Partnership Approach in Water Management
Rajarata University of Sri Lanka
P.B. Dharmasena
0777-613234, 0717-613234
dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com
Rajarata University of Sri Lanka
P.B. Dharmasena, 0777-613234, 0717-613234
dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com
https://independent.academia.edu/PunchiBandageDharmasena
https://www.researchgate.net/profile/Punchi_Bandage_Dharmasena/contributions
https://www.youtube.com/channel/UC_PFqwl0OqsrxH1wTm_jZeg
http://www.slideshare.net/DharmasenaPb
https://scholar.google.com/citations?user=pjuU1GkAAAAJ&hl=en
LESSON
NINE
WRMG 22022
Theory 15 hrs., Practical 30 hrs. Independent Learning 55 hrs.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම ෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම
අ් ෗්වැේි ෗්්ශේ෗ග් ෗ෙළගැස්ම
• සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ
ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම
• සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ
ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
• සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ
ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් ෗්්ශීග
සඹෙත් භාවිතග
• සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ
ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් අ෗ේයෝේය
සඹබේ්ධතාවග
• සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ
ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
• ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේ ග෗ග්
ාර්ගගේ්
• ෙහසු ාර ගා෗ග් වගකීම
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග්
වැ්ගත් ම
සහභාගීත්ව ගැය විමසුම (PRA) ෙරජාවේ් සවිබල ගැේ්වීම සහ සංවර්ධේ ාර්ග෗ග්
ාර්ගක්ෂමතාවග වැඩි්ිගුණු කිරීම සඳහා වැ්ගත් ක්‍රිගාවලිගකි.
වැ්ගත් ම
• ෙරජාවේ් සවිබල ගේ්වගි - PRA ගේු ෙුරවැසිගේ් ෗ක්ේ්ද්‍ර රගත් ක්‍රමගක් වේ අතර
එග ගැටෆ හඳුේා ගැේීම, විසඳුඹ ක්‍රිගාත්ම කිරීම සහ ඇගගීඹ අධීක්ෂණග කිරීම
සඳහා ෙර෗්්ශවාසීේ් සඹබේ්ධ ෗ ාට෗ගේ සිදු රේ ක්‍රිගාවලිගක් ෗න.
• ාර්ගක්ෂමතාව වැඩි ්ිගුණු රගි - ෙරා෗්්ශීග ජේතාවට සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ
සඳහා වගකීම ෙැවරී෗මේ් PRA ස්වගං෗ෙෝෂිත සංවර්ධේග ්ිරිමත් රගි. ෗මග
වැර්ි ළමේා රණග සහ ෗සාර ඹ සමඟ ගැටලු ඉවත් කිරීමට උෙ ාරී ෗න.
• ෗්්ශීග ්ැේුම ෗බ්ා ගේී - PRA ොර්ශව රුවේ්ට ඔවුේ්෗ග් ෗්්ශීග ්ැේුම,
අත්්ැකීඹ සහ ඉ්ිරි්ර්ශේ ෗බ්ා ගැේීමට ෗න්ි ාවක් සෙගගි.
• ෙරජා සහභාගීත්වග අවධාරණග රගි - PRA විසිේ් ෙරජා හිය ාරිත්ව෗ග්
වැ්ගත් ම සහ තීරණ ගැේී෗ඹ ක්‍රිගාවලීේ්හි සහභාගීත්වග අවධාරණග රගි.
• ෗තාරතගරු ේේමක් ේිර්මාණග රගි - PRA ගේු සහභාගීත්ව සැලසුඹ කිරීම සහ
ක්‍රිගාව සඳහා අවශය ෗තාරතගරු ේේම ේිර්මාණග රේ තක්෗ස්රු සහ ඉ෗ගේුඹ
ක්‍රිගාවලිගකි.
PRA ගේු ෗ෙර සැ ස෕ ෙරශ්ේාවලිගක් ෗වේුවට අර්ධ වුහගත සඹමුක්‍රු සා ඡඡා
භාවිතා රේ අේ්තර්ක්‍රිගා ාරී ක්‍රිගාවලිගකි. එග ක්‍රම ෗තෝරා ගැේී෗ඹ ් ේඹගශීලී බව
් විශ්වාස රගි.
• එග ඉතා සුෆ වශ෗ගේ් ්ේ්ේා ම෕ලි ෗තාරතගරු සෙගගි.
• ආගතේවල අවශයතා සහ ඒවා සෙුරාලීමට ඇති හැකිගාව ෙිළිබඳ වඩා ෗හාඳ ජතරගක් ලබා ගැේීම.
• සුදුසු තාක්ෂණගේ් සංවර්ධේග කිරීම සහ මාරු කිරීම.
• වඩාත් අ්ාළ වේ වයාෙූති සැලසුඹ කිරීම, ෙරිොලේග ෙරතිවුහගත කිරීම, තීරණ ගැේී෗ඹ් සහ
ෙරතිෙත්ති සඹෝේගට සහාග වීම.
• සරක්ෂණග සඳහා මාර්෗ගෝෙ෗්්ශ සැෙගීම
• එග ෙු්්ගල සහ සාම෕හි තීරණ ගැේීමට සහ ගැටෆ විසඳමට උෙ ාරී ෗න
• ේිසි ෙු්්ගල සහභාගීත්වග ෙරජාව෗ග් වැඩසටහේ් ෙරතිලාභ ෗තෝරාගැේී෗ඹ සංවා්ාත්ම තීරණ ඉ්ිරිෙත්
රගි.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග්
වැ්ගත් ම
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
1. ඉලක් ණ්ඩාග෗ඹ සැබෑ ෙරමුක්‍රුතා හඳුේා ගැ෗ේ්
- PRA හි, ඉලක් ණ්ඩාගම එේඹ
ෙර෗්්ශවාසීේ්෗ගේ් ඔවුේ් මුහුණ ෗්ේ ක්ෂණි
ගැටලු ෙිළිබඳව විමසේු ලැ෗ේ. ෙිටස්තරගිේ් ෗මම
ගැටෆ වලට තමේ්෗ග්ම විසඳුඹ ෙටවේ්෗ේ් ේැත;
ඒ ෗වේුවට ඔවුේ් සැබවිේ්ම උේේ්දුවක් ්ක්වේ
෗්්ශීග ජේතාව සමඟ විසඳුඹ ග෗නෂණග රති.
ෙරා෗්්ශීග ජේතාවට සංවර්ධේග සඳහා තමේ්෗ග්ම
ෙරමුක්‍රුතා ඉ්ිරිෙත් කිරීමට සහ ඒවා සංවර්ධේ
සැලසුඹවලට ඇතගළත් ර ගැේීමට PRA ඉඩ ලබා
෗්්. PRA ොඨමාලාවක් තගළ ජලජීවී වගාව
ෙරමුක්‍රුතාවගක් ෗ලස හඳුේා෗ගේ ඇති විට, වැඩි
ආ්ාගමක්, වඩා ෗හාඳ මත්සය සැෙගුමක් ෗හෝ වැඩි
තීවු ජල ෙරි෗භෝජේගක් සහ ළමේා රණගක්
සඳහා ෗්්ශීග ජේතාව අතර සැබෑ අවශයතාවග ට
ෙරතිචාර ්ක්වේ බවට සැලසුඹ රුවේ්ට වඩාත්
සුරක්ෂිත විග හැ . බාහිර සැලසුඹ රුවේ් ජලජීවී
වගාව විසඳුමක් ෗ලස "ෙැේවීම" සහ ෙසුව ෗්්ශීග
ජේතාව එහි සංවර්ධේග සඳහා සැබවිේ්ම
උේේ්දුවක් ෗හෝ ැෙවීමක් ෗ේාමැති බව
෗සාගාගැේී෗ඹ අව්ාේම සැලකිග ගුතග ෗ලස අඩු ළ
හැකිග.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
2. වගකීඹ ෙැවරීම - ෙරා෗්්ශීග ජේතාව විසිේ් සිදු රේු
ලබේ සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ ළමේා රණග කිරීම සහ
ක්‍රිගාත්ම කිරීම සඳහා ෗බා෗හෝ වගකීඹ සමඟිේ් ස්වගං-
විශ්වාස සංවර්ධේගක් PRA ්ිරිමත් රගි. ෗මමගිේ්
ෙර෗්්ශවාසීේ් අතර හිය ාරිත්වග ෙිළිබඳ හැඟීමක් සහ
උ්්෗ගෝගගක් ඇති රේ අතර එමඟිේ් ඉලක් ග සෙුරා
ගැේී෗ඹ ාර්ගක්ෂමතාව ් වැඩි ෗න.
