Media jensiat

1. ‫ﺑﺮ‬‫ﻣﺼﺮ‬‫ف‬‫ر‬‫ﺳﺎﻧﻪ‬‫اي‬
‫ا‬ ‫در‬‫ﯾﺮ‬‫ان‬
‫علی‬ ‫اکرم‬ ،‫حسنی‬ ‫حسین‬ ،‫کالنتر‬ ‫عبدالحسین‬‫درواری‬ ‫پور‬
‫دوره‬ ،‫سیاست‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫زن‬10‫شماره‬ ،4
‫زمستان‬1391
‫ﺟﻨﺴﯿﺖ‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ‬

2. ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬‫و‬‫ﻃﺮ‬‫ح‬‫ﻣﺴﺄﻟﻪ‬
‫در‬‫عﺼر‬‫حاﺿر‬،‫ر‬‫سانهﻫا‬،‫ﭼه‬‫ر‬‫سانهﻫا‬‫ی‬‫ﺟمعی‬‫و‬‫ﭼه‬‫ر‬‫سانهﻫا‬‫ی‬‫نوﯾن‬،‫نﻘﺶ‬‫عمد‬‫ای‬‫ه‬‫در‬‫ز‬‫ندﮔی‬
‫ﺟمعی‬‫ا‬‫ﻓر‬‫اد‬‫ا‬‫ﯾﻔا‬‫کنند‬‫می‬.‫ر‬‫ﻫا‬‫سانه‬‫نﻘﺶ‬‫عمد‬‫ای‬‫ه‬‫در‬‫تﻐییر‬‫ات‬‫ﻓرﻫنﮕی‬،‫ا‬‫ﺟتماعی‬‫شد‬،‫ن‬
‫ﻫوﯾتﺑﺨﺸی‬،‫آ‬‫ﮔا‬‫ه‬‫سا‬‫زی‬‫ا‬‫عﻀا‬‫ی‬‫ﺟامعه‬‫و‬...‫ا‬‫ﯾﻔا‬‫کنند‬‫می‬،‫ﺑه‬‫ﻫمین‬‫د‬‫لیﻞ‬،‫مﺼر‬‫ف‬‫و‬‫کا‬‫ر‬‫ﺑر‬‫د‬‫ا‬‫نو‬‫اع‬
‫ر‬‫سانهﻫا‬‫از‬‫ﺟﻬا‬‫ت‬‫ﮔوناﮔو‬‫ن‬‫و‬‫در‬‫میا‬‫ن‬‫ﮔر‬‫وه‬‫ﻫا‬‫ی‬‫مﺨتلﻒ‬‫ا‬‫ﺟتماعی‬‫مو‬‫رد‬‫توﺟه‬‫ﻗر‬‫ار‬‫ﮔرﻓته‬‫ا‬‫ست‬.
‫ﺟنسیت‬،‫از‬‫ﺟمله‬‫مﻬﻢترﯾن‬‫متﻐیرﻫاﯾی‬‫ا‬‫ست‬‫که‬‫در‬‫تحلیﻞ‬‫مﺨاﻃبا‬‫ن‬‫و‬‫ا‬‫ستﻔا‬‫ده‬‫ﻫا‬‫ی‬‫آ‬‫نا‬‫ن‬‫از‬‫ر‬‫سانهﻫا‬
‫ﺟاﯾﮕا‬‫ه‬‫ﺧاﺻی‬‫دارد‬.
‫ﻫد‬‫ف‬‫ﭘﮋ‬‫و‬‫ﻫﺶ‬‫حاﺿر‬‫ﺑحﺚ‬‫در‬‫ﺑا‬‫ره‬‫تﻔاوت‬‫ترﺟیحا‬‫ت‬‫و‬‫او‬‫لوﯾتﻫا‬‫ی‬‫ر‬‫سانه‬‫ای‬‫مر‬‫دان‬‫و‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫و‬
‫د‬‫ﻻلتﻫا‬‫ی‬‫آن‬‫ﺑر‬‫ای‬‫ﺟامعه‬‫ا‬‫ﯾر‬‫ان‬‫ا‬‫ست‬.
