1.
Als
gemeente
op
weg
naar
resultaatsturing
in
het
sociaal
domein
September
2016
Met
onder
andere:
het
keukentafelspel
Het
spel
dat
geen
verliezers
kent
UitKoers

2. INHOUD
Pagina
3:
Inleiding
Pagina
4:
Beleid
-­‐
visie/doelstellingen
Wat
is
de
s)p
op
de
horizon?
Waaraan
zien
we
dat
op
weg
zijn
naar
die
s)p?
Pagina
6:
Meten
Wat
indiceer
ik?
Werkt
mijn
aanpak?
Is
mijn
team
effec)ef?
Pagina
8:
Monitoring/Bedrijfsvoering/Teamleiding
Hebben
we
betrouwbare,
volledige
sturingsinforma)e?
Waarop
moet
scholing/sturing
plaatsvinden?
Kunnen
we
kostenefficiënter
werken?
Pagina
10:
Contract
Is
de
inwoner
gecommiDeerd?
Houdt
de
aanbieder
zich
aan
afspraken?
Welke
informa)e
stellen
we
verplicht?
Hoe
maak
ik
afspraken
die
te
evalueren
zijn?
Pagina
11:
Toepasbaarheid
Pagina
12:
Contactgegevens
Pagina
2

3. 1.
INLEIDING
–
waarom
resultaatsturing?
In
het
sociaal
domein
worden
efficiënWe
en
monitoring
steeds
belangrijker.
Daarnaast
moet
er
poliWeke
verantwoording
afgelegd
worden
over
grote
budgeXen.
Controle
is
een
steeds
vaker
gebruikt
begrip.
Dit
brengt
wrijving
met
zich
mee,
omdat
professionals
(op
alle
niveaus)
ruimte
nodig
hebben
om
zelfstandig
te
kunnen
acteren,
want
anders
gaat
dit
ten
koste
van
de
moWvaWe
en
prestaWes
van
de
professionals.
Deze
publicaWe
laat
zien
dat
door
te
sturen
op
resultaat
het
mogelijk
is
om
heldere
afspraken
te
maken,
met
ruimte
voor
professionals
en
een
efficiënte
monitoring.
Resultaatsturing
biedt
een
handvat,
waarbij
een
duidelijk
geformuleerd
resultaat
gedefinieerd
wordt,
en
waarbij
het
aan
de
professional
is
om
te
verkennen
hoe
dit
resultaat
behaald
wordt.
Dit
alles
met
of
door
de
ogen
van
de
inwoners
die
het
betre^.
Uitdaging
Het
werken
op
basis
van
resultaatsturing
brengt
de
uitdaging
van
monitoring
met
zich
mee.
Als
het
traject
naar
het
benoemde
einddoel
immers
niet
vast
staat,
hoe
kan
dit
dan
gemeten
en
beoordeeld
worden?
En
dan
niet
alleen
op
financiën,
maar
ook
op
inhoud.
En
wat
is
dat
einddoel?
Hoe
duid
je
een
sociaal
maatschappelijk
resultaat.
O^ewel:
hoe
houd
je
de
controle
over
datgene
waar
het
werkelijk
om
gaat?
In
dit
document
laten
we
zien
dat
alles
met
elkaar
samenhangt:
uitvoering,
beleid,
inkoop
en
bedrijfsvoering.
Alleen
door
resultaatsturing
in
de
juiste
volgorde
en
op
de
goede
manier
in
de
eigen
organisaWe
te
implementeren,
bereik
je
dat
de
vragen
en
behoe^en
van
alle
niveaus
beantwoord
worden.
Samen
bepalen
wat
de
sWp
in
de
verte
is,
welke
informaWe
nodig
is
voor
monitoring
en
hoe
gestuurd
wordt.
Op
basis
daarvan
kunnen
de
tools
gebouwd
worden
die
dit
ondersteunen.
Centraal
staat
het
keukentafelspel;
een
tool
ter
ondersteuning
van
het
gesprek
met
de
inwoners
en
waarbij
de
huidige
en
gewenste
resultaten
in
kaart
worden
gebracht.
Pagina
3