PRA හි වැ්ගත් ඉලක් ගක් වේ්෗ේ් ෙර෗්්ශ෗ග් ජේතාවටම
ෙැවරී ඇති සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ ළමේා රණග සහ
ක්‍රිගාත්ම කිරීම සඳහා වේ වගකීඹ ෗බා෗හෝමගක් සමඟිේ්
ස්වගං෗ෙෝෂිත සංවර්ධේග ්ිරිමත් කිරීමගි. ෗මමගිේ්
සංවර්ධේ ටගුතගවල ාර්ගක්‍ෂමතාව ෗බ෗හවිේ් වැඩි ්ිගුණු
ළ හැකි අතර ෙරජා මට්ටයේ් සංවර්ධේ ටගුතගවල
හිය ාරිත්වග සඹබේ්ධ ගැටලු ෗බා෗හාමගක් ඉවත් ළ
හැකිග. වි෗ශ්ෂ෗ගේ්ම ජලජීවී වගාව වැේි ක්‍රිගා ාර මක්
සඳහා, ෙිටස්තරගිේ් විසිේ් ක්‍රිගාත්ම රේ වයාෙූති මගිේ්
ෙරජාවේ් තගළ සිදු රේු ලබේ අත්හ්ා බැලීඹ, වැර්ි
ළමේා රණග සහ ෗සාර ඹ ෙිළිබඳ ගැටලුවලිේ් ේිතර
ෙීඩා විඳිති. ෗මග සාමාේය෗ගේ් සඹබේ්ධ වේ්෗ේ් ෙරජාවට
ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා කිසිදු වගකීමක් ඇත්ත වශ෗ගේ්ම
්ැ෗ේේ්෗ේ් ේැති අතර එග ෙවතිේ විට හැකිතාක් ස෕රා ෑම
තාව ාලි ෙරතිලාභගක් ෗ලස සල ගි. PRA විසිේ් ජේේග
රේ ල් ක්‍රිගා ාර මක් සාමාේය෗ගේ් ෙරජාව විසිේ්
ළමේා රණග රේු ලබේ අතර ෙරතිලාභ ඔවුේ්ට ෙැහැ්ිලි
වේු ඇත.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
3. ෙරා෗්්ශීග සංවර්ධේ ෗ස්ව ගිේ්෗ග් අභි෗ෙර්රණග - සංවර්ධේ
වයාෙූති ෗හෝ වැඩසටහේ්වලට සඹබේ්ධ වේ රාජය ෗ේාවේ
සංවිධාේවල, රජ෗ග් ෗හෝ ෗වේත් ආගතේවල ෙරා෗්්ශීග
සංවර්ධේ ෗ස්ව ගේ්, ජේතාව෗ග් බිඹ මට්ට෗ඹ ගැටලු සහ
ෙරමුක්‍රුතා ්ැේගැේී෗මේ්, PRA ක්‍රිගා ාර ඹවලට ඔවුේ්෗ග්
සහභාගිත්වග තගළිේ් ෗ෙළඹවීමක් ලබා ගේී. PRA ෗්්ශීග
෗ස්ව ගිේ්෗ග් වඩා ෗හාඳ අව෗බෝධග සහ ැෙවීම සහති
කිරීමට උෙ ාරී ෗න; ඊට ෙරතිඋෙ ාරගක් ෗ලස ෙරිොලේ හා
ආගතේි මට්ටඹ වල සිටිේ ෙු්්ගලගිේ් ් ෗ස්ව ගිේ්෗ග් සහ
ෙරජාව෗ග් අවශයතා සහ ෙරමුක්‍රුතා ෙිළිබඳව ්ැේුවත් ෗න.
රාජය ෗ේාවේ සංවිධාේවලිේ්, රජ෗ගේ් ෗හෝ ෗වේත් ආගතේවලිේ්
ෙරා෗්්ශීග සංවර්ධේ ෗ස්ව ගිේ් විසිේ් PRA සඳහා සහභාගී වීම,
එග ෗ ාටසක් වේ වයාෙූතිගට ෗හෝ වැඩසටහේට සහග ්ැක්වීම
සඳහා ෗ෙළඹවීම සහ බලමුලු ගැේ්වී෗ඹ මට්ටම ෗බ෗හවිේ් වැඩි
ළ හැකිග. වඩාත් ඒ ාබ්්ධ සංවර්ධේ සැලසුඹ ගාේ්තරණග ට
මාරුවීම වැේි සංවර්ධේ ෙර෗නශගේ් හි ෗වේස් ඹ හඳුේ්වා ෗්ේ
විට, ෗මම ේව ගාේ්තරණ භූය෗ග් ක්‍රිගා රේ ආ ාරග ේි්ර්ශේග
රේ PRA ආ ාර෗ග් ක්‍රිගා ාර මකිේ් ෗්්ශීග ෗ස්ව ගිේ්෗ග් වඩා
෗හාඳ අව෗බෝධග සහ ැෙවීම සහති කිරීමට උෙ ාරී ෗න.
්ඹවැල හරහා ැෙවීම ෗ගාඩේැංවීම සඳහා විවිධ ෙරිොලේ හා
ආගතේි මට්ටඹවල ෙු්්ගලගිේ්෗ග් සහභාගීත්වග අතයවශය
වීමට ෗මග එක් ෗හ්තගවකි. ජලජීවී වගා ෗ස්ව ගිේ් ෗වේත්
විෂගගේ් සමඟ එ ට වැඩ කිරීමට භාවිතා ෗ේා ළ හැකිග. PRA
එ ට සඹබේ්ධ වී෗මේ් ෗වේත් විෂගගේ් වල ෗ස්ව ගිේ්෗ග්
෗මේ්ම ෙරජා෗න සාමාජි ගිේ්෗ග් ෙරමුක්‍රුතා ෗ත්රුඹ ගැේීමට ඔවුේ්ට
4. ෗්්ශීග සඹෙත් භාවිතග - PRA විසිේ්
ෙර෗්්ශ෗ග් ජේතාව෗ග් සහභාගීත්වග
්ිරිමත් රේ අතර ඔවුේ් තම
වටෙිටා෗න ෙවතිේ සඹෙත්වල
ෙවතිේ බව සැලකිල්ලට ගේියේ්
ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ රගි. ෗මග
යේිස් බලග, ාලග, ද්‍රවයමග සඹෙත්
සහ අ෗ේ ගත් ෙවතිේ ෗්්ශීග සඹෙත්
සඹෙූර්ණ෗ගේ්ම භාවිතා රගි.
වයාෙූති සැලසුඹ කිරී෗ඹ් ෙර෗්්ශවාසීේ්
වැඩි ැමැත්තක් ඇති තැේ්වල ෙවතිේ
සඹෙත්වලිේ් ෙූර්ණ ෗ලස ෙර෗ගෝජේ
ගේ්ේා ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ කිරීමට්
වැඩි ඉඩක් ඇත. ජලජීවී වගාව
සඹබේ්ධ෗ගේ් ගත් ල, ෗මගිේ් අ්හස්
රේ්෗ේ් වි෗්්ශීග මත්සය වි෗ශ්ෂ
෗වේුවට ෗්්ශීග භාවිතග, ේව ඒවා
ේිර්මාණග කිරීමට වඩා ෙවතිේ ජල
ම෕ලාශර වැඩි්ිගුණු කිරීම ෗හෝ ේව උොග
මාර්ග ේිර්මාණග කිරීමට වඩා වර්තමාේ
ජීව෗ේෝොග උොග මාර්ගවලට ගැල෗ෙේ
ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ කිරීමගි.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් ෗්්ශීග ්ැේුම භාවිතග
5. තිරසාර සංවර්ධේ ටගුතග - වඩාත් තිරසාර
සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹවලට තගඩු ෗්ේ
තාක්ෂණි , ොරිසරි , සමාජීග සහ
ම෕ලයමග වශ෗ගේ් ෙරා෗්්ශීග තත්ත්වගේ්ට
ගැළ෗ෙේ ක්‍රිගා ාර ඹ ෙරා෗්්ශීග ජේතාව
විසිේ්ම සැලසුඹ ර ක්‍රිගාත්ම රේ
බැවිේ්.
6. අවශය හැසිරීඹ ෗වේස් ඹ ෗ගේ එගි - PRA
ක්‍රම මඟිේ් සඹෙත් සිතිගම වැේි ්ූශය
ේේමක් ලබා ්෗මේ් සහභාගීත්වග ්ිරිමත්
රේ අතර එමඟිේ් ජේ්තේ ක්‍රිගාවලිග
උත්෗ත්ජේග රේ අතර ක්‍රිගා ාර ඹවල
අගග රේ සහ ඇතගළත් ර ඇති
ඔවුේ්෗ග් අ්හස් ඉ්ිරිෙත් කිරීමට
ෙර෗්්ශවාසීේ් ්ිරිමත් රගි, වැඩි වශ෗ගේ්
සහභාගී වීමට ඔවුේ්෗ග් විශ්වාසග වැඩි
රගි.
