Sakarya Üniversitesi Böte 2014

1. Veri Tabanı Yönetim Sistemlerine Giriş ve
Tablo İşlemleri

2.  Bilgileri saklamak için kullanılan ilk yöntemlerden biri
resimlerdir. Resim insanın ilk yazılı eylemidir. Veri
tabanları işletmelerde, mühendislikte,tıpta, eğitimde
hemen hemen her yerde kullanılmaktadır.

3.  Veri, kaydedilebilir her türlü bilinen gerçeklerdir.
Örneğin bir kişinin ismi, adresi, telefon
numarası, bir pantolonun fiyatı, kdv oranı
gerçeklikler veri olarak isimlendirilir.
 Verilerin işlenmiş haline bilgi denir. Örneğin bir
pantolonun fiyatını ve kdv oranı verilerini
biliyorsak bu verilerden yararlanarak kdv’li fiyatını
hesaplayabiliriz.

4.  Üzerinde çalıştığımız her türlü verinin (Öğrenci not
verileri, şirket satış verileri, apartman gelir‐gider
verileri vb.) bilgisayarımızda saklamak, üzerinde
değişiklikler yapmak veya kullanmak amacıyla hızlı bir
şekilde ulaşmak ve isteğe göre bu verilerden bilgiler
üretmek amacıyla kullanılan sisteme Veritabanı
Yönetim Sistemi denilmektedir.

5.  Eğer fazla verisi olmayan, çok
karmaşık işlemleri barındırmayan
çalışmalar için MS Access, Base
veritabanları kullanılabilir. Web
sayfalarında, orta ölçekli şirketler
v.b. için MySQL, MSSQL
veritabanları kullanılabilir. Büyük
ölçekli çalışmalar için Oracle,
PostgreSQL kullanılabilir.

6.  Verilerin bilgisayarda saklanmaya başlanmasından
sonra, verileri saklamak, daha sonra erişmek,
değişikliler yapmak, paylaşmak v.b. işlemleri
gerçekleştirmek amacıyla kullanılan model, ilişkisel
modeldir. Bu modeli kullanarak oluşturulan
veritabanı sistemlerine ilişkisel veritabanları
denilmiştir.

7.  Bu modelde veri iki boyutlu bir tabloda saklanır. İki
boyut satır ve sütunu gösterir. İlişkisel veri tabanı,
diğer veri tabanlarından farklı olarak tablolar arasında
ilişki kurarak çalışır. İlişkisel veri tabanını
geliştirmek diğer veri tabanlarına göre daha kolaydır.
Veri yapısı daha basit ve programlamak için açıktır.

8.  Tablolar: Bir ilişkisel veri tabanında bilgiler tablo
halinde saklanır. Bir veritabanında birden fazla
tablo bulunabilir. Tablo belli bir amaç ve belli bir
konudaki verileri içeren bir taşıyıcıdır. Verilerin asıl
saklandığı kısım tablolardır.
 Alan: Veritabanında ilgili bilgiler tablolara göre
tanımlandıktan sonra bu tabloda kullanılacak
bilgilerin özellikleri alanlarda tanımlanır. Tablolar
dikey olarak alanlardan oluşur. Alanlardaki kayıtların
özellikleri aynıdır.

9.  Kayıt: Veritabanında verileri ekleme işleminde
tablodaki her satır bir kaydı temsil eder.
 İlişkiler: Veritabanında tutarsızlığı önlemek
amacıyla kullanılırlar. Tablolar arası bağlantılar
da ilişkiler vasıtasıyla sağlanır. İlişkiler iki tabloda
bulunan ortak alanlarla yapılır. İki tabloyu
ilişkilendirmek ilişkisel veri tabanının en temel
çalışma şeklidir.

10.  Anahtarlar: Veritabanında veri tekrarını önlemek,
sıralamalar gerçekleştirmek, ilişkilerde
kullanılmak amacıyla çeşitli anahtarlardan
yararlanılır. Bir veritabanının etkin bir şekilde
çalışabilmesi için tablonun alanlarından bir veya
kayıtları tek başına temsil edebilecek birkaç alan
kullanılarak anahtarlar oluşturulur. Bu
anahtarlar kayıtların sıralanmasında,
aranmasında ve ilişkilerin kurulmasında yardımcı
olur. Bunun dışında anahtarlar alanlara çift bilgi
girilmesini de önlerler.

11.  Veritabanlarında bir kere bir anahtar seçtikten sonra
her seferinde anahtar tanımlamamıza gerek yoktur.
 Eğer bir tabloda, bir alana göre sıralatma yapıldıktan
sonra başka bir alana göre de sıralatma yapılmak
isteniyorsa, bunun için yeni anahtarlar
tanımlayabiliriz.

12.  Birincil Anahtar: Birincil anahtar, tablodaki kaydı
tek başına temsil eden bir veridir. Birincil anahtar
alanında yer alan veriler tekrar edemez. Eğer bir
tablodaki kayıtlar belli bir alana göre sıralanamak, çift
girişleri önlemek ve verilere daha çabuk ulaşmak
isteniyorsa birincil anahtar oluşturulur. Böylece
birincil alana göre arama ve sıralama işlemleri daha
hızlı bir şekilde gerçekleşir. Diğer tabloların alanlarıyla
ilişkilendirmeler yapmak içinde birincil anahtarlar
kullanılır.

