Download luận án tiến sĩ ngành Hồ Chí Minh học với đề tài: Xây dựng phong cách làm việc Hồ Chí Minh cho cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân hiện nay, cho các bạn tham khảo Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://baocaothuctap.net

1. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU TRANG
XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC
HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN
CÁC HỌC VIỆN CÔNG AN NHÂN DÂN HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC
HÀ NỘI - 2019

2. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU TRANG
XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC
HỒ CHÍ MINH CHO CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN
CÁC HỌC VIỆN CÔNG AN NHÂN DÂN HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC
MÃ SỐ: 62 31 02 04
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. PHẠM NGỌC ANH
PGS.TS. BÙI ĐÌNH PHONG
HÀ NỘI - 2019

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung
thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo
quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Thu Trang

4. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 6
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 6
1.2. Kết quả nghiên cứu đã đạt được và những vấn đề luận án cần tiếp tục
giải quyết 21
Chương 2: PHONG CÁCH LÀM VIỆC HỒ CHÍ MINH - NHỮNG VẤN ĐỀ
LÝ LUẬN 25
2.1. Các khái niệm cơ bản 25
2.2. Đặc trưng phong cách làm việc Hồ Chí Minh 32
2.3. Nội dung chủ yếu của phong cách làm việc Hồ Chí Minh 39
2.4. Giá trị của phong cách làm việc Hồ Chí Minh 60
Chương 3: THỰC TRẠNG VÀ YÊU CẦU ĐẶT RA TRONG XÂY DỰNG
PHONG CÁCH LÀM VIỆC CHO CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN CÁC HỌC VIỆN
CÔNG AN NHÂN DÂN THEO PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH 64
3.1. Đặc điểm tình hình cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân 64
3.2. Thực trạng xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng viên các
Học viện Công an nhân dân theo phong cách Hồ Chí Minh 72
3.3. Yêu cầu đặt ra trong xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng
viên các Học viện Công an nhân dân theo phong cách Hồ Chí Minh 103
Chương 4: NỘI DUNG, GIẢI PHÁP XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC
CHO CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN CÁC HỌC VIỆN CÔNG AN NHÂN DÂN
HIỆN NAY THEO PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH 111
4.1. Những nhân tố tác động đến xây dựng phong cách làm việc của cán bộ,
giảng viên cácHọc viện Công an nhân dân hiện nay 111
4.2. Nội dung xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng viên các
Học viện Công an nhân dân theo phong cách Hồ Chí Minh 115
4.3. Giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng viên các
Học viện Công an nhân dân theo phong cách Hồ Chí Minh 124
KẾT LUẬN 145
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 148
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 149

5. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ANND : An ninh nhân dân
CAND : Công an nhân dân
CSND : Cảnh sát nhân dân
PCLV : Phong cách làm việc

6. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Phong cách Hồ Chí Minh là sự kết tinh từ tinh hoa văn hoá dân tộc và nhân
loại, là di sản tinh thần quý báu của nhân dân ta, giá trị hợp thành nền văn hoá Việt
Nam. Phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể bao gồm: phong cách tư duy;
phong cách diễn đạt; phong cách làm việc (PCLV); phong cách ứng xử; phong cách
sinh hoạt. Trong đó, PCLV Hồ Chí Minh là một yếu tố đặc sắc tạo nên nhân cách
Hồ Chí Minh - mẫu mực của một lãnh tụ chính trị và nhà khoa học chân chính,
thấm nhuần chủ nghĩa nhân văn cao cả và triết lý hành động vì con người của một
nhà văn hoá lớn. PCLV Hồ Chí Minh không chỉ là chuẩn mực cho việc rèn luyện
phong cách của cán bộ, đảng viên mà còn bồi dưỡng nhân cách cho các thế hệ
người Việt Nam hôm nay và mai sau.
Hiện nay, đất nước ta đang đứng trước những thời cơ, thuận lợi để phát triển
nhanh và bền vững, nhưng cũng tiềm ẩn không ít những khó khăn, thách thức trong
bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường. Các thế lực thù
địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước ta với nhiều thủ
đoạn, trong đó có chiến lược “diễn biến hoà bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự
chuyển hoá”, “phi chính trị hoá” các lực lượng vũ trang nhân dân. Bên cạnh đó, tình
trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ,
đảng viên, công chức; sự tồn tại và diễn biến phức tạp của tệ quan liêu, tham nhũng,
lãng phí đang gây nhiều bức xúc trong nhân dân. Thực tiễn trên đặt ra những yêu
cầu lớn trong việc tu dưỡng, rèn luyện những phẩm chất chính trị, đạo đức, phong
cách của mỗi cán bộ, đảng viên. Ngày 15/5/2016, Bộ Chính trị ra Chỉ thị số 05-
CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh”. Việc nghiên cứu, học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách đặc biệt
là PCLV Hồ Chí Minh là yêu cầu cần thiết để hoàn thiện phong cách, phẩm chất và
năng lực đối với mọi cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Các Học viện Công an nhân dân (CAND) có nhiệm vụ giáo dục, đào tạo,
nghiên cứu khoa học của lực lượng, phục vụ sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ
gìn trật tự, an toàn xã hội. Để đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ công tác, cán bộ,

7. 2
giảng viên các Học viện CAND cần đảm bảo không chỉ về phẩm chất chính trị, đạo
đức, trình độ, năng lực chuyên môn vững vàng mà phải có phương pháp, lề lối,
PCLV phù hợp để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Nhận thức vấn đề PCLV của cán bộ, giảng viên là yếu tố then chốt của công
tác giáo dục, đào tạo, xác định uy tín, vị thế của cán bộ, giảng viên và các Học viện
CAND nên trong quá trình phát triển, các Học viện CAND đã không ngừng chăm lo,
xây dựng, rèn luyện, bồi dưỡng họ mọi mặt về phẩm chất, năng lực, đặc biệt là xây
dựng PCLV theo phong cách Hồ Chí Minh, gắn liền với nhiệm vụ đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục, đào tạo trong CAND, xây dựng phong cách người Công an “Bản
lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”. Qua quá trình xây dựng, đại bộ phận cán bộ,
giảng viên các Học viện CAND đã có PCLV khoa học, đổi mới, sáng tạo, tích cực,
luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, so với yêu cầu, nhiệm
vụ, PCLV của cán bộ, giảng viên các Học viện CAND vẫn chưa ngang tầm với yêu
cầu của thực tiễn công tác, vẫn còn một bộ phận cán bộ, giảng viên bộc lộ hạn chế về
PCLV, chưa thực sự tiêu biểu về PCLV khoa học, dân chủ, quần chúng, chưa thực sự
nêu gương; sự chỉ đạo xây dựng PCLV của một số Học viện còn chưa được sâu sát
và đảm bảo tính đồng bộ. Những sự tồn tại đó nếu không được thường xuyên quan
tâm, bồi dưỡng, xây dựng sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công tác giáo
dục, đào tạo của các Học viện CAND, trong khi hệ thống các Học viện CAND đang
ngày càng được mở rộng và phát triển về mọi mặt.
Do đó, xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND hiện nay
theo phong cách Hồ Chí Minh để đảm bảo yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo, góp
phần xây dựng phong cách người cán bộ, giảng viên CAND bản lĩnh, nhân văn, vì
nhân dân phục vụ, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của lực lượng
CAND trong tình hình mới là vấn đề mang ý nghĩa lý luận, thực tiễn sâu sắc và mục
tiêu chiến lược, lâu dài.
Với ý nghĩa nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Xây dựng phong cách làm
việc Hồ Chí Minh cho cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân hiện
nay” làm luận án tiến sỹ, chuyên ngành Hồ Chí Minh học.

8. 3
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Nghiên cứu hệ thống nội dung PCLV của Hồ Chí Minh và vận dụng vào
đánh giá thực trạng xây dựng PCLV của cán bộ, giảng viên các Học viện CAND,
trên cơ sở đó, xác định nội dung, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng
PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND hiện nay theo phong cách Hồ
Chí Minh.
2.2. Nhiệm vụ
Một là, tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án.
Hai là, phân tích làm rõ các khái niệm “phong cách”, “phong cách Hồ Chí
Minh”, “phong cách làm việc Hồ Chí Minh”, “xây dựng phong cách làm việc” và
“cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân”; đặc trưng, những nội dung
PCLV của Hồ Chí Minh.
Ba là, khái quát những nét cơ bản về cán bộ, giảng viên các Học viện
CAND: đặc điểm, vai trò, chức năng, nhiệm vụ. Phân tích thực trạng xây dựng
PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND theo phong cách Hồ Chí Minh,
những mặt tích cực, hạn chế, nguyên nhân và những yêu cầu đặt ra.
Bốn là, xác định những nhân tố tác động; nội dung và đề xuất các giải pháp
xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND hiện nay theo phong
cách Hồ Chí Minh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Phong cách làm việc của Hồ Chí Minh và xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng
viên các Học viện CAND.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu PCLV của Hồ Chí Minh và vận
dụng vào xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND theo phong
cách Hồ Chí Minh, làm rõ nội dung và đề xuất các nhóm giải pháp xây dựng PCLV
cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND theo phong cách Hồ Chí Minh.
Về thời gian: Nghiên cứu PCLV của Hồ Chí Minh thể hiện trong cuộc đời
hoạt động cách mạng của Người; sự vận dụng xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng

9. 4
viên các Học viện CAND theo phong cách Hồ Chí Minh từ năm học 2013 - 2014
(tính mốc thời gian kể từ khi có Nghị quyết số 17-NQ/ĐUCA của Đảng uỷ Công an
Trung ương và Chỉ thị số 13-CT/BCA của Bộ trưởng Bộ Công an ngày 28/10/2014
về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong Công an nhân dân”) đến
năm học 2018 - 2019.
Về không gian: Cán bộ, giảng viên các Học viện CAND bao gồm: Học viện
An ninh nhân dân (ANND), Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND), Học viện Chính
trị CAND, riêng Học viện Quốc tế (Bộ Công an), do tính chất đặc thù của ngành
nên tác giả không khảo sát.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây
dựng lực lượng CAND nói chung và xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên các Học
viện CAND nói riêng.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở tuân thủ phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa Mác - Lênin đó
là phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật
lịch sử, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu: phương pháp lôgíc kết hợp
với phương pháp lịch sử; phương pháp phân tích; phương pháp tổng hợp; phương
pháp lý luận gắn liền với thực tiễn; phương pháp thống kê, phương pháp so sánh.
Phương pháp lôgíc được sử dụng nhằm khai thác, đánh giá những thành tựu,
hạn chế và yêu cầu trong xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện
CAND theo phong cách Hồ Chí Minh. Phương pháp lịch sử để phân tích các vấn đề
có liên quan đến quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện của các chủ thể xây dựng
PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND.
Phương pháp phân tích tổng hợp giúp làm rõ những thành tựu, hạn chế trong
xây dựng PCLV của cán bộ, giảng viên từ năm học 2013 - 2014 đến nay. Phương
pháp thống kê tác giả sử dụng khi xây dựng các bảng biểu thống kê về số lượng, kết
quả hoạt động công tác mọi mặt của cán bộ, giảng viên từ năm học 2013 - 2014 đến