‫در‬‫ﻫمین‬‫را‬‫ستا‬،‫ا‬‫ﯾن‬‫نوشتا‬‫ر‬‫در‬‫ا‬‫ﺑتد‬‫ا‬‫ﺑه‬‫مساﺋﻞ‬‫مرتبﻂ‬‫ﺑا‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫و‬‫ر‬‫سانهﻫا‬‫ﭘر‬‫دا‬‫ﺧته‬‫و‬‫سپﺲ‬
‫د‬‫ﯾدﮔا‬‫ه‬‫ﻫا‬‫ی‬‫مرتبﻂ‬‫ﺑا‬‫مﺼر‬‫ف‬‫ر‬‫سانه‬‫ای‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫و‬‫ﺑه‬‫و‬‫ﯾﮋ‬‫ه‬‫ژا‬‫نرﻫا‬‫ی‬‫ز‬‫نانه‬‫را‬‫مو‬‫رد‬‫توﺟه‬‫ﻗر‬‫ار‬‫داده‬‫ا‬‫ست‬.

3. ‫ﻣﻼﺣﻈﺎ‬‫ت‬‫ﻧﻈﺮ‬‫ي‬/‫ز‬‫ﻧﺎ‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ن‬‫ﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫راس‬(2008)‫درﺑاره‬‫مﺨاﻃبان‬‫زن‬‫نوﯾسد‬‫می‬:‫ﺑسیا‬‫ری‬‫از‬‫ﭘﮋ‬‫و‬‫ﻫﺶﻫا‬‫ی‬‫مرتبﻂ‬‫در‬‫ا‬‫ﯾن‬‫حو‬‫زه‬‫روی‬‫ا‬‫ﯾن‬
‫موﺿو‬‫ع‬‫متمرکﺰ‬‫شد‬‫ا‬‫ه‬‫ند‬‫که‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫ﺑه‬‫ﻃو‬‫ر‬‫ﺧا‬‫ص‬‫ﺑه‬‫منﺰله‬‫مﺨاﻃبا‬‫ن‬‫ﺟنسیتی‬‫در‬‫ﺑر‬‫ا‬‫ﺑر‬‫تلوﯾﺰﯾو‬‫ن‬‫و‬
‫ﻓیلﻢ‬‫ﭼه‬‫وا‬‫کنﺸی‬‫نﺸا‬‫ن‬‫ا‬‫داده‬‫ند‬‫و‬‫ا‬‫ﯾنکه‬‫آن‬‫ﻫا‬‫ﭼﮕونه‬‫ژا‬‫نرﻫاﯾی‬‫را‬‫که‬‫مﺨتﺺ‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫ﻓر‬‫ض‬‫شد‬‫ه‬
‫ا‬‫ست‬،‫ﻫمانند‬‫سرﯾا‬‫ل‬‫ﻫا‬‫ی‬،‫ﭘسند‬‫عامه‬‫دا‬‫ستا‬‫ن‬‫ﻫا‬‫ی‬‫عاشﻘانه‬‫و‬‫مﺠال‬‫ت‬‫مﺼر‬‫ف‬‫کر‬‫ا‬‫ده‬‫ند‬.
‫استیسی‬(1994)‫در‬‫مورد‬‫عالﻗه‬‫مندی‬‫زنان‬‫ﺑه‬‫ﻫای‬‫ﻓیلﻢ‬‫ﭘسند‬‫عامه‬‫نﺸان‬‫داد‬‫مﺼرف‬‫اﯾن‬‫ﻓیل‬‫ﻫا‬‫ﻢ‬‫ﺑر‬
‫حسب‬‫سه‬‫ﮔﻔتمان‬:‫ﮔرﯾﺰ‬‫از‬،‫واﻗعیت‬‫ﻫمانندسازی‬‫واﻗعیت‬‫و‬‫ﮔراﯾی‬‫مﺼرف‬‫است‬.
