Kelner 4.05

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Araszkiewicz
Patryk Araszkiewicz
Prowadzenie działalności gospodarczej 512[01].Z4.05
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

1
Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Zysnarska
mgr Andrzej Kobylec
Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Araszkiewicz
mgr Patryk Araszkiewicz
mgr Ewa Wasilewska
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 512[01].Z4.05
prowadzenie działalności gospodarczej zawartej w modułowym programie nauczania dla
zawodu kelner.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

2
SPIS TREŚCI
1.Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Podstawy prowadzenia działalności gospodarczej 7
4.1.1.Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 10
4.1.3. Ćwiczenia 10
4.1.4. Sprawdzian postępów 12
4.2. Rejestracja działalności usługowej 13
4.3. Biznesplan działalności usługowej 19
4.4. Procedury ustalania i kalkulacji cen 26
4.5. Podatki w działalności usługowej 35
4.5.1. Materiał nauczania 35
4.6. Dokumentacja funkcjonowania działalności usługowej 42
4.7. Dokumentacja związana z pracownikiem 48
5. Sprawdzian osiągnięć 54
6. Literatura 58

3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswojeniu wiedzy z zakresu prowadzenia działalności
gospodarczej w ramach modułu: organizacja serwisu specjalnego oraz imprez
okolicznościowych.
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne, zawierające wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć opanowane,
abyś mógł bez problemów przystąpić do realizacji programu tej jednostki modułowej
i korzystać z poradnika,
− cele kształcenia wraz z wykazem umiejętności, jakie nabędziesz podczas realizacji tej
jednostki modułowej,
− materiał nauczania, zawierający wiadomości teoretyczne, które pozwolą Ci samodzielnie
przygotować się do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów z tej jednostki
modułowej,
− zestaw pytań przydatny do samodzielnego sprawdzenia, czy już opanowałeś podane treści,
− ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
− sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Pozytywny wynik sprawdzianu
potwierdzi, że dobrze pracowałeś podczas zajęć i zdobyłeś wiedzę i umiejętności z zakresu
tej jednostki modułowej,
− wykaz literatury uzupełniającej.
Jeżeli będziesz miał trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela
o wyjaśnienie lub sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz czynność.

4
Schemat układu jednostek modułowych
512[01].Z4
Organizacja serwisu specjalnego oraz
imprez okolicznościowych
512[01].Z4.01
Przygotowanie potraw
w obecności konsumenta
512[01].Z4.03
Organizacja i obsługa imprez
okolicznościowych
512[01].Z4.02
Obsługa gości w pokoju
hotelowym
512[01].Z4.04
Porozumiewanie się w języku obcym
512[01].Z4.05
Prowadzenie działalności gospodarczej

5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
− korzystać z aktów prawnych,
− korzystać z instrumentów marketingowych,
− sporządzać umowę o świadczenie usług z konsumentem,
− sporządzać umowę o świadczenie usług z przedsiębiorcą,
− wykonywać obliczenia procentowe,
− używać kalkulatora,
− użytkować komputer (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny),
− korzystać z Internetu,
− współpracować w grupie,
− korzystać z literatury i innych źródeł informacji.

6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– zidentyfikować przedsiębiorstwa gastronomiczne z obsługą kelnerską działające na
lokalnym rynku,
– określić potencjalnych klientów przyszłej firmy,
− określić formę organizacyjną firmy,
– scharakteryzować procedurę zakładania działalności gospodarczej,
– oszacować koszty związane z rozpoczęciem działalności usługowej i wskazać źródła jej
finansowania,
– przygotować dokumenty niezbędne do podjęcia działalności gospodarczej,
– opracować prosty plan działalności gospodarczej firmy,
– określić czynniki wpływające na popyt, podaż oraz cenę towarów i usług,
– przygotować materiały promujące własną działalność gospodarczą,
– opracować ofertę świadczonych usług,
– przygotować dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej i realizacji
usług,
– określić koszty realizacji indywidualnych usług kelnerskich,
– określić koszty realizacji przyjęć okolicznościowych,
– poprowadzić uproszczone formy księgowości,
– sporządzić dokumentację niezbędną do rozliczenia się z Urzędem Skarbowym i Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych,
– skorzystać z przepisów kodeksu pracy dotyczących pracownika i pracodawcy,
– przeprowadzić rozmowę ze zleceniodawcą i ustalić zakres usługi,
− sporządzić projekt umowy na realizację usług kelnerskich,
– zastosować zasady etyki i kultury osobistej w kontaktach ze zleceniodawcą usługi,
– wyjaśnić znaczenie jakości w realizacji usług,
– dokonać analizy jakości świadczonych usług,
– skorzystać z różnych źródeł informacji.

7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Podstawy prowadzenia działalności gospodarczej
4.1.1. Materiał nauczania
Podstawą funkcjonowania gospodarki rynkowej jest prowadzenie działalności gospodarczej
przez prywatnych przedsiębiorców, którzy samodzielnie i na własne ryzyko podejmują decyzje
dotyczące własnej firmy. Przedsiębiorcy oferując swoje dobra i usługi spotykają się na rynku
z nabywcami w celu zawarcia transakcji kupna-sprzedaży po określonej przez te podmioty cenie.
Na cenę dobra lub usługi wpływają dwie podstawowe wielkości rynkowe, czyli popyt i podaż.
Popyt to zapotrzebowanie na dobra lub usługi, na które konsumenci chcą przeznaczyć
posiadane środki pieniężne. Prawo popytu zakłada, że im wyższa cena danego dobra, tym ilość
zapotrzebowania (wielkość popytu) na nie spada.
Podaż to oferta producenta na rynku. Prawo podaży zakłada, że im wyższa cena danego
dobra, tym ilość oferowanego dobra (wielkość podaży) rośnie.
Podaż i popyt są podstawowymi kategoriami kształtującymi wysokość ceny i liczbę
transakcji dokonywanych na rynku. Mechanizm rynkowy determinuje kształtowanie się ceny
i ilości w punkcie zrównania popytu i podaży.
Działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa, wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana
w sposób ciągły i zorganizowany.
Rys. 1. Przedmiotowa klasyfikacja działalności gospodarczej [2, s. 17]
Działalność produkcyjna zajmuje się wytwarzaniem i przetwarzaniem dóbr oraz
wydobywaniem surowców. Działalność usługowa zajmuje się świadczeniem usług na rzecz osób
fizycznych i prawnych, grup społecznych i całości społeczeństwa. Istotą działalności handlowej
jest sprzedaż z zyskiem zakupionych towarów i materiałów.
Przedsiębiorstwa to podmioty gospodarki narodowej, które prowadzą działalność
gospodarczą. Przedsiębiorstwa można klasyfikować według form własności (rys. 2) i form
prawno – organizacyjnych (rys. 3).
Własność państwowa oznacza wszelkie formy działalności gospodarczej, których
właścicielem jest skarb państwa. Własność komunalna oznacza przynależność do jednostek
samorządu terytorialnego. Własność prywatna osób fizycznych oznacza własność obywateli
Polski. Własność prywatna osób prawnych oznacza własność podmiotów mających osobowość
prawną. Własność zagraniczna oznacza własność podmiotów zagranicznych. Spółki z udziałem
kapitału zagranicznego nazywa się spółkami joint-venture.
RODZAJE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
PRODUKCYJNA USŁUGOWA HANDLOWA

8
Rys. 2. Klasyfikacja przedsiębiorstw wg form własności [2, s. 33]
Przedsiębiorstwa państwowe są samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się
podmiotem gospodarczym tworzonym przez organy administracji państwowej. Spółdzielnia jest
dobrowolnym, samorządnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, powołanym w celu
prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy indywidualni to osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Spółki to przedsiębiorstwa powstałe poprzez
umowę dwóch (wyjątkowo jednego) lub więcej podmiotów w celu prowadzenia wspólnej
działalności gospodarczej. Ich klasyfikację przedstawia rys. 4 i tab. 1. Do innych jednostek
organizacyjnych zaliczamy m.in.: fundacje i stowarzyszenia.
Rys. 3. Klasyfikacja przedsiębiorstw wg formy prawno-organizacyjnej [5, s. 18]
RODZAJE
PRZEDSIĘBIORSTW
OSOBY FIZYCZNE
PROWADZĄCE
DZIAŁALNOŚĆ
PRZEDSIĘBIORSTWA
PAŃSTWOWE
SPÓŁDZIELNIE
SPÓŁKI INNE JEDNOSTKI
ORGANIZACYJNE
PODZIAŁ
PRZEDSIĘBIORSTW
ZAGRANICZNE
PAŃSTWOWE KOMUNALNE
PRYWATNE OSÓB
FIZYCZNYCH
PRYWATNE OSÓB
PRAWNYCH

9
Rys. 4. Klasyfikacja spółek [5, s. 19]
Spółka cywilna działa w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, a pozostałe spółki
w oparciu o prawo kodeksu spółek handlowych. Wśród spółek handlowych wyróżniamy spółki
osobowe, które łączą wspólników będących osobnymi podmiotami prawa oraz spółki kapitałowe
łączące kapitały i posiadające własną osobowość prawną.
Tabela 1. Klasyfikacja spółek handlowych [12]
Spółka
jawna
Spółka
partnerska
Spółka
komandytowa
Spółka
komandytowo-
akcyjna
Spółka z
ograniczoną
odpowiedzialnością
Spółka
akcyjna
Minimalna liczba
wspólników
2 2 1 komandytariusz
1 komplementariusz
1 akcjonariusz
1 komplementariusz
1 1
Minimalny kapitał Brak
wymogu
Brak wymogu Brak wymogu 50 000 zł 50 000 zł 500 000 zł
Forma dokumentu
założycielskiego
Umowa
na
piśmie
Umowa w
formie aktu
notarialnego
Umowa w formie
aktu notarialnego
Statut w formie aktu
notarialnego
Umowa w formie aktu
notarialnego
Statut w
formie aktu
notarialnego
Firma
Nazwisk
o min. 1
wspólni
ka +
„spółka
jawna”
Nazwisko min.
1 wspólnika +
„i partner
(partnerzy)” +
określenie
wolnego
zawodu
Nazwisko min. 1
komplementariusz
a + „spółka
komandytowa”
Nazwisko min. 1
komplementariusza +
„spółka
komandytowo-
akcyjna”
Dowolna Dowolna
Skrót nazwy
rodzaju spółki
sp.j. sp.p. sp.k. S.K.A. sp.z o.o. S.A.
Nazwy właścicieli wspólni
cy
partnerzy komandytariusze
komplementariusze
akcjonariusze
komplementariusze
wspólnicy akcjonariusze
Minimalny kapitał
wniesiony przez
1wspólnika
Brak
wymogu
Brak wymogu Brak wymogu Brak wymogu 50 zł 1 gr (1 akcja)
Odpowiedzialność
wspólników za
zobowiązania
spółki
całym
majątkie
m
całym
majątkiem
Komplementariusz:
całym majątkiem
Komandytariusz: do
wysokości sumy
komandytowej
Komplementariusz:
całym majątkiem
akcjonariusz:
do wysokości
wniesionego kapitału
do wysokości
wniesionego kapitału
do wysokości
wniesionego
kapitału
Organy spółki
Brak Można
wprowadzić
zarząd
Brak
Walne zgromadzenie,
Można wprowadzić
radę nadzorczą
(obligatoryjna
powyżej 25
akcjonariuszy)
Zgromadzenie
wspólników,
Rada nadzorcza
(obligatoryjna powyżej
25 wspólników i 500000
zł kapitału) lub Komisja
Rewizyjna, Zarząd
Walne
Zgromadzenie
Akcjonariusz,
Rada
nadzorcza,
Zarząd
RODZAJE SPÓŁEK
SPÓŁKI PRAWA SPÓŁKI PRAWA
spółka cywilna SPÓŁKI OSOBOWE SPÓŁKI KAPITAŁOWE
jawna
partnerska
komandytowa
komandytowo-akcyjna
z ograniczoną
akcyjna

