K82013 raportimi dhe analiza e aseteve afatgjatë

8 Raportimi dhe
analiza e
aseteve
afatgjatë

Të prekshme
Substancë
fizike
Të paprekshme
Pa
substancë
fizike
Priten përfitime në periudhat e ardhshme
Aktivisht të shfrytëzueshme në operacione
Klasifikimi i aseteve afatgjatëKlasifikimi i aseteve afatgjatëKlasifikimi i aseteve afatgjatëKlasifikimi i aseteve afatgjatë

Të prekshme
Substancë
fizike
Të paprekshme
Pa
substancë
fizike
 Toka
 Asete subjekt i zhvlerësimit
 Ndërtesat dhe pajisjet
 Mobiljet dhe orenditë tjera
 Asete të burimeve natyrale
subjekt i boshatisjes (zbrazjes)
 Mineralet dhe lëndët drusore
Shembull

Të prekshme
Substancë
fizike
Të paprekshme
Pa
substancë
fizike
 Vlerë e shprehur nga e drejta
që prodhon përfitime
Patentat
E drejta e autorit
Marka tregtare
Franshiza
Goodwill
 Subjekt i amortizimit
Shembull

Natyra e aseteve fikseNatyra e aseteve fikseNatyra e aseteve fikseNatyra e aseteve fikse
Asetet fikse janë asete afatgjata
apo relativisht të përhershme.
Asetet fikse janë asete afatgjata
apo relativisht të përhershme.
Asetet fikse janë asete të prekshme
sepse ato ekzistojnë fizikisht.
Asetet fikse janë asete të prekshme
sepse ato ekzistojnë fizikisht.
Ato janë në pronësi dhe të
shfrytëzuara nga biznesi dhe nuk
mbahen për shitje.
Ato janë në pronësi dhe të
shfrytëzuara nga biznesi dhe nuk
mbahen për shitje.

DETYRIMET
EKUITETI I
PRONARËVE
Asetet fikse janë afatgjata,
relativisht të përhershme,
asete të prekshme siç janë
ndërtesat apo pajisjet që
përdoren për krijuar të
ardhura.
ardhura.
TË
ARDHURAT
ASETET
SHPENZIMET
AsetetAsetet
fiksefikse

DETYRIMET
EKUITETI I
PRONARËVE
ardhura.
ardhura.
TË
ARDHURAT
ASETET
SHPENZIMET
AsetetAsetet
fiksefikse
Të gjitha asetet fikse,
përveç tokës humbin
kapacitetet e tyre për të
ofruar shërbime.
Kjo humbje e kapaciteteve
produktive njihet si
shpenzim i zhvlerësimit.
Të gjitha asetet fikse,
përveç tokës humbin
kapacitetet e tyre për të
ofruar shërbime.
Kjo humbje e kapaciteteve
produktive njihet si
shpenzim i zhvlerësimit.

Kosto e tokësKosto e tokës
• Çmimi i blerjes
• Taksa në shitje
• Kostoja e porositjes
• Shpenzimet e transferit
• Komisioni i ndërmjetësimit
• Përmirësimi i tokës
• Lejet nga qeveria
• Taksa në shitje
• Komisioni i ndërmjetësimit
• Përmirësimi i tokës
Toka nuk zhvlerësohet.Toka nuk zhvlerësohet.

Kosto e tokësKosto e tokësKosto e tokësKosto e tokës
• Taksa në shijte
• Komisioni i ndërmjetësuesit
• Kostoja e përpunimit
• Taksa në shijte
• Komisioni i ndërmjetësuesit
• Kostoja e përpunimit
• Taksat në pronëTaksat në pronë
• Rrafshimi apo lëvizja eRrafshimi apo lëvizja e
ndërtesave të padëshiruara,ndërtesave të padëshiruara,
• Nivelimi dhe përgatitja përNivelimi dhe përgatitja për
shfrytëzim si tokë për biznesshfrytëzim si tokë për biznes
• Shtrimi i rrugës publike qëShtrimi i rrugës publike që
kufizon tokënkufizon tokën
• Taksat në pronëTaksat në pronë
• Rrafshimi apo lëvizja eRrafshimi apo lëvizja e
ndërtesave të padëshiruara,ndërtesave të padëshiruara,
• Nivelimi dhe përgatitja përNivelimi dhe përgatitja për
shfrytëzim si tokë për biznesshfrytëzim si tokë për biznes
• Shtrimi i rrugës publike qëShtrimi i rrugës publike që
kufizon tokënkufizon tokën
Toka nuk zhvlerësohet.Toka nuk zhvlerësohet.

 Tarifat earkitektit
 Tarifat einxhinjerëve
 Kosto esigurimit të
shkaktuaragjatëndërtimit
 Interesi nëparanëehuazuar
për tëfinancuar ndërtimin
 Vendkalimet brendadhepër
rreth ndërtesës
Kosto e ndërtesësKosto e ndërtesësKosto e ndërtesësKosto e ndërtesës

Kosto e ndërtesësKosto e ndërtesësKosto e ndërtesësKosto e ndërtesës
 Taksanëshitje
 Riaparimet (blerjae
ndërtesësekzistuese)
 Rinovimi (blerjaendërtesës
ekzistuese)
 Modifikimi për shfrytëzim
 Lejet ngaagjencitë
qeveritare

Blerja në shportëBlerja në shportë
Blerja e dy më shumë aseteve
të siguruara së bashku me një
çmim të vetëm.
Mënyrë e alokimit të çmimit të
blerjes në shportë për secilin
aset të siguruar bazuar në
vlerën respektive të tregut

Vlera e % e Purchase Apportioned
Asetet tregut vlerës Price Cost
a b* c b × c
Toka 87,500$ 35% × 200,000$ = 70,000$
Ndërtesa 162,500 65% × 200,000 = 130,000
Totali 250,000$ 100% 200,000$
* $87,500 ÷ $250,000 = 35%
$162,500 ÷ $250,000 = 65%
8-14
Kompania ka blerë me para tokë dhe ndërtesë me vlerë 200.000
€. Supozojmë se vlera e përafërt e tregut është 250.000€ (e tokës
është 87.500 € ndërsa e ndërtesës 162.500€.

