AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog AsyaJuan Miguel Palero
Ito ay isang handout o learner's module na katatagpuan ng aralin o paksa tungkol sa mga Ideolohiyang lumaganap sa Kanlurang at Timog Asya. Dito din matatagpuan ang mga iba't-ibang ideolohiyang lumaganap sa Kanlurang at Timog Asya.
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog AsyaJuan Miguel Palero
Ito ay isang handout o learner's module na katatagpuan ng aralin o paksa tungkol sa mga Ideolohiyang lumaganap sa Kanlurang at Timog Asya. Dito din matatagpuan ang mga iba't-ibang ideolohiyang lumaganap sa Kanlurang at Timog Asya.
1. NASONALISMO SA
SILANGAN AT TIMOG
SILANGANG ASYA
GINAWANI NI: GIAN BRYCE D. ALAMO
AT NI SHARLENE ANNE S. FURIO
2. PAMPALALIM
IBON MAN MAY LAYANG LUMIPAD. KULUNGIN MO AT
UMIIYAK
IPINAPAHIWATI NG KANTANG BAYAN KO ANG PAMAMAHAL
SA BAYAN. PARA SA IYO, BAKIT MAHALAGA ANG KALAYAAN?
ANO ANG GAGAWIN MO KUNG MAY MGA DAYUNHAN
GUSTONG SAKUPIN ANG ATING BANSA? BILANG ISANG MAG
AARAL PANO MO MAIPAPAKITA ANG PAGMAMAHAL SA ATING
BANSA?
3. PAUNLARIN
ANO KAYA ANG MAAARING MAGING EPEKTO
NG PATULOY NA PAGDANAS NG PANG AABUSO
SA MGA ASYANO? PAANO KAYA
MATUTUGUNAN NG MGA ASYANO ANG MGA
PATAKARANG ISINAGAWA NG MGA TAGA
KANLURANIN NA NAGSAGAWA NG
KOLONYANISMO AT IMPERYALISMO NOONG IKA
16 A?T IKA 20 NA SIGLO?
6. PAUNLARIN
HINDI MAN TUWIRANG NASAKOP NG MGA TAGA
KANLURANIN, DUMANAS NG MAIGTING NA IMPERYALISMO
ANG SILANGANG ASYA LALO NA NOONG IKA 18 NA SIGLO. ISA
SA MGA PATUNAY NITO AY ANG PAGPAPATUPAD NG SPHERE
OF INFLUENCE NG MGA KANLURANIN SA CHINA AT ANG
PANGGIGIIT NG OPEN DOOR POLICY NG UNITED STATES SA
JAPAN. ANG IMPERYALISMONG KANLURANIN SA SILANGANG
ASYA AY NAGDUDULOT NG EPEKTO SA KABUHAYAN,
PAMAHALAAN, LIPUNAN AT KULTURA NG MGA ASYANO.
NANGHANGAD ANG MGA TSINO AT HAPONES NA MAKAWALA
MULA SA IMPERYALISMONG KANLURANIN DAHIL SA HINDI
MABUTING EPEKTO NITO SA KANILANG PAMUMUHAY.
ANGPANGHAHANGAD NA ITO ANG NAGBIGAY DAAN SA PAG
USBONG NG NASYONALISMO SA DALAWANG BANSA.