10. 5
năm học 2018 - 2019. Phương pháp so sánh được sử dụng để so sánh, đối chiếu
hiệu quả PCLV của cán bộ, giảng viên thể hiện qua kết quả công tác mọi mặt ở các
năm học.
5. Những đóng góp khoa học của luận án
- Luận án làm rõ khái niệm phong cách; phong cách Hồ Chí Minh; phong
cách làm việc Hồ Chí Minh; xây dựng phong cách làm việc; cán bộ, giảng viên các
Học viện CAND; phân tích một số khía cạnh về đặc trưng của PCLV Hồ Chí Minh.
- Đánh giá tổng quát về vị trí, vai trò, đặc điểm hoạt động, công tác của cán
bộ, giảng viên các Học viện CAND, thực trạng, yêu cầu đặt ra trong xây dựng
PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND theo phong cách Hồ Chí Minh.
- Nêu một số nội dung và đề xuất giải pháp cơ bản xây dựng PCLV cho cán
bộ, giảng viên các Học viện CAND hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh.
6. Ý nghĩa của luận án
- Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần luận giải các khía cạnh về PCLV của
Hồ Chí Minh, từ đó cung cấp luận cứ, cơ sở khoa học cho việc đề xuất, thực thi chính
sách liên quan đến việc bồi dưỡng, giáo dục, xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên các
Học viện CAND có PCLV quần chúng, khoa học, dân chủ - tập thể, nêu gương.
- Làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu, học tập, giảng dạy các chuyên
ngành của khoa học chính trị và khoa học CAND. Đồng thời, làm cơ sở để các đơn vị
tham mưu, vận dụng, xây dựng, phát triển lực lượng CAND trong tình hình hiện nay.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận
án được kết cấu thành 4 chương, 12 tiết.
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án.
Chương 2: Phong cách làm việc Hồ Chí Minh - Những vấn đề lý luận.
Chương 3: Thực trạng và yêu cầu đặt ra trong xây dựng phong cách làm việc
cho cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân theo phong cách Hồ Chí Minh.
Chương 4: Nội dung, giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ,
giảng viên các Học viện Công an nhân dân hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh.

11. 6
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến phong cách và phong
cách làm việc Hồ Chí Minh
Cuốn Phương pháp và phong cách Hồ Chí Minh [70] của Đặng Xuân Kỳ
(chủ biên), tác giả luận giải những vấn đề cơ bản, cốt lõi của phong cách Hồ Chí
Minh: “Phong cách Hồ Chí Minh là sự tổng hợp của: Phong cách tư duy, phong
cách làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử, phong cách sinh hoạt. Năm
mặt chủ yếu này tạo thành hệ thống phong cách Hồ Chí Minh” [70, tr.133-134]. Ở
Hồ Chí Minh có sự liên hệ giữa tư tưởng với hành động, lời nói với việc làm, là
phong cách điển hình, mẫu mực của người cách mạng, có ý nghĩa giáo dục rất sâu
sắc đối với các thế hệ cán bộ cách mạng, tác giả khẳng định “Người đã có một
phong cách mẫu mực để tiến hành công tác và thực hiện sự lãnh đạo của Đảng, giải
quyết đúng đắn và thoả đáng các mối quan hệ; PCLV Hồ Chí Minh không chỉ tác
động đến nhận thức mà còn cảm hoá cả trái tim con người. Qua PCLV của Hồ Chí
Minh, mọi người đến với Đảng, tiếp nhận sự lãnh đạo của Đảng không phải chỉ
bằng lý trí, mà còn bằng tình cảm sâu sắc của chính mình” [70, tr.153]. Đây là công
trình nghiên cứu công phu về hệ thống phong cách Hồ Chí Minh, trong đó có nội
dung PCLV Hồ Chí Minh, là nguồn tài liệu để tác giả tham khảo, kế thừa khi
nghiên cứu viết luận án.
Cuốn Hồ Chí Minh với cách mạng Việt Nam - Cuộc đời, sự nghiệp và đạo
đức do Đinh Xuân Lý - Trần Minh Trưởng (đồng chủ biên) [79], nghiên cứu các
nội dung PCLV của Hồ Chí Minh và khẳng định phong cách quần chúng, dân chủ,
nêu gương của Người có ý nghĩa rất quan trọng trong tình hình thực tiễn bởi liên
quan trực tiếp đến nhân dân và đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt. Vì vậy, chúng ta
phải tiếp tục nhận thức, đào sâu nghiên cứu, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư

12. 7
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để kiên định, kế thừa, phát triển và vận
dụng tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác - Lênin trong sự nghiệp đổi mới, xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cuốn Hồ Chí Minh - Chân dung một tâm hồn và trí tuệ vĩ đại [58] của Trần
Văn Giàu khắc hoạ Chủ tịch Hồ Chí Minh một cách tinh tế, đó là chân dung của
một tâm hồn vĩ đại, một nhân cách giản dị, lão thực. Phong cách Hồ Chí Minh được
nghiên cứu ở khía cạnh đặc trưng là sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, giữa lời
nói đi đôi với việc làm, tác giả viết: “Phong cách Hồ Chí Minh là sự nhất quán
trong suy nghĩ và việc làm, giữa những cái khác nhau, giữa những cái thường bị
xem là trái nhau” [58, tr.35]. Bên cạnh đó, tác giả dẫn lời của báo Ảnh diện Ấn Độ
nhận xét về phong cách của Hồ Chí Minh: “Cụ Hồ đã kết hợp nhuần nhuyễn sự tao
nhã cao quý với tác phong gẫn gũi rất dân chủ, giữa tự do không nghi thức với sự
nghiêm chỉnh thận trọng” [58, tr.37].
Trong cuốn sách Thế giới còn đổi thay nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh sống
mãi [57] của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nêu: “Tác phong lãnh đạo của Bác tập thể
và dân chủ. Bác luôn lắng nghe nguyện vọng của quần chúng, ý kiến của cán bộ;
Bác muốn đổi mới phong cách lãnh đạo của Đảng, đổi mới cách suy nghĩ, cách làm
việc của đảng viên, đổi mới nếp sống trong xã hội” [57, tr.19]. Tác giả nghiên cứu
phong cách của Hồ Chí Minh thông qua thực tiễn cuộc đời hoạt động cách mạng sôi
nổi của Người, phản ánh ở một số khía cạnh của tác phong lãnh đạo, phong cách
diễn đạt như: lý luận gắn với thực tiễn, lời nói đi đôi với việc làm.
Tài liệu Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh [5] do Ban Tuyên giáo Trung ương soạn thảo trình bày mối quan hệ thống
nhất, biện chứng giữa tư tưởng, đạo đức, phong cách tạo nên nhân cách vĩ đại Hồ
Chí Minh, khái quát đặc điểm và nội dung cơ bản của phong cách Hồ Chí Minh,
“được thể hiện trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người, tạo thành một
chỉnh thể nhất quán, có giá trị khoa học, đạo đức và thẩm mỹ. Phong cách Hồ Chí
Minh gồm những điểm nổi bật: phong cách tư duy, PCLV, phong cách diễn đạt,
phong cách ứng xử và phong cách sống” [5, tr.31]. Phong cách Hồ Chí Minh là

13. 8
những giá trị cơ bản trong tư tưởng, đạo đức của Người, được thể hiện trong công
việc, sinh hoạt, ứng xử. Phong cách Hồ Chí Minh phong cách của một vĩ nhân, một
chiến sĩ cộng sản, một nhà văn hóa lớn.
Tài liệu học tập Chuyên đề Chỉ thị số 05-CT/TW năm 2018 về Xây dựng
phong cách, tác phong công tác của người đứng đầu, của cán bộ, đảng viên trong
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh [6] của Ban Tuyên
giáo Trung ương nêu những vấn đề cơ bản xây dựng PCLV của cán bộ, đảng viên
theo phong cách Hồ Chí Minh, gồm các nội dung: Phong cách dân chủ - quần
chúng, phong cách khoa học và phong cách nêu gương, trong đó, phong cách dân
chủ được coi là “phong cách hàng đầu mà người cán bộ cần phải có” [6, tr.5]. Đối
với người đứng đầu, người lãnh đạo, xây dựng PCLV lại có những yêu cầu thể hiện
vai trò, trách nhiệm cao hơn, gồm: phong cách dân chủ - quyết đoán, sâu sát, khéo
dùng người, phong cách cách mạng, khoa học và năng động sáng tạo. Phong cách,
tác phong công tác của Hồ Chí Minh là hình mẫu giá trị để cán bộ, đảng viên và
nhân dân hoàn thiện phong cách của bản thân, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay,
khi toàn Đảng, toàn dân đang tiến hành triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương
số 04-NQ/TW về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự
suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” trong nội bộ” gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày
15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh”.
Tác giả Bùi Đình Phong trong cuốn sách Hồ Chí Minh, đạo đức là cái gốc
của người cách mạng [102] xác định: “Phong cách Hồ Chí Minh là cả một hệ thống
bao gồm phong cách tư duy, PCLV, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử,
phong cách sinh hoạt” [102, tr.178], phong cách là một bộ phận của văn hoá, nhân
cách, đạo đức, nhân văn Hồ Chí Minh. Về vấn đề xây dựng PCLV Hồ Chí Minh
cho cán bộ, đảng viên, tác giả phân tích trên hai nội dung chính là: phong cách quần
chúng và phong cách tập thể - dân chủ. Giá trị của phong cách Hồ Chí Minh được
khẳng định: “Là tài sản tinh thần vô cùng to lớn của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi là

14. 9
nguồn sáng, nguồn động viên to lớn đối với mỗi con người Việt Nam trong tình
hình hiện nay” [102, tr.143]. Học tập và làm theo phong cách Hồ Chí Minh có ý
nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng ở nước ta hiện nay, giúp cho mỗi cán
bộ, đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức và phong cách.
Việc học tập và nghiên cứu phong cách Hồ Chí Minh có sự chuyển biến sâu
sắc hơn từ khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 về “Đẩy
mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Có thể kể
đến các cuốn sách như: Học tập phong cách Hồ Chí Minh [80] của Lưu Trần Luân,
Trần Minh Trưởng và Văn Thanh Mai; Học tấm gương làm việc và học tập suốt đời
của Chủ tịch Hồ Chí Minh [125] của tác giả Lê Văn Yên; Học tập và làm theo tư
tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh [2] của Vũ
Ngọc Am. PCLV Hồ Chí Minh đều được các tác giả khái quát trên các phương diện
của PCLV quần chúng, PCLV tập thể - dân chủ, PCLV khoa học và PCLV nêu
gương. Trong đó, nghiên cứu PCLV quần chúng của Hồ Chí Minh, tác giả cuốn
Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ
Chí Minh cho rằng đây là điểm nổi bật nhất trong hệ thống phong cách Hồ Chí
Minh và được thể hiện bằng những hành động cụ thể: “sự sâu sát quần chúng, tin
yêu và tôn trọng con người, chú ý lắng nghe ý kiến và giải quyết các kiến nghị
chính đáng của quần chúng, sẵn sàng tiếp thu phê bình của quần chúng, giáo dục,
lãnh đạo quần chúng, học hỏi, tự mình mẫu mực để xứng đáng với sự tin cậy của
nhân dân [2, tr.40-41]. Các tác giả có chung nhận định giá trị to lớn của phong cách
Hồ Chí Minh và cần thiết với những người cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ
lãnh đạo: “tiêu biểu cho phong cách của những người cách mạng, những con người
cộng sản... Phong cách Hồ Chí Minh không phải ở tầm cao không thể vươn tới mà
luôn ở phía trước chúng ta” [80, tr.16-17].
Công trình Hồ Chí Minh - Đồng hành cùng dân tộc [115], của Mạch Quang
Thắng, nghiên cứu phong cách Hồ Chí Minh, tác giả nêu: “Phong cách Hồ Chí
Minh là những đặc điểm riêng có, cái độc đáo, có tính hệ thống, trở thành nền nếp
ổn định phản ánh toàn bộ cuộc sống của Hồ Chí Minh” [115, tr.82]. Về hệ thống