Vlera reale % e Çmimi i Kosto e
Asetet e tregut vlerës blerjes shpërndarë
a b* c b × c
Toka 87,500$ 35% × 200,000$ = 70,000$
Ndërtesa 162,500 65% × 200,000 = 130,000
Totali 250,000$ 100% 200,000$
* $87,500 ÷ $250,000 = 35%
$162,500 ÷ $250,000 = 65%
8-15
Kompania ka blerë me para tokë dhe ndërtesë me vlerë
200.000€. Supozojmë se vlera e përafërt e tregut është
250.000€ (e tokës është 87.500€ ndërsa e ndërtesës
162.500€.

DITARI
Data Përshkrimi Debi Kredi
17 2 Toka 70,000
Ndërtesa 130,000
Paraja 200,000
Pagesa e tokës dhe ndërtesës së blerë
Kompania ka blerë me para tokë dhe ndërtesë me vlerë
200.000 €. Supozojmë se vlera e përafërt e tregut është
250.000€ (e tokës është 87.500 € ndërsa e ndërtesës
162.500€.

Asetet e siguruara nga vetë-ndërtimiAsetet e siguruara nga vetë-ndërtimi
Asetet evetë-ndërtuara
Regjistrohen si shpenzime
Përfshijnëtëgjithashpenzimet qërrjedhin me
rastin endërtimit tëasetit dheaftësimin etij për
shfrytëzim tëparamenduar siç janë:
Materiali i shfrytëzuar për ndërtimin easetit,
Punagjatëndërtimit,
Energjiaelektrike, sigurimi, pagat embikëqyrësit,
Interesi qëpaguhet për paratëehuazuaraetj.

Kompania ka vendosur të ndërtojë një qendër trajnimi në tokën e
saj. Kostoja e materialit është 550.000 €, kostoja totale e punës
120.000 €, shpenzimet indirekte të kompanisë 110.000 €. Gjatë
kësaj kohe kompania ka qenë e detyruar të marrë një kredi
bankare për të cilën ka paguar interesin vjetor prej 5.000 €. Çfarë
janëregjistrimet?
Kompania ka vendosur të ndërtojë një qendër trajnimi në tokën e
saj. Kostoja e materialit është 550.000 €, kostoja totale e punës
120.000 €, shpenzimet indirekte të kompanisë 110.000 €. Gjatë
kësaj kohe kompania ka qenë e detyruar të marrë një kredi
bankare për të cilën ka paguar interesin vjetor prej 5.000 €. Çfarë
janëregjistrimet?
Asetet e siguruara nga vetë-ndërtimiAsetet e siguruara nga vetë-ndërtimi
DITARI
17 2 Ndërtesa 785,000
Paraja 785,000
Regjistrimi i vetëndërtimit të ndërtesës

 Çmimi i blerjes
 Taksat
 Kostot einstalimit
 Modifikimi i ndërtesëspër të
instaluar pajisjet
 Kosto etransportit
 Kosto esigurimit etj.
 Çmimi i blerjes
 Taksat
 Kostot einstalimit
 Modifikimi i ndërtesëspër të
instaluar pajisjet
 Kosto etransportit
 Kosto esigurimit etj.
Kosto e pajisjeveKosto e pajisjeveKosto e pajisjeveKosto e pajisjeve

Kostot qëpërjashtohenKostot qëpërjashtohen::Kostot qëpërjashtohenKostot qëpërjashtohen::
 Vandalizmat
 Gabimet nëinstalim
 Vjedhjet epasiguruara
 Dëmet gjatëç’paketimit dhe
instalimit
 Gjobat për shkak tëmos
marrjessëlejesngaqeveriaetj.

• Kompania ka blerë një pajisje më 31 dhjetor e cila do të përdoret
përprodhim. Fatura nga pala shitëse i përmban artikujt në vijim:
•
• Çmimin shitës
150,000 €
• Transportimi
20,000
• Çmimi i vendosjes
8,000
• Çmimi i trajnimit të punëtorëve përprodhim 5,000
• Kontrata 1 vjeçare përshërbime të mirëmbajtjes 12,000
• TOTALI 195,000
• Përveç kësaj, kompania i ka paguaredhe elektricistit 200 € përtë
instaluar një prizë të re elektrike për makinën. Megjithatë,
kompania ka vendosur që ta ndërrojë vendin e makinës pasi që
elektricisti ka filluar punën, kështu që ka pasur një kosto shtesë
Shembull:Shembull:Shembull:Shembull:

DITARI
dd mm Makineritë 178,200
Paraja 178,200
Pagesa për blerjen e m akinerisë
DITARI
dd mm Shpenzimet e trajnimit të stafit 5,000
Paraja 5,000
Pagesa e shpenzim eve për trajnim të stafit

DITARI
dd mm Shpenzimet e parapaguara 12,000
Paraja 12,000
Pagesa e avansit për m irëm bajtje të makinerisë
DITARI
dd mm Shpenzimet e riparimit 50
Paraja 50
Pagesa e shpenzim eve të riparim it të m urit

Disa nga kostot janë shpenzuar në secilën periudhëDisa nga kostot janë shpenzuar në secilën periudhë
Alokimi i kostove– njëvështrim
ShpenzimetShpenzimet
Kostot e
përvetësimit
Kostot e
përvetësimit
(Bilanci i gjendjes) (Pasqyra e të ardhurave)
Parimi i përputhjes kërkon që një pjesë e kostos së
përvetësimit e aseteve operacionale të shpenzohet në
periudhën në tëcilën janë fituartë ardhurat .
Parimi i përputhjes kërkon që një pjesë e kostos së
përvetësimit e aseteve operacionale të shpenzohet në
periudhën në tëcilën janë fituartë ardhurat .

