SlideShare a Scribd company logo
1 of 75
Download to read offline
KUNNEN WE 900.000WONINGEN BOUWEN EN
6.000.000HUIZEN ISOLEREN BINNEN DE
KLIMAATAFSPRAKEN VAN PARIJS MET DE
BESTAANDE BOUWPRAKTIJK ??
NEDERLAND
SECTOR BOUW
WONINGBOUW
900.000 WONINGEN
HET
1,5-GRAAD
BUDGET
VOOR
NEDERLAND
712
Mton
78
Mton
18
Mton
45 Mton
VAN LAND NAAR PAND
CO2-verdring
Stikstof
Water
Bodem
Biodiversiteit
Circulariteit
Bouw-
productie
AGRO INDUSTRIE BOUW
C(O2)-opslag
Gezondheid
Perspectief
Klimaat (CO2)
Landbouwtransitie
Circulariteit
1,6 Mton
50.000 ha
35%
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Anders
bouwen
CARBON BASED DESIGN
Niet
bouwen
Biobased
bouwen
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
CO2-impact factor 50 kleiner dan:
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Anders
bouwen
CARBON BASED DESIGN
Niet
bouwen
Biobased
bouwen
2025 2030 2035 2040 2050
Primairniet-hernieuwbaarof primairabiotisch 90% 65% 50% 20% 0%
Secundaire grondstoffen
10% 30%
20% 45% 55%
Biobasedgrondstoffen 30% 35% 45%
HOUT VEZELS
TOMORROW’S TIMBER Photo: CLT-S
Mjøstårnet– 85 meter
HOUTBOUWMYTHES ONTKRACHT
- Ja, er is voldoende hout in Europa
- Ja, hout gaat even lang mee als conventionele materialen.
- Nee, hout is niet brandgevaarlijker als constructiemateriaal
- Nee, houtbouw is niet duurder dan de gekende bouwpraktijk
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
PRODUCEREN
OOGSTEN
TRANSPORTEREN
BOUWEN
TEELT
KOOLSTOF
OPSLAG
EMISSIES
DELVEN
PRODUCTIE
TRANSPORT
BOUWEN
PRODUCT/BOUW
FASE A1-A5
GEBRUIKS
FASE B1-B5
EINDE LEVENSDUUR
FASE C1-C4
BIOCHAR
RECYCLING
RE-USE
RECYCLING
STORTEN
RE-USE
TIJD
LANDBOUW
GRONDSTOF
BOUW
bron: J. Kriegh, C. Magwood, C. Srubar(2017) | bewerkt:GideonBuilding TransitionTribes
JAAR X
ENERGIE MET BECCS
BIO-CHEMIE
SOILSTORED CARBON
BOUW
BOUW
AFVAL
HERGEBRUIK
FASE D
CO2 UITSTOOT NAAR TYPE ISOLATIEMATERIAAL
(per m2 met een rd 4,7 – module A-C)
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
cellulose houtvezel vlas hennep glaswol phenol-platen steenwol eps-platen pir-platen
CO2 -tot (kg CO2/m2) Biogeen (kg CO2/m2) Saldo (kg CO2/m2)
CO2 uitstoot naar type isolatiemateriaal (per m2 met een rd 4,7 - module A-C)
HORIZONS - BALLAST NEDAM - AMSTERDAM
OPGESLAGEN CO2 – 3.667 ton
VERDRONGENCO2 – 4.400 ton
DEZE HOEVEELHEIDCO2 OPSLAAN DOOR MIDDEL
VAN CCS KOST € 806.300,-
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
Resultaten in 2030
20
30 – 30 – 30
VAN LAND NAAR PAND
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Drogen Half fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
AGRO INDUSTRIE BOUW
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
Building Balance
activiteiten
Subsidie Nationaal
Isolatieprogramma
Regelingen
GWW-sector
Regelingen
Landbouw
Stimuleren NMD
productkaarten
Regelingen
verwerkerscapaciteit
Ministerie
LNV
54 miljoen
Ministerie I&W
24 miljoen
Interventies
55 miljoen
Ministerie
BZK
4,4 miljoen
Ministerie
BZK
17,5 miljoen
Ministerie
EZK
45,2 miljoen
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
Building Balance
activiteiten
Regelingen
GWW-sector
Regelingen
Landbouw
Subsidie Nationaal
Isolatieprogramma
Stimuleren NMD
productkaarten
Regelingen
verwerkerscapaciteit
Actielijn I: opzettenen opschaling ketens
Actielijn II: vraagstimulering bouw
Actielijn III: activering agro en verwerking
Actielijn IV: testen en certificeren
Actielijn V: kennisdeling en onderwijs
Actielijn (VII): samenwerking en versterken
Actielijn VI: onderzoeken innovatie
DE JUISTE MARKTCONDITIES
KERNPUNTEN CONDITONIERING
• Biobased bouwen is een noodzakelijke aanvulling op
energie en industrie beleid om de klimaat en circulaire
doelen in de bouw te halen.
• De opschaling van de keten van biobased bouwen is een
lange termijn project, waarvan we weten wat er nodig is.
Daarom is er voor de lange termijn vertrouwen nodig dat
die markt er komt.
• We kunnen de landbouw (akkerbouw maar zeker ook de
veehouderij) helpen aan een perspectief met rendabele
verdienmodellen.
ACTIELIJN I. HET OPZETTEN EN OPSCHALEN VAN BIOBASED KETENS
1 Opzettenenopschalenvan ketens vanboeren, verwerkers enbouwers
2 Interbancair overleg voor de ontwikkeling vanfinancieringsconstructies
3 Teelt van vezelgewassenoprijksgronden
ACTIELIJN II. VRAAGSTIMULERING BIJ BOUWERS EN OPDRACHTGEVERS
4 Aanpassen en aanscherpingvannormenom biobased bouwente verankeren
5 Vergrotenrol overheid alslaunching customer van biobasedbouwmaterialen
6 Opnemen bonus op biobased materialen insubsidieregelingen
7 Doorontwikkelen vanpilotprojectentot marktrijpe oplossingeninde GWW-sector
8 Afsprakenover standaardisatie van lokale uitvragen duurzame woningbouw
9 Biobased indicatorenopnemen in de uitvoeringvande Woondeals
10 Biobased indicatorenopnemen in Bouwstroominitiatieven
11 Ontwikkelen standaardbiobased-uitvraag voor inkoopbeleid medeoverheden
12 Ontwikkelen standaardbiobased-uitvraag voor woningcorporaties
13 Ambtelijke ondersteuning gemeenten en provinciesbij procedures
14 Verlaging hypotheektarievenvoorbiobased bouwen
15 Ondersteuning vanbouwers
ACTIELIJN III. ACTIVATIE VAN AGRARIËRS EN VERWERKERS
16 Het ontwikkelenvaneengenerieke methode voor carbon credits
17 Proefdraaien carbon credits en garantiefonds voor carbon credits
18 Oprichtenvanbelangenvertegenwoordiging voor vezeltelers en -verwerkers
19 Doorontwikkeling afwegingskadervezelgewassen
20 Opzettenvaneenstimuleringsregeling voorverwerkers vanvezels
21 Biobased incubator voor het ondersteunen van startende verwerkers
22 Ondersteuning keuzes verwerkingstechniekendoor vergelijking kostenenLCA
ACTIELIJN IV. TESTEN EN CERTIFICERING
23 Testfaciliteitencollectief benutten en testvragenbundelen
24 Stimuleren duurzaamheid biogrondstoffen
25 Testprogramma voorvezels, bouwmaterialenenconstructies
26 Stimuleren extra biobasedproductkaartenin de Nationale Milieudatabase
ACTIELIJN V. KENNISDELING EN ONDERWIJS
27 Opzettenen doorontwikkelen Biobased Campus
28 Biobased leerstof opnemen inkwalificatiedossiers MBO/HBO/WO
29 Ontwikkelen uitgangspuntenruimtelijke kwaliteit endaarmee experimenteren
30 Samenwerking enkennisontwikkeling met bestaande agro-adviesbedrijven
31 Opleiding ontwikkelenvoor relevante erfbetreders
32 Regionale leernetwerken opzettenvooroverstapop vezelteelt
33 Training biobased bouwenvoorbouwers, architecteneningenieurs
34 Technische kennis overmaterialenbundelenenverspreideninde markt
35 Kennislacunes enmythes over toepassing vanbiobaseddoorbreken
ACTIELIJN VI. ONDERZOEK EN INNOVATIE
36 Experimenteren met natuurinclusieve teelt
37 Ontwikkelingvoorwaardenregeneratieve teelt
38 Onderzoeknaaren experimenterenmet waterkwaliteitsverbetering bij vezelteelt
39 Onderzoeknaaren experimentenmet optimale beleidscondities voorvezelteelt
40 Onderzoeknaarde biodiversiteitsbijdrage van vezelteelt
41 Het onderzoekenvande rol vaneenomschakelfonds voorboeren
42 Onderzoeknaarverankering biobased bouwenin(bouw)regelgeving
43 Onderzoeknaarde optimale toepassingvanbiobased bouwmateriaal
44 Verkenning Garantiefonds voorde GWW-sector
45 Onderzoeken bijmengnormbiogrondstoffent.b.v. infratoepassingen
agrarisch domein Industriedomein bouwdomein
algemeen
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN GWW
Building Balance
activiteiten
BIO-VERRIJKT
ASFALT
BIOCOMPOSIETEN
STRAAT/WEGMEUBILAIR
BIOCOMPOSIETEN
VOOR BRUGGEN
BIO-VERRIJKT
BETON
SBIR / IP / PROEFTUINEN
Inkoopprocessen om nog niet marktrijpe propositie
snel naar de markt te brengen samen met RVO
Gemeenten, Provincies, Rijk, RWS, ProRail,
Waterschappen
• Bijmengnormen
• Aanpassen RAW-bestekken met CROW
• Onderzoeken
• Kennisverspreiding
• Cross-oversopdrachtgeversRijk, Gemeenten, Provincies etc.
BIOBASED
GEOTEXTIELEN
BIOBASED
OEVERBESCHERMING
AGRO
grondstoffen
Primaire
verwerking
Secundaire
verwerking
Secundaire
verwerking
Woning
bouw
Utiliteit
GWW
Toepassing
Toepassing
Toepassing
Materialen
Materiaal
Bouw-
elementen
Bouw-
elementen
Toepasbare
producten
GWW
Utiliteit
ACTIELIJN I. HET OPZETTEN EN OPSCHALEN VAN BIOBASED KETENS
1 Opzetten en opschalen vanketens van boeren, verwerkers en bouwers
2 Interbancair overleg voor de ontwikkeling vanfinancieringsconstructies
3 Teelt van vezelgewassenoprijksgronden
ACTIELIJN II. VRAAGSTIMULERING BIJ BOUWERS EN OPDRACHTGEVERS
4 Aanpassen en aanscherpingvannormenom biobased bouwente verankeren
5 Vergroten rol overheid als launching customer van biobased bouwmaterialen
6 Opnemen bonus op biobased materialen insubsidieregelingen
7 Doorontwikkelen van pilotprojecten tot marktrijpe oplossingen in de GWW-sector
8 Afsprakenoverstandaardisatie van lokale uitvragen duurzame woningbouw
9 Biobased indicatorenopnemen in de uitvoeringvande Woondeals
10 Biobased indicatorenopnemen in Bouwstroominitiatieven
11 Ontwikkelen standaard biobased-uitvraag voor inkoopbeleid medeoverheden
12 Ontwikkelen standaard biobased-uitvraag voorwoningcorporaties
13 Ambtelijke ondersteuning gemeenten en provinciesbij procedures
14 Verlaging hypotheektarievenvoor biobased bouwen
15 Ondersteuning vanbouwers
ACTIELIJN III. ACTIVATIE VAN AGRARIËRS EN VERWERKERS
16 Het ontwikkelenvaneengenerieke methode voor carbon credits
17 Proefdraaien carbon credits en garantiefonds voor carbon credits
18 Oprichtenvanbelangenvertegenwoordiging voor vezeltelers en -verwerkers
19 Doorontwikkeling afwegingskader vezelgewassen
20 Opzettenvaneenstimuleringsregeling voor verwerkers vanvezels
21 Biobased incubator voor het ondersteunen van startende verwerkers
22 Ondersteuning keuzes verwerkingstechniekendoor vergelijking kostenenLCA
ACTIELIJN IV. TESTEN EN CERTIFICERING
23 Testfaciliteitencollectief benutten en testvragenbundelen
24 Stimuleren duurzaamheid biogrondstoffen
25 Testprogramma voor vezels, bouwmaterialenenconstructies
26 Stimuleren extra biobased productkaarten in de Nationale Milieudatabase
ACTIELIJN V. KENNISDELING EN ONDERWIJS
27 Opzettenen doorontwikkelen Biobased Campus
28 Biobased leerstof opnemen inkwalificatiedossiers MBO/HBO/WO
29 Ontwikkelen uitgangspuntenruimtelijke kwaliteit endaarmee experimenteren
30 Samenwerking enkennisontwikkeling met bestaande agro-adviesbedrijven
31 Opleiding ontwikkelenvoor relevante erfbetreders
32 Regionale leernetwerken opzettenvooroverstapop vezelteelt
33 Training biobased bouwenvoor bouwers, architecteneningenieurs
34 Technische kennis over materialen bundelen en verspreiden in de markt
35 Kennislacunes en mythes over toepassing van biobased doorbreken
ACTIELIJN VI. ONDERZOEK EN INNOVATIE
36 Experimenteren met natuurinclusieve teelt
37 Ontwikkelingvoorwaardenregeneratieve teelt
38 Onderzoeknaar en experimenterenmet waterkwaliteitsverbetering bij vezelteelt
39 Onderzoeknaar en experimentenmet optimale beleidscondities voor vezelteelt
40 Onderzoeknaarde biodiversiteitsbijdrage van vezelteelt
41 Het onderzoekenvande rol vaneenomschakelfonds voorboeren
42 Onderzoeknaarverankering biobased bouwenin(bouw)regelgeving
43 Onderzoeknaar de optimale toepassingvanbiobased bouwmateriaal
44 Verkenning Garantiefonds voor de GWW-sector
45 Onderzoeken bijmengnorm biogrondstoffen t.b.v. infratoepassingen
Regelingen
5
Voor de zes gekozen product-markt-combinaties zijn op dit moment
aanbieders in de markt. Het is alleen lastig om die producten te slijten binnen
een speelveld waarbij opdrachtgevers hetinitiatief met betrekking tot de
ontwikkeling en uitrol van innovaties naar zich toetrekt. Het idee is omvoor
een aantal product-marktcombinaties (asfalt, bruggenenbeschoeiing) het
proces omte draaien:
1. Opdrachtgeversgeven aan onder welke condities c.q. voorwaarden ze
bereid zijn om oplossingen toe te passen.
2. Er worden inkoopprocessen opgetuigd onder SBIRof IP (zie sheet 130 voor
uitleg) waarop aanbodpartijen kunnen inschrijven.
3. Binnen dit proces kunnen de aanbodpartijen zich (gesubsidieerd)
doorontwikkelen en bewijzen dat zevoldoen aan de gestelde condities.
4. Na die bewijsvoering liggen er binnen de regelingen mogelijkheden om
grotereopdrachten te verstrekken aan de aanbieders die de gestelde
conditeis c.q. voorwaarden.
Acties voor 2024
• Keuzemaken welke regeling past bij welke opgavei.s.m. RVO,PIANOo en
opdrachtgevers metervaring (bijv. gemeente Amsterdam).
• Mensen aannemen die de trajecten inhoudelijk trekken en de
opdrachtgevendecoalities samenbrengt.
• Opdrachtgevendecoalities de opgavelaten formuleren inclusief de
condities, voorwaarden en doelen die aanbieders moeten halen.
• Projectvoorstellen uitwerken voor de afzonderlijkeinkooptrajecten die
opgestartworden.
• Bemensen van de projecten afhankelijk van de roldie RVO en/of PIANOo
gaat spelen in deze processen (is nog niet duidelijk op dit moment).
Building Balance pakt in beginsel het inhoudelijke stuur en zorgtvoor de
coalitievorming.
Met betrekking tot weg- en straatmeubilair en bioverrijkt beton zijn er
voldoende marktrijpeoplossingen op de markt. Voor deze producten zijn
marktactivatie en launching custermership (eventueelvia proeftuinen) de
belangrijksteinterventies. Voor deze twee worden specifieke activators
aangenomen en zijn er middelen beschikbaar omopdrachtgevers testimuleren