‫رﯾاحی‬(1389)‫ﻫﻢ‬‫در‬‫اﯾران‬‫نﺸان‬‫داد‬‫که‬‫در‬‫مﺼرف‬‫ﻫای‬‫سرﯾال‬‫تلوﯾﺰﯾونی‬‫توسﻂ‬‫زنان‬‫انﮕی‬‫ﺰه‬‫و‬
‫رﺿاﯾتمندی‬‫کسب‬‫شده‬‫است‬.‫ﺑراﯾن‬‫اساس‬‫ترﯾن‬‫اﺻلی‬‫انﮕیﺰه‬‫تماشای‬‫ﻫا‬‫سرﯾال‬‫کس‬‫ب‬‫ﻫوﯾت‬
‫شﺨﺼی‬‫ﺑوده‬‫و‬‫زنان‬‫از‬‫اﯾن‬‫ﻃرﯾق‬‫ﺑه‬‫تﻘوﯾت‬‫ﻫای‬‫ارزش‬‫ﻓرﻫنﮕی‬‫و‬‫مذﻫبی‬‫و‬‫کسب‬‫ﻫا‬‫ارزش‬‫ی‬
‫مورد‬‫ﭘستند‬‫ﺟامعه‬‫و‬‫شناساﯾی‬‫و‬‫ارتﻘاء‬‫ﺟاﯾﮕاه‬‫ﺧود‬‫در‬‫ﻫای‬‫عرﺻه‬‫اﺟتماعی‬‫و‬‫ﺧانوادﮔی‬
‫می‬‫ﭘرداﺧتند‬.

4. ‫ﻣﻼﺣﻈﺎ‬‫ت‬‫ﻧﻈﺮ‬‫ي‬/‫ﻧوﯾن‬ ‫ﻫﺎي‬‫رﺳﺎﻧﻪ‬ ‫و‬ ‫زﻧﺎن‬:‫اﯾﻨتﺮﻧﺖ‬
‫د‬‫سترسی‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫ﺑه‬‫ا‬‫ستﻔا‬‫ده‬‫از‬‫تﮑنولو‬‫ژی‬‫ا‬‫ﯾنترنت‬،‫مو‬‫از‬‫نه‬‫مسﺄله‬‫آ‬‫ﻓرﯾن‬‫ا‬‫ﯾن‬‫تﮑنولو‬‫ژی‬‫ﺑا‬‫مر‬،‫دان‬‫مذکر‬
‫و‬‫مر‬‫دا‬‫نه‬‫ﺑو‬‫دن‬‫و‬‫ﻃر‬‫د‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫از‬‫ﻓرﻫنﮓ‬‫ساﯾبر‬‫از‬‫ﺟمله‬‫ﻗلمر‬‫و‬‫ﻫا‬‫ی‬‫ﭘﮋ‬‫و‬‫ﻫﺶ‬‫در‬‫ﺑا‬‫ره‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫و‬‫ا‬‫ﯾنترنت‬‫ﺑو‬‫ده‬
‫ا‬‫ست‬.
‫موﺿو‬‫عی‬‫که‬‫مو‬‫رد‬‫توﺟه‬‫ﭘﮋ‬‫و‬‫ﻫﺸﮕر‬‫ان‬‫ﺑو‬‫ده‬‫ا‬‫ست‬،‫ﻓﻘد‬‫ان‬‫د‬‫سترسی‬‫ز‬‫نا‬‫ن‬‫ﺑه‬‫تﮑنولو‬‫ژی‬‫را‬‫ﯾانه‬‫ای‬‫و‬
‫«مﻬا‬‫رت‬»‫ماشینی‬‫و‬‫تﺄکید‬‫ﺑر‬‫مردانه‬‫شدن‬‫ﻓﻀای‬‫ساﯾبر‬‫است‬.