15. 10
phong cách Hồ Chí Minh, quan điểm của tác giả có sự đồng nhất với nghiên cứu
của các nhà khoa học khác khi khẳng định hệ thống phong cách Hồ Chí Minh bao
gồm năm nội dung: “Phong cách tư duy độc lập tự chủ, sáng tạo; PCLV; phong
cách diễn đạt; phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt” [115, tr.83]. Bàn đến
PCLV Hồ Chí Minh, tác giả đánh giá Hồ Chí Minh là một người có sức làm việc
phi thường, tận tâm, tận lực trong sự nghiệp cách mạng, nội dung của PCLV Hồ
Chí Minh được thể hiện trên các phương diện: phong cách gần dân, hiểu dân, vì
dân; PCLV dân chủ; PCLV khoa học và phong cách nêu gương sáng.
Cuốn Hồ Chí Minh sự hình thành một nhân cách lớn [10] do Trần Thái Bình
(chủ biên). Bằng những sự kiện, hoạt động cụ thể của Hồ Chí Minh trong suốt cuộc
đời hoạt động cách mạng, tác giả làm rõ những nội dung của phong cách của Người
thể hiện trên các mặt: Phong cách tư duy; PCLV; phong cách ứng xử; phong cách
diễn đạt; phong cách sinh hoạt, các mặt phong cách ấy hài hòa tự nhiên hình thành
nên một nhân cách lớn Hồ Chí Minh. Phong cách Hồ Chí Minh có giá trị và ý nghĩa
to lớn đối với mỗi người: “Nhìn từng mặt phong cách ấy, các thế hệ thanh thiếu
niên ta có thể rút ra được bài học sâu sắc: bài học để sống ở đời và sống làm người”
[10, tr.82]. Qua sự nghiên cứu cách làm việc của Hồ Chí Minh trong mọi hoàn
cảnh, tác giả chỉ ra các đặc điểm: PCLV thận trọng, thiết thực, chủ động; luôn luôn
nắm vững đường lối quần chúng; tác phong tập thể, dân chủ; tác phong khoa học.
Vấn đề phong cách Hồ Chí Minh trong đó làm rõ nội dung, giá trị, ý nghĩa
và vận dụng phong cách của Người trong tình hình hiện nay của cán bộ, đảng viên
cũng là nội dung của một số bài viết trên các tạp chí khoa học, có thể kể đến: Phong
cách Hồ Chí Minh - một giá trị di sản văn hoá dân tộc [100] của Bùi Đình Phong;
Phong cách Hồ Chí Minh [66] của Ánh Hồng.
Về phong cách và PCLV Hồ Chí Minh cũng là đề tài thu hút sự quan tâm
của nhiều học giả nước ngoài, thể hiện trên nhiều phương diện và phần lớn được thể
hiện qua các nhận định trong những công trình về tiểu sử, sự nghiệp hoạt động cách
mạng của Người. Một số tiêu biểu như:
Tác phẩm Ho [31] của David Halberstam, tác giả khi khám phá cuộc sống và
sự nghiệp của Hồ Chí Minh đã khẳng định Người “là hiện thân của một cuộc cách

16. 11
mạng”, “là biểu tượng của sự sống, niềm hy vọng, cuộc đấu tranh vì độc lập, sự
cống hiến hy sinh và những thắng lợi vẻ vang” của nông dân. Tác giả đánh giá cao
những yếu tố thuộc phẩm chất cá nhân của Người và nhấn mạnh phong cách gần
gũi, gắn bó, hiểu nhân dân, vì nhân dân của Hồ Chí Minh thể hiện như một lẽ tự
nhiên: “Hồ Chí Minh không cố tìm kiếm cho mình những cái trang sức quyền lực vì
ông tự tin ở mình và ở mối quan hệ của ông với nhân dân”; “khả năng hoà đồng với
nhân dân là cơ sở dẫn đến mọi thành công của ông Hồ” [31].
Tác phẩm Hồ Chí Minh - một cuộc đời [126] của William J. Duiker, thể hiện
tình cảm của tác giả dành cho Hồ Chí Minh và đất nước, con người Việt Nam.
Thông qua nghiên cứu cuộc đời Hồ Chí Minh từ bối cảnh đất nước bị đô hộ đến quá
trình trở thành nhà cách mạng, với những chiến thắng lẫy lừng của cách mạng tháng
Tám, chiến dịch Điện Biên Phủ, đến các hoạt động thường nhật của Người, tác giả
làm sống động một nhân vật huyền thoại, thể hiện phong cách và trí tuệ Hồ Chí
Minh, thống nhất trong các giá trị của người cách mạng.
Tác giả người Nga Ê. Côbêlép có tác phẩm Đồng chí Hồ Chí Minh [56].
Trên cơ sở những hiểu biết sâu sắc về lịch sử, đất nước, con người Việt Nam và tình
cảm lớn dành cho Hồ Chí Minh, phản ánh sinh động phong cách, phẩm chất, đạo
đức của Hồ Chí Minh thông qua cuộc đời, sự nghiệp gắn với một thời kỳ lịch sử
dân tộc và những thay đổi lớn lao của thời đại. Xuyên suốt tác phẩm, hiện lên rõ nét
phong cách của vị lãnh tụ thiên tài với khát vọng, lý tưởng cao cả, dành trọn cuộc
đời mình phấn đấu hy sinh cho tự do của đất nước, cho hạnh phúc của đồng bào của
Hồ Chí Minh.
Người Nga nói về Hồ Chí Minh [97], tập hợp 16 bài bút ký, hồi ức, phỏng
vấn, ghi chép... của các nhà văn, nhà báo, nhà ngoại giao, nhà nghiên cứu người
Nga, nhìn nhận và có những nhận xét tinh tế về phong thái, cốt cách, phong cách
ứng xử, sinh hoạt của Hồ Chí Minh. Người đã để lại trong lòng nhân dân Nga nhiều
ấn tượng tốt đẹp, vì vậy, khi đọc cuốn sách, mỗi người đều tìm thấy cho mình tấm
gương trong cách thực hiện công việc, cách hành xử trong cuộc sống và công tác
hàng ngày.

17. 12
Cuốn sách Hồ Chí Minh - Một biên niên sử [61] là công trình của tác giả
người Đức Hellmut Kapfenberger, giới thiệu rõ nét thân thế, sự nghiệp trong quá
trình Hồ Chí Minh bôn ba tìm đường cứu nước, lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng
dân tộc. Tác giả nhiều lần nhấn mạnh Hồ Chí Minh đã “sống một cuộc đời huyền
thoại” bởi cả một đời đã tranh đấu nhằm biến đổi thế giới, vì công bằng xã hội,
danh dự của dân tộc và Tổ quốc mình. Phong cách Hồ Chí Minh được tác giả tái
hiện bằng những chi tiết rất đời thường, giản dị: Người sống trong ngôi nhà sàn nhỏ
bé giữa Thủ đô Hà Nội, Người ăn mặc rất giản dị, thường đi dép cao su, mặc bộ
quần áo nâu hoặc bộ kaki thường, không khác gì một cán bộ bình thường hay một
lão nông. Trong cuốn sách, tác giả nêu những nhận xét về Hồ Chí Minh: “Ðó là một
con người dịu dàng, khiêm nhường, mềm dẻo, nhiều khi có cử chỉ có phần dè dặt,
nhưng đã viết nên cả một chương vĩ đại của cuộc đấu tranh giải phóng chống đế
quốc ở thế kỷ 20 và đã khơi dậy những tình cảm đoàn kết rộng khắp thế giới” [61,
tr.4]. Đó là những nét đặc sắc riêng có trong phong cách Hồ Chí Minh, hoà trộn
trong ý chí và khát vọng mãnh liệt của nhà lãnh đạo tối cao của dân tộc Việt Nam.
Các công trình nghiên cứu sự vận dụng PCLV Hồ Chí Minh:
Cuốn Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng phong cách làm việc
của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay của Nguyễn Thế Thắng [116]. Tác
giả xác định “PCLV của Hồ Chí Minh chính là bản chất con người Hồ Chí Minh,
phong cách Hồ Chí Minh là bản thân con người Hồ Chí Minh” [116, tr.6]. Trên
cương vị là người sáng lập Đảng và là Chủ tịch nước, Hồ Chí Minh rất quan tâm
đến việc xây dựng, rèn luyện PCLV của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Theo tác giả,
quan điểm của Hồ Chí Minh về PCLV của cán bộ lãnh đạo, quản lý gồm 6 nội
dung: Kết hợp tính nguyên tắc cứng rắn với biện pháp thực hiện linh hoạt, mềm
dẻo; tính cách mạng với tính khoa học; tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách và
quyết đoán; thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, nói và làm; PCLV quần chúng;
cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Trên cơ sở quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh và
đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước ta, tác giả trình bày mục tiêu phương
hướng cơ bản và một số giải pháp trong quá trình xây dựng PCLV cho đội ngũ cán

18. 13
bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta đến năm 2020. Trong đó, phần luận giải về nội dung
của PCLV Hồ Chí Minh là vấn đề luận án có thể kế thừa, vận dụng và phát triển.
Bài viết Phong cách làm việc của Hồ Chí Minh và vấn đề đổi mới phong
cách làm việc của đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong giai đoạn hiện nay của tác giả
Nguyễn Văn Thế [117] xác định PCLV Hồ Chí Minh là lề lối, cung cách, cách
thức làm việc của người lãnh đạo, mà đối tượng của sự lãnh đạo đó là cấp dưới, là
quần chúng nhân dân. Nội dung của PCLV Hồ Chí Minh gồm: PCLV dân chủ, tôn
trọng tập thể, PCLV khoa học, PCLV thống nhất giữa lý luận và thực tiễn. PCLV
Hồ Chí Minh có ảnh hưởng lớn đến nâng cao chất lượng lãnh đạo và uy tín của
Đảng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, hoàn thiện nhân cách người cán bộ,
đảng viên và phát huy vai trò của các tổ chức, đoàn thể cách mạng. Từ những
đánh giá về ưu điểm, tồn tại trong PCLV của cán bộ lãnh đạo, tác giả đề xuất
những giải pháp góp phần xây dựng PCLV của cán bộ lãnh đạo trong tình hình
hiện nay và khẳng định “việc đổi mới PCLV theo tư tưởng và tấm gương về
PCLV của Hồ Chí Minh đang là một vấn đề quan trọng và cấp thiết” [117].
Đề tài Tư tưởng Hồ Chí Minh về bồi dưỡng, rèn luyện phong cách làm việc
của đội ngũ cán bộ hiện nay [60] của Đỗ Mạnh Hoà nêu: “PCLV Hồ Chí Minh biểu
hiện ở tư tưởng và toàn bộ kết quả hoạt động thực tiễn của Người, là một nội dung
quan trọng trong tư tưởng về cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng” [60,
tr.3]. Trên cơ sở phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về bồi dưỡng, rèn luyện PCLV
của đội ngũ cán bộ và những vấn đề đặt ra trong PCLV của cán bộ. Tác giả bước
đầu nêu lên những định hướng cơ bản trong bồi dưỡng, rèn luyện PCLV của cán bộ
hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh: Một là, quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng
về đổi mới phương thức lãnh đạo và chiến lược cán bộ; hai là, tăng cường giáo dục
nâng cao nhận thức của cán bộ, cụ thể hoá nội dung, đa dạng hoá hình thức, biện
pháp bồi dưỡng, rèn luyện PCLV; ba là, xây dựng hoàn thiện các quy chế, quy định
làm việc thích hợp tạo môi trường thuận lợi bồi dưỡng PCLV của cán bộ; đề cao
trách nhiệm tự giác học tập, rèn luyện PCLV; bốn là, đẩy mạnh cuộc vận động
“Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