8. PAUNLARIN
NAGSIMULA ANG PAGKAWALA NG
KONTROLN CHINA SA KANYANG BANSA
NANG MATALO ITO SA GREAT BRITAIN SA
UNAN DIMAANG OPYO AT SA GREAT BRITAIN
AT FRANCE NAMAN NOONG IKALAWANG
DIGMAANG OPYO. KASUNDUANG NANKING
AT TIENSING NA NAGLALAMAN NG TSINO
11. MAO ZEDONG
Si Mao Zedong (o Mao Tse-tung) (26 Disyembre 1893 - 9 Setyembre 1976), ay
isang rebolusyonaryo at komunistang pinuno ng Tsina. Siya ang pinuno
ng Republikang Popular ng Tsina magmula nang itatag ito noong 1949
hanggang sa kaniyang kamatayan noong 1976. Nagapi ni Mao, na isang
Intsik na Han, ang isang hukbong makabansa para sa pagkontrol ng
Tsina.[1] Karaniwan siyang tinutukoy bilang Chairman
Mao ("Tagapangulong Mao") sapagkat pinamunuan niya ang
Republikang Popular ng Tsina bilang tagapangulo
o chairman ng Partidong Komunista ng Tsina. Ang kaniyang mga
teoriyang Marxista-Leninista, mga estratehiyang militar at mga
patakarang pampulitika ay magkakasamang nakikilala
bilang Marxismo-Leninismo-Maoismo (na madalas pinaiikli
bilang Maoismo) o Kaisipang Mao Zedong (Kaisipang Mao Tse-tung)
12. SUN Y AT SEN
Sun Yat-sen (12 nobyembre 1866 – 12 ng Marso 1925)[1][2] ay isang
Intsik na manggagamot at mga rebolusyonaryo, ang unang
pangulo at ang founding ama ng Republika ng Tsina. Bilang ang
nangunguna sa lahat ng mga tagapanguna ng Republika ng
Tsina, ang Araw ay tinutukoy bilang ang "Ama ng Bansa"
sa Republic of China (ROC), Hong Kongat Macau, at ang "hudyat
ng demokratikong rebolusyon" sa People ' s Republic of
China (PRC). Araw-play ng isang papel na nakatulong sa
pagbagsak ng kapangyarihan ng Qing dynasty sa panahon ng
mga taon na humahantong hanggang sa ang Xinhai Revolution.
13. SUN Y AT SEN
Siya ay itinalaga upang maglingkod bilang
Pansamantalang Presidente ng Republika ng China
kapag ito ay itinatag noong 1912. Siya mamaya co-
itinatag ang Makabayan Party ng Tsina, ang paghahatid
ng bilang ang unang pinuno nito.[3] Araw ay isang
uniting figure sa post-Imperyal sa Tsina, at siya ay
nananatiling natatanging sa gitna ng ika-20 siglo Intsik
mga pulitiko para sa pagiging malawak revered sa
gitna ng mga tao mula sa magkabilang panig ng Taiwan
Strait
16. REBELYONG BOXER
SUMIKLAB ANG REBELYONG BOXER NOONG 1899.
TINAWAG ITONG REBELYONG BOXER DAHIL ANG
MGA MIYEMBRI NG SAMAHANG I-HO CHU’AN O
RIGHTEOUS O HARMONIUS FISTS.ANG MGA
MIYEMBRO NITO AY KASANAYAN SA GYMNASTIC
EXERCISE. BUKOD SA PAGTULIGSA KORUPSYON SA
PAMAHALAAN , PANGUNAHING LAYUNIN NG
REBELYONG BOXER AY ANG PATALSIKIN ANG LAHAT
NG GA DAYUHAN SA BANSA, KABILANG DITO ANG
MGA KNALURANIN
19. IDELOHIYA
Ang ideolohiya ay mga kaisipang nagsisilbing
gabay sa pagkilos. Binubuo ito ng mga paniniwala
ukol sa pananaw sa sandaigdigan, ng programa
para sa pampulitika at panlipunang pagbabago, ng
pagkaunawang kailangang ipaglaban ang
programang ito, at ng pag-akit sa mga tao na
isagawa ang programang ito. Ang
kapitalismo,sosyalismo, at komunismo ay ilan
lamang sa mga halimbawa nito.
21. ANG PAGSISIMULA NG IKA 20 SIGLO AY
NANGANGAHULUGANG NG PAGPASOK NG
DALAWANG MAGKATUNGGALING IDELOHIYA SA
CHINA. LUMAGANAP SA BANSA ANG IDELOHIYA NG
DEMOKRASYA AT KOMUNISMO. ITO AY NAGDULOT
NG PAGKAKAHATI NG BANSA AT NAGHUDYAT NG
TUNGGLIAN NG MGA PINUNONG TSINO NA
NAGSUSULONG NG DEMOKRASYA AT KOMUNISMO
22.
23.
24. SA PANAHON NA ITO NG KAGULUHANG PAMPOLITIKA AT
KAWALAN NG PAGKAKAISA AY NAKILALA SI SUN YAT SEN.
