1. Lemchan
THU DIK CHU
A LA INLÁR CHHUAK ANG
Changtute
1. Nghâka : Sikul naupang Class IX
2. Khuma : Nghâka pawlpui
3. Headmaster : Nghâkate Sikul Headmaster
4. Peon : Nghâka-te Sikul Peon
5. Nghâka pa
6. Nghâka nu
7. Zirtîrtu
8. Khuma nu
9. Khuma pa
10. Nghâka Nau
11. Sikul naupangte
Ziaktu
Ellis H.Pachuau
040320001230AMAV
1

2. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
LAN I
(Sikul pakhat : Ni khat chu Nghâka’n sikul a thleng hmasa
ber a; Zirtîrtu hutna hmuna Chair chhia lo let reng chu a
hmu a, tuin emaw a tihchhiat luih a ang hle a. A kal hnai a;
a chhiat dànte ngun fê hian a en a.)
Nghâka : Headmaster hnêna sawi vat tùr a nih hi (Chutia
Chair a lo thlêk lai tak chuan an pawla mi
Khuma, amah er em êmtu a lo lût ve a. Ani hi
Nghâka nêna inel chho reng an ni a; Khuma
chuan Nghâka chu a en kal a)
Khuma : Ka man chiang che a nia aw. Headmaster hnênah
ka report dáwn sawh che tih hre rawh. (A kutzung-
chalin Nghâka chu a kawk sak sak a; Headmas-
ter Office lam panin a tlan nghal a, Nghâka chu
hlauthãwng êm êmin a lo ding zum reng a)
Khuma : (Headmaster pindanah chuan a lût a) May I
come in Sir?
Headmaster : (A lo hawi chhuak a, vin deuh hian) Eng vàngin
nge hetah i lo kal?
Khuma : (Inphahhnuai der thiam êm êm hian)
Sir.....,Nghâka’n kan Class Room Chair a
tichhia....
Headmaster : (Ring deuh leng lawngin) Eng a ni? Chiar a tichhia
a? Khawiah nge amah chu a awm a?
Khuma : Class Room-ah a la awm reng. (Headmaster
intilal deuh mai chuan a tairaw tiang a la a, a
then vir ta vut vut a)
Headmaster : Nghâka, Lalramnghak.
Nghâka : (Zam hmél deuhin) E...ih...ah.
Headmaster : (Chair a kawk a, rawl ring leng lawngin) Hei hi
i tichhia a ni maw?!
Nghâka : Ka pu, ka tihchhiat a ni lo.
2

3. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Headmaster : I tihchhiat a ni ang, Khuma pawhin a sawi vek
alãwm.
Khuma : Ka pu, a tihchhiat a ni reng alãwm. A mah chauhin
room-ah a lo awm a, chair hi a lo thlek vêl a, lo
siamhat a tum a niang.
Headmaster : Chu, a ni chiang alãwm. Cheng zathum i chawi tùr
a ni. Ni thum chhûnga i rawn pêk loh chuan ka
hnawtchhuak ang che. Ka sawi chu a awmzia i
hria em? I hrerchiang meuh maw? (Nghâka chu a
kun ngaih a, a chhân pawh a chháng thei lo.
Khuma chuan Nghâka-te retheihzia a hria a,
pawisa an pe thei dawn lo tih a hrechiang a, a
lo nuih sawh vêl a)
LAN II
(Headmaster pisa-ah: Headmaster chu chair-ah a hu bûk
vei lauh lauh a; chutih lai chuan)
Nghâka Pa : Chibai, ka pu. (Headmaster chuan a lo en ha
duh vak mang lo va)
Headmaster : (Bung deuh nghatin) Eng nge ni i duh a?
Nghâka Pa : A.... eng vak duh hran lo ve. Nimin lamah kan
fapain pawi a lo khawih nge ni....?
Headmaster : Tu nge ni kha in fapa kha?
Nghâka pa : Nghâka, Lalramnghaka.
Headmaster : Lalramnghaka a?
Nghâka pa : Aw ni e.
Headmaster : E. Class IX a mi kha maw?
Nghâka Pa : Aw ni e.
Headmaster : Nia. Nimin kha Chair a lo tichhe maia kha. Pawisa
pawh cheng zathum chawi tùra ka tih kha; a hrilh
che em?
3

4. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka Pa : Aw hrilh e. A ni lah chu a ang nasa mai si a, a tih
a nih lohzia a sawi chamchi si a, engtia han tih chi
nge maw ni dáwn le aw.... Sum lam lah chu kan
harsa êm êm mai si bawk si a.
Headmaster : A tih chu a ni chiang alãwm. Sikul-ah a kal hmasa
ber a; room chhûnga Chair a lo en vêl pawh
Khuma’n a hmu reng alãwm.
Nghâka Pa : Ka fapa hian dawt min hrilh ka la hre ngai hauh lo
va; tuna in puhna pawh hi rinngam a harsa ka ti
khawp mai ka pu.
Headmaster : Tu nge mahni fate thil tisual tùra ring ngai? Mi sualin
ka sual an ti ngai em ni? In ã a nih chu. Mahni fate
thil tihsual an tlat a dik hlei nem. Cheng zathum
chu in chawi a ngai tho tho dáwn. Ani lo chu tichhe
tùr an awm lo (Nghâka Pa chu a kun nghiai a).
Nghâka Pa : A nih leh ka pu, in ngaidam thei ang em?
Headmaster : Ngaidam thei lo. Kan ngaihdam theihna awmchhun
chu Cheng Zathum pêk a ni mai. Naktûk hi hun
tiam a ral hun a ni nghe nghe a; chuta in pek loh
chuan Sikul aanga hnawhchhuah a ni mai. In pek
loh chuan Sikul a rawn kal buai a ngai tawh lo vàng
(Nghâka pa chu a hmél aangin a beidawng hle a
ni tih a hriat theih a).
Nghâka Pa : (Thawk a han la halh a) Hun tiam a tlêm si; tun
maiah phei chuan Cheng Zathum thum neih ngaihna
ka hre lo a ni. Kan fapa chu Sikul a chawlh a ngai
tawh dáwn a nih chu. A pawi ngei mai !(A chhuak a)
LAN III
(Lalramnghaka te in: Nghâka leh a pa an awm a)
Nghâka Pa : Mama, in Headmaster chu ka va bia a, a rilru a
sawh sawn duh hauh lo mai! “A tihchhiat a ni a, a
kut hlei man chu ani’n a tuar tùr alãwm,” a ti tlat
mai si a; Pawisa lah chu kan nei der si lo.
4

5. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka : A....ka pa, a pawi khawp mai! Pawisa kan neih si
loh chuan a tihngaihna a awm lo a ni mai a. Kan
Head chu a khirh a nia; a induh a, a intilal bawk si.
Midang pawh hian an sawi ka hre zauh zauh tawh
mai. Engpawhnise, Sikul chu ka han chawl ve rawih
phawt a ni ang chu. ‘Zawng tuar ai ngauin a tuar’
tih zawng zawng kan chang zo dáwn ta a nih hi.
Thudik zawng a la inlar chhuak leh ngei ang.
Nghâka Pa : Mama, kan chhûngkua kan harsa rih êm atin a ni.
Mi zah kan phur lo va, a tlawm thlâk ka ti khawp
mai. Mahse tihngaihna dang a awm der rih si lo va.
Nghâka : E...ka pa, i rilru tina duh rêng rêng suh. Tuna thil hi
chu Khuma rilru chhiat vàng vek a nia. Sports leh
zirna lamah hian min er lutuk a, min itsik vàng liau
liaua hê’ng thil hi thleng ta niin ka hria. Kan dik loh
a ni lo va, suahsualna avànga Sikul kal thei lo ni lo
va kan awm hi lawm zâwkl teh ang. pathianin ka
kalna kawng tùr a ni lo a ti-ah ngai ilangin, a hahdam
a ni mai ( An hu ngui dun nghiai a; Nghâka nu
leh a nau an rawn lût a)
Nghâka Nu : E....in va hu ngui nghii nghiai ve le, Mama Pa?
Nghâka Pa : Nia, hei, vawiin chu Nghâka te Head ka va hmu
a, ka thil beiseite ka hlawhchham a....
Nghâka Nu : (Phawk deuhin) Ka hlawhchham a?
Nghâka Pa : Nia maw le. A thu tih tawh chu a titlang lui tlat mai
hìn a; keipui luhlul an sawi chu nêp tê a ni ringawt .
Nghâka Nu : A va zia lo ve le aw....! ( A chal a dawm a)
Nghâka Nau: Nu, Mama chu Sikul a kal thei tawh dáwn lo maw?
Nghâka Nu : A ni ta ber a ni ang chu. A pawi hle mai!
Nghâka Nau: Head chu ava’n sual êm êm! Pa, a sual tiraw?
Nghâka Pa : (Bung deuh nghatin) Nia, a sual a ni mai ang chu.
Biak nawn leh chi-ah pawh ka ruat tawh lo.
5

6. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka Nu : Mama, i tih sual a nih si loh chuan a va na dáwn ve
le. Retheih hi zawngin tumah hian mih zah lo a ni e.
Nghâka : A... ka nu, engpawh nise thudik zawng laihlan a la
ni ngei ang. Kan dam ang a, lehkha zir aang chauh
hian nawmsakna a awm chuang hlei nem. Pathianin
kan chunga a rel dànah hi chuan lungawi han tum
phawt mai ila.
Nghâka Nu : Ni e, engkim hi Pathian ruatah dah thiam ila, kan
vannei a ni zâwk ngai teh tak e.
LAN IV
(Lalramnghaka te in: Nghâka leh a pa an awm a)
Nghâka Pa : Mama, in Headmaster chu ka va bia a, a rilru a
sawh sawn duh hauh lo mai! “A tihchhiat a ni a, a
kut hlei man chu ani’n a tuar tùr alãwm,” a ti tlat
mai si a; Pawisa lah chu kan nei der si lo.
Nghâka : A....ka pa, a pawi khawp mai! Pawisa kan neih si
loh chuan a tihngaihna a awm lo a ni mai a. Kan
Head chu a khirh a nia; a induh a, a intilal bawk si.
Midang pawh hian an sawi ka hre zauh zauh tawh
mai. Engpawhnise, Sikul chu ka han chawl ve rawih
rih phawt a niang chu. Zawng tuar ai ngauin a tuar
tih zawng zawng kan chang zõ dáwn ta a nih chu.
Thudik zawng a la inlar chhuak leh ngei ang.
Nghâka Pa : Mama, kan chhûngkua kan la harsa rih êm a tin a
ni. Mi zah kan phur lo va, a tlawm thlâk pawh ka ti
khawp mai. Mahse tihngaihna dang a awm der rih
si lo va.
Nghâka : E ka pa, i rilru tina duh rêng rêng suh. Tuna thil hi
chu Khuma rilru chhiat vàng vek a nia. Sports leh
zirna lamah hian min tluk loh avàng hian min er lutuk
a, min itsik vàng liau liaua he’ng thil hi thleng ta niin
ka hria. Kan dik loh a ni lo va, suahsualna avànga
6

7. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Sikul kal thei lo ni lo va kan awm hi lawm zâwk teh
ang. Lehkha zir hi Pathianin kawng ruat a ni lo a
nia nge (An hu ngui dun nghiai a; Nghâka Nu
leh a nau an rawn lût a).
Nghâka Nu : E... in va hu ngui nghii nghiai ve le Mama Pa?
Nghâka Pa : Nia, hei, vawiin chu Nghâka te Head ka va hmu
kha a nia, ka thil beiseite chu lungbang sut ang hlauh
a lo ni ta si a.
Nghâka Nu : Chu ka hlawhchham i tihna elo?!
Nghâka Pa : Nia mawle. A thu tih tawh chu a titlang lui tlat hìn
a; keipui luhlul an sawi chu nep tê a ni ngawt mai.
Nghâka Nu : A va’n zia lo hìn ve le aw... (A chal a dawm a)
Nghâka Nau: Nu, Mama chu Sikul a kal thei tawh dáwn lo maw?!
Nghâka Nu : A ni ta ber a niang chu. A pawi hle mai.
Nghâka Nau: Headmaster chu a va’n sual tak! Pa, a sual tiraw?
Nghâka Pa : (Bung deuh nghatin) Nia, a sual a ni mai ang chu.
Biak nawn leh chi-ah pawh ka ruat tawh lo.
Nghâka Nu : Mama, thil sual titu i nih loh takzet si chuan a va na
dáwn ve le. Retheih hi zawngin tu mah hian min
zah lo a ni e.
Nghâka : A....ka nu, engpawh nise, thudik zawng laihlan a
la ni ngei ang. Kan dam ang a, lehkha zir aang
chauh hian nawmsakna a awm chuang hlei nem.
Pathianin kan chunga a rel dàn hi chuan lungawi
han tum phawt ila.
Nghâka Nu : Ni e, engkim hi Pathian ruatah dah thiam ila, kan
vannei a ni zâwk ngai teh tak e.
Nghâka Pa : Pathian thu pawhin, “Pathian hmangaihtu, amaha
ruat anga a kohvate tan chuan, an hatna tùrin
engkimin a thawhsak hlawm hìn tih kan hria,” (Rom
8:28) tih ziak a nih kha. Kan hatna tùra Pathian
hnathawh pawh a lo ni mai thei asin.
7

8. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka Nu : Tirhkoh Paula pawhin, “Ka tlâkchham thu sawi
zawng ka ni lo ve; kei zawng eng ang pawhin awm
mah ila,lungawi zêl ka chîng tawh si a (Philippi 4:11)
a tih kha maw.
LAN IV
(Headmaster Office-ah : Headmaster chuan Naupang
Progress Report Card a endik malh malh a; subject zawng
zawnga fail a hmu a)
Headmaster : Mnn ( A chek tlak tlak a, a phawk hle a) He
naupang hian dik lohna eng emaw tal zawng a nei
a ni ngei ang. Term hmasa-ah subject zawng
zawngah a pass vek a, tuna subject zawng zawnga
fail tâk vek mai chu’h! (Bell a hmet a....Tring
...tring...tring...Peon a lo lût vat a. Lehkha
themah eng emaw a ziak a). He lehkha hi Class
IX-ah va chhiar chhuahtîr rawh (Lehkha chu Peon
a pe a) Peon chu rang takin a chhuak vat a.
Cl-IX Room-ah a lût a; Zirtîrtu lo awm chu
lehkha a pe a).
Zirtîrtu : Eng nge ni ta ngai Pu Zar?
Peon : Headmaster-in va chhiartîr rawh a ti a.
Zirtîrtu : (Lehkha chu a en vang vang a) ‘Headmaster
Room-ah Khuma a rang thei ang berin lo kal rawh
se’ (Khuma chu a phu chiang hle mai, a
classmate chuan an en hup a) Khuma, va kal
nghal rawh (Kut khinghniha kawr-áwm dawm
chungin a chhuak hna hna a; Headmaster
Room reh ruih maiah chuan a va lût a)
Khuma : Good Morning, Sir?
Headmaster : (Vin deuhin) Lo kal rawh. (Khuma chu zawi
muangin a lût a, a ding zum zã reng a;
8

9. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Headmaster chuan chiang takin a en kal reng a)
Tun term-ah hian i va’n tichhe êm êm ve. Eng ti zia
nge? Hei, i Progress Report Card pawh a sen hlirin
a khah hi! (Khuma hlau lutuk chu a khur zawih
zawih a, awng pawh a awng thei mang lo va).
Khuma : Saaa....Sir, ka hre bîk lo.
Headmaster : Ka hre bik lo a? Engtin nge i hriat loh theih? Exam
laiin i leng hìn a ni maw? Miin an sawi tlat mai.
Khuma : Sir, Ka leng ngai lo rêng rêng.
Headmaster : I leng hìn a ni ang, i result pawh a chhiat êm hi!
Zirlai i ni a, lehkha ha taka zir tùr alãwm. Exam lai
kher lote pawhin khawlaiah i tam lutuk rêng rêng
mai. Kei pawhin ka hmu fo hìn che.
Khuma : Sir, chutiangin ka leng vak ngai lo e a. Ka chhûngten
min tirh loh chuan ka chhuak ngai lo asin. Exam
chawlh lai kha chuan ka chhuak ngei mai a.
Headmaster : Mnn. I nu leh i pate hmaihmaa hmuh ngei a ngai a
nih hi. I Progress Report Card pawh hi i nu leh pa
i hmuh lo a ni maw? Hei, Signature pawh hi a hmaa
mi nên a va inang lo ve a? Nangma’n i zir chawp a
ni lo maw?
Khuma : Sir, ka hmuh.
Headmaster : I hmuh lo tih i Progress Report Card-a kuthnu awm
aang hian a chiang vek alãwm maw le. Mi bumte
i tum khanglang elo? Mi bum hlek lo vang. Mi
chháng tam suh.
Khuma : Sir, ka hmuh chiang alãwm.
Headmaster : Min la chháng ngam ka ti. I va zak lo ve. Ka duh
hun huna hnawk chhuak thei che ka nih hi i hre
nange? He Sikul-ah hian ka thu ber. I nu leh pa ka
la hmuh ang a, a la chiang mai ang. A tâwk e. I
chhuak thei (Khuma a chhuak zal zal a).
9

10. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
LAN V
(Khuma te in : Chhungkaw kima an awm lai a ni a)
Khuma Pa : (Ring takin) Khuma, Khuma.
Khuma : (Pindan aangin) Eih...eih...
Khuma Pa : Lo kal teh.
Khuma : (Pindan aangin a lo chhuak a) Eng nge ni a? Min
ko vak vak zêl ringawt mai.
Khuma Pa : In result a chhuak tawh em?
Khuma : (Bung nghatin, hnuai lam en chungin) Chhuak tawh.
Khuma Pa : I pass em?
Khuma : Pass lo.
Khuma Pa : (Awki sáng takin) Pass lo a?! Khawnge i Progress
Report Card?
Khuma : Ka thehlût tawh.
Khuma Pa : Ka thehlût tawh a?! Engtin nge i theh luh theih a?
Signature pawh pêk a ngaih hin kha. Nangmahin i
lo thai mai mai a ni maw? Vel mai mai che chuan.
Khuma nau : A pa, kei chu ka pass ti raw?
Khuma Pa : Ni e, Matei chu a pass a, a thiam thei a nia.
Khuma : Ninawm, ina awm leh hauhna tùr hi min hre leh
lutuk. Ka léng daih dáwn (Kawngkhar a khar
tau sawk a, tum buau-in a chhuak a).
Khuma Nu : Mama pa, tun lai chu Khuma zia hi a danglam
khawp mai. A nun hi a zuai riau mai a. Vei a nei
nge, thil ha lo, ruihtheih thil hi a lo khawi ve ta
zâwk nge ni?
Khuma Pa : A nih pawh a ni ang. A luhlul ang bar a; lehkha
pawh a zir ha duh lo. A léng reng ringawt mai a.
(Kawngkhar kik thawm a rawn ri karh karh a)
Khuma Nu : Lo léng rawh u (Kawngkhar a inhawng a; Head-
master Pu Zuala a lo lût a).
10

11. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Khuma Pa : E, Pu Zual, Eng nge ni i duh ve tehmial a?
Headmaster : A...hei... Naupangte ka han kan kual vêl e ka tia.
Khuma Pa : I va’n ti ha ve le.
Headmaster : Khawnge Khuma hi? A awm em?
Khuma Nu : Tun lawkah khan a léng chhuak ta a nih kha. Tun
lai chu len a cheh khawp mai.
Headmaster : Niminah khan, Progress Report Card ka check a;
Khuma hi term hmasa nên a result a inthlau lutuk a
(A kawrchung ipte-a Progress Report Card a
ah chu a phawrh a), eng emaw chhan lian tak a
awm ka ring deuh a.
Khuma Pa : Nichin maiah khan an result-te ka lo zawt a.
Headmaster : Ka lo zâwt a? Progress Report Card a hmuh lo
chu em ni? ‘I nu leh pate Progress Report Card i
hmuh lo a ni maw?’ tiin ka zawt a, ani chuan, “Ka
hmuh,” a tih ve ngei kha maw le.
Khuma Pa : Kan hmuhpui ve lo rêng rêng. Chu....zaninah an
result chhuah ka hre chauh a, ka zawh lahin, “Ka
thehlût tawh’ a ti mai a (Headmaster chu a meng
phawk hle a)
Headmaster : Min bumte a lo tum a ni maw? Signature kha a
hmaa mi nên a inang lo ka ti deuh reng a ni.
Khuma Nu : A ti mak rêng rêng e a! Chutiang kan fapain a han
ti mai chu a va zia lo ve le aw.
Headmaster : A tihchhiat dàn êm êm hi (A kutzungchalin
Progress Report Card chu a kawk a).
Khuma Pa : Khawii maw....(Progress Report Card chu a la
a) E...e ...e... ( A chek tlak tlak a) Subject zawng
zawnga han failed vek mai chu’h.
Khuma Nu : A fail vek e a?!
Khuma Pa : Fail vek e maw le; zahpuiawm leh lutuk.
11

12. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Headmaster : A mak khawp mai hei. Nghâka awm loh a chinah
chuan an pawlah pawh a thiam thei ber a ni asin
maw le. Tun uma a ti chhe ta êm êm mai hi chhan
ha tak chu a awmin ka ring a ni.
Khuma Nu : A léng zâwt zâwt reng a; a pass ka ring lo rêng a
ni. Kan thu lah a awih lo nasa mai si.
Khuma Pa : Tun lai chu a zia a thlâk a, a luhlul a, a intingeng
ngalh mai a. Lehkha zir rawh kan tih pawh hian
ama thu tê lo chuan a zir duh hauh lo.
Headmaster : A nih tak chu. A pawi hle mai! Rawlthar a ni a, a
zia a thlask ve lai tak a ni ve a tin a nih chu. Inenkawl
thiam viau pawh a ul hle dáwn a nih chu.
Promotion exam hun a la hla a, theihtâwpin an
han la ula, a zài ngai chung si a thuhnuaia dah thiam
a pawimawh a nih chu. An lehkha zirna-ahte hian
han hutchilh taima ila, kan zirtîr thiam lo a nih
pawhin a sawt ve viau a nia.
Khuma Pa : Ni e, theihtâwp chhuahpui chu a ngai a nih chu.
Kum tâwpah a pass loh chuan a pawi lutuk ang.
Headmaster : A nih, in danga kal leh ka duh a, ka’n chhuak dáwn
mai teh ang.
Khuma Nu : Ngawiteh Pu Zual, Thingpui pawh i la hlawh hlei
nem maw le.
Headmaster : A...ka chak rih lo ve (A tho uaih a)
Khuma Pa : Chu ti tùr maw. I lo léng chu a tihzia hle mai.
Thingpui pawh in lo va han chhuah leh mai chu. A
nih mangha mai.
Headmaster : (Kawngkhar khar pahin) Mangha ule.
LAN VI
(Class IX Room : Zirtîrtu pakhatin class a la mek a)
Zirtîrtu : Tunah Roll Call ang aw. Roll Number One, Two,
three, four, five, six, seven, eight, ninth, tenth (Chu
vêleh chuan)
12

13. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Khuma : (|eng deuh chhakin) Yes Sir.
Zirtîrtu : Home Work ka pêk che u kha ka zawt dáwn che
u a; ka koh apiangin dingin in huthmun aang khan
in sawi zêl ang. Roll No. Four ( A ding a) Who
was Akbar?
Roll No.Four : Akbar was the greatest Mughal Emperors of India,
founder of a new religion Din-i-llahi. He was
famous for his reforms in land revenue
administration, religious toleration, abolition of
pilgrim tax and jazia.
Zirtîrtu : Sit down (Akutin a zap bawk a) Roll Number tenth.
Khuma : (A ding ve a, a ding ngil ha thei lo va) Akbar
was...Akbar was...Akbar was (A bu lãwk a).
Zirtîrtu : I va han nep tak êm! Nizanah lehkha i zir lo em ni â?
Khuma : Zir e.
Zirtîrtu : Zir si, i va’n thiam lo si ve a?! ( A bengah a herh a)
I thluak hi bawng-êk khaw ro hlir bak a nih ka ring
lo ve. Nikum kum tâwpah eng division-ah nge i pass?
Khuma : (Zawi deuh sapin) Ka pass lo.
Zirtîrtu : A ni ang chu. I kum hnihna a ni tawh lehnghal elo?
Khuma : Mnn.
Zirtîrtu : Mnn ti suh. ‘Ni e, ka pu’ ti rawh.
Khuma : Ni e ka pu.
Zirtîrtu : I ti zawi êm mai! Saw laia ban hriat tùr sawn’ Ni e,
ka pu’ ti vak rawh.
Khuma : (Ring vak chuang lovin, a thle lãwk lãwk bawk a)
Ni e, ka pu (Zirtîrtu chu meng rum takin Khuma
bulah a kal a, zirlai naupangten Khuma chu an en
hup a; Zirtîrtu chuan a hnar a len kual dan dan a)
Zirtîrtu : I rui pek elo? Zu rim i va han nam nasa ve. Ding
ngil rawh ( A ding ngil ha thei chuang lo). I mit
13

14. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
mengte chu a va han sen nasa rêm rum ve? Engati
nge rui chunga Sikul i rawn kal? Zirtîrtute i va han
zah lo êm êm ve.
Khuma : Ka rui lo rêng rêng (A thle ngal ngal a)
Zirtîrtu : Ka rui lo ti suh. Zu rim pawh i la nam hawm hawm
kha. I iptê la la; haw nghal rawh. Ka hnawtchhuak
a che ( A pawlpuite chuan an thlir hap a; a
iptê a la a; a chhuak ham ham a).
LAN VII
(Lalramnghaka te in : An chhûngkaw kimin an awm a)
Nghâka : Ka nu, Khuma pawh Sikul aangin an hnawtchhuak
ve asin!
Nghâka Nu : Khuma a?! Engati nge Mate?
Nghâka : A...Sir Rama’n Home Work a zawt a, a thiam lo
va, a sawi pawh a sawi hlei thei lo va; a ding ngil
ha thei lo va, zu a lo rui vêl a ni awm e.
Nghâka Nu : A va zia lo êm ve aw...!
Nghâka Pa : Tun lai Khuma zia hi a danglam ka ti deuh rêng a
ni. Naupang tê si, a meng buai chiai reng mai a.
Nghâka Nu : Mate, Khuma chuan ruihtheihthilte a lo chîng ve
rêng em ni?
Nghâka : A chîng ve a ni mai ang chu. Ruihtheihthil timi hlir
hi a kawm hìn a. Kawm tam na na na chuan lo tih
ve mai pawh a awl hìn rêng a nia. |hiante hian
kan hriat loh hlanin min lo hruai nasa khawp mai.
Nghâka Nu : A lo nih tak chu a. Khuma hi ka mi rin zawng hi a
ni lo ve hrim hrim a.
Nghâka : Ka nu, Chair tichhetu pawh kha mite chuan Khuma
hi a nih an ring tlat asin.
14

15. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka Nu : A nih pawh a lo ni ta ve ang; hetiang thil ti duhte
chu (Kawngka kik thawm a rawn ri dawt dawt a)
Lo lût rawh u (Khuma Nu a lo lang hlawl a).
Khuma Nu : E ! Kha in awm maw?
Nghâka Nu : Awm e, hei, kan chhûngkua pawh kan kim lai tak a
ni. A henin mut pindan lamah lehkha an chhiar a.
Khuma Nu : E Khai ! Hei, in mi ngaihdamna ka rawn dil dáwn a ni.
Nghâka Pa : Eng ngaihdamna thil maw ni a? Ka va bangbo ve.
Khuma Nu : A sawi pawh a zahthlâk zâwk. Kan fapa Khuma
vàng vek maw le (An meng phawk hle a). Kha a
nih pawh Sikul aangin an rawn hnawtchhuak a nih
kha. Nghâka lah kan fapa vàngin Sikul a chawlh
phah ta si a; a pawi ngawt mai!
Nghâka Pa : Khuma vàng a?! Engvàngin nge Khuma vàng a nih
ngawt theih ang?
Khuma Nu : Kan fapa suahsual tukkhum pawn vàng vek maw
le. Min tizak leh lutuk.
Nghâka Nu : Engtin nge Nghâka Sikul chawl chu Khuma vànga
chawl a nih ngawt theih ang?
Khuma Nu : Sawi loh theih loh a ni si a le. Kan fapa Khuma
hian Nghâka hi a itsik lutuk a, a chhiatna tùr mawlh
hi a lo zawng hìnb a, hun remchang a hmu mai thei
si lo va; ama chair tihchhiat kha remchangah lain
Nghâka a lo puh mai maw le.
Nghâka Nu : E he! Chutia lo?
Nghâka Pa : A ni maw? Engtin nge in hriat chhuah zâwk a?
Khuma Nu : Chu maw, Sikul aangin an hnawt chhuak tih kan
hriat khan a pa thinurin a hlap deuh a; titi-a an sawi
kan lo hriat thawi deuh avàngin kan dawp ta a. A
sawi lo ngam tawh si lo va; kan hriat chhuah phah
ta a ni.
15

16. ________Lemchan - Thu dik a la inlár chhuak ang_______
Nghâka Nu : Matea hi khatih lai khan a ang nasa rêng a ni. Ka
tihsual loha ka tuar tùr chu a ti nauh nauh reng a.
Nghâka : A tir kha chuan ka sawi dawt hreh nangin, Khuma
chu ka lo ring deuh a, kei lahin ka tichhe lo chiang
nasa mai si a.
Khuma Nu : Nghâka, a pawi ngawt mai! Min ngaidam hrãm
ang che aw. Nghâka Nu, Nghâka Pa min ngaidam
thei hrãm lo’m ni?
Nghâka Pa : A...ngaihdam theih loh tùr thu a awm hlei nem.
Khuma Nu : Mama pain, a rang thei angin nang va kal rawh a ti
a; huphurh tak chungin ka rawn kal rawih mai a nih
hi. Hei, ngaihdamn dil nán Cheng Sanghnih hi Mama
pain ‘i pe dáwn nia’ a ti a ( A phawrh a).
Nghâka Pa : E... a ngai lo ve. Ngaihdam in rawn dil a; kan
ngaidam ang che u, pawisa a ngai lo ve. Pawisa
kan lâkin kan ngaidam che u a ni nang. Thil sual tih
kha in lei a ni ang asin.
Khuma Nu : Khawngaihin min lâksak hrãm teh u a...
Nghâka Nu : A ngai lo rêng rêng Khuma Nu.
Khuma Nu : Ka va’n lawm tak êm! Min ngaidam thei chu ka
rilru a zãng huai mai. Kan fapa nikhua lo lutuk hian
min timualphovin, pawi a khawih fo hìn zawng a
nih hi. A pawi ngei mai! A nih ka va hãwng tawh
mai teh ang aw. A lâwmawm hle mai.
( A chhuak a)
Nghâka Nu : A nih mangha aw.
Nghâka : Ka pa, thu dik chu a la inlar chhuak ang ka tih
rêng kha.
-A TAWP TA-
16