Disa nga kostot janë shpenzuar në secilën periudhëDisa nga kostot janë shpenzuar në secilën periudhë
Alokimi i kostove– njëvështrim
ShpenzimetShpenzimet
Kostot e
përvetësimit
Kostot e
përvetësimit
(Bilanci i gjendjes) (Pasqyra e të ardhurave)
Zhvlerësimi, amortizimi dhe boshatisja janë kosto të
alokuara përtë ndihmuarkërkesat e parimit të
përputhjes
Zhvlerësimi, amortizimi dhe boshatisja janë kosto të
alokuara përtë ndihmuarkërkesat e parimit të
përputhjes

Defino këto tri shprehje të zhvlerësimit
Zhvlerësimi
Proces i shpërndarjes së shpenzimeve që
përcakton koston origjinale të ndërtesës dhe
pajisjevegjatëperiudhëssëcaktuar.
Vlera kontabël
Për asetet operative afat gjata, vlera kontabël
është e barabartë me koston origjinale të aseteve
minusçdo zhvlerësim i akumuluar.
Vlera e mbetur
Shuma që pritet të pranohet kur aseti shitet në
fund tëjetëssëtij tëpërdorimit.

Raporti i të
ardhurave
Shpenzimet e
zhvlerësimit
Zhvlerësimi për
vitin vijues
Bilanci
i gjendjes
Zhvlerësimi i
akumuluar
Zhvlerësimi total në
datën e bilancit të gjendjes
ZhvlerësimiZhvlerësimi

Prona, impiantet dhe pajisjet janë kosto të
paamortizuara (vlera kontabël) të aseteve
Zhvlerësimi nëbilancin egjendjesZhvlerësimi nëbilancin egjendjes

Metoda më e
përdorurdhe me e
thjeshtë
Metoda më e
përdorurdhe me e
thjeshtë
Rezultati është shuma e
njëjtë e shpenzimeve të
zhvlerësimit në secilin
vit të jetëzgjatjes ës
asetit
Rezultati është shuma e
njëjtë e shpenzimeve të
zhvlerësimit në secilin
vit të jetëzgjatjes ës
asetit
Metodalineare(vijëdrejtë)Metodalineare(vijëdrejtë)Metodalineare(vijëdrejtë)Metodalineare(vijëdrejtë)

Faktori i shpenzimevetëzhvlerësimitFaktori i shpenzimevetëzhvlerësimit
Kosto iniciale Vlera e mbetur- = Kosto e zhvlerësuar
Jetëzgjatja
1
Shpenzimet periodike të
zhvlerësimit
2 3 4 5

ShembullShembullShembullShembull
Kosto fillestare.....………….. €24,000
Jetëzgjatja në vite……............ 5 vite
Vlera e mbetur......................... €2,000
Kosto fillestare.....………….. €24,000
Jetëzgjatja në vite……............ 5 vite
Vlera e mbetur......................... €2,000

Kosto fillestare– Vleraembetur
Jetëzgjatja
= Zhvlerësimi vjetor

€24,000 – €2,000
5 vite
= €4,400 zhvlerësim vjetor

€24,000 – €2,000
5 vite
= €4,400
€4,400
€24,000
= 18,3%

Metoda vijëdrejtë shfrytëzohet shumë nga firmat
sepse është më e thjeshtë dhe ofron një transferim
të arsyeshëm të kostos në shpenzime të periudhës
nëse aseti shfrytëzohet njëjtë në të gjitha
periudhat.
Metoda vijëdrejtë shfrytëzohet shumë nga firmat
sepse është më e thjeshtë dhe ofron një transferim
të arsyeshëm të kostos në shpenzime të periudhës
nëse aseti shfrytëzohet njëjtë në të gjitha
periudhat.

Zhvl.i akum. Vlera kontabël Shpenz. e Vlera
kontabël
në fillim në fillim të zhvler. në në fund
Vitet Kosto të vitit vitit fund të vitit të vitit
1 €24,000 € 24,000 €4,400 €19,600
2 24,000 € 4,400 19,600 4,400 15,200
3 24,000 8,800 15,200 4,400 10,800
4 24,000 13,200 10,800 4,400 6,400
5 24,000 17,600 6,400 4,400 2,000
KostoKosto (€24,000) –(€24,000) – Vlera e mbeturVlera e mbetur (€2,000)(€2,000)
JetëzgjatjaJetëzgjatja (5(5 vitevite))
=
Shpenzimet vjetoreShpenzimet vjetore
të zhvlerësimittë zhvlerësimit
(€4,400)(€4,400)

0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
1 2 3 4 5
Jetëzgjatja
Zhvlerësimi

Shpërndanëkoston easetit dukeu bazuar nëshfrytëzimin easetit.
Kjo do të thotë se sa më shumë njësi që prodhohen nga
shfrytëzimi i asetit, aq më të larta janë shpenzimet e zhvlerësimit.
Në vitin kur aseti nuk shfrytëzohet, nuk ka shpenzime të
zhvlerësimit.
Metodaezhvlerësimit për njësi produktiMetodaezhvlerësimit për njësi produktiMetodaezhvlerësimit për njësi produktiMetodaezhvlerësimit për njësi produkti

Zhvlerësimi
përnjësi
=
Kosto - Vlera e mbetur
Njësitë totale të produktit
Hapi 1:
Hapi 2:
Shpenzimet
e zhvlerësimit
=
Zhvlerësimi
Përnjësi ×
Numri i njësive të
prodhuara brenda
periudhës
Exh.
8.9

Më 31 dhjetor2012, është blerë pajisja me para për
€50,000. Pajisja pritet të prodhoj 100,000 njësi gjatë
jetëzgjatjes së saj dhe ka vlerë të mbeturprej €5,000.
Nëse janë prodhuar22,000 njësi gjatë vitit 2013, çfarë
është shuma e shpenzimeve të zhvlerësimit?
Më 31 dhjetor2012, është blerë pajisja me para për
€50,000. Pajisja pritet të prodhoj 100,000 njësi gjatë
jetëzgjatjes së saj dhe ka vlerë të mbeturprej €5,000.
Nëse janë prodhuar22,000 njësi gjatë vitit 2013, çfarë
është shuma e shpenzimeve të zhvlerësimit?