19. 14
Bài viết “Đổi mới phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở theo tư
tưởng Hồ Chí Minh” của Lê Thị Phương Lan [71]. Tác giả tiếp cận PCLV Hồ Chí
Minh trên năm vấn đề cơ bản: tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên;
chăm lo, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân; PCLV dân chủ; PCLV khoa học
và sự nhất quán giữa nói với làm. Trên cơ sở phân tích các vấn đề, tác giả đánh giá:
Trong giai đoạn hiện nay, việc nâng cao, đổi mới PCLV của đội ngũ cán bộ nói
chung và cán bộ cấp cơ sở nói riêng theo tư tưởng Hồ Chí Minh là một việc làm
đúng đắn, nhằm thực hiện hiệu quả mọi nhiệm vụ đặt ra.
Luận án tiến sĩ Khoa học Chính trị Xây dựng phong cách làm việc của chính
ủy trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn hiện nay [111] của
Nhâm Cao Thành. Từ cơ sở nghiên cứu thực trạng PCLV của chính ủy trung đoàn
bộ binh Quân đội nhân dân Việt Nam, để góp phần xây dựng đội ngũ chính uỷ
trung đoàn bộ binh vững mạnh, có PCLV phù hợp với cương vị, chức trách được
giao, tác giả nêu phương hướng, yêu cầu và đề xuất các nhóm giải pháp chủ yếu,
có tính khả thi. Thứ nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các
lực lượng trong xây dựng PCLV của chính ủy trung đoàn bộ binh giai đoạn hiện
nay; thứ hai, xác định nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức, biện pháp xây
dựng PCLV sát với chức trách, nhiệm vụ của chính ủy trung đoàn bộ binh, phù
hợp với thực tiễn đơn vị; thứ ba, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính
ủy, người chỉ huy, cơ quan chính trị cấp trên và của các tổ chức, các lực lượng ở
đơn vị trong xây dựng PCLV của chính ủy trung đoàn bộ binh; thứ tư, nâng cao
chất lượng đào tạo, bồi dưỡng chính ủy trung đoàn ở Học viện Chính trị Quân sự
bảo đảm vừa đáp ứng yêu cầu chuẩn chức danh, vừa đáp ứng yêu cầu xây dựng
PCLV của chính ủy sát với thực tiễn đơn vị; thứ năm, phát huy vai trò tích cực,
chủ động của chính ủy trung đoàn bộ binh trong tự bồi dưỡng, rèn luyện PCLV
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Phong cách làm việc Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và thực tiễn do Phạm
Ngọc Anh (chủ biên) [1]. Tác giả khẳng định PCLV Hồ Chí Minh là một nét đặc
sắc tạo nên nhân cách Hồ Chí Minh - mẫu mực của một lãnh tụ chính trị và nhà

20. 15
khoa học chân chính, thấm nhuần chủ nghĩa nhân văn cao cả và triết lý hành động
vì con người. Hệ thống PCLV của Hồ Chí Minh bao gồm: PCLV quần chúng; tập
thể - dân chủ; khoa học; thiết thực, cụ thể; nêu gương; là giá trị bền vững, ổn định,
đi sâu vào đời sống, có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, giúp định hướng cho việc
xây dựng PCLV của cán bộ, đảng viên qua các giai đoạn. Tác giả đã đề xuất hệ
thống giải pháp cơ bản để học tập và làm theo PCLV Hồ Chí Minh của cán bộ,
đảng viên, đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên giữ vai trò lãnh đạo chủ chốt trong
các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Đây là công trình nghiên cứu sâu sắc PCLV
Hồ Chí Minh về nội dung và giá trị lý luận, thực tiễn, là tài liệu tác giả có thể tham
khảo, kế thừa khi nghiên cứu viết luận án.
Hội thảo khoa học Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong tác
phẩm “Sửa đổi lối làm việc” tinh hoa văn hoá Việt Nam [62] do Học viện Chính trị
- Bộ Quốc phòng chủ trì đã làm rõ nội dung, giá trị, sự kết tinh văn hoá Việt Nam
của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm
việc”. Trên cơ sở đó, xác định phương hướng, biện pháp đẩy mạnh học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Quân đội nhân dân Việt
Nam. PCLV Hồ Chí Minh được phản ánh trên nhiều khía cạnh như: PCLV quần
chúng, phong cách lãnh đạo dân chủ, phong cách nói đi đôi với làm, tự mình nêu
gương. Cuốn sách giúp tác giả luận án có cách tiếp cận nhiều chiều về giá trị to lớn
của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” là nguồn tư liệu luận án có thể kế thừa.
Ngoài ra, trên nhiều tạp chí khoa học có nhiều bài viết nghiên cứu PCLV Hồ
Chí Minh, như: Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về tác
phong, phương pháp lãnh đạo của người cán bộ trong giai đoạn mới [34] của Bùi
Tiến Dũng; Học tập Bác Hồ về PCLV: dân chủ, khiêm tốn, thiết thực, đến nơi đến
chốn [103] của Trần Đình Quảng; Xây dựng PCLV cho cán bộ, đảng viên hiện nay
theo tấm gương Hồ Chí Minh [101] của Bùi Đình Phong; Học tập và làm theo cách
làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh [124] của các tác giả Lê Văn Yên - Trần Đình
Thắng; PCLV của Chủ tịch Hồ Chí Minh [81] của Nguyễn Anh Minh; Sự kết tinh
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Di chúc của Người [8] của

21. 16
Hoàng Chí Bảo; Học tập PCLV Hồ Chí Minh [109] của Minh Sơn; Về phong cách
lãnh đạo của cán bộ lãnh đạo, quản lý [54] của Phạm Văn Định; Lề lối, phong cách
làm việc khoa học, dân chủ, chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý
trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng [67] của Đoàn Minh Huấn.
1.1.2. Những công trình nghiên cứu liên quan đến vận dụng phong cách
làm việc Hồ Chí Minh của cán bộ Công an nhân dân nói chung và cán bộ,
giảng viên các Học viện Công an nhân dân nói riêng
Cuốn Công an nhân dân thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước [11] Bộ Công an và Học viện Chính
trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp nghiên cứu đã phân tích, đánh giá tư cách của
người công an cách mạng được thể hiện qua: tính khoa học, tính cách mạng, tính
quần chúng... Cuốn sách là tài liệu quan trọng để nghiên cứu, học tập, chỉnh đốn tác
phong công tác và huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng CAND theo tư
tưởng Hồ Chí Minh.
Đề tài khoa học cấp Bộ (Bộ Công an) Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, của tác giả Nguyễn Bình Ban (chủ nhiệm) [3] xác định vai
trò quan trọng của phong cách, lề lối làm việc của người cán bộ CAND: “Kết quả
thực hiện nhiệm vụ chính trị phụ thuộc vào phong cách, lề lối, tác phong làm
việc khoa học, đúng đắn của mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an, nhất là ở địa bàn cơ
sở [3, tr.52]. PCLV của cán bộ CAND theo quan điểm Hồ Chí Minh được tác giả
phân tích trên các phương diện: tác phong làm việc dân chủ, khoa học; lý luận gắn
liền với thực tiễn; sâu sát, thiết thực và gắn bó mật thiết với nhân dân. Vận dụng
quan điểm của Hồ Chí Minh, PCLV của cán bộ, chiến sỹ CAND thể hiện công tác
tổ chức, chỉ đạo công việc, trong hoạt động chuyên môn và tác phong sinh hoạt
hàng ngày.
Tác giả Trần Quang Tám tổng hợp các công trình nghiên cứu của nhiều tác
giả phục vụ cho nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh,
gắn với công tác xây dựng lực lượng CAND vào cuốn Đạo đức, phong cách Hồ

22. 17
Chí Minh và những bài học đối với cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân [110]. Mỗi
bài viết đề cập một nội dung cụ thể và đúc kết những bài học thiết thực để cán bộ,
chiến sỹ CAND nghiên cứu, vận dụng trong thực tiễn. Xây dựng PCLV của cán bộ,
chiến sỹ theo tư tưởng và tấm gương phong cách Hồ Chí Minh là một nội dung
quan trọng của nhiệm vụ xây dựng lực lượng CAND chính quy, trong sạch, vững
mạnh. Tác giả nêu: “học tập và làm theo PCLV của Người, mỗi cán bộ, chiến sỹ
CAND cần không ngừng phấn đấu, rèn luyện theo lý tưởng cách mạng vì nước
quên thân, vì dân phục vụ” [110, tr.17], đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình
mới. Trên cơ sở đánh giá các mặt hoạt động trên các lĩnh vực của cán bộ, chiến sỹ
CAND, các tác giả đề xuất phương hướng, nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả việc học
tập và làm theo tư tưởng, tấm gương Hồ Chí Minh của cán bộ, chiến sỹ CAND.
Cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh về Công an nhân dân [74] của Tô Lâm.
nghiên cứu nội dung và giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh về lực lượng CAND. Từ
quan điểm của Hồ Chí Minh coi đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự là vấn đề chính
trị quan trọng, có quan hệ trực tiếp đến vận mệnh của toàn dân, sự mất còn của
dân tộc, gắn liền với đường lối chính trị của Đảng. Vì vậy, “để thực hiện trọng
trách đó, CAND nhất định phải tạo lập được phong cách riêng của mình” [74,
tr.142]. Tác giả quan niệm hệ thống phong cách Hồ Chí Minh bao gồm nhiều mặt,
từ suy nghĩ đến các hoạt động thực tiễn tới sinh hoạt hàng ngày. Xây dựng phong
cách của CAND theo tư tưởng Hồ Chí Minh cần tập trung vào những nội dung:
Xây dựng phong cách tư duy, PCLV và phong cách sống. Trong đó, xây dựng
PCLV Hồ Chí Minh cho cán bộ, chiến sỹ CAND cần đảm bảo những nội dung:
phong cách quần chúng; PCLV tập thể và dân chủ và PCLV khoa học.
Cùng tác giả Tô Lâm có cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác
cán bộ CAND [73], phân tích có hệ thống nội dung và giá trị, ý nghĩa to lớn của tư
tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ CAND. Một trong những nội
dung quan trọng Hồ Chí Minh yêu cầu đối với mỗi người cán bộ cần phải có là
phong cách quần chúng, tác giả viết: “PCLV quần chúng là biểu hiện quan trọng
nhất của phương pháp làm việc xã hội chủ nghĩa, đối lập với lề lối làm việc quan

