Paghubog ng Konsiyensiya batay sa Likas na Batas Moral

1. Salita ng Diyos para sa Araw na ito
Subalit ang bunga ng Espiritu ay pag-ibig, kagalakan,
kapayapaan, katiyagaan, kabaitan, kabutihan, katapatan,
kahinahunan, at pagpipigil sa sarili. Walang utos laban sa
ganitong mga bagay.
Galacia 5: 22-23

2. PAGHUBOG NG
KONSIYENSIYA BATAY SA
LIKAS NA BATAS MORAL
Modyul 3, ESP Grado 10

3. LAYUNIN
Ang mga mag-aaral ay:
 Natutukoy ang mga prinsipyo ng Likas na Batas Moral.
 Nakapagsusuri ng mga pasiyang ginagawa sa araw-araw batay sa
paghusga ng konsiyensiya.
 Napatutunayan na ang konsiyensiyang nahubog batay sa Likas na Batas
Moral ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasiya at pagkilos.
 Nakagagawa ng angkop na kilos upang itama ang mga maling pasyang
ginawa.

4. PANIMULA
Ang tao ay natatangi sa lahat ng nilikha ng Diyos.
Natatangi na ang tao lamang ang may likas na
kaisipan at damdamin upang PILIIN ang MABUTI at
IWASAN ang MASAMA. Ang kalikasan na ito ay nasa
lahat ng tao.

5. PAGGANYAK
 Genesis 1:26-27 Pagkatapos likhain ang lahat ng ito, sinabi ng Diyos:
“Ngayon, lalangin natin ang tao. Ating gagawin siyang kalarawan natin.”
Nilalang nga ng Diyos ang tao ayon sa Kanyang larawan.
 Ang lahat ng tao ay may kamalayan sa kung ano ang tama at kung ano ang
mali.
 Paano ako tinutulungan ng aking kunsyensiya sa pagpili sa mabuti at pag-
iwas sa mali? Lagi bang tama ang aking kunsyensiya?

6. PAGGANYAK
Anu-ano ang mga mabuti o masamang dulot ng mga sumusunod:
◦ Pagsasabi ng tunay na nangyari
◦ Pagkakalat ng tsismis
◦ Pagbibintang
◦ Pagtitipid
◦ Pagtulong sa masama
◦ Paglalayas
◦ Pag-iwas sa sugal o internet games

7. PAGPAPALALIM
Likas na Batas Moral: isang katibayan ng ating pakikiisa sa walang
hanggang karunungan (infinite wisdom) at kabutihan (goodness) ng
Diyos. Iniukit ito ng Diyos sa puso at kalooban ng bawat tao kung
kaya’t ang mismong isip at damdamin ng tao ang nagpapaliwanag at
nag-uudyok na gawin ang tama at iwasan ang masama.

8. Para sa wastong paggamit ng Likas na Batas Moral,
kinakailangan ang:
1. Determinsayon – ito ay isang virtue kung saan ang isang tao ay
kumikilos ayon sa itinakdang layunin, may matibay na hangad na
gawin ang nararapat.
2. Maingat na pagpapasiya – isinasaalang-alang sa bawat gagawing
pagpapasiya ang hinihingi ng Likas na Batas Moral.
3. Katatagan – mula sa salitang “tatag” na ang ibig sabihin ay tibay,
may angking tibay na hindi madaling masira. Ito ay nakatuon sa
kalooban ng tao na kayang harapin ang kahihinatnan ng gagawing
pagpapasiya.

9. PAGPAPALALIM
May mga kaugalian at batas na nahubog ang mga tao mula
pa nooong araw bilang pagkilala sa Likas na Batas Moral:
Ang Sampung Utos sa mga Kristyano at Judaismo, at
mayroon ding mga batas moral ang Budismo, Hinduismo,
atbp.
(GOLDEN RULE)

11. PAGPAPALALIM
Konsiyensiya: ang kakayahang matiyak kung ang ating
gawa o kilos ay tama o mali. Ito ay nagdadala sa pagsisisi
kung gumagawa tayo nang taliwas sa ating
pagpapahalagang moral, at kasiyahan naman kung
nakagagawa o nakapagpapasiya nang ayon dito.
Tinatawag ding: “tinig ng konsiyensiya”, “tinig mula sa
loob”, o “ilaw mula sa loob”.

12. May tatlong pagpapahalaga na nakatutulong sa pagbubuo ng
matibay na kunsiyensiya:
◦ Pagtitiwala – sakop ng pagtitiwala ay ang pagtitiwala sa sarili at sa mga
natutuhang prinsipyo mula sa batas ng Diyos at ng tao.
◦ Paninindigan – ang paninindigan ay nagpapahayag ng lakas ng loob o
katapangan sa pagpili kung ano ang tama o mali.
◦ Katapatan – sakop nito ang pagiging makokotahanan sa kapwa, mga
institusyon, lipunan, at higit sa lahat, sa sarili. Tulad ng pagtitiwala at
paninindigan, ito ay nagpapatibay ng integridad.

13. Ang konsiyensiya ay mailalarawan ayon sa tatlong
pananaw:
1. Sekular na Pananaw – ang mga tradisyunal at makabagong
siyentipiko ay nagpapaliwanag na ang konsiyensiya ay Gawain ng
utak upang gawing magaan o madali ang palitang pagbibigay
paglilingkod sa lipunan. Dahil dito, ito ay maaaring dala ng
pagkatao o napag-aralan.

14. Ang konsiyensiya ay mailalarawan ayon sa tatlong
pananaw:
2. Pilosopikal na Pananaw – inilalarawan bilang paglalapat ng mga
natutuhang prinsipyo ng tama o maling gawain mula sa mga
magulang, mga kaibigan, simbahan, o institusyon na maaaring
tanggap o hindi tanggap ng isang tao. “Liwanag mula sa loob”
(inner light) na nagsasaad ng kabutihan, o “kadiliman mula sa
loob” (inner darkness) na nagdadala naman sa paghuhusga.

15. Ang konsiyensiya ay mailalarawan ayon sa tatlong
pananaw:
3.Panrelihiyong Pananaw – ang kunsiyensiya ang gumugulo
sa iyo kapag gumagawa ka ng masama sa iyong kapwa. Ito
ang nagtuturo sa iyo ng pagiging tama o mali ng isang
gawain. Tagapagpaalala kung mayroon kang binabalak na
taliwas sa Batas Moral o Batas ng Diyos.

16. Ang Pananaw ng mga Pilipino ukol sa Gampanin ng
Budhi sa Pang-araw-araw na Buhay
Kaisipan
(mental)
Damdamin
(emotion)
BUDHI
(conscience)
Kalooban
(inner self)
Kaanyuan
(outer self/
social)
Dr. F. Jocano
1997

17. SALAMAT! GOD
BLESS US ALL!
Francis S. Hernandez