Ang pagtaas ng presyo, na kilala din bilang inflation, ay isang kaganapan na kung saan ang pangkalahatang presyo ng mga bilihin at serbisyo ay nagtaas sa paglipas ng oras, na magdala sa pagbabawas ng kapangyarihang paggastos ng pera. Sa position paper na ito, sasagutin natin ang mga naging sanhi, kapahamakan, at mga potensyal na solusyon ng inflation. Ang inflation ay isang pang-akit na inflasyon, ang pagtaas sa mga presyo, na kung saan ang presyo ng mga produkto at serbisyo ay tumaas, na humahantong sa pagbaba ng kapangyarihang paggastos ng pera. Sa inflation, mayroong mga faktor na nakakapagpatong sa pagtaas ng presyo, gaya ng inflasyong pang-akit, inflasyong pang-gastos, at inflasyong pera. Ang inflasyong pang-akit ay nangyayari kapag ang pangkalahatang demands sa mga produkto at serbisyo sa ekonomiya ay mas mataas kaysa sa suplay. Kapwa-pusher, ang inflasyong pang-gastos ay nag-resulta mula sa pagtaas ng halaga ng mga pagpoprodukto, na humahantong sa pagtaas ng presyo upang kompensahin ang mga pagtaas sa halaga. Inflasyong pera, sa kabilang banda, ay nangyayari bilang dulot ng pagtaas sa suplay ng pera. Samakatuwid, nangangailangan ng malalaking magiging aware sa pinagmulan, kapahamakan, at mga potensyal na solusyon ng inflation, bilang ito ang isang malapit na kaugnay na isyuhan sa kasalukuyang buhay. Ang pagtaas ng presyo, na kilala din bilang inflation, ay isang kaganapan na kung saan ang pangkalahatang presyo ng mga bilihin at serbisyo ay nagtaas sa paglipas ng oras, na magdala sa pagbabawas ng kapangyarihang paggastos ng pera. Sa position paper na ito, sasagutin natin ang mga naging sanhi, kapahamakan, at mga potensyal na solusyon ng inflation. Ang inflation ay isang pang-akit na inflasyon, ang pagtaas sa mga presyo, na kung saan ang presyo ng mga produkto at serbisyo ay tumaas, na humahantong sa pagbaba ng kapangyarihang paggastos ng pera. Sa inflation, mayroong mga faktor na nakakapagpatong sa pagtaas ng presyo, gaya ng inflasyong pang-akit, inflasyong pang-gastos, at inflasyong pera. Ang inflasyong pang-akit ay nangyayari kapag ang pangkalahatang demands sa mga produkto at serbisyo sa ekonomiya ay mas mataas kaysa sa suplay. Kapwa-pusher, ang inflasyong pang-gastos ay nag-resulta mula sa pagtaas ng halaga ng mga pagpoprodukto, na humahantong sa pagtaas ng presyo upang kompensahin ang mga pagtaas sa halaga. Inflasyong pera, sa kabilang banda, ay nangyayari bilang dulot ng pagtaas sa suplay ng pera. Samakatuwid, nangangailangan ng malalaking magiging aware sa pinagmulan, kapahamakan, at mga potensyal na solusyon ng inflation, bilang ito ang isang malapit na kaugnay na isyuhan sa kasalukuyang buhay. Ang pagtaas ng presyo, na kilala din bilang inflation, ay isang kaganapan na kung saan ang pangkalahatang presyo ng mga bilihin at serbisyo ay nagtaas sa paglipas ng oras, na magdala sa pagbabawas ng kapangyarihang paggastos ng pera. Sa position paper na ito, sasagutin natin ang mga naging sanhi, kapahamakan, at mga potensyal na solusyo

1. Mga Batayang
Kasanayan
sa Pananaliksik

2. Maglista ng limang pinakamahahalagang bunga ng
pananaliksik sa buong mundo sa nakaraang
taon

3. Kahulugan ng Pananaliksik
• Nakasalalay ang pagsulong ng karunungan sa
pananaliksik. Ayon kina Leong at Austin (2006),
nagkakaroon ng akumulasyon ng karunungan dahil sa
paulit-ulit na pag-aaral. Ang mga kahinaan ng bawat pag-
aaral ay naitutuwid dahil sa mga sumunod na pag-aaral
• Isinasagawa ang pananaliksik upang pinuhin o tanggihan
ang mga teoryang matagal nang umiiral o upang
luminang ng mga bagong teorya

4. • Gayunman, dahil sa pag-unlad ng teknolohiya at mga
bagong pagtuklas sa pagdaan ng panahon, kailangang
balikan ang bisa ng teorya at praktika

5. Mga Layunin ng Pananaliksik
• Ang pananaliksik ay sistematikong pagsusuri o
pagsisiyasat ng isang paksa, pangyayari, at iba pa.
• Isinasagawa ito upang makatuklas ng bagong
impormasyon at makabuo ng mga bagong kongklusyon.

