SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
ds} afnL v]tL k|ljlw
प्रकाश देवकोटा
क
ृ षि शाखा प्रमुख
काषिका गाpFपाषिका
k[i7e"ld
• g]kfnsf] cy{tGqdf s[lif If]qsf] of]ubfg d'Vo ¿kdf /x]sf] 5 .
• cf= a= @)&*÷)&( sf] tYofÍ cg';f/ s'n u|fx:Yo pTkfbgdf s[lif If]qsf] of]ubfg
sl/a @$=! k|ltzt /x]sf] lyof] .
• wfgjfnL kl5 ds} afnL g]kfnsf] bf];|f] k|d'v vfBfGg afnL xf] .
• kl5Nnf tYofªs cg';f/ g]kfndf ( nfv %^ xhf/ $&& x]S6/ If]qkmndf v]lt ub{}
cfPsf 5f} eg] o;sf] pTkfbsTj #=!% 6g k|lt x]S6/ /x]sf] 5 .
• ds} g]kfnsf] k|d'v cGgafnL xf] . of] lxdfn, kxf8, t/fO{ ;a} e]udf w]/–yf]/ pTkfbg
x'G5 .
• pGgt k|ljlw / u'0f:t/Lo pGgt aLpmsf] k|of]uaf6 vfBfGg afnLsf] pTkfbg @%
k|ltztn] a9fpg ;lsG5 .
xfjfkfgL
• ds} v]tLdf ds} pd|gsf] nflu @) l8=;] tfkqmd cfjZos kb{5 / /fd|f]
pTkfbgsf] lgldQ af]6 a9g] ;dodf cf};t @! l8 ;] b]lv @& l8 ;] tfkqmd
rflxG5 .
• of] tfkqmd hft x]/L #@ l8 ;] ;Dd cfjZos kg{ ;S5 .
• ds} rd/ lg:sg] -km"n km'Ng]_ ;dodf #% l8u|L ;]lG6u|]8eGbf a9L / !)
l8u|L ;]lG6u|]8eGbf sd tfkqmd eof] eg] k/fuz]rg 36g] / 3f]ufdf
bfgf gnfUg] x'g ;S5
• xfd|f] b]zdf v]tL ug]{ ;dodf km/s k/L t/fO{ b]lv pRr kxf8sf] #)))
df6f]
• k|z:t vfB tTjx¿ pknAw x'g ;Sg] lk= Pr= %=% b]lv &=%
;Dd ePsf] df6f] c;n dflgG5 .
• kfgL lgsf;sf] Joj:yf ePsf], k|z:t k|fËfl/s kbfy{x¿ ePsf] bf]d6
df6f] /fd|f] x'G5 .
• a;Gt] ds}sf] lgldQ k|z:t k|fËfl/s kbfy{ ePsf] बिौटे df6f] klg
/fd|f] x'G5 . anf}6] df6f]df a;Gt Ct'df df6f]sf] tfkqmd al9
ePdf ds}sf] a[l4 l56f] x'G5
g]kfnsf] kxf8L If]qsf nflu l;kmfl/; tyf k+lhs/0f ul/Psf ds}sf
hftx¿
क्र
.
स
.
बालीको जात ससफारिस वर्ष पाक्ने सिन उत्पािन क्षमता
(मे. टन/हे)
ससफारिस क्षेत
१. रामपुर कम्पोषिट २०३२ -१९७५_ ११०–११५ ४.४ तराई, षित्रीमधेश, बेंसी र मध्य
पहाड
२. अरुण २ २०३९-१९७५_ ११०–११५ २.२ तराई, मध्यपहाड
३. मनकामना १ २०४४-१९७७_ १२०–१३० ४.० मध्यपहाड (षहउँदमा तराई क्षेत्रमा
पषन िगाउन सषकने)
४. गणेश २ २०४६-१९७९_ १५०–१८० ३.५ मध्यपहाड (षहउँदमा तराई क्षेत्रमा
पषन िगाउन सषकने)
% अरुण १ २०५२-१९९५_ ९०–१०० ४.० पषिम तराई र मध्यपहाड
hUufsf] tof/L
• df6f] a'/a'/fpbf] kfg'{k5{ .
• klxnf] hf]tfO ulx/f] ul/g'kb{5 .
• To;kl5 Ps of b'O{ k6s xNsf ul/ hf]t]/ ;Dofpg' k5{ .
aLp b/ / pkrf/
• pGgt aLp @=)–@=% s]=hL k|lt /f]kgLsf] cfjZos k5{ .
• olb aLpsf] pdf/zlQm sd 5 eg] Tolx cg';f/ aLpsf] dfqf a9fpg' k5{ .