‫ﺑه‬‫نظر‬‫ﺑﻞ‬(1389)‫ﻓﻀای‬،‫ساﯾبری‬‫ﻓﻀای‬‫ﺟدﯾدی‬‫را‬‫ﺑرای‬‫ترسیﻢ‬‫مﺠدد‬‫راﺑطه‬‫ﺟنسیت‬-‫ت‬‫ﮑنولوژی‬
‫ﺧلق‬‫کرده‬‫است‬‫که‬‫ﯾﮑی‬‫از‬‫دل‬‫ﻫای‬‫مﺸﻐولی‬‫عمده‬‫در‬‫میان‬‫ﺑرﺧی‬‫ﭘﮋوﻫﺸﮕران‬‫است‬.
‫ﺑه‬‫ﮔﻔته‬‫راس‬(2008)‫ﻫمان‬‫ﻫای‬‫تﻔاوت‬‫ﺟنسیتی‬‫که‬‫در‬‫ارتباط‬‫ﺑا‬‫درﮔیری‬‫و‬‫مﺸارکت‬‫مﺨاﻃب‬‫ان‬‫در‬
‫ﻫای‬‫رسانه‬‫تر‬‫ﻗدﯾمی‬‫وﺟود‬‫داشته‬،‫است‬‫در‬‫ﻫای‬‫رسانه‬‫ﺟدﯾد‬‫نیﺰ‬‫وﺟود‬‫دارد‬.

5. ‫ﺗحﻘﯿق‬ ‫ﻧتﺎﯾج‬ ‫و‬ ‫روش‬
‫روش‬‫مورد‬‫استﻔاده‬‫در‬‫اﯾن‬،‫ﭘﮋوﻫﺶ‬‫تحلیﻞ‬‫ثانوﯾه‬‫ﻫا‬‫داده‬‫است‬.‫در‬‫اﯾن‬‫تحﻘیق‬
‫ﻫای‬‫ﯾاﻓته‬‫شورای‬‫ملی‬‫ﻓرﻫنﮓ‬‫عمومی‬‫از‬‫ﻃرح‬‫ﻫای‬‫شاﺧﺺ‬‫غیر‬‫ثبتی‬‫ﻓرﻫنﮓ‬‫ع‬‫مومی‬
‫استﻔاده‬‫شده‬‫است‬.‫ﺟامعه‬‫نمونه‬‫در‬‫اﯾن‬‫ﻫا‬‫ﯾاﻓته‬17000‫نﻔر‬‫ﺑوده‬‫است‬.
‫نتاﯾج‬‫توﺻیﻔی‬:
1-‫مردان‬‫ﺑیﺸتر‬‫از‬‫زنان‬‫ﺑه‬‫موسیﻘی‬‫تماﯾﻞ‬‫دارند‬.
2-‫استﻔاده‬‫مردان‬‫از‬‫اﯾنترنت‬‫ﺑیﺸتر‬‫از‬‫زنان‬‫است‬.
3-‫ﺑا‬‫توﺟه‬‫ﺑه‬‫میﺰان‬‫ساعت‬‫استاﻓاده‬‫از‬‫اﯾنترنت‬‫توان‬‫می‬،‫ﮔﻔت‬‫اﯾنترنت‬‫در‬‫اﯾران‬‫ﻫنوز‬
‫ای‬‫رسانه‬‫مردانه‬‫است‬.