10
Każde przedsiębiorstwo, bez względu na rodzaj, musi pozyskać środki finansowe na
rozpoczęcie i prowadzenie swojej działalności. Istnieją różne drogi pozyskania tych środków,
nazywa się je źródłami finansowania.
Tabela 2. Podział głównych źródeł finansowania przedsiębiorstw. [3, s. 227]
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
KAPITAŁ WŁASNY KAPITAŁ OBCY
• wpłaty własne właścicieli (w formie
udziałów, akcji, aportów),
• wypracowany zysk
• kredyty i pożyczki,
• kredyt kupiecki (odroczone płatności),
• leasing,
• inne formy
Wpłaty właścicieli stanowią podstawowy kapitał przedsiębiorstwa podczas jego tworzenia.
Z czasem kapitał ten może być powiększany poprzez wpłaty nowych i dotychczasowych
właścicieli, a także poprzez dodawanie wypracowanego, a niewypłaconego zysku.
Kredyty i pożyczki to podstawowa forma pozyskiwania kapitału obcego. Kredyty i pożyczki
spłaca się sukcesywnie lub jednorazowo wraz z odsetkami. Kredyt kupiecki polega na
finansowaniu poprzez odroczenie płatności za zakupione towary i materiały. Leasing jest
specyficzną formą wypożyczenia środka trwałego i spłacania go w trakcie użytkowania. Rynek
oferuje również wiele innych form finansowania działalności gospodarczej.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co oznaczają pojęcia popyt i podaż?
2. W jaki sposób kształtuje się cena i wielkość sprzedaży na rynku?
3. Jaką aktywność ludzką nazywamy działalnością gospodarczą?
4. Jakie wyróżniamy formy własności przedsiębiorstw?
5. Jakie są formy prawno-organizacyjne działalności gospodarczej?
6. Jakie rodzaje spółek wyróżniamy w polskim prawie?
7. Jakie główne cechy wyróżniają poszczególne spółki?
8. Co oznacza pojęcie źródła finansowania?
9. Jakie źródła finansowania działalności gospodarczej potrafisz wymienić?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Tabela przedstawia kształtowanie się popytu, podaży i cen na rynku owoców mango.
Tabela do ćwiczenia 1
popyt (szt.) 140 120 100 80 60 40
podaż (szt.) 50 60 70 80 90 100
cena (zł) 3 4 5 6 7 8
nowy popyt (szt.) ? ? ? ? ? ?
Na podstawie powyższych danych:
1) znajdź ilość i cenę równowagi,
2) ustal nową równowagę (ilość i cenę) w sytuacji, gdy wzrost bezrobocia spowodował
zmniejszenie popytu o 30szt. przy każdej cenie,
3) zinterpretuj zachowanie się rynku w sytuacji opisanej punkcie drugim.

11
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z danymi z ćwiczenia,
3) znaleźć wyjściowy punkt równowagi i odpowiadającą mu cenę,
4) obliczyć popyt w sytuacji bezrobocia,
5) znaleźć nowy punkt równowagi,
6) zinterpretować wpływ bezrobocia na rynek owoców mango,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
− kalkulator,
− niebieski lub czarny długopis,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca podstaw prowadzenia działalności gospodarczej.
Ćwiczenie 2
Dobierz odpowiedni typ spółki (z listy spółek handlowych) do sytuacji przedstawionych
w tabeli:
1 Adam Kowalski pragnie założyć restaurację, lecz brakuje mu kapitału. Namawia
Grzegorza Nowaka posiadającego środki finansowe do przystąpienia do spółki.
Grzegorz chętnie użyczy kapitału, lecz nie dysponuje czasem, aby zaangażować się
w sprawy spółki.
2 Przedsiębiorca prowadząc jednoosobową działalność w zakresie transportu dorobił się
w okresie 5 lat majątku w kwocie 3mln zł. Teraz planuje rozwój przedsiębiorstwa na
rynkach zagranicznych i w tym celu chce wprowadzić firmę na giełdę, aby pozyskać
kapitał na konieczne inwestycje.
3 Dwóch lekarzy zamierza wspólnie prowadzić prywatny gabinet internistyczny.
4 Biznesmeni prowadzący dotychczas wspólnie spółkę cywilną w zakresie usług
gastronomicznych (catering), pragną uchronić majątek prywatny przed ryzykiem utraty
w sytuacji bankructwa spółki. Majątek spółki szacowany jest na 80000 zł.
5 Trzej przedsiębiorcy prowadzący dotychczas odrębną działalność handlową
w niewielkim rozmiarze pragną połączyć siły, aby sprostać rosnącej konkurencji na
rynku. Ich połączony kapitał wynosi 39000 zł.
3) dopasować każdy z przypadków do charakterystyki spółki,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie wraz z uzasadnieniem.
− tekst przewodni: kodeks spółek handlowych lub tabela z charakterystyką spółek,

12
Ćwiczenie 3
Znajdź w swoim regionie (mieście) posługując się Internetem lub wydawnictwem Panorama
firm, przedsiębiorstwa z szeroko rozumianej branży gastronomicznej o różnej formie
organizacyjno – prawnej. Odnajdź po jednym przykładzie dla: przedsiębiorstwa państwowego,
spółdzielni, przedsiębiorcy indywidualnego oraz przynajmniej czterech typów spółek.
2) zapoznać się poleceniem do ćwiczenia,
3) przeglądać firmy branży gastronomicznej (posługując się wybranymi źródłami danych),
4) wypisać po jednym przykładzie przedsiębiorstwa dla podanych w poleceniu form prawno-
-organizacyjnych,
− stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu lub Panorama firm,
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wyjaśnić pojęcia popyt i podaż? ! !
2) opisać pojęcie działalność gospodarcza? ! !
3) wymienić różne formy własności przedsiębiorstw? ! !
4) wymienić różne formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw? ! !
5) wymienić typy spółek w polskim prawie? ! !
6) opisać różnice pomiędzy spółkami? ! !
7) opisać różne źródła finansowania działalności przedsiębiorstw? ! !

13
4.2. Rejestracja działalności usługowej
Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę kilka czynników:
− popyt na usługi świadczone przez naszą firmę,
− konkurencję na rynku,
− ryzyko podejmowanej działalności,
− biznesplan przyszłej działalności,
− źródła pozyskania kapitału na rozpoczęcie działalności,
− różne formy opodatkowania działalności gospodarczej.
W branży gastronomicznej na rynku występuje wiele małych firm prowadzonych przez
indywidualne osoby fizyczne. Osoba fizyczna, która rozpoczyna działalność gospodarczą, musi
wykonać następujące czynności rejestracyjne:
1. W Urzędzie Gminy uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca wypełnia druk i składa go w urzędzie gminy swego miejsca zamieszkania. Druk
ten zawiera: imię i nazwisko, PESEL i adres osoby dokonującej zgłoszenia, przedmiot i datę
rozpoczęcia działalności, siedzibę prowadzonej działalności. Dodatkowo osoba fizyczna do
wniosku załącza: kopię umowy najmu lokalu, w którym ma być prowadzona działalność,
nazwiska pełnomocników, numery telefonów kontaktowych.
WDGiP - 1
Szczecin, dn. ...............................
Imię (imiona)
Nazwisko
Miejsce zamieszkania i adres przedsiębiorcy
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
PESEL
WYDZIAŁ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
URZĄD MIASTA SZCZECIN
pl. Armii Krajowej 1
ZGŁOSZENIE
o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
1. Proszę o wpis do ewidencji przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej
SYMBOL PKD OPIS ZGODNY Z PKD

14
2. Działalność rozpocznę z dniem:......................................................................................................
3. Oznaczenie przedsiębiorcy: ............................................................................................................
...............................................................................................................................................................
4. Miejsca wykonywania działalności i adresy1
: .................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
Zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej odbiorę2
:
♦ osobiście
♦ za pośrednictwem poczty przesłane na wskazany adres .......................
................................................................................................................
..................................................................
(czytelny podpis wnioskodawcy)
1
jeśli działalność jest wykonywana poza miejscem zamieszkania wskazać: miejsce i adres zakładu głównego
(ZG), oddziału (O), lub innego miejsca (IM)
2
niepotrzebne skreślić
UWAGA: wniosek należy wypełnić pismem drukowanym
Rys. 5. Przykład wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej
2. W Urzędzie Statystycznym złożyć wniosek RG-1 o wpis do Krajowego Rejestru
Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej i uzyskanie niepowtarzalnego numeru
identyfikacyjnego REGON. Do wniosku należy dołączyć odpis zaświadczenia o wpisie do
ewidencji działalności gospodarczej uzyskany w Urzędzie Gminy. Termin składania wniosku
wynosi 14 dni od otrzymania zaświadczenia o wpisie do ewidencji. Urząd Statystyczny
w terminie 14 dni wydaje osobie fizycznej zaświadczenie o przyznanym numerze REGON.
3. W Urzędzie Skarbowym uzyskać numer identyfikacji podatkowej NIP (jeśli jeszcze go
nie ma). Numer NIP osoba fizyczna będzie podawać na wszystkich firmowych dokumentach:
fakturach, ofertach, deklaracjach podatkowych.
Dodatkowo składa tzw. zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej, która rozpoczyna działalność
gospodarczą jako przedsiębiorca (formularz NIP-1).
Następnie składa zgłoszenie identyfikacyjne dla celów podatku VAT (formularz VAT-R).
Podatnik, który korzysta ze zwolnienia z podatku VAT (przewidywane obroty roczne nie
przekroczą 10 000 EURO) informuje o tym Urząd Skarbowy na formularzu VAT-6.
Osoba fizyczna zgłasza także sposób opodatkowania podatkiem dochodowym. Ma do wyboru
dwa sposoby opodatkowania: opodatkowanie za zasadach ogólnych lub opodatkowanie
zryczałtowane.
4. Wyrobić pieczątkę firmową. Pieczątka firmowa powinna zawierać następujące
informacje: nazwę przedsiębiorstwa, adres, numer telefonu, NIP, REGON.
5. Założyć konto bankowe. Do założenia konta bankowego potrzebne będą NIP i pieczątka
firmowa. Konto bankowe służy do dokonywania płatności bezgotówkowych. Jeśli
przedsiębiorca posiada kilka kont bankowych, to powinien wskazać jedno z nich jako
podstawowe i zawiadomić o tym wszystkie swoje banki, Urząd Skarbowy i ZUS.
6. W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zgłosić się do ubezpieczeń społecznych.
Przedsiębiorca składa deklaracje: ZUS-ZFA (zgłoszenie danych płatnika składek) w ciągu 7 dni
od daty rozpoczęcia działalności i ZUS-ZUA (zgłoszenie danych osoby do ubezpieczeń) w ciągu
7 dni od dnia zatrudnienia pracownika. Od tej pory na koncie ubezpieczonego zbierane są
informacje o wysokości wpłaconych składek. Osoba fizyczna rozpoczynająca działalność