• /fd|f] pTkfbg lngsf] nflu Ps /f]kgLdf sl/a @%)) b]lv #))) ds}sf] af]6 x'g' kb{5 .
• k|dfl0fs/0f tyf 6ofluË ul/Psf] aLpsf] k|of]u ug{'kb{5 .
• aLpaf6 ;g]{ /f]u lgoGq0f ug{ aLpnfO{ l;/];fg jf a]leli6g] pkrf/ ug'{k5{ . Ps lsnf]
aLpdf @–# u|fd ljiffbLsf b/n] ;a} aLp bfgfdf ljiffbL kg]{ ul/ ldnfpg' k5{ .
aLp /f]Kg] ;do
• kxf8df jif]{ afnLsf] ¿kdf kmfu'0f r}q dlxgf v]tdf / r}t a}zfv df nufOG5.
• dWo kxf8L efu / a]zLdf jiff{ eP kl5 a}zfv jf h]7dlxgfdf nufpg] rng 5 .
• kxf8sf] a]zLdf wfg v]tdf a}zfvdf ux'F sf6]/ ds} /f]Kg] / >fj0fdf xl/of] ds} efr]/
wfg /f]Kg] rng k|rlnt 5 .
• olb df6f] ;'Vvf ePsf] cj:yfdf ds} /f]Kg' k/]df &–* ;]=ld ulx/fO{df /f]Kg] .
• clxn] xfd|f] b]zdf d]lzgåf/f ds} /f]Kg] rng cfPsf] 5 .
/f]Kg] k|ljlw
• aLpmnfO{ nfOgdf nufPdf nfOgsf] b"/L &% ;]=ld= / af]6sf] b"/L @) b]lv @%
;]=ld=sf] km/sdf nufpg] / Ps 7fpFdf b'O{ bfgfsf b/n] /f]Kg] .
• ldl>t afnL nufpg] ePdf xf/sf] b"/L !)) ;]=ld= / af]6sf] b"/L %) ;]=ld= /fVg'kb{5
.
• la?jf pd|gf;fy -;ft lbgleq_ %) k|ltzteGbf a9L pdf/ ePdf vfnL 7fpFdf k'gM
/f]Kg] .
• Ps l;of]df ds} aLp / csf]{ l;of]df /f;folgs dn xfn]df plrt x'G5.
• ds}sf] aLpnfO{ v]tdf 5g'{eGbf Ps /ft cufl8 kfgLdf lehfP/ /fVg'kb{5 / 5g'{ cufl8
kfgLaf6 lems]/ 5fofFdf ;'sfpg'kb{5
• lehfPsf aLp /f]Kgsf nflu v]tdf plrt dfqfdf lr:ofg x'g' cfjZos 5 .
ds} a]8fpg], uf]8d]n Pj+ emf/kft lgoGq0f
• afSnf] tyf c:j:Yo lsl;dsf ds}sf af]6 x6fpg] .
• ds} af]6 a]8fpbf af]6–af]6sf] b"/L k|fo ;dfg /fVb5g .
• o;/L 3gTj Joj:yfkg ubf{ ds} af]6nfO{ cfjZos kg]{ kf]ifstTjx¿ k|lt x'g]
k|lt:kwf{ sd x'g hfG5 / ;dfg ¿kn] af]6x¿ a9b5g .
• /f]k]sf @).@% lbgdf klxnf] uf]8d]n ;+u} a]8fpg' k5{ .
• /f]k]sf $%.%) lbgdf bf];|f] / t];|f] uf8d]n wfgrd/f cfpg] ;dodf ug]{ .
l;+rfO
• ds}sf] wfgrd/f lg:sg] a]nfdf, h'Ëf cfpg] a]nfdf / k/fu;]rg x'g]a]nfdf
ds} afnLnfO{ clgjfo{ l;+rfO{sf] lbg'k5{ .
• ds}sf] bfgf nfUg] a]nfdf l;+rfO{ ubf{ bfgfsf] cfsf/ 7"nf] x'G5 /
pTkfbg a95 .
• ds} nufpg] hUufdf kfgL hDg gbLgsf nflu lgsf;sf] /fd|f] k|aGw ug'{
kb{5.
• 5–;ft 306f nuftf/ kfgLdf 8'Aof] eg] ds}sf] af]6 d5{ .
• vf;u/]/ k'mNg] clg bfgf nfUg] a]nfdf af/Ldf kfgL hDg lbg' x'b}g .
dnvfb
• sDkf]i6 #)) ls=u|f= k|tL /f]kgL
• o'l/of #, !, !, ! ls=u|f= k|tL /f]kgL
• l8=P=lk= # ls=u|f= k|tL /f]kgL
• kf]6f; @=% ls=u|f= k|tL /f]kgL
wGojfb