6. ‫ﺗحﻘﯿق‬ ‫ﻧتﺎﯾج‬ ‫و‬ ‫روش‬
‫نتاﯾج‬‫تبیینی‬:
1-‫نتاﯾج‬‫تحﻘیق‬‫حﮑاﯾت‬‫از‬‫آن‬‫دارد‬‫که‬‫تﻔاوتی‬‫که‬‫در‬‫اولوﯾت‬‫ﺑرنامه‬‫ﺑﺼری‬‫مردان‬‫و‬‫زنان‬‫وﺟود‬‫دارد‬‫تﺼادﻓی‬‫نبوده‬‫و‬‫معناد‬‫ار‬‫است‬.‫اﯾن‬
‫ﺑدان‬‫معناست‬‫که‬‫میان‬‫ﻫای‬‫ﺑندی‬‫ﮔروه‬‫مﺨتلﻒ‬‫مﺼرف‬‫موسیﻘی‬‫نیﺰ‬‫تﻔاوت‬‫معنادار‬‫وﺟود‬‫دارد‬.‫ﺑا‬‫اﯾن‬‫حال‬‫ﺑه‬‫اﯾن‬‫معنا‬‫نیس‬‫ت‬‫که‬‫شباﻫتی‬‫در‬
‫اﯾن‬‫ﻫا‬‫اولوﯾت‬‫وﺟود‬‫ندارد‬.
2-‫ﻃبق‬‫نتاﯾج‬‫ﻓیلﻢ‬‫سینماﯾی‬،‫اﯾرانی‬‫اولین‬‫اولوﯾت‬‫ﻫردو‬‫ﺟنﺲ‬‫را‬‫تﺸﮑیﻞ‬‫دﻫد‬‫می‬‫و‬‫ﻫای‬‫اولوﯾت‬‫ﺑعدی‬‫ﻫا‬‫آن‬‫متﻔاوت‬‫است‬.
3-‫میﺰان‬‫استﻔاده‬‫دو‬‫ﺟنﺲ‬‫از‬‫امﮑانات‬‫ﺑﺼری‬‫تﻔاوت‬‫معناداری‬‫دارد‬‫و‬‫مردان‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫زنان‬‫از‬‫اﯾن‬‫نوع‬‫امﮑانات‬‫استﻔاده‬‫کنن‬‫می‬‫د‬.‫ﺟنسیت‬
‫عامﻞ‬‫تعیین‬‫ای‬‫کننده‬‫در‬‫میﺰان‬‫استﻔاده‬‫از‬‫انواع‬‫ﻫای‬‫رسانه‬‫تﺼوﯾری‬‫است‬.
4-‫مردان‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫زنان‬‫ترﺟیح‬‫دﻫند‬‫می‬‫اوﻗات‬‫ﻓراغت‬‫ﺧود‬‫را‬‫ﺻرف‬‫تماشای‬‫ﻫای‬‫ﻓیلﻢ‬‫سینماﯾی‬‫اﯾرانی‬‫و‬‫ﺧارﺟی‬‫و‬‫نیﺰ‬‫انواع‬‫ﺑر‬‫ﻫای‬‫نامه‬
‫ﻫای‬‫رسانه‬‫تﺼوﯾری‬‫نماﯾند‬.
5-‫احتمال‬‫رود‬‫می‬‫میﺰان‬‫استﻔاده‬‫زنان‬‫از‬‫ﻫای‬‫رسانه‬‫غیر‬‫تﺼوﯾری‬‫ﺑیﺸتر‬‫ﺑاشد‬‫ﯾا‬‫اﯾنﮑه‬‫منحﺼر‬‫ﺑه‬‫مﺼرف‬‫ﻫای‬‫رسانه‬‫تﺼ‬‫وﯾری‬‫ﻫمانند‬
‫تماشای‬‫تلوﯾﺰﯾون‬‫و‬‫دﯾدن‬‫ﻓیلﻢ‬‫نباشد‬.
6-‫توان‬‫می‬‫احتمال‬‫داد‬‫مردان‬‫ﺑا‬‫توﺟه‬‫ﺑه‬‫زمانی‬‫که‬‫در‬‫ﺧانه‬‫ﻫستند‬‫ترﺟیح‬‫دﻫند‬‫می‬‫از‬‫ﻫای‬‫رسانه‬‫تﺼوﯾری‬‫مثﻞ‬‫تلوﯾﺰﯾون‬‫اﯾر‬‫ان‬‫و‬
‫ﻫای‬‫شبﮑه‬‫ای‬‫ماﻫواره‬‫ﺑا‬‫ﻫدف‬‫تﻔرﯾح‬‫و‬‫سرﮔرمی‬‫و‬‫نیﺰ‬‫اﮔاﻫی‬‫از‬‫اﺧبار‬‫و‬‫روﯾدادﻫای‬‫مﺨتلﻒ‬‫استﻔاده‬‫کنند‬.