15
gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu
i zdrowotnemu, natomiast dobrowolnie – chorobowemu.
7. Powiadomić SANEPID. Inspekcja Sanitarna opiniuje i wydaje decyzje, co do zgodności
obiektów, w których ma być prowadzona działalność z wymaganiami higienicznymi
i zdrowotnymi.
8. Powiadomić Państwową Inspekcję Pracy. Osoba fizyczna, zatrudniająca pracowników,
powiadamia także w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej Państwową
Inspekcję Pracy (PIP) o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz
o przewidywanej liczbie pracowników.
1. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę rozpoczynając działalność gospodarczą?
2. Jakie informacje zawiera wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej?
3. W jakim celu należy udać się do Urzędu Statystycznego?
4. Skąd i w jakim celu uzyskuje się Numer Identyfikacji Podatkowej?
5. W jaki sposób można rozliczać się z podatku dochodowego?
6. W jakim celu są składane formularze w Urzędzie Skarbowym?
7. Jakie informacje zawarte są na pieczątce firmowej?
8. Do czego służy konto bankowe w przedsiębiorstwie?
9. W jaki sposób osoba fizyczna zawiadamia ZUS o zatrudnieniu pracowników?
10. W jakim celu przedsiębiorca powiadamia SANEPID i PIP o rozpoczęciu działalności
gospodarczej?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wypełnij wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Do wykonania tego
ćwiczenia wykorzystaj dane zawarte w tabeli.
Przedsiębiorca Anna Elżbieta Kowalska, PESEL 77031810466, Ul. Belgijska 16/13
71-795 Szczecin
Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo Usługowe „Restauracja Anna” – Anna Kowalska
Skrót: PU „Restauracja Anna” – Anna Kowalska
Ul. Duńska 15, 71-795 Szczecin
tel. (091) 725-16-30, fax (091) 725-16-31
województwo zachodniopomorskie, powiat Szczecin, gmina:
Szczecin
Adres gminy Urząd Miasta, Wydział Działalności Gospodarczej i
Przedsiębiorczości, Szczecin
Data złożenia wniosku 25.05.2007r.
Data rozpoczęcia
działalności
10 czerwca 2007r.
Przedmiot działalności Usługi gastronomiczne w restauracjach
Usługi związane z podawaniem napojów
Usługi cateringowe dla prywatnych gospodarstw domowych
Usługi cateringowe dla pozostałych przedsiębiorstw i instytucji

16
3) odszukać w Internecie numery PKD odpowiadające przedmiotowi działalności,
4) wypełnić wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej,
− wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca rejestracji działalności usługowej.
Ćwiczenie 2
Wypełnij wniosek RG-1 o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów
Gospodarki Narodowej i uzyskanie niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego REGON. Do
wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj dane z ćwiczenia 1 i zawarte w poniższej tabeli:
Rejestracja w Urzędzie
Miasta
Urząd Miasta, Ewidencja Działalności Gospodarczej,
numer: 7536, data: 08.06.2007r.
Liczba zatrudnionych 7
Data złożenia RG-1 08.06.2007r.
3) wypełnić wniosek RG-1,
− wniosek RG-1,
Ćwiczenie 3
Wypełnij deklarację NIP-1. Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj dane z tabel
z ćwiczenia 1,2 oraz zawarte w poniższej tabeli:
Dane Przedsiębiorcy NIP 852-158-13-20, REGON: 591511032, Dowód osobisty:
DBA 385638
Imię ojca: Patryk, imię matki: Katarzyna, nazwisko rodowe:
Nowak
tel. (091) 724-38-15
Urząd Skarbowy Szczecin, ul. Drzymały
Rodzaj przeważającej Usługi gastronomiczne w restauracjach

17
działalności
Rachunek bankowy
przedsiębiorcy
BPH O/Szczecin
3815608101 0000 1111 55210031
Rodzaj dokumentacji
rachunkowej
Podatkowa księga przychodów i rozchodów – we własnym
zakresie
Data wypełnienia zgłoszenia 08.06.2007r.
3) wypełnić deklarację NIP-1,
− deklaracja NIP-1,
Ćwiczenie 4
Wypełnij deklarację VAT-R. Do wykonania ćwiczenia wykorzystaj tabele z ćwiczeń 1, 2, 3.
3) wypełnić deklarację VAT-R,
− deklaracja VAT-R,
− ustawa o podatku od towarów i usług,
Ćwiczenie 5
Wypełnij deklarację ZUS-ZFA Wykorzystując dane z ćwiczeń 1,2,3,4.
3) wypełnić deklarację ZUS-ZFA,
− deklaracja ZUS-ZFA,

18
− instrukcja wypełniania formularzy ZUS,
− kody tytułu ubezpieczeń,
Ćwiczenie 6
Wypełnij ZUS – ZUA (dla przedsiębiorcy). Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj dane
z ćwiczeń 1,2,3,4,5.
3) wypełnić deklarację ZUS – ZUA,
− deklaracja ZUS – ZUA,
− instrukcja wypełniania formularzy ZUS,
1) wymienić etapy rejestracji działalności gospodarczej? ! !
2) scharakteryzować numer NIP? ! !
3) scharakteryzować numer REGON? ! !
4) wypełnić wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej? ! !
5) wypełnić wniosek RG-1? ! !
6) wypełnić deklarację NIP-1? ! !
7) wypełnić deklarację VAT-R? ! !
8) wypełnić deklarację ZUS – ZFA? ! !
9) wypełnić deklarację ZUS – ZUA? ! !
10) rozróżnić deklarację ZUS – ZFA i ZUS – ZUA? ! !

19
4.3. Biznesplan działalności usługowej
Jednym z podstawowych dokumentów działalności przedsiębiorstwa jest biznesplan. Każda
firma, nawet jednoosobowa, w trakcie swojego funkcjonowania na rynku napotyka na
konieczność sporządzenia biznesplanu.
Biznesplan jest zestawieniem dokumentów, tabel i opisów, w których na podstawie stanu
przedsiębiorstwa i sytuacji w otoczeniu, dokonuje się projekcji celów firmy i przedstawia sposób
ich osiągnięcia z uwzględnieniem wszelkich uwarunkowań natury finansowej, organizacyjnej,
kadrowej, rynkowej, itp.
Czynniki determinujące konieczność sporządzenia biznesplanu możemy podzielić na dwie
grupy:
− czynniki wewnętrzne wynikające z potrzeb właścicieli lub zarządzających
przedsiębiorstwem,
− czynniki zewnętrzne wynikające z wymagań innych podmiotów mających związek
z przedsiębiorstwem.
W pierwszym przypadku biznesplan jest dokumentem planistycznym, który pozwala
właścicielom precyzyjnie zaplanować kolejne kroki w zarządzaniu przedsiębiorstwem, pozwala
łatwiej przewidzieć pojawiające się zagrożenia. Z reguły biznesplan sporządzany jest po raz
pierwszy podczas zakładania firmy. Dzięki niemu można oszacować szanse powodzenia nowej
działalności oraz ustalić niezbędne wymagania umożliwiające realizację celu. Również
w następnych miesiącach i latach kolejne biznesplany wytyczają kierunki działań i rozwoju
firmy.
Biznesplany sporządza się również na potrzeby:
− banków jako instytucji kredytujących przedsiębiorstwa - banki wymagają wiarygodnego
planu działalności, z uwzględnieniem i oszacowaniem możliwego ryzyka,
− agencji i urzędów będących dysponentami funduszy (w ramach projektów krajowych
i funduszy strukturalnych UE) – dla tych instytucji biznesplan jest często podstawowym
kryterium oceny i wyboru beneficjentów,
− potencjalnych wspólników i inwestorów – są oni zainteresowani poznaniem jak
najdokładniej sytuacji w przedsiębiorstwie, jego pozycji rynkowej, możliwości osiągania zysków
– biznesplan to wszystko umożliwia,
− akcjonariuszy i innych aktualnych inwestorów – dla tych podmiotów biznesplan jest przede
wszystkim jednym z narzędzi kontroli poczynań firmy.
Tabela 3. Przykładowa struktura biznesplanu. [2, s. 54]
STRUKTURA BIZNESPLANU
Streszczenie
Charakterystyka firmy
Analiza otoczenia
Plan marketingowy
Techniczny plan działania
Plan finansowy
Czynniki ryzyka
Harmonogramy
Załączniki

20
Biznesplan ma pewien typowy układ treści (tabela 3). Nie jest to układ identyczny
w każdym przypadku, ponieważ budowa i szczegółowość biznesplanu zależy od wielkości
przedsiębiorstwa, rodzaju i skali działalności oraz celu jego sporządzenia. Mimo różnic można
skonstruować jednak pewien powtarzalny schemat.
Streszczenie pisze się zwykle po opracowaniu wszystkich innych elementów. Jego celem
jest zapoznanie adresatów z zawartością biznesplanu. Umożliwia to szybkie odnalezienie
potrzebnych informacji bez konieczności przeglądania całego dokumentu. Streszczenie powinno
być zwięzłe i zajmować nie więcej niż 1-2 strony.
Charakterystyka firmy obejmuje podstawowe informacje o przedsiębiorstwie takie jak:
− nazwa,
− forma organizacyjno-prawna,
− data założenia,
− logo i inne znaki identyfikujące firmę,
− profil działalności,
− lokalizacja, dane teleadresowe,
− właściciele,
− kadra kierownicza,
− geneza/historia działalności.
Analiza otoczenia obejmuje charakterystykę rynku, na którym działa bądź zamierza działać
przedsiębiorstwo. W ramach tej części powinny być zamieszczone:
− charakterystyka branży z uwzględnieniem jej struktury, podstawowych produktów/usług
oraz szans i kierunków rozwoju,
− opis głównych konkurentów i liderów rynkowych,
− pozycja przedsiębiorstwa na tle konkurencji (udziały w rynku),
− szczegółowa charakterystyka klientów (tzw. profil nabywcy),
− wyniki przeprowadzonych badań rynku (np. ankiety),
− opis wpływu innych zjawisk na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Tabela 4. Charakterystyka elementów marketingu-mix. [5, s. 119]
ELEMENTY MARKETINGU-MIX WYBRANE DZIAŁANIA
PRODUKT/USLUGA
• koncepcja usługi
• marka
• usługi towarzyszące
• polityka jakości
CENA
• cennik
• strategia cenowa
• polityka obniżek cenowych
PROMOCJA
• metody i media promocji
• budżet promocji
DYSTRYBUCJA
• kanały dystrybucji
• kanały zaopatrzenia
PERSONEL
• polityka rekrutacji
• sylwetka pracownika
• szkolenia
ŚWIADECTWO MATERIALNE
• wystrój wnętrza lokalu
• fasada
PROCES ŚWIADCZENIA USLUG • procedury

21
Plan marketingowy wymaga przedstawienia strategii działań rynkowych, jakie zamierza
podjąć przedsiębiorstwo. Wstępem do tego planu jest analiza rynku, na podstawie której wybiera
się rodzaj i zakres stosowania narzędzi marketingowych tzw. marketingu-mix (tab.4).
Techniczny plan działania precyzuje techniczno-organizacyjną stronę całego
przedsięwzięcia. Zawiera takie elementy, jak:
− metody działania,
− potrzebne urządzenia i wyposażenie,
− źródła zaopatrzenia,
− potrzebne atesty i zezwolenia.
Plan finansowy to część zawierająca zestawienia i tabele dostarczające szczegółowych
danych na temat finansowej strony planowanych działań. Ten dział biznesplanu może
obejmować:
− prognozę sprzedaży (przychodów),
− bilans,
− rachunek zysków i strat,
− zestawienie przepływów pieniężnych (cash flow),
− harmonogram spłaty kredytu,
− analizy: efektywności inwestycji, wskaźnikowe, itp.
Najważniejsze są pierwsze cztery dokumenty.
Prognoza sprzedaży zawiera spodziewaną wielkość sprzedaży usług oraz uzyskanych z tego
tytułu przychodów. Prognoza jest bardzo istotnym zestawieniem, bo na jej podstawie sporządza
się kolejne raporty. Prognoza opiera się na szacunku, więc trzeba projektować ją w sposób
wyważony.
Tabela 5. Przykładowa prognoza sprzedaży. Opracowanie własne
PROGNOZA SPRZEDAŻY
Miesiąc Wielkość sprzedaży
[szt.]
Średnia cena [zł] Przychód [zł]
I 500 1,50 750
II 700 1,50 1050
III 900 2 1800
IV 1000 2 2000
V 1000 2 2000
VI 1200 2 2400
SUMA 5300 X 10000
Tabela 6. Przykładowy bilans. Opracowanie własne
AKTYWA PASYWA
Aktywa trwałe 8000 Kapitał własny 7500
Wartości niematerialne i prawne 1500 Kapitał podstawowy 7250
Rzeczowe aktywa trwałe 6500 Zysk netto 250
Aktywa obrotowe 5000 Zobowiązania 5500
Zapasy 1000 Zobowiązania długoterminowe 5000
Należności 800 Zobowiązania wobec dostawców 500
Środki pieniężne 3200
SUMA 13000 SUMA 13000

