Γιορτή 3 Ιεραρχών στο 56 - υλικό

1. ΜΕΓΑΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Η θεμελίωση
της
χριστιανικής
κοσμολογίας

2. 4ος μ.Χ. αιώνας
Υπάρχουν δύο κύριες κοσμολογικές
θεωρίες:
• Του Πτολεμαίου, που συνοψίζεται στην
«Μεγίστη μαθηματική σύνταξη της
αστρονομίας» και στηρίζεται στην αρχαία
ελληνική φιλοσοφία.
• Της Βίβλου, που έρχεται σε κατάφωρη
αντίθεση με την προηγούμενη.

3. Πτολεμαίος
• Σφαιρική Γη, στο κέντρο του
σύμπαντος.
• Περιστροφή των πλανητών:
σελήνη, Αφροδίτη, Ερμής,
ήλιος, Άρης, Δίας, Κρόνος.
• Σε κάθε πλανήτη αντιστοιχεί
μια ουράνια σφαίρα.
• Υπάρχουν άλλες δύο ουράνιες
σφαίρες: Αυτή των απλανών
αστέρων και αυτή της κίνησης.

4. Πτολεμαίος

5. Βίβλος
• Η Γη στηρίζεται στο νερό.
• Ο ήλιος βρίσκεται πάνω στο στερέωμα
μαζί με τους άλλους αστέρες.
• Πιο πάνω υπάρχει επιπλέον νερό.

6. Βίβλος

7. Μέγας Βασίλειος
• Επίσκοπος στην Καππαδοκία.
• Έχει σπουδάσει φιλοσοφία στην Αθήνα.
• Βρίσκεται σε δίλημμα μεταξύ ελληνικής
φιλοσοφίας και χριστιανισμού.
• Βρίσκεται αντιμέτωπος με αιρετικά και
παγανιστικά επιχειρήματα για τη Δημιουργία.
• Με το κείμενό του «Ομιλίες περί της
Εξαημέρου» θέτει τις βασικές αρχές της
χριστιανικής κοσμολογίας.

8. Βασικές αρχές Εξαημέρου
• Ο κόσμος είναι φθαρτός, έχει αρχή και
τέλος. Ο Θεός τον έχει δημιουργήσει και
αυτός μπορεί να τον καταστρέψει.
• Η δημιουργία έγινε ακαριαία, ενώ δεν
γνωρίζουμε για το τι υπάρχει πριν από
αυτή.
• Ο κόσμος υπακούει στους νόμους της
αρχαίας ελληνικής αστρονομίας.
• Οι Γραφές ερμηνεύονται αλληγορικά και με
βάση την αρχαία ελληνική φιλοσοφία.

9. Συνολική αποτίμηση
• Η Εξαήμερος διαδόθηκε:
–στην Ανατολή,
εμπνέοντας και άλλους
θεολόγους (π.χ.
Γρηγόριος Νύσσης)
–στη Δύση, από δυτικούς
θεολόγους με κείμενα
στα λατινικά (π.χ.
Αυγουστίνος)

10. Συνολική αποτίμηση
• Ο Μέγας Βασίλειος
κατόρθωσε:
– να ενσωματώσει την
ελληνική αστρονομία
στο χριστιανισμό.
– να ενδυναμώσει το
χριστιανικό δόγμα
– να δώσει απαντήσεις σε
αιρετικά επιχειρήματα
(π.χ. Γνωστικοί,
Μανιχαϊστές κ.α.)