7. ෗්්ශීග ්ැේුම භාවිතග - සෑම ෙරජාව ටම
ස්ව෗්්ශීග ්ැේුඹ ේ්ධතිගක් ඇති අතර එග
෗ස්වා ෙළෙුරු්්් තගළිේ් ලබා ගේ්ේා අතර
තමේ්෗ග්ම වි෗ශ්ෂිත අවස්ථාවේ්හි් ගැටලු
විසඳගි. ෗මම ්ැේුම ෙර෗්්ශ෗ග් ෙරජාව විසිේ්
ක්‍රිගා ාර ඹ වලට සහභාගී වේ අතරතගර
෗බ්ා ගේී.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග්
අ෗ේයෝේය සඹබේ්ධතාවග
8. ෙරජාවේ් සහ සංවර්ධේ ආගතේ අතර වඩා ෗හාඳ
සඹබේ්ධතා ෗ගාඩේැගීම
ෙරජාවේ් සහ ගරාරග සංවර්ධේගට අ්ාළ ආගතේ සහ
ආගතේ අතර වඩා ෗හාඳ සඹබේ්ධතා ඇති ර
ගැේීමට PRA හට සහාග විග හැ . ජලජීවී වගා
සංවර්ධේග සහ ජලජීවී වගාවට අ්ාළ ොරිසරි
ගැටෆ ේිරීක්ෂණග කිරීම සඳහා උෙ ාර කිරී෗මේ්
ජලජීවී වගා ෗ස්ව ගිේ්ට ෗මග ෙරතිලාභ ලැබිග
හැකිග. උ්ාහරණගක් ෗ලස ෙරිසර ේිගාමේගට
ගටත්ව ෗ඩාලාේ ෙර෗්්ශග විග හැකි ේමුත්
ේිරීක්ෂණග අෙහසු ෗න. ෙරා෗්්ශීග ෙරජාවේ් තගළ
අව්ාේමට ලක්ව ඇති ොරිසරි ගැටෆ ෙිළිබඳ වඩා
෗හාඳ අව෗බෝධගක් ්ිරිමත් රේ සහ වඩා ෗හාඳ
ළමේා රණගකිේ් ෙරතිලාභ ලබා ගත හැකි
ක්‍රිගා ාර ඹ වර්ධේග රේ PRA ෙරජාව විසිේ්ම
෗ඩාලාේ ස෕රා ෑම වඩා ෗හාඳිේ් ේිරීක්ෂණග කිරීමට
් ෗හ්තග විග හැ . PRA වලට ෙරජාවේ් සහ
ෙිටස්තරගිේ් අතර ්ැඩි අේ්තර්ක්‍රිගා ාරිත්වගක්
ඇතගළත් වේ අතර එමඟිේ් ෗මම සබඳතා ෗බා෗හෝ විට
සංලක්ෂිත වේ ෙසුබට වී෗ඹ සහ සැ ෗ග් බාධ බිඳ
්ැර෗ඹ් ල්ෙවත්ේා බලෙෑඹ ඇති ළ හැකිග.
9. ෙරජා සඹෙත් බලමුලු ගැේ්වීෙරජාව෗ගේ් වැඩි ැෙවීමක් ගේු සංවර්ධේග සඳහා
ෙරජා සඹෙත් වැඩි වශ෗ගේ් බලමුලු ගැේ්වීම සහ බාහිර ෗ග්වුඹ මත අඩු
විශ්වාසග තැබීම ් අ්හස් ළ හැකිග. ෗මග ශරම ෗ග්වුඹ, ඉතගරුඹ ෗හෝ
ළමේා රණ ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා ැෙ රේ ාලග ගත හැකිග.
10. වඩා තිරසාර සංවර්ධේ ටගුතග
෗මම බලෙෑඹ එ තගව සාමාේය෗ගේ් වඩා තිරසාර සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ වලට තගඩු
෗්ේු ඇත, ඒවා බාහිර ආගතේවල සහාග මත රඳා ෗ේාෙවතිේ අතර ෗්්ශීග
තත්වගේ්ට තාක්ෂණි , ොරිසරි හා සමාජීග වශ෗ගේ් සුදුසු ෗න.
සහභාගීත්ව෗ග් ෗මම ෙරතිලාභ සාක්ෂාත් රගත හැක්෗ක් එග ්ිරිමත් රේ
සංවර්ධේ ආගතේ සඳහා සහභාගීත්ව෗ග් සඹෙූර්ණ ඇඟවුඹ සැලකිල්ලට ෗ගේ
ඒවාට ඉඩ සැලසීම සහ ඊට සඹබේ්ධ ආගතේ සමාජ, ෗්්ශොලේි සහ ආගතේි
වශ෗ගේ් ්ිගග ාලීේ ෗වේස් ඹ සඳහා සහාග ්මට ැමැත්෗තේ් සිටිේ විට ෙමණි.
ේිසි සහභාගීත්වග, සහ PRA, චලේග ළ හැකි රාමු. ෗මග එ෗ස් ෗ේාවේ විට ෙහත
සඳහේ් අවාසි ෗බා෗හාමගක් ක්‍රිගාත්ම විග හැ .
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග්
අ෗ේයෝේය සඹබේ්ධතාවග
1. සාක්ෂාත් රගත ෗ේාහැකි අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ ේැංවීම
PRA හි වඩාත් ක්ෂණි සහ ේිතර මුහුණ ෗්ේ අව්ාේඹ වලිේ් එ ක් ේඹ, එග ෙර෗්්ශ෗ග් ආගතේි
෗හෝ ෗්්ශොලේ සේ්්ර්භග අේුව ේිතර සාක්ෂාත් රගත ෗ේාහැකි සංකීර්ණ අ෗ේක්ෂා සම෕හගක්
ෙරජාවේ් තගළ මතග කිරීමගි. ෗මගට ෗හ්තගව ෗්්ශොලේ තත්ත්වග, ෙරා෗්්ශීග බලග සහ සමාජ වූහග
෗හෝ හු෗්ක් සංවර්ධේගට සහාග විග ගුතග ආගතේවල ේිලධාරිවා් අවස්දතිභාවග ේිසා විග හැකිග.
සමහර අවස්ථා වල් PRA හි අ෗ේක්ෂිත අරමුේ විග හැක්෗ක් ඉහත ආගතේි සහ ෗්්ශොලේ
වුහගේ් ෗වේස් කිරීම සඳහා ෙීඩේග ෗ග්ම සඳහා හිතාමතාම "ෙහළ මට්ට෗ඹ" අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ
ේැංවීමගි. ෗ ෗ස් ෗වතත්, සිගලුම සංවර්ධේ ේි෗ගෝජිතාගතේ එවැේි ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා සහාග
්ැක්වීමට හැකිගාවක් ෗ේාමැති අතර PRA-ආ ාර෗ග් සැලසුඹ වලට ෙරතිචාර ්ැක්වීමට ේිසි ෗ලස
සේ්ේ්්ධ ෗ේාවේ ේි෗ගෝජිතාගතේ ේුසුදුසු ෗ලස ෙර෗නශග භාවිතා කිරී෗ඹ අව්ාේමක් ඇත. ජලජීවී
වගා ේි෗ගෝජිතාගතේ, "PRA" භාවිතා කිරීමට ්ිරිමත් ළ හැකිග, උ්ාහරණගක් ෗ලස, ඔවුේ් ෙර෗්්ශ෗ග්
ජේතාව සැලසුඹ කිරීම සහ තීරණ ගැේීම සඳහා සහභාගී වීමට ්ිරිමත් රේ බව ෗සාගා ගැේීමට
෗හෝ සමාජගක් ෗හෝ ෗්්ශොලේ රාමුවක් තගළ බිඹ මට්ට෗ඹ සහභාගීත්වග ධේාත්ම ෗ලස
අධධර්ගමත් රගි.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
2. සහභාගී වේ ආගතේවලට ෙරතිචාර
්ැක්විග ෗ේාහැකි සංවර්ධේ සැලසුඹ
ෙිළිබඳ ෗ගෝජේාව
෗මම ෙළමු රුණට සඹබේ්ධ වේ්෗ේ්
PRA ක්‍රිගාවලි෗ග්් ෙරජාවේ් හඳුේා ගේ්ේා
සංවර්ධේ ෙරමුක්‍රුතා, සහභාගී වේ
ආගතේවලට තාක්ෂණි අර්ථ෗ගේ්
ෙරමාණවත් ෗ලස ෙරතිචාර ්ැක්විග
෗ේාහැකි ඒවා විග හැකි අතර, එමඟිේ්
ඔවුේ් බලා෗ො෗රාත්තග සුේ් කිරීමට
ෙමණක් අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ ේැංවී෗ඹ
අව්ාේමගි. PRA හි "ක්‍රීඩා ෙිටිගට"
ෙරා෗ගෝගි ව සීමා මාගිඹ ෗ේාමැති බව
සහ ෗මම ෙර෗නශග ආංශි වශ෗ගේ්
ේැඹුරු වූ ආගතේ සඳහා ේුසුදුසු බවට
ෙත් ළ හැකිග ගේ ගැටලුව ෗වත ෗මග
ේැවත ෙැය෗ණ්. සාඹෙර්ාගි ෗ර්ක්‍රුා
ඔස්෗ස් සංවිධාේග රේ ල් ෗බා෗හෝ
ජලජීවී වගා ෗්ොර්ත෗ඹේ්තග ෗මගට
ඇතගළත් ෗න.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
3. ෗්්ශීග අවශයතා මගිේ් ක්‍රිගා ාර ඹ
"අල්ලා ගැේී෗ඹ" අව්ාේම
• තීරණ ගැේී෗ඹ වගකීම ෙරජාවේ්ට
ෙැවරී෗මේ් සහ ක්‍රිගා ාර ඹ හඳුේා
ගැේීම සහ සැලසුඹ කිරීම ඔවුේ්ට
ෙැවරී෗මේ්, ෙරජාවේ්හි වි෗ශ්ෂිත අංග -
වඩා උගත්, ධේවත්ම, අධි ාරිග ඇති අග
- “අල්ලා ගැේීම” ෙහසු රවී෗ඹ සැබෑ
අව්ාේමක් ් ඇත.