4. 2.
BELEID
–
visie/doelstellingen
formuleren
Wat
is
de
s;p
in
de
verte?
Resultaatsturing
begint
bij
het
bepalen
van
het
hogere
doel,
de
sWp
in
de
verte.
Hiervoor
is
het
antwoord
nodig
op
de
volgende
vragen:
Met
welke
doelgroep
heeF
de
gemeente
te
maken?
Wat
is
(binnen
de
mogelijkheden
van
de
gemeente)
de
ul)eme
s)p
in
de
verte
voor
deze
doelgroep?
OFewel,
wat
wil
je
als
gemeente
met
en
voor
deze
doelgroep
bereiken?
Hierbij
wordt
dus
invulling
gegeven
aan
de
visie
en
poliWeke
kleur
van
de
gemeente
en
aan
de
specifieke
kenmerken
van
de
doelgroep.
Waaraan
zien
we
dat
we
op
weg
zijn
naar
die
s;p?
Is
de
sWp
in
de
verte
geformuleerd,
dan
is
het
belangrijk
om
de
indicatoren
te
bepalen
om
inzicht
te
krijgen
in:
Waaraan
zie
je
of
je
op
weg
bent
naar
die
s)p?
Welke
indicatoren
ga
je
meten
om
te
zien
of
het
doel
bereikt
wordt?
En
om
dit
te
beantwoorden
is
zowel
de
beleving
van
de
doelgroep
als
de
professionals
relevant.
Deze
verkenning
ligt
aan
de
basis
van
de
implementaWe
van
resultaatsturing.
Zonder
deze
fase
zou
implementaWe
op
aannames
berusten,
zonder
commitment
van
de
betrokkenen.
Voorbeeld
van
gemeente
Waalwijk
In
het
midden
staat
het
ulWeme
doel
dat
gemeente
Waalwijk
voor
haar
inwoners
hee^.
Daar
omheen
zijn
indicatoren
geformuleerd,
die
het
resultaat
telbaar
en
vertelbaar
maken.
Pagina
4

5. Voorbeeld
van
Waalwijkse
visie
&
doelstellingen
AWBZ%
WMO%
PARTICIPATIEWET%
JEUGDZORG%
BUDGET2
KORTINGEN%
Wat$willen$wij$voor$onze$burgers?$
Sociaal%–%economisch%zelfredzaam%
Kostwinner%
Jongeren%een%startkwalificaJe%
Pagina
5
De
visie
van
de
gemeente
Waalwijk
is
tot
stand
gekomen
door
in
plaats
van
te
kijken
naar
alle
afzonderlijke
ontwikkelingen
(gebaseerd
op
weXen
en
financieringsstromen)
te
kiezen
voor
de
lijn:
wat
wil
ik
met
en
voor
mijn
inwoners
bereiken?