Hapi 2:
Shpenzimet
e zhvlerësimit = € 0,45 për njësi × 22.000 njësi = €9.900
Hapi 1:
Zhvlerësimi
për njësi
=
€50,000 - €5,000
100,000 units = €0,45 për njësi

Balanca e Vlera kontabël
Shpenzimet zhvlerësimit (Balanca e pa
Viti Njësi e zhvlerësimit të akumuluar zhvlerësuar)
2012 50,000$
2013 22,000 9,900$ 9,900$ 40,100
2014 28,000 12,600 22,500 27,500
2015 - - 22,500 27,500
2016 32,000 14,400 36,900 13,100
2017 18,000 8,100 45,000 5,000
100,000 45,000$
Nuk ka shpenzime të zhvlersëimit nëse pajisja nuk punon.
Vlera e mbeturVlera e mbetur

• Aplikimi i metodës së zhvlerësimit të përshpejtuar
si metodë e llogaritjes së zhvlerësimit të aseteve
bazohet nëdy mënyra:
1. Duke zbatuar një normë konstante të zhvlerësimit
për të gjithë pjesën e vlerës së mbetur, deri në
zhvlerësim tëplotë,
2. Duke zbatuar një normë apo koeficient në rënie
ndaj kostosfillestaretëveprimtarisë.
Metoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuar

• Sipasmetodëssëzhvlerësimit tëpërshpejtuar:
Vleraembetur epasurisënuk merret nëkonsiderim
Zhvlerësimi llogaritet si shumëfishi i normës lineare
(vijëdrejtë) tëzhvlerësimit.

Shpenzimet Zhvlerësimi
e zhvlerësimit i akumuluar
Vitet e para Të larta Iulët
Vitet e mëvonshme Të ulëta Ilartë
Shpenzimet totale në vitet e para i përafërohen
shpenzimeve totale në vitet
e mëvonshme.

0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
1 2 3 4 5
Jetëzgjatja
Zhvlerësimi Metoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuarMetoda e zhvlerësimit të përshpejtuar

Hapi
2: % e tepricës
rënëse
= 2 ×
% e zhvlerësimit
vijëdrejtë
Hapi
3:Shpenzimet
e zhvlerësimit
=
% e tepricës
rënëse
×
Vlera kontabël në
fillim të periudhës
Hapi
1: % e zhvlerësimit
vijëdrejtë
=
100 %
Jetëzgjatja në periudha
Injoron vlerën e mbeturInjoron vlerën e mbetur

Më 31 dhjetor 2011, janë blerë pajisje me
para në shumën prej €50,000. Pajisjet
kanë një jetëzgjatje prej 5 viteve dhe një
vlerë të mbetur prej €5,000. Kalkuloni
shpenzimet e zhvlerësimit për2007 dhe 2008.
Më 31 dhjetor 2011, janë blerë pajisje me
para në shumën prej €50,000. Pajisjet
kanë një jetëzgjatje prej 5 viteve dhe një
vlerë të mbetur prej €5,000. Kalkuloni
shpenzimet e zhvlerësimit për2007 dhe 2008.

Hapi 2:Hapi 2:
% e tepricës
rënëse
% e tepricës
rënëse
= 2 × 20% = 40%= 2 × 20% = 40%
Hapi 3:
Shpenzimet e
zhvlerësimit
= 40% × €50,000 = €20,000 (2012)
Hapi 1:
% e zhvlerësimit
vijëdrejtë
= 100 %
5 vite
= 20%

Zhvlerësimi për 2012:
40% × €50.000 = €20.000
Zhvlerësimi për 2013:
40% × (€50.000 - €20.000) = €12.000

Shpenzimet Balanca Balanca e
e zhvlerësimit e zhvlerësimit pa zhvlerës.
Viti debi) vjetor (vlera kontabël)
2011 50,000$
2012 20,000$ 20,000$ 30,000
2013 12,000 32,000 18,000
2014 7,200 39,200 10,800
2015 4,320 43,520 6,480
2016 2,592 46,112 3,888
46,112$
(€50,000 – €43,520) × 40% = €2,592(€50,000 – €43,520) × 40% = €2,592
Vlera e mbeturVlera e mbetur

Shpenzimet Zhvlerësimi i Balanca e pa
e zhvlerësimit akumuluar zhvlerësuar
Viti (debi) (balanca) (vlera kontabël)
2011 50,000$
2012 20,000$ 20,000$ 30,000
2013 12,000 32,000 18,000
2014 7,200 39,200 10,800
2015 4,320 43,520 6,480
2016 1,480 45,000 5,000
45,000$
Nezakonisht duhet tëforcojmëshpenzimet ezhvlerësimit
nëvitet efundit deri tevleraecilasjellëvlerën kontabël
tevleraembetur.

• Kjo nënkupton se pajisja nuk mund të zhvlerësohet
nën vlerën e saj të mbetur, kështu që zhvlerësimi në
vitin e fundit është i kufizuar në 1.458 € e jo në 2.592
€ sa do të duhej të ishte po të zbatohej formula e
mësipërmeedhepër vitin efundit.

Asetet fikse blehe në periudha të ndryshme
kohore brenda vitit andaj edhe zhvlerësimi
nuk është përherë i një viti të plotë. Kur
aseti sigurohet brenda vitit, zhvlerësimi
kalkulohet përpjesën e vitit në të cilën aseti
shfrytëzohet.
Asetet fikse blehe në periudha të ndryshme
kohore brenda vitit andaj edhe zhvlerësimi
nuk është përherë i një viti të plotë. Kur
aseti sigurohet brenda vitit, zhvlerësimi
kalkulohet përpjesën e vitit në të cilën aseti
shfrytëzohet.
30
qershor
Zhvlerësimi parcial - vjetorZhvlerësimi parcial - vjetorZhvlerësimi parcial - vjetorZhvlerësimi parcial - vjetor

*M
M-=
+M
-M
1
2
3
4
5
6
7
8
9
00
0
¥
%
Ö
+
=
x
ON
CE
C
.99
1.75
3.16
28.03
7.15
2.90
Cilët janë dy hapat e llogaritjes së shpenzimeve të
zhvlerësimit përkohë më të shkurtërse një vit?
Cilët janë dy hapat e llogaritjes së shpenzimeve të
zhvlerësimit përkohë më të shkurtërse një vit?
Së pari, kalkulo shpenzimet e
zhvlerësimit përtërë vitin.
Së dyti, shpërndaje atë njëjtë për
numrin e muajve gjatë vitit që
përdoret asetit .