• ක්‍රිගා ාරිත්වග සහ එහි ෙරතිලාභ
ඒ ාධි ාරග. සහභාගීත්ව සැලසුඹ
ක්‍රිගාවලිග බාහිර මැ්ිහත්වීඹ වල
සා෗ේක්ෂ අඩුව ෗මග වඩාත් ෙහසු රගි.
• ෙරජා෗න දුේෙතගේ් ඔවුේ්෗ග් ධේවත් සහ
වඩාත් බලගතග අේුගරාහ ගිේ්෗ග් සහාග
ේිසා ඔවුේ්ට කිසි෗ස්ත් ෙර෗ගෝජේ
෗ේාලබේ “ෙරජා” තීරණවලට සහාග විග
හැකිග.
• ජලජීවී වගාව ෗මගට වි෗ශ්ෂ෗ගේ් ේැඹුරු
විග හැක්෗ක් එග ෗බා෗හෝ විට "෗ොදු"
ඉඩඹ ෗හෝ ජල ෙර෗්්ශ වඩා ෗හාඳිේ්
භාවිතා කිරී෗ඹ මාධයගක් ෗ලස ෗ගෝජේා
රේ බැවිේි.
• එම ෙර෗්්ශ "සංවර්ධේග කිරී෗ඹ"
ක්‍රිගා෗වේ් ඔවුේ් ෙළාත් ොලේ
ආගතේවල බලෙෑමට හසු වී දුේෙත්
ජේතාවට ෙර෗නශග අහිය ළ හැකිග
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
4. ෙරජාවේ්හි ස්තරී රණග සැලකිල්ලට
෗ේාගැේීම
• PRA ෗බා෗හෝ විට සමස්තගක් ෗ලස
ෙරජාව සමඟ ක්‍රිගාත්ම වීම
ගේ්෗ේේ් අ්හස් රේ්෗ේ් ධේග,
සමාජ තත්ත්වග, ස්තරී ෙුරුෂ භාවග
෗හෝ ජේවාර්ගි ණ්ඩාගම විසිේ්
ෙරජාව තගළ ස්ථරී රණග ෗බා෗හෝ
විට අෙැහැ්ිලි සහ ෗ේාසල ා
හැරිග හැකි බවගි.
• ෙරජාව තගළ ස්තර සහ විවිධ
අවශයතා ඇති බව ෙරජාව තගළ
ම෕ලි ෙර්෗ග්ෂණ ෙැහැ්ිලිව
හඳුේා෗ගේ ඇතත් ෗මග සිදු විග
හැකිග.
• PRA හි, විවිධ ණ්ඩාගඹවල
ෙරස්ෙර අවශයතාවලට ඉඩ
සැල෗සේ්෗ේ් ෗ ෗ස්් ගේ්ේ ෙිළිබඳ
තීරණ ෙරජාවටම භාර ්ිග ගුතග අතර,
PRA හි සඹබේ්ධ බාහිර
ෙු්්ගලගිේ්෗ග් එක් ාර්ගභාරගක්
වේ්෗ේ් විවිධ උේේ්දුවක් ්ක්වේ
ණ්ඩාගඹ අතර සා ඡඡා සහ
෗ේරුඹ රණග ්ිරිමත් කිරීමගි.
• දුේෙතගේ්෗ග් සහ දුර්වලගේ්෗ග්
අවශයතා ෗ේාසල ා හැරී෗මේ්
ගැටෆ විසඳමට අවශය බව තීරණග
රගි, වි෗ශ්ෂ෗ගේ් ඔවුේ් බලග
෗බ්ා හැරීමට ැෙවී සිටිේ්෗ේ් ේඹ,
“ෙිටස්තරගිේ්ට” ඒ ගැේ ෗බා෗හෝ ෗්්
කිරීම දුෂ් ර විග හැකිග.
සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
PRA හි ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේ ග෗ග් ාර්ගගේ්
• සැලසුඹ කිරීම - රැස්වීම සැලසුඹ
රගි
• ෙැහැ්ිලි ම - රැස්වීම අරමුණ
සහ ේරතිඵලග ෙැහැ්ිලි කිරීමට
උෙ ාරී ෗න
• සේ්ේි෗න්ේග - ෗හාඳ
සේ්ේි෗න්ේග සහ ෙූර්ණ
සහභාගීත්වග සඳහා උෙ ාරී ෗න.
මුෆ ණ්ඩාගමටම ෗ස්වග රගි.
• ක්‍රිගාවලිග - ගහෙත් ක්‍රිගාවලිග
්ිරිගේ්වයේ් සහ තහවුරු රයේ්
රැස්වීම ේිසි මාර්ග෗ග් තබා ගේී.
ගැටුඹ සහ දුෂ් ර අවස්ථාවේ්හි්
ණ්ඩාගම ෗ම෗හගවීම
• විශගම෕ල ත්වග - ෙහසු ඹ
සෙගේ අතරතගර අේ්තර්ගතග
සඹබේ්ධ෗ගේ් මධයස්ථව සිටිගි
ෙහසු ාර ගා෗ග් වගකීම
ස්වාධීේ ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේ ග ගේු සංවර්ධේ
ආබාධ සහිත ෙු්්ගලගිේ්ට ඔවුේ්෗ග් ෙරජාවට
සහභාගී වී ෙූර්ණ ෙුරවැසිගේ් ෗ලස ජීවත් වීමට
උෙ ාර රේ ෙු්්ගල෗ගකි.
යේිසුේ්ට උෙ ාර කිරීමට ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ
ක්‍රිගා ළගුතග ආ ාරග
• සබඳතා වර්ධේග රේ්ේ - ෙවු෗ල් අග,
යතගරේ්, අසල්වාසීේ් සහ ෙරජා සාමාජි ගිේ්
සමඟ විශ්වාස්ාග සබඳතා ෗ගාඩේඟා
ගැේීමට ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ උෙ ාර
රති.
• අේාගතග සඳහා සැලසුඹ රේ්ේ -
ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ යේිසුේ්ට හැකිගාවේ්
ෙරි ල්ෙේග කිරීමට සහ ඔවුේ්෗ග් ජීවිත
සඳහා සැලසුඹ කිරීමට උෙ ාර රති.
• ෙරජාව තගළ ඔවුේ්෗ග් ස්ථාේග ෗සාගා ගේ්ේ -
ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ යේිසුේ්ට රැකිගා
෗සාගා ගැේීමට, ොසලට ගාමට සහ
ස්෗නඡඡා෗වේ් ඉ්ිරිෙත් වීමට උ්වු රති.
• ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ ෗ේ්වාසි ෗හෝ ්ිේ
උෙ ාර වැඩසටහේ් ඉ්ිරිෙත් රේ
ආගතේවලිේ් ස්වාධීේ වේ අතර, එබැවිේ්
ඔවුේ් උේේ්දුව ෙිළිබඳ ගැටුඹ වලිේ් ේි්හස්
෗න. ඔවුේ්ට තක්෗ස්රුව, සුදුසු ඹ, ෗ස්වා
ෙරතිෝේ ෗හෝ අරමු්ල් ේිර්ණග සඳහා
වගකීමක් ් ේැත.