de beschikbareoplossingen toe te passen. In 2024 worden de activatoren
actief en zullen zij samen met de RWS-linking-pin een regeling ontwikkelen en
toepasbaar maken.
Met betrekking tot geotextielen dientnog een andere oriëntatie plaats te
vinden.
Regelingen
5
Regeling: SBIR
De SBIR richt zich ideeën die vaak al langer bestaan
(TRL6/7) en brengt oplossingen snel en effectief naar
TRL9. De ontwikkelkosten worden geheel vergoed en via
(grootschalige) pilots wordt een zekere afzet
gegarandeerd. Het vraagt een vergaande onderbouwing
op economisch perspectief en impact. Een SBIR vraagt
een gezamenlijk opdrachtgeverschap van Rijk en
medeoverheden.
Regeling: IP
Een ontwikkeltraject doorlopen met één of meerdere
bedrijven, waarbij commerciële en grootschalige inkoop
zonder nieuwe aanbesteding mogelijk is. Een IP begint
met een inhoudelijke vraagarticulatie, een diepgaande
marktanalyse en een scherpe partnerkeuze. Het
partnerschap kan worden aangegaan met een of met
meer aanbieders. Een IP bestaat uit vier fasen: 1)
vraagarticulatie, 2) mededingingsfase, 3) ontwikkelfase en
4) commerciële fase.
Regeling: Proeftuinen
Bij een proeftuin worden opdrachtnemers en opdrachtgevers die open staan voor de toepassing van marktrijpe, maar
lastig schaalbare proposities aan elkaar gekoppeld. Voorafgaand aan de proeftuin is een SBIR of IP gebruikt om hoger
op de TRL ladder te starten. In verschillende proeftuinen wordt gezamenlijk gewerkt aan bevestigende data waardoor
objectieve en betrouwbare informatie verzameld en de resultaten worden gebundeld in een clusterrapportage. Dit is
vaak ook het moment om tot richtlijnen over te stappen voor de oplossing. Denk daarbij aan inbedding in normeringen
of in RAW bestekken. De projecten die zijn gestart binnen SBIR en/of IP zullen na voltooiing doorschuiven naar de
proeftuinaanpak. Stichting Bouwcirculair heeft de nodige ervaring met deze aanpak.
Regelingen
5
BIO-VERRIJKT
ASFALT
BIOCOMPOSIETEN
VOOR BRUGGEN
BIOBASED
OEVERBESCHERMING
Doel en focus
Doel is om een oplossing van TRL 6/7 naar niveau 9 te krijgen. Meerdere aanbieders
kunnen zich hierop ontwikkelen. Dit kan voor de korte termijn op niet-constructieve,
gedeeltelijk biocomposiet brugdelen. De inschatting is dat op dit moment tenminste vijf
ondernemingen oplossingen bieden die kansrijk zijn.
Resultaten 2024
- Opgeleverd vooronderzoek naar stand van de markt
- Opzetten expertgroep daarvoor
- Samenwerkingsafspraken met mogelijk uitvoerende partij
- Keuze gemaakt in doel, focus en insteek van IP
Aanpak
Door vooronderzoek en verkennende gesprekken gedurende Q1 en Q2, worden afspraken
definitief gemaakt na de zomer door middel van een projecplan.
Relevante partijen
Pianoo, RVO, Lectoraten, ondernemers met aanbod, opdrachtgevende overheden,
Bruggencampus, NGF
Doel en focus
Toepassing op biobased bindmiddelen voor asfalt, zodat er verschillende aanbieders
(inschatting dat er op dit moment tenminste drie aanbieders in de markt zijn) TRL9 kunnen
bereiken.
Resultaten 2024
- Commitment van aantal opdrachtgevende overheden voor uitzetten regeling.
- Focus, aanpak en uitvraag geconcretiseerd.
Aanpak
Samenwerking vinden met bestaande initiatieven (Circuroad) en inventariseren en huidige
stand van zaken. Van daaruit gezamenlijk bepalen welke doelen, voorwaarden en condities
haalbaar zijn. Het projectplan dient het derde kwartaal gereed te zijn.
Relevante partijen
Circuroad, Asfaltkwaliteitsloket, Werkgroep Bitumineuze Werken, ondernemers met
aanbod, opdrachtgevende overheden, PIANOo, RVO
Regelingen
5
Doel en focus
Het stimuleren van inkoop en gebruik van bioverrijkt beton en biocomposieten weg- en
straatmeubilair (launching customership). Er is aanbod maar het ontbreekt aan vertrouwen
en beleidsruimte om concrete inkoopstappen te zetten.
Resultaten 2024
Er is een goede methode bedacht om het gebruik van biocomposieten straat- en
wegmeubilair en bioverrijkt beton te versnellen samen met relevante stakeholders
Aanpak
- Relevante stakeholdersgroep activeren
- Projectplan maken
- Starten met uitvoeren kwartaal 3 van 2024
Relevante partijen
Inkopers overheden, beleidsmakers, Buyer Groups, aanbiedende partijen
BIOCOMPOSIETEN
STRAAT/WEGMEUBILAIR
BIO-VERRIJKT
BETON
BIOBASED
GEOTEXTIELEN
Doel en focus
De impact van dit productsegment is op de specifieke doelen van de NABB vrij laag. Andere
milieu-impactfactoren maken het echter wel noodzakelijk om stappen te zetten.
Resultaten 2024
Duidelijkheid of er op dit productsegement doorgepakt moet worden.
Aanpak
Op basis van verkennende gesprekken met experts en leveranciers wordt een
vooronderzoek gericht op impact, haalbaarheid en stand van de markt van de verschillende
oplossingen
Relevante partijen
Nader in te vallen
DOELGEBRUIK
IN DE BOUW
TEELT VEZEL
GEWASSEN
PRIMARE
VERWERKER
COMPONENT
VERWERKER
SECUNDAIRE
VERWERKER
Onbewerkte oogst
vezelgewas
Gedroogde inerte
vezels
Bouwmateriaal
Prefab bouw
element
recycling
Re-use
composteren
FOCUS
BIOVEZELS BIOTECH BIOCHEMIE
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!)
DOELGEBRUIK
BODEMS
VERDUURZAMING
RENOVATIE
NIEUWBOUW
FLEX
NIEUWBOUW
HOOG
NIEUWBOUW
GRONDGEBONDEN
UTILITEITSBOUW
GWW-SECTOR
GEWASSEN
VLAS
SORGHUM
MISCHANTHUS
ZONNEKROON
RESTSTROMEN
HENNEP
GRAS
HOUT
GRAANSTRO
PRIMARE
VERWERKING
VERBALEN
MECHANISCH
VERVEZELEN
MECHANISCH
HAKSELEN
BIOLOGISCH
THERMISCH
VERWERKING
STROBALEN
VEZELS
(GEHAKSELD)
VEZELS
(VERVEZELD)
CELLULOSE
MEYCELIUM
SCHEVEN /
LEMEN
HARSEN /
LIJMEN / FILLERS
BUFFERSTROKEN
langswaterlopen
STOPPENDEBOER
AKKERBOUWER
NATTE BODEMS
GEMENGD BEDRIJF
Extensiverings-
gebieden
AANGEKOCHT
DOOR OVERHEID
BEHEERGEBIEDEN
MATERIAAL
ISOLATIEWOL
INBLAAS VEZEL
(VERHAKSELD)
INBLAASVEZEL
(VERVEZELD)
INBLAAS
CELLULOSE
HARDE
ISOLATIEPLATEN
MDF-
ALTERNATIEF
SPAANPLAAT
ALTERNATIEF
GIPS
ALTERNATIEF
BALKMATERIAAL
COMPONENT
VERWERKER
PREFAB
STROBOUWER
PREFAB
HSB-BOUWER
BINNENWANDEN
PRODUCENT
PREFAB
INDUSTRIE
ISOLATIEBEDRIJF
SYSTEMEN
PREFAB
WANDEN
PREFAB
VLOEREN
PREFAB SCHUINE
DAKEN
PREFAB PLATTE
DAKEN
INTERIEUR
COMPONENTEN
PREFAB
MODULES
SYSTEM
INTEGRATOR
AANNEMERS
ASSEMBLAGE
BEDRIJVEN
INDUSTRIËLE
WONING
BOUWERS
SECUNDAIRE
VERWERKING
VEZELHENNEP
PRODUCENTEN
VEZELVLAS
PRODUCENTEN
HENNEPSCHEVEN
PRODUCTEN
KALKHENNEP
PRODUCTEN
COMPOSIET
PLATEN
PRODUCTIE
PLATEN
PRODUCENT
SPAANPLAAT
PRODUCENT
CHEMISCH
MODULE
FABRIEKEN
GEVELPLATEN
LANDGOEDEREN
LISDODDE
SUIKER CELLULOSE LIGNINE BITUMEN
DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!)
DOELGEBRUIK
BODEMS
VERDUURZAMING
RENOVATIE
NIEUWBOUW
FLEX
NIEUWBOUW
HOOG
NIEUWBOUW
GRONDGEBONDEN
UTILITEITSBOUW
GWW-SECTOR
GEWASSEN
VLAS
SORGHUM
MISCHANTHUS
ZONNEKROON
RESTSTROMEN
HENNEP
GRAS
HOUT
GRAANSTRO
PRIMARE
VERWERKING
VERBALEN
MECHANISCH
VERVEZELEN
MECHANISCH
HAKSELEN
BIOLOGISCH
THERMISCH
VERWERKING
STROBALEN
VEZELS
(GEHAKSELD)
VEZELS
(VERVEZELD)
CELLULOSE
MEYCELIUM
SCHEVEN /
LEMEN
HARSEN /
LIJMEN / FILLERS
BUFFERSTROKEN
langswaterlopen
STOPPENDEBOER
AKKERBOUWER
NATTE BODEMS
GEMENGD BEDRIJF
Extensiverings-
gebieden
AANGEKOCHT
DOOR OVERHEID
BEHEERGEBIEDEN
MATERIAAL
ISOLATIEWOL
INBLAAS VEZEL
(VERHAKSELD)
INBLAASVEZEL
(VERVEZELD)
INBLAAS
CELLULOSE
HARDE
ISOLATIEPLATEN
MDF-
ALTERNATIEF
SPAANPLAAT
ALTERNATIEF
GIPS
ALTERNATIEF
BALKMATERIAAL
COMPONENT
VERWERKER
STRAW BLOCK
SYSTEMS
STROBLOK
STROTEC
PREFAB
INDUSTRIE
FAAY
WANDEN
SYSTEMEN
PREFAB
WANDEN
PREFAB
VLOEREN
PREFAB SCHUINE
DAKEN
PREFAB PLATTE
DAKEN
INTERIEUR
COMPONENTEN
PREFAB
MODULES
SYSTEM
INTEGRATOR
AANNEMERS
ASSEMBLAGE
BEDRIJVEN
INDUSTRIËLE
WONING
BOUWERS
SECUNDAIRE
VERWERKING
ISOVLAS
GREEN-
INCLUSIVE
EXIE
ISOHEMP
BIOPANEL
ECOR
PLANTICS
CHEMISCH
TAKKENKAMP
ISOLATIE
GEVELPLATEN
LANDGOEDEREN
DUN AGRO
LISDODDE HEMPFLAX
DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!)
DOELGEBRUIK
BODEMS
VERDUURZAMING
RENOVATIE
NIEUWBOUW
FLEX
NIEUWBOUW
HOOG
NIEUWBOUW
GRONDGEBONDEN
UTILITEITSBOUW
GWW-SECTOR
GEWASSEN
VLAS
SORGHUM
MISCHANTHUS
ZONNEKROON
RESTSTROMEN
HENNEP
GRAS
HOUT
GRAANSTRO
PRIMARE
VERWERKING
VERBALEN
MECHANISCH
VERVEZELEN
MECHANISCH
HAKSELEN
BIOLOGISCH
THERMISCH
VERWERKING
STROBALEN
VEZELS
(GEHAKSELD)
VEZELS
(VERVEZELD)
CELLULOSE
MEYCELIUM
SCHEVEN /
LEMEN
HARSEN /
LIJMEN / FILLERS
BUFFERSTROKEN
langswaterlopen
STOPPENDEBOER
AKKERBOUWER
NATTE BODEMS
GEMENGD BEDRIJF
Extensiverings-
gebieden
AANGEKOCHT
DOOR OVERHEID
BEHEERGEBIEDEN
MATERIAAL
ISOLATIEWOL
INBLAAS VEZEL
(VERHAKSELD)
INBLAASVEZEL
(VERVEZELD)
INBLAAS
CELLULOSE
HARDE
ISOLATIEPLATEN
MDF-
ALTERNATIEF
SPAANPLAAT
ALTERNATIEF
GIPS
ALTERNATIEF
BALKMATERIAAL
COMPONENT
VERWERKER
PREFAB
STROBOUWER
PREFAB
HSB-BOUWER
BINNENWANDEN
PRODUCENT
PREFAB
INDUSTRIE
ISOLATIEBEDRIJF
SYSTEMEN
PREFAB
WANDEN
PREFAB
VLOEREN
PREFAB SCHUINE
DAKEN
PREFAB PLATTE
DAKEN
INTERIEUR
COMPONENTEN
PREFAB
MODULES
SYSTEM
INTEGRATOR
AANNEMERS
ASSEMBLAGE
BEDRIJVEN
INDUSTRIËLE
WONING
BOUWERS
SECUNDAIRE
VERWERKING
VEZELHENNEP
PRODUCENTEN
VEZELVLAS
PRODUCENTEN
HENNEPSCHEVEN
PRODUCTEN
KALKHENNEP
PRODUCTEN
COMPOSIET
PLATEN
PRODUCTIE
PLATEN
PRODUCENT
SPAANPLAAT
PRODUCENT
CHEMISCH
MODULE
FABRIEKEN
GEVELPLATEN
LANDGOEDEREN
LISDODDE
18 ton/ ha
Recycled
bouwen
Laag impact
bouwen
Biobased
bouwen
Anders
bouwen
Niet
bouwen
DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!)
DOELGEBRUIK
BODEMS
VERDUURZAMING
RENOVATIE
NIEUWBOUW
FLEX
NIEUWBOUW
HOOG
NIEUWBOUW
GRONDGEBONDEN
UTILITEITSBOUW
GWW-SECTOR
GEWASSEN
VLAS
SORGHUM
MISCHANTHUS
ZONNEKROON
RESTSTROMEN
HENNEP
GRAS
HOUT
GRAANSTRO
PRIMARE
VERWERKING
VERBALEN
MECHANISCH
VERVEZELEN
MECHANISCH
HAKSELEN
BIOLOGISCH
THERMISCH
VERWERKING
STROBALEN
VEZELS
(GEHAKSELD)
VEZELS
(VERVEZELD)
CELLULOSE
MEYCELIUM
SCHEVEN /
LEMEN
HARSEN /
LIJMEN / FILLERS
BUFFERSTROKEN
langswaterlopen
STOPPENDEBOER
AKKERBOUWER
NATTE BODEMS
GEMENGD BEDRIJF
Extensiverings-
gebieden
AANGEKOCHT
DOOR OVERHEID
BEHEERGEBIEDEN
MATERIAAL
ISOLATIEWOL
INBLAAS VEZEL
(VERHAKSELD)
INBLAASVEZEL
(VERVEZELD)
INBLAAS
CELLULOSE
HARDE
ISOLATIEPLATEN
MDF-
ALTERNATIEF
SPAANPLAAT
ALTERNATIEF
GIPS
ALTERNATIEF
BALKMATERIAAL
COMPONENT
VERWERKER
PREFAB
STROBOUWER
PREFAB
HSB-BOUWER
BINNENWANDEN
PRODUCENT
PREFAB
INDUSTRIE
ISOLATIEBEDRIJF
SYSTEMEN
PREFAB
WANDEN
PREFAB
VLOEREN
PREFAB SCHUINE
DAKEN
PREFAB PLATTE
DAKEN
INTERIEUR
COMPONENTEN
PREFAB
MODULES
SYSTEM
INTEGRATOR
AANNEMERS
ASSEMBLAGE
BEDRIJVEN
INDUSTRIËLE
WONING
BOUWERS
SECUNDAIRE
VERWERKING
VEZELHENNEP
PRODUCENTEN
VEZELVLAS
PRODUCENTEN
HENNEPSCHEVEN
PRODUCTEN
KALKHENNEP
PRODUCTEN
COMPOSIET
PLATEN
PRODUCTIE
PLATEN
PRODUCENT
SPAANPLAAT
PRODUCENT
CHEMISCH
MODULE
FABRIEKEN
GEVELPLATEN
LANDGOEDEREN
LISDODDE
15 ton/ ha
DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!)
DOELGEBRUIK
BODEMS
VERDUURZAMING
RENOVATIE
NIEUWBOUW
FLEX
NIEUWBOUW
HOOG
NIEUWBOUW
GRONDGEBONDEN
UTILITEITSBOUW
GWW-SECTOR
GEWASSEN
VLAS
SORGHUM
MISCHANTHUS
ZONNEKROON
RESTSTROMEN
HENNEP
GRAS
HOUT
GRAANSTRO
PRIMARE
VERWERKING
VERBALEN
MECHANISCH
VERVEZELEN
MECHANISCH
HAKSELEN
BIOLOGISCH
THERMISCH
VERWERKING
STROBALEN
VEZELS
(GEHAKSELD)
VEZELS
(VERVEZELD)
CELLULOSE
MEYCELIUM
SCHEVEN /
LEMEN
HARSEN /
LIJMEN / FILLERS
BUFFERSTROKEN
langswaterlopen
STOPPENDEBOER
AKKERBOUWER
NATTE BODEMS
GEMENGD BEDRIJF
Extensiverings-
gebieden
AANGEKOCHT
DOOR OVERHEID
BEHEERGEBIEDEN
MATERIAAL
ISOLATIEWOL
INBLAAS VEZEL
(VERHAKSELD)
INBLAASVEZEL
(VERVEZELD)
INBLAAS
CELLULOSE
HARDE
ISOLATIEPLATEN
MDF-
ALTERNATIEF
SPAANPLAAT
ALTERNATIEF
GIPS
ALTERNATIEF
BALKMATERIAAL
COMPONENT
VERWERKER
PREFAB
STROBOUWER
PREFAB
HSB-BOUWER
BINNENWANDEN
PRODUCENT
PREFAB
INDUSTRIE
ISOLATIEBEDRIJF
SYSTEMEN
PREFAB
WANDEN
PREFAB
VLOEREN
PREFAB SCHUINE
DAKEN
PREFAB PLATTE
DAKEN
INTERIEUR
COMPONENTEN
PREFAB
MODULES
SYSTEM
INTEGRATOR
AANNEMERS
ASSEMBLAGE
BEDRIJVEN
INDUSTRIËLE
WONING
BOUWERS
SECUNDAIRE
VERWERKING
VEZELHENNEP
PRODUCENTEN
VEZELVLAS
PRODUCENTEN
HENNEPSCHEVEN
PRODUCTEN
KALKHENNEP
PRODUCTEN
COMPOSIET
PLATEN
PRODUCTIE
PLATEN
PRODUCENT
SPAANPLAAT
PRODUCENT
CHEMISCH
MODULE
FABRIEKEN
GEVELPLATEN
LANDGOEDEREN
LISDODDE
MECHANISCH
VERVEZELEN
VEZELS
(VERVEZELD)
ISOLATIEWOL
FOCUS – HIER BESTEDEN WE IN BEGINSEL 80%VAN DE TIJD AAN
stro
inblaasmateriaal productie
inblaas renovatie corporaties
inblaas renovatie particulieren
inblaas nieuwbouw industrieel
miscanthus
bindmiddelproductie lignine voor bio-asfalt
bijmengen in beton (bioverrijkt)
hennep isolatiewolproductie
isolatiewol renovatie corporaties
isolatiewol renovatie particulieren
industriële prefab isolatie
prefabstrobalen wanden productie nieuwbouw massief strobouw
reststromen tuinbouw platenproductie
interieurplaat voor renovaties
exterieurplaat voor nieuwbouw
vlas (reststromen) diverse verwerkingsopties platen / kalkhennep / wol / inblaas
exterieur plaat
platenproductie
GRAANSTRO – isolatie inblaas
Wat kost primaire verwerking?
Welke verwerkers willen samenwerken?
Welke rol heeft de verwerker in keten?
Kan de keten zonder coöperatie?
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Hakselen en
ontstoffen
Transport en
opslag
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
Welke grond is geschikt voor oogst stro?
Hoe kan behoefte organische stof worden gecompenseerd?
Zijn alle graansoorten bruikbaar van alle locaties?
Zijn er specifieke kwaliteitseisen aan het stro met gevolgen voor oogsttijdstip?
