
◦ Βιβλιογραφία
Δημοσιεύσεις και πληροφορίες από χώρες εταίρους σχετικά με:
◦ Εργασιακή και εκπαιδευτική ένταξη των NEETs
◦ Εργασιακή και εκπαιδευτική ένταξη ατόμων με προβλήματα ψυχικής
υγείας
◦ Εργασιακή και εκπαιδευτική ένταξη των MH NEETs
◦ Toolkit Επαγγελματικής συμβουλευτικής για MH NEETs
◦ Curriculum για την εργασιακή και εκπαιδευτική ένταξη των MH NEETs

17. Toolkit Επαγγελματικής συμβουλευτικής για
MH NEETs
◦ Τόμος Ι
Αποτύπωση της κατάστασης στις συμμετέχουσες χώρες σχετικά με την υποστηριζόμενη απασχόληση
και την επαγγελματική συμβουλευτική στα άτομα με ψυχικές διαταραχές.
◦ Τόμος ΙΙ
Παρουσίαση του μοντέλου επαγγελματικής συμβουλευτικής για ΜΗ ΝΕΕΤs, που ανέπτυξε το έργο
Work4Psy
◦ Τόμος ΙΙΙ
Παρουσίαση πρακτικών, βιωματικών ασκήσεων & δραστηριοτήτων που μπορούν να αξιοποιηθούν
από:
◦ Επαγγελματίες ψυχικής υγείας
◦ Συμβούλους απασχόλησης
◦ Νεαρά άτομα με ψυχικές διαταραχές
◦ Μέλη των οικογενειών τους – ανεπίσημοι φροντιστές

18. Curriculum
◦ Αναπτύχθηκε εκπαιδευτική μεθοδολογία στο μοντέλο του προγράμματος,
για επαγγελματίες ψυχικής υγείας και επαγγελματικούς συμβούλους
◦ Το πρόγραμμα θα προσφέρει εκπαίδευση 25 ωρών σε επαγγελματίες
ψυχικής υγείας και επαγγελματικούς συμβούλους.
Πότε: Απρίλιος 2022
Πως; Διαδικτυακά
Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν;
Εργαζόμενοι σε δομές ψυχικής υγείας στην Ελλάδα (θα αποσταλούν
προσκλήσεις)
Επαγγελματίες ψυχικής υγείας που θα στείλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος

19. Ακολουθούν παραδείγματα ασκήσεων και
δραστηριοτήτων ανάπτυξης
επαγγελματικών δεξιοτήτων από το Toolkit
του προγράμματος

20. Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (1)
◦ Η δραστηριότητα αφορά: ΜΗ ΝΕΕΤs
◦ Στόχοι δραστηριότητας:
◦ Εντοπισμός δυνατών σημείων, δεξιοτήτων και πρακτικών εργαλείων
◦ Τρόποι αξιοποίησης τους για επίτευξη ακαδημαϊκών ή επαγγελματικών στόχων
◦ Θεωρητικό πλαίσιο:
◦ Θετική ψυχολογία – εσωτερικές δυνάμεις – συνειδητοποίηση δυνατοτήτων
◦ Θεωρία προσαρμοστικότητας
◦ Βιωματική μάθηση

21. Περιγραφή:
◦ Φανταστείτε ότι θα πάτε για κάμπινγκ σε ένα βουνό το καλοκαίρι. Πρέπει να ετοιμάσετε τις αποσκευές
σας. Τι θα βάλετε μέσα στα σακίδια σας; Επιλέξτε 5 στοιχεία από την παρακάτω λίστα. Επιπλέον
επιλέξτε 8 δεξιότητες που πιστεύετε ότι κατέχετε και θα σας φανούν χρήσιμες στο ταξίδι σας.
Υπογραμμίστε αυτά που θα επιλέξετε.
Σακίδιο πλάτης 1:
• Σκηνή και υπνόσακος
• Κονσέρβες φαγητού
• Λάμπα
• Μαχαίρι
• Κατσαρολάκι
• Ποτήρια και πιάτα
• Πιρούνια και κουτάλια
• Απωθητικό κουνουπιών
• Φακός
Σακίδιο πλάτης 2:
• Υπομονή
• Σωματική αντοχή
• Χαρούμενη διάθεση
• Δημιουργικότητα –
εφευρετικότητα
• Περιέργεια
• Αγάπη για μάθηση
• Κουράγιο
• Ανθεκτικότητα
• Χιούμορ
• Επιμονή
• Ακεραιότητα
• Πάθος
• Καλοσύνη
• Ηγεσία
• Αντοχή
• Σύνεση
• Αυτοέλεγχος
• Ελπίδα
• Επιλέξτε το δικό σας: ……
Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (2)