7. ‫گﯿﺮي‬ ‫ﻧتﯿﺠﻪ‬
‫ﮔرﭼه‬‫در‬‫ﺑرﺧی‬‫از‬‫موارد‬‫متﻐیر‬‫ﺟنسیت‬‫عاملی‬‫تعیین‬‫کننده‬‫در‬‫استﻔاده‬‫از‬‫ﺑرﺧی‬‫رسان‬‫ﻫا‬‫ه‬،‫نیست‬‫اما‬
‫در‬‫ﺑرﺧی‬‫از‬‫موارد‬‫ﺟنسیت‬‫تاثیر‬‫ﺑه‬‫سﺰاﯾی‬‫در‬‫اﯾن‬‫ا‬‫مر‬‫دارد‬.‫از‬‫ﺟمله‬‫توان‬‫می‬‫ﺑه‬‫مﺼرف‬‫رس‬‫انه‬‫رادﯾو‬
‫اشاره‬‫کرد‬.‫ﮔرﭼه‬‫تﺼور‬‫اولیه‬‫ﺑر‬‫اﯾن‬‫است‬‫که‬‫در‬‫اﯾران‬‫زنان‬‫ﺑیﺸتر‬‫مﺨاﻃب‬‫رادﯾو‬‫ﻫستن‬،‫د‬‫اما‬‫نتاﯾج‬
‫اﯾن‬‫تحلیﻞ‬‫حاکی‬‫از‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫مردان‬‫اﯾرانی‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫زنان‬‫ﺑه‬‫رادﯾو‬‫ﮔوش‬‫دﻫند‬‫می‬.
‫در‬‫مورد‬‫تماشای‬‫تلوﯾﺰﯾون‬‫در‬‫اﯾام‬‫تعطیﻞ‬‫و‬‫غیر‬‫تعطیﻞ‬‫زنان‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫مردان‬‫ﻫای‬‫ﺑرنامه‬‫ت‬‫لوﯾﺰﯾونی‬
‫اﯾران‬‫را‬‫تماشا‬‫کنند‬‫می‬‫اما‬‫در‬‫مورد‬‫تماشای‬‫ﻫای‬‫ﺑرنامه‬‫ﻫای‬‫شبﮑه‬،‫ای‬‫ماﻫواره‬‫در‬‫ﻃی‬‫روزﻫای‬
‫کاری‬‫ﻫﻔته‬‫زنان‬‫و‬‫مردان‬‫ﺑه‬‫ﯾک‬‫اندازه‬‫ولی‬‫در‬‫روزﻫای‬‫تعطیﻞ‬‫مردان‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫زنان‬‫ﺑه‬‫تماش‬‫ای‬
‫ﻫای‬‫ﺑرنامه‬‫ﻫای‬‫شبﮑه‬‫ای‬‫ماﻫواره‬‫ﭘردازند‬‫می‬.
‫در‬‫مورد‬‫مﺼرف‬‫موسیﻘی‬‫اولوﯾت‬‫اول‬‫در‬‫میان‬‫زنان‬‫و‬‫مردان‬‫ﺑا‬‫موسیﻘی‬‫اﯾرانی‬‫است‬.
‫در‬‫مورد‬‫اﯾنترنت‬‫توان‬‫می‬‫ﮔﻔت‬‫ﻫنوز‬‫در‬‫اﯾران‬‫اﯾنترنت‬‫ای‬‫رسانه‬‫مردانه‬‫است‬‫و‬‫مردان‬‫ﺑیﺶ‬‫از‬‫زنان‬
‫کارﺑر‬‫آن‬‫ﻫستند‬.