1. Б.Батжаргал Sys&CoTech клуб

2. Суурь ухагдахуун
 Андройд үйлдлийн системийн апплкейшнүүд нь
Java програмчлалын хэлэнд бичигддэг. Android
SDK tools нь бичсэн кодыг хамт хавсрагдах resource
файлууд, өгөгдлүүдтэй хамт хөрвүүлэгдэж .apk
өргөтгөлтэй нэгэн файл болдог. Энэхүү файлыг
Андройд үйлдлийн системтэй утсан дээр
аппликейшнээ суулгахад ашиглана.

3. Аппликейшны ажиллах зарчим
 Нэгэнт утсан дээр суулгасан аппликейшн нь бие даан
өөрийн хүрээнд ажиллаж эхлэнэ.
 Андройд үйлдлийн систем нь олон хэрэглэгчийн хандалттай
Linux систем ба энд аппликейшн болгон тусдаа нэгэн
хэрэглэгч байна.
 Үндсэн тохиргоогоор систем аппликейшн болгонд
давтагдашгүй нэг ID өгөх ба системийн файлууд нь хандаж
зөвшөөрөлтэй тодорхой ID-уудтай байдаг.
 Аппликейшн бүр өөрийн гэсэн Virtual Орчинг үүсгэж
ажиллах ба ингэснээрээ бусад аппликейшнүүдээсээ
хамааралгүй ажиллах боломжтой.
 Үндсэн тохиргоогоор аппликейшн бүр нэг Linux процесс
болж ажиллах ба систем энэхүү процессийн амьдралын
хугацааг зохицуулж байдаг

4.  Энэхүү ажиллах журмаар Андройд нь least privilege
буюу хамгийн бага эрх мэдэл(хандалтын хувьд)
олгох зарчмыг олгодог. Энэ нь аппликейшн бүр
зөвхөн өөрийн хандах эрхтэй хэсгүүд болон
файлууд руу хандах эрхийг олгоно.
 Ингэснээр маш сайн хамгаалагдсан орчинг
бүрдүүлэх ба хандах эрхгүй хэсгүүд рүү
аппликейшн нь хандах боломжгүй.

5. Өгөгдөл дундаа ашиглах
 Зарим тохиолдолд хэд хэдэн аппликейшн өөр
хоорондоо мэдээлэл солилцох, ашиглах шаардлаг
гардаг. Энэ тохиолдолд:
 Хоёр аппликейшн нь дундаа процесс ID-тай байх
боломжтой байдаг. Ингэснээр нэг нь нөгөөгийнхөө
хандах эрхтэй файл, хэсгүүд рүү хандах боломжтой
болно
 Аппликейшн тодорхой мэдээлэл, хэсгүүд рүү
хандахдаа зөвшөөрөл авч болно. Эдгээр эрх болон
хязгаарлалтуудыг аппликейшн суулгахдаа
тохируулна.

6. Аппликейшны component-үүд
 Аппликейшны component-үүдыг Андройд аппликейшн
бүтээх гол хэсгүүд гэж ойлгож болно. Component бүр
нь таны системээс таны аппликейшн рүү хандах нэг
хандалтын цэг юм. Хэрэглэгчийн хувьп component бүр
нь хандах цэг биш ба зарим нь бусдаасаа хамаарч
ажилладаг. Гэвч component бүр бие даан орших ба
тодорхой үүрэг рольтой байна – хэсэг тус бүр таны
аппликейшны ерөнхий ажиллах зарчмыг тодорхойлдог.
 4 аппликейшны хэсэг, component-үүд байдаг ба тус
бүрдээ ялгаатай зорилго ба хэрхэн бий болох,
устгагдахыг тодорхойлох ялгаатай амьдралын
хугацаатай байна.

7. Activities
 Activity нь хэрэглэгчид харагдах хэсэгтэй нэг цонхыг
дүрсэлж үзүүлдэг. Жишээ нь: и-мейл бичдэг
аппликейшн и-мейлүүдийг жагсаалт харуулдаг нэг
activity, и-мейл бичих activity мөн уншихад зориулсан
activity-тэй байж болно. Жишээнд дурьдсан activity-
нүүд хэдийгээр хоорондоо холбогдож ажиллаж зөв
хэрэглэгдэх боловч и-мейл бичих аппликейшн
зөвшөөрч байгаа тохиолдолд бие даасан гэдэг утгаараа
аль ч activity-ийг дуудаж ажиллуулж болно. Жишээ нь:
зураг дарах аппликейшн и-мейл бичих activity-ийг
дуудан таныг авсан зургаа бусадтай хуваалцах боломж
олгох

8. Service
 Service гэдэг нь background-д ажилладаг процесс ба
хугацаа шаардлагатай даалгавар биелүүлэх, алсаас
хандаж ажиллах процессуудыг зохицуулдаг
хэрэглэгчид харагдах хэсэггүй component юм.
Жишээ нь: таныг ном унших аппликейшн нээсэн
байхад цаана нь хөгжим тоглуулах service ажиллах.
 Service-ийг өөр component-ээс дуудаж ажиллуулна.

9. Content provider
 Content provider нь дундын хэсэг өгөгдлийг
зохицуулдаг. SQLite өгөгдлийн сан, веб хуудас,
эсвэл санах ой зэрэг газар та өгөгдлөө хадгалж
болох ба content provider-ийн тусламжтай
зөвшөөрөлтэй тохиолдолд өгөгдөл авах, өөрчлөх
боломжтой. Жишээ нь: Андройд систем contacts
доторх хүмүүсийн мэдээллийг зохицуулдаг content
provider байдаг. Үүний тусламжтай тодорхой нэг
хүний мэдээллийг уншиж, өөрчилж болно.

10. Broadcast receiver
 Broadcast receiver нь системд цацагдсан мессежид хариу
үйлдэл үзүүлэх component юм. Маш олон мессеж
системээс цацагддаг ба үүнээс – дэлгэц унтарсныг
зарлах, цэнэг дуусч байгааг зарлах, зураг дарагдсаныг
зарлах мессежүүд. Мөн аппликейшн өөрөө broadcast
мессеж илгээх боломжтой, жишээ нь ямар нэгэн файл
татаж, хуулж дууссаныг илтгэж мессеж илгээх.
 Broadcast receiver нь хэрэглэгчид харагдах хэсэггүй
боловч төлөвийн мөрөнд тодорхой мэдээллүүдийг
дүрсэлж болдог.
 Broadcast receiver ихэвчлэн бусад component-үүдийг
дуудах, тэдэн рүү нэвтрэх гарц болж ажиллах ба маш
бага ажлыг гүйцэтгэх үүрэгтэй.

11.  Андройд системийн нэг онцгой зүйл нь аль ч
аппликейшн өөр нэгэн аппликейшны component-
ийг дуудаж болдог явдал юм. Та ингэснээр зарим
зүйлийг өөрөө хийлгүй тэрхүү үйлдлийг
гүйцэтгэдэг component-ийг дуудахад хангалттай
байдаг.
 Ямар нэгэн component дуудаж ажиллуулсан
тохиолдолд тухайн component-ийн харъяалагдах
аппликейшны процесс ажиллаж эхлэн системээс id
авдаг. Ингэснээр аливаа аппликейшн цор ганц
эхлэх цэггүй байх ба main() функц байдаггүй.

12. Component-үүдийг идэвхжүүлэх
 Дээр дурсдсан 4 component-үүдийн 3 нь(activities,
services, broadcast receivers) intent гэх дундын
асинхрон мессежээр үүсгэгдэнэ. Intent нь нэг
component-ийг нөгөөхтэй нь run time орчинд
холбож өгнө.
 Intent объект үүсгэж мессеж үүсгэх тодорхой нэг
component-ийг эсвэл нэгэн төрлийн component-
ийг дуудна.

13. Manifest файл
 Андройд систем нь аливаа нэг component-ийг
эхүүлэхээсээ өмнө тухайн component-ийг байгаа
эсэхийг мэддэг байх шаардлагатай. Энэ шаардлагын
үүднээс AndroidManifest.xml файлыг уншина. Энэхүү
файлд мөн:
 Тухайн аппликейшнд шаардагдах зөвшөөрлүүд
 Хамгийн бага API буюу ажиллах Андройдын үйлдлийн
системийн хувилбар
 Шаардлагатай hardware, software-үүдийг зарлах (камер,
bluetooth, multitouch screen …)
 Шаардлагатай API-ийн холбоосууд (Google Map-ийн API)
 гэх мэт ...

14.  Андройд үйлдлийн системтэй маш олон төрлийн
төхөөрөмж байдаг тул та өөрийн бичсэн аппликейшныг
шаардлага хангахгүй төхөөрөмж дээр суулгахаас
зайлсхийх хэрэгтэй. Үүний тулд manifest файлд
аппликейшны шаардлагуудыг мөн тодорхойлж өгнө.
Үүнд:
 Дэлгэцийн хэмжээ болон нягтрал
 Оролтын төхөөрөмжүүд
 Төхөөрөмжийн онцгой шаардлагууд
 Платформын хувилбар
 Google play дээр аппликейшнээ тавихад manifest
файлыг уншиж таталтын хязгаарладаг учир эдгээр
шаардлагуудыг тодорхойлох нь чухал юм.

15. Аппликейшны нөөц буюу
resource
 Андройд аппликейшн нь зөвхөн кодоос бүтэхгүй ба
дуу, зураг дүрслэхтэй холбоотой олон зүйлстэй
холбогдож ажилладаг. Жишээ нь хөдөлгөөнт зураг,
цэс, загвар, өнгө зэргийг resource-д хадгалах нь
илүү. Ингэж эх кодоос салгаж өгсөнө тодорхой
хэсэгт шинэчлэл хийхэд давуу талыг олгоно.
 Таны програмдаа оруулж өгөх resource бүрт SDK
хэрэгслүүд нь давтагдашгүй нэг id оноож өгөх ба
энэхүү id-г хэрэглэгчийн харагдах хэсгийг угсрах
XML файлд ашиглаж болно.

16.  Recource тусдаа байх маш том давуу тал нь
тохирсон recource-ийг тохирсон тохиргоонд нь
харуулах явдал юм. Жишээ нь UI үүсгэхэд
ашигласан текстүүдийг өөр өөр хэл дээр бичэн
хадгалсанаар тохиргоо өөрчлөгдөхөд ямар нэгэн
асуудалгүй хандах боломжтой.