6. 3.
METEN
–
uitvoering/bedrijfsvoering/leider
Het
gedefinieerde
resultaat
is
niet
voor
iedere
inwoner
langs
dezelfde
weg
haalbaar.
Het
verschilt
dus
per
inwoner
welke
waarden
belangrijk
of
juist
beperkend
zijn.
Resultaten
op
maat
Het
is
moeilijk
om
resultaten
te
behalen
die
voor
de
inwoner
niet
belangrijk
zijn.
En
uiteraard
is
het
onmogelijk
om
resultaten
te
behalen
waar
de
inwoner
niet
toe
in
staat
is.
Daarom
is
het
belangrijk
om
na
het
formuleren
van
de
ulWeme
sWp
in
de
verte,
te
focussen
op
de
inwoner
zelf.
Wat
wil
hij
en
wat
kan
hij?
Keukentafelspel
(zie
de
afeelding
op
de
volgende
pagina)
Het
keukentafelspel
is
een
voorbeeld
van
een
tool
waarmee
gemeten
kan
worden
wat
de
inwoner
belangrijk
vindt
en
welke
ontwikkeling
hij
zou
willen
bereiken.
1. Op
het
eerste
blad
bepaalt
de
inwoner
de
volgorde
van
belangrijkheid
van
de
indicatoren,
de
mate
van
zelfredzaamheid
per
indicator
en
wat
de
inwoner
van
de
huidige
situaWe
vindt,
de
persoonlijke
score.
2. Vervolgens
wordt
gefocust
op
de
gebieden
die
de
inwoner
het
meest
belangrijk
vindt
en
waarover
hij
het
minst
tevreden
over
is.
De
inwoner
is
hierop
het
meest
gemoWveerd
om
aan
de
slag
te
gaan.
3. Op
het
tweede
blad
wordt
de
te
maken
ontwikkeling
besproken:
Is
alleen
progressie
in
tevredenheid
mogelijk?
Of
is
de
inwoner
ook
in
staat
om
op
dit
gebied
zelfredzamer
te
worden?
4. De
afgesproken
ontwikkeling
vormt
de
basis
voor
de
indicaWe.
Wat
indiceer
ik?
De
ontwikkeling
die
op
het
tweede
vel
afgesproken
wordt,
vormt
de
basis
voor
de
resultaatafspraken.
Het
is
agankelijk
van
het
beleid
van
de
gemeente
hoe
er
wordt
geïndiceerd?
De
ene
gemeente
maakt
afspraken
met
eenduidige
doelen
met
de
de
zorgaanbieder,
bijvoorbeeld
in
een
arrangement.
De
andere
gemeente
bepaalt
daarbij
ook
de
inzet
en
het
product
(soort
inzet).
In
alle
situaWe
is
de
aanpak
van
resultaatsturing
werkbaar.
Werkt
mijn
aanpak?
Door
deze
meWng
regelmaWg
te
herhalen,
is
te
zien
of
de
inwoner
zich
volgens
afspraak
ontwikkelt.
Is
dit
niet
het
geval,
dan
is
het
goed
om
te
bepalen
bij
welke
afwijking
nieuwe
afspraken
gemaakt
worden.
Behaalt
de
inwoner
de
afspraken
wel,
dan
is
het
Wjd
om
te
kijken
naar
volgende
ontwikkelingen.
Is
mijn
team
effec;ef?
Door
te
kijken
naar
de
mate
waarin
de
afspraken
in
de
indicaWe
worden
behaald
is
het
mogelijk
te
meten
wat
de
effecWviteit
van
het
team
van
de
Toegang
is.
Deze
gegevens
zijn
bovendien
op
elk
niveau
te
aggregeren
(groepjes,
team,
afdeling,
zorgaanbieder,
e.d.).
Samen
met
het
team
bespreekt
de
teamleider
wat
een
team
effecWef
maakt
en
waarop
wordt
gestuurd.
Aan
de
hand
van
de
cliëntresultaten
kan
deze
effecWviteit
gemonitord
worden
en
wordt
duidelijk
waar
eventueel
scholing
of
verdere
ontwikkeling
nodig
is.
Pagina
6

7. Belang,
zelfredzaamheid
&
tevredenheid
Heel$belangrijk$
Minder$belangrijk$
Zelfredzaamheid$ Score:$hoe$vind$je$dat$het$nu$gaat?$
1$ 2$ 3$ 4$ 5$ 6$ 7$ 8$ 9$ 10$1$ 2$ 3$ 4$ 5$
6$
7$ 8$
9$
10$1$ 2$ 3$
4$
5$ 6$
7$
8$ 9$ 10$1$ 2$ 3$
4$
5$
6$ 7$ 9$
10$
Persoonlijke$
Verzorging$
Daginvulling$
Regie$&$
ReflecMe$
Sociaal$
Netwerk$
Fysieke$&$SoR
ciale$Veiligheid$
Reizen$
Als$iemand$
kijkt$
Sommige$
dingen$zelf$
Sommige$
dingen$zelf$
Sommige$
dingen$zelf$
Samen$met$
iemand$
Samen$met$
iemand$
Blad
1
Blad
2
(Boven)gebruikelijke
zorg
Het
keukentafelspel
voor
de
jeugd
bevat
tevens
een
blad
dat
laat
zien
welke
zorg
onder
(boven)
gebruikelijk
valt.
Per
lee^ijd
wordt
aangegeven
waar
een
jeugdige
qua
ontwikkeling
zou
moeten
staan.
Daar
wordt
de
daadwerkelijke
ontwikkeling
naast
gezet.
Ook
hierbij
wordt
ingestoken
op
de
mate
waarin
een
kind
in
staat
is
om
te
groeien.
Dit
helpt
bij
de
soms
wat
complexe
en
gevoelige
gesprekken
met
ouders
en
zorgaanbieders