Kalkulo zhvlerësimin sipas metodës vijëdrejtë më 31
dhjetor 2007, për pajisjen e blerë më 30 qershor
2007. Kosto e pajisjes është €75,000, me një
jetëzgjatje prej 10 vjet dhe me vlerë të mbeturt prej
€5,000.
Zhvlerësimi = (€75,000 - €5,000) ÷
10
= €7,000 përtërë vitin
Zhvlerësimi = €7,000 × 6
/12 = €3,500
Zhvlerësimi = (€75,000 - €5,000) ÷
10
= €7,000 përtërë vitin
Zhvlerësimi = €7,000 × 6
/12 = €3,500

Kosto totale, duke
përfshirë eksplorimin
dhe zhvillimin,
është ngarkuartë
boshatiset (zbrazet)
gjatë tërë periudhës
përfituese.
Shembull: nafta, thëngjilli, ari
Enxjerrurnga
mjediset
natyrale dhe e
raportuar
si kosto minus
zbrazja e
akumuluar.
Burimet natyroreBurimet natyroreBurimet natyroreBurimet natyrore

Çasja bazohet në
metodën e
zhvlerësimit për
njësi produkti
Çasja bazohet në
metodën e
zhvlerësimit për
njësi produkti
Ashtu siç shfrytëzohen
burimet natyrale apo
zbrazen, boshatisen,
kosto e këtyre
burimeve duhet të
shpenzohet
Ashtu siç shfrytëzohen
burimet natyrale apo
zbrazen, boshatisen,
kosto e këtyre
burimeve duhet të
shpenzohet

Shkalla e boshatisjes për njësi kalkulohet si vijon:
Njësitë totale të kapacitetit
Kosto – Vlera e mbetur

Kosto totale e boshatisjes përperiudhën është:
Shkalla e
boshatisjes për
njësi
Numri i njësive të
nxjerrura brenda
periudhës
×
Kosto totale
e
boshatisjes
Kosto totale
e
boshatisjes
Inventari
përshitje
Inventari i
pa shitur
KMSH

Shpenzimet e zbrazjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72,000
Zbrazja (boshatisja) e akumuluar, Min. e thëngj.
72,000
Mihja sipërfaqësor...nxjerrë përafërsisht
200,000 ton thëngjill. Shpenzimet e
zbrazjes (boshatisjes) për secilin ton të
thëngjillit janë €6. Përcakto regjistrimet në
ditarnëse janë minuar12,000 ton.

 Karastekur kompania, për shkaqetëndryshme, i shet asetet
apo edhei largon ngaprocesi për shkak seato bëhen të
padobishme.
 Nëmomentin kur kompaniamënjanon njëngakëto asetenga
procesi i prodhimit apo ngaafarizmi nëtërësi, ajo duhet të
eliminojëkoston easetit, si dhezhvlerësimin eakumuluar nga
regjistrat ekontabilitetit.
 Menjanimi i asetit fikspërfshin hapat vijues:
1. Regjistrimin nëdebi tëbalancëssëllogarisësëzhvlerësimit të
akumuluar,
2. Regjistrimin nëkredi tëbalancëssëllogarisësëasetit fiks
(kostossëasetit fiks)
Menjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiks

Menjanimi i asetit fikspërfshin hapat vijues:
1. Regjistrimin në debi të balancës së llogarisë së
zhvlerësimit tëakumuluar,
2. Regjistrimin në kredi të balancës së llogarisë së asetit fiks
(kostossëasetit fiks)
3. Regjistrimin eshumëssëpranuar tëparasënëanën debi
Janëtri mënyrapër tëzgjidhur këtëproblem:
1. Hedhjaeasetit
2. Shitjaeasetit]
3. Ndërrimi mendonjëaset tjetër
Menjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiksMenjanimi nga puna i asetit fiks

 Kur një aset del nga përdorimi për shkak të
dëmtimit, të prishjes, të konsumit ekonomik
etj, në kompani mund të paraqitet fitim apo
një humbje, varësisht nga mënyra se si dhe
çkakavepruar kompanianëkëtërast.
 Nëse aseti është zhvlerësuar në tërësi nuk ka
humbjengahedhjaeasetit.
 Nëse aseti nuk është zhvlerësuar në tërësi,
atëherë kostoja e pa zhvlerësuar paraqet
humbjengahedhjaeasetit.
Hedhja e asetit fiksHedhja e asetit fiksHedhja e asetit fiksHedhja e asetit fiks

Përditësimi i zhvlerësimit
deri në ditën e hedhjes
Regjistrimi i hedhjes si:
Bartja e
zhvlerësimit
të akumuluarnë
debiBartja e kostos së
aseteve në kredi
Duke regjistruar
humbjen (debi).

Njëpjesëepajisjesesiguruar
mekosto prej 25.000 € është
zhvlerësuar nëtërësi. Më14
shkurt pajisjaështëhedhur.
Njëpjesëepajisjesesiguruar
mekosto prej 25.000 € është
zhvlerësuar nëtërësi. Më14
shkurt pajisjaështëhedhur.
Faqe 9
Data Përshkrimi PR Debi Kredi
14 shk. Zhvlerësimi i akumuluar 25,000
Pajisja (kamioni) 25,000
Shlyerja e tërësishme e pajisjes së zhvlerësuar
DITARI

Pajisja që kushton 13,000€ është zhvlerësuar në baza vjetore
prej 10%. Pas regjistrimeve rregulluese, Zhvlerësimi i
akumuluar-pajisja ka balancë kreditore prej 13.000 €.
Kompania në emër të çmontimit ka paguar 500 €. Çfarë janë
regjistrimet?
Pajisja që kushton 13,000€ është zhvlerësuar në baza vjetore
prej 10%. Pas regjistrimeve rregulluese, Zhvlerësimi i
akumuluar-pajisja ka balancë kreditore prej 13.000 €.
Kompania në emër të çmontimit ka paguar 500 €. Çfarë janë
regjistrimet?
Faqe 9
Humbja nga hedhja e pajisjes 500
Pajisja 13,000
Paraja 500
Shlyerja e asetit të hedhur
DITARI