Lesson 9 - සහභාගිත්ව ගැමි විමසුම් ක්‍රම වේදයන්ගේ වැදගත්කම

  • 1.
    Partnership Approach inWater Management Rajarata University of Sri Lanka P.B. Dharmasena 0777-613234, 0717-613234 dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com Rajarata University of Sri Lanka P.B. Dharmasena, 0777-613234, 0717-613234 dharmasenapb@ymail.com, dharmasenapb@gmail.com https://independent.academia.edu/PunchiBandageDharmasena https://www.researchgate.net/profile/Punchi_Bandage_Dharmasena/contributions https://www.youtube.com/channel/UC_PFqwl0OqsrxH1wTm_jZeg http://www.slideshare.net/DharmasenaPb https://scholar.google.com/citations?user=pjuU1GkAAAAJ&hl=en LESSON NINE WRMG 22022 Theory 15 hrs., Practical 30 hrs. Independent Learning 55 hrs. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම ෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම
  • 2.
    අ් ෗්වැේි ෗්්ශේ෗ග්෗ෙළගැස්ම • සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම • සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි • සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් ෗්්ශීග සඹෙත් භාවිතග • සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් අ෗ේයෝේය සඹබේ්ධතාවග • සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා • ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේ ග෗ග් ාර්ගගේ් • ෙහසු ාර ගා෗ග් වගකීම
  • 3.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම සහභාගීත්ව ගැය විමසුම (PRA) ෙරජාවේ් සවිබල ගැේ්වීම සහ සංවර්ධේ ාර්ග෗ග් ාර්ගක්ෂමතාවග වැඩි්ිගුණු කිරීම සඳහා වැ්ගත් ක්‍රිගාවලිගකි. වැ්ගත් ම • ෙරජාවේ් සවිබල ගේ්වගි - PRA ගේු ෙුරවැසිගේ් ෗ක්ේ්ද්‍ර රගත් ක්‍රමගක් වේ අතර එග ගැටෆ හඳුේා ගැේීම, විසඳුඹ ක්‍රිගාත්ම කිරීම සහ ඇගගීඹ අධීක්ෂණග කිරීම සඳහා ෙර෗්්ශවාසීේ් සඹබේ්ධ ෗ ාට෗ගේ සිදු රේ ක්‍රිගාවලිගක් ෗න. • ාර්ගක්ෂමතාව වැඩි ්ිගුණු රගි - ෙරා෗්්ශීග ජේතාවට සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා වගකීම ෙැවරී෗මේ් PRA ස්වගං෗ෙෝෂිත සංවර්ධේග ්ිරිමත් රගි. ෗මග වැර්ි ළමේා රණග සහ ෗සාර ඹ සමඟ ගැටලු ඉවත් කිරීමට උෙ ාරී ෗න. • ෗්්ශීග ්ැේුම ෗බ්ා ගේී - PRA ොර්ශව රුවේ්ට ඔවුේ්෗ග් ෗්්ශීග ්ැේුම, අත්්ැකීඹ සහ ඉ්ිරි්ර්ශේ ෗බ්ා ගැේීමට ෗න්ි ාවක් සෙගගි. • ෙරජා සහභාගීත්වග අවධාරණග රගි - PRA විසිේ් ෙරජා හිය ාරිත්ව෗ග් වැ්ගත් ම සහ තීරණ ගැේී෗ඹ ක්‍රිගාවලීේ්හි සහභාගීත්වග අවධාරණග රගි. • ෗තාරතගරු ේේමක් ේිර්මාණග රගි - PRA ගේු සහභාගීත්ව සැලසුඹ කිරීම සහ ක්‍රිගාව සඳහා අවශය ෗තාරතගරු ේේම ේිර්මාණග රේ තක්෗ස්රු සහ ඉ෗ගේුඹ ක්‍රිගාවලිගකි. PRA ගේු ෗ෙර සැ ස෕ ෙරශ්ේාවලිගක් ෗වේුවට අර්ධ වුහගත සඹමුක්‍රු සා ඡඡා භාවිතා රේ අේ්තර්ක්‍රිගා ාරී ක්‍රිගාවලිගකි. එග ක්‍රම ෗තෝරා ගැේී෗ඹ ් ේඹගශීලී බව ් විශ්වාස රගි.
  • 4.
    • එග ඉතාසුෆ වශ෗ගේ් ්ේ්ේා ම෕ලි ෗තාරතගරු සෙගගි. • ආගතේවල අවශයතා සහ ඒවා සෙුරාලීමට ඇති හැකිගාව ෙිළිබඳ වඩා ෗හාඳ ජතරගක් ලබා ගැේීම. • සුදුසු තාක්ෂණගේ් සංවර්ධේග කිරීම සහ මාරු කිරීම. • වඩාත් අ්ාළ වේ වයාෙූති සැලසුඹ කිරීම, ෙරිොලේග ෙරතිවුහගත කිරීම, තීරණ ගැේී෗ඹ් සහ ෙරතිෙත්ති සඹෝේගට සහාග වීම. • සරක්ෂණග සඳහා මාර්෗ගෝෙ෗්්ශ සැෙගීම • එග ෙු්්ගල සහ සාම෕හි තීරණ ගැේීමට සහ ගැටෆ විසඳමට උෙ ාරී ෗න • ේිසි ෙු්්ගල සහභාගීත්වග ෙරජාව෗ග් වැඩසටහේ් ෙරතිලාභ ෗තෝරාගැේී෗ඹ සංවා්ාත්ම තීරණ ඉ්ිරිෙත් රගි. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වැ්ගත් ම
  • 5.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි 1. ඉලක් ණ්ඩාග෗ඹ සැබෑ ෙරමුක්‍රුතා හඳුේා ගැ෗ේ් - PRA හි, ඉලක් ණ්ඩාගම එේඹ ෙර෗්්ශවාසීේ්෗ගේ් ඔවුේ් මුහුණ ෗්ේ ක්ෂණි ගැටලු ෙිළිබඳව විමසේු ලැ෗ේ. ෙිටස්තරගිේ් ෗මම ගැටෆ වලට තමේ්෗ග්ම විසඳුඹ ෙටවේ්෗ේ් ේැත; ඒ ෗වේුවට ඔවුේ් සැබවිේ්ම උේේ්දුවක් ්ක්වේ ෗්්ශීග ජේතාව සමඟ විසඳුඹ ග෗නෂණග රති. ෙරා෗්්ශීග ජේතාවට සංවර්ධේග සඳහා තමේ්෗ග්ම ෙරමුක්‍රුතා ඉ්ිරිෙත් කිරීමට සහ ඒවා සංවර්ධේ සැලසුඹවලට ඇතගළත් ර ගැේීමට PRA ඉඩ ලබා ෗්්. PRA ොඨමාලාවක් තගළ ජලජීවී වගාව ෙරමුක්‍රුතාවගක් ෗ලස හඳුේා෗ගේ ඇති විට, වැඩි ආ්ාගමක්, වඩා ෗හාඳ මත්සය සැෙගුමක් ෗හෝ වැඩි තීවු ජල ෙරි෗භෝජේගක් සහ ළමේා රණගක් සඳහා ෗්්ශීග ජේතාව අතර සැබෑ අවශයතාවග ට ෙරතිචාර ්ක්වේ බවට සැලසුඹ රුවේ්ට වඩාත් සුරක්ෂිත විග හැ . බාහිර සැලසුඹ රුවේ් ජලජීවී වගාව විසඳුමක් ෗ලස "ෙැේවීම" සහ ෙසුව ෗්්ශීග ජේතාව එහි සංවර්ධේග සඳහා සැබවිේ්ම උේේ්දුවක් ෗හෝ ැෙවීමක් ෗ේාමැති බව ෗සාගාගැේී෗ඹ අව්ාේම සැලකිග ගුතග ෗ලස අඩු ළ හැකිග.
  • 6.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි 2. වගකීඹ ෙැවරීම - ෙරා෗්්ශීග ජේතාව විසිේ් සිදු රේු ලබේ සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ ළමේා රණග කිරීම සහ ක්‍රිගාත්ම කිරීම සඳහා ෗බා෗හෝ වගකීඹ සමඟිේ් ස්වගං- විශ්වාස සංවර්ධේගක් PRA ්ිරිමත් රගි. ෗මමගිේ් ෙර෗්්ශවාසීේ් අතර හිය ාරිත්වග ෙිළිබඳ හැඟීමක් සහ උ්්෗ගෝගගක් ඇති රේ අතර එමඟිේ් ඉලක් ග සෙුරා ගැේී෗ඹ ාර්ගක්ෂමතාව ් වැඩි ෗න. PRA හි වැ්ගත් ඉලක් ගක් වේ්෗ේ් ෙර෗්්ශ෗ග් ජේතාවටම ෙැවරී ඇති සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ ළමේා රණග සහ ක්‍රිගාත්ම කිරීම සඳහා වේ වගකීඹ ෗බා෗හෝමගක් සමඟිේ් ස්වගං෗ෙෝෂිත සංවර්ධේග ්ිරිමත් කිරීමගි. ෗මමගිේ් සංවර්ධේ ටගුතගවල ාර්ගක්‍ෂමතාව ෗බ෗හවිේ් වැඩි ්ිගුණු ළ හැකි අතර ෙරජා මට්ටයේ් සංවර්ධේ ටගුතගවල හිය ාරිත්වග සඹබේ්ධ ගැටලු ෗බා෗හාමගක් ඉවත් ළ හැකිග. වි෗ශ්ෂ෗ගේ්ම ජලජීවී වගාව වැේි ක්‍රිගා ාර මක් සඳහා, ෙිටස්තරගිේ් විසිේ් ක්‍රිගාත්ම රේ වයාෙූති මගිේ් ෙරජාවේ් තගළ සිදු රේු ලබේ අත්හ්ා බැලීඹ, වැර්ි ළමේා රණග සහ ෗සාර ඹ ෙිළිබඳ ගැටලුවලිේ් ේිතර ෙීඩා විඳිති. ෗මග සාමාේය෗ගේ් සඹබේ්ධ වේ්෗ේ් ෙරජාවට ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා කිසිදු වගකීමක් ඇත්ත වශ෗ගේ්ම ්ැ෗ේේ්෗ේ් ේැති අතර එග ෙවතිේ විට හැකිතාක් ස෕රා ෑම තාව ාලි ෙරතිලාභගක් ෗ලස සල ගි. PRA විසිේ් ජේේග රේ ල් ක්‍රිගා ාර මක් සාමාේය෗ගේ් ෙරජාව විසිේ් ළමේා රණග රේු ලබේ අතර ෙරතිලාභ ඔවුේ්ට ෙැහැ්ිලි වේු ඇත.
  • 7.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි 3. ෙරා෗්්ශීග සංවර්ධේ ෗ස්ව ගිේ්෗ග් අභි෗ෙර්රණග - සංවර්ධේ වයාෙූති ෗හෝ වැඩසටහේ්වලට සඹබේ්ධ වේ රාජය ෗ේාවේ සංවිධාේවල, රජ෗ග් ෗හෝ ෗වේත් ආගතේවල ෙරා෗්්ශීග සංවර්ධේ ෗ස්ව ගේ්, ජේතාව෗ග් බිඹ මට්ට෗ඹ ගැටලු සහ ෙරමුක්‍රුතා ්ැේගැේී෗මේ්, PRA ක්‍රිගා ාර ඹවලට ඔවුේ්෗ග් සහභාගිත්වග තගළිේ් ෗ෙළඹවීමක් ලබා ගේී. PRA ෗්්ශීග ෗ස්ව ගිේ්෗ග් වඩා ෗හාඳ අව෗බෝධග සහ ැෙවීම සහති කිරීමට උෙ ාරී ෗න; ඊට ෙරතිඋෙ ාරගක් ෗ලස ෙරිොලේ හා ආගතේි මට්ටඹ වල සිටිේ ෙු්්ගලගිේ් ් ෗ස්ව ගිේ්෗ග් සහ ෙරජාව෗ග් අවශයතා සහ ෙරමුක්‍රුතා ෙිළිබඳව ්ැේුවත් ෗න. රාජය ෗ේාවේ සංවිධාේවලිේ්, රජ෗ගේ් ෗හෝ ෗වේත් ආගතේවලිේ් ෙරා෗්්ශීග සංවර්ධේ ෗ස්ව ගිේ් විසිේ් PRA සඳහා සහභාගී වීම, එග ෗ ාටසක් වේ වයාෙූතිගට ෗හෝ වැඩසටහේට සහග ්ැක්වීම සඳහා ෗ෙළඹවීම සහ බලමුලු ගැේ්වී෗ඹ මට්ටම ෗බ෗හවිේ් වැඩි ළ හැකිග. වඩාත් ඒ ාබ්්ධ සංවර්ධේ සැලසුඹ ගාේ්තරණග ට මාරුවීම වැේි සංවර්ධේ ෙර෗නශගේ් හි ෗වේස් ඹ හඳුේ්වා ෗්ේ විට, ෗මම ේව ගාේ්තරණ භූය෗ග් ක්‍රිගා රේ ආ ාරග ේි්ර්ශේග රේ PRA ආ ාර෗ග් ක්‍රිගා ාර මකිේ් ෗්්ශීග ෗ස්ව ගිේ්෗ග් වඩා ෗හාඳ අව෗බෝධග සහ ැෙවීම සහති කිරීමට උෙ ාරී ෗න. ්ඹවැල හරහා ැෙවීම ෗ගාඩේැංවීම සඳහා විවිධ ෙරිොලේ හා ආගතේි මට්ටඹවල ෙු්්ගලගිේ්෗ග් සහභාගීත්වග අතයවශය වීමට ෗මග එක් ෗හ්තගවකි. ජලජීවී වගා ෗ස්ව ගිේ් ෗වේත් විෂගගේ් සමඟ එ ට වැඩ කිරීමට භාවිතා ෗ේා ළ හැකිග. PRA එ ට සඹබේ්ධ වී෗මේ් ෗වේත් විෂගගේ් වල ෗ස්ව ගිේ්෗ග් ෗මේ්ම ෙරජා෗න සාමාජි ගිේ්෗ග් ෙරමුක්‍රුතා ෗ත්රුඹ ගැේීමට ඔවුේ්ට
  • 8.
    4. ෗්්ශීග සඹෙත්භාවිතග - PRA විසිේ් ෙර෗්්ශ෗ග් ජේතාව෗ග් සහභාගීත්වග ්ිරිමත් රේ අතර ඔවුේ් තම වටෙිටා෗න ෙවතිේ සඹෙත්වල ෙවතිේ බව සැලකිල්ලට ගේියේ් ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ රගි. ෗මග යේිස් බලග, ාලග, ද්‍රවයමග සඹෙත් සහ අ෗ේ ගත් ෙවතිේ ෗්්ශීග සඹෙත් සඹෙූර්ණ෗ගේ්ම භාවිතා රගි. වයාෙූති සැලසුඹ කිරී෗ඹ් ෙර෗්්ශවාසීේ් වැඩි ැමැත්තක් ඇති තැේ්වල ෙවතිේ සඹෙත්වලිේ් ෙූර්ණ ෗ලස ෙර෗ගෝජේ ගේ්ේා ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ කිරීමට් වැඩි ඉඩක් ඇත. ජලජීවී වගාව සඹබේ්ධ෗ගේ් ගත් ල, ෗මගිේ් අ්හස් රේ්෗ේ් වි෗්්ශීග මත්සය වි෗ශ්ෂ ෗වේුවට ෗්්ශීග භාවිතග, ේව ඒවා ේිර්මාණග කිරීමට වඩා ෙවතිේ ජල ම෕ලාශර වැඩි්ිගුණු කිරීම ෗හෝ ේව උොග මාර්ග ේිර්මාණග කිරීමට වඩා වර්තමාේ ජීව෗ේෝොග උොග මාර්ගවලට ගැල෗ෙේ ක්‍රිගා ාර ඹ සැලසුඹ කිරීමගි. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් වාසි
  • 9.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් ෗්්ශීග ්ැේුම භාවිතග 5. තිරසාර සංවර්ධේ ටගුතග - වඩාත් තිරසාර සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹවලට තගඩු ෗්ේ තාක්ෂණි , ොරිසරි , සමාජීග සහ ම෕ලයමග වශ෗ගේ් ෙරා෗්්ශීග තත්ත්වගේ්ට ගැළ෗ෙේ ක්‍රිගා ාර ඹ ෙරා෗්්ශීග ජේතාව විසිේ්ම සැලසුඹ ර ක්‍රිගාත්ම රේ බැවිේ්. 6. අවශය හැසිරීඹ ෗වේස් ඹ ෗ගේ එගි - PRA ක්‍රම මඟිේ් සඹෙත් සිතිගම වැේි ්ූශය ේේමක් ලබා ්෗මේ් සහභාගීත්වග ්ිරිමත් රේ අතර එමඟිේ් ජේ්තේ ක්‍රිගාවලිග උත්෗ත්ජේග රේ අතර ක්‍රිගා ාර ඹවල අගග රේ සහ ඇතගළත් ර ඇති ඔවුේ්෗ග් අ්හස් ඉ්ිරිෙත් කිරීමට ෙර෗්්ශවාසීේ් ්ිරිමත් රගි, වැඩි වශ෗ගේ් සහභාගී වීමට ඔවුේ්෗ග් විශ්වාසග වැඩි රගි. 7. ෗්්ශීග ්ැේුම භාවිතග - සෑම ෙරජාව ටම ස්ව෗්්ශීග ්ැේුඹ ේ්ධතිගක් ඇති අතර එග ෗ස්වා ෙළෙුරු්්් තගළිේ් ලබා ගේ්ේා අතර තමේ්෗ග්ම වි෗ශ්ෂිත අවස්ථාවේ්හි් ගැටලු විසඳගි. ෗මම ්ැේුම ෙර෗්්ශ෗ග් ෙරජාව විසිේ් ක්‍රිගා ාර ඹ වලට සහභාගී වේ අතරතගර ෗බ්ා ගේී.