8. 4.
MONITORING
–
bedrijfsvoering/inkoop
Formuleer
de
randvoorwaarden
Bedrijfsvoering
hee^
informaWe
nodig
voor
de
monitoring.
Om
over
de
juiste
informaWe
te
beschikken,
is
het
cruciaal
om
te
formuleren
welke
gegevens
waar
nodig
voor
zijn,
zoals:
• Waarover
moet
poliWeke
verantwoording
afgelegd
worden?
• Hoe
vindt
de
evaluaWe
met
de
aanbieders
plaats?
• Wanneer
is
er
scholing
of
sturing
nodig?
• Welke
kosten
mogen
niet
overschreden
worden?
Richt
tools
in
Zodra
duidelijk
is
welke
informaWe
inzichtelijk
moet
zijn,
kunnen
hier
tools
op
ingericht
worden.
Deze
tools
bieden
het
benodigde
inzicht
en
geven
de
sturingsinformaWe
waar
de
organisaWe
behoe^e
aan
hee^.
Implementa;e
tools
De
implementaWe
van
de
tools
vraagt
veel
van
de
uitvoerende
medewerkers.
Zij
moeten
getraind
worden
op
welke
informaWe
geregistreerd
dient
te
worden
en
hóe
dit
moet.
De
tools
worden
zo
ingericht
dat
registraWe
zo
eenduidig
mogelijk
plaatsvindt.
Voorbeeld
In
het
voorbeeld
hieronder
is
afgesproken
dat
inzichtelijk
moet
worden
gemaakt
wat
de
tevredenheid
van
de
cliënten
is
en
hoe
die
tevredenheid
zich
over
de
laatste
twee
meWngen
ontwikkeld
hee^.
Op
dezelfde
manier
kan
de
ontwikkeling
op
de
zelfredzaamheid
zichtbaar
worden
gemaakt.
Of
bijvoorbeeld
het
succes
van
de
ingezeXe
intervenWes.
Pagina
8
3"
7"
8"
20"
Verdeling)cliëntscores)tevredenheid)
<"4,5"
4,5"+"5,5"
5,5"+"6,5"
>"6,5"
24"
8"
2"
3"
Ontwikkeling)over)de)laatste)2)me7ngen)
gestegen"/"gelijk"gebleven""
licht"gedaald"
gedaald"
sterk"gedaald"

9. De
cirkel
van
monitoring
Rekening
gehouden
met
wat
inwoner
wil
(belang)
en
kan
(zelfredzaamheid)
Passende
indicaWe
en
trechtering
bij
de
inzet
van
steun
Eenduidige
registraWe
met
als
basis
de
meWng
en
de
afspraken
Resultaat
wordt
behaald
en
zorg
wordt
afgeschaald
Pagina
9
ZeXen
we
passende
zorg
in
(inhoud
en
soort,
incl.
eigen
kracht
en
informele
zorg?)
Geven
wij
invulling
aan
de
eigen
regie?
Gaan
we
uit
van
wat
een
inwoner
zelf
kan
(eigen
kracht)?
Werken
we
eenduidig
en
efficiënt?
Behalen
we
met
de
inzet
van
zorg
de
afspraken
(zowel
de
resultaten
als
de
afschaling
van
de
zorg)?
Resultaatsturing
gee^
niet
alleen
inhoud
aan
de
veel
gevoerde
termen
als
eigen
regie,
eigen
kracht,
passende
zorg,
afschaling,
e.d.,
maar
maakt
ze
ook
meetbaar

10. 5.
CONTRACT
Contracten
zijn
op
alle
niveaus
noodzakelijk:
• Is
de
inwoner
gecommiXeerd?
• Hoe
maak
ik
afspraken
die
te
evalueren
zijn?
• Welke
informaWe
stellen
we
verplicht?
• Houdt
de
aanbieder
zich
aan
afspraken?
• Werkt
intern
iedereen
mee?
Door
voorgaande
fasen
goed
te
doorlopen,
is
duidelijk
wat
van
wie
verwacht
wordt
en
nodig
is.
Waar
nodig,
wordt
dit
belegd
in
een
schri^elijk
contract.
Hier
rechts
staat
bijvoorbeeld
een
contract
met
de
inwoner.
Op
een
andere
manier
vormt
onderstaand
figuur
het
contract
van
wat
een
gemeente
belangrijk
vindt.
Een
aanbieder
is
dus
succesvol
als
de
afgesproken
doelen
(ten
aanzien
van
tevredenheid
en
zelfredzaamheid)
worden
behaald,
de
inwoner
in
zijn
eigen
kracht
staat
en
tevreden
is
over
de
bejegening.
Pagina
10
Doelen&van&de&
inwoner&
Eigen&kracht&
Bejegening&
✓&
✓&✓&
✓
Indicator:
VEILIGHEID
Belang:
Hoog
Zelfredzaamheid:
Huidig:
Voldoende
Doel:
Volledig
Score:
Huidig:
5
Doel:
7
Analyse:
Sinds
ik
op
mijzelf
woon
voel
ik
me
soms
onveilig
in
mijn
huis.
Inzet/Afspraken:
Inwoner:
• Hulp
vragen
op
het
moment
dat
het
gevoel
van
onveiligheid
er
is
Sociaal
netwerk
&
Zorgorganisa)e:
• Plan
maken
over
afsluiten
van
het
appartement
en
zorgen
voor
bereikbaarheid
netwerk
en/of
zorgaanbieder
Afschalen
van
zorg
Trech-­‐
tering