22
Bilans przedstawia cały majątek przedsiębiorstwa (aktywa) oraz źródła jego finansowania
(pasywa) uporządkowane zgodnie z zasadami struktury bilansu. Bilans przedstawia stan firmy na
dany dzień, najczęściej na koniec roku obrachunkowego.
Rachunek zysków i strat przedstawia przychody i koszty działalności poniesione w danym
okresie (najczęściej w trakcie roku) oraz wynikający z nich zysk lub stratę. Głównym źródłem
przychodów firmy jest sprzedaż towarów i usług oferowanych nabywcom przez
przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe. Do najważniejszych kosztów zalicza się wartość
zużycia materiałów, energii, pracy ludzkiej, naprawy maszyn itp. jedynie wtedy, gdy wydatki te
związane są z prowadzoną działalnością i wpływają na wielkość osiąganego przychodu.
Tabela 7. Przykładowy rachunek zysków i strat. Opracowanie własne
1. Przychody ze sprzedaży 10000,00
2. Koszty uzyskania przychodów 8000,00
3. Wynik ze sprzedaży 2000,00
4. Pozostałe przychody operacyjne 0,00
5. Pozostałe koszty operacyjne 1514,00
6. Wynik z działalności operacyjnej 486,00
7. Przychody finansowe 2,64
8. Koszty finansowe 80,00
9. Wynik z działalności gospodarczej 408,64
10. Zyski nadzwyczajne 0,00
11. Straty nadzwyczajne 100,00
12. Zysk (strata) brutto 308,64
13. Podatek dochodowy 58,64
14. Zysk (strata) netto 250,00
Zestawienie przepływów pieniężnych (cash flow) przedstawia wpływy i wydatki środków
pieniężnych w firmie. Sporządzany jest w celu sprawdzenia czy zaplanowane wydatki
inwestycyjne oraz projekcja przychodów i kosztów nie spowoduje utraty płynności finansowej
w kolejnych miesiącach.
Czynniki ryzyka wskazują zdarzenia mogące mieć wpływ na realizację celów zawartych
w biznesplanie. Pożytecznym narzędziem w prezentacji tej części jest analiza SWOT. Analiza ta
składa się z oceny przedsiębiorstwa przez pryzmat jego silnych i słabych stron oraz oceny szans
i zagrożeń pojawiających się (lub mogących pojawić) w otoczeniu.
Tabela 8. Przykładowa analiza SWOT dla działalności gastronomicznej. Opracowanie własne
SILNE STRONY SŁABE STRONY
• kwalifikacje szefa kuchni
• dogodna lokalizacja
• nowoczesne wyposażenie
• przedsiębiorstwo nieznane na rynku
• wysokie zadłużenie
SZANSE ZAGROŻENIA
• zmiany przyzwyczajeń społeczeństwa
• rosnąca zamożność społeczeństwa
• otwarcie rynku usług w UE
• rosnąca konkurencja
• nowe zaostrzone przepisy sanitarne
Harmonogramy zawierają konkretne daty realizacji poszczególnych działań zawartych
w biznesplanie.
Załączniki zawierają szczegółowe dane, do których odwołują się wcześniejsze części
biznesplanu. Mogą być to:

23
− struktura organizacyjna,
− wyniki ankiety,
− harmonogram spłaty kredytu.
1. Dla kogo jest tworzony biznesplan?
2. Kto powinien sporządzać biznesplan w firmie?
3. Z jakich głównych części składa się biznesplan?
4. W której części biznesplanu znajduje się opis stosowanej reklamy?
5. Jakie elementy zawiera plan finansowy?
6. Jaki dokument prezentuje wynik finansowy przedsięwzięcia?
7. Z jakich czterech elementów składa się analiza SWOT?
8. W której części biznesplanu należy szukać dat wykonania zaplanowanych działań?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy SWOT dla wybranego podmiotu z tabeli zamieszczonej poniżej.
Twoja szkoła miejsce pracy Twojego rodzica/opiekuna
bufet/stołówka szkolna Twoje miasto
sklep spożywczy najbliżej szkoły klub sportowy z Twojej miejscowości
Twój ulubiony punkt gastronomiczny Ty jako przyszły pracownik
3) wybrać podmiot, dla którego przeprowadzisz analizę,
4) przeprowadzić analizę SWOT,
− kartka papieru,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca biznesplanu działalności usługowej.
Ćwiczenie 2
Ułóż poszczególne części biznesplanu restauracji „U Marcina” we właściwej kolejności.
Wykorzystaj „Przykładową strukturę biznesplanu” oraz poniższe dane.
Restauracja „U Marcina” powstała 1 marca 2007 roku jako spółka jawna Marcina Adamka
i Dariusza Kowalskiego. Restauracja świadczy usługi gastronomiczne i organizuje przyjęcia
okolicznościowe. Specjalnością zakładu jest kuchnia rosyjska.

24
Rachunek zysków i strat za rok 200XX:
1. Przychody ze sprzedaży 25 000,00
2. Koszty uzyskania przychodów 18 900,00
3. Wynik na sprzedaży 6 100,00
4. Przychody finansowe 19,00
5. Koszty finansowe 44,12
6. Zysk (strata) brutto 6 074,88
7. Podatek dochodowy 1 154,23
8. Zysk (strata) netto 4 920,65
Działanie Termin realizacji
malowanie ścian 15-22 września 2007
zakup i instalacja wyposażenia 28-30 września 2007
rekrutacja i szkolenia kelnerów 5-12 października 2007
kampania reklamowa 15-31 października 2007
Do realizacji zamierzeń niezbędny będzie zakup chłodziarko-zamrażarki oraz pieca
elektrycznego. Konieczne również jest doposażenie kuchni w zestaw specjalistycznych
narzędzi do obróbki mięsa.
Reklama prasowa restauracji ukazuje się w dwóch lokalnych dziennikach. Dodatkowo przy
drodze krajowej (w odległości 1,5 km) umieszczono billboard, a w mieście 12 zwiastunów
doprowadzających. Wydrukowano i rozkolportowano również 1000 ulotek (głównie w biurach
podróży, informacji turystycznej i na dworcach).
Na rynku działa dwóch konkurentów: restauracja „Magnolia” oraz zajazd „Przystań”. Główną
grupą konsumentów są kierowcy TIR-ów jadący drogą krajową.
Biznesplan restauracji „U Marcina” prezentuje bieżącą sytuację firmy oraz plany inwestycyjne
na najbliższy okres. Na kolejnych stronach przedstawiono: charakterystykę firmy, analizę
otoczenia (...)
Załącznik 1: Harmonogram spłaty kredytu
data kwota płatności
31.01.20XX 2340,20
28.02.20XX 2250,17
31.03.20XX 2113,56
30.04.20XX 2005,89
Największym zagrożeniem jest planowana budowa autostrady, która spowoduje zmniejszenie
ruchu na drodze krajowej. Konsekwencją tego może być znaczące obniżenie liczby klientów.
3) pociąć nieuporządkowany biznesplan na części,
4) ułożyć i nakleić na kartkę ułożony poprawnie biznesplan,

25
− przykładowa struktura biznesplanu,
− czysta kartka papieru lub brystolu,
− nożyczki,
− klej,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca biznesplanu działalności usługowej.
1) scharakteryzować pojęcie: biznesplan? ! !
2) wymienić dwa powody, dla których sporządza się biznesplan? ! !
3) wymienić główne części biznesplanu? ! !
4) wykonać analizę SWOT? ! !
5) stworzyć uproszczony biznesplan wybranej działalności? ! !

26
4.4. Procedury ustalania i kalkulacji cen
Podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa jest wypracowanie zysku (dochodu). Będzie
to możliwe, gdy firma ustali taką cenę sprzedaży swoich wyrobów lub usług, która pozwoli na
pokrycie kosztów działalności. Kosztem dla każdego przedsiębiorstwa jest wyrażone w mierniku
pieniężnym zużycie materiałów, energii, wody, gazu, maszyn, pracy ludzkiej itp., jeśli służą one
do osiągnięcia przychodu. Dochodem w firmie jest nadwyżka osiągniętego przychodu nad
poniesionym kosztem.
W skład ceny sprzedaży brutto wchodzą:
− koszt wytworzenia wyrobu (wartość zużycia materiałów, maszyn, energii, pracy ludzkiej),
− marża (procentowy narzut na koszt wytworzenia wyrobu),
− podatek VAT (podatek PTU, czyli podatek od towarów i usług, np. 7% na potrawy i usługi
hotelowe, 22% na napoje alkoholowe).
Kalkulacja cen sprzedaży wyrobów, usług i towarów polega na obliczaniu kwot kosztów
i innych elementów składowych (marży oraz podatku) przypadających na jednostkę kalkulacyjną
wyrobu. Podstawowymi jednostkami kalkulacyjnymi w działalności gastronomicznej mogą być:
10 porcji potrawy lub 1000 g produkowanych potraw, 1 posiłek lub dzienne wyżywienie gościa,
dzienne wyżywienie, 1 opakowanie (puszka z napojem), 1 porcja (1 kieliszek alkoholu) itp.
Kalkulacji dokonuje się na podstawie:
− receptury (przepisu kulinarnego), w którym zawarte są informacje dotyczące rodzaju i ilości
surowców potrzebnych do przygotowania jednostki kalkulacyjnej wyrobu,
− wysokości narzutów (w praktyce często stosuje się marżę),
− wysokości stawki podatku od towarów i usług.
W branży gastronomicznej stosuje się m.in. kalkulację potraw i kalkulację napojów
alkoholowych.
Kalkulacja ceny napojów alkoholowych składa się z następujących etapów:
1. W celu obliczenia ceny gastronomicznej netto butelki: cenę zakupu netto butelki alkoholu
należy powiększyć o ustaloną marżę gastronomiczną.
2. W celu obliczenia ceny gastronomicznej brutto butelki: do ceny gastronomicznej netto
należy dodać 22% podatku od towarów i usług.
3. W celu obliczenia ceny gastronomicznej brutto jednego kieliszka: cenę gastronomiczną
brutto butelki należy podzielić przez ilość kieliszków mieszczących się w butelce.
Kalkulację ceny gastronomicznej potrawy przeprowadza się metodą kalkulacji
doliczeniowej, tzn. do kosztów zużycia surowców dolicza się pozostałe elementy, takie jak:
koszt przypraw i dekoracji, marżę, podatek od towarów i usług.
Wysokość marży ustalana jest przez przedsiębiorstwo usługowe we własnym zakresie. Jej
wysokość zależy przede wszystkim od:
− standardu lokalu i świadczonych w nim usług,
− wysokości zainwestowanego kapitału,
− sytuacji rynkowej (popytu na rynku i konkurencji),
− usytuowania lokalu i jego renomy,
− przyjętych przez właściciela zasad polityki cenowej.
W niektórych recepturach można spotkać tzw. zwroty poprodukcyjne. Zwroty poprodukcyjne
występują wówczas, gdy część surowca nie jest potrzebna i będzie wykorzystana w następnej
potrawie. Wartość tych zwrotów odejmuje się od wartości zużytych produktów, zmniejszając
tym samym koszt całej potrawy.

27
Wydajność potrawy oznacza taką ilość tej potrawy, jaką uzyska się z podanej w recepturze ilości
surowców. Procentowy ubytek lub przyrost masy potrawy w stosunku do ilości surowców zależy
od ich rodzaju, jakości i zastosowanych technik kulinarnych. Jeśli np. wydajność potrawy
wynosi 97% oznacza to, że nastąpiła trzyprocentowa strata masy surowców.
Tabela 9. Przykład karty kalkulacyjnej [opracowanie własne]
KARTA KALKULACYJNA Nr
Nazwa przedsiębiorstwa Nazwa potrawy
Receptura nr ...
Wydajność
Lp. Składniki J.m. Ilość Cena zakupu (zł) Wartość (zł)
1.
Zwroty poprodukcyjne
-2.
-
3. Zużycie zł x x
4. Przyprawy i dekoracja % x
5. Razem zużycie zł x x
6. Marża gastronomiczna % x
7. Cena gastronomiczna netto zł x x
8. VAT % x
9.
Cena gastronomiczna
brutto zł x x
Cena 1 porcji x x x x
- x
- x
10.
- x
Sporządził: Zaakceptował:
Kalkulacja ceny gastronomicznej potraw składa się z następujących etapów:
1. Ilość każdego surowca zużytego do przyrządzenia potrawy mnoży się przez cenę zakupu
netto tego surowca.
2. W przypadku wystąpienia zwrotów poprodukcyjnych wycenia się je według cen zakupu
netto.

28
3. Od sumy wartości wszystkich zużytych surowców odejmuje się wartość zwrotów
poprodukcyjnych i dolicza się narzut na pokrycie kosztu przypraw i dekoracji (jeśli
występują w recepturze).
4. Do otrzymanej kwoty dolicza się ustaloną marżę gastronomiczną – otrzymując w ten sposób
cenę gastronomiczną netto.
5. Do ceny gastronomicznej netto dolicza się podatek VAT – otrzymując w ten sposób cenę
gastronomiczną brutto.
Kalkulację ceny można sporządzić na formularzu zwanym kartą kalkulacyjną (tab.9). Na
kartę kalkulacyjną należy nanieść dane z receptury dotyczące nazwy potrawy, surowców i ich
gramatury, ilości zwrotów poprodukcyjnych, wydajności potrawy oraz wielkości porcji.
Następnie – wykorzystując podane ceny netto surowców – należy dokonać obliczeń, aż do
uzyskania ceny sprzedaży 1 porcji potrawy.
Ważną pozycją kosztową w zakładzie gastronomicznym jest wynagrodzenie dla
pracowników obsługi (w tym dla kelnerów). W praktyce stosuje się kilka sposobów
wynagradzania pracy kelnerskiej na podstawie:
− umowy o pracę z pracownikiem – kelnerem, wysokość wynagrodzenia określona jest
w umowie o pracę,
− rachunku wystawianego przez kelnera, który prowadzi własną działalność gospodarczą
i jako jednoosobowa firma świadczy usługi na rzecz zakładu gastronomicznego,
− umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia), korzystając z oferty firm outsourcingowych
(zewnętrznych).
Koszty ponoszone przez zakłady gastronomiczne na rzecz pracowników obsługi wpływają na
ceny oferowanych przez nie usług. Wysokość ponoszonych kosztów zależy od wielu czynników:
wielkości zakładu, potrzeb kadrowych, zajmowanych stanowisk, kwalifikacji pracowników oraz
obowiązków personelu restauracyjnego.
Jedną z form świadczenia usług przez zakłady gastronomiczne, która generuje jeszcze inne
koszty jest organizowanie przyjęć okolicznościowych. Aby odpowiednio przygotować przyjęcie
okolicznościowe należy dysponować:
− salą konsumencką,
− odpowiednim sprzętem,
− przeszkolonymi pracownikami.
Przyjęcia okolicznościowe powinny być uzgadniane przez osoby odpowiedzialne za bankiet
ze zleceniodawcą przyjęcia. Pierwszym krokiem w przygotowaniu przyjęcia okolicznościowego
jest dokładne zaplanowanie całej imprezy i podliczenie kosztów jej realizacji, tak by podpisać
umowę ze zleceniodawcą. Umowa powinna być zaakceptowana i podpisana przez obie strony.
Warunki umowy powinny być uzgodnione bardzo szczegółowo i zawierać m.in.: dane stron
umowy, miejsce, datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia imprezy, charakter imprezy, liczbę
i sposób rozmieszczenia gości, sposób ustawienia stołów, kolorystykę i rodzaj wystroju. Ponadto
należy ustalić menu, kolejność serwowania potraw, metodę serwisu i liczbę personelu.
W umowie należy przedstawić przewidywane koszty całej imprezy i cenę menu na jednego
uczestnika. Niezbędna jest także data i forma płatności, wysokość zaliczki oraz skutki zerwania
umowy.
Jednym z ważniejszych elementów przygotowania imprezy okolicznościowej jest analiza
kosztów całego przedsięwzięcia. Analiza kosztów powinna być przeprowadzona na podstawie
aktualnych cen surowców, materiałów i usług, które będą świadczone przy realizacji imprezy.
W analizie tej nie powinno zabraknąć:
− kosztów zakupu surowców potrzebnych do przygotowania potraw i napojów,
− kosztów dodatkowych (energii, gazu, wody),
− kosztów wynagrodzeń pracowników obsługi (kucharzy, pomocy kuchennych, kelnerów,
szatniarzy),

29
− kosztów materiałów pomocniczych (dekoracji sali, stołów),
− kosztów transportu,
− innych (dekoracja, druk kart menu, toaleta, szatnia).
Tabela 10. Przykład formularza zamówienia przyjęcia okolicznościowego [1, s. 227]
Hotel Centrum Impreza: zlecenie przyjęcia
Przyjęcie (powitanie): restauracja ślub rodzinny
K/W
Dzień i data przyjęcia: środa 13.07
Zleceniodawca: rodzina K Rachunek na kogo: Robert Kubacki, Kołobrzeg,
ul. Miejska 15
Zamówione przez: Maria Kubacka, Kołobrzeg,
tel. 35 555 35, ul. Miejska 15
Pomieszczenie: restauracja
Godziny: 19.20 Forma stołu: podkowa
Osoby 52 dorośli, 8 dzieci Obrus: biały
Rodzaj imprezy: ślub
Napoje:
na powitanie:
- bezalkoholowy Florida Lady
- Sherry Fino
- Campari z sokiem pomarańczowym
do posiłków:
- rocznik 1996 Riesling Kabinett wytrawny
- Haut Sauternes rocznik 1996
po posiłku:
- na życzenie kawa mocca, likier wiśniowy,
Cognac Remy Martin, Calvados
Przebieg przyjęcia:
rozpoczęcie: 19.20
posiłek: 20.00
zakończenie: nie ustalone
coctail z krewetek, chleb tostowy i masło
krem z pieczarek
stek cielęcy w maśle truflowym, ryż z szafranem
kulki migdałowe oraz letnie sałatki w pucharkach
bomba lodowa „Loreen”, bomba lodowa
orzechowa ze świeżymi truskawkami, śmietaną i
wyrobami cukierniczymi
86,00 PLN na osobę
Karty menu: druk na jedwabiu 12 zł za sztukę Uwaga: bar: goście płaca sami, dzieci: napoje
bezalkoholowe do wyboru, stół na prezenty:
wazony
Kwiaty: 1 duża owalna kompozycja w głównej
części stołu 80,00 zł, 6 mniejszych kompozycji
owalnych po 3 na każdym ramieniu stołu 65,00 zł
w kolorze biało-zielonym
Pokoje hotelowe:
8 pokoi jednoosobowych z prysznicem i WC od
13.07 do 14.07: 180 zł za pokój
6 pokoi dwuosobowych z prysznicem i WC od
13.07 do 14.07: 280 zł za pokój
bufet śniadaniowy: 28,00 zł za osobę
Świeczki: białe 8x3 Fotograf: zamówione przez organizatora
Muzyka: 3 osoby Potwierdzenie: tak
Wyżywienie muzyków: menu ślubne bez
przystawek godz. 23.00
Godz. Data Zleceniodawca Dyrekcja Osoba odpowiedzialna
Aby prawidłowo przeprowadzić rozmowę ze zleceniodawcą na temat przygotowania
imprezy okolicznościowej należy:
1. Przywitać zleceniodawcę podając mu rękę, mówiąc: „Dzień dobry” i przedstawiając się
imieniem, nazwiskiem i zajmowanym stanowiskiem.

30
2. Zaprowadzić zleceniodawcę do odpowiedniego pomieszczenia, w którym odbędzie się
rozmowa.
3. Zaproponować zleceniodawcy napoje lub przekąskę.
4. W miłej atmosferze przeprowadzić właściwą rozmowę.
5. Pokazać zleceniodawcy miejsce planowanej imprezy.
6. Po zakończeniu rozmowy odprowadzić zleceniodawcę do wyjścia i pożegnać.
1. Jakie elementy wchodzą w skład ceny sprzedaży brutto?
2. Czym jest marża w firmie?
3. Jakie są podstawowe jednostki kalkulacyjne w branży gastronomicznej?
4. Jakie informacje zawarte są w recepturze?
5. Na czym polega kalkulacja napojów alkoholowych?
6. Na czym polega kalkulacja doliczeniowa?
7. Od jakich czynników zależy wysokość marży w firmie?
8. Czym są zwroty poprodukcyjne i jak wpływają na koszt potrawy?
9. Z jakich etapów składa się kalkulacja potraw?
10. Do czego służy karta kalkulacyjna?
11. Na czym polega rozmowa dotycząca zlecenia imprezy okolicznościowej?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz cenę gastronomiczną butelki alkoholu o pojemności 0,7 l oraz kieliszka o pojemności
0,05 l, wiedząc, że cena zakupu netto butelki wynosi 24 zł, a marża gastronomiczna 25 % (od
stu).
3) obliczyć: cenę gastronomiczną netto butelki, cenę gastronomiczną brutto butelki, ilość
kieliszków mieszczących się w butelce, cenę gastronomiczną brutto kieliszka,
− kalkulator,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca procedur ustalania i kalkulacji cen.
Ćwiczenie 2
Wypełnij kartę kalkulacyjną dla potrawy: „Kluski ptysiowe grzybowe” (skorzystaj z karty
kalkulacyjnej podanej w materiale nauczania). Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj
poniższą recepturę i cennik surowców. Pozostałe dane: nazwa przedsiębiorstwa: „Restauracja
Anna”, stawka marży gastronomicznej 150 % (narzut od stu).

31
Tabela 1 do ćwiczenia 2
C-I-32 KLUSKI PTYSIOWE GRZYBOWE
Normatyw surowcowy Wydajność
Woda 350 g Grzyby po ugotowaniu 120 g
Masło 180 g Surowe ciasto 950 g
Mąka wrocławska 200 g Gotowa potrawa 1 000 g
Jaja 5 szt. Porcja potrawy 150 g
Grzyby suszone 50 g Porcja dodatku do II
dania
100 g
Pietruszka (nać) 10 g Porcja dodatku do zupy 75 g
Sól, pieprz 15 %
Sposób wykonania: Ugotować grzyby suszone, odcedzić, drobno posiekać lub przepuścić
przez maszynkę. Przygotować ciasto jak w przepisie C-I-31 (kluski ptysiowe), dodać
ugotowane, drobno posiekane grzyby, ugotować kluski. Podawać wg przepisu C-I-31.
Tabela 2 do ćwiczenia 2. Wykaz cen zakupu surowców
Lp. Nazwa surowca Jednostka
miary
Cena
zakupu
netto
Stawka
podatku
VAT
Wartość
podatku
VAT
Cena
zakupu
brutto
1. grzyby suszone kg 144,56 7% 10,12 154,68
2. jaja szt. 0,35 7% 0,02 0,37
3. masło kg 11,10 7% 0,78 11,88
4. mąka kg 1,23 7% 0,09 1,32
5. pietruszka (nać) – 10g pęczek 1,20 7% 0,08 1,28
3) wypełnić kartę kalkulacyjną,
− karta kalkulacyjna,
− kalkulator,
Ćwiczenie 3
Wypełnij kartę kalkulacyjną dla potrawy: „Szaszłyk barani” (skorzystaj z karty
kalkulacyjnej podanej w materiale nauczania). Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj
poniższą recepturę i cennik surowców. Pozostałe dane: nazwa przedsiębiorstwa: „Restauracja
Anna”, stawka marży gastronomicznej 150 % (narzut).

32
M-IV-4 SZASZŁYK BARANI
Baranina z k. (udziec) 1 200 g Element uformowany 735 g
Słonina 200 g Gotowa potrawa b. k. 1 000 g
Cebula
Tłuszcz
Sól, pieprz
300 g
50 g
15%
Zwroty poprodukcyjne:
Kości
Okrawki 180 g
220 g
Sposób wykonania: Przygotować comber tak jak podano w obróbce wstępnej, mięso
oszczędnie odciąć od kości, zdjąć tłuszcz i błony, pokrajać w półokrągłe kawałki lub w płaską
kostkę (2x2x1,5 cm), lekko rozbić każdy kawałek. Słoninę pokrajać w cienkie płatki
o kształcie kawałków baraniny. Cebulę pokrajać w talarki. Nadziewać na zaostrzone patyczki,
przekładając kawałek mięsa cebulą i słoniną. Oprószyć solą i pieprzem. Smażyć na
zamówienie, kładąc na silnie rozgrzany tłuszcz. Smażyć szybko z dwóch stron, nie dosmażając
do środka. Podawać z ryżem na sypko, upieczonym z pomidorami, ziemniakami i pomidorami
sauté oraz z surówkami sezonowymi.
miary
Cena
zakupu
netto
Stawka
podatku
VAT
Wartość
podatku
VAT
Cena
zakupu
brutto
1. baranina z k. (udziec) kg 36,89 3% 1,11 38,00
2. cebula kg 1,20 7% 0,08 1,28
3. kości (z baraniny) kg 2,91 3% 0,09 3,00
4. okrawki (z baraniny) kg 1,94 3% 0,06 2,00
5. słonina kg 2,30 7% 0,16 2,46
6. tłuszcz (smalec) kg 3,42 3% 0,10 3,52
− kalkulator,
Ćwiczenie 4
Wypełnij kartę kalkulacyjną dla potrawy: „Budyń z maku” (skorzystaj z karty kalkulacyjnej
podanej w materiale nauczania). Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj poniższą recepturę
i cennik surowców. Pozostałe dane: nazwa przedsiębiorstwa: „Restauracja Anna”, stawka marży
gastronomicznej 150 % (od stu).

33
A-II-2 BUDYŃ Z MAKU
Mak 240 g Gotowa potrawa 1 050 g
Jaja 300 g Porcja potrawy 200 g
Cukier 180 g Porcja deseru 100 g
Skórka pomarańczowa smaż. 100 g
Skórka cytrynowa 20 g
Masło do smarowania formy 20 g
Bułka tarta 5 g
Sposób wykonania: Mak zalać wrzącą wodą i odstawić, gdy nasiona napęcznieją, odcedzić,
osączyć, zemleć kilka razy przez gęste sito. Utrzeć żółtka z cukrem, dodawać po trochu
mielony mak i utrzeć na pulchną masę, wymieszać ze skórką pomarańczową i cytrynową
pokrajaną w drobną kostkę. Ubić sztywną pianę, wymieszać z masą makową, wyłożyć do
przygotowanej formy, zamknąć i gotować przez 45 minut. Gdy masa jest ugotowana, budyń
wyporcjować i wydać. Budyń z maku może być podany na gorąco lub po ostygnięciu.
Podawać z sosem z wina lub waniliowym lub posypane cukrem pudrem.
miary
Cena
zakupu netto
Stawka
podatku
VAT
Wartość
podatku
VAT
Cena
zakupu
brutto
1. bułka tarta kg 1,76 7% 0,12 1,88
2. cukier kg 2,13 7% 0,15 2,28
3. jaja szt. 0,35 7% 0,02 0,37
4. mak kg 7,19 3% 0,22 7,41
5. masło kg 11,10 7% 0,78 11,88
6. skórka cytrynowa kg 8,70 7% 0,61 9,31
7. skórka pomarańczowa kg 6,10 7% 0,43 6,53
− kalkulator,
Ćwiczenie 5
Przyjmij zamówienie imprezy okolicznościowej. Do tego celu wykorzystaj następujące
informacje:
− rodzaj imprezy: przyjęcie weselne,
− liczba zaproszonych gości: 60 osób,
− data imprezy: 13.07,

34
− zleceniodawcy: państwo młodzi.
3) przeprowadzić rozmowę,
4) wypełnić formularz zamówienia.
− formularz zamówienia przyjęcia,
− 3 krzesełka,
Ćwiczenie 6
Zredaguj umowę dotyczącą przeprowadzenia imprezy okolicznościowej. Do tego celu
wykorzystaj formularz zamówienia sporządzony w ćwiczeniu 5.
3) sporządzić umowę,
− kalkulator,
1) wymienić etapy ustalania ceny sprzedaży brutto? ! !
2) ustalić kwotę ceny sprzedaży brutto butelki alkoholu? ! !
3) ustalić kwotę ceny sprzedaży brutto kieliszka alkoholu? ! !
4) sporządzić kartę kalkulacyjną? ! !
5) ustalić cenę jednej porcji potrawy? ! !
6) ustalić wpływ zwrotów poprodukcyjnych na koszt potrawy? ! !
7) wymienić czynniki wpływające na wysokość marży? ! !
8) opisać elementy receptury? ! !
9) wskazać wydajność potrawy? ! !
10) obliczyć procentowy ubytek masy surowców? ! !
11) przeprowadzić rozmowę dotyczącą zlecenia imprezy okolicznościowej? ! !
12) wymienić koszty dotyczące przygotowania imprezy okolicznościowej? ! !

35
4.5. Podatki w działalności usługowej
Podatek to bezzwrotne, powszechne, przymusowe świadczenie pieniężne pobierane od osób
fizycznych i prawnych na rzecz państwa za pośrednictwem urzędów skarbowych. Podatki
spełniają trzy podstawowe funkcje:
− fiskalna – są źródłem dochodów państwa,
− stymulacyjna – poprzez podatki państwo wpływa na gospodarkę,
− redystrybucyjna –wyrównują nierówności społeczne.
Rys. 6. Klasyfikacja głównych podatków [2, s. 195]
Do podatków bezpośrednich zalicza się podatki dochodowe i niektóre podatki przychodowe.
Przychód to wyrażona w jednostkach pieniężnych sprzedaż towarów i usług. Dochód to
przychód pomniejszony o koszt jego uzyskania. Podatki bezpośrednie nie powinny być
przerzucane na inne podmioty. Do grupy podatków bezpośrednich zalicza się np. podatek PIT,
podatek CIT, podatek od nieruchomości, podatek rolny.
Podatki pośrednie charakteryzują się tym, że ciężar podatku nie spoczywa na podatniku, ale
jest przesunięty na inne osoby. Podatki pośrednie są wliczone w cenę towaru bądź usługi
i zaliczamy do nich podatek VAT i akcyzę (tab. 11).
Podatki można również podzielić na centralne i lokalne. Podatki centralne zasilają budżet
państwa. Podatki lokalne zasilają budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Każde przedsiębiorstwo rozlicza się z podatku dochodowego PIT lub CIT w momencie
osiągnięcia dochodu. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) płacą:
− osoby fizyczne osiągające dochody z działalności gospodarczej lub pracy,
− osoby fizyczne będące wspólnikami spółek cywilnych i osobowych.
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) płacą przedsiębiorstwa posiadające osobowość
prawną (spółki z o.o., spółki akcyjne, spółdzielnie).
Rozpoczynając działalność gospodarczą przedsiębiorca może wybrać sposób rozliczania
z podatku dochodowego uwzględniając ograniczenia.
Najprostszą metodą opodatkowania jest karta podatkowa. Może być stosowana tylko
w ściśle określonych rodzajach działalności (np. usługi krawieckie, zegarmistrzowskie).
Wysokość podatku jest uzależniona od wielkości miejscowości prowadzenia działalności, liczby
zatrudnionych oraz rodzaju działalności. Podatek jest stały przez cały rok i nie zależy od
wysokości osiągniętego dochodu. Przedsiębiorca nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg
Główne rodzaje podatków
Podatki bezpośrednie Podatki pośrednie
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób prawnych
Podatek od towarów i usług
Podatek akcyzowy

36
rachunkowych i składania zeznań podatkowych. Podatnik na początku roku składa wniosek na
formularzu PIT-16, a na koniec roku deklarację PIT-16A.
Tabela 11. Charakterystyka głównych podatków [opracowanie własne]
Element
konstrukcji
podatku:
Podatek
dochodowy od osób
fizycznych
Podatek dochodowy
od osób prawnych
Podatek od towarów i
usług (PTU)
Podatek akcyzowy
1.Skrót podatku PIT CIT VAT -
2.Tłumaczenie
skrótu podatku
Personal Income
Tax
Corporate Income
Tax
Value Added Tax
(Podatek od wartości
dodanej)
-
3.Podmiot
opodatkowania
Osoba fizyczna
osiągająca dochody
z tytułu pracy,
działalności
gospodarczej,
emerytury itp.
Osoba prawna
(spółka akcyjna,
spółka z o.o.,
spółdzielnia)
osiągająca zyski
z tytułu swojej
działalności.
Przedsiębiorca (osoba
fizyczna lub prawna),
której przychody
przewyższają 10 000
EURO (obligatoryjnie,
a poniżej 10 000 można)
Producent lub
importer wyrobów
akcyzowych.
4.Czego dotyczy
podatek
Dochodów osoby
fizycznej, czyli
przychodów
pomniejszonych
o koszty ich
uzyskania.
Zysków osoby
prawnej, czyli
przychodów
pomniejszonych
o koszty ich
uzyskania.
Wartości dodanej
w każdej fazie obrotu
towarami i usługami, po
odliczeniu wartości
opodatkowanej
w poprzednich fazach
obrotu.
Produkcji lub
sprzedaży wyrobów
akcyzowych:
wyrobów
alkoholowych,
tytoniowych, gazu,
energii, wyrobów
luksusowych,
jachtów, kart do
gry
5.Stawki podatku Skala progresywna:
19%, 30%, 40%.
Osoby prowadzące
działalność
gospodarczą mają
do wyboru różne
formy i stawki
opodatkowania.
Stawka liniowa:
19%
Stawka podstawowa:
22%.
Stawki preferencyjne:
0%, 3%, 7%.
Stawki
maksymalne
wynoszą od 25%
do 1 900%. Stawki
akcyzy mogą być
wyrażone kwotowo
lub procentowo.
Kolejną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jest to
forma uproszczona, którą mogą stosować przedsiębiorcy osiągający obrót mniejszy niż 250 000
EURO rocznie. Opodatkowaniu podlega przychód bez pomniejszenia go o koszty uzyskania.
Podstawowe stawki ryczałtu wynoszą:
− 8,5% dla działalności gastronomicznej ze sprzedażą alkoholu oraz dla osób osiągających
przychód z tytułu najmu i dzierżawy,
− 5,5% dla działalności wytwórczej i budowlanej,
− 3% dla działalności handlowej oraz gastronomicznej.
Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić ewidencję przychodów i posiadanych środków
trwałych oraz opłacać podatek do 20-ego dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Na koniec roku
podatkowego przedsiębiorca składa deklarację PIT-28.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych jest podstawową formą rozliczania, która nie wymaga
składania oświadczenia o jej wyborze. Podstawą opodatkowania jest dochód, czyli przychód
pomniejszony o koszt jego uzyskania. Podatnik jest zobowiązany prowadzić podatkową księgę
przychodów i rozchodów, a po osiągnięciu przychodu netto 800 000 EURO założyć księgi
rachunkowe. Podatek na zasadach ogólnych można płacić w dwóch formach:
− według skali podatkowej: 19%, 30% i 40% (tab.12),
− podatek liniowy 19% (bez prawa do korzystania z ulg).

37
Tabela 12. Skala podatkowa na rok 2007 [20]
Podstawa obliczenia podatku
ponad do
Podatek dochodowy wynosi:
43 405 19% podstawy obliczenia minus kwota 572,54 zł
43 405 85 528 7 674,41 zł plus 30% nadwyżki ponad 43 405 zł
85 528 20 311,31 zł plus 40% nadwyżki ponad 85 528 zł
Ustalenie podstawy opodatkowania odbywa się w oparciu o prawidłowe i rzetelne zapisy
w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (tab.13). Za podstawę opodatkowania przyjmuje
się dochód, czyli różnicę pomiędzy osiągniętym przychodem a kosztem jego uzyskania. Aby
obliczyć kwotę należnego podatku dochodowego należy zastosować odpowiednią skalę
podatkową.
Tabela 13. Podatkowa księga przychodów i rozchodów
Za miesiąc ……………………………. 200…… r.
KONTRAHENT
Lp.
Data zdarzenia
gospodarczego
Numer dowodu
księgowego
Imię i nazwisko
(firma)
Adres
(siedziba)
Opis zdarzenia
gospodarczego
-1- -2- -3- -4- -5- -6-
Suma folio
Przeniesienie z folio
Razem
strona nr: ………
PRZYCHÓD WYDATKI (KOSZTY)
wartość
sprzedanych
towarów
i usług
pozostałe
przychody
Razem
przychód
(7+8)
Zakup
towarów
handlowych i
materiałów
wg cen
zakupu
Koszty
uboczne
zakupu
koszty
reprezentacji
i reklamy
objęte
limitem
wynagrodzenia
w gotówce i
naturze
pozostałe
wydatki
Razem
wydatki
(12+13+14)
Uwagi
zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr
-7- -8- -9- -10- -11- -12- -13- -14- -15- -16- -17-
Przedsiębiorca co miesiąc wpłaca zaliczkę na podatek dochodowy do odpowiedniego urzędu
skarbowego (formularz PIT-5 lub PIT-5L), a na koniec roku składa deklarację:
− PIT-36 dla osób prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się według skali
podatkowej,

38
− PIT-36L dla osób prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się na zasadach
podatku liniowego.
Zaletą podatkowej księgi przychodów i rozchodów jest możliwość odliczania faktycznie
poniesionych kosztów. Przy wysokich kosztach istnieje możliwość uzyskania korzyści
fiskalnych w porównaniu z ryczałtowymi formami opodatkowania firmy.
Wadą tej formy ustalania podatku dochodowego jest konieczność comiesięcznego składania
deklaracji do urzędu skarbowego. Prowadzenie księgowości wymaga orientacji w przepisach.
Podatek od towarów i usług, inaczej nazywany podatkiem VAT, doliczany jest do wartości
każdego sprzedawanego wyrobu i usługi. Podstawową stawką podatku jest 22%. Stosowane są
również stawki preferencyjne: 0%, 3%, 7%. Podatek VAT doliczany do wartości sprzedawanego
towaru nazywany jest podatkiem należnym. Podatek VAT zapłacony przy zakupie towarów
i usług określany jest mianem podatku naliczonego. Przedsiębiorca odprowadza do urzędu
skarbowego różnicę pomiędzy uzyskanym podatkiem należnym, a zapłaconym podatkiem
naliczonym. Z kwoty tej przedsiębiorca rozlicza się na deklaracji VAT-7 składanej do 25-ego
każdego miesiąca za miesiąc poprzedni lub na deklaracji VAT-7K kwartalnie jeśli dokona
takiego wyboru i nie przekroczył sumy 800 000 euro uzyskanej ze sprzedaży za rok poprzedni.
1. Czym jest podatek?
2. Jakie funkcje spełnia podatek w gospodarce?
3. Czym różni się przychód od dochodu?
4. Kiedy płaci się podatek dochodowy?
5. Co oznacza skrót PTU?
6. Jakie są podstawowe stawki podatku dochodowego?
7. Do czego służy podatkowa księga przychodów i rozchodów?
8. Na jakiej deklaracji rozliczają się z podatku dochodowego osoby zatrudnione?
9. Kto płaci podatek CIT?
10. Na czym polega różnica pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając ze skali podatkowej na 2007 rok ustal kwotę podatku dochodowego wiedząc, że
podstawa opodatkowania wynosi 40 000 zł.
3) ustalić próg podatkowy,
4) obliczyć kwotę podatku dochodowego,
− kalkulator,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca podatków w działalności usługowej.

39
Ćwiczenie 2
Ustal kwotę dochodu/straty z prowadzonej działalności wiedząc, że:
− przychody ze sprzedaży towarów wyniosły 8 000 zł,
− przychody ze sprzedaży usług wyniosły 4 500 zł,
− koszty zakupu materiałów i towarów 6 000 zł,
− koszty wynagrodzeń 5 900 zł,
− pozostałe wydatki 1 900 zł.
3) ustalić kwotę całkowitych przychodów i kosztów,
4) obliczyć wynik firmy,
− kalkulator,
Ćwiczenie 3
Ustal kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT wiedząc, że:
1.Zakup towarów:
Jednostkowa
cena zakupu netto
Ilość
zakupionych towarów
Stawka
podatku VAT
12 zł 100 szt. 22%
2.Sprzedaż towarów:
Jednostkowa
cena sprzedaży netto
Ilość
sprzedanych towarów
Stawka
podatku VAT
uwzględnia marżę 25% 90% zakupionej ilości 22%
Aby wykonać zadanie skorzystaj z poniższej tabeli:
Zakup towarów Sprzedaż towarów
Wartość netto VAT naliczony Wartość netto VAT należny
VAT do urzędu
skarbowego
3) ustalić wartość netto zakupu i kwotę podatku VAT naliczonego,
4) ustalić wysokość marży, wartość netto sprzedaży i kwotę podatku VAT należnego,
5) uzupełnić tabelę – ustalić kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT,

40
− kalkulator,
Ćwiczenie 4
Sporządź deklarację podatkową PIT-5 za sierpień 2007 r. Do wykonania tego ćwiczenia
wykorzystaj poniższe dane.
Przedsiębiorca Anna Elżbieta Kowalska, PESEL 77031810466, NIP 852-158-13-
20
Adres zamieszkania 71-795 Szczecin, ul. Belgijska 16/13
Osiągnięte przychody 7 180,00 zł
Poniesione koszty 3 735,37 zł
Zapłacona składki
ubezpieczeń społecznych 99,53 zł
Zapłacona składki
ubezpieczeń zdrowotnych 145,06 zł
Zapłacone zaliczki
podatku za poprzednie
miesiące
0,00 zł
3) wypełnić deklarację podatkową PIT-5,
− deklaracja PIT-5,
− kalkulator,
Ćwiczenie 5
Sporządź deklarację podatkową VAT-7 za wrzesień 2007 r. Do wykonania tego ćwiczenia
wykorzystaj poniższe dane.
Przedsiębiorca Anna Elżbieta Kowalska, PESEL 77031810466,
NIP 852-158-13-20
Adres zamieszkania 71-795 Szczecin, ul. Belgijska 16/13
Wartość netto sprzedaży 4 510,00 zł
Podatek VAT należny (22%) 992,00 zł
Podatek VAT naliczony (22%) 156,00 zł

41
3) wypełnić deklarację podatkową VAT-7,
− deklaracja VAT-7,
− kalkulator,
1) ustalić kwotę podatku dochodowego na podstawie skali podatkowej? ! !
2) ustalić kwotę dochodu/straty z prowadzonej działalności? ! !
3) ustalić kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT? ! !
4) odróżnić VAT należny od VAT naliczonego? ! !
5) obliczyć marżę i cenę sprzedaży netto? ! !
6) wybrać formę opodatkowania podatkiem dochodowym? ! !
7) wskazać wady i zalety podatkowej księgi przychodów i rozchodów? ! !
8) wskazać obowiązki podatnika korzystającego z karty podatkowej? ! !
9) omówić elementy podatkowej księgi przychodów i rozchodów? ! !
10) omówić obowiązki przedsiębiorcy wynikające z podatku VAT? ! !

42
4.6. Dokumentacja funkcjonowania działalności usługowej
Operacja gospodarcza to takie zdarzenie wyrażone w jednostkach pieniężnych, które
wpływa na sytuację finansowo-majątkową przedsiębiorstwa (np. zakup sprzętu, sporządzenie
listy płac, sprzedaż towarów, przelew itp.). Każda operacja gospodarcza zachodząca
w przedsiębiorstwie powinna być odpowiednio udokumentowana za pomocą dowodu
księgowego. Na podstawie dowodów księgowych operacje gospodarcze są ewidencjonowane
w księgach rachunkowych.
Rys. 7. Klasyfikacja dowodów księgowych [3, s. 33]
Dowody własne wystawiane są przez własne przedsiębiorstwo na potrzeby zarówno zewnętrzne,
jak i wewnętrzne, np. lista płac, polecenie przelewu, dokumenty magazynowe. Dowody
zewnętrzne przeznaczone są dla innej firmy, instytucji, np. faktura VAT oryginał. Dowody
wewnętrzne wystawiane są wyłącznie na własne potrzeby firmy, np. lista płac, dokument
magazynowy RW. Dowody obce wystawiane są przez inne firmy i instytucje dla naszej firmy,
np. wyciągi bankowe, weksle obce.
Dokumenty powinny być wystawiane w sposób staranny, trwały i czytelny, pismem ręcznym lub
przy pomocy komputera. Można korzystać z gotowych wzorów druków lub z programu
komputerowego. Każdy dokument księgowy powinien zawierać określone elementy takie jak:
− nazwę i numer dokumentu,
− pieczątkę wystawcy dokumentu,
− datę i miejsce wystawienia dokumentu,
− strony operacji gospodarczej,
− treść operacji gospodarczej,
− wartość operacji gospodarczej,
− podpis/podpisy osób odpowiedzialnych.
Pierwszym etapem procesu gospodarczego w każdym przedsiębiorstwie jest zaopatrzenie
w materiały potrzebne do produkcji. Dokumentacja zaopatrzeniowa jest częścią dokumentacji
magazynowej, do której zalicza się dokumenty własne: PZ, RW, WZ, karta ilościowo-
wartościowa. Dokument PZ – „przyjęcie z zewnątrz” wystawiany jest przy przyjęciu do
magazynu partii materiałów po dokonaniu ich zakupu od dostawcy (rys.8). Dokument RW –
„rozchód wewnętrzny” służy do ewidencji wydania z magazynu partii materiałów potrzebnych
do użytku wewnętrznego firmy (rys.9). Dokument WZ – „wydanie na zewnątrz”
wykorzystywany jest do ewidencji rozchodu produktów z magazynu odbiorcom zewnętrznym
(rys. 10).
Dowody księgowe
Dowody własne Dowody obce
Zewnętrzne Wewnętrzne

43
Rys. 8. Przykład dokumentu Pz – przyjęcie z zewnątrz
Rys. 9. Przykład dokumentu Rw – rozchód wewnętrzny
Karta ilościowo-wartościowa służy do chronologicznej ewidencji wszystkich przychodów
i rozchodów magazynowych na podstawie dowodów PZ, RW, WZ. Dla każdego typu materiału
lub towaru przeznaczona jest jedna karta ilościowo-wartościowa, z której w każdym momencie
można odczytać bieżący stan zapasów w magazynie.
Do dokumentów potwierdzających sprzedaż zalicza się paragon fiskalny i fakturę VAT.
Paragon fiskalny potwierdza sprzedaż towarów dla osób, które nie prowadzą działalności
gospodarczej. Faktura VAT jest podstawowym dokumentem potwierdzającym dokonanie
transakcji kupna-sprzedaży (rys.12). Wystawiana jest w dwóch egzemplarzach:
− oryginał faktury VAT trafia do nabywcy,
− kopia faktury VAT zostaje u sprzedawcy.

44
Rys. 10. Przykład dokumentu Wz – wydanie na zewnątrz
Przedsiębiorstwo sprzedając lub nabywając towary dokonuje wielu rozliczeń pieniężnych ze
swoimi kontrahentami. Rozliczenia pieniężne mogą mieć charakter gotówkowy
i bezgotówkowy.
Do form obrotu gotówkowego zalicza się wpłatę gotówkową (rys. 11) i czek gotówkowy.
Korzystając z wpłaty gotówkowej dłużnik wpłaca na konto wierzyciela określoną na
dokumencie kwotę. Przedsiębiorca wystawiający czek gotówkowy wydaje polecenie swojemu
bankowi, aby wypłacił wskazanej na czeku osobie określoną kwotę pieniędzy ze środków
zgromadzonych na rachunku bankowym przedsiębiorcy. Na czeku nie można dokonywać
żadnych poprawek ani skreśleń. Czek jest płatny w ciągu 10 dni od daty jego wystawienia.
Rys. 11. Polecenie przelewu/Wpłata gotówkowa
Do form obrotu bezgotówkowego zalicza się polecenie przelewu (rys. 11) i czek
rozrachunkowy. Polecenie przelewu jest dyspozycją dłużnika (posiadacza rachunku bankowego)

45
wydaną bankowi, aby z jego konta przekazał odpowiednią kwotę na rachunek bankowy
wierzyciela. Czek rozrachunkowy jest dokumentem stanowiącym dla banku zlecenie przelewu
określonej sumy pieniężnej z rachunku dłużnika na rachunek wierzyciela.
FAKTURA VAT
Miejscowość, data ORYGINAŁ/KOPIA
pieczęć sprzedawcy Data sprzedaży/zaliczki Nr ewid.
Nabywca
………………………………………………………………………
…………
………………………………………………………………………
……………………
………………………………………………………………………
……………………
Nr ident.
………………………………………………………………………
………….
Nr rach. bank.
………………………………………………………………………
…….
Sprzedawca
………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………..
……………………………………………………………………………
…………..
Nr ident…………………………………………………
Nr rach. bank.
……………………………….……………………………………….
Sposób zapłaty
Termin zapłaty
Cena
jednostkowa
bez podatku
Wartość
towaru/usługi bez
podatku
Podatek
Wartość
towaru/usługi
wraz z podatkiem
Lp
.
Nazwa towaru lub
usługi
Symb
ol
PKW
iU
J.
m.
Ilość
zł
g
r
zł
g
r
% zł gr zł gr
RAZEM XSłownie zł
…………………………………………………….
………………………………………… gr
………………….
W TYM z
w
2
2
7
0
Podpis imienny osoby upoważnionej
do odbioru faktury VAT
Podpis imienny osoby
upoważnionej do wystawienia
faktury VAT DO ZAPŁATY
Rys. 12. Faktura VAT
1. Czym jest operacja gospodarcza?
2. Do czego służą dokumenty w firmie?
3. Czym różnią się dokumenty własne od obcych?
4. Do kogo trafiają dokumenty własne zewnętrzne i wewnętrzne?
5. Z jakich elementów składa się każdy dokument księgowy?
6. Kiedy wykorzystywane są dokumenty magazynowe: PZ, RW, WZ?
7. Do kogo trafia paragon fiskalny, a do kogo faktura VAT?
8. Z jakich elementów składa się faktura VAT?
9. Czym różnią się rozliczenia gotówkowe od bezgotówkowych?
10. Czym różni się polecenie przelewu od wpłaty gotówkowej?

46
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź fakturę VAT wykorzystując dane z poniższej tabeli.
Dłużnik: „Bomit sp. z o.o., ul. Wiśniowa 9, 78-446 Szczecin, NIP 842-18-64-779, rachunek bankowy:
PKO BP S.A. 56 4337 9646 1111 0000 3645 7333
Wierzyciel: „KABRI sp. z o.o.”, ul. Majowa 3, 78-464 Szczecin, NIP 852-93-59-216, rachunek
bankowy: Pekao S.A. 53 1645 4996 1111 0000 6197 4318
Sposób zapłaty: przelew.
Termin zapłaty: 14 dni.
Produkt X:
- koszt wytworzenia = 10 zł/szt.
- marża = 20%
- ilość sprzedanych wyrobów = 100 szt.
- stawka podatku VAT = 3%
Produkt Y:
- marża = 20%
- stawka podatku VAT = 7%
Produkt Z:
- marża = 20%
- stawka podatku VAT - podstawowa
3) wypełnić fakturę VAT,
− druk faktury VAT,
− kalkulator,
− literatura z rozdziału 6 dotycząca dokumentacji funkcjonowania działalności usługowej.
Ćwiczenie 2
Na podstawie danych z ćwiczenia 1 sporządź odpowiedni dokument rozliczeń pieniężnych.
2) zapoznać się z danymi z ćwiczenia 1,

47
3) wybrać odpowiedni dokument,
4) wypełnić odpowiedni dokument rozliczeń pieniężnych,
− druki dokumentów rozliczeń pieniężnych,
Ćwiczenie 3
Sporządź dokument: wpłata gotówkowa. Do wykonania tego ćwiczenia wykorzystaj dane
z poniższej tabeli.
Dłużnik: „Elka-Dan S.A.” ul. 3 Maja 1a, 71-214 Szczecin, NIP 852-17-25-342, rachunek
bankowy: Elka-Bank 36 8171 2700 1111 0000 5678 6987.
Wierzyciel: Hurtownia materiałów dekoracyjnych, ul. Wojciechowska 18, 70-240 Szczecin,
NIP 842-13-18-245, rachunek bankowy Elka-Bank 36 8171 2700 1111 0000 1234 4689.
Kwota zobowiązania: 1 500 zł
Termin płatności: 12.04.200X
Tytuł zapłaty: faktura VAT nr 23/200X
3) wypełnić dokument: wpłata gotówkowa,
− druk wpłata gotówkowa,
1) wskazać wierzyciela i dłużnika w transakcji kupna-sprzedaży? ! !
2) wskazać zleceniodawcę wpłaty w transakcji kupna-sprzedaży? ! !
3) ustalić kwotę brutto faktury VAT? ! !
4) ustalić kwotę netto faktury VAT? ! !
5) sporządzić fakturę VAT? ! !
6) wskazać termin płatności danej faktury VAT? ! !
7) sporządzić polecenie przelewu? ! !
8) wypełnić dokument wpłaty gotówkowej? ! !
9) wymienić różnice pomiędzy wpłatą gotówkową a poleceniem przelewu? ! !
10) wymienić zalety rozliczeń bezgotówkowych? ! !

48
4.7. Dokumentacja związana z pracownikiem
Do podstawowych czynników wytwórczych potrzebnych w każdym przedsiębiorstwie
zalicza się zasoby materialne (budynki, urządzenia, środki transportu) i zasoby ludzkie
(pracownicy). Pracownicy przedsiębiorstwa decydują o sposobie wykorzystania zasobów
materialnych, kierują procesem gospodarczym, są inicjatorami zmian technicznych
i organizacyjnych w firmie. Dlatego właśnie dla każdego przedsiębiorstwa bardzo istotną rolę
odgrywa pozyskanie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, dostosowanie ilości
i struktury zatrudnienia do wielkości firmy oraz optymalne wykorzystanie zasobów ludzkich.
Potrzeby personalne w zakładzie gastronomicznym uzależnione są od cyklu gospodarczego
(zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży), wielkości firmy, jej planów inwestycyjnych i finansowych.
Na etapie zaopatrzenia potrzebni są handlowcy i magazynierzy, którzy znają branżę spożywczą.
Faza produkcji dotyczy głównie kuchni, gdzie potrzebni będą kucharze i ich pomocnicy.
Sprzedaż w firmie gastronomicznej odbywa się przy pomocy zatrudnionych bufetowych,
barmanów i kelnerów, którzy zajmują się obsługą gości. Prowadzenie firmy w branży
gastronomicznej wymaga także pozyskania pracowników zarządzających firmą (kierownicy
zakładów), pracowników prowadzących jej księgowość oraz pracowników pomocniczych
(sprzątaczki, szatniarze).
Wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy wiąże się z nawiązaniem stosunku pracy między
pracownikiem a pracodawcą, który reguluje Kodeks Pracy. Na podstawie stosunku pracy
pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju w miejscu i czasie
wyznaczonym przez pracodawcę oraz pod jego kierownictwem, natomiast pracodawca
zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika i do zapłaty wynagrodzenia. Stosunek pracy
najczęściej nawiązuje się poprzez zawarcie umowy o pracę. Umowa o pracę powinna być
zawarta na piśmie (rys. 14), z wyraźnym określeniem rodzaju pracy i miejsca jej wykonywania,
terminu rozpoczęcia pracy oraz wynagrodzenia za pracę. Umowa o pracę jest sporządzana
w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron umowy. Podpisaną
przez obie strony umowę pracodawca ma obowiązek wręczyć pracownikowi najpóźniej w dniu
rozpoczęcia pracy.
Rys. 13. Podstawowe rodzaje umów o pracę [2, s. 145]
Konsekwencją zawarcia umowy o pracę jest powstanie praw i obowiązków dla pracownika
i pracodawcy. Obowiązkiem pracownika jest sumienne i staranne wykonywanie swojej pracy
i stosowanie się do zaleceń przełożonych. Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia,
odpowiednich warunków pracy i wypoczynku. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie
pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, terminowe i systematyczne
wypłacanie wynagrodzeń, ułatwienie pracownikowi podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
prowadzenie dokumentacji pracowniczej oraz wydawanie świadectw pracy.
Rodzaje
umów o pracę
Umowa na okres próbny Umowa na czas określony Umowa na czas nieokreślony

49
Umowa o pracę na okres próbny
zawarta w dniu .......................... w ................................... między:
...................................... reprezentowanym przez ........................ zwanym dalej Pracodawcą,
(oznaczenie pracodawcy)
a Panem/Panią ............................................................... legitymującym się dowodem osobistym
........................................., PESEL ................................, zamieszkałym ....................................
zwanym/zwaną dalej Pracownikiem.
§ 1
Umowa zostaje zawarta na okres próbny, który będzie trwał od dnia ............. do dnia .............
§ 2
Strony ustalają następujące warunki zatrudnienia:
- rodzaj umówionej pracy: .........................................................................................................,
- miejsce wykonywania pracy: ..................................................................................................,
- wymiar czasu pracy: ................................................................................................................,
- rozkład czasu pracy: .................................................................................................................
§ 3
W czasie trwania stosunku pracy Pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie za wykonaną
pracę składające się z następujących składników:
1) wynagrodzenia zasadniczego – w kwocie ............ (słownie: ................) miesięcznie brutto,
płatne do 10. dnia miesiąca kalendarzowego, następującego po miesiącu przepracowanym,
2) dodatków do wynagrodzenia zasadniczego, w wysokości i na zasadach określonych
w przepisach prawa pracy obowiązujących u Pracodawcy.
§ 4
Niniejsza umowa zostaje zawarta pod warunkiem przeprowadzenia przez Pracownika
pozytywnych badań lekarskich.
§ 5
Każda ze stron oświadcza, że zapoznała się z treścią umowy oraz przyjęła do wiadomości i
wykonania, a także otrzymała po jednym egzemplarzu umowy.
.............................................. ..............................................
(podpis pracownika) (podpis pracodawcy)
Oświadczam, że zapoznałem/łam się z obowiązującymi u Pracodawcy przepisami prawa pracy
(regulamin pracy, regulamin wynagradzania, układ zbiorowy pracy). Przyjmuję do
wiadomości treść tych przepisów oraz zobowiązuję się do ich przestrzegania i stosowania.
..............................................
(podpis pracownika)
Rys. 14. Przykład umowy o pracę [17, s. 148]
Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy
w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Czas pracy nie
może przekraczać 8 godzin na dobę w pięciodniowym tygodniu pracy. Tygodniowy czas pracy
łącznie z godzinami nadliczbowymi nie powinien przekraczać przeciętnie 48 godzin.

Kelner 4.05

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (12)

Similar to Kelner 4.05

Similar to Kelner 4.05 (20)

Kelner 4.05