23. 18
liêu, hống hách, cửa quyền của bọn quan lại cai trị dưới chế độ cũ” [73, tr.121]. Tác
giả nêu những yêu cầu về PCLV quần chúng đối với người cán bộ CAND: Một là,
cán bộ phải có mối liên hệ mật thiết với quần chúng, phải gần gũi quần chúng; bằng
hành động thiết thực của mình làm cho dân tin, dân quý, dân ủng hộ, dân giúp đỡ
hoàn thành tốt nhiệm vụ; phải dựa vào dân, lắng nghe ý kiến của dân; hai là, luôn
gương mẫu trong công tác học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức. Cuốn
sách là tài liệu để tác giả tham khảo khi nghiên cứu PCLV quần chúng của Hồ Chí
Minh và vận dụng trong lực lượng CAND.
Hội thảo khoa học - thực tiễn cấp quốc gia “70 năm Công an nhân dân học
tập, thực hiện sáu điều Bác Hồ dạy” [27], tập hợp các bài viết của các nhà lãnh đạo,
nhà khoa học, chuyên gia của Đảng, Nhà nước, tập trung đánh giá, phân tích, làm rõ
những vấn đề lớn về giá trị lịch sử, khoa học, cách mạng, giá trị nhân văn và thời
đại “Sáu điều Bác Hồ dạy CAND” của Hồ Chí Minh. Các tác giả đều nhất quán
quan điểm: để xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh toàn diện, hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và nhân dân tin cậy giao phó; xây dựng
phong cách người công an cách mạng, bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ theo
lời dạy của Bác Hồ yêu cầu mỗi cán bộ, chiến sỹ CAND phải thường xuyên tu
dưỡng, rèn luyện về mọi mặt, trong đó, “việc chấn chỉnh phong cách, đổi mới lề lối
làm việc, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật” [27, tr.42] được xem là
một trong những yếu tố then chốt.
Công trình Công an nhân dân Việt Nam với tác phẩm “Tư cách người công
an cách mệnh” của Hồ Chí Minh [75] do Tô Lâm (chủ biên) đánh giá tác phẩm “Tư
cách người công an cách mệnh” là chuẩn mực về công tác xây dựng, giáo dục, rèn
luyện CAND. Từ việc khái quát chặng đường 70 năm nghiên cứu, học tập, thực
hành “Tư cách người công an cách mệnh” của lực lượng CAND, tác giả nêu những
chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào CAND học tập,
thực hành “Tư cách người công an cách mệnh” trong tình hình hiện nay, trong đó,
xây dựng phong cách, hoàn thiện phong cách ứng xử là điểm gốc. Tác phẩm “Tư
cách người công an cách mệnh” của Hồ Chí Minh là những chỉ dẫn quý báu đối với

24. 19
việc hình thành phong cách, tác phong trong công việc, cách ứng xử của người cán
bộ, chiến sỹ CAND:
Trong ứng xử với công việc luôn tận tuỵ, toàn tâm, toàn ý, cần mẫn,
chăm chỉ; làm việc khoa học, có trách nhiệm, cẩn trọng, đi sâu, xét kỹ;
thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nước, thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ bí mật nhà
nước, bí mật nghiệp vụ, quy chế làm việc, quy trình công tác [75, tr.134].
Trên các tạp chí khoa học cũng có nhiều bài viết nghiên cứu phong cách Hồ
Chí Minh và vận dụng trong CAND tiêu biểu như: Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh
về Công an nhân dân của Nguyễn Bình Ban [4]; Xây dựng bản lĩnh chính trị của
người cán bộ an ninh theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong quá trình hội nhập kinh tế
quốc tế của Trịnh Lương Hy [68]; Xây dựng phong cách người công an bản lĩnh,
nhân văn, vì nhân dân phục vụ theo lời dạy của Bác Hồ [9] của tác giả Hoàng Chí
Bảo; Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả phong trào “Công an nhân dân học tập,
thực hiện sáu điều Bác Hồ dạy” của Nguyễn Văn Thành [112].
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về quản lý giáo dục, đào tạo trong
CAND, trong đó có nội dung xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, giảng viên các
Học viện, trường CAND có thể kể đến các công trình sau:
Tác giả Cấn Văn Chúc, trong nghiên cứu Các giải pháp xây dựng, nâng cao
chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các trường CAND đến năm
2015 và hướng tới năm 2020 [30] phân tích làm rõ thực trạng công tác của hai đối
tượng chủ chốt trong các nhà trường CAND là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục trên cơ sở đánh giá một cách khách quan, công bằng. Từ thực trạng, công
trình nghiên cứu đã đề cập đến những dự báo khoa học về sự phát triển của đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong các nhà trường CAND đến năm 2015,
tầm nhìn đến năm 2020, từ đó, đề xuất các giải pháp xây dựng, nâng cao chất lượng
của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục các trường CAND. Đây là tài liệu tác
giả có thể tham khảo khi nghiên cứu về đặc điểm hoạt động, thực trạng công tác của
đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục trong các nhà trường CAND nói
chung và các Học viện CAND nói riêng.

25. 20
Luận án Tiến sỹ Khoa học Giáo dục Giải pháp quản lý đội ngũ giảng viên
các trường đại học Công an nhân dân của Võ Thành Đạt [53] thể hiện rõ cơ sở lý
luận về quản lý đội ngũ giảng viên các trường đại học CAND. Tác giả nêu: Để thực
hiện đổi mới cơ bản, toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, góp phần
bảo đảm tốt công tác xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ CAND trong thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, vấn đề cấp
thiết là xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên các trường CAND. Đội
ngũ này cần đủ yêu cầu về số lượng, bảo đảm về chất lượng và hợp lý về cơ cấu,
đáp ứng với mục tiêu, nhiệm vụ của các chương trình, đề án của Nhà nước về giáo
dục đào tạo. Trên cơ sở phân tích thực trạng, tác giả đưa ra hệ thống giải pháp quản
lý đội ngũ giảng viên các trường đại học CAND trong tình hình mới.
Bài viết Công tác giáo dục đào tạo trong CAND trước yêu cầu, nhiệm vụ
mới [113] của Nguyễn Văn Thành. Cùng những kết quả tích cực, tác giả phân tích
những hạn chế, bất cập làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác giáo dục, đào tạo
trong CAND, tới các mặt, lĩnh vực của công tác công an. Trên cơ sở thấm nhuần tư
tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm chỉ đạo của Đảng và của ngành về giáo dục, đào
tạo, tác giả đề xuất những giải pháp, trong đó, xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên
về phẩm chất, phong cách, năng lực được coi là yếu tố quan trọng hàng đầu nhằm
nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, đào tạo trong CAND. Tác giả nêu:
Xây dựng đội ngũ giáo viên các học viện, trường CAND không chỉ là
những nhà giáo mẫu mực, nhà khoa học có uy tín, tấm gương sáng về
đạo đức, trí tuệ, nhân cách, về sự trung thành mà còn là những nhà hoạt
động thực tiễn giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực công tác công an, có
những đóng góp nhiều hơn nữa trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo của
Đảng, Nhà nước và của lực lượng CAND [113, tr.12].
Nghiên cứu về cán bộ, giảng viên các nhà trường CAND, trong đó có đề cập
đến xây dựng phong cách của cán bộ, giảng viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cũng là
nội dung của một số bài viết trên các tạp chí khoa học như: Phát huy truyền thống
40 năm đào tạo đại học công an, phấn đấu xây dựng lực lượng CAND xứng đáng

26. 21
với niềm tin của Đảng và nhân dân của Nguyễn Tấn Dũng [33], Nâng cao chất
lượng đào tạo đại học của Học viện An ninh nhân dân đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ
của công tác công an trong tình hình mới của Nguyễn Khánh Toàn [119], Bồi
dưỡng phong cách làm việc cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục tại các cơ sở đào
tạo hiện nay [59] của Nguyễn Thanh Hà, Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
nghiệp vụ CAND đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới của Nguyễn Văn
Ngọc [98]. Các tác giả đều thể hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng, ngành và lãnh đạo
các Học viện CAND về vị trí, vai trò và định hướng xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng
viên trong các nhà trường CAND nói chung ngày càng phát triển, đáp ứng yêu cầu,
nhiệm vụ của công tác giáo dục, đào tạo trong tình hình hiện nay.
Như vậy, những công trình nghiên cứu liên quan đến vận dụng PCLV Hồ
Chí Minh trong CAND đã được các tác giả đề cập trong tổng thể của công tác xây
dựng lực lượng CAND vững mạnh và vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo
đại học trong CAND. Tuy nhiên, nghiên cứu PCLV và nhiệm vụ xây dựng PCLV
của cán bộ, giảng viên trong nhà trường CAND nói chung và các Học viện CAND
chưa được đặt ra và nghiên cứu cụ thể. Vì vậy, nghiên cứu xây dựng PCLV cho cán
bộ, giảng viên các Học viện CAND theo phong cách Hồ Chí Minh là yêu cầu cần
thiết trong tình hình hiện nay.
1.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN
ÁN CẦN TIẾP TỤC GIẢI QUYẾT
1.2.1. Những kết quả nghiên cứu đã đạt được
Các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài “Xây dựng phong cách làm
việc Hồ Chí Minh cho cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân hiện nay”
đã nghiên cứu những vấn đề sau đây:
Thứ nhất, các kết quả nghiên cứu về hệ thống phong cách và PCLV Hồ Chí
Minh và vận dụng xây dựng PCLV của cán bộ
Các công trình nghiên cứu về phong cách Hồ Chí Minh rất đa dạng, phong
phú, ở nhiều loại hình như: sách, đề tài khoa học, luận án và đã phân tích, làm rõ
khái niệm, đặc điểm, nội dung cơ bản của hệ thống phong cách Hồ Chí Minh. Điểm

27. 22
chung của các công trình là các tác giả đều khái quát được đặc điểm cơ bản của
phong cách Hồ Chí Minh, khẳng định phong cách Hồ Chí Minh là một hệ thống bao
gồm: phong cách tư duy, phong cách diễn đạt, PCLV, phong cách ứng xử, phong
cách sinh hoạt và chỉ ra giá trị to lớn của phong cách Hồ Chí Minh đối với việc hoàn
thiện phong cách của mỗi người. Trong hệ thống phong cách đó, PCLV của Hồ Chí
Minh là điểm nổi bật, đã được nhiều công trình nghiên cứu hệ thống hoá, khái quát
nội dung, xác định giá trị to lớn đối với việc xây dựng, rèn luyện PCLV của đội ngũ
cán bộ, đảng viên hiện nay. Các công trình nghiên cứu sâu sắc thực trạng PCLV của
đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung, từ đó làm cơ sở đề xuất phương hướng, giải
pháp cụ thể nhằm xây dựng PCLV của cán bộ, đảng viên hiện nay theo phong cách
Hồ Chí Minh, đặc biệt là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý.
Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu trên chủ yếu đề cập nội dung phong
cách, PCLV của Hồ Chí Minh và vận dụng trong xây dựng, hoàn thiện phong cách,
PCLV của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cho đến nay, chưa có công trình nào nghiên
cứu một cách chiều sâu, mang tính hệ thống trong việc nâng cao PCLV của đội ngũ
cán bộ, giảng viên trong các nhà trường nói chung và nhà trường CAND nói riêng.
Thứ hai, các kết quả nghiên cứu về PCLV Hồ Chí Minh vận dụng trong lực
lượng CAND
Các công trình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về CAND, về vai trò của
việc học tập, rèn luyện theo phong cách Hồ Chí Minh để hoàn thiện phong cách
người cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng CAND rất phong phú. Tuy nhiên, cho đến
nay chưa có một công trình nào nghiên cứu và đưa ra được những giải pháp cụ thể,
thiết thực trong việc xây dựng PCLV cho cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng CAND
nói chung và cán bộ, giảng viên các Học viện CAND nói riêng theo phong cách Hồ
Chí Minh, các nghiên cứu chủ yếu dừng lại ở việc đưa ra những giải pháp tổng thể
nhằm xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh.
Vì vậy, việc nghiên cứu nội dung xây dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên
các Học viện CAND hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh - đề tài mà tác giả
nghiên cứu chính là muốn góp một phần vào việc bổ sung những kết quả của các