22. ◦ Ξεκινάτε το ταξίδι σας, ανεβαίνετε στο βουνό και περνάτε το μεγαλύτερο μέρος της μέρας
σας περπατώντας στην ολάνθιστη εξοχή. Λίγο πριν αρχίσει να δύει ο ήλιος, αποφασίζετε να
σταματήσετε και να κατασκηνώσετε.
Ποια από τα αντικείμενα και τις δεξιότητες από τα σακίδια σας θα χρησιμοποιήσετε; Γιατί;
◦ Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ κοιμάστε, ακούτε έναν περίεργο θόρυβο. Ξυπνάτε.
Φοβόσαστε, αλλά αποφασίζετε να ελέγξετε γύρω.
Ποια από τα αντικείμενα και τις δεξιότητες από τα σακίδια σας θα χρησιμοποιήσετε; Γιατί;
Αποδεικνύεται ότι ο θόρυβος δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα μικρό ελάφι. Τι κάνετε;
Ποια είδη από τα σακίδια σας χρησιμοποιείτε; Γιατί;
Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (3)

23. ◦ Το επόμενο πρωί μαζεύετε την κατασκήνωσή σας και συνεχίζετε το ταξίδι σας. Περπατάτε
όλη μέρα και το βράδυ φτάνετε στον προορισμό σας. Τι μέρος είναι; Πως μοιάζει;
Υπάρχουν άνθρωποι;
◦ Ποια άλλα γεγονότα θα μπορούσαν να σας συμβούν στο ταξίδι σας; Θα είναι χαρούμενα
ή δύσκολα ή και τα δύο; Ποια αντικείμενα και δεξιότητες από τα σακίδια σας θα
χρησιμοποιήσετε για να τα διαχειριστείτε;
◦ Η απόφασή σας να πάτε για κάμπινγκ μοιάζει πολύ με την απόφασή σας να αναζητήσετε
δουλειά/να ξεκινήσετε εκπαίδευση. Όπως και στο ταξίδι σας στο κάμπινγκ, έτσι και στη νέα
σας εκπαίδευση ή δουλειά θα χρειαστείτε πρακτικά εργαλεία και προσωπικές δεξιότητες
για να σας υποστηρίξουν.
◦ Ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά τα πρακτικά εργαλεία; Πώς θα σας βοηθήσουν να
προετοιμαστείτε για την εκπαίδευση ή τη δουλειά; Πώς θα σας βοηθήσουν αν βρεθείτε σε
μια δύσκολη κατάσταση;
Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (4)

24. ◦ Πώς θα σας βοηθήσουν οι προσωπικές δεξιότητες που επιλέξατε να προετοιμαστείτε για
εκπαίδευση ή εργασία; Πώς θα σας βοηθήσουν αν αντιμετωπίσετε μια δύσκολη
κατάσταση; Πώς θα σας βοηθήσουν να απολαύσετε την επιτυχία σας όταν φτάσετε στο
στόχο σας;
◦ Υπάρχουν άλλες προσωπικές δεξιότητες ή δυνάμεις που θα σας βοηθήσουν να
προετοιμαστείτε και να επιτύχετε σε μια εκπαίδευση ή μια δουλειά;
Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (5)

25. Συμβουλές:
◦ Για τους MH NEETs:
Παραδείγματα πρακτικών εργαλείων που χρειάζονται θα μπορούσαν να είναι: πτυχίο από
πανεπιστήμιο ή κολέγιο, πρακτική εμπειρία σε μια επαγγελματική μαθητεία, δικτύωση με την
οικογένεια, τους φίλους, τους γνωστούς, ένα διαδικτυακό μάθημα, την εκμάθηση μιας ξένης
γλώσσας κ.λπ. Μπορείτε να σκεφτείτε και να επιλέξετε αυτά που ισχύουν για σας και
ταιριάζουν περισσότερο με τον τομέα εργασίας ή εκπαίδευσης που επιλέγετε.
◦ Για τον Σύμβουλο Σταδιοδρομίας:
Μπορεί να καθοδηγήσει το άτομο στη δραστηριότητα και μετά να κάνει τις κατάλληλες
ερωτήσεις για να βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση και τη σύνδεση.
Μπορεί να αποφασίσει να προσφέρει περισσότερα συμβάντα και εμπόδια στο ταξίδι για μια
πληρέστερη εμπειρία.
Μπορεί να βοηθήσει το άτομο στη σύνδεση του ταξιδιού κατασκήνωσης με την εκπαίδευση
ή την εργασία, δίνοντας παραδείγματα πρακτικών εργαλείων και προσωπικών δεξιοτήτων
και δυνατοτήτων
Δραστηριότητα: Πάμε Κάμπινγκ (6)