More Related Content

More from SantoshBhandari52

Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdf
Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdfMethods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdf
Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdfSantoshBhandari52
 
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.ppt
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.pptProcedure-for-import-Export-of-livestock-Product.ppt
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.pptSantoshBhandari52
 
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptx
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptxDudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptx
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptxSantoshBhandari52
 
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptx
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptxdudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptx
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptxSantoshBhandari52
 
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko boliley
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko bolileyectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko boliley
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko bolileySantoshBhandari52
 
Different parts of reproductive system male.ppt
Different parts of reproductive system male.pptDifferent parts of reproductive system male.ppt
Different parts of reproductive system male.pptSantoshBhandari52
 
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.ppt
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.pptpresentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.ppt
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.pptSantoshBhandari52
 
Modern_meat_processnbving_techniques.pptx
Modern_meat_processnbving_techniques.pptxModern_meat_processnbving_techniques.pptx
Modern_meat_processnbving_techniques.pptxSantoshBhandari52
 
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhx
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhxSTERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhx
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhxSantoshBhandari52
 
cattle and buffalo shed manbnz xagement.ppt
cattle and buffalo shed manbnz xagement.pptcattle and buffalo shed manbnz xagement.ppt
cattle and buffalo shed manbnz xagement.pptSantoshBhandari52
 
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncb
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncbdudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncb
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncbSantoshBhandari52
 
Culture Media.pptx culture media use in
Culture Media.pptx culture  media use inCulture Media.pptx culture  media use in
Culture Media.pptx culture media use inSantoshBhandari52
 
estrus synchronization.pptx in cattle and
estrus synchronization.pptx in cattle andestrus synchronization.pptx in cattle and
estrus synchronization.pptx in cattle andSantoshBhandari52
 
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcb
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcbgoat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcb
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcbSantoshBhandari52
 
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbx
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbxOIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbx
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbxSantoshBhandari52
 
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajx
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajxAbortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajx
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajxSantoshBhandari52
 
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagious
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagiousANTHRAX.pptx animal disease highly contagious
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagiousSantoshBhandari52
 
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScv
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScvkhor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScv
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScvSantoshBhandari52
 
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjb
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjbselection of dairy cattle.pptx mnasbckjb
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjbSantoshBhandari52
 

More from SantoshBhandari52 (20)

Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdf
Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdfMethods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdf
Methods_of_Sterilization_and_Disinfection-_part_2___Practical_.pdf
 
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.ppt
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.pptProcedure-for-import-Export-of-livestock-Product.ppt
Procedure-for-import-Export-of-livestock-Product.ppt
 