Pajisja që kushton 13,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore
prej 10 %. Kompania ka vendosur që këtë pajisje ta hudhë pas
vitit të tetë, me ç’rast në emër të çmontimit ka paguar 500 €.
Pas regjistrimeve rregulluese, Zhvlerësimi i akumuluar-
pajisja ka balancë kreditore prej 10.400 €.
Pajisja që kushton 13,000 € është zhvlerësuar në baza vjetore
prej 10 %. Kompania ka vendosur që këtë pajisje ta hudhë pas
vitit të tetë, me ç’rast në emër të çmontimit ka paguar 500 €.
Pas regjistrimeve rregulluese, Zhvlerësimi i akumuluar-
pajisja ka balancë kreditore prej 10.400 €.
Faqe 9
Humbja nga hedhja e pajisjes 3,100
Pajisja 13,000
Paraja 500
Shlyerja e asetit të hedhur
DITARI

Përditësimi i zhvlerësimit
deri në ditën e shitjes
Regjistrimi i shitjes si:
Duke regjistruar
paranë e pranuar
(debi)
apo të paguar(kredi).
Bartja e zhvlerësimit
të akumuluarnë debi Bartja e kostos së
aseteve në kredi
Duke regjistruar
fitimin (kredi)
apo humbjen (debi).
Shitja e asetit fiksShitja e asetit fiksShitja e asetit fiksShitja e asetit fiks

 Përditësimi i zhvlerësimit deri
në ditën e shitjes.
 Mënjanimi i kostos origjinale të
asetit dhe zhvlerësimit të
akumuluarnga librat.
 Diferenca në mes të vlerës së
librave të asetit dhe shumës së
pranuarregjistrohet si fitim apo
humbje. Hapat e
kontabilitetit

Kur aseti fiksshitet, pronari mund tëmbulohet, tëkrijoj
humbjeapo tërealizoj fitim.
1. Nëse çmimi shitës është i barabartë me vlerën kontabël,
atëherënuk do tëkemi asfitim dheashumbje.
2. Nëse çmimi shitës është më i vogël se vlera kontabël,
atëherëdo tëkemi humbjetëbarabartëmediferencën.
3. Nëse çmimi shitës është më i madh se vlera kontabël,
atëherëdo tëkemi fitim tëbarabartëmediferencën.
Fitimi apo humbjado tëraportohen nëraportin etë
ardhuravesi tëardhuratëtjeraapo Humbjetëtjera.
Fitimi apo humbjado tëraportohen nëraportin etë
ardhuravesi tëardhuratëtjeraapo Humbjetëtjera.

Më 30 prill 2013, kompania ka shitur pajisjen për
$6,350. Pajisja ishte blerë më 1janar 2008 me
kosto $15,000. Aseti ka jetëzgjatje 10 vjet dhe pa
vlerë të mbetur. Kompania, ka regjistruar së fundi
zhvlerësimin e pajisjeve më 31 dhjetor 2012 i cili
është 8.000 $ (5 vjet nga 1.500 $ + 500 $ për 4
muaj të vitit 2013).
Përgatit regjistrimet e domosdoshme të shitjes së
pajisjes.
pajisjes.

Faqe 9
30 prill Shpenzimet e zhvlerësimit 500
Zhvlerësimi i akumukuar 500
($15,000 ÷ 10 vjet) /12 muaj x 4 muaj = $500
DITARI
Përditëso zhvlerësimin deri në ditën e shitjes

Faqe 9
30 qer Zhvlerësimi i akumuluar 8,000
Paraja 6,350
Humbja në shitje 650
Pajisjet 15,000
($15,000 ÷ 10 vjet) × 5 ⅓ e vitit = $8,000
DITARI
Menjano koston origjinale të asetit dhe zhvlerësimin
e akumuluarnga librat kontabël.
Regjistro fitimin apo humbjen.

pajisjes.
pajisjes.

Faqe 9
30 qer Zhvlerësimi i akumuluar 8,000
Paraja 7,350
Fitimi nga shitja e pajisjes 350
Pajisjet 15,000
($15,000 ÷ 10 vjet) × 5 ⅓ e vitit = $8,000
DITARI
Menjano koston origjinale të asetit dhe zhvlerësimin
e akumuluarnga librat kontabël.
Regjistro fitimin apo humbjen.

• Mënyra e tretë e mënjanimit të asetit nga
biznesi, është këmbimi i tij me ndonjë
aset tjetër, zakonisht mëtëri.
• Kontabiliteti i ndërrimit të aseteve varet
nga ajo se vlera kontabël e asetit është më
e vogël se vlera e tregut të asetit që po
pranohet. Në këtë rast diferenca njihet si
humbje.
• Në të kundërtën, kur vlera e asetit të
vjetër është më e madhe se vlera e tregut
tëasetit tëpranuar, fitimi NUK njihet.
Ndërrimi i asetit fiksNdërrimi i asetit fiksNdërrimi i asetit fiksNdërrimi i asetit fiks

Më 20 shkurt, kompania ka ndërruar pajisjen e
vjetër me një pajisje të re duke dhënë shtesë edhe
12.000 $. Kosto origjinale e pajisjes së vjetër është
36.000$ ndërsa gjatë kohës së shfrytëzimit ka
akumuluar zhvlerësim (deri në momentin e
ndërrimit) në vlerë prej 15.000$. Pajisja e re ka
vlerë tregu 42.000$.
pajisjes.
Më 20 shkurt, kompania ka ndërruar pajisjen e
vjetër me një pajisje të re duke dhënë shtesë edhe
12.000 $. Kosto origjinale e pajisjes së vjetër është
36.000$ ndërsa gjatë kohës së shfrytëzimit ka
akumuluar zhvlerësim (deri në momentin e
ndërrimit) në vlerë prej 15.000$. Pajisja e re ka
vlerë tregu 42.000$.
pajisjes.

Faqe 9
20 shk Pajisja (e re) 42,000
Zhvlerësimi i akumuluar - pajisja e vj. 15,000
Fitimi nga ndërrimi i pajisjes 9,000
Pajisja (e vjetër) 36,000
Paraja 12,000
DITARI
Nësevleraeasetit tëvjetër ështëmëemadhesevlerae
tregut tëasetit tëpranuar, fitimi paraqitet humbja
Nësevleraeasetit tëvjetër ështëmëemadhesevlerae
tregut tëasetit tëpranuar, fitimi paraqitet humbja

Asete jo rrjedhëse
pa substancë fizike
Jetëzgjatja zakonisht
është vështirë
të përcaktohet
Zakonisht sigurohet
përshfrytëzim
operacional
Asetet e
paprekshme
Zakonisht ofrojnë
të drejtë apo
priviliegje ekskluzive
Asetet e paprekshmeAsetet e paprekshmeAsetet e paprekshmeAsetet e paprekshme

• Zakonisht amortizohen më shpejt se
jetëzgjatja e tyre ekonomike apo juridike.
• Shfrytëzohet metoda lineare.
• Kostot e hulumtimit dhe zhvillimit
normalisht konsiderohen shpenzime të
shkaktuara.
• Zakonisht amortizohen më shpejt se
jetëzgjatja e tyre ekonomike apo juridike.
• Shfrytëzohet metoda lineare.
• Kostot e hulumtimit dhe zhvillimit
normalisht konsiderohen shpenzime të
shkaktuara.

Amortizimi
 Shpërndarjeperiodikeeshpenzimevetëasetevetëpa
prekshme.
 Konceptualisht, njëjtësi zhvlerësimi.
 Asetet epaprekshmepërgjithësisht shfrytëzojnëmetodën
linearetëamortizimit.

• Edrejtë ekskluzive e njohut me ligj, si e drejtë e
vetme që ka autori i një shpikjeje, racionalizimi,
rinovimi vepre etj.
• Zakonisht kjo e drejtë është vetëm në pronësi të
autorëve deri në një periudhë kohore që përcaktohet
me ligj (15, 17, 20 vjet etj.).
• Mbajtësi i patentës ka të drejtë ta shfrytëzojë,
prodhojë apo shesë produktet e patentuara pa ndonjë
shkelje nga të tjerët.
• Edrejtë ekskluzive e njohut me ligj, si e drejtë e
vetme që ka autori i një shpikjeje, racionalizimi,
rinovimi vepre etj.
• Zakonisht kjo e drejtë është vetëm në pronësi të
autorëve deri në një periudhë kohore që përcaktohet
me ligj (15, 17, 20 vjet etj.).
• Mbajtësi i patentës ka të drejtë ta shfrytëzojë,
prodhojë apo shesë produktet e patentuara pa ndonjë
shkelje nga të tjerët.
PatentatPatentatPatentatPatentat

• Patenta mund të prodhohet
nëpër laboratore apo edhe
mund të blihet.
• Nëse patenta blihet. Kosto e
patentës që blihet, lehtë
përcaktohet.
• Kostoja e saj është çmimi i
blerjes ndërsa në kontabilitet
regjistrohet si aset.
• Kosto e patentës që zbulohet
përfshinë shpenzimet e
ndryshme të hulumtimit dhe të
zhvillimit, shpenzime të
karakterit administrativ, pagesa
• Patenta mund të prodhohet
nëpër laboratore apo edhe
mund të blihet.
• Nëse patenta blihet. Kosto e
patentës që blihet, lehtë
përcaktohet.
• Kostoja e saj është çmimi i
blerjes ndërsa në kontabilitet
regjistrohet si aset.
• Kosto e patentës që zbulohet
përfshinë shpenzimet e
ndryshme të hulumtimit dhe të
zhvillimit, shpenzime të
karakterit administrativ, pagesa
ligjore etj.
PatentatPatentatPatentatPatentat

• Supozojmë se më 1 janar kompania paguan
200.000 € për të siguruar patentën. Kompania
beson se jetëzgjatja e patentës është 8 vjet. Të
kryhet regjistrimi i blerjes së patentës dhe të
kalkulohen shpenzimet e amortizimit.
PatentaPatentaPatentaPatenta

Patenta prej €200,000 me jetë zgjatje prej 8 viteve:Patenta prej €200,000 me jetë zgjatje prej 8 viteve:
PATENTA
Kalkulo
amortizimin për
secilin prej 8
viteve.
Amortizimi
Viti 1 — €25.000
Viti 2 — €25.000
Viti 3 — €25.000
Viti 4 — €25.000
Viti 5 — €25.000
Viti 6 — €25.000
Viti 7 — €25.000
Viti 8 — €25.000

DITARI
01 Jan Patenta 200,000
Paraja 200,000
Regjistrimi i blerjes së patentës.
31 dhj Shpenzimet e amortizimit 25,000
Patentat (apo Amort.i akumul.) 25,000
Amortizimi i patentës

• Emri i licencave rrjedh nga fjala latime licencia që dmth.
edrejtapër diçka.
• Licenca (leja) paraqet të drejtën e shfrytëzuesit të
patentëssëhuaj, tëmbrojtur nëkushtetëcaktuara.
• Për kontabilitetin kjo nënkuptohet si kompensimi për
fitimin e njëtëdrejtetëtillë.
• Licenca (leja) është e drejtë për të kryer veprimtari
përkatëse, përgjithësisht të lejuara nga agjencitë
qeveritare.
LicencaLicencaLicencaLicenca

• Shembull: Ndërmarrja për prodhimin e këpucëve ka
paguar shumën prej 100.000 € një firme të njohur të
huaj, në emër të licencës për prodhimin e llojit të
njohur të këpucëve sportive me kushtet që janë
rregulluar me kontratë. Licenca është marrë për 5
vjet.
Ju mund tëshfrytëzoni softwerin
ekompjuterit qëiu ështëbërë
emundshmepërmesmarrëveshjes
sëshfrytëzimit tëlicencës.

DITARI
01 Jan Licenca 100,000
Paraja 100,000
Regjistrimi i blerjes së licencës.
31 dhj Shpenzimet e amortizimit 20,000
Licenca 20,000
Amortizimi i licencës

• Një formë e mbrojtjes që i është dhënë
me ligj autorit të një libri, vepre
muzikore, artistike apo veprave të
ngjashme.
• Pronari i të drejtës së autorit ka të
drejta ekskluzive të shtyp, rishtyp,
kopjojë, të shet apo shpërndajë,
performojë të inçizojë veprën e tij.
• Në përgjithësi, jetëzgjatja e të drejtës
së autorit përfshinë jetën e autorit plus
70 vjet.
• Një formë e mbrojtjes që i është dhënë
me ligj autorit të një libri, vepre
muzikore, artistike apo veprave të
ngjashme.
• Pronari i të drejtës së autorit ka të
drejta ekskluzive të shtyp, rishtyp,
kopjojë, të shet apo shpërndajë,
performojë të inçizojë veprën e tij.
• Në përgjithësi, jetëzgjatja e të drejtës
së autorit përfshinë jetën e autorit plus
70 vjet.
E drejta e autoritE drejta e autoritE drejta e autoritE drejta e autorit

• Kompanitë shpeshherë përvetësojnë
simbole unike apo zgjedhin emra unik
dhe marka në marketingun e
produkteve të tyre.Një simbol, dizajn
apo llogo e përcjellurme biznesin.
• Pronësia dhe e drejta ekskluzive për të
shfrytëzuar emrin tregtar apo markën
tregtare, është formësuar duke treguar
se një kompani e ka përdorur para
tjetrës.
• Kompanitë shpeshherë përvetësojnë
simbole unike apo zgjedhin emra unik
dhe marka në marketingun e
produkteve të tyre.Një simbol, dizajn
apo llogo e përcjellurme biznesin.
• Pronësia dhe e drejta ekskluzive për të
shfrytëzuar emrin tregtar apo markën
tregtare, është formësuar duke treguar
se një kompani e ka përdorur para
tjetrës.
Markat tregtareMarkat tregtareMarkat tregtareMarkat tregtare

• Një simbol, dizajn apo llogo e përcjellur
me biznesin.
• Sipas shumicës së ligjeve të vendeve të
ndryshme, marka tregtare është e
rinovueshme në periudhën 10-vjeçare.
• Një simbol, dizajn apo llogo e përcjellur
me biznesin.
• Sipas shumicës së ligjeve të vendeve të
ndryshme, marka tregtare është e
rinovueshme në periudhën 10-vjeçare.
Markat tregtareMarkat tregtareMarkat tregtareMarkat tregtare
Blerja e markës
tregtare
regjistrohet sipas
kostos së saj
Në zhvillimet e brendshme,
marka tregtare nuk
regjistron kosto të asetit.

• E drejtë për të shitur produktet apo të ofroj shërbimet e
blera përmes franshizës nga franshisori.
• Mund të epet nga qeveria apo nga biznesi për një
periudhë specifike me një qëllim specifik.
• Qyteti mund të jep të drejtën ekskluzive për të
shpërndarë energjinë elektrike, apo biznesi mund të jep
të drejtën ekskluzive për të shitur produktin e saj në një
qytet të caktuar.
• E drejtë për të shitur produktet apo të ofroj shërbimet e
blera përmes franshizës nga franshisori.
• Mund të epet nga qeveria apo nga biznesi për një
periudhë specifike me një qëllim specifik.
• Qyteti mund të jep të drejtën ekskluzive për të
shpërndarë energjinë elektrike, apo biznesi mund të jep
të drejtën ekskluzive për të shitur produktin e saj në një
qytet të caktuar.
FranshizatFranshizatFranshizatFranshizat

Njëaset i paprekshëm qëekziston kur biznesi
vlerëson asetet etij mëtepër sevleraetregut,
zakonisht merastin e:
Lokacionit strategjik
Reputacionit
Raportevetëmiramekonsumatorin
Faktorëvetëngjashëm
Osekur çmimi i blerjestejkalon vlerën fer tëtregut
tëneto asetevetëblera.
GoodwillGoodwillGoodwillGoodwill

Lajm rohet kurnjё ё
kompani blenë njё
kompani tjet rё
Shuma me t cil n çmimi shit sё ё ё
tejkalon vler n reale t tregut nё ё ё
asetit t siguruarё
Vet m goodwill Iё
bler sht asetё ё ё
i papreksh mё
Goodwill zakonisht nuk amortizohet edhe pse praktikat e
përditshme kontabël kërkojnë amortizimin edhe të goodwillit
GoodwilGoodwilllGoodwilGoodwilll

Kompania ka paguar $1,000,000 për të
blerë në tërësi asetet e kompanisë
tjetër.Supozohet se detyrimet e kompanisë
që shitet janë $200,000. Asetet e
kompanisë që shitet janë vlerësuar sipas
vlerës së tregut $900,000.
Kompania ka paguar $1,000,000 për të
blerë në tërësi asetet e kompanisë
tjetër.Supozohet se detyrimet e kompanisë
që shitet janë $200,000. Asetet e
kompanisë që shitet janë vlerësuar sipas
vlerës së tregut $900,000.

Çfarë është shuma e goodwill e cila do
të regjistrohet në librat e kompanisë
tonë?
a. $100,000
b. $200,000
c. $300,000
d. $400,000
Çfarë është shuma e goodwill e cila do
të regjistrohet në librat e kompanisë
tonë?
a. $100,000
b. $200,000
c. $300,000
d. $400,000
Çfarë është shuma e goodwill e cila do të
regjistrohet në librat e kompanisë tonë?
a. $100,000
b. $200,000
c. $300,000
d. $400,000
Çfarë është shuma e goodwill e cila do të
regjistrohet në librat e kompanisë tonë?
a. $100,000
b. $200,000
c. $300,000
d. $400,000

Ne u ngarkuam
mjaft në këtë
semestërapo jo?
Fund i kapitullit 8

K82013 raportimi dhe analiza e aseteve afatgjatë

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

More from Kastriot Gashi

More from Kastriot Gashi (20)

K82013 raportimi dhe analiza e aseteve afatgjatë

Editor's Notes