Β΄τάξη,Γλώσσα,Μελέτη Περιβάλλοντος,Πάτρα,δημοτικό σχολείο

1. ΜΥΘΟΙ – ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ
Η πιο δημοφιλής κατηγορία όντων της λαϊκής μας παράδοσης είναι αναμφίβολα οι
καλικάτζαροι.
Η φαντασία του λαού μας σχετικά με το πώς είναι αυτά τα όντα, πραγματικά
οργιάζει. Οι καλικάντζαροι είναι μικροσκοπικά, κατάμαυρα πλάσματα που ζουν
κάτω από τη γη.
Δεν είναι κακοί, αλλά πολύ σκανδαλιάρηδες.
Οι καλικάτζαροι ζουν στα έγκατα της γης. Μην νομίζετε όμως ότι εκεί κάθονται
ήσυχοι.
Έχουν τσεκούρια και όλο το χρόνο προσπαθούν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει
τη γη. Ανάλογα με το ταλέντο του, ο καθένας από αυτούς προσπαθεί να
συνεισφέρει στο «Μεγάλο Έργο των Καλικατζάρων», που δεν είναι άλλο από το
κόψιμο του δέντρου που στηρίζει την γη. Έτσι άλλος με τσεκούρι, άλλος με πριόνι
και άλλος με τα δόντια ή τα νύχια του κόβει τον κορμό του δέντρου αυτού.
Την παραμονή των Χριστουγέννων το δέντρο έχει σχεδόν κοπεί αλλά, για καλή τύχη
των ανθρώπων, έχει φτάσει η ώρα που οι καλικάτζαροι αφήνουν την εργασία τους
και αποφασίζουν να ξεκουραστούν λιγάκι, να φύγουν από τα έγκατα και να
ανέβουν πάνω στη γη για να ανέβουν στην επιφάνεια.
Βγαίνουν από σπήλαια, ρωγμές του εδάφους, πηγάδια, ακόμα και από
μυρμηγκότρυπες αφού ορισμένοι από αυτούς είναι πιο μικροί και από μυρμήγκια.
Επειδή όμως φοβούνται το φως του ήλιου, κρύβονται κατά την διάρκεια της
ημέρας και κάνουν τις σκανταλιές τους μόνο όταν πέσει το σκοτάδι. Μόλις, λοιπόν,
νυχτώσει εμφανίζονται στους δρόμους και αλίμονο σε όποιον πέσει στα χέρια τους.

2. Κατά το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων (24/12 έως 5/1) μπορούν να
διασκεδάσουν κάνοντας φάρσες στους ανθρώπους.
Ανεβαίνουν στην πλάτη του, τον πειράζουν και χορεύουν γύρω του εμποδίζοντας
τον να γυρίσει στο σπίτι του. Αλλά δεν σταματούν εκεί. Προσπαθούν να τρυπώσουν
μέσα στα σπίτια και να κάνουν ζημιές, να μαγαρίσουν τα φαγητά και να πειράξουν
τους ανθρώπους.
Τις δώδεκα ημέρες που απουσιάζουν ο κορμός του δέντρου ξαναμεγαλώνει και
ακέραιο πια τον βρίσκουν μετά τα Άγια Θεοφάνεια που επιστρέφουν πάλι στα
βάθη της γης. Έτσι ξεκινά άλλος ένας κύκλος «κοψίματος» μέχρι τα επόμενα
Χριστούγεννα.
Οι άνθρωποι προσπαθούν να τους αποφύγουν καίγοντας λιβάνι, του οποίου τη
μυρωδιά οι καλικάντζαροι δεν αντέχουν. Ακόμα φοβούνται τη φωτιά.
Επίσης, φράζουν την καμινάδα του τζακιού τους ή αφήνουν το τζάκι αναμμένο
μέρα νύχτα. Έτσι οι καλικάντζαροι δε μπορούν να μπουν στο σπίτι.
Ωστόσο, στις 6 Ιανουαρίου, στα Θεοφάνια, ο αγιασμός των υδάτων τους στέλνει
πίσω στα έγκατα της γης.
Εκεί πρέπει να αρχίσουν να κόβουν το δέντρο που στηρίζει τη γη από την αρχή
καθώς αυτό έχει επανέλθει στην αρχική του μορφή.
Κατσικοπόδαρος ή Κατσιποδιάρης ή Μέγας Καλικάντζαρος
Η μεγαλειότητά του είναι φαλακρός και κασιδιάρης κι έχει ένα κατσικίσιο ποδάρι .
Είναι κακορίζικος , ελεεινός και γρουσούζης. Όπου βάλει το κατσικίσιο του ποδάρι
φέρνει καταστροφή .
Παγανός ή Πρώτος ή Μεγάλος
Η αφεντιά του είναι κουτσός . Λένε μάλιστα πως τον κούτσανε μια κλωτσιά από το
γαϊδούρι της Μάρως , μιας χωριατοπούλας που την κυνηγούσε κάποτε ο Παγανός
για να την κάνει γυναίκα του , αλλά αυτή κρύφτηκε στα σακιά με το αλεύρι που
είχε φορτωμένα στο γαϊδούρι της και κατάφερε να του ξεφύγει . Ο Παγανός έτρεξε
μανιασμένος κοντά στο γαϊδούρι και την έψαχνε . Το ζωντανό τότε τρόμαξε τόσο
πολύ που άρχισε να κλωτσάει . Μια δυνατή φαίνεται πως έφαγε ο Παγανός και
σακατεύτηκε . Ο Παγανός λατρεύει τη στάχτη και γι’ αυτό τρυπώνει από τις

3. καμινάδες . Φοβάται όμως πιο πολύ απ’ όλους τους Καλικάντζαρους τη φωτιά και
γι’ αυτό οι νοικοκύρηδες φροντίζουν να μη σβήσει κατά τη διάρκεια του
δωδεκαήμερου . Ρίχνουν μάλιστα και αλάτι που κάνει θόρυβο όταν πέσει στη
φωτιά , για να τον τρομάξουν ακόμα περισσότερο.
Μαντρακούκος ή Πρώτος ή Κουτσός
Αυτός ο αρχικαλικάντζαρος την ημέρα κρύβεται στις μάντρες και τη νύχτα βγαίνει
και πειράζει τις γυναίκες που περπατούν στο δρόμο . Είναι κοντόχοντρος ,
τραγοπόδαρος , καραφλός , ασχημομούρης , πιο πολύ απ’ τους άλλους και πολύ
επικίνδυνος .
Κωλοβελόνης
Ο Κωλοβελόνης είναι μακρύς σαν μακαρόνι κι έτσι μπορεί εύκολα να περνάει από
τις κλειδαρότρυπες κι από τις τρύπες του κόσκινου . Είναι ιδιαίτερα σβέλτος και
γρήγορος στις κινήσεις του . Λένε πως ίσως ο Κωλοβελόνης να έχει ουρά που
καταλήγει σε βέλος .