1. MicroscopeMicroscope
microscope / KWS01/30/15 1

2. Antony Van Leeuwenhoek
microscope / KWS01/30/15 2

3. Robert Hookemicroscope / KWS01/30/15 3

4. microscope / KWS01/30/15 4

5. microscope / KWS01/30/15 5

6. microscope / KWS01/30/15 6

7. 1. กล้องจุลทรรศน์ที่ใช้แสง
(Light Microscope : LM)
2. กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
(Electron Microscope)
microscope / KWS01/30/15 7

8. กล้องจุลทรรศน์ที่ใช้แสงกล้องจุลทรรศน์ที่ใช้แสง (LM)(LM)
1. กล้องจุลทรรศน์อย่างง่ายหรือแว่นขยาย
(Compound Microscope or Magnifying
glass)
2. กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงเชิงประกอบ
(Compound Light Microscope)
3. กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงแบบสเตอริโอ
(Stereoscopic microscope)
microscope / KWS01/30/15 8

9. กล้องจุลทรรศน์อย่างง่ายหรือแว่นกล้องจุลทรรศน์อย่างง่ายหรือแว่น
ขยายขยาย
(Compound Microscope or Magnifying(Compound Microscope or Magnifying
glass)glass)
microscope / KWS01/30/15 9

10. กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงเชิงกล้องจุลทรรศน์ใช้แสงเชิง
ประกอบประกอบ
(Compound Light Microscope)(Compound Light Microscope)
หลักการทำางานของกล้องจุลทรรศน์คือ เมื่อแสงไฟ
จากหลอดไฟเป็นแหล่งกำาเนิดแสงจะถูกรวบรวม
แสงโดย condenser lens ไปตกที่วัตถุที่วางบน
แท่นวางวัตถุ (Specimen stage) จากนั้นเลนส์
ใกล้วัตถุ (objective lens) จะเป็นตัวขยายวัตถุให้
ได้ภาพที่ใหญ่ขึ้น แล้วจะส่งต่อไปยัง เลนส์ใกล้ตา
(eyepiece) เพื่อขยายภาพสุดท้าย
microscope / KWS01/30/15 10

11. microscope / KWS01/30/15 11

12. microscope / KWS01/30/15 12

13. กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงแบบกล้องจุลทรรศน์ใช้แสงแบบ
สเตอริโอสเตอริโอ
(Stereoscopic microscope)(Stereoscopic microscope)
microscope / KWS01/30/15 13

14. microscope / KWS01/30/15 14

15. -ภาพที่เห็นเป็นภาพ 3 มิติ มีความชัด
ลึกและเป็นภาพเสมือนหัวตั้ง ไม่กลับ
ซ้าย-ขวา
-เลนส์ใกล้วัตถุมีกำาลังขยายน้อยกว่า
10X
- ใช้ศึกษาวัตถุทึกแสงและโปร่งแสง
microscope / KWS01/30/15 15

16. การใช้กล้องจุลทรรศน์การใช้กล้องจุลทรรศน์
1. การจับกล้องและเคลื่อนย้ายกล้อง ต้องใช้มือหนึ่งจับที่
แขนและอีกมือหนึ่งรองที่ฐานของกล้องตั้งลำากล้องให้ตรง
2. เปิดไฟเพื่อให้แสงเข้าลำากล้องได้เต็มที่
3. หมุนเลนส์ใกล้วัตถุ ให้เลนส์ที่มีกำาลังขยายตำ่าสุดอยู่ใน
ตำาแหน่งแนวของลำากล้อง
4. นำาสไลด์ที่จะศึกษามาวางบนแท่นวางวัตถุ โดยปรับให้อยู่
กลางบริเวณที่แสงผ่าน
5. ค่อยๆ หมุนปุ่มปรับภาพหยาบให้กล้องเลื่อนขึ้นช้าๆ เพื่อ
หาระยะภาพหรือจุดโฟกัส แต่ต้องระวังไม่ให้เลนส์ใกล้วัตถุ
กระทบกับสไลด์ตัวอย่าง เพราะจะทำาให้เลนส์แตกได้
microscope / KWS01/30/15 16