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptx
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptxDudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptx
Dudhalu Gaivaisi XanozSczsczxdvxvxvxzvxt.pptx
 
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptx
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptxdudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptx
dudh other mix testghccgbcchchgchcgh.pptx
 
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko boliley
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko bolileyectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko boliley
ectoparasite.ppt mohani lagla haoi gauley ko boliley
 
Different parts of reproductive system male.ppt
Different parts of reproductive system male.pptDifferent parts of reproductive system male.ppt
Different parts of reproductive system male.ppt
 
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.ppt
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.pptpresentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.ppt
presentatiobgxfgn1-120114122437-phpapp01.ppt
 
Modern_meat_processnbving_techniques.pptx
Modern_meat_processnbving_techniques.pptxModern_meat_processnbving_techniques.pptx
Modern_meat_processnbving_techniques.pptx
 
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhx
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhxSTERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhx
STERILIZATION_in_dog.pptmn n bnhvhvhvhvhx
 
cattle and buffalo shed manbnz xagement.ppt
cattle and buffalo shed manbnz xagement.pptcattle and buffalo shed manbnz xagement.ppt
cattle and buffalo shed manbnz xagement.ppt
 
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncb
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncbdudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncb
dudh ko ghirtans test.pptxnbz cnz zmnxc mncb
 
Culture Media.pptx culture media use in
Culture Media.pptx culture  media use inCulture Media.pptx culture  media use in
Culture Media.pptx culture media use in
 
estrus synchronization.pptx in cattle and
estrus synchronization.pptx in cattle andestrus synchronization.pptx in cattle and
estrus synchronization.pptx in cattle and
 
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcb
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcbgoat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcb
goat.pptx garming system in nepa, jkabnkazcbajcb
 
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbx
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbxOIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbx
OIE STANDARDS.pdfbv bvb nsefsb b bvbvbvbx
 
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajx
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajxAbortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajx
Abortion.pdfjhzvcjavjsfdagxhjbxhaagxadajx
 
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagious
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagiousANTHRAX.pptx animal disease highly contagious
ANTHRAX.pptx animal disease highly contagious
 
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScv
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScvkhor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScv
khor.aHSH<FJHSVCJHVCjHASBcaJSBDC,CVJAScv
 
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjb
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjbselection of dairy cattle.pptx mnasbckjb
selection of dairy cattle.pptx mnasbckjb
 