6. Mga Layunin ng Pananaliksik
• Nagmula ang pananaliksik sa salitang-ugat na saliksik o
“paghahanap nang puspusan sa isang bagay” (UP
Diksiyonaryong Filipino 2001).
• Ito rin ang kahulugan ng salitang Gitnang Pranses na
recerche na pinagmulan naman ng salitang research

7. • Sa papel pananaliksik, mahalagang mailahad muna
ang mga tanong pampananaliksik. Ito ang suliraning
sasagutin sa pag-aaral. Mahalagang maliwanag kung
ano ang problematique o problematika
Halimbawang tanong: Dapat bang ipatupad ang social
distancing sa mga pampublikong lugar para sa mga
taong nakatira sa iisang bubong?

8. • Ang problematika o tanong pampananaliksik ang
pangunahing usapin o pokus na sasagutin ng iyong
proyektong pananaliksik, tesis, o disertasyon (Duignan
2016).

9. • Ang layon ay tumutukoy sa pahayag o pangungusap
na nagpapakita ng pangunahing pakay o tunguhin ng
isang proyektong pananaliksik. Karaniwang may isang
pangkalahatang tunguhin lamang ang mga
pananaliksik
• Halimbawa ng Layon: Upang maimbestigahan ang
social distancing bilang isa sa mga paraan ng pag-iwas
sa COVID-19

10. • Samantala, ang mga layunin naman ay mga partikular
na pahayag o pangungusap na nagpapakita ng mga
susing usaping pagtutuunan ng pokus sa isang
proyektong pananaliksik.
• Karaniwang may mahigit sa dalawang tiyak na layunin
ang mga pananaliksik
• Halimbawa ng Layunin: Upang suriin kung dapat
ipatupad ang social distancing sa mga pampublikong
lugar para sa mga taong nakatira sa iisang bubong

11. • Ayon kina Denicolo at Becker (2012), dapat isipin ang
posibilidad na maisagawa (feasible) ang layon.
Isaalang-alang din ang mga kaalaman at kakayahan ng
mga eksperto.

12. • Isa pang maaaring hingin ay ang ipotesis (hypothesis)
ng pananaliksik. Kadalasan itong tentatibong
kasagutan sa inilahad na suliranin.
• Nagbibigay ito ng haka o palagay tungkol sa relasyon
ng mga salik sa pananaliksik
• Halimbawa ng Ipotesis: Dahil sa social distancing,
naiiwasan ng mga tao na mahawaan ng COVID-19

13. • Kakalap ng mga datos at susuriin ang mga ito upang
malaman kung kakatigan ng resulta ang ipotesis o
hindi.
• Sa pagbubuo ng mga tanong pampananaliksik, layon,
layunin, at ipotesis, makatutulong kung babasahin ang
lahat ng mga bagong pag-aaral tungkol sa napiling
paksa.
• Maghanap ng mga kulang o di-sapat na paliwanag sa
mga ito na maaari mong punan o linawin.

14. Mga Uri at Metodo ng Pananaliksik
•Ayon kay Balacheff (1990), dapat na nakaugnay ang
problématique sa isang partikular na balangkas
teoretikal (theoretical framework

15. Mga Uri at Metodo ng Pananaliksik
• Kasunod ng pagbubuo ng mga tanong pampananaliksik,
layon, at mga layunin ang pagpili at paggawa ng
balangkas teoretikal.
• Kasama rito ang mga konsepto, modelo, o teoryang
nababagay na gamitin sa pananaliksik. Isa itong
pangkalahatang representasyon ng pagkakaugnay-ugnay
ng mga layunin, datos, metodo, at iba pang bahagi ng
iyong pag-aaral. Ibinabalangkas nito ang direksiyon ng
iyong pananaliksik.

16. Pinatitibay ng balangkas teoretikal ang
iyong pananaliksik sa mga sumusunod na
paraan:
• Maitutulak ka nitong sagutin ang mga tanong na “bakit” at
“paano.”
• Masusuri ng mga mámbabasá ang iyong mga pahayag at
palagay.
• Matutukoy mo ang mga limitasyon ng iyong pananaliksik.
• Gamit ang teoryang may kaugnayan sa iyong paksa, magagamit
mo ang kaukulang metodo ng pananaliksik.

17. • Ilan sa mga halimbawa ng metodo ng pananaliksik ang
pagpapasagot ng sarbey o talatanungan, pagsasagawa ng
interbiyu, pagsubaybay sa isang grupo o komunidad,
pagsusuri ng mga kahulugan ng mga salita,
eksperimentasyon, at iba pa.
• Samantala, ang balangkas konseptwal (conceptual
framework) ay pagtalakay sa mga teorya, konsepto, at
resulta mula sa iba’t ibang pag-aaral. Pinag-uugnay-ugnay
ang mga ito sa isa’t isa at sa gagawing pananaliksik.

18. • Sa paglalatag ng balangkas teoretikal at balangkas
konseptwal, matutukoy ang uri ng pananaliksik. Ilan sa
mga kadalasang isinasagawa ay ang mga sumusunod:

19. • Layunin ng deskriptibong pananaliksik na ilahad ang mga
katangian ng isang partikular na indibidwal, sitwasyon, o
grupo (Kothari 2004). Walang kontrol ang mananaliksik sa
mga katangian, salik, at iba pa. Maiuulat lamang niya ang
nangyari at nangyayari.
• Samantala, sa analitikal na pananaliksik, ang mananaliksik ay
kailangang gumamit ng mga datos na mayroon na, at suriin
ang mga ito upang magkaroon ng kritikal na ebalwasyon ng
materyal.
1. Deskriptibo vs. Analitikal

20. • Tinatawag ding action research ang aplikadong (applied)
pananaliksik. Layon nitong makahanap ng solusyon para
sa kagyat na problemang kinahaharap ng isang lipunan o
organisasyon.
• Samantala, tinatawag na basic research ang
pundamental na pananaliksik. Layon naman nitong
makakalap ng mga idea sa pangkalahatan at makabuo ng
mga teorya
2. Aplikado vs. Pundamental

21. • Nakabatay ang kuwantitatibong pananaliksik sa pagsukat
sa kantidad o dami. Humihingi ito na banggitin ang
ipotesis ng pananaliksik. Samantala, ang kuwalitatibong
pananaliksik ay kaugnay ng mga kalidad o uri.
3. Kuwantitatibo vs Kuwalitatibo

22. • Bilang respeto sa kapuwa-mananaliksik at sa mga
simulain ng pananaliksik, kailangan mong isaisip at
isapuso ang pagsunod sa etika ng pananaliksik.
• Ayon sa Cambridge Dictionary, ang etika ay isang sistema
ng mga tinanggap na pamantayan ng dapat iasal, batay
sa kung ano ang maituturing na tama at mal
Etika sa Pananaliksik

23. Pansinin ang mga katangiang dapat
taglayin ng isang mananaliksik:

24. • Dapat protektahan ang privacy ng mga kalahok at
confidentiality ng pananaliksik.
• Dapat hingin ang pahintulot ng mga taong lalahok sa
pananaliksik.
• Hindi dapat linlangin ang mga kalahok tungkol sa
totoong katangian ng pananaliksik.
• Dapat tratuhin nang patas, makatwiran, at may
paggalang ang mga kalahok sa pananaliksik
Ayon kay Higton (2016), kabilang sa mga prinsipyo
ng etika sa pananaliksik ang mga sumusunod:

25. • Ayon sa Merriam-Webster Dictionary, ang karapatang-ari
ay ang eksklusibong legal na karapatan na paramihin ang
kopya, ilathala, ipagbili, o ipamahagi ang mga materyal,
gaya ng akda, musika, at iba pa.
• Gaya ng sa ibang mga bansa, may umiiral na batas sa
Pilipinas na nagpoprotekta sa intellectual property ng
mga manlilikha.
A. Karapatang-Ari (Copyright)

26. • Bilang respeto sa kapuwa-mananaliksik at sa mga
simulain ng pananaliksik, kailangan mong isaisip at
isapuso ang pagsunod sa etika ng pananaliksik.
• Ayon sa Cambridge Dictionary, ang etika ay isang sistema
ng mga tinanggap na pamantayan ng dapat iasal, batay
sa kung ano ang maituturing na tama at mal
B. Plahiyo (Plagiarism)

27. May tanong pa?

28. • Humanap ng kapareha. Magsaliksik kayo tungkol sa
batas sa karapatang-ari sa ating bansa. Gumawa ng
infographic na makatutulong sa mga netizen na unawain
ang patakarang ito. Ang pokus ay sa praktika ng mga
mananaliksik. Gumamit ng Canva, Piktochart, o iba pang
application. Ipadala ang natapos na infographic sa e-mail
address o Google Drive na ibibigay ng guro
Gawain 1:

29. • Bakit malaking bagay ang pagbanggit sa pangalan ng
may-akda ng sinipi mo sa pananaliksik?
Repleksiyon: