Iba't ibang pangkat-etniko ang naninirahan sa maraming lugar sa Pilipinas. Bawat isa sa kanila ay may kanya-kanyang wika, kaugalian,tradisyon, pananampalataya at paraan ng pamumuhay.
Kultura ng
Sinaunang Pilipino
Sayaw sa Pagdiriwang at Gawain
2. Kaugalian sa Paglilibing ng mga Sinaunang Pilipino
Kaugalian sa Paglilibing Inihanda ng mga sinaunang tao ang kanilang yumao para sa kabilang buhay sa pamamagitan ng paglilinis, paglalangis, at pagbibihis ng magarang kasuotan sa bangkay.
DALAWANG BAHAGI NG PAGLILIBING Una – Inililibing nila ang yumao sa lupa kasama ang ilang kasangkapan at palamuti. Pangalawa – Pag natuyo na ang mga labi, hinahango ito mula sa libingan at isinisilid sa loob ng banga.
BANGGANG MANUNGGUL Ang dalawang pigura ng tao sa ibabaw ng takip ay sumisimbolo sa paghahatid ng yumao sa kabilang buhay. Sistema ng Paniniwala ngmgaSinaunang Filipino
3. Paniniwala sa espiritu at Diyos ng kalikasan ng mga sinaunang Pilipino
Animismo, Anito, Diwata, Babaylan, Katalonan, Mumbaki
Wika, Sistema ng Pagsulat, at Edukasyon
Dahil sa pagkakapangkat-pangkat ng sinaunang Filipino ay marami at iba’t ibang wika ang nabuo sa Pilipinas. Sinasabing may 87 wika ang mga sinaunang Filipino. Hango ang mga ito sa wikang Malayo-Polynesian. Ilan sa mga wikang ito ang Tagalog, Ilocano, Bicolano, Pampango, at Pangasinense.
Edukasyon
Hindi pormal ang uri ng edukasyong ginagamit noong sinaunang panahon. Sa loob ng tahanan nagsimula ang edukasyon at dito at isinalin ng mga magulang sa kanilang mga anak ang iba’t ibang kaalaman. Bahagi ng edukasyon ang kasanayan sa pagtatangol sa sarili at ang pangkabuhayang gawain tulad ng pangangaso at pangigisda.
Pagsasalin ng Kultura
Musika at Sayaw
Panitikan
Sining
Instrumento
GANGSA Isang tansong gong na ginagamit ng mga katutubong taga-Cordillera.
KALELENG Instrumento ng mga Bontok at pinatutunog gamit ang ilong.
TAMBULI Instrumento ng mga Tagalog na yari sa sungay ng kalabaw.
Sayaw sa Pagdiriwang at Gawain
DALLOT Isang mahabang bersyon ng binibigkas nang paawit – hinaharana ng mga sinaunang Ilocano ang kanilang iniirog.
AYEG-KLU Katumbas ng dallot, isang sayaw ng mga Igorot.
Sayaw naInspirasyon ng Kalikasan
TINIKLING Sayaw na hango sa galaw ng ibong tikling.
PAGDIWATA Sayaw ng pasasalamat para sa maganndang ani, ng mga Tagbanwa sa Palawan.
Iba't ibang pangkat-etniko ang naninirahan sa maraming lugar sa Pilipinas. Bawat isa sa kanila ay may kanya-kanyang wika, kaugalian,tradisyon, pananampalataya at paraan ng pamumuhay.
Kultura ng
Sinaunang Pilipino
Sayaw sa Pagdiriwang at Gawain
2. Kaugalian sa Paglilibing ng mga Sinaunang Pilipino
Kaugalian sa Paglilibing Inihanda ng mga sinaunang tao ang kanilang yumao para sa kabilang buhay sa pamamagitan ng paglilinis, paglalangis, at pagbibihis ng magarang kasuotan sa bangkay.
DALAWANG BAHAGI NG PAGLILIBING Una – Inililibing nila ang yumao sa lupa kasama ang ilang kasangkapan at palamuti. Pangalawa – Pag natuyo na ang mga labi, hinahango ito mula sa libingan at isinisilid sa loob ng banga.
BANGGANG MANUNGGUL Ang dalawang pigura ng tao sa ibabaw ng takip ay sumisimbolo sa paghahatid ng yumao sa kabilang buhay. Sistema ng Paniniwala ngmgaSinaunang Filipino
3. Paniniwala sa espiritu at Diyos ng kalikasan ng mga sinaunang Pilipino
Animismo, Anito, Diwata, Babaylan, Katalonan, Mumbaki
Wika, Sistema ng Pagsulat, at Edukasyon
Dahil sa pagkakapangkat-pangkat ng sinaunang Filipino ay marami at iba’t ibang wika ang nabuo sa Pilipinas. Sinasabing may 87 wika ang mga sinaunang Filipino. Hango ang mga ito sa wikang Malayo-Polynesian. Ilan sa mga wikang ito ang Tagalog, Ilocano, Bicolano, Pampango, at Pangasinense.
Edukasyon
Hindi pormal ang uri ng edukasyong ginagamit noong sinaunang panahon. Sa loob ng tahanan nagsimula ang edukasyon at dito at isinalin ng mga magulang sa kanilang mga anak ang iba’t ibang kaalaman. Bahagi ng edukasyon ang kasanayan sa pagtatangol sa sarili at ang pangkabuhayang gawain tulad ng pangangaso at pangigisda.
Pagsasalin ng Kultura
Musika at Sayaw
Panitikan
Sining
Instrumento
GANGSA Isang tansong gong na ginagamit ng mga katutubong taga-Cordillera.
KALELENG Instrumento ng mga Bontok at pinatutunog gamit ang ilong.
TAMBULI Instrumento ng mga Tagalog na yari sa sungay ng kalabaw.
Sayaw sa Pagdiriwang at Gawain
DALLOT Isang mahabang bersyon ng binibigkas nang paawit – hinaharana ng mga sinaunang Ilocano ang kanilang iniirog.
AYEG-KLU Katumbas ng dallot, isang sayaw ng mga Igorot.
Sayaw naInspirasyon ng Kalikasan
TINIKLING Sayaw na hango sa galaw ng ibong tikling.
PAGDIWATA Sayaw ng pasasalamat para sa maganndang ani, ng mga Tagbanwa sa Palawan.
2. ALAM MO BA?
Ang Pilipinas ay isang multilinggwal at multikultural na bansa. Binubuo
ng mahigit 180 na mga wika na may kani-kaniyang kultura, tradisyon at
relihiyon. Mga katangian na natatangi sa iba. Dulot ng pananakop ng mga
Kastila naging sentro ng Kristiyanismo ang Pilipinas ng Asya ngunit nanatili
ang malaking bahagi ng Mindanao sa relihiyong Islam. Ang Mindanao ay
pumapangalawa sa pinakamalaking pulo sa Pilipinas. Ito ay matatagpuan sa
katimugang bahagi ng kapuluan. Ang naninirahan sa Mindanao ay binubuo
ng labintatlong (13) pangkat ng Moro, dalawampu’t isang (21) pangkat ng
Lumad at ang ikatlo at ikaapat na pangkat ay binubuo ng mga
mandarayuhan mula sa Luzon at Visayas.
3. ALAM MO BA?
Isa sa mga ipinagmamalaki ng mga lahing Pilipino na mayroon sa
pinakamayamang kultura at makulay ay ang mamamayang Mëranao. Tinatawag na
Mëranao ang mga taong nakatira sa Marawi. Tinatawag siyang “Summer capital of
the South” dahil ang kinalalagyan nito ay nasa taas ng kalamigan ng kaniyang klima.
Ang Maranao ay mga taong nakatira sa tabi ng dagat kay tinatawag silang “People
of the Lake” o “Tao sa Ragat”. Ang kanilang ikinabubuhay ay pangingisda at
pagsasaka. Ang lahat na sinusunod nilang kaugalian ay batay sa kanilang turo sa
relihiyong Islam.
Ang mga Mëranao ay unang naninirahan sa kabundukan pero ang impluwensiya
nito ngayon ay kumalat na hanggang sa mga tao sa baybaying lugar.
4. ALAM MO BA?
Sa mga malalaking pangkat ng mga Muslim sa Mindanao, ang mga ito ang pinakahuling
naging Islam. Magkaiba man ang paniniwala ngunit pinagbubuklod sa pagiging Pilipino na
may iisang lahi.
Para mas kapana-panabik ang ating paglalakbay babasahin natin ang ilang akdang
pampanitikan ng Mindanao tulad ng kuwentong-bayan, pabula, epiko, maikling kwento at
dula. Sa modyul na ito ang ating bibigyan ng tuon ay ang akdang pampanitikan na
kuwentong - bayan.
Tara na, sabay nating lakbayin at alamin ang akdang pampanitikan na kuwentong – bayan
sa Mindanao.
5. KWENTONG-BAYAN
Ang mga Kwentong Bayan (Folklore) ay bahagi ng ating katutubong panitikang
nagsimula bago pa man dumating ang mga Espanyol. Ito'y lumaganap at nagpasalin-salin
sa iba't ibang henerasyon sa paraang pasadila o pasalita. Nasa anyong tuluyan ang mga
kuwentong bayan at karaniwang naglalahad ng kaugalian at tradisyon ng lugar kung saan
ito nagsimula at lumaganap.
Ang kuwentong bayan ay isang maikling salaysay na pasalin-saling ikinuwento ng mga tao
kaya di na natitiyak kung sino ang kumatha. Ang paksa nito'y maaaring tungkol sa nuno
sa punso, aswang, kapre, hari at reyna. Maaari ring ang tauhan ay kumakatawan sa
marunong na lalaki o kaya sa isang hangal na babae. Kaugnay nito ang alamat o mga
mito. Ang layunin nito'y maglibang at magbigay ng aral sa mga mambabasa
6. KWENTONG-BAYAN
Ang panimula, gitna at wakas ng salaysay ay taglay rin ng
kuwentong bayan. Makatotohanan ang pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari.
Sa simula pa lang ng kuwento ay ipinakikilala na ang pangunahing
tauhan. Mahihinuha ang tagpuan ng kuwento sa mga katawagan
sa tauhang ginamit.
7. KWENTONG-BAYAN
May apat na uri ang Kwentong Bayan:
1. Alamat - Ito ay tungkol sa mga kwento kung paano nabuo a kung saan ang
pinanggalingan ng isang bagay, tao o hayop.
2. Mito - Ang mga kwentong ito ay tungkol sa mga diyos at diyosa at kung
ano ang kanilan papel sa mga nilalang.
3. Pabula - Kwento ng mga hayop na kapupulutan ng aral. Karaniwang
ipinapakita dito ang pag-uugali ng isang tao o ng kanilang katangian.
4. Parabula - Mga kwentong maaring totoong nangyari o hindi pero
kapupulutan ng aral.