NAKAPAG ARAL SI SUN SA HAWAII AT SA HONGKONG MEDICAL
SCHOOL. ISINULONG NIA ANG PAGKAKAISA NG MGA TSINO
GAM,IT ANG TATLONG PRINSIPYOP : ANG SAN MIT CHU-I O
NASYONALISMO, MIN TSU CHU-I O DEMOKRASYA, AT MIN SHENG
CHU-I O KABUHAYANG PANTAO. BINIGYANG DIIN NI SUN ANG
PAGKAKAISA NG MGA TSINO ANG SUSI SA TAGUMPAY LABAN SA
MGA IMPERYALISTANG BANSA. NAGING GANAP ANG PAMUMUNO
NI SUN SA CHINA NG PAMUNUAN NIYA ANG MGA TSINO SA
PAGPAPATALSIK SA MGA MANCHU SA TANYAG NA DOBLE TEN
REVOLUTION NA NAGANAP NOONG OCTUBRE 10 1911.
25.
26. TINAWAG ITONG DOBLE TEN DAHIL NAGANAP ITO
SA IKA SAMPUNG BUWAN NG TAON (OKTUBRE) AT
IKA SAMPUNG ARAW NG BUWAN. SA ARAW DING
IYON ITINATAG ANG BAGONG REPUBLIKA NG TSINA
DAHIL SA KANYANG TAGUMPAY,
PANSAMANTALANG ITINALAGA SI SUN BILANG
PANGULO NG BANSA NOONG OKTUBRE 29, 1911.
ITINAGURIAN SIYA BILANG AMA NG REPUBLIKANG
TSINA. ITINATAG NI SUN ANG PARTIDING
KUOMINTANG O NASYONALIST PARTY NOONG 1912
27.
28.
29. MATAPOS MAGAPI ANG MGA WARLORDS
HINARAP NG KUOMINTANG ANG ISA
PANG LABAN. ANG PAGPASOK NG
KATUNGGALING IDELOHIYA SA CHINA –
ANG KUMONISMO NA IPINALAGANAP NI
MAO ZEDONG SA CHINA
30.
31.
32. ANG PAGPASOK NG IDELOHIYANG KOMONISMO SA CHINA AY
NAGSIMULA NOONG 1918. NAGING TANYAG ANG KOMUNISMO SA
CHINA SA PAMUMUNO NI MAO ZEDONG. SI MAO AY NAGMULA SA
PAMILYA NG MAGBUBUKID SA PROBINSYA NG HUNAN.
SINUPORTAHAN AT ISINULONG NI MAO ANG MGA PRINSIPYO NG
KOMUNISMO TULAD NG TUNGGALIAN NG URING MANGGAGAWA
O PLORETARIAT LABAN SA URI NG KAPITALISTA O BOURGEOSIS. SA
TUNGGALIAN NA ITO NANINIWALA ANG MGA KOMUNISTA NA
MANANAIG ANG MGA MANGGAGAWA AT MAITATAG ANG ISANG
LIPUNANG SOYALISTA. SA LIPUNANG ITO ANG ESTADO ANG
SIYANG HAHAWAK SA LAHAT NG PAG AARI NG BANSA.
33. UPANG GANAP NA MAISULONG ANG KANIALNG
IDELOHIYA, ITINATAG NI MAO ZEDONG KASAMA ANG IBA
PANG KOMUNISTANG TSINO PARTIDONG KUNCHATANG
NOONG 1921. LALO PANG LUMAKAS ANG KOMUNISMO SA
CHINA SA PAGDATING NG RUSSIAN ADVISERS SA
CANTON. LUMAGANAP ANG IDELOHIYA HINDI LAMANG SA
MGA PANGKARANIWANG MGA MAGSASAKA AT
MANGGAGAWA KUNDI PATI NA RIN SA MGA OPISYAL NG
PAMAHALAAN AT SA GRUPO NG MGA EDUKADONG
TSINO.
34. MADAMING MGA TSINO ANG YUMAKAP SA KOMUNISMO
DAHIL SA MGA PANAHONG PUMASOK IDEOLIHIYANG ITO
AY UNTI UNTI NANG NAWAWALA ANG TIWALA NILA SA
PAMUMUNO KAY CHANG KAI SHEK DAHIL SA LAGANAP
NG KATIWALIAN SA PAMAHALAAN AT MALAWAKANG
KAHIRAPAN NA DINARANAS NG BANSA