26. Δραστηριότητα: Ντόμινο (1)
◦ Η δραστηριότητα αφορά: MH NEEΤs (μπορεί να αξιοποιηθεί και σε ανεπίσημους
φροντιστές και σε επαγγελματίες)
◦ Στόχος της δραστηριότητας:
◦ Διερεύνηση τρόπων συνεργασίας για έναν κοινό στόχο
◦ Ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας και ομαδικότητας
◦ Στοχασμός στην επιλογή ρόλων και τρόπων λήψης απόφασης
◦ Θεωρητικό πλαίσιο:
◦ Κονστρουκτιβιστικά παιδαγωγικά πλαίσια
◦ Κριτική Παιδαγωγική
◦ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης και κριτική σκέψη στη διαδικασία της διαλογικής συνεργασίας
(Freire 1991:64f.)

27. Περιγραφή:
Η ομάδα (τουλάχιστον τεσσάρων και έως επτά μελών) ενημερώνεται για την ακόλουθη
εργασία:
Έχετε δύο ώρες για να τοποθετήσετε διακόσια ντόμινο σε ευθεία γραμμή. Ταυτόχρονα
αναποδογυρίστε πάνω από τα ντόμινο στα απέναντι άκρα, έτσι ώστε δύο κύματα ντόμινο
που πέφτουν να κινηθούν το ένα προς το άλλο. Ο στόχος είναι να τακτοποιήσετε τα ντόμινο
με τέτοιο τρόπο ώστε τα δύο κύματα να συναντηθούν ακριβώς στη μέση.
Πριν ξεκινήσει η ώρα, επιτρέπονται στην ομάδα ερωτήσεις σχετικά με τη φύση της εργασίας.
Δραστηριότητα: Ντόμινο (2)

28. Διαδικασία
Προτείνεται η ακόλουθη διαδικασία στην ομάδα:
◦ Μην ξεκινήσετε αμέσως. Συνιστάται να αφιερώσετε πέντε λεπτά ώστε να σκεφτείτε την
εργασία ο/η καθένας/μια μόνοι/ες σας.
◦ Συζητήστε τις μεμονωμένες προτάσεις.
◦ Κάνετε ένα σχέδιο
◦ Αναθέστε ρόλους
◦ Προσπαθήστε – αποτυγχάνετε – μάθετε από τα λάθη σας: ξαναγράψτε το σχέδιό
σας, αναθέστε ξανά ρόλους
◦ Όλες οι αποφάσεις πρέπει να γίνονται κατανοητές και να συμφωνούνται από όλα τα
μέλη.
◦ Ειδικά οι φροντιστές και οι επαγγελματίες θα απέχουν ενεργά από το να
αναλαμβάνουν με οδηγίες
Δραστηριότητα: Ντόμινο (3)

29. ◦ Επιτρέπεται στον/στην επόπτη/τρια να παρέμβει για να βεβαιωθεί ότι η εργασία είναι αρκετά
προκλητική ή εφικτή:
Εάν η ομάδα είναι πολύ γρήγορη και έχει αποτέλεσμα μετά από μόνο μισή ώρα, μπορεί να
προστεθεί η επιπλέον εργασία της αύξησης της συχνότητας.
Εάν η ομάδα δυσκολεύεται, μπορούν να δοθούν μία ή δύο χρήσιμες συμβουλές
◦ Ακολουθεί συζήτηση και στοχασμός για τους ρόλους και την εμπειρία από την άσκηση.
Δραστηριότητα: Ντόμινο (4)

30. ◦ Περισσότερα….
https://work4psy.eu/
◦ E-mails για εκδήλωση συμμετοχής στην εκπαίδευση:
info@pepsaee.gr
nikdrosos4@gmail.com

31. Ουσιαστικά μιλάμε για σοβαρές διαταραχές που επηρεάζουν την ζω΄΄η
εαγγελματική ανθρώπων
Ευχαριστούμε!