SlideShare a Scribd company logo
METİN TÜRLERİ
KATHARINA REISS
İŞLEVSELLİK (FUNKTIONALITÄT)
• İŞLEVSEL YAKLAŞIMLAR
Çeviribilim de işlevsel yaklaşımların ortak noktası çeviriyi dilbilimsel bir
işlem olarak gören kuramlardan ayrılarak, çeviriyi bir eylem, özellikle de
iletişimsel ve toplumsal bir eylem olarak gören bir bakış açısı sunmalarıdır.
İşlevsel yaklaşımlar arasında en fazla öne çıkan Alman çeviribilimci Hans
Vermeer’in Skopos kuramı, Holz-Mänttäri’nin Çeviri Eylemi Kuramı ve Katharina
Reiss’ın Metin Türleri ve İşlevleri üzerine yaptığı çalışmalar üzerine olmuştur.
Reiss, metin türü konusunda geliştirdiği yaklaşımla, işlevsel çeviribilimin
öncülerinden sayılmaktadır.
•
Cicero
Hieronymus W.Benjamin
Martin Luther
W.V.Humbold
E.Schleiermacher
Holz-Mänttäri
Hans Vermeer
Katharina Reiß
METİN ÇEŞİTLERİ (TEXTORTEN)
• 1. Bilgilendirici Metinler (Informative Texte)
• 2. İşlevsel Metinler (Operative Texte)
• 3. Anlatımcı Metinler (Expressive Texte)
• 4. Çok araçlı Metinler (Audio-Mediale Texte)
BİLGİLENDİRİCİ METİNLER (INFORMATIVE
TEXTE)
İçerik ve bilgilendirme ağırlıklı metinler, bir olayı ya da bir olgunun
anlatımını kapsar. Genellikle düz yazı şeklinde oluşturulmuş
metinlerdir.
Bu tür metinler, politik bir olayı yorumlarken okuru belli bir
noktaya çekmeyi amaçlar. Bu durumda bilgilendirme özelliği olan
bilgilendirici metin, etkileyici işlev yüklenmesiyle operatif metin
yapısını da kazanır (Reiss; 1993:18).
Bu gruba giren metinler, genellikle medya haberleri, yorumlar,
röportajlar, ticaret haberleri, kullanma kılavuzları, belgeler, ders
kitaplar, araştırma yazıları, teknik ve sosyal bilimlere özgü
metinlerdir.
İŞLEVSEL METİNLER
(OPERATIVE TEXTE)
Alıcıya yönelik olan bu metinler alıcı adresi veya
kişiyi eyleme, bir reaksiyona yöneltmek amacını taşırlar.
Bir eyleme yönlendirme özelliği taşıdıklarından, söylem,
tarz ve biçim açısından etkilidirler. Dilin en etkili şekilde
kullanımı bu metinlerde gerçekleşir. İkna, tatmin edicilik
bu türlerde kendini gösterir. Bu grup metinler bir amacın,
bir planın, bir söylemin gerçekleştirilmesi için yazılır..
Bu metinlere, reklamlar, propagandalar, yorumlar
v.b. Yazılar örnek verilebilir.
ANLATIMCI METİNLER
(EXPRESSIVE TEXTE)
Bu tür metinlerde metnin şekli kadar yazarın metin içeriğini nasıl
ifade ettiği de ön plandadır. Bunun yanında; söz dizimi, şekil, vurgulu
bu tip metinlerin karakteristik özelliklerindendir.
Stil, uyaklar/kafiyeler, karşılaştırmalı ve betimleyici/tasvirli
konuşma tarzları, atasözleri, özdeyişler bu metinlerin içeriklerini
oluştururlar. Ses uyumları sadece şiirler için geçerli değildir, düz
yazılar içinde ses uyumu söz konusudur.
Bu grup metinler, şekil ağırlıklı yazın metinlerin tüm özelliklerini
taşırlar. Kısa öyküler, hikayeler, fıkralar, sahne oyunları, romanlar ve
tüm şiir çeşitleri vurgulu metinleri oluşturur.
ÇOK ARAÇLI METİNLER
(AUDIO-MEDIALE TEXTE)
Daha önce açıklamaya çalıştığımız bilgi vurgulu, içerik ve şekil
vurgulu metinlerin her türlü medya araçlarıyla iletilmesi ve eyleme
konulmasıdır.
İletişim amaçlı olduğu sürece metnin genel işlevini yürüttüğü
her ortamda, dil dışı ‘yayın’ araçlarından faydalanılabilir. Dolayısıyla her
türlü metin bu alanda işlenebilir.
Bir radyo yayınında verilen oyunda sadece ses ve dil ön
plandadır ancak bu oyunun televizyonda veya sahnede ortaya
konulmasında diğer faktörlerde (Mimik, görüntü, hareketler ve renkler)
devreye girer.

More Related Content

What's hot

Grammar and lexis tkt
Grammar and lexis tktGrammar and lexis tkt
Grammar and lexis tkt
NicoleCampusano
 
Penyuntingan naskah karangan
Penyuntingan naskah karanganPenyuntingan naskah karangan
Penyuntingan naskah karangan
noval Sidik
 
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdfGrammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
SistemadeEstudiosMed
 
Reference Grammar by Marichelle De Guzman
Reference Grammar by Marichelle De GuzmanReference Grammar by Marichelle De Guzman
Reference Grammar by Marichelle De Guzman
Marichelle De Guzman
 
Translation procedures
Translation proceduresTranslation procedures
Translation procedures
danyshrek2013
 
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon (Morphology (Linguis...
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon    (Morphology (Linguis...chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon    (Morphology (Linguis...
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon (Morphology (Linguis...
MehakAli97
 
Kerangka karangan
Kerangka karanganKerangka karangan
Kerangka karangan
Titikbudiarti
 
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef BanjarSuffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
Dr. Shadia Banjar
 
IHWAL DIALEKTOLOGI
IHWAL DIALEKTOLOGIIHWAL DIALEKTOLOGI
IHWAL DIALEKTOLOGI
Lita Tania
 
Eugene Nida's Theory of Translation
 Eugene Nida's Theory of Translation Eugene Nida's Theory of Translation
Eugene Nida's Theory of Translation
AlexJones990459
 
Syntax
SyntaxSyntax
Perkembangan studi psikolinguistik
Perkembangan studi psikolinguistikPerkembangan studi psikolinguistik
Perkembangan studi psikolinguistik
kholid harras
 
Translation as a Cognitive Activity
Translation as a Cognitive ActivityTranslation as a Cognitive Activity
Translation as a Cognitive Activity
Phạm Phúc Khánh Minh
 
Intro to trans 350 lecture 1
Intro to trans 350 lecture 1Intro to trans 350 lecture 1
Intro to trans 350 lecture 1
Akashgary
 
Word stress
Word stressWord stress
Word stress
rawrrdinorawrr
 
Theories_of_translation.pptx
Theories_of_translation.pptxTheories_of_translation.pptx
Theories_of_translation.pptx
ssuser438f97
 
Eugine Nida
Eugine NidaEugine Nida
Eugine Nida
kavitakusugal
 
MASYARAKAT BAHASA
MASYARAKAT BAHASA MASYARAKAT BAHASA
MASYARAKAT BAHASA
Lita Tania
 
Diglossia.pptx
Diglossia.pptxDiglossia.pptx
Diglossia.pptx
MuhammadFachrulRyann
 

What's hot (20)

Grammar and lexis tkt
Grammar and lexis tktGrammar and lexis tkt
Grammar and lexis tkt
 
Penyuntingan naskah karangan
Penyuntingan naskah karanganPenyuntingan naskah karangan
Penyuntingan naskah karangan
 
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdfGrammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
Grammatical and Ungrammatical Sentences.pdf
 
Reference Grammar by Marichelle De Guzman
Reference Grammar by Marichelle De GuzmanReference Grammar by Marichelle De Guzman
Reference Grammar by Marichelle De Guzman
 
Translation procedures
Translation proceduresTranslation procedures
Translation procedures
 
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon (Morphology (Linguis...
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon    (Morphology (Linguis...chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon    (Morphology (Linguis...
chapter 2. Words, Dictionaries and the mental lexicon (Morphology (Linguis...
 
Kerangka karangan
Kerangka karanganKerangka karangan
Kerangka karangan
 
FRASA
FRASAFRASA
FRASA
 
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef BanjarSuffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
Suffixal Homophones, Dr. Shadia Yousef Banjar
 
IHWAL DIALEKTOLOGI
IHWAL DIALEKTOLOGIIHWAL DIALEKTOLOGI
IHWAL DIALEKTOLOGI
 
Eugene Nida's Theory of Translation
 Eugene Nida's Theory of Translation Eugene Nida's Theory of Translation
Eugene Nida's Theory of Translation
 
Syntax
SyntaxSyntax
Syntax
 
Perkembangan studi psikolinguistik
Perkembangan studi psikolinguistikPerkembangan studi psikolinguistik
Perkembangan studi psikolinguistik
 
Translation as a Cognitive Activity
Translation as a Cognitive ActivityTranslation as a Cognitive Activity
Translation as a Cognitive Activity
 
Intro to trans 350 lecture 1
Intro to trans 350 lecture 1Intro to trans 350 lecture 1
Intro to trans 350 lecture 1
 
Word stress
Word stressWord stress
Word stress
 
Theories_of_translation.pptx
Theories_of_translation.pptxTheories_of_translation.pptx
Theories_of_translation.pptx
 
Eugine Nida
Eugine NidaEugine Nida
Eugine Nida
 
MASYARAKAT BAHASA
MASYARAKAT BAHASA MASYARAKAT BAHASA
MASYARAKAT BAHASA
 
Diglossia.pptx
Diglossia.pptxDiglossia.pptx
Diglossia.pptx
 

More from AleesiaBT11 BT

Hukuk terminolojisi-2
Hukuk terminolojisi-2Hukuk terminolojisi-2
Hukuk terminolojisi-2
AleesiaBT11 BT
 
Hukuk terminolojisi-1
Hukuk terminolojisi-1Hukuk terminolojisi-1
Hukuk terminolojisi-1
AleesiaBT11 BT
 
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
AleesiaBT11 BT
 
Gideon toury-3-1
Gideon toury-3-1Gideon toury-3-1
Gideon toury-3-1
AleesiaBT11 BT
 
çEviribilim kavramları-2
çEviribilim kavramları-2çEviribilim kavramları-2
çEviribilim kavramları-2
AleesiaBT11 BT
 
çEviribilim kavramları-1
çEviribilim kavramları-1çEviribilim kavramları-1
çEviribilim kavramları-1
AleesiaBT11 BT
 

More from AleesiaBT11 BT (6)

Hukuk terminolojisi-2
Hukuk terminolojisi-2Hukuk terminolojisi-2
Hukuk terminolojisi-2
 
Hukuk terminolojisi-1
Hukuk terminolojisi-1Hukuk terminolojisi-1
Hukuk terminolojisi-1
 
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
Gideon toury-ve-öncül-normlar-1-1
 
Gideon toury-3-1
Gideon toury-3-1Gideon toury-3-1
Gideon toury-3-1
 
çEviribilim kavramları-2
çEviribilim kavramları-2çEviribilim kavramları-2
çEviribilim kavramları-2
 
çEviribilim kavramları-1
çEviribilim kavramları-1çEviribilim kavramları-1
çEviribilim kavramları-1
 

Metin türleri

  • 2. İŞLEVSELLİK (FUNKTIONALITÄT) • İŞLEVSEL YAKLAŞIMLAR Çeviribilim de işlevsel yaklaşımların ortak noktası çeviriyi dilbilimsel bir işlem olarak gören kuramlardan ayrılarak, çeviriyi bir eylem, özellikle de iletişimsel ve toplumsal bir eylem olarak gören bir bakış açısı sunmalarıdır. İşlevsel yaklaşımlar arasında en fazla öne çıkan Alman çeviribilimci Hans Vermeer’in Skopos kuramı, Holz-Mänttäri’nin Çeviri Eylemi Kuramı ve Katharina Reiss’ın Metin Türleri ve İşlevleri üzerine yaptığı çalışmalar üzerine olmuştur. Reiss, metin türü konusunda geliştirdiği yaklaşımla, işlevsel çeviribilimin öncülerinden sayılmaktadır. • Cicero Hieronymus W.Benjamin Martin Luther W.V.Humbold E.Schleiermacher Holz-Mänttäri Hans Vermeer Katharina Reiß
  • 3. METİN ÇEŞİTLERİ (TEXTORTEN) • 1. Bilgilendirici Metinler (Informative Texte) • 2. İşlevsel Metinler (Operative Texte) • 3. Anlatımcı Metinler (Expressive Texte) • 4. Çok araçlı Metinler (Audio-Mediale Texte)
  • 4. BİLGİLENDİRİCİ METİNLER (INFORMATIVE TEXTE) İçerik ve bilgilendirme ağırlıklı metinler, bir olayı ya da bir olgunun anlatımını kapsar. Genellikle düz yazı şeklinde oluşturulmuş metinlerdir. Bu tür metinler, politik bir olayı yorumlarken okuru belli bir noktaya çekmeyi amaçlar. Bu durumda bilgilendirme özelliği olan bilgilendirici metin, etkileyici işlev yüklenmesiyle operatif metin yapısını da kazanır (Reiss; 1993:18). Bu gruba giren metinler, genellikle medya haberleri, yorumlar, röportajlar, ticaret haberleri, kullanma kılavuzları, belgeler, ders kitaplar, araştırma yazıları, teknik ve sosyal bilimlere özgü metinlerdir.
  • 5.
  • 6. İŞLEVSEL METİNLER (OPERATIVE TEXTE) Alıcıya yönelik olan bu metinler alıcı adresi veya kişiyi eyleme, bir reaksiyona yöneltmek amacını taşırlar. Bir eyleme yönlendirme özelliği taşıdıklarından, söylem, tarz ve biçim açısından etkilidirler. Dilin en etkili şekilde kullanımı bu metinlerde gerçekleşir. İkna, tatmin edicilik bu türlerde kendini gösterir. Bu grup metinler bir amacın, bir planın, bir söylemin gerçekleştirilmesi için yazılır.. Bu metinlere, reklamlar, propagandalar, yorumlar v.b. Yazılar örnek verilebilir.
  • 7.
  • 8. ANLATIMCI METİNLER (EXPRESSIVE TEXTE) Bu tür metinlerde metnin şekli kadar yazarın metin içeriğini nasıl ifade ettiği de ön plandadır. Bunun yanında; söz dizimi, şekil, vurgulu bu tip metinlerin karakteristik özelliklerindendir. Stil, uyaklar/kafiyeler, karşılaştırmalı ve betimleyici/tasvirli konuşma tarzları, atasözleri, özdeyişler bu metinlerin içeriklerini oluştururlar. Ses uyumları sadece şiirler için geçerli değildir, düz yazılar içinde ses uyumu söz konusudur. Bu grup metinler, şekil ağırlıklı yazın metinlerin tüm özelliklerini taşırlar. Kısa öyküler, hikayeler, fıkralar, sahne oyunları, romanlar ve tüm şiir çeşitleri vurgulu metinleri oluşturur.
  • 9. ÇOK ARAÇLI METİNLER (AUDIO-MEDIALE TEXTE) Daha önce açıklamaya çalıştığımız bilgi vurgulu, içerik ve şekil vurgulu metinlerin her türlü medya araçlarıyla iletilmesi ve eyleme konulmasıdır. İletişim amaçlı olduğu sürece metnin genel işlevini yürüttüğü her ortamda, dil dışı ‘yayın’ araçlarından faydalanılabilir. Dolayısıyla her türlü metin bu alanda işlenebilir. Bir radyo yayınında verilen oyunda sadece ses ve dil ön plandadır ancak bu oyunun televizyonda veya sahnede ortaya konulmasında diğer faktörlerde (Mimik, görüntü, hareketler ve renkler) devreye girer.