Anthrax.ppt
Anthrax.pptAnthrax.ppt
Anthrax.ppt
 

मकै खेति प्रबिधी.jhvbmnbmbmnnbmbjbbjbvnbv

  • 1. ds} afnL v]tL k|ljlw प्रकाश देवकोटा क ृ षि शाखा प्रमुख काषिका गाpFपाषिका
  • 2. k[i7e"ld • g]kfnsf] cy{tGqdf s[lif If]qsf] of]ubfg d'Vo ¿kdf /x]sf] 5 . • cf= a= @)&*÷)&( sf] tYofÍ cg';f/ s'n u|fx:Yo pTkfbgdf s[lif If]qsf] of]ubfg sl/a @$=! k|ltzt /x]sf] lyof] . • wfgjfnL kl5 ds} afnL g]kfnsf] bf];|f] k|d'v vfBfGg afnL xf] . • kl5Nnf tYofªs cg';f/ g]kfndf ( nfv %^ xhf/ $&& x]S6/ If]qkmndf v]lt ub{} cfPsf 5f} eg] o;sf] pTkfbsTj #=!% 6g k|lt x]S6/ /x]sf] 5 . • ds} g]kfnsf] k|d'v cGgafnL xf] . of] lxdfn, kxf8, t/fO{ ;a} e]udf w]/–yf]/ pTkfbg x'G5 . • pGgt k|ljlw / u'0f:t/Lo pGgt aLpmsf] k|of]uaf6 vfBfGg afnLsf] pTkfbg @% k|ltztn] a9fpg ;lsG5 .
  • 3. xfjfkfgL • ds} v]tLdf ds} pd|gsf] nflu @) l8=;] tfkqmd cfjZos kb{5 / /fd|f] pTkfbgsf] lgldQ af]6 a9g] ;dodf cf};t @! l8 ;] b]lv @& l8 ;] tfkqmd rflxG5 . • of] tfkqmd hft x]/L #@ l8 ;] ;Dd cfjZos kg{ ;S5 . • ds} rd/ lg:sg] -km"n km'Ng]_ ;dodf #% l8u|L ;]lG6u|]8eGbf a9L / !) l8u|L ;]lG6u|]8eGbf sd tfkqmd eof] eg] k/fuz]rg 36g] / 3f]ufdf bfgf gnfUg] x'g ;S5 • xfd|f] b]zdf v]tL ug]{ ;dodf km/s k/L t/fO{ b]lv pRr kxf8sf] #)))
  • 4. df6f] • k|z:t vfB tTjx¿ pknAw x'g ;Sg] lk= Pr= %=% b]lv &=% ;Dd ePsf] df6f] c;n dflgG5 . • kfgL lgsf;sf] Joj:yf ePsf], k|z:t k|fËfl/s kbfy{x¿ ePsf] bf]d6 df6f] /fd|f] x'G5 . • a;Gt] ds}sf] lgldQ k|z:t k|fËfl/s kbfy{ ePsf] बिौटे df6f] klg /fd|f] x'G5 . anf}6] df6f]df a;Gt Ct'df df6f]sf] tfkqmd al9 ePdf ds}sf] a[l4 l56f] x'G5
  • 5. g]kfnsf] kxf8L If]qsf nflu l;kmfl/; tyf k+lhs/0f ul/Psf ds}sf hftx¿ क्र . स . बालीको जात ससफारिस वर्ष पाक्ने सिन उत्पािन क्षमता (मे. टन/हे) ससफारिस क्षेत १. रामपुर कम्पोषिट २०३२ -१९७५_ ११०–११५ ४.४ तराई, षित्रीमधेश, बेंसी र मध्य पहाड २. अरुण २ २०३९-१९७५_ ११०–११५ २.२ तराई, मध्यपहाड ३. मनकामना १ २०४४-१९७७_ १२०–१३० ४.० मध्यपहाड (षहउँदमा तराई क्षेत्रमा पषन िगाउन सषकने) ४. गणेश २ २०४६-१९७९_ १५०–१८० ३.५ मध्यपहाड (षहउँदमा तराई क्षेत्रमा पषन िगाउन सषकने) % अरुण १ २०५२-१९९५_ ९०–१०० ४.० पषिम तराई र मध्यपहाड
  • 6. hUufsf] tof/L • df6f] a'/a'/fpbf] kfg'{k5{ . • klxnf] hf]tfO ulx/f] ul/g'kb{5 . • To;kl5 Ps of b'O{ k6s xNsf ul/ hf]t]/ ;Dofpg' k5{ .
  • 7. aLp b/ / pkrf/ • pGgt aLp @=)–@=% s]=hL k|lt /f]kgLsf] cfjZos k5{ . • olb aLpsf] pdf/zlQm sd 5 eg] Tolx cg';f/ aLpsf] dfqf a9fpg' k5{ . • /fd|f] pTkfbg lngsf] nflu Ps /f]kgLdf sl/a @%)) b]lv #))) ds}sf] af]6 x'g' kb{5 . • k|dfl0fs/0f tyf 6ofluË ul/Psf] aLpsf] k|of]u ug{'kb{5 . • aLpaf6 ;g]{ /f]u lgoGq0f ug{ aLpnfO{ l;/];fg jf a]leli6g] pkrf/ ug'{k5{ . Ps lsnf] aLpdf @–# u|fd ljiffbLsf b/n] ;a} aLp bfgfdf ljiffbL kg]{ ul/ ldnfpg' k5{ .
  • 8. aLp /f]Kg] ;do • kxf8df jif]{ afnLsf] ¿kdf kmfu'0f r}q dlxgf v]tdf / r}t a}zfv df nufOG5. • dWo kxf8L efu / a]zLdf jiff{ eP kl5 a}zfv jf h]7dlxgfdf nufpg] rng 5 . • kxf8sf] a]zLdf wfg v]tdf a}zfvdf ux'F sf6]/ ds} /f]Kg] / >fj0fdf xl/of] ds} efr]/ wfg /f]Kg] rng k|rlnt 5 . • olb df6f] ;'Vvf ePsf] cj:yfdf ds} /f]Kg' k/]df &–* ;]=ld ulx/fO{df /f]Kg] . • clxn] xfd|f] b]zdf d]lzgåf/f ds} /f]Kg] rng cfPsf] 5 .
  • 9. /f]Kg] k|ljlw • aLpmnfO{ nfOgdf nufPdf nfOgsf] b"/L &% ;]=ld= / af]6sf] b"/L @) b]lv @% ;]=ld=sf] km/sdf nufpg] / Ps 7fpFdf b'O{ bfgfsf b/n] /f]Kg] . • ldl>t afnL nufpg] ePdf xf/sf] b"/L !)) ;]=ld= / af]6sf] b"/L %) ;]=ld= /fVg'kb{5 . • la?jf pd|gf;fy -;ft lbgleq_ %) k|ltzteGbf a9L pdf/ ePdf vfnL 7fpFdf k'gM /f]Kg] . • Ps l;of]df ds} aLp / csf]{ l;of]df /f;folgs dn xfn]df plrt x'G5. • ds}sf] aLpnfO{ v]tdf 5g'{eGbf Ps /ft cufl8 kfgLdf lehfP/ /fVg'kb{5 / 5g'{ cufl8 kfgLaf6 lems]/ 5fofFdf ;'sfpg'kb{5 • lehfPsf aLp /f]Kgsf nflu v]tdf plrt dfqfdf lr:ofg x'g' cfjZos 5 .
  • 10.
  • 11. ds} a]8fpg], uf]8d]n Pj+ emf/kft lgoGq0f • afSnf] tyf c:j:Yo lsl;dsf ds}sf af]6 x6fpg] . • ds} af]6 a]8fpbf af]6–af]6sf] b"/L k|fo ;dfg /fVb5g . • o;/L 3gTj Joj:yfkg ubf{ ds} af]6nfO{ cfjZos kg]{ kf]ifstTjx¿ k|lt x'g] k|lt:kwf{ sd x'g hfG5 / ;dfg ¿kn] af]6x¿ a9b5g . • /f]k]sf @).@% lbgdf klxnf] uf]8d]n ;+u} a]8fpg' k5{ . • /f]k]sf $%.%) lbgdf bf];|f] / t];|f] uf8d]n wfgrd/f cfpg] ;dodf ug]{ .
  • 12. l;+rfO • ds}sf] wfgrd/f lg:sg] a]nfdf, h'Ëf cfpg] a]nfdf / k/fu;]rg x'g]a]nfdf ds} afnLnfO{ clgjfo{ l;+rfO{sf] lbg'k5{ . • ds}sf] bfgf nfUg] a]nfdf l;+rfO{ ubf{ bfgfsf] cfsf/ 7"nf] x'G5 / pTkfbg a95 . • ds} nufpg] hUufdf kfgL hDg gbLgsf nflu lgsf;sf] /fd|f] k|aGw ug'{ kb{5. • 5–;ft 306f nuftf/ kfgLdf 8'Aof] eg] ds}sf] af]6 d5{ . • vf;u/]/ k'mNg] clg bfgf nfUg] a]nfdf af/Ldf kfgL hDg lbg' x'b}g .
  • 13. dnvfb • sDkf]i6 #)) ls=u|f= k|tL /f]kgL • o'l/of #, !, !, ! ls=u|f= k|tL /f]kgL • l8=P=lk= # ls=u|f= k|tL /f]kgL • kf]6f; @=% ls=u|f= k|tL /f]kgL