28. 23
công trình trước đó. Đề tài sẽ là công trình có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn hiện
nay về vận dụng PCLV Hồ Chí Minh.
1.2.2. Những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu
Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả đi trước, luận án sẽ
tiếp tục nghiên cứu và giải quyết các vấn đề sau:
Thứ nhất, phân tích các khái niệm công cụ chủ yếu phục vụ nghiên cứu đề
tài, hệ thống hoá những vấn đề về PCLV Hồ Chí Minh như: đặc trưng và nội dung
cơ bản, giá trị của PCLV Hồ Chí Minh.
Thứ hai, phân tích thực trạng xây dựng PCLV của cán bộ, giảng viên các
Học viện CAND hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh, làm rõ những mặt tích
cực, mặt hạn chế, nguyên nhân và những yêu cầu đặt ra.
Thứ ba, trình bày nội dung và đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm xây
dựng PCLV cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND hiện nay theo phong cách
Hồ Chí Minh.
Tiểu kết chương 1
Phong cách làm việc Hồ Chí Minh là một nội dung, bộ phận quan trọng hợp
thành hệ thống chỉnh thể phong cách của Người. PCLV Hồ Chí Minh là lề lối, cung
cách, cách thức làm việc có tính khoa học, mang đặc trưng riêng của Hồ Chí Minh,
được thể hiện chủ yếu trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của Người nhằm thực hiện
mục tiêu, nhiệm vụ của cách mạng.
Quá trình nghiên cứu cho thấy, hệ thống tư tưởng, tấm gương đạo đức và
phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ lâu đã được nhiều nhà khoa học trong và
ngoài nước quan tâm. Các công trình của các tác giả nước ngoài chủ yếu phản ánh
phong cách Hồ Chí Minh qua tổng thể cuộc đời hoạt động cách mạng, tấm gương
đạo đức của Người. Ở trong nước, nghiên cứu phong cách, PCLV Hồ Chí Minh và
vận dụng xây dựng PCLV Hồ Chí Minh là đề tài đã được các nhà nghiên cứu đề
cập phong phú, đa dạng dưới các góc độ khác nhau, tùy theo những mục đích xác

29. 24
định và đã đạt được những kết quả ban đầu. Tuy vậy, các tác giả chủ yếu nghiên
cứu phong cách và PCLV Hồ Chí Minh và vận dụng xây dựng PCLV của đội ngũ
cán bộ, đảng viên. Cho đến nay, chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách
hệ thống, toàn diện về vấn đề xây dựng PCLV Hồ Chí Minh cho cán bộ, chiến sỹ
trong lực lượng CAND nói chung và cho cán bộ, giảng viên các Học viện CAND
nói riêng.
Với ý nghĩa đó, việc thu thập tài liệu và đánh giá tổng quan các công trình
nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án đã rất được quan tâm. Đây là nguồn tư
liệu chính để nghiên cứu sinh tiếp thu, kế thừa và phát triển, phục vụ nhiệm vụ
nghiên cứu, hoàn thành luận án của mình.

30. 25
Chương 2
PHONG CÁCH LÀM VIỆC HỒ CHÍ MINH -
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
2.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
2.1.1. Khái niệm “Phong cách”
Phong cách là thuật ngữ có nguồn gốc từ tiếng Latinh - stylus, tiếng Hy Lạp -
stylos và trong lịch sử tư tưởng phương Đông và phương Tây, khái niệm “Phong
cách” được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau tuỳ theo góc độ tiếp cận.
Ở phương Tây, khái niệm phong cách để chỉ những đặc điểm có tính chất hệ
thống về tư tưởng và nghệ thuật, những đặc trưng thẩm mỹ ổn định về nội dung và
hình thức thể hiện, tạo nên những giá trị độc đáo của một nghệ sỹ. Do đó, phong
cách không phải là hiện tượng phổ biến, mà là hiện tượng cá biệt, chỉ những nghệ
sỹ lớn, những tài năng lớn mới có phong cách. Với cách diễn đạt trên, phong cách
được hiểu theo nghĩa hẹp, chỉ giới hạn trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
Trong “Từ điển tiếng Việt”, khái niệm “phong cách” được hiểu theo ba nghĩa:
1. Là cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự, tạo nên cái riêng
của một người hay một lớp người nào đó; 2. Những đặc điểm có tính
chất hệ thống về tư tưởng và nghệ thuật, biểu hiện trong sáng tác của một
nghệ sỹ hay trong sáng tác thuộc cùng một thể loại nói chung; 3. Dạng
của ngôn ngữ được sử dụng trong những yêu cầu chức năng điển hình
nào đó, khác với những dạng khác về đặc điểm từ vựng, ngữ pháp, ngữ
âm [99, tr.1032].
Trong ba nghĩa trên, nghĩa đầu tiên là hiểu theo nghĩa rộng, hai nghĩa sau là
nghĩa hẹp, thể hiện những biểu hiện thường có trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật.
Bàn về phong cách, tác giả Đặng Xuân Kỳ trong cuốn “Phương pháp và
phong cách Hồ Chí Minh” nhận định:
Phong cách là lề lối, cung cách, cách thức, phong thái, phong độ và
phẩm cách đã trở thành nền nếp ổn định của một người hoặc một lớp
người, được thể hiện trong tất cả mặt hoạt động như lao động, học tập,

31. 26
sinh hoạt, ứng xử, diễn đạt (nói và viết) tạo nên những giá trị, nét riêng
biệt của chủ thể đó [70, tr.130-131].
Tác giả Bùi Đình Phong trong cuốn “Đạo đức là cái gốc của người cách
mạng” nêu quan điểm: “Phong cách được hiểu là cái đặc sắc, độc đáo, riêng có của
chủ thể; là sáng tạo thật sự tự nhiên, không giả tạo, đích thực là chân - thiện - mỹ;
phong cách chính là con người, là văn hoá làm người, đạo làm người, trải nghiệm
cả cuộc đời” [102, tr.178].
Nghiên cứu các khái niệm “phong cách” trên, ta thấy có sự tương đồng trong
quan điểm của các nhà nghiên cứu. Tuy cách diễn đạt có sự khác nhau nhưng đa số
đều khẳng định phong cách là lề lối, cung cách, cách thức, phong thái, mang đặc
trưng riêng có của chủ thể, có tính hệ thống, nền nếp ổn định, được thể hiện trong
mọi mặt của cuộc sống. Phong cách phụ thuộc vào nhiều yếu tố như phẩm chất
chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực, khí chất, dấu ấn của cá nhân; vị trí, chức năng,
nhiệm vụ; điều kiện làm việc sinh hoạt; sự giáo dục rèn luyện của mỗi cá nhân;
phong cách liên quan đến đạo đức, những phẩm chất đạo đức đó được nhận thức và
thể hiện ra trong hoạt động sống của cá nhân.
Như vậy, phong cách là cách thức, lề lối, phong thái đã trở thành nền nếp ổn
định, được thể hiện trong tất cả các mặt của cuộc sống và tạo nên cái riêng, độc
đáo, mang đặc trưng của chủ thể.
Từ cách tiếp cận trên, có thể rút ra một số đặc điểm của phong cách:
Thứ nhất, phong cách được hình thành từ quá trình rèn luyện, tu dưỡng, phấn
đấu, học hỏi không ngừng của chủ thể.
Thứ hai, phong cách có sự chi phối, ảnh hưởng bởi điều kiện, hoàn cảnh, lối
sống, thói quen, truyền thống văn hoá.
Thứ ba, phong cách có có liên hệ mật thiết, chặt chẽ với phương pháp và
đạo đức, qua phong cách có thể đánh giá được nhân cách, phẩm chất đạo đức của
một người.
2.1.2. Khái niệm “Phong cách Hồ Chí Minh”
Trước Đại hội VII (6/1991), Đảng ta thường dùng khái niệm “tác phong” để
nói về “tác phong Hồ Chủ tịch”. Tuy nhiên, “tác phong” có hàm nghĩa hẹp, mới chỉ

32. 27
nói lên một mặt là “phong cách làm việc, phong cách công tác” của Người, trong
đó, ngoài công tác, phong cách của Hồ Chí Minh còn được biểu hiện phong phú ở
nhiều lĩnh vực hoạt động khác nhau. Vì vậy, từ Đại hội VII, khái niệm “tác phong”
đã được Đảng ta thay bằng “phong cách” trong quan điểm: “Tiếp tục bồi dưỡng cho
cán bộ, đảng viên và nhân dân những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” [41, tr.120]. Từ đây, cụm từ “tư
tưởng, đạo đức, phong cách” Hồ Chí Minh thường gắn liền với nhau, thể hiện
những đặc trưng phong phú trong toàn bộ cuộc sống và quá trình hoạt động cách
mạng của Người.
Nghiên cứu khái niệm “phong cách Hồ Chí Minh” nhiều nhà khoa học đã thể
hiện quan điểm của mình:
Tác giả Phạm Ngọc Anh trong cuốn “PCLV Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và
thực tiễn” khẳng định: “Nói phong cách Hồ Chí Minh là nói đến những đặc trưng
giá trị mang đậm dấu ấn Hồ Chí Minh, được thể hiện trong mọi lĩnh vực sống và
hoạt động của Người… là một chỉnh thể thống nhất, bao gồm phong cách tư duy,
PCLV, phong cách ứng xử, phong cách diễn đạt, phong cách sinh hoạt” [1, tr.11]
Theo Tài liệu nghiên cứu phục vụ triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW
của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh” của Ban Tuyên giáo Trung ương, phong cách Hồ Chí Minh là: “Đặc
trưng giá trị, mang đậm dấu ấn Hồ Chí Minh, gắn liền với tư tưởng, đạo đức… thể
hiện trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người, tạo thành một chỉnh thể
nhất quán, có giá trị khoa học, đạo đức và thẩm mỹ” [5, tr.88-89].
Tác giả Mạch Quang Thắng trong cuốn sách “Hồ Chí Minh - Đồng hành
cùng dân tộc” có quan niệm về phong cách Hồ Chí Minh rất ngắn gọn, súc tích:
“Phong cách Hồ Chí Minh là những đặc điểm riêng có, cái độc đáo, có tính hệ
thống, trở thành nền nếp ổn định được phản ánh trong toàn bộ cuộc sống của Hồ
Chí Minh” [115, tr.82].
Phong cách Hồ Chí Minh được thể hiện trong một hệ thống, là sự tổng hợp
của nhiều yếu tố gắn bó chặt chẽ với nhau, phát triển theo lôgic đi từ suy nghĩ