11. 6.
TOEPASBAARHEID
–
wat
kun
je
ermee?
Resultaatsturing
is
op
vele
mogelijke
manieren
inzetbaar.
Ieder
onderwerp
en
iedere
organisaWe
leent
zich
voor
resultaatsturing.
Waar
het
vaak
op
mis
gaat
is
dat
organisaWes
de
fasen
niet
volledig
of
niet
juist
doorlopen.
Daarnaast
vraagt
het
de
nodige
energie
en
Wjd
bij
de
implementaWe.
Lukt
het,
dan
hee^
het
veel
voordelen.
Maatwerk
Gemeenten
en/of
organisaWes
kunnen
samenwerken
op
het
gebied
van
resultaatsturing
en
er
toch
op
heel
verschillende
manieren
mee
werken.
Lokale
afspraken
worden
op
basis
van
de
lokale
situaWe
geformuleerd.
Zo
vormt
het
lokale
beleid
de
basis.
Het
maakt
hierbij
niet
uit
of
er
sprake
is
van
subsidiëring,
arrangementen,
P
*
Q,
etc.
Meetbaarheid
Met
resultaatsturing
wordt
informaWe
meetbaar
gemaakt.
Zowel
de
situaWe
van
de
inwoner
als
de
effecWviteit
van
een
team
en
zorgaanbieder.
Afspraken
zijn
niet
vrijblijvend,
vormen
ook
voor
de
inwoner
een
bindende
afspraak.
Contractmanagement
Door
de
meetbaarheid,
vormt
resultaatsturing
een
goede
basis
voor
contractmanagement
met
zorgaanbieders.
Denk
hierbij
aan
afspraken
over
welke
ontwikkelingen
van
inwoners
worden
verwacht,
wat
het
succespercentage
van
een
aanbieder
moet
zijn,
de
mate
waarin
zorg
wordt
afgeschaald,
het
eigen
netwerk
wordt
ingezet,
enz.
Al
deze
resultaten
kunnen
worden
afgeleid
van
de
uitgevoerde
meWngen
op
basis
van
de
communicaWe
met
de
inwoner.
Toepasbaarheid
in
de
gemeente
De
aanpak
biedt
vele
mogelijkheden
in
het
gebruik
(in
oplopende
intensiteit):
• Ondersteuning
van
het
gesprek
met
de
inwoner,
in
te
zeXen
in
de
toegang.
• In
te
zeXen
als
basis
voor
de
sturing
en
afstemming
binnen
de
gemeente.
Denk
aan
beleid,
control,
uitvoering,
inkoop,
e.d.
• Als
onderlegger
voor
de
contracten
en
verantwoording
met
aanbieders.
Het
maakt
duidelijk
waar
het
om
gaat,
bv.
maken
aanbieders
de
afspraken
waar
binnen
het
gestelde
budget.
• Basis
voor
de
regionale
samenwerking
en
afstemming.
Voor
iedere
gemeente
geldt
dezelfde
inhoud,
ongeacht
het
model
van
de
Toegang,
de
manier
van
contracteren
en
financiering.
Pagina
11

12. Esther
de
Groot
edegroot@waalwijk.nl
Tel.
06
50
74
18
27
Willie
van
Eijs
willie@UitKoers.nl
Tel.
06
42
48
80
60
UitKoers
Deze
publicaWe
is
tot
stand
gekomen
op
basis
van
ervaringen
bij
de
gemeente
Waalwijk,
verschillende
zorgorganisaWes
en
het
adviesbureau
UitKoers.
Wilt
u
meer
informaWe
of
ervaringen
delen
dan
hopen
wij
dat
u
met
ons
contact
opneemt: