Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Punimi Seminarik BURSA , eshte nje punimi cili perfshin te gjitha informatat e njevojshme lidhur me ata te ciltet jane te intreseuar per te punuar ne bursa dhe cilet jane bursat me kryseore ne bote.
1. Menaxhimi I riskut të normës së
interesit: Hendeku (GAP) dhe
ndjeshmëria e të ardhurave
2. Risku I Normës së interesit
Risku I normës së interesit
Humbjet potenciale nga ndryshimi I
normës së interesit që mund të
ndikojnë në mënyrë të ndjeshme në
profitabilitetin dhe vlerën e ekuitit.
3. Menaxhimi I riskut të normës së interesit: Hendeku
(GAP) dhe ndjeshmëria e të ardhurave
Kur asetet e bankës dhe detyrimet nuk
ri-çmimohen në kohë të njejtë, rezultati
është ndryshimi në të ardhurat neto të
interesit.
Ndryshimi në vlerën e aseteve dhe
ndryshimi në vlerën e detyrimeve po
ashtu do të dallojnë, kjo shkakton
ndryshim në vlerën e aksionarëve.
4. Risku i normë së interesit
Bankat përqendrohen në:
Te ardhurat neto të interesit, apo
Vlerën e ekuitit të aksionarëve
GAP Analiza
Mathe e riskut statik që zakonisht ndërlidhet
me të ardhurat neto të interesit
Analiza të ndjeshmëris së të ardhruave
Analiza të ndjeshmëris së të ardhruave e rrit
analizen GAP duke u përqendruar në ndryshimet e
të ardhurave të bankës për shkak të ndryshimit në
normën e interesit dhe përbërjes së gjendjes së
bilancit
5. Komiteti I Menaxhmentit të Aseteve dhe
detyrimeve (ALCO)
ALCO është përgjegjësi kryesor për
menaxhimin e riskut të normës së
interesit.
ALCO zakonisht koordinon strategjit e
bankës për të arritur risk/shpërblim
optimal.
6. Dy lloje të Riskut të Normës së Interesit
Risku margjinave(norma e riskut të ri-
investimeve)
Ndryshimet në normën e interesit do të
ndryshojnë kostot e fondeve të bankës po
ashtu edhe kthimin nga asetet e
investuara. Këto mund të ndryshojnë në
vlera të ndryshme.
Risku çmimeve
Ndryshimi në normën e interesit mund të
ndryshoj vlerën e tregut të aseteve të
bankës dhe të detyrimeve në shuma të
ndryshme.
7. Risku i normës së interesit:
Margjina (Norma ri-investimit)
Nëse norma e interesit ndryshon, banka
duhet të riinveston rrjedhën e parasë nga
asetet apo të rifinancoi detyrimet me normë
të interesit të ndryshëm në të ardhmën.
Rritja në normën e interesit, ceteris paribus,
rrite të ardhurat e bankës por po ashtu rrite
edhe shpenzimet të interesit për bankën.
Analiza GAP konisderon ndikimin e
ndryshimit të nromës në të ardhurat neto të
interesit.
8. Risku I normës së interesit:
Risku çmimit
Nëse norma e interesit ndryshon, po
ashtu edhe vlera e tregut të aseteve
dhe detyrimeve ndryshon.
Sa ma gjatë periudha, ma e madhe
është ndryshimi në vlerë nga
ndryshimi I së normës së interesit.
GAP periudha trajton ndikimin e
ndryshimit të normës në vlerën e
tregut të ekuitit.
9. Matja e Riskut t ë normës së interesit me
GAP
Shembull:
Banka krijon një kredi prej $10,000 për
katër vite për një vetur më normë fikse
prej 8.5%. Banka fillimisht e financan
kredine veturës me njëcertifikat
depozituese një vjeçare më kosto 4.5%.
Margjina fillestare e bankës është 4%.
4 vjet kredia veturës 8.50%
1 vjet CD 4.50%
4.00%
Cili është risku I bankës?
10. Matja e Riskut t ë normës së interesit me
GAP
Analiza GAP tradicionale statike
GAPt = RSAt -RSLt
RSAt
Norma e ndjeshme e aseteve (Rate Sensitive
Assets)
Ato asete të cilat maturojn apo riçmimohen
në periudhën e dhënë (t)
RSLt
Norma e ndjeshme e detyrimeve (Rate
Sensitive Liabilities)
Ato detyrime të cilat maturojn apo
riçmimohen në periudhën e dhënë (t)
11. Matja e Riskut t ë normës së interesit me
GAP
Analiza GAP tradicionale statike
Çfarëështë GAP I bankës për një vit të
kredis së veturës?
RSA1yr = $0
RSL1yr = $10,000
GAP1yr = $0 - $10,000 = -$10,000
GAP I bankës për një vitë është-10,000
Nëse norma e interesit rritet (zvogëlohet)
brenda 1 viti, margjinat e bankës do të
zvogëlohen (rriten)
12. Matja e Riskut t ë normës së interesit me
GAP
Analiza GAP tradicionale statik
GAP fondeve
Përqendroehet në menaxhimin e të
ardhurave neto nga interesi në kohë të
shkurt
Supozon “zhvendosje paralele në
kurbën e përfitimeve”, apo që të gjitha
normat ndryshojnë në të njejtën kohë,
në të njejtën drejtim dhe me shumë të
njejt.
A ndodh ndonjëhere kjo?
13. Hapat e GAP analizes
Zhvillo parashikimin e normës së
interesit
Selekto një seri “shportave kohore” apo
intervaleve që përcaktojnë kur asetet
dhe detyrimet do të riçmimohen.
Grupoi këto asete dhe detyrime në këto
“shporta”
Llogarite GAP-in për secilën “shport”
Parashiko ndryshimin në të ardhurat
neto të interesit duke supozuar në
ndryshim në normën e interesit
14. Çka e përcakton normën e ndjeshmëris?
Asetet dhe detyrimet trajtohen si normë të
ndjeshmëris nëse gjatë kohës së intervalit:
Paraqet një pjesë të kryegjës (principalit)
Mund të riçmimohet
Norma e interesit që aplikohet te krygjëja e
pritur ndryshon kontratën gjatë intervalit
15. Çka janë RSAs dhe RSLs?
Konsidero 0-90 ditë “shport kohore,” RSAs dhe
RSLs përfshin:
Instrumentet që maturohen apo pagesat e
kryegjëve
Nëse aseti apo detyrimi maturohet brenda 90
ditëve, shuma e kryegjës do të riçmimohet.
Çdo kryegjë e plotë apo pjesëshme brenda
90 ditëve do të riçmimiohet
16. Faktort që ndikojnë në Të ardhurat neto
të interesit
Ndryshimi në normën e interesit
Ndryshimi në përbërjen e aseteve dhe
detyrimeve
Ndryshimet në volumin e aseteve
përfituese dhe detyrimeve që bartin
interes
Ndryshimi në marrëdhënien në mes
fitimeve në asetet përfituese dhe
normave të paguara për detyrimet që
bartin interes
17. Faktort që ndikojnë në Të ardhurat neto të
interesit: Shembull
Konsidero këtë gjendje të bilancit në
vazhdim:
Bilanci I gjendjes për një bank hipotetike
Asetet Fitimi Detyrimet Kosto
RS $ 500 8.0% $ 600 4.0%
Norma fikse $ 350 11.0% $ 220 6.0%
jo fituese $ 150 $ 100
$ 920
Ekuiti
$ 80
Total $ 1,000 $ 1,000
NII = (0.08 x 500 + 0.11 x 350) - (0.04 x 600 + 0.06 x 220)
NII = 78.5 - 37.2 = 41.3
NIM = 41.3 / 850 = 4.86%
GAP = 500 - 600 = -100
18. Elaboroni ndikimin e ndryshimeve në vazhdim
1% rritje në nivelin e të gjithat normave
afatshkurtëra?
1% zvogëlim në shpërndarje n mes fitimeve
të aseteve dhe kostos së interesit siç është
rritje në RSA 8.5% dhe rritje të RSL në
5.5%?
Dyfishimi propocional I bankës?
19. 1% rritje në normat afatshkurtëra
Bilanci I gjendjes I një banke hipotetike
Asetet Fitimi Detyrimet Kosto
RS $ 500 9.0% $ 600 5.0%
Normë fikse $ 350 11.0% $ 220 6.0%
jo përfitese $ 150 $ 100
$ 920
Ekuiti
$ 80
Total $ 1,000 $ 1,000
NII = (0.09 x 500 + 0.11 x 350) - (0.05 x 600 + 0.06 x 220)
NII = 83.5 - 43.2 = 40.3
NIM = 40.3 / 850 = 4.74% Me GAP negativ, më shumë
GAP = 500 - 600 = -100
detyrime se sa asete
riçmimohen më lart; kështu NII
NIM zvogëlohet
20. 1% zvogëlim në shpërndarje
Bilanci I gjendjes I një banke hipotetike
Asetet Fitimi Detyrimet Kosto
RS $ 500 8.5% $ 600 5.5%
Norma fikse $ 350 11.0% $ 220 6.0%
jo perfituese $ 150 $ 100
$ 920
Ekuiti
$ 80
Total $ 1,000 $ 1,000
NII = (0.085 x 500 + 0.11 x 350) - (0.055 x 600 + 0.06 x 220)
NII = 81 - 46.2 = 34.8
NIM = 34.8 / 850 = 4.09% NII dhe NIM zvogëlohen
GAP = 500 - 600 = -100 (rriten) me zvogëlim (rritje)
të shpërndarjes.
Pse ndryshim I madh?
21. Dyfishimi proporcional në madhësi
Bilanci I gjendjes I nje banke hipotetike
Asete Fitimi Detyrime Kosto
RS $ 1,000 8.0% $ 1,200 4.0%
Norma fikse $ 700 11.0% $ 440 6.0%
Jo perfituese $ 300 $ 200
$ 1,840
Ekuiti
$ 160
Total $ 2,000 $ 2,000
NII = (0.08 x 1000 + 0.11 x 700) - (0.04 x 1200 + 0.06 x 440)
NII = 157 - 74.4 = 82.6
NIM = 82.6 / 1700 = 4.86% NII dhe GAP dyfishohen, por
GAP = 1000 - 1200 = -200 NIM mbetet I njejtë.
Çka ndoh me riskun?
22. Ndryshimet ne vlumine e aseteve që sjellin
fitim dhe detyrimeve që bartin interes
Të ardhurat neto të interesit
ndryshojnë direkt nga ndryshimi në
volumin e aseteve që sjellin fitim dhe
detyrimeve që bartin interest, pa marr
parasyesh nivelin e normës së
interesit
23. Ndryshimet në të ardhurat neto të interesit
janë proporcionale në madhësin e GAP-it
Nëse ka zhvendosje paralele në
kurbën e fitimit:
ΔNII exp GAP iexp
Nëse norma nuk ndryshon me shumën
e njejt dhe në kohën e njejtë, atëher të
ardhurat neto të interesit do të
ndryshojnë më shumë ose më pak.
24. Përmbledhja e GAP dhe ndryshimet në
NII
GAP Përmbledhja
Ndryshimi në
Ndryshimi në Ndryshim në
të ardhurat
GAP të ardhurat shpenzimet e
neto te
nga interesi interesit
interesit
Positive Rrite > Rritje Rritje
Positive Zvogelim > Zvogeli Zvogelim
Negative Rritje < Rritje Zvogelim
Negative Zvogelim < Zvogelim Rritje
Zero Rritje = Rritje None
Zero Zvogelim = Zvogelim None