33. 28
(phong cách tư duy) đến nói, viết (phong cách diễn đạt) và biểu hiện qua PCLV,
phong cách ứng xử, phong cách sinh hoạt hàng ngày. Năm mặt chủ yếu này tạo
thành hệ thống phong cách, thể hiện một cách tự nhiên trong cuộc sống và hoạt
động cách mạng của Hồ Chí Minh. Là phong cách rất mẫu mực của người cách
mạng, người cán bộ, đảng viên, gắn bó mật thiết với tư tưởng, đường lối và phương
pháp cách mạng.
Như vậy, phong cách Hồ Chí Minh là một hệ thống chỉnh thể bao gồm:
phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử,
phong cách sinh hoạt, là những đặc trưng giá trị thể hiện trong toàn bộ cuộc sống
và hoạt động của Hồ Chí Minh, mang đậm tính dân tộc, hiện đại, thiết thực.
Đặc trưng của phong cách Hồ Chí Minh:
Thứ nhất, phong cách Hồ Chí Minh là một bộ phận không thể tách rời trong
di sản tư tưởng, đạo đức của Người;
Thứ hai, phong cách Hồ Chí Minh là sự tổng hợp của nhiều yếu tố gắn bó
chặt chẽ với nhau, bắt đầu từ suy nghĩ (phong cách tư duy) đến hoạt động thực tiễn
(PCLV, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử), và sinh hoạt thường ngày (phong
cách sinh hoạt).
2.1.3. Khái niệm “Phong cách làm việc Hồ Chí Minh”
Tác giả Phạm Ngọc Anh trong cuốn sách “PCLV Hồ Chí Minh - Giá trị lý
luận và thực tiễn” nêu quan điểm: “PCLV Hồ Chí Minh, nói ngắn gọn đó là cách
thức hoạt động, rõ nhất là trong lãnh đạo, quản lý của Hồ Chí Minh” [1, tr.12].
Tác giả Nguyễn Văn Thế có quan niệm: “PCLV của Hồ Chí Minh là lề lối,
cung cách, cách thức làm việc của người lãnh đạo mà đối tượng của sự lãnh đạo đó
là cấp dưới, là quần chúng nhân dân” [117].
Trong chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh năm 2018 - Xây dựng phong cách, tác phong công tác của người đứng đầu,
của cán bộ, đảng viên trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh của Ban Tuyên giáo Trung ương diễn đạt PCLV Hồ Chí Minh là:

34. 29
Lề lối, cung cách, cách thức làm việc dân chủ, quần chúng, khoa học,
nêu gương, thể hiện trong hoạt động lãnh đạo của Người với những đặc
điểm quan trọng như: phong cách dân chủ, quyết đoán, sâu sát, khéo
dùng người, trọng dụng người tài, cách mạng, khoa học, năng động, sáng
tạo [6, tr.2].
Nghiên cứu quan điểm của các nhà khoa học và thông qua tìm hiểu thực tiễn
cuộc đời hoạt động cách mạng sôi nổi của Người, có thể nhận thấy PCLV Hồ Chí
Minh là tổng thể những đặc trưng, đặc điểm nổi bật, có tính hệ thống, thường xuyên
lặp đi lặp lại, tương đối ổn định, bền vững, có tính quy luật, hệ thống hợp logic của
những cách thức làm việc, cách thức thực hiện công việc cụ thể hàng ngày của
Người, chủ yếu là trong phong cách lãnh đạo, quản lý với những nội dung cơ bản
như sau: PCLV dân chủ, quyết đoán, sâu sát, khéo dùng người, cách mạng, khoa
học, năng động, sáng tạo.
Từ những cơ sở trên, có thể xác định: Phong cách làm việc Hồ Chí Minh là
một chỉnh thể bao gồm phương pháp, cách thức, lề lối làm việc có tính khoa học, hệ
thống, được thể hiện chủ yếu trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của Hồ Chí Minh
nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của cách mạng.
2.1.4. Khái niệm “xây dựng phong cách làm việc”
Theo “Từ điển Tiếng Việt”, khái niệm “xây dựng” được hiểu với những nghĩa:
1. Làm nên công trình kiến trúc theo một kế hoạch nhất định;
2. Làm cho hình thành một chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hoá
theo một phương hướng nhất định;
3. Tạo ra, sáng tạo cái có giá trị tinh thần, có ý nghĩa trừu tượng;
4. Xây dựng gia đình [99, tr.1500].
Như vậy, có thể hiểu nghĩa chung nhất của từ “xây dựng” là: Làm nên, hình
thành nên, tạo ra một sự vật, một tổ chức, một vấn đề nào đó. Xây dựng PCLV
được hiểu là toàn bộ những hoạt động nhằm hình thành, phát triển và hoàn thiện
PCLV của chủ thể.
Khái niệm xây dựng PCLV là: Tổng thể các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng,
giáo dục, rèn luyện của lãnh đạo các cấp, cơ quan chức năng, các tổ chức và chủ

35. 30
thể một cách hệ thống, kế hoạch, hướng vào việc hình thành cho chủ thể có PCLV
khoa học, cách mạng để luôn hoàn thành tốt mọi chức trách, nhiệm vụ.
Mục đích xây dựng: Xây dựng PCLV nhằm bổ sung, phát triển và hoàn thiện
PCLV của chủ thể, bảo đảm cho họ có PCLV khoa học, dân chủ, quần chúng, nêu
gương, phù hợp với vị trí, vai trò của người cán bộ.
Chủ thể xây dựng: Xây dựng PCLV là công việc thể hiện vai trò của cấp uỷ,
tổ chức đảng; hệ thống lãnh đạo các cấp và bản thân mỗi cán bộ.
Phương pháp xây dựng: Xây dựng PCLV được thực hiện bằng nhiều
phương pháp đa dạng: Giáo dục, tuyên truyền; đào tạo, bồi dưỡng, quá trình tu
dưỡng, rèn luyện, phấn đấu của mỗi chủ thể.
2.1.5. Khái niệm “Cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân”
Sinh thời, Hồ Chí Minh đánh giá vai trò, vị trí quan trọng của đội ngũ cán bộ
đối với sự nghiệp cách mạng và Người có những cách diễn đạt khác nhau về cán bộ
như: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc” [86, tr.309]; “Cán bộ là đày tớ của nhân
dân” [93, tr.211]; “Cán bộ là tiền vốn của đoàn thể” [87, tr.356]; “Cán bộ là cái dây
chuyền của bộ máy” [86, tr.68].
Theo “Từ điển Tiếng Việt”, cán bộ là: Người làm việc trong cơ quan, đoàn
thể, đảm nhiệm một công tác lãnh đạo, quản lý, hoặc một công tác nghiệp vụ
chuyên môn nhất định” [99, tr.153]
Trong “Luật cán bộ, công chức” (Ban hành 13/11/2008) nêu rõ:
Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ
chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản
Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở
huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp
huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước [104, tr.8].
Như vậy, cán bộ là khái niệm chỉ những người có chức vụ lãnh đạo, quản lý,
chỉ huy được bầu, bổ nhiệm hoặc những người có chuyên môn, nghiệp vụ, hoạt
động trong các ngành, các lĩnh vực khác nhau, giữ trọng trách trong một tổ chức, cơ

36. 31
quan, đơn vị, có tác động, ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển của tổ chức, cơ
quan, đơn vị đó.
Công an nhân dân là một tổ chức chính trị, công cụ bảo vệ Đảng, Nhà nước
xã hội chủ nghĩa và nhân dân. Để có quan niệm đúng đắn và đầy đủ về cán bộ trong
các Học viện CAND phải trên cơ sở nghiên cứu các quan niệm về cán bộ thuộc lực
lượng CAND. Cán bộ CAND là một bộ phận cán bộ của Đảng, vừa đảm bảo tiêu
chuẩn, điều kiện chung, vừa có những yêu cầu riêng về phẩm chất, năng lực,
phương pháp, tác phong phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và tính chất, đặc điểm
nghiệp vụ của lực lượng CAND. Cán bộ trong các Học viện CAND bao gồm cán
bộ quản lý giáo dục và cán bộ khác (tham mưu, hậu cần, tài chính, kỹ thuật) được
hình thành và tổ chức theo yêu cầu, nhiệm vụ của các Học viện CAND.
“Luật Giáo dục” tại chương 4 khoản 3, Điều 70 nêu: “Nhà giáo giảng dạy ở
cơ sở giáo dục đại học gọi là giảng viên” [105], Điều 72 cũng quy định nhiệm vụ
của giảng viên: “Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện
đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục” [105].
Trong hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục Đại học và sau
đại học nêu: Nhiệm vụ của giảng viên là giảng dạy và nghiên cứu khoa học; học
tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị và chuyên môn nghiệp vụ; giữ gìn
phẩm chất, uy tín, danh dự của người giảng viên; tôn trọng nhân cách của người
học, đối xử công bằng và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người học; tham gia các
hoạt động, tổ chức xã hội; ký hợp đồng thỉnh giảng và nghiên cứu khoa học đối với
các cơ sở giáo dục đại học và cơ sở nghiên cứu khoa học theo quy định; được bổ
nhiệm chức danh, danh hiệu nhà giáo, khen thưởng theo quy định của pháp luật.
Do đó, giảng viên là khái niệm chỉ những người làm công tác giảng dạy,
nghiên cứu khoa học trong các học viện, các trường đại học, cao đẳng.
Các Học viện CAND là những cơ sở đào tạo thuộc Bộ Công an và nằm trong
hệ thống giáo dục quốc dân. Giảng viên các Học viện CAND là những cán bộ Công
an có đầy đủ phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; có vai
trò quan trọng trong hoạt động giáo dục, đào tạo của Học viện, là người trực tiếp

37. 32
thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học và những công việc được giao,
có phương pháp làm việc khoa học và năng lực vận dụng lý luận vào công tác;
không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt cho sinh viên. Chức danh của giảng
viên trong hệ thống giáo dục đại học của CAND bao gồm: trợ giảng, giảng viên,
giảng viên chính, Phó giáo sư, Giáo sư.
Như vậy, từ những nhận thức trên, xuất phát từ quan điểm của Đảng, Nhà
nước, Bộ công an về cán bộ và công tác cán bộ, có thể xác định: Cán bộ, giảng viên
các Học viện CAND là người công tác tại các Học viện CAND, giữ vai trò tổ chức,
quản lý, tham mưu, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và thực hiện các nhiệm vụ phục
vụ cho giáo dục, đào tạo theo chức trách, nhiệm vụ được giao của mỗi cán bộ,
giảng viên trong Học viện.
2.2. ĐẶC TRƯNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC HỒ CHÍ MINH
2.2.1. Sự thống nhất giữa tính nguyên tắc với tính sáng tạo
V.I.Lênin khi nói về sự kết hợp nhuần nhuyễn tính nguyên tắc với sự linh
hoạt, sáng tạo trong việc đề ra sách lược cách mạng đã nhấn mạnh: “Tinh thần tuyệt
đối trung thành với lý tưởng cộng sản chủ nghĩa phải được kết hợp với nghệ thuật
biết thực hành tất cả những thoả hiệp cần thiết” [76, tr.100]. Còn trong quan điểm
và PCLV của Hồ Chí Minh, tính đảng, nguyên tắc, tính sáng tạo là hai mặt của một
chỉnh thể thống nhất không thể tách rời. Vào tháng 5/1946, khi vận mệnh dân tộc
đang trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, trước lúc lên máy bay sang Pháp, Hồ
Chí Minh đã giao quyền Chủ tịch nước cho cụ Huỳnh Thúc Kháng với lời dặn: “Tôi
vì nhiệm vụ quốc dân giao phó phải đi xa ít lâu, ở nhà trăm sự khó khăn nhờ cậy ở
Cụ và anh em giải quyết cho. Mong cụ “Dĩ bất biến ứng vạn biến” (lấy cái không
đổi đối phó với muôn sự thay đổi)” [63, tr.235]. Lời căn dặn của Hồ Chí Minh
chính là sự thể hiện sâu sắc của sự thống nhất giữa PCLV kiên định tính đảng,
nguyên tắc với sự năng động, sáng tạo, đổi mới của người cách mạng.
Tính đảng, tính nguyên tắc thể hiện ở việc Hồ Chí Minh luôn luôn giữ vững
lập trường, quan điểm, đường lối của Đảng; tôn trọng pháp luật, chấp hành nghiêm