17. การใช้กล้องจุลทรรศน์การใช้กล้องจุลทรรศน์
6. ปรับภาพให้ชัดเจนขึ้นด้วยปุ่มปรับภาพละเอียด ถ้าวัตถุที่
ศึกษาไม่อยู่ตรงกลางให้เลื่อนสไลด์ให้มาอยู่ตรงกลาง
7. ถ้าต้องการให้ภาพขยายใหญ่ขึ้นให้หมุนเลนส์ใกล้วัตถุที่
มีกำาลังขยายสูงกว่าเดิมมาอยู่ในตำาแหน่งแนวของลำากล้อง
จากนั้นปรับภาพให้ชัดเจนด้วยปุ่มปรับภาพละเอียดเท่านั้น
ห้ามปรับภาพด้วยปุ่มปรับภาพหยาบเพราะจะทำาให้ระยะของ
ภาพ หรือจุดโฟกัสของภาพเปลี่ยนไป
8. บันทึกกำาลังขยายโดยหาได้จากผลคูณของกำาลังขยาย
ของเลนส์ใกล้วัตถุกับกำาลังขยายของเลนส์ใกล้ตา
microscope / KWS01/30/15 17

18. ข้อควรระวังในการใช้ข้อควรระวังในการใช้
กล้องจุลทรรศน์กล้องจุลทรรศน์
1. ในการยกกล้องและเคลื่อนย้ายกล้อง ต้องใช้มือหนึ่งจับ
ที่แขนและอีกมือหนึ่งรองที่ฐานของกล้อง
2. สไลด์และกระจกปิดสไลด์ที่ใช้ต้องไม่เปียก เพราะอาจ
จะทำาให้แท่นวางวัตถุเกิดสนิม และเลนส์ใกล้วัตถุอาจขึ้น
ราได้
3. เมื่อต้องการหมุนปุ่มปรับภาพหยาบต้องมองด้านข้างตาม
แนวระดับแท่นวางวัตถุ เพื่อป้องกันการกระทบของเลนส์
ใกล้วัตถุกับกระจกสไลด์ ซึ่งอาจทำาให้เลนส์แตกได้
4. การหาภาพต้องเริ่มด้วยเลนส์ใกล้วัตถุที่มีกำาลังขยายตำ่า
สุดก่อนเสมอ
microscope / KWS01/30/15 18

19. ข้อควรระวังในการใช้ข้อควรระวังในการใช้
กล้องจุลทรรศน์กล้องจุลทรรศน์
5. เมื่อต้องการปรับภาพให้ชัดขึ้นให้หมุนเฉพาะปุ่มปรับ
ภาพละเอียดเท่านั้น เพราะถ้าหมุนปุ่มปรับภาพหยาบจะ
ทำาให้ระยะภาพหรือจุดโฟกัสของภาพเปลี่ยนไปจากเดิม
6. ห้ามใช้มือแตะเลนส์ ควรใช้กระดาษเช็ดเลนส์ในการ
ทำาความสะอาดเลนส์
7. เมื่อใช้เสร็จแล้วต้องเอาวัตถุที่ศึกษาออก เช็ดแท่นวาง
วัตถุและเช็ดเลนส์ให้สะอาด หมุนเลนส์ใกล้วัตถุกำาลังขยาย
ตำ่าสุดให้อยู่ตรงกลางลำากล้อง และเลื่อนลำากล้องลงตำ่าสุด
ปรับกระจกให้อยู่ในแนวตั้งฉากกับแท่นวางวัตถุเพื่อ
ป้องกันไม่ให้ฝุ่นเกาะ แล้วเก็บใส่กล่องหรือตู้ให้เรียบร้อย
microscope / KWS01/30/15 19

20. กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
(Electron Microscope: EM)(Electron Microscope: EM)
1. กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนชนิดส่อง
ผ่าน (Transmission Electron Microscope:
TEM)
2. กล้องจุลทรรศน์ชนิดส่องกราด
(Scanning Electron Microscope: SEM)
microscope / KWS01/30/15 20

21. กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนชนิดกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนชนิด
ส่องผ่ส่องผ่านาน
(Transmission Electron Microscope: TEM)(Transmission Electron Microscope: TEM)
ลำาแสงอิเล็กตรอนเกิดจากการผ่านกระแสไฟฟ้าแรงสูง
ขดลวดทังสเตน (Tungsten filament)  อิเล็กตรอนวิ่ง
ออกมาจากส่วนปลายของ filament  วิ่งตรงไปยังวัตถุ
 เลนส์ใกล้วัตถุ (Objective lens)  ถูกขยายสัญญาณ
ให้ใหญ่ขึ้นโดย Objective lens
อิเล็กตรอนจะไปกระตุ้นโมเลกุลของซิงค์ซัลไฟด์ (Zinc
sulfide) ที่ฉาบอยู่บนฉากรับภาพ (Fluorescence screen)
ทำาให้เกิดเป็นภาพ 2 มิติ
โดยที่วัตถุที่ Atomic number มากจะเห็นเป็นสีดำา
ส่วนวัตถุที่มีค่า Atomic number น้อยจะเป็นสีขาวmicroscope / KWS01/30/15 21

22. ตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาต้องตายแล้วและมี
ลักษณะบางมาก เตรียมยาก
microscope / KWS01/30/15 22

23. กล้องจุลทรรศน์ชนิดส่องกราดกล้องจุลทรรศน์ชนิดส่องกราด
(Scanning Electron Microscope: SEM)(Scanning Electron Microscope: SEM)
electron วิ่งไปกระทบพื้นผิวของวัตถุ  สะท้อน
กลับของพลังงานในรูปแบบต่างๆ เช่น รังสีเอ็กซ์
(X-ray)  ในลำากล้องมีตัวรับสัญญาณแล้วส่ง
สัญญาณไปยังจอภาพ (Cathode ray tube)  เพื่อ
ทำาให้เกิดภาพที่ตามองเห็น
ภาพที่ออกมานั้นจะมีลักษณะ 3 มิติ จากนั้นจะบัน
ทึกภาพลง Photographicmicroscope / KWS01/30/15 23

24. ลำาแสงอิเล็กตรอนส่งไปยังผิวของวัตถุ
microscope / KWS01/30/15 24

25. ก. ชนิดส่องผ่าน ข. ชนิดส่อง
กราด microscope / KWS01/30/15 25

26. microscope / KWS01/30/15 26

27. บทปฏิบัติการที่บทปฏิบัติการที่ 11
เรื่อง กล้องจุลทรรศน์เรื่อง กล้องจุลทรรศน์
microscope / KWS01/30/15 27

28. วัตถุประสงค์วัตถุประสงค์
1. เพื่อให้นักเรียนสามารถใช้กล้องจุลทรรศน์
ใช้แสงได้อย่างถูกต้อง
2. เพื่อให้นักเรียนสามารถหากำาลังขยายและวัด
ขยาดของตัวอย่างศึกษาภายใต้
กล้องจุลทรรศน์ใช้แสงได้
microscope / KWS01/30/15 28

29. ตอนที่ 1 การคำานวณหากำาลังขยาย
ของภาพจากกล้องจุลทรรศน์ที่
นักเรียนใช้
microscope / KWS01/30/15 29

30. ตอนที่ 2 การคำานวณหาขนาดของ
วัตถุ หรือขนาดของภาพ
จากกล้องจุลทรรศน์
กำาลังขยายกล้อง = เลนส์ใกล้
ตา x เลนส์ใกล้วัตถุ
ขนาดวัตถุจริง = ขนาด
ภาพ
กำาลังขยายกล้อง
การหาเส้นผ่านศูนย์กลางของจอภาพ =
กำาลังขยายของเลนส์ตำ่าสุด x เส้นผ่านศูนย์กลาง
ของจอภาพที่กำาลังขยายตำ่าสุด
microscope / KWS01/30/15 30

31. Thanks For All CreditThanks For All Credit
01/30/15 microscope / KWS 31