Hoe intensief is gewas wat zijn eco-effecten (onkruidvrij) heeft grondsoort en bemesting effect op eigenschappen materiaal?
Vervoer
Wie slaat het stro op en wat kost dat?
Welke prijs ontvangt de agrariër?
Wie slaat het product op en wat kost dat?
Wat is de ideale configuratie c.q. specificatie?
Wie is certificaathouder?
Wie regelt de koolstofcertificaten?
Wat leveren koolstofcertificaten op en hoe worden opbrengsten verdeeld?
Hoe sluiten verwerkers aan bij de BB-coalitie?
Welke certificaten nodig?
Wat is het materiaal waard?
Wat wordt er voor betaald?
Is er verschil tussen nieuwbouw en bestaande bouw?
Welke mythes over stor moeten doorbrelen worden?
Wat zijn benefits voor bewoners en eigenaren?
Welke subsidies zijn er beschikbaar?
Wie regisseert de keten (op lange termijn)?
Hoe voorkom je de boer als commodity-supplier
Hoe blijft NL stro waardevoller dan Frans stro?
Hoe droog?
Hoe verbalen?
Kwaliteit?
Biocomposieten buitenkwaliteit (m.u.v. GWW)
Biocomposieten binnenkwaliteit Biocomposieten constructief
Multipurpose gewassen met vergaande extractie noodzaak
Zonnekroon
Sorghum
Biochar
Beheersstromen
Bamboe
Paulowniaboom
Wilgen (grienden)
Lisdodde
FOCUS – HIER BESTEDEN WE IN BEGINSEL 20%VAN DE TIJD AAN
Certificering toepassing
Opleiding bouw, content en cultuur
Certificering bouwmateriaal
Ontwikkeling standaard uitvragen
gemeenten/corporaties -> woondeals
Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten
Inregelen van goede operationele afspraken in de keten
Inpassing in regelingen en subsidies
Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten
Garantieregeling voor koolstofopbrengsten
Opleiden agrariërs en adviseurs
Inpassing GLB/ECO en ANLB
Regeling om investeringen te stimuleren
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Drogen Half fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
Aanscherpen normen
Launching customer overheid
Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie
Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc.
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
Certificering toepassing
Opleiding bouw, content en cultuur
Certificering bouwmateriaal
Ontwikkeling standaard uitvragen
gemeenten/corporaties -> woondeals
Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten
Inregelen van goede operationele afspraken in de keten
Inpassing in regelingen en subsidies
Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten
Garantieregeling voor koolstofopbrengsten
Opleiden agrariërs en adviseurs
Inpassing GLB/ECO en ANLB
Regeling om investeringen te stimuleren
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Drogen Half fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
Aanscherpen normen
Launching customer overheid
Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie
Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc.
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
ONDERDEEL INDICATOR BEPALINGMETHODE EENHEID WEGING
Milieu-prestatie-gebouwen MPG-score
Milieu Prestatie
Gebouwen (MPG)
€/m2
BVO/jaar 1
Secundaire grondstoffen Bill of Material % van massa 2
Biogrondstoffen Bill of Material % van massa 3
2.
KLIMAATIMPACT
Koolstofemissie CO2 - emissie Paris Proof protocol kg/m2
2
BENG-2 NTA8800 kWh/m2
1
BENG-3 NTA8800 % 2
Habitat
Hoogwaardige habitat
soorten
Aantal maatregelen die
leiden tot
st 1
Groenoppervlak Verhouding op perceel
Tekening en
berekening inschrijver
% 1
Afwatering en berging Maatregelen
Toolbox
klimaatbestendige stad
mm/uur 2
Hittestress kavelniveau Maatregelen
Toolbox
klimaatbestendige stad
reductie o
C 1
Hittestress gebouw TO-juli NTA8800 Dagen/jaar 1
3.
ENERGIE
Energiegebruik NTA8800
4.
NATUURINCLUSIVITEIT
5.
KLIMAATADAPTATIE
1.
MILIEUIMPACT &
MATERIAALGEBRUIK Materiaalgebruik
Certificering toepassing
Opleiding bouw, content en cultuur
Certificering bouwmateriaal
Ontwikkeling standaard uitvragen
gemeenten/corporaties -> woondeals
Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten
Inregelen van goede operationele afspraken in de keten
Inpassing in regelingen en subsidies
Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten
Garantieregeling voor koolstofopbrengsten
Opleiden agrariërs en adviseurs
Inpassing GLB/ECO en ANLB
Regeling om investeringen te stimuleren
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Drogen Half fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
Aanscherpen normen
Launching customer overheid
Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie
Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc.
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
Certificering toepassing
Opleiding bouw, content en cultuur
Certificering bouwmateriaal
Ontwikkeling standaard uitvragen
gemeenten/corporaties -> woondeals
Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten
Inregelen van goede operationele afspraken in de keten
Inpassing in regelingen en subsidies
Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten
Garantieregeling voor koolstofopbrengsten
Opleiden agrariërs en adviseurs
Inpassing GLB/ECO en ANLB
Regeling om investeringen te stimuleren
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie
Vervoer
Opslag
Overslag
Drogen Half fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw
Exploitatie Hergebruik
Aanscherpen normen
Launching customer overheid
Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie
Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc.
NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
REGIOTEAMS
BB nieuwbouw
concepten
BB renovatie
concepten
BB verduurzaming
conceptenparticulier
Traditionele bouw
Bouw
concepten
Bouwers
Inblaasstro/ isolatiewol/plaatmaterialen/kalkhennep/composieten
Materialen Secundaire verwerkers
Hakselen/balen Chemische extractie Decorticeren Primaire verwerking
Half fabricaten Primaire verwerkers
graanstro Miscanthus Hennep Reststromen/vlas
Gewassen Agrariërs
Bouwdelen Fabrikanten&onder
aannemers
Fundering Casco / dak/ gevel Interieur/BKT / binnenwand/ etc
UitvoeringBBbouw
Realisatie
Gemeenten
Project
ontwikkelaars
Corporaties
Energie
loketten
Uitvoering
BB
bouw
Biobased
bekendheid
en
Bereidheid
Biobased
beleid
/
visie
Nieuwbouw
Renovatie
corporaties
Renovatie
Particulier
Overheid
vastgoed TEAM
Utiliteitsbouw
TEAM
Reno Particulier
TEAM
Reno Corpo’s
TEAM
Nieuwbouw
TEAM biobased materiaal
en bouwdelen incl testen
en certificeren
TEAM agro en verwerking
Hennep / miscanthus /
graanstro
VERDIENPERSPECTIEFVOOR DE BOER (huidige vezelprijzen)
€ (6.000,00)
€ (4.000,00)
€ (2.000,00)
€ -
€ 2.000,00
€ 4.000,00
€ 6.000,00
Miscanthus (M) Zonnekroon (M) Hennep (E) Graan (E) Mais (E) Sorghum (E) Bamboe Paulownia (M) Lisodde (M)
TEELTSALDO'S / HA
excl CSCC met CSCC low met CSCC high rustgewas (€ 2.000,-) meerjarig (€ 3.000,-)
BOUW
INDUSTRIE (coöperatief)
AGRO
Zaaien Oogsten
Telen
Land
beheer
Land
selectie Vervoer
Opslag
Overslag Drogen
Half
fabricaat
Productie
materiaal
Verwerking
materiaal
Gebouwd
gebouw Exploitatie Hergebruik
emissie
landbewerking
opname
groei
emissie
Oogst - pre-processing, drogen en verwerking tot product en gebouw
opname – emissie = vastlegging
CSC-certificaat
CO2
€
verkoop certificaat
faire verdeling opbrengsten CSC-credits over de keten
StroomschemaConstruction Stored Carbon en CSC-Credits
8%
20%
27%
32%
35%
37%
56%
56%
61%
63%
Faillissementen partijen
Trillingen en resonantie
Dikte van het materiaal
Testen op systeemniveau
Geluidsoverdracht
Jaarrond beschikbaarheid van zelfde kwaliteit
Brand (en branddoorslag naar de buren)
Kosten
Levensduur
Risico op vocht, rot, schimmel en vraat/degradatie
Aandachtspunten
Wat zijn voor jou de belangrijkste aandachtspunten voor de toepassing van biobased bouwmaterialen?
n=77
Waarom niet?
N=77
10%
6%
9%
12%
16%
32%
43%
45%
81%
Anders, namelijk:
Regelgeving en eisen gemeente
Onafhankelijkheid (geopolitieke redenen)
Gezondheid van de medewerkers
Klantvraag
Onderscheidend vermogen
Continuïteit van de organisatie - toekomstproof
Gezondheid van de gebouwen
Ideële overwegingen - verantwoordelijkheid willen nemen
Motivatie
Wat is uw belangrijkste motivatie om iets met biobased te willen doen?
n=77
Waarom wel?
N=77
BIOBASEDROUTE
1. C(O2) opslag in gebouwen (CSC = €’s)
2. Verdringing van CO2-intensieve materialen
3. Nieuw verdienmodel boeren en dus minder Stikstof
4. Verdringing emissie door intensieve veeteelt
5. Makkelijk te industrialiseren = snelheid + prijseffect
6. Betere arbeidsomstandigheden op de bouwplaats
7. Gezonder wonen, werken en leren
8. Versterking lokale economie
9. Alternatief stikstof-en pesticiden afhankelijke monocultuur
10.Herstel biodiversiteit
LET’S DO IT
WAT KUNNEN
GEMEENTEN
Beschrijving
Beleid
● richtinggevend beleidsplan biobased economie (CO2-reductie) bijvoorbeeld Programmakkoord college van B&W
● Het Nieuwe Normaal (of gemeentelijk equivalent) als de basis voor circulaire gebieds- en gebouwontwikkeling - klimaatadaptatie,
energie, ecologie, circulariteit, en/of:
● Convenant toekomstbestendige woningbouw: lokale en regionale bouwers en projectontwikkelaars mobiliseren en samen met
hen ambities formuleren
Ketenvorming
● convenant sluiten in de regio, zoals het Convenant Houtbouw en Biobased bouwen dat de Metropoolregio Amsterdam met meer
dan 140 publieke en private partijen heeft gesloten
● regio activeren op het gebied van biobased bouwen en stimuleren een ketenproject te ontwikkelen met de provincie
NIEUWBOUW - Gemeentelijk grondbeleid / gebiedsontwikkeling / stedebouw
● actief grondbeleid met biobased ambities in percentages als onderdeel van bijv. Het Nieuwe Normaal in de private
koopovereenkomst:
● in stedenbouwkundige plannen al zo vroeg mogelijk rekening houden met hout- en biobased bouwen waardoor de
eigenschappen (en beperkingen) optimaal worden benut
● bij verkoop gemeentegrond in tenders t.b.v. uitgifte van grond 'beoordelingscriteria' opnemen waarbij de marktpartij hoger scoort
als het % biobased materiaal in het planvoorstel hoger ligt
NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Particulier woningbezit
● energieloket en eventuele verduurzamingsregelingen (denk ook aan GVR) stimuleren het gebruik van biobased isolatiematerialen
● informeren van (belangstellende) burgers via bijeenkomsten / uitleggen wat de voordelen zijn van het gebruik van biobased
materialen
● vrije kavels - bij verkoop (potentiële) kopers uitgebreid informeren over biobased bouwen
NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Corporatiebezit
● bij tijdelijke huisvesting biobased bouwen toepassen
● afspraken met lokale woningcorporaties om ook hen actief biobased bouwen/renoveren te laten stimuleren - prestatieafspraken
biobased bouwen en renoveren
● afspraken in de 'Woondeals' - samenwerken met corporaties, overheden en regelingen
NIEUWBOUW - Projectontwikkeling en bouwregie
● signaleren van concrete bouwprojecten met ontwikkelaars en aannemers: gemeente weet in welke projecten biobased een rol kan
spelen en koppelt de keten aan de ontwikkelaar
● signaleren van concrete bouwprojecten met ontwikkelaars en aannemers: gemeente weet in welke projecten biobased een rol kan
spelen en koppelt de keten aan de ontwikkelaar
NIEUWBOUW - Vergunningen en ruimtelijke ordening
● korting op bouwleges (groene bouwleges) of snellere behandeling vergunningaanvraag wanneer projectontwikkelaars/bouwers
aantoonbaar CO2-negatief (klimaatpositief) bouwen
● welstandsnota’s aanpassen: gemeente is actief bezig om de welstandsnota van de jaren '30 woning van de 21e eeuw te koppelen
aan biobased esthetiek, zoals het toepassen van alternatieve gevelmaterialen en het verminderen van CO2-intensieve
gevelmaterialen
● opnemen van biobased in gemeentelijke ruimtelijke plannen (Omgevingsplannen) en afstemmen van vergunningvoorschriften bij
bouw op biobased
NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Gemeentelijk en maatschappelijk vastgoed
● bestaand vastgoed inbreiden, uitbuiken en optoppen, waarbij biobased bouwen vanwege de lichte materialen de voorkeur geniet
● bestaand gemeentelijk vastgoed in portefeuille verduurzamen (isoleren) met biobased materialen
● nieuwbouw gemeentelijk vastgoed conform uitvraag met 'beoordelingscriteria' waarbij de marktpartij hoger scoort als het %
biobased materiaal in het planvoorstel hoger ligt
Agrarisch domein
● kansenkaart van het gebied opstellen, in samenwerking met het waterschap
● keukentafelgesprekken met agrariërs – erfcoaches die bekend zijn met vezelteelten
● integrale benadering (natuur, stikstof, plattelandsontwikkeling)
● gemeente als trekker van een regionaal ketenontwikkelingsproject van Building Balance
● piekbelasters proactief benaderen en de koppeling leggen met omschakelen naar een extensieve wijze van landbouwbedrijven,
waaronder de teelt van vezelgewassen
● informatiebijeenkomsten waarbij de agrarische ondernemers mee worden genomen in de kansen en mogelijkheden aangaande
vezelteelten in hun regio
● actief overleg met provincie en rijk om de huidige subsidies deels te verschuiven naar subsidies voor biobased gewassen voor de
bouw
● koppeling gemeente met NPLG-plannen