38. 33
túc, tự giác các nguyên tắc, chế độ kỷ luật, công tác, nghiêm khắc với bản thân, bảo
vệ chân lý, sự thật, phê phán đấu tranh cái sai. Người nói: “Mỗi cán bộ, mỗi đảng
viên, cần phải có tính đảng mới làm được việc. Kém tính đảng, thì việc gì cũng
không làm nên” [86, tr.307]. PCLV ấy được xuất phát từ đường lối, quan điểm của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; đặt lợi ích của Đảng, cách mạng và Tổ
quốc lên trên hết; quán triệt mục đích phục vụ nhân dân, kiên định phương hướng đi
lên chủ nghĩa xã hội.
Sự kiên định những nguyên tắc trong PCLV thể hiện sâu sắc trong nhận thức
và hoạt động của Hồ Chí Minh về mục tiêu độc lập, thống nhất của Tổ quốc, tự do
và hạnh phúc của nhân dân, trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng không thay đổi, dù có
nhiều khó khăn, gian khổ và phải hy sinh cũng kiên quyết đấu tranh để giữ vững và
cũng là mong muốn tột bậc của Hồ Chí Minh trong cuộc đời cách mạng: Cái mà tôi
cần nhất trên đời là: đồng bào tôi được tự do, Tổ quốc tôi được độc lập. Tính
nguyên tắc trong PCLV Hồ Chí Minh hoàn toàn xa rời sự bảo thủ, trì trệ, giáo điều,
cứng nhắc mà trái lại, luôn đòi hỏi tính năng động, sáng tạo và đổi mới.
Tính sáng tạo trong PCLV của Hồ Chí Minh biểu hiện ở tính chủ động, sáng
tạo trong việc cụ thể hoá quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng cho phù hợp
với địa phương, đơn vị, đồng thời có đổi mới nội dung, phương pháp công tác theo
hướng hiện đại hoá, nâng cao hiệu quả công tác, nhạy bén với cái mới.
Đối với dân tộc Việt Nam, Hồ Chí Minh khẳng định độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội là mục tiêu đấu tranh lâu dài, nguyên tắc bất biến. Việc lựa chọn con
đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội bởi Hồ Chí Minh nhìn nhận
chủ nghĩa xã hội không chỉ là kết quả tất yếu do sự phát triển không ngừng của lực
lượng sản xuất, mà còn là con đường để giải phóng dân tộc, xây dựng xã hội phát
triển cao và tốt đẹp hơn so với các chế độ xã hội trước. Đó là con đường đấu tranh
không mệt mỏi, đầy khó khăn, đòi hỏi trí tuệ và sự hy sinh, phấn đấu của nhiều
lớp người, nhiều thế hệ để đạt được mục tiêu. Trong thực tiễn cách mạng, có nhiều
sự biến đổi nhanh chóng, người cách mạng phải luôn vạn biến, sáng suốt, nhạy
bén để linh hoạt biến đổi sách lược, có hình thức, biện pháp đấu tranh thích hợp

39. 34
với điều kiện lịch sử cụ thể. Với sự thông tuệ và trải nghiệm sâu sắc, Hồ Chí Minh
xác định: “Mục đích bất di bất dịch của ta vẫn là hòa bình, thống nhất, độc lập,
dân chủ. Nguyên tắc của ta thì phải vững chắc, nhưng sách lược của ta thì linh
hoạt” [87, tr.555], “cần nhận rõ tình thế để rồi tùy cơ ứng biến mà tiến chứ không
hàm hồ làm bừa một cách vô chính trị” [85, tr.244].
Năm 1945, đối diện với vô vàn khó khăn sau Cách mạng Tháng Tám do các
lực lượng thù trong, giặc ngoài cùng nhau tìm cách chống phá chính quyền cách
mạng non trẻ, Hồ Chí Minh sáng suốt cùng Trung ương Đảng chèo lái con thuyền
cách mạng Việt Nam vượt qua mọi sự hiểm nguy, vững vàng tiến bước. Người nắm
vững mục tiêu bất biến là độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, ở
từng thời điểm, với từng đối tượng lại có sự nhạy bén, năng động với những sách
lược nhằm phân hóa, cô lập, lợi dụng và loại dần từng kẻ thù. Cứng rắn trong
nguyên tắc, mềm dẻo trong sách lược và nhân nhượng khi cần thiết, nhưng nhân
nhượng không có nghĩa đầu hàng mà chỉ trong chừng mực nhất định và khi kẻ thù
càng lấn tới, chúng ta càng phải quyết giữ cho được nền độc lập dân tộc. Bằng
PCLV linh hoạt, sáng tạo và đổi mới, Hồ Chí Minh đã chứng minh chân lý: Làm
cách mạng không chỉ cần “đúng” mà còn phải “khéo”; không chỉ là lập trường,
quan điểm mà còn là nghệ thuật, mưu lược. Người đã kết hợp một cách hoàn hảo
mối quan hệ giữa hai vấn đề tưởng chừng đối lập: Tính kiên định về nguyên tắc, lý
tưởng, niềm tin và tính linh hoạt, năng động, uyển chuyển, đổi mới trong nhận thức
và hành động.
Vì vậy, sự thống nhất hài hoà giữa tính nguyên tắc với tính linh hoạt, sự sáng
tạo và đổi mới chính là đặc trưng quan trọng trong PCLV của Hồ Chí Minh.
2.2.2. Sự thống nhất giữa nhiệt tình cách mạng với tri thức khoa học
Nói về vai trò của cảm hứng, lòng nhiệt tình đối với sự thành công của việc
lớn, người xưa có câu: “Thiếu nhiệt hứng tất không thành đại sự”. PCLV Hồ Chí
Minh là sự kết hợp nhuần nhuyễn của lòng nhiệt tình cách mạng với tính khách
quan, khoa học, Người nói: “Phải có tinh thần khoa học và tinh thần cách mạng rất
cao” [89, tr.277].

40. 35
Sự thống nhất giữa nhiệt tình cách mạng với tri thức khoa học trong PCLV
Hồ Chí Minh khiến Người luôn tìm tòi sáng tạo, đề xuất ý kiến hay, những cách
làm tốt, không nề hà gian khổ, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, trở ngại để hoàn
thành nhiệm vụ.
Nhiệt tình cách mạng là một yếu tố quan trọng trong phẩm chất của người
cán bộ để họ say mê, tận tuỵ, hết lòng với công việc, tìm tòi những phương án tốt
nhất nhằm thực hiện công việc. Nếu không có lòng nhiệt tình cách mạng, người cán
bộ sẽ hình thành tư tưởng trung bình chủ nghĩa, làm việc cầm chừng, không hăng
hái, trì trệ trong công tác.
Mặt khác, nhiệt tình cách mạng chỉ thực sự đạt hiệu quả cao nhất khi có sự
kết hợp chặt chẽ với tri thức khoa học. Bởi Hồ Chí Minh nhận thức rằng, nếu chỉ có
nhiệt tình cách mạng mà thiếu tính khoa học, sự am hiểu công việc, tinh thông
nghiệp vụ theo cương vị được phụ trách sẽ dẫn tới làm sai đường lối, chính sách,
thậm chí có thể dẫn đến sự tổn thất cho cách mạng. Trước mỗi bước ngoặt, thử
thách khó khăn, trước nhiệm vụ nặng nề càng đòi hỏi người cán bộ lãnh đạo bình
tĩnh, sáng suốt gắn kết nhiệt huyết cách mạng với lý trí khoa học để đưa ra quyết
định chính xác, tối ưu và tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, triệt để, ít mắc phải
sai lầm nhất. Hồ Chí Minh dạy: “Gặp mỗi vấn đề, ta phải đặt câu hỏi: Vì sao có vấn
đề này? Xử trí như thế này, kết quả sẽ ra sao? Phải suy tính kỹ lưỡng. Chớ hấp tấp,
chớ làm bừa, chớ làm liều. Chớ gặp sao làm vậy” [86, tr.279].
Người căn dặn: “Thế giới ngày ngày đổi mới, nhân dân ta ngày càng tiến bộ,
cho nên chúng ta phải tiếp tục học và hành để tiến bộ kịp nhân dân” [91, tr.377]. Do
vậy, việc học tập và tự học tập để bổ sung kiến thức, kinh nghiệm của mỗi cán bộ là
rất cần thiết để nâng cao trình độ văn hóa, tri thức: “Bất kỳ ở hoàn cảnh nào, đảng
viên và cán bộ cần phải luôn luôn ra sức phấn đấu, ra sức làm việc, cố gắng học tập
để nâng cao trình độ văn hoá, tri thức và chính trị của mình” [86, tr.293].
Phong cách Hồ Chí Minh là sự thống nhất hài hòa với tư cách của nhà cách
mạng và nhà khoa học. Hồ Chí Minh là tấm gương của người cách mạng làm việc
tận tâm, tận lực, nhiệt tình cách mạng vì nước, vì dân.

41. 36
2.2.3. Sự thống nhất giữa tinh thần dân chủ, tập thể với tính quyết đoán
Sự thống nhất hài hoà giữa PCLV dân chủ với tính quyết đoán của Hồ Chí
Minh cũng chính là việc thực hành nguyên tắc tập thể lãnh đạo đi đôi với cá nhân
phụ trách trong Đảng.
PCLV dân chủ Hồ Chí Minh thể hiện ở việc luôn tôn trọng quyền làm chủ
của nhân dân, một lòng một dạ phục vụ nhân dân, tin tưởng, quý trọng nhân dân vì
chế độ ta “dân là chủ”, thực hành dân chủ là cái chìa khoá vạn năng có thể giải
quyết mọi vấn đề.
Cách làm việc dân chủ tập thể của Hồ Chí Minh còn kết hợp nhuần nhuyễn
với tính quyết đoán, nâng cao trách nhiệm cá nhân trước tập thể; đưa ra những
quyết định đúng đắn trong những thời khắc quyết định, tranh thủ tối đa cơ hội, sự
thuận lợi trong từng giai đoạn của cách mạng. Hồ Chí Minh đã dạy: “Làm việc phải
xem xét hoàn cảnh kỹ càng, quyết đoán, dũng cảm” [83, tr.281]. Cán bộ nếu không
quyết đoán, không nâng cao vai trò, trách nhiệm cá nhân sẽ làm giảm sút năng lực,
hiệu quả lãnh đạo, quản lý của cán bộ, cơ hội trôi qua, công việc cũng không thể
thành công và không hoàn thành trách nhiệm. Hồ Chí Minh căn dặn cán bộ lãnh
đạo cần có sự bản lĩnh, tính quyết đoán: “Người lãnh đạo đúng đắn cần phải: Khi
thất bại không hoang mang, khi thắng lợi không kiêu ngạo. Khi thi hành các nghị
quyết kiên quyết, gan góc không sợ khó khan” [86, tr.315].
Hồ Chí Minh là hiện thân của người cách mạng có PCLV dân chủ nhưng
quyết đoán. Người luôn tôn trọng tập thể, biết tận dụng tối đa trí tuệ của tập thể,
lắng nghe, tiếp thu ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân, không thành kiến, dù
đó là ý kiến thiểu số. Hồ Chí Minh cũng là con người của lịch sử, dám quyết định
và dám chịu trách nhiệm trước những bước ngoặt của cách mạng. Khi có những
tình huống cần có sự quyết đoán mau lẹ thì Hồ Chí Minh đã nêu cao tinh thần trách
nhiệm trước Tổ quốc để hành động.
Đầu năm 1930, Hồ Chí Minh triệu tập và chủ trì Hội nghị thành lập Đảng
cộng sản Việt Nam. Sau khi giành được độc lập dân tộc, trước tình thế ngàn cân