13.  Anahtar alanda yer alan veri,
tablonun o alanı içinde tek olması
gerekmektedir. İlişkisel veri
tabanlarının en önemli
özelliklerinden biri tekrarlanan
kayıtların bulunmamasıdır. Aynı
kaydın tabloya tekrar girişini
önlemek için birincil anahtarlar
kullanılır.

14.  Aday anahtar: Bir tabloda birincil anahtar sadece
bir tanedir. Aday anahtar sayısı ise birden fazla
olabilir. Aday anahtarlarda veri tekrarı olabilir. Aday
anahtar kullanmak sıralamayı kolaylaştırırken veri
girişini bir miktar yavaşlatır. Çok sık kullanılan alanlar
için aday anahtar oluşturmak her zaman yararlıdır.

15.  Yabancı anahtar: Bir tabloda olan bir anahtar alan
başka bir tabloda da yer alıyorsa, yani tablodaki
bir anahtar alan başka bir tablodaki anahtar alanı
gösteriyorsa buna "yabancı anahtar" denir. Yabancı
anahtar genelde diğer tablolarla ilişki kurmak için
kullanılır.
 Bir yabancı anahtarın, diğer tablolardaki ilişkili olduğu
alanlarla aynı özelliklere sahip olması
gerekmektedir.

16.  İlişkisel veri tabanlarının sahip olması gereken çeşitli
özellikler vardır. Bunlar;
 İlişkisel veritabanı tasarım ilkelerine uygun olarak
hazırlanmış veritabanlarında veri tekrarı azdır.
 Yanlışlıkların giderilmesi. Tutarsız (hatalı) bilgilerin girişi
engellenir. İlişkisel veritabanında tablolar arası ilişkiler
kullanılarak tutarsız bilgilerin girişi engellenmiş olur.
 Verilerin paylaşımı sağlanır. Aynı veri tüm kolaylığıyla diğer
kullanıcılar tarafından da kullanılır.
 Bilgilerin standartlaşmasını sağlar.

17.  Tasarım sırasında öncelikli olarak veritabanı
sistemlerinin avantajlarını gerçekleyecek şekilde
tasarım işlemi gerçekleştirilir.
 Tasarımın Gerçekleştirilmesi Sırasında Dikkat
Edilecek Hususlar;
 Sistemin tasarım işleminin gerçeklemesi yapılırken
ileride çıkabilecek sorunlar düşünülmelidir.
 Yapılacak çalışmanın ileride diğer şirketlerde de
kullanabilecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
 Sistem tasarımında mümkün olduğunca varolan
verilerden elde edilen sonuçlara yer verilememelidir.

18.  Ms Access: İlişkisel veri tabanıdır. Her bir veri
tabanının üzerinde çalışılmadan önce oluşturulması
gerekmektedir.
 Ms Access de çalışmak için;
 Başlat>Programlar>Microsoft Office Access 2013 e
tıklanır. İlk defa çalıştırıldığında aşağıdaki pencere
açılır.

19.  Dosya sekmesi: bu menü ile veri tabanında yapılan
değişiklikleri kaydedip bilgisayara kayıllı olan access
dosyaları açılabilir.
 Hızlı erişim araç çubuğu: sekmelerde yer alan işlevler
buraya alınarak,işlemler daha hızlı bir şekilde
gerçekleştirilebilir.

20.  “Yeni boş veri tabanında” yer alan sembole
tıklanır. Yan tarafta açılan menüden veri tabanının
oluşturulacağı yeri belirlemek için Dosya adı
bölümünden ikonuna tıklanır. Oluşturulacağı yer
belirlendikten sonra butonuna tıkayarak
veri tabanı oluşturma işlevi bitirilir

21.  Bunun için dosya bölümünden “Aç” seçeneği kullanılır.
Dosya seçildikten sonra Aç düğmesine tıklanır.

22.  Veri tabanı nesnelerinin görüleceği gezinti bölmesi ve
bu nesneleri oluşturma ve değiştirme sırasında
tasarımın gerçekleşeceği tasarım bölmesi
bulunmaktadır.

23.  Kayıtlarda saklanılacak verilerin özellikleri tablo
içerisinde alanı oluşturulurken tanımlanan özellikleere
göre belirlenir. Bunun sağlanabilmesi için her alanın
içerisinde saklayıcı veri türlerinin, alanda saklanacak
verilerle yapılacak işlerin, alandaki verilerin sıralanıp
sıralanmayacağı gibi faktörlerin belirlenmesi
gerekmektedir.

24.  Veri tabanını oluştururken tablolardaki alanları
oluşturmak için alanlara verilebilecek veri
 tiplerinin belirlenmesi gerekir. Bunun için MS Access’
da aşağıdaki veri tipleri kullanılır.
 Bunlar;

25.  Sağ tarafta açılan “Tablo Tasarım pencere” sinde
oluşturacak tablonun alanlarını “Alan Adı” kısmına
sırayla girilir.