More Related Content

Similar to Masterclass Building Balance | Van Plant tot Pand

C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011
C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011
C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011robenans
 
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdf
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdfALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdf
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdfTanjaNolten
 
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAcademielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAvansacademielezing
 
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015Yannick Depr
 
IMARES en offshore windenergie
IMARES en offshore windenergieIMARES en offshore windenergie
IMARES en offshore windenergieChris Westra
 
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?easyFairs_belgium
 
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...buildchem-project
 
Desso Cradle to Cradle concertina
Desso Cradle to Cradle concertinaDesso Cradle to Cradle concertina
Desso Cradle to Cradle concertinacbrummer
 
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieWebinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieEtienneTrum1
 
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzen
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzenProjectkaart 14 _a4___biopark_terneuzen
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzenNews_2002
 
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Partners for Innovation BV
 
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050GreenFacts
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatieakkernaarbos
 

Similar to Masterclass Building Balance | Van Plant tot Pand (20)

C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011
C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011
C2 c powerpointpresentatie 27 oktober 2011
 
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdf
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdfALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdf
ALBA CONCEPTS Workshop BCI – Excellencedag.pdf
 
Intro MIP2 Programma 1
Intro MIP2 Programma 1Intro MIP2 Programma 1
Intro MIP2 Programma 1
 
Doing well by doing good gva
Doing well by doing good gvaDoing well by doing good gva
Doing well by doing good gva
 
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased EconomyAcademielezing  22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
Academielezing 22-1-2020 kansen voor de Biobased Economy
 
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015
SmartMedia_FokusMilieutechniek_Sep2015
 
IMARES en offshore windenergie
IMARES en offshore windenergieIMARES en offshore windenergie
IMARES en offshore windenergie
 
Pitch hoeksche waard
Pitch hoeksche waardPitch hoeksche waard
Pitch hoeksche waard
 
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
 
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...
Startevent KHBO Brugge - 7 februari 2013: Cradle tot cradle als business mode...
 
2018mei - Artikel Biobased Bouwen schaalt op - S&A 2-2018
2018mei - Artikel Biobased Bouwen schaalt op - S&A 2-20182018mei - Artikel Biobased Bouwen schaalt op - S&A 2-2018
2018mei - Artikel Biobased Bouwen schaalt op - S&A 2-2018
 
Desso Cradle to Cradle concertina
Desso Cradle to Cradle concertinaDesso Cradle to Cradle concertina
Desso Cradle to Cradle concertina
 
Zwemmen in duurzaamheid v2
Zwemmen in duurzaamheid v2Zwemmen in duurzaamheid v2
Zwemmen in duurzaamheid v2
 
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieWebinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
 
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzen
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzenProjectkaart 14 _a4___biopark_terneuzen
Projectkaart 14 _a4___biopark_terneuzen
 
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
 
C2C bouwen
C2C bouwenC2C bouwen
C2C bouwen
 
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
 
Dhr Gerritsen
Dhr GerritsenDhr Gerritsen
Dhr Gerritsen
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
 

More from TanjaNolten

Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met Hout
Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met HoutMasterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met Hout
Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met HoutTanjaNolten
 
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwen
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwenMasterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwen
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwenTanjaNolten
 
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptx
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptxTechniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptx
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptxTanjaNolten
 
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?TanjaNolten
 
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdf
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdfWorkshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdf
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdfTanjaNolten
 
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennen
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennenLeren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennen
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennenTanjaNolten
 
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?TanjaNolten
 
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de Bouw
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de BouwBouwen aan de Toekomst: SDG’s in de Bouw
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de BouwTanjaNolten
 
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'TanjaNolten
 
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuin
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuinHackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuin
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuinTanjaNolten
 
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuin voor jong en oud'
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuinvoor jong en oud'Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuinvoor jong en oud'
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuin voor jong en oud'TanjaNolten
 
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptxTanjaNolten
 
Hackathon Scalda Team 12 'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'
Hackathon Scalda Team 12  'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'Hackathon Scalda Team 12  'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'
Hackathon Scalda Team 12 'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'TanjaNolten
 
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR TanjaNolten
 
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinen
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinenHackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinen
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinenTanjaNolten
 
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'TanjaNolten
 
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht De wijk Merwede als groen hart van Utrecht
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht TanjaNolten
 
Inrichting buitenruimte voor sport & spelen
Inrichting buitenruimte voor sport & spelenInrichting buitenruimte voor sport & spelen
Inrichting buitenruimte voor sport & spelenTanjaNolten
 
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgeving
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgevingKlimaatpositief inrichten van de buitenomgeving
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgevingTanjaNolten
 
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR - Een tuin voor jong en oud
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR  - Een tuin voor jong en oudSMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR  - Een tuin voor jong en oud
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR - Een tuin voor jong en oudTanjaNolten
 

More from TanjaNolten (20)

Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met Hout
Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met HoutMasterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met Hout
Masterclass Centrum Hout | (Hoog)Bouwen met Hout
 
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwen
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwenMasterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwen
Masterclass VBI - Remontabel ontwerpen en bouwen
 
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptx
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptxTechniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptx
Techniek NL - Zelfvoorzienende energie in de bouw.pptx
 
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?
CO2 berekenen: Hoe groen is jouw project?
 
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdf
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdfWorkshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdf
Workshop Centrum Hout Duurzaam bouwen met Hout.pdf
 
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennen
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennenLeren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennen
Leren voor Morgen | Circulaire vaardigheden (h)erkennen
 
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?
Climate Cleanup | Hoe groen is jouw project?
 
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de Bouw
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de BouwBouwen aan de Toekomst: SDG’s in de Bouw
Bouwen aan de Toekomst: SDG’s in de Bouw
 
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'
Hackathon Noorderpoort 'Bewegende Ouderen'
 
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuin
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuinHackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuin
Hackathon Herman Brood Academie brengt cultuur in de binnentuin
 
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuin voor jong en oud'
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuinvoor jong en oud'Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuinvoor jong en oud'
Hackathon Landstede 'Inrichting Merwede binnentuin voor jong en oud'
 
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx
2023 11 Hackathon Team 10 Scalda presentatie.pptx
 
Hackathon Scalda Team 12 'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'
Hackathon Scalda Team 12  'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'Hackathon Scalda Team 12  'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'
Hackathon Scalda Team 12 'Een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen'
 
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR
SMARTCirculair Hackathon Team 4 TCR
 
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinen
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinenHackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinen
Hackathon Team 4 TCR inrichting Merwede binnentuinen
 
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'
Hackathon oplossing TCR 'Een tuin voor jong en oud'
 
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht De wijk Merwede als groen hart van Utrecht
De wijk Merwede als groen hart van Utrecht
 
Inrichting buitenruimte voor sport & spelen
Inrichting buitenruimte voor sport & spelenInrichting buitenruimte voor sport & spelen
Inrichting buitenruimte voor sport & spelen
 
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgeving
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgevingKlimaatpositief inrichten van de buitenomgeving
Klimaatpositief inrichten van de buitenomgeving
 
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR - Een tuin voor jong en oud
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR  - Een tuin voor jong en oudSMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR  - Een tuin voor jong en oud
SMARTCirculair Hackathon 2e prijs TCR - Een tuin voor jong en oud
 

Masterclass Building Balance | Van Plant tot Pand

  • 1.
  • 2. KUNNEN WE 900.000WONINGEN BOUWEN EN 6.000.000HUIZEN ISOLEREN BINNEN DE KLIMAATAFSPRAKEN VAN PARIJS MET DE BESTAANDE BOUWPRAKTIJK ??
  • 4.
  • 5.
  • 6. VAN LAND NAAR PAND CO2-verdring Stikstof Water Bodem Biodiversiteit Circulariteit Bouw- productie AGRO INDUSTRIE BOUW C(O2)-opslag Gezondheid Perspectief
  • 7. Klimaat (CO2) Landbouwtransitie Circulariteit 1,6 Mton 50.000 ha 35% NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
  • 13. Recycled bouwen Laag impact bouwen Anders bouwen CARBON BASED DESIGN Niet bouwen Biobased bouwen 2025 2030 2035 2040 2050 Primairniet-hernieuwbaarof primairabiotisch 90% 65% 50% 20% 0% Secundaire grondstoffen 10% 30% 20% 45% 55% Biobasedgrondstoffen 30% 35% 45%
  • 16. Mjøstårnet– 85 meter HOUTBOUWMYTHES ONTKRACHT - Ja, er is voldoende hout in Europa - Ja, hout gaat even lang mee als conventionele materialen. - Nee, hout is niet brandgevaarlijker als constructiemateriaal - Nee, houtbouw is niet duurder dan de gekende bouwpraktijk
  • 17. Recycled bouwen Laag impact bouwen Biobased bouwen Anders bouwen Niet bouwen PRODUCEREN OOGSTEN TRANSPORTEREN BOUWEN TEELT KOOLSTOF OPSLAG EMISSIES DELVEN PRODUCTIE TRANSPORT BOUWEN PRODUCT/BOUW FASE A1-A5 GEBRUIKS FASE B1-B5 EINDE LEVENSDUUR FASE C1-C4 BIOCHAR RECYCLING RE-USE RECYCLING STORTEN RE-USE TIJD LANDBOUW GRONDSTOF BOUW bron: J. Kriegh, C. Magwood, C. Srubar(2017) | bewerkt:GideonBuilding TransitionTribes JAAR X ENERGIE MET BECCS BIO-CHEMIE SOILSTORED CARBON BOUW BOUW AFVAL HERGEBRUIK FASE D
  • 18. CO2 UITSTOOT NAAR TYPE ISOLATIEMATERIAAL (per m2 met een rd 4,7 – module A-C) -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30 cellulose houtvezel vlas hennep glaswol phenol-platen steenwol eps-platen pir-platen CO2 -tot (kg CO2/m2) Biogeen (kg CO2/m2) Saldo (kg CO2/m2) CO2 uitstoot naar type isolatiemateriaal (per m2 met een rd 4,7 - module A-C)
  • 19. HORIZONS - BALLAST NEDAM - AMSTERDAM OPGESLAGEN CO2 – 3.667 ton VERDRONGENCO2 – 4.400 ton DEZE HOEVEELHEIDCO2 OPSLAAN DOOR MIDDEL VAN CCS KOST € 806.300,- Recycled bouwen Laag impact bouwen Biobased bouwen Anders bouwen Niet bouwen
  • 20. Resultaten in 2030 20 30 – 30 – 30
  • 21.
  • 22.
  • 23. VAN LAND NAAR PAND Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik AGRO INDUSTRIE BOUW
  • 25.
  • 26.
  • 27. Building Balance activiteiten Subsidie Nationaal Isolatieprogramma Regelingen GWW-sector Regelingen Landbouw Stimuleren NMD productkaarten Regelingen verwerkerscapaciteit Ministerie LNV 54 miljoen Ministerie I&W 24 miljoen Interventies 55 miljoen Ministerie BZK 4,4 miljoen Ministerie BZK 17,5 miljoen Ministerie EZK 45,2 miljoen NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN
  • 28. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN Building Balance activiteiten Regelingen GWW-sector Regelingen Landbouw Subsidie Nationaal Isolatieprogramma Stimuleren NMD productkaarten Regelingen verwerkerscapaciteit Actielijn I: opzettenen opschaling ketens Actielijn II: vraagstimulering bouw Actielijn III: activering agro en verwerking Actielijn IV: testen en certificeren Actielijn V: kennisdeling en onderwijs Actielijn (VII): samenwerking en versterken Actielijn VI: onderzoeken innovatie DE JUISTE MARKTCONDITIES
  • 29. KERNPUNTEN CONDITONIERING • Biobased bouwen is een noodzakelijke aanvulling op energie en industrie beleid om de klimaat en circulaire doelen in de bouw te halen. • De opschaling van de keten van biobased bouwen is een lange termijn project, waarvan we weten wat er nodig is. Daarom is er voor de lange termijn vertrouwen nodig dat die markt er komt. • We kunnen de landbouw (akkerbouw maar zeker ook de veehouderij) helpen aan een perspectief met rendabele verdienmodellen.
  • 30.
  • 31. ACTIELIJN I. HET OPZETTEN EN OPSCHALEN VAN BIOBASED KETENS 1 Opzettenenopschalenvan ketens vanboeren, verwerkers enbouwers 2 Interbancair overleg voor de ontwikkeling vanfinancieringsconstructies 3 Teelt van vezelgewassenoprijksgronden ACTIELIJN II. VRAAGSTIMULERING BIJ BOUWERS EN OPDRACHTGEVERS 4 Aanpassen en aanscherpingvannormenom biobased bouwente verankeren 5 Vergrotenrol overheid alslaunching customer van biobasedbouwmaterialen 6 Opnemen bonus op biobased materialen insubsidieregelingen 7 Doorontwikkelen vanpilotprojectentot marktrijpe oplossingeninde GWW-sector 8 Afsprakenover standaardisatie van lokale uitvragen duurzame woningbouw 9 Biobased indicatorenopnemen in de uitvoeringvande Woondeals 10 Biobased indicatorenopnemen in Bouwstroominitiatieven 11 Ontwikkelen standaardbiobased-uitvraag voor inkoopbeleid medeoverheden 12 Ontwikkelen standaardbiobased-uitvraag voor woningcorporaties 13 Ambtelijke ondersteuning gemeenten en provinciesbij procedures 14 Verlaging hypotheektarievenvoorbiobased bouwen 15 Ondersteuning vanbouwers ACTIELIJN III. ACTIVATIE VAN AGRARIËRS EN VERWERKERS 16 Het ontwikkelenvaneengenerieke methode voor carbon credits 17 Proefdraaien carbon credits en garantiefonds voor carbon credits 18 Oprichtenvanbelangenvertegenwoordiging voor vezeltelers en -verwerkers 19 Doorontwikkeling afwegingskadervezelgewassen 20 Opzettenvaneenstimuleringsregeling voorverwerkers vanvezels 21 Biobased incubator voor het ondersteunen van startende verwerkers 22 Ondersteuning keuzes verwerkingstechniekendoor vergelijking kostenenLCA ACTIELIJN IV. TESTEN EN CERTIFICERING 23 Testfaciliteitencollectief benutten en testvragenbundelen 24 Stimuleren duurzaamheid biogrondstoffen 25 Testprogramma voorvezels, bouwmaterialenenconstructies 26 Stimuleren extra biobasedproductkaartenin de Nationale Milieudatabase ACTIELIJN V. KENNISDELING EN ONDERWIJS 27 Opzettenen doorontwikkelen Biobased Campus 28 Biobased leerstof opnemen inkwalificatiedossiers MBO/HBO/WO 29 Ontwikkelen uitgangspuntenruimtelijke kwaliteit endaarmee experimenteren 30 Samenwerking enkennisontwikkeling met bestaande agro-adviesbedrijven 31 Opleiding ontwikkelenvoor relevante erfbetreders 32 Regionale leernetwerken opzettenvooroverstapop vezelteelt 33 Training biobased bouwenvoorbouwers, architecteneningenieurs 34 Technische kennis overmaterialenbundelenenverspreideninde markt 35 Kennislacunes enmythes over toepassing vanbiobaseddoorbreken ACTIELIJN VI. ONDERZOEK EN INNOVATIE 36 Experimenteren met natuurinclusieve teelt 37 Ontwikkelingvoorwaardenregeneratieve teelt 38 Onderzoeknaaren experimenterenmet waterkwaliteitsverbetering bij vezelteelt 39 Onderzoeknaaren experimentenmet optimale beleidscondities voorvezelteelt 40 Onderzoeknaarde biodiversiteitsbijdrage van vezelteelt 41 Het onderzoekenvande rol vaneenomschakelfonds voorboeren 42 Onderzoeknaarverankering biobased bouwenin(bouw)regelgeving 43 Onderzoeknaarde optimale toepassingvanbiobased bouwmateriaal 44 Verkenning Garantiefonds voorde GWW-sector 45 Onderzoeken bijmengnormbiogrondstoffent.b.v. infratoepassingen agrarisch domein Industriedomein bouwdomein algemeen NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
  • 32. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN GWW Building Balance activiteiten BIO-VERRIJKT ASFALT BIOCOMPOSIETEN STRAAT/WEGMEUBILAIR BIOCOMPOSIETEN VOOR BRUGGEN BIO-VERRIJKT BETON SBIR / IP / PROEFTUINEN Inkoopprocessen om nog niet marktrijpe propositie snel naar de markt te brengen samen met RVO Gemeenten, Provincies, Rijk, RWS, ProRail, Waterschappen • Bijmengnormen • Aanpassen RAW-bestekken met CROW • Onderzoeken • Kennisverspreiding • Cross-oversopdrachtgeversRijk, Gemeenten, Provincies etc. BIOBASED GEOTEXTIELEN BIOBASED OEVERBESCHERMING
  • 33.
  • 35. ACTIELIJN I. HET OPZETTEN EN OPSCHALEN VAN BIOBASED KETENS 1 Opzetten en opschalen vanketens van boeren, verwerkers en bouwers 2 Interbancair overleg voor de ontwikkeling vanfinancieringsconstructies 3 Teelt van vezelgewassenoprijksgronden ACTIELIJN II. VRAAGSTIMULERING BIJ BOUWERS EN OPDRACHTGEVERS 4 Aanpassen en aanscherpingvannormenom biobased bouwente verankeren 5 Vergroten rol overheid als launching customer van biobased bouwmaterialen 6 Opnemen bonus op biobased materialen insubsidieregelingen 7 Doorontwikkelen van pilotprojecten tot marktrijpe oplossingen in de GWW-sector 8 Afsprakenoverstandaardisatie van lokale uitvragen duurzame woningbouw 9 Biobased indicatorenopnemen in de uitvoeringvande Woondeals 10 Biobased indicatorenopnemen in Bouwstroominitiatieven 11 Ontwikkelen standaard biobased-uitvraag voor inkoopbeleid medeoverheden 12 Ontwikkelen standaard biobased-uitvraag voorwoningcorporaties 13 Ambtelijke ondersteuning gemeenten en provinciesbij procedures 14 Verlaging hypotheektarievenvoor biobased bouwen 15 Ondersteuning vanbouwers ACTIELIJN III. ACTIVATIE VAN AGRARIËRS EN VERWERKERS 16 Het ontwikkelenvaneengenerieke methode voor carbon credits 17 Proefdraaien carbon credits en garantiefonds voor carbon credits 18 Oprichtenvanbelangenvertegenwoordiging voor vezeltelers en -verwerkers 19 Doorontwikkeling afwegingskader vezelgewassen 20 Opzettenvaneenstimuleringsregeling voor verwerkers vanvezels 21 Biobased incubator voor het ondersteunen van startende verwerkers 22 Ondersteuning keuzes verwerkingstechniekendoor vergelijking kostenenLCA ACTIELIJN IV. TESTEN EN CERTIFICERING 23 Testfaciliteitencollectief benutten en testvragenbundelen 24 Stimuleren duurzaamheid biogrondstoffen 25 Testprogramma voor vezels, bouwmaterialenenconstructies 26 Stimuleren extra biobased productkaarten in de Nationale Milieudatabase ACTIELIJN V. KENNISDELING EN ONDERWIJS 27 Opzettenen doorontwikkelen Biobased Campus 28 Biobased leerstof opnemen inkwalificatiedossiers MBO/HBO/WO 29 Ontwikkelen uitgangspuntenruimtelijke kwaliteit endaarmee experimenteren 30 Samenwerking enkennisontwikkeling met bestaande agro-adviesbedrijven 31 Opleiding ontwikkelenvoor relevante erfbetreders 32 Regionale leernetwerken opzettenvooroverstapop vezelteelt 33 Training biobased bouwenvoor bouwers, architecteneningenieurs 34 Technische kennis over materialen bundelen en verspreiden in de markt 35 Kennislacunes en mythes over toepassing van biobased doorbreken ACTIELIJN VI. ONDERZOEK EN INNOVATIE 36 Experimenteren met natuurinclusieve teelt 37 Ontwikkelingvoorwaardenregeneratieve teelt 38 Onderzoeknaar en experimenterenmet waterkwaliteitsverbetering bij vezelteelt 39 Onderzoeknaar en experimentenmet optimale beleidscondities voor vezelteelt 40 Onderzoeknaarde biodiversiteitsbijdrage van vezelteelt 41 Het onderzoekenvande rol vaneenomschakelfonds voorboeren 42 Onderzoeknaarverankering biobased bouwenin(bouw)regelgeving 43 Onderzoeknaar de optimale toepassingvanbiobased bouwmateriaal 44 Verkenning Garantiefonds voor de GWW-sector 45 Onderzoeken bijmengnorm biogrondstoffen t.b.v. infratoepassingen
  • 36. Regelingen 5 Voor de zes gekozen product-markt-combinaties zijn op dit moment aanbieders in de markt. Het is alleen lastig om die producten te slijten binnen een speelveld waarbij opdrachtgevers hetinitiatief met betrekking tot de ontwikkeling en uitrol van innovaties naar zich toetrekt. Het idee is omvoor een aantal product-marktcombinaties (asfalt, bruggenenbeschoeiing) het proces omte draaien: 1. Opdrachtgeversgeven aan onder welke condities c.q. voorwaarden ze bereid zijn om oplossingen toe te passen. 2. Er worden inkoopprocessen opgetuigd onder SBIRof IP (zie sheet 130 voor uitleg) waarop aanbodpartijen kunnen inschrijven. 3. Binnen dit proces kunnen de aanbodpartijen zich (gesubsidieerd) doorontwikkelen en bewijzen dat zevoldoen aan de gestelde condities. 4. Na die bewijsvoering liggen er binnen de regelingen mogelijkheden om grotereopdrachten te verstrekken aan de aanbieders die de gestelde conditeis c.q. voorwaarden. Acties voor 2024 • Keuzemaken welke regeling past bij welke opgavei.s.m. RVO,PIANOo en opdrachtgevers metervaring (bijv. gemeente Amsterdam). • Mensen aannemen die de trajecten inhoudelijk trekken en de opdrachtgevendecoalities samenbrengt. • Opdrachtgevendecoalities de opgavelaten formuleren inclusief de condities, voorwaarden en doelen die aanbieders moeten halen. • Projectvoorstellen uitwerken voor de afzonderlijkeinkooptrajecten die opgestartworden. • Bemensen van de projecten afhankelijk van de roldie RVO en/of PIANOo gaat spelen in deze processen (is nog niet duidelijk op dit moment). Building Balance pakt in beginsel het inhoudelijke stuur en zorgtvoor de coalitievorming. Met betrekking tot weg- en straatmeubilair en bioverrijkt beton zijn er voldoende marktrijpeoplossingen op de markt. Voor deze producten zijn marktactivatie en launching custermership (eventueelvia proeftuinen) de belangrijksteinterventies. Voor deze twee worden specifieke activators aangenomen en zijn er middelen beschikbaar omopdrachtgevers testimuleren de beschikbareoplossingen toe te passen. In 2024 worden de activatoren actief en zullen zij samen met de RWS-linking-pin een regeling ontwikkelen en toepasbaar maken. Met betrekking tot geotextielen dientnog een andere oriëntatie plaats te vinden.
  • 37. Regelingen 5 Regeling: SBIR De SBIR richt zich ideeën die vaak al langer bestaan (TRL6/7) en brengt oplossingen snel en effectief naar TRL9. De ontwikkelkosten worden geheel vergoed en via (grootschalige) pilots wordt een zekere afzet gegarandeerd. Het vraagt een vergaande onderbouwing op economisch perspectief en impact. Een SBIR vraagt een gezamenlijk opdrachtgeverschap van Rijk en medeoverheden. Regeling: IP Een ontwikkeltraject doorlopen met één of meerdere bedrijven, waarbij commerciële en grootschalige inkoop zonder nieuwe aanbesteding mogelijk is. Een IP begint met een inhoudelijke vraagarticulatie, een diepgaande marktanalyse en een scherpe partnerkeuze. Het partnerschap kan worden aangegaan met een of met meer aanbieders. Een IP bestaat uit vier fasen: 1) vraagarticulatie, 2) mededingingsfase, 3) ontwikkelfase en 4) commerciële fase. Regeling: Proeftuinen Bij een proeftuin worden opdrachtnemers en opdrachtgevers die open staan voor de toepassing van marktrijpe, maar lastig schaalbare proposities aan elkaar gekoppeld. Voorafgaand aan de proeftuin is een SBIR of IP gebruikt om hoger op de TRL ladder te starten. In verschillende proeftuinen wordt gezamenlijk gewerkt aan bevestigende data waardoor objectieve en betrouwbare informatie verzameld en de resultaten worden gebundeld in een clusterrapportage. Dit is vaak ook het moment om tot richtlijnen over te stappen voor de oplossing. Denk daarbij aan inbedding in normeringen of in RAW bestekken. De projecten die zijn gestart binnen SBIR en/of IP zullen na voltooiing doorschuiven naar de proeftuinaanpak. Stichting Bouwcirculair heeft de nodige ervaring met deze aanpak.
  • 38. Regelingen 5 BIO-VERRIJKT ASFALT BIOCOMPOSIETEN VOOR BRUGGEN BIOBASED OEVERBESCHERMING Doel en focus Doel is om een oplossing van TRL 6/7 naar niveau 9 te krijgen. Meerdere aanbieders kunnen zich hierop ontwikkelen. Dit kan voor de korte termijn op niet-constructieve, gedeeltelijk biocomposiet brugdelen. De inschatting is dat op dit moment tenminste vijf ondernemingen oplossingen bieden die kansrijk zijn. Resultaten 2024 - Opgeleverd vooronderzoek naar stand van de markt - Opzetten expertgroep daarvoor - Samenwerkingsafspraken met mogelijk uitvoerende partij - Keuze gemaakt in doel, focus en insteek van IP Aanpak Door vooronderzoek en verkennende gesprekken gedurende Q1 en Q2, worden afspraken definitief gemaakt na de zomer door middel van een projecplan. Relevante partijen Pianoo, RVO, Lectoraten, ondernemers met aanbod, opdrachtgevende overheden, Bruggencampus, NGF Doel en focus Toepassing op biobased bindmiddelen voor asfalt, zodat er verschillende aanbieders (inschatting dat er op dit moment tenminste drie aanbieders in de markt zijn) TRL9 kunnen bereiken. Resultaten 2024 - Commitment van aantal opdrachtgevende overheden voor uitzetten regeling. - Focus, aanpak en uitvraag geconcretiseerd. Aanpak Samenwerking vinden met bestaande initiatieven (Circuroad) en inventariseren en huidige stand van zaken. Van daaruit gezamenlijk bepalen welke doelen, voorwaarden en condities haalbaar zijn. Het projectplan dient het derde kwartaal gereed te zijn. Relevante partijen Circuroad, Asfaltkwaliteitsloket, Werkgroep Bitumineuze Werken, ondernemers met aanbod, opdrachtgevende overheden, PIANOo, RVO
  • 39. Regelingen 5 Doel en focus Het stimuleren van inkoop en gebruik van bioverrijkt beton en biocomposieten weg- en straatmeubilair (launching customership). Er is aanbod maar het ontbreekt aan vertrouwen en beleidsruimte om concrete inkoopstappen te zetten. Resultaten 2024 Er is een goede methode bedacht om het gebruik van biocomposieten straat- en wegmeubilair en bioverrijkt beton te versnellen samen met relevante stakeholders Aanpak - Relevante stakeholdersgroep activeren - Projectplan maken - Starten met uitvoeren kwartaal 3 van 2024 Relevante partijen Inkopers overheden, beleidsmakers, Buyer Groups, aanbiedende partijen BIOCOMPOSIETEN STRAAT/WEGMEUBILAIR BIO-VERRIJKT BETON BIOBASED GEOTEXTIELEN Doel en focus De impact van dit productsegment is op de specifieke doelen van de NABB vrij laag. Andere milieu-impactfactoren maken het echter wel noodzakelijk om stappen te zetten. Resultaten 2024 Duidelijkheid of er op dit productsegement doorgepakt moet worden. Aanpak Op basis van verkennende gesprekken met experts en leveranciers wordt een vooronderzoek gericht op impact, haalbaarheid en stand van de markt van de verschillende oplossingen Relevante partijen Nader in te vallen
  • 40.
  • 41. DOELGEBRUIK IN DE BOUW TEELT VEZEL GEWASSEN PRIMARE VERWERKER COMPONENT VERWERKER SECUNDAIRE VERWERKER Onbewerkte oogst vezelgewas Gedroogde inerte vezels Bouwmateriaal Prefab bouw element recycling Re-use composteren FOCUS
  • 42. BIOVEZELS BIOTECH BIOCHEMIE Recycled bouwen Laag impact bouwen Biobased bouwen Anders bouwen Niet bouwen
  • 43. DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!) DOELGEBRUIK BODEMS VERDUURZAMING RENOVATIE NIEUWBOUW FLEX NIEUWBOUW HOOG NIEUWBOUW GRONDGEBONDEN UTILITEITSBOUW GWW-SECTOR GEWASSEN VLAS SORGHUM MISCHANTHUS ZONNEKROON RESTSTROMEN HENNEP GRAS HOUT GRAANSTRO PRIMARE VERWERKING VERBALEN MECHANISCH VERVEZELEN MECHANISCH HAKSELEN BIOLOGISCH THERMISCH VERWERKING STROBALEN VEZELS (GEHAKSELD) VEZELS (VERVEZELD) CELLULOSE MEYCELIUM SCHEVEN / LEMEN HARSEN / LIJMEN / FILLERS BUFFERSTROKEN langswaterlopen STOPPENDEBOER AKKERBOUWER NATTE BODEMS GEMENGD BEDRIJF Extensiverings- gebieden AANGEKOCHT DOOR OVERHEID BEHEERGEBIEDEN MATERIAAL ISOLATIEWOL INBLAAS VEZEL (VERHAKSELD) INBLAASVEZEL (VERVEZELD) INBLAAS CELLULOSE HARDE ISOLATIEPLATEN MDF- ALTERNATIEF SPAANPLAAT ALTERNATIEF GIPS ALTERNATIEF BALKMATERIAAL COMPONENT VERWERKER PREFAB STROBOUWER PREFAB HSB-BOUWER BINNENWANDEN PRODUCENT PREFAB INDUSTRIE ISOLATIEBEDRIJF SYSTEMEN PREFAB WANDEN PREFAB VLOEREN PREFAB SCHUINE DAKEN PREFAB PLATTE DAKEN INTERIEUR COMPONENTEN PREFAB MODULES SYSTEM INTEGRATOR AANNEMERS ASSEMBLAGE BEDRIJVEN INDUSTRIËLE WONING BOUWERS SECUNDAIRE VERWERKING VEZELHENNEP PRODUCENTEN VEZELVLAS PRODUCENTEN HENNEPSCHEVEN PRODUCTEN KALKHENNEP PRODUCTEN COMPOSIET PLATEN PRODUCTIE PLATEN PRODUCENT SPAANPLAAT PRODUCENT CHEMISCH MODULE FABRIEKEN GEVELPLATEN LANDGOEDEREN LISDODDE
  • 44.
  • 45.
  • 47. DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!) DOELGEBRUIK BODEMS VERDUURZAMING RENOVATIE NIEUWBOUW FLEX NIEUWBOUW HOOG NIEUWBOUW GRONDGEBONDEN UTILITEITSBOUW GWW-SECTOR GEWASSEN VLAS SORGHUM MISCHANTHUS ZONNEKROON RESTSTROMEN HENNEP GRAS HOUT GRAANSTRO PRIMARE VERWERKING VERBALEN MECHANISCH VERVEZELEN MECHANISCH HAKSELEN BIOLOGISCH THERMISCH VERWERKING STROBALEN VEZELS (GEHAKSELD) VEZELS (VERVEZELD) CELLULOSE MEYCELIUM SCHEVEN / LEMEN HARSEN / LIJMEN / FILLERS BUFFERSTROKEN langswaterlopen STOPPENDEBOER AKKERBOUWER NATTE BODEMS GEMENGD BEDRIJF Extensiverings- gebieden AANGEKOCHT DOOR OVERHEID BEHEERGEBIEDEN MATERIAAL ISOLATIEWOL INBLAAS VEZEL (VERHAKSELD) INBLAASVEZEL (VERVEZELD) INBLAAS CELLULOSE HARDE ISOLATIEPLATEN MDF- ALTERNATIEF SPAANPLAAT ALTERNATIEF GIPS ALTERNATIEF BALKMATERIAAL COMPONENT VERWERKER STRAW BLOCK SYSTEMS STROBLOK STROTEC PREFAB INDUSTRIE FAAY WANDEN SYSTEMEN PREFAB WANDEN PREFAB VLOEREN PREFAB SCHUINE DAKEN PREFAB PLATTE DAKEN INTERIEUR COMPONENTEN PREFAB MODULES SYSTEM INTEGRATOR AANNEMERS ASSEMBLAGE BEDRIJVEN INDUSTRIËLE WONING BOUWERS SECUNDAIRE VERWERKING ISOVLAS GREEN- INCLUSIVE EXIE ISOHEMP BIOPANEL ECOR PLANTICS CHEMISCH TAKKENKAMP ISOLATIE GEVELPLATEN LANDGOEDEREN DUN AGRO LISDODDE HEMPFLAX
  • 48. DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!) DOELGEBRUIK BODEMS VERDUURZAMING RENOVATIE NIEUWBOUW FLEX NIEUWBOUW HOOG NIEUWBOUW GRONDGEBONDEN UTILITEITSBOUW GWW-SECTOR GEWASSEN VLAS SORGHUM MISCHANTHUS ZONNEKROON RESTSTROMEN HENNEP GRAS HOUT GRAANSTRO PRIMARE VERWERKING VERBALEN MECHANISCH VERVEZELEN MECHANISCH HAKSELEN BIOLOGISCH THERMISCH VERWERKING STROBALEN VEZELS (GEHAKSELD) VEZELS (VERVEZELD) CELLULOSE MEYCELIUM SCHEVEN / LEMEN HARSEN / LIJMEN / FILLERS BUFFERSTROKEN langswaterlopen STOPPENDEBOER AKKERBOUWER NATTE BODEMS GEMENGD BEDRIJF Extensiverings- gebieden AANGEKOCHT DOOR OVERHEID BEHEERGEBIEDEN MATERIAAL ISOLATIEWOL INBLAAS VEZEL (VERHAKSELD) INBLAASVEZEL (VERVEZELD) INBLAAS CELLULOSE HARDE ISOLATIEPLATEN MDF- ALTERNATIEF SPAANPLAAT ALTERNATIEF GIPS ALTERNATIEF BALKMATERIAAL COMPONENT VERWERKER PREFAB STROBOUWER PREFAB HSB-BOUWER BINNENWANDEN PRODUCENT PREFAB INDUSTRIE ISOLATIEBEDRIJF SYSTEMEN PREFAB WANDEN PREFAB VLOEREN PREFAB SCHUINE DAKEN PREFAB PLATTE DAKEN INTERIEUR COMPONENTEN PREFAB MODULES SYSTEM INTEGRATOR AANNEMERS ASSEMBLAGE BEDRIJVEN INDUSTRIËLE WONING BOUWERS SECUNDAIRE VERWERKING VEZELHENNEP PRODUCENTEN VEZELVLAS PRODUCENTEN HENNEPSCHEVEN PRODUCTEN KALKHENNEP PRODUCTEN COMPOSIET PLATEN PRODUCTIE PLATEN PRODUCENT SPAANPLAAT PRODUCENT CHEMISCH MODULE FABRIEKEN GEVELPLATEN LANDGOEDEREN LISDODDE 18 ton/ ha
  • 50. DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!) DOELGEBRUIK BODEMS VERDUURZAMING RENOVATIE NIEUWBOUW FLEX NIEUWBOUW HOOG NIEUWBOUW GRONDGEBONDEN UTILITEITSBOUW GWW-SECTOR GEWASSEN VLAS SORGHUM MISCHANTHUS ZONNEKROON RESTSTROMEN HENNEP GRAS HOUT GRAANSTRO PRIMARE VERWERKING VERBALEN MECHANISCH VERVEZELEN MECHANISCH HAKSELEN BIOLOGISCH THERMISCH VERWERKING STROBALEN VEZELS (GEHAKSELD) VEZELS (VERVEZELD) CELLULOSE MEYCELIUM SCHEVEN / LEMEN HARSEN / LIJMEN / FILLERS BUFFERSTROKEN langswaterlopen STOPPENDEBOER AKKERBOUWER NATTE BODEMS GEMENGD BEDRIJF Extensiverings- gebieden AANGEKOCHT DOOR OVERHEID BEHEERGEBIEDEN MATERIAAL ISOLATIEWOL INBLAAS VEZEL (VERHAKSELD) INBLAASVEZEL (VERVEZELD) INBLAAS CELLULOSE HARDE ISOLATIEPLATEN MDF- ALTERNATIEF SPAANPLAAT ALTERNATIEF GIPS ALTERNATIEF BALKMATERIAAL COMPONENT VERWERKER PREFAB STROBOUWER PREFAB HSB-BOUWER BINNENWANDEN PRODUCENT PREFAB INDUSTRIE ISOLATIEBEDRIJF SYSTEMEN PREFAB WANDEN PREFAB VLOEREN PREFAB SCHUINE DAKEN PREFAB PLATTE DAKEN INTERIEUR COMPONENTEN PREFAB MODULES SYSTEM INTEGRATOR AANNEMERS ASSEMBLAGE BEDRIJVEN INDUSTRIËLE WONING BOUWERS SECUNDAIRE VERWERKING VEZELHENNEP PRODUCENTEN VEZELVLAS PRODUCENTEN HENNEPSCHEVEN PRODUCTEN KALKHENNEP PRODUCTEN COMPOSIET PLATEN PRODUCTIE PLATEN PRODUCENT SPAANPLAAT PRODUCENT CHEMISCH MODULE FABRIEKEN GEVELPLATEN LANDGOEDEREN LISDODDE 15 ton/ ha
  • 51.
  • 52. DE REIS VAN BIOVEZELS VAN LAND NAAR PAND (BEDRIJVEN ZIJN VOORBEELDEN !!!) DOELGEBRUIK BODEMS VERDUURZAMING RENOVATIE NIEUWBOUW FLEX NIEUWBOUW HOOG NIEUWBOUW GRONDGEBONDEN UTILITEITSBOUW GWW-SECTOR GEWASSEN VLAS SORGHUM MISCHANTHUS ZONNEKROON RESTSTROMEN HENNEP GRAS HOUT GRAANSTRO PRIMARE VERWERKING VERBALEN MECHANISCH VERVEZELEN MECHANISCH HAKSELEN BIOLOGISCH THERMISCH VERWERKING STROBALEN VEZELS (GEHAKSELD) VEZELS (VERVEZELD) CELLULOSE MEYCELIUM SCHEVEN / LEMEN HARSEN / LIJMEN / FILLERS BUFFERSTROKEN langswaterlopen STOPPENDEBOER AKKERBOUWER NATTE BODEMS GEMENGD BEDRIJF Extensiverings- gebieden AANGEKOCHT DOOR OVERHEID BEHEERGEBIEDEN MATERIAAL ISOLATIEWOL INBLAAS VEZEL (VERHAKSELD) INBLAASVEZEL (VERVEZELD) INBLAAS CELLULOSE HARDE ISOLATIEPLATEN MDF- ALTERNATIEF SPAANPLAAT ALTERNATIEF GIPS ALTERNATIEF BALKMATERIAAL COMPONENT VERWERKER PREFAB STROBOUWER PREFAB HSB-BOUWER BINNENWANDEN PRODUCENT PREFAB INDUSTRIE ISOLATIEBEDRIJF SYSTEMEN PREFAB WANDEN PREFAB VLOEREN PREFAB SCHUINE DAKEN PREFAB PLATTE DAKEN INTERIEUR COMPONENTEN PREFAB MODULES SYSTEM INTEGRATOR AANNEMERS ASSEMBLAGE BEDRIJVEN INDUSTRIËLE WONING BOUWERS SECUNDAIRE VERWERKING VEZELHENNEP PRODUCENTEN VEZELVLAS PRODUCENTEN HENNEPSCHEVEN PRODUCTEN KALKHENNEP PRODUCTEN COMPOSIET PLATEN PRODUCTIE PLATEN PRODUCENT SPAANPLAAT PRODUCENT CHEMISCH MODULE FABRIEKEN GEVELPLATEN LANDGOEDEREN LISDODDE MECHANISCH VERVEZELEN VEZELS (VERVEZELD) ISOLATIEWOL
  • 53. FOCUS – HIER BESTEDEN WE IN BEGINSEL 80%VAN DE TIJD AAN stro inblaasmateriaal productie inblaas renovatie corporaties inblaas renovatie particulieren inblaas nieuwbouw industrieel miscanthus bindmiddelproductie lignine voor bio-asfalt bijmengen in beton (bioverrijkt) hennep isolatiewolproductie isolatiewol renovatie corporaties isolatiewol renovatie particulieren industriële prefab isolatie prefabstrobalen wanden productie nieuwbouw massief strobouw reststromen tuinbouw platenproductie interieurplaat voor renovaties exterieurplaat voor nieuwbouw vlas (reststromen) diverse verwerkingsopties platen / kalkhennep / wol / inblaas exterieur plaat platenproductie
  • 54. GRAANSTRO – isolatie inblaas Wat kost primaire verwerking? Welke verwerkers willen samenwerken? Welke rol heeft de verwerker in keten? Kan de keten zonder coöperatie? Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Hakselen en ontstoffen Transport en opslag Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik Welke grond is geschikt voor oogst stro? Hoe kan behoefte organische stof worden gecompenseerd? Zijn alle graansoorten bruikbaar van alle locaties? Zijn er specifieke kwaliteitseisen aan het stro met gevolgen voor oogsttijdstip? Hoe intensief is gewas wat zijn eco-effecten (onkruidvrij) heeft grondsoort en bemesting effect op eigenschappen materiaal? Vervoer Wie slaat het stro op en wat kost dat? Welke prijs ontvangt de agrariër? Wie slaat het product op en wat kost dat? Wat is de ideale configuratie c.q. specificatie? Wie is certificaathouder? Wie regelt de koolstofcertificaten? Wat leveren koolstofcertificaten op en hoe worden opbrengsten verdeeld? Hoe sluiten verwerkers aan bij de BB-coalitie? Welke certificaten nodig? Wat is het materiaal waard? Wat wordt er voor betaald? Is er verschil tussen nieuwbouw en bestaande bouw? Welke mythes over stor moeten doorbrelen worden? Wat zijn benefits voor bewoners en eigenaren? Welke subsidies zijn er beschikbaar? Wie regisseert de keten (op lange termijn)? Hoe voorkom je de boer als commodity-supplier Hoe blijft NL stro waardevoller dan Frans stro? Hoe droog? Hoe verbalen? Kwaliteit?
  • 55. Biocomposieten buitenkwaliteit (m.u.v. GWW) Biocomposieten binnenkwaliteit Biocomposieten constructief Multipurpose gewassen met vergaande extractie noodzaak Zonnekroon Sorghum Biochar Beheersstromen Bamboe Paulowniaboom Wilgen (grienden) Lisdodde FOCUS – HIER BESTEDEN WE IN BEGINSEL 20%VAN DE TIJD AAN
  • 56.
  • 57. Certificering toepassing Opleiding bouw, content en cultuur Certificering bouwmateriaal Ontwikkeling standaard uitvragen gemeenten/corporaties -> woondeals Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten Inregelen van goede operationele afspraken in de keten Inpassing in regelingen en subsidies Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten Garantieregeling voor koolstofopbrengsten Opleiden agrariërs en adviseurs Inpassing GLB/ECO en ANLB Regeling om investeringen te stimuleren Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik Aanscherpen normen Launching customer overheid Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
  • 58. Certificering toepassing Opleiding bouw, content en cultuur Certificering bouwmateriaal Ontwikkeling standaard uitvragen gemeenten/corporaties -> woondeals Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten Inregelen van goede operationele afspraken in de keten Inpassing in regelingen en subsidies Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten Garantieregeling voor koolstofopbrengsten Opleiden agrariërs en adviseurs Inpassing GLB/ECO en ANLB Regeling om investeringen te stimuleren Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik Aanscherpen normen Launching customer overheid Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
  • 59. ONDERDEEL INDICATOR BEPALINGMETHODE EENHEID WEGING Milieu-prestatie-gebouwen MPG-score Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) €/m2 BVO/jaar 1 Secundaire grondstoffen Bill of Material % van massa 2 Biogrondstoffen Bill of Material % van massa 3 2. KLIMAATIMPACT Koolstofemissie CO2 - emissie Paris Proof protocol kg/m2 2 BENG-2 NTA8800 kWh/m2 1 BENG-3 NTA8800 % 2 Habitat Hoogwaardige habitat soorten Aantal maatregelen die leiden tot st 1 Groenoppervlak Verhouding op perceel Tekening en berekening inschrijver % 1 Afwatering en berging Maatregelen Toolbox klimaatbestendige stad mm/uur 2 Hittestress kavelniveau Maatregelen Toolbox klimaatbestendige stad reductie o C 1 Hittestress gebouw TO-juli NTA8800 Dagen/jaar 1 3. ENERGIE Energiegebruik NTA8800 4. NATUURINCLUSIVITEIT 5. KLIMAATADAPTATIE 1. MILIEUIMPACT & MATERIAALGEBRUIK Materiaalgebruik
  • 60. Certificering toepassing Opleiding bouw, content en cultuur Certificering bouwmateriaal Ontwikkeling standaard uitvragen gemeenten/corporaties -> woondeals Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten Inregelen van goede operationele afspraken in de keten Inpassing in regelingen en subsidies Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten Garantieregeling voor koolstofopbrengsten Opleiden agrariërs en adviseurs Inpassing GLB/ECO en ANLB Regeling om investeringen te stimuleren Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik Aanscherpen normen Launching customer overheid Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
  • 61. Certificering toepassing Opleiding bouw, content en cultuur Certificering bouwmateriaal Ontwikkeling standaard uitvragen gemeenten/corporaties -> woondeals Kloppende keten-businesscaseen goede afspraken in de keten Inregelen van goede operationele afspraken in de keten Inpassing in regelingen en subsidies Ontwikkelen generieke methode koolstofcertificaten Garantieregeling voor koolstofopbrengsten Opleiden agrariërs en adviseurs Inpassing GLB/ECO en ANLB Regeling om investeringen te stimuleren Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik Aanscherpen normen Launching customer overheid Regeneratieve methoden ontwikkelen Marktactivatie Samenwerking Nationaal Groeifonds TBL en BC, City Deal, Mooi Nederland, TKI’s, Verbouwstomen etc. NATIONALE AANPAK BIOBASED BOUWEN INTERVENTIES
  • 62. REGIOTEAMS BB nieuwbouw concepten BB renovatie concepten BB verduurzaming conceptenparticulier Traditionele bouw Bouw concepten Bouwers Inblaasstro/ isolatiewol/plaatmaterialen/kalkhennep/composieten Materialen Secundaire verwerkers Hakselen/balen Chemische extractie Decorticeren Primaire verwerking Half fabricaten Primaire verwerkers graanstro Miscanthus Hennep Reststromen/vlas Gewassen Agrariërs Bouwdelen Fabrikanten&onder aannemers Fundering Casco / dak/ gevel Interieur/BKT / binnenwand/ etc UitvoeringBBbouw Realisatie Gemeenten Project ontwikkelaars Corporaties Energie loketten Uitvoering BB bouw Biobased bekendheid en Bereidheid Biobased beleid / visie Nieuwbouw Renovatie corporaties Renovatie Particulier Overheid vastgoed TEAM Utiliteitsbouw TEAM Reno Particulier TEAM Reno Corpo’s TEAM Nieuwbouw TEAM biobased materiaal en bouwdelen incl testen en certificeren TEAM agro en verwerking Hennep / miscanthus / graanstro
  • 63. VERDIENPERSPECTIEFVOOR DE BOER (huidige vezelprijzen) € (6.000,00) € (4.000,00) € (2.000,00) € - € 2.000,00 € 4.000,00 € 6.000,00 Miscanthus (M) Zonnekroon (M) Hennep (E) Graan (E) Mais (E) Sorghum (E) Bamboe Paulownia (M) Lisodde (M) TEELTSALDO'S / HA excl CSCC met CSCC low met CSCC high rustgewas (€ 2.000,-) meerjarig (€ 3.000,-)
  • 64.
  • 65. BOUW INDUSTRIE (coöperatief) AGRO Zaaien Oogsten Telen Land beheer Land selectie Vervoer Opslag Overslag Drogen Half fabricaat Productie materiaal Verwerking materiaal Gebouwd gebouw Exploitatie Hergebruik emissie landbewerking opname groei emissie Oogst - pre-processing, drogen en verwerking tot product en gebouw opname – emissie = vastlegging CSC-certificaat CO2 € verkoop certificaat faire verdeling opbrengsten CSC-credits over de keten StroomschemaConstruction Stored Carbon en CSC-Credits
  • 66.
  • 67. 8% 20% 27% 32% 35% 37% 56% 56% 61% 63% Faillissementen partijen Trillingen en resonantie Dikte van het materiaal Testen op systeemniveau Geluidsoverdracht Jaarrond beschikbaarheid van zelfde kwaliteit Brand (en branddoorslag naar de buren) Kosten Levensduur Risico op vocht, rot, schimmel en vraat/degradatie Aandachtspunten Wat zijn voor jou de belangrijkste aandachtspunten voor de toepassing van biobased bouwmaterialen? n=77 Waarom niet? N=77
  • 68. 10% 6% 9% 12% 16% 32% 43% 45% 81% Anders, namelijk: Regelgeving en eisen gemeente Onafhankelijkheid (geopolitieke redenen) Gezondheid van de medewerkers Klantvraag Onderscheidend vermogen Continuïteit van de organisatie - toekomstproof Gezondheid van de gebouwen Ideële overwegingen - verantwoordelijkheid willen nemen Motivatie Wat is uw belangrijkste motivatie om iets met biobased te willen doen? n=77 Waarom wel? N=77
  • 69. BIOBASEDROUTE 1. C(O2) opslag in gebouwen (CSC = €’s) 2. Verdringing van CO2-intensieve materialen 3. Nieuw verdienmodel boeren en dus minder Stikstof 4. Verdringing emissie door intensieve veeteelt 5. Makkelijk te industrialiseren = snelheid + prijseffect 6. Betere arbeidsomstandigheden op de bouwplaats 7. Gezonder wonen, werken en leren 8. Versterking lokale economie 9. Alternatief stikstof-en pesticiden afhankelijke monocultuur 10.Herstel biodiversiteit
  • 72. Beschrijving Beleid ● richtinggevend beleidsplan biobased economie (CO2-reductie) bijvoorbeeld Programmakkoord college van B&W ● Het Nieuwe Normaal (of gemeentelijk equivalent) als de basis voor circulaire gebieds- en gebouwontwikkeling - klimaatadaptatie, energie, ecologie, circulariteit, en/of: ● Convenant toekomstbestendige woningbouw: lokale en regionale bouwers en projectontwikkelaars mobiliseren en samen met hen ambities formuleren Ketenvorming ● convenant sluiten in de regio, zoals het Convenant Houtbouw en Biobased bouwen dat de Metropoolregio Amsterdam met meer dan 140 publieke en private partijen heeft gesloten ● regio activeren op het gebied van biobased bouwen en stimuleren een ketenproject te ontwikkelen met de provincie NIEUWBOUW - Gemeentelijk grondbeleid / gebiedsontwikkeling / stedebouw ● actief grondbeleid met biobased ambities in percentages als onderdeel van bijv. Het Nieuwe Normaal in de private koopovereenkomst: ● in stedenbouwkundige plannen al zo vroeg mogelijk rekening houden met hout- en biobased bouwen waardoor de eigenschappen (en beperkingen) optimaal worden benut
  • 73. ● bij verkoop gemeentegrond in tenders t.b.v. uitgifte van grond 'beoordelingscriteria' opnemen waarbij de marktpartij hoger scoort als het % biobased materiaal in het planvoorstel hoger ligt NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Particulier woningbezit ● energieloket en eventuele verduurzamingsregelingen (denk ook aan GVR) stimuleren het gebruik van biobased isolatiematerialen ● informeren van (belangstellende) burgers via bijeenkomsten / uitleggen wat de voordelen zijn van het gebruik van biobased materialen ● vrije kavels - bij verkoop (potentiële) kopers uitgebreid informeren over biobased bouwen NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Corporatiebezit ● bij tijdelijke huisvesting biobased bouwen toepassen ● afspraken met lokale woningcorporaties om ook hen actief biobased bouwen/renoveren te laten stimuleren - prestatieafspraken biobased bouwen en renoveren ● afspraken in de 'Woondeals' - samenwerken met corporaties, overheden en regelingen NIEUWBOUW - Projectontwikkeling en bouwregie ● signaleren van concrete bouwprojecten met ontwikkelaars en aannemers: gemeente weet in welke projecten biobased een rol kan spelen en koppelt de keten aan de ontwikkelaar
  • 74. ● signaleren van concrete bouwprojecten met ontwikkelaars en aannemers: gemeente weet in welke projecten biobased een rol kan spelen en koppelt de keten aan de ontwikkelaar NIEUWBOUW - Vergunningen en ruimtelijke ordening ● korting op bouwleges (groene bouwleges) of snellere behandeling vergunningaanvraag wanneer projectontwikkelaars/bouwers aantoonbaar CO2-negatief (klimaatpositief) bouwen ● welstandsnota’s aanpassen: gemeente is actief bezig om de welstandsnota van de jaren '30 woning van de 21e eeuw te koppelen aan biobased esthetiek, zoals het toepassen van alternatieve gevelmaterialen en het verminderen van CO2-intensieve gevelmaterialen ● opnemen van biobased in gemeentelijke ruimtelijke plannen (Omgevingsplannen) en afstemmen van vergunningvoorschriften bij bouw op biobased NIEUWBOUW EN BESTAANDE BOUW - Gemeentelijk en maatschappelijk vastgoed ● bestaand vastgoed inbreiden, uitbuiken en optoppen, waarbij biobased bouwen vanwege de lichte materialen de voorkeur geniet ● bestaand gemeentelijk vastgoed in portefeuille verduurzamen (isoleren) met biobased materialen ● nieuwbouw gemeentelijk vastgoed conform uitvraag met 'beoordelingscriteria' waarbij de marktpartij hoger scoort als het % biobased materiaal in het planvoorstel hoger ligt
  • 75. Agrarisch domein ● kansenkaart van het gebied opstellen, in samenwerking met het waterschap ● keukentafelgesprekken met agrariërs – erfcoaches die bekend zijn met vezelteelten ● integrale benadering (natuur, stikstof, plattelandsontwikkeling) ● gemeente als trekker van een regionaal ketenontwikkelingsproject van Building Balance ● piekbelasters proactief benaderen en de koppeling leggen met omschakelen naar een extensieve wijze van landbouwbedrijven, waaronder de teelt van vezelgewassen ● informatiebijeenkomsten waarbij de agrarische ondernemers mee worden genomen in de kansen en mogelijkheden aangaande vezelteelten in hun regio ● actief overleg met provincie en rijk om de huidige subsidies deels te verschuiven naar subsidies voor biobased gewassen voor de bouw ● koppeling gemeente met NPLG-plannen