  • 10.
    සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් අ෗ේයෝේය සඹබේ්ධතාවග 8. ෙරජාවේ් සහ සංවර්ධේ ආගතේ අතර වඩා ෗හාඳ සඹබේ්ධතා ෗ගාඩේැගීම ෙරජාවේ් සහ ගරාරග සංවර්ධේගට අ්ාළ ආගතේ සහ ආගතේ අතර වඩා ෗හාඳ සඹබේ්ධතා ඇති ර ගැේීමට PRA හට සහාග විග හැ . ජලජීවී වගා සංවර්ධේග සහ ජලජීවී වගාවට අ්ාළ ොරිසරි ගැටෆ ේිරීක්ෂණග කිරීම සඳහා උෙ ාර කිරී෗මේ් ජලජීවී වගා ෗ස්ව ගිේ්ට ෗මග ෙරතිලාභ ලැබිග හැකිග. උ්ාහරණගක් ෗ලස ෙරිසර ේිගාමේගට ගටත්ව ෗ඩාලාේ ෙර෗්්ශග විග හැකි ේමුත් ේිරීක්ෂණග අෙහසු ෗න. ෙරා෗්්ශීග ෙරජාවේ් තගළ අව්ාේමට ලක්ව ඇති ොරිසරි ගැටෆ ෙිළිබඳ වඩා ෗හාඳ අව෗බෝධගක් ්ිරිමත් රේ සහ වඩා ෗හාඳ ළමේා රණගකිේ් ෙරතිලාභ ලබා ගත හැකි ක්‍රිගා ාර ඹ වර්ධේග රේ PRA ෙරජාව විසිේ්ම ෗ඩාලාේ ස෕රා ෑම වඩා ෗හාඳිේ් ේිරීක්ෂණග කිරීමට ් ෗හ්තග විග හැ . PRA වලට ෙරජාවේ් සහ ෙිටස්තරගිේ් අතර ්ැඩි අේ්තර්ක්‍රිගා ාරිත්වගක් ඇතගළත් වේ අතර එමඟිේ් ෗මම සබඳතා ෗බා෗හෝ විට සංලක්ෂිත වේ ෙසුබට වී෗ඹ සහ සැ ෗ග් බාධ බිඳ ්ැර෗ඹ් ල්ෙවත්ේා බලෙෑඹ ඇති ළ හැකිග.
  • 11.
    9. ෙරජා සඹෙත්බලමුලු ගැේ්වීෙරජාව෗ගේ් වැඩි ැෙවීමක් ගේු සංවර්ධේග සඳහා ෙරජා සඹෙත් වැඩි වශ෗ගේ් බලමුලු ගැේ්වීම සහ බාහිර ෗ග්වුඹ මත අඩු විශ්වාසග තැබීම ් අ්හස් ළ හැකිග. ෗මග ශරම ෗ග්වුඹ, ඉතගරුඹ ෗හෝ ළමේා රණ ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා ැෙ රේ ාලග ගත හැකිග. 10. වඩා තිරසාර සංවර්ධේ ටගුතග ෗මම බලෙෑඹ එ තගව සාමාේය෗ගේ් වඩා තිරසාර සංවර්ධේ ක්‍රිගා ාර ඹ වලට තගඩු ෗්ේු ඇත, ඒවා බාහිර ආගතේවල සහාග මත රඳා ෗ේාෙවතිේ අතර ෗්්ශීග තත්වගේ්ට තාක්ෂණි , ොරිසරි හා සමාජීග වශ෗ගේ් සුදුසු ෗න. සහභාගීත්ව෗ග් ෗මම ෙරතිලාභ සාක්ෂාත් රගත හැක්෗ක් එග ්ිරිමත් රේ සංවර්ධේ ආගතේ සඳහා සහභාගීත්ව෗ග් සඹෙූර්ණ ඇඟවුඹ සැලකිල්ලට ෗ගේ ඒවාට ඉඩ සැලසීම සහ ඊට සඹබේ්ධ ආගතේ සමාජ, ෗්්ශොලේි සහ ආගතේි වශ෗ගේ් ්ිගග ාලීේ ෗වේස් ඹ සඳහා සහාග ්මට ැමැත්෗තේ් සිටිේ විට ෙමණි. ේිසි සහභාගීත්වග, සහ PRA, චලේග ළ හැකි රාමු. ෗මග එ෗ස් ෗ේාවේ විට ෙහත සඳහේ් අවාසි ෗බා෗හාමගක් ක්‍රිගාත්ම විග හැ . සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් අ෗ේයෝේය සඹබේ්ධතාවග
  • 12.
    1. සාක්ෂාත් රගත෗ේාහැකි අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ ේැංවීම PRA හි වඩාත් ක්ෂණි සහ ේිතර මුහුණ ෗්ේ අව්ාේඹ වලිේ් එ ක් ේඹ, එග ෙර෗්්ශ෗ග් ආගතේි ෗හෝ ෗්්ශොලේ සේ්්ර්භග අේුව ේිතර සාක්ෂාත් රගත ෗ේාහැකි සංකීර්ණ අ෗ේක්ෂා සම෕හගක් ෙරජාවේ් තගළ මතග කිරීමගි. ෗මගට ෗හ්තගව ෗්්ශොලේ තත්ත්වග, ෙරා෗්්ශීග බලග සහ සමාජ වූහග ෗හෝ හු෗්ක් සංවර්ධේගට සහාග විග ගුතග ආගතේවල ේිලධාරිවා් අවස්දතිභාවග ේිසා විග හැකිග. සමහර අවස්ථා වල් PRA හි අ෗ේක්ෂිත අරමුේ විග හැක්෗ක් ඉහත ආගතේි සහ ෗්්ශොලේ වුහගේ් ෗වේස් කිරීම සඳහා ෙීඩේග ෗ග්ම සඳහා හිතාමතාම "ෙහළ මට්ට෗ඹ" අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ ේැංවීමගි. ෗ ෗ස් ෗වතත්, සිගලුම සංවර්ධේ ේි෗ගෝජිතාගතේ එවැේි ක්‍රිගා ාර ඹ සඳහා සහාග ්ැක්වීමට හැකිගාවක් ෗ේාමැති අතර PRA-ආ ාර෗ග් සැලසුඹ වලට ෙරතිචාර ්ැක්වීමට ේිසි ෗ලස සේ්ේ්්ධ ෗ේාවේ ේි෗ගෝජිතාගතේ ේුසුදුසු ෗ලස ෙර෗නශග භාවිතා කිරී෗ඹ අව්ාේමක් ඇත. ජලජීවී වගා ේි෗ගෝජිතාගතේ, "PRA" භාවිතා කිරීමට ්ිරිමත් ළ හැකිග, උ්ාහරණගක් ෗ලස, ඔවුේ් ෙර෗්්ශ෗ග් ජේතාව සැලසුඹ කිරීම සහ තීරණ ගැේීම සඳහා සහභාගී වීමට ්ිරිමත් රේ බව ෗සාගා ගැේීමට ෗හෝ සමාජගක් ෗හෝ ෗්්ශොලේ රාමුවක් තගළ බිඹ මට්ට෗ඹ සහභාගීත්වග ධේාත්ම ෗ලස අධධර්ගමත් රගි. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
  • 13.
    2. සහභාගී වේආගතේවලට ෙරතිචාර ්ැක්විග ෗ේාහැකි සංවර්ධේ සැලසුඹ ෙිළිබඳ ෗ගෝජේාව ෗මම ෙළමු රුණට සඹබේ්ධ වේ්෗ේ් PRA ක්‍රිගාවලි෗ග්් ෙරජාවේ් හඳුේා ගේ්ේා සංවර්ධේ ෙරමුක්‍රුතා, සහභාගී වේ ආගතේවලට තාක්ෂණි අර්ථ෗ගේ් ෙරමාණවත් ෗ලස ෙරතිචාර ්ැක්විග ෗ේාහැකි ඒවා විග හැකි අතර, එමඟිේ් ඔවුේ් බලා෗ො෗රාත්තග සුේ් කිරීමට ෙමණක් අ෗ේක්ෂාවේ් ඉහළ ේැංවී෗ඹ අව්ාේමගි. PRA හි "ක්‍රීඩා ෙිටිගට" ෙරා෗ගෝගි ව සීමා මාගිඹ ෗ේාමැති බව සහ ෗මම ෙර෗නශග ආංශි වශ෗ගේ් ේැඹුරු වූ ආගතේ සඳහා ේුසුදුසු බවට ෙත් ළ හැකිග ගේ ගැටලුව ෗වත ෗මග ේැවත ෙැය෗ණ්. සාඹෙර්ාගි ෗ර්ක්‍රුා ඔස්෗ස් සංවිධාේග රේ ල් ෗බා෗හෝ ජලජීවී වගා ෗්ොර්ත෗ඹේ්තග ෗මගට ඇතගළත් ෗න. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
  • 14.