26.  Alan Adını
belirledikten
sonra “Veri
türü”
kısmından
alanda
saklanacak
verilerin veri
tipi seçilir.

27.  Tüm alanları bu şekilde oluşturduktan sonra Tabloyu
kaydetmek için Kaydet butonuna tıklamak
veya Tasarım penceresini kapatmak yeterlidir.
 Tabloyu kaydetmek istenildiği “Evet” butonuna
tıklayarak onayladıktan sonra tablo adı belirlenecek
iletişim kutusuna tablonun adı yazılır.

28.  Önceden tasarlanan tablonun alanlarını silmek için,
önce tablo tasarım görünümünde açılır. Çıkan Pencere
Silmek istenilen alan üzerinde sağ tıklayarak
 açılan menüden seçilir

29.  Tabloda Birincil Anahtar Belirlemek
 Öncelikle tabloyu Tasarım görünümünde açmak
gerekmektedir. Birincil alan yapılmak istenen alan
üzerinde sağ tıklanır.
 Açılan menüden Birincil Anahtar seçilir.

30.  Veritabanı tasarımımızı gerçekleştirip MS Access ta
tablolar oluşturulduktan sonra veritabanına kayıt
işlemleri gerçekleştirilebilir. Kayıt eklemek için çeşitli
yöntemler kullanılabilir. Veri Sayfası Görünümünü
kullanarak, sorgu oluşturarak veya formları kullanarak
tablolara kayıt eklenebilir.

31.  Uygulamalar ile çalışmaya başlama ve Uygulama
oluşturma
 SharePoint sunucunuzu veya Office 365 sitenizi ana
bilgisayar olarak kullanarak, gösterişli ve tarayıcı
tabanlı veritabanı uygulamasını oluşturabilirsiniz.
Daha yakından bakıldığında, Access uygulamaları en
iyi performans ve veri bütünlüğü için SQL Server'ı
kullanır. Başlangıç ekranında Özel web
uygulaması'nı tıklatın.

32.  Access 2013 ile hala sıfırdan geleneksel masaüstü
veritabanı oluşturabilir ya da uygulama, masaüstü
veritabanı veya Access 2010 tarzı web veritabanı
oluşturmak için şablonları deneyebilirsiniz.

33.  Önceden tasarlanmış şablonları kullanarak tabloları
uygulamanıza ekleyebilirsiniz. Görevleri izliyorsanız,
Görevler şablonunu arayın ve tıklatın.

34.  Şablonun yanında çok tablo göstergesi görmeniz,
Access'in sizin için yaygın kullanılan ilişkili tabloları
ekleyecek olması ve böylece gerçekten ilişkisel
veritabanı ile başlamış olacağınız anlamına gelir.
Access ilişkili tablolardan veri gösteren her tablo için
görünümler oluşturur.

35.  Access masaüstü veritabanları, Microsoft Excel
dosyaları, ODBC veri kaynakları, metin dosyaları ve
SharePoint listelerinden veri aktarabilirsiniz.

36.  Tasarlama işiniz bittiğinde, uyumluluk denetleyicisi
veya Yayımla düğmesini aramayın. Uygulamanız zaten
yayımlanmıştır, sadece Uygulamayı Başlat'ı tıklatın.

37.  Access uygulamaları görünümleri, geçiş panoları ve
diğer kullanıcı arabirimi (UI) öğelerini oluşturma
zahmetinden sizi kurtarır. Tablo adları pencerenin sol
kenarında gösterilir ve her tablonun görünümleri en
üstte görünür.

38.  Kişilerin öğrenmesini ve uygulamalar arasındaki geçişi
kolaylaştırmak için tüm uygulamalar benzer gezinti
yapısına sahiptir. Uygulama tarafından sağlanan
görünümler haricinde her zaman daha fazla özel
görünüm ekleyebilirsiniz.

39.  Uygulamalar, ilk önce düzende ayarlamalar yapmadan
denetimleri istediğiniz yere koymanızı sağlar. Sadece
sürükleyip bırakın; diğer denetimler yer açmak için
kenara çekilirler.

40.  Ayarlama özellikleri için belirtme çizgileri
 Belirli bir ayar için özellik sayfasında arama yapmak
yerine, ayarlar her bölümün veya denetimin yanında
uygun şekilde belirtme çizgileriyle görüntülenir.

41.  İlişkili verilerle çalışma için yeni denetimler
İlişkili Öğeler denetimi
 İlişkili Öğeler denetimi, ilişkili tablo veya sorgudan
verileri listelemenin ve özetlemenin kısa bir yolunu
sağlar. Bir öğenin ayrıntılı görünümünü açmak için o
öğeyi tıklatın.

42.  Otomatik Tamamlama denetimi ilişkili tablodan
verileri arar. Daha çok anında arama kutusu olarak
çalışan birleşik giriş kutusu olarak düşünün.