    3. ෗්්ශීග අවශයතාමගිේ් ක්‍රිගා ාර ඹ "අල්ලා ගැේී෗ඹ" අව්ාේම • තීරණ ගැේී෗ඹ වගකීම ෙරජාවේ්ට ෙැවරී෗මේ් සහ ක්‍රිගා ාර ඹ හඳුේා ගැේීම සහ සැලසුඹ කිරීම ඔවුේ්ට ෙැවරී෗මේ්, ෙරජාවේ්හි වි෗ශ්ෂිත අංග - වඩා උගත්, ධේවත්ම, අධි ාරිග ඇති අග - “අල්ලා ගැේීම” ෙහසු රවී෗ඹ සැබෑ අව්ාේමක් ් ඇත. • ක්‍රිගා ාරිත්වග සහ එහි ෙරතිලාභ ඒ ාධි ාරග. සහභාගීත්ව සැලසුඹ ක්‍රිගාවලිග බාහිර මැ්ිහත්වීඹ වල සා෗ේක්ෂ අඩුව ෗මග වඩාත් ෙහසු රගි. • ෙරජා෗න දුේෙතගේ් ඔවුේ්෗ග් ධේවත් සහ වඩාත් බලගතග අේුගරාහ ගිේ්෗ග් සහාග ේිසා ඔවුේ්ට කිසි෗ස්ත් ෙර෗ගෝජේ ෗ේාලබේ “ෙරජා” තීරණවලට සහාග විග හැකිග. • ජලජීවී වගාව ෗මගට වි෗ශ්ෂ෗ගේ් ේැඹුරු විග හැක්෗ක් එග ෗බා෗හෝ විට "෗ොදු" ඉඩඹ ෗හෝ ජල ෙර෗්්ශ වඩා ෗හාඳිේ් භාවිතා කිරී෗ඹ මාධයගක් ෗ලස ෗ගෝජේා රේ බැවිේි. • එම ෙර෗්්ශ "සංවර්ධේග කිරී෗ඹ" ක්‍රිගා෗වේ් ඔවුේ් ෙළාත් ොලේ ආගතේවල බලෙෑමට හසු වී දුේෙත් ජේතාවට ෙර෗නශග අහිය ළ හැකිග සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
  • 15.
    4. ෙරජාවේ්හි ස්තරීරණග සැලකිල්ලට ෗ේාගැේීම • PRA ෗බා෗හෝ විට සමස්තගක් ෗ලස ෙරජාව සමඟ ක්‍රිගාත්ම වීම ගේ්෗ේේ් අ්හස් රේ්෗ේ් ධේග, සමාජ තත්ත්වග, ස්තරී ෙුරුෂ භාවග ෗හෝ ජේවාර්ගි ණ්ඩාගම විසිේ් ෙරජාව තගළ ස්ථරී රණග ෗බා෗හෝ විට අෙැහැ්ිලි සහ ෗ේාසල ා හැරිග හැකි බවගි. • ෙරජාව තගළ ස්තර සහ විවිධ අවශයතා ඇති බව ෙරජාව තගළ ම෕ලි ෙර්෗ග්ෂණ ෙැහැ්ිලිව හඳුේා෗ගේ ඇතත් ෗මග සිදු විග හැකිග. • PRA හි, විවිධ ණ්ඩාගඹවල ෙරස්ෙර අවශයතාවලට ඉඩ සැල෗සේ්෗ේ් ෗ ෗ස්් ගේ්ේ ෙිළිබඳ තීරණ ෙරජාවටම භාර ්ිග ගුතග අතර, PRA හි සඹබේ්ධ බාහිර ෙු්්ගලගිේ්෗ග් එක් ාර්ගභාරගක් වේ්෗ේ් විවිධ උේේ්දුවක් ්ක්වේ ණ්ඩාගඹ අතර සා ඡඡා සහ ෗ේරුඹ රණග ්ිරිමත් කිරීමගි. • දුේෙතගේ්෗ග් සහ දුර්වලගේ්෗ග් අවශයතා ෗ේාසල ා හැරී෗මේ් ගැටෆ විසඳමට අවශය බව තීරණග රගි, වි෗ශ්ෂ෗ගේ් ඔවුේ් බලග ෗බ්ා හැරීමට ැෙවී සිටිේ්෗ේ් ේඹ, “ෙිටස්තරගිේ්ට” ඒ ගැේ ෗බා෗හෝ ෗්් කිරීම දුෂ් ර විග හැකිග. සහභාගිත්ව ගැය විමසුඹ ක්‍රම෗න්ගේ්෗ග් දුර්වලතා
  • 16.
    PRA හි ෙහසුඹ සෙගේ්෗ේ ග෗ග් ාර්ගගේ් • සැලසුඹ කිරීම - රැස්වීම සැලසුඹ රගි • ෙැහැ්ිලි ම - රැස්වීම අරමුණ සහ ේරතිඵලග ෙැහැ්ිලි කිරීමට උෙ ාරී ෗න • සේ්ේි෗න්ේග - ෗හාඳ සේ්ේි෗න්ේග සහ ෙූර්ණ සහභාගීත්වග සඳහා උෙ ාරී ෗න. මුෆ ණ්ඩාගමටම ෗ස්වග රගි. • ක්‍රිගාවලිග - ගහෙත් ක්‍රිගාවලිග ්ිරිගේ්වයේ් සහ තහවුරු රයේ් රැස්වීම ේිසි මාර්ග෗ග් තබා ගේී. ගැටුඹ සහ දුෂ් ර අවස්ථාවේ්හි් ණ්ඩාගම ෗ම෗හගවීම • විශගම෕ල ත්වග - ෙහසු ඹ සෙගේ අතරතගර අේ්තර්ගතග සඹබේ්ධ෗ගේ් මධයස්ථව සිටිගි
  • 17.
    ෙහසු ාර ගා෗ග්වගකීම ස්වාධීේ ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේ ග ගේු සංවර්ධේ ආබාධ සහිත ෙු්්ගලගිේ්ට ඔවුේ්෗ග් ෙරජාවට සහභාගී වී ෙූර්ණ ෙුරවැසිගේ් ෗ලස ජීවත් වීමට උෙ ාර රේ ෙු්්ගල෗ගකි. යේිසුේ්ට උෙ ාර කිරීමට ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ ක්‍රිගා ළගුතග ආ ාරග • සබඳතා වර්ධේග රේ්ේ - ෙවු෗ල් අග, යතගරේ්, අසල්වාසීේ් සහ ෙරජා සාමාජි ගිේ් සමඟ විශ්වාස්ාග සබඳතා ෗ගාඩේඟා ගැේීමට ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ උෙ ාර රති. • අේාගතග සඳහා සැලසුඹ රේ්ේ - ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ යේිසුේ්ට හැකිගාවේ් ෙරි ල්ෙේග කිරීමට සහ ඔවුේ්෗ග් ජීවිත සඳහා සැලසුඹ කිරීමට උෙ ාර රති. • ෙරජාව තගළ ඔවුේ්෗ග් ස්ථාේග ෗සාගා ගේ්ේ - ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ යේිසුේ්ට රැකිගා ෗සාගා ගැේීමට, ොසලට ගාමට සහ ස්෗නඡඡා෗වේ් ඉ්ිරිෙත් වීමට උ්වු රති. • ෙහසු ඹ සෙගේ්෗ේෝ ෗ේ්වාසි ෗හෝ ්ිේ උෙ ාර වැඩසටහේ් ඉ්ිරිෙත් රේ ආගතේවලිේ් ස්වාධීේ වේ අතර, එබැවිේ් ඔවුේ් උේේ්දුව ෙිළිබඳ ගැටුඹ වලිේ් ේි්හස් ෗න. ඔවුේ්ට තක්෗ස්රුව, සුදුසු ඹ, ෗ස්වා ෙරතිෝේ ෗හෝ අරමු්ල් ේිර්ණග සඳහා වගකීමක් ් ේැත.