Present status , Required policy & Strategy for Horticultural Commodity Research and Development in Province 2

1. Present status, Required policy & Strategy for
Horticultural Commodity Research and Development
In Province#2
Presenter
Mr. Manish Kumar Pal
Crop Development officer
Ministry of Land Management, Agriculture and co-operative
Province#2
Email: manish.pal@nepal.gov.np
A Warm Welcome
Province#2

2. प्रदेशनं.२ कोपरिचयात्मक विििण
क्र.सं. वििरण नेपाल प्रदेश नं २ कै वियत
१ कुल क्षेत्रफल (िर्ग वक.वम.) १४7१८१ ९६६१ 6.६%
2 जन सँख्या(हजािमा) 28535085
5859052
20.53%
३ कुल खेती योग्य जवमन(हे.) ४१२१०००
593379
14.39%
४ कुल खेती र्रिएको जग्र्ा (हे.) 3091000 527356 17.06%
५ कुल खेतीनभएकोजग्र्ा (हे.) 1030000 66023 6.41%
६ वसंवचतक्षेत्रफल (हे.) 1392177 357936 25.71%
७ िनजंर्ल (हे.) 5828000 206993 3.55%
विल्लाहरु: पसाा, िारा, रौतहट, सलााही, महोतरी, धनुषा,वसरहा र सप्तरी
Province#2 7th Feb 2020
Total
Population
Household
number
Area
(sq.km.)
Pop. density (per
sq.km.)
Shared Area
%
Shared Population
%
58,59,052 9,32,087 9,661 559 6.6 20.5

3. प्रदेशनं.२ कोखाद्य तथा पोषणको अिस्था
Source: UN Nepal information Platform, 2018

4. lhNnfsf
]
gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/x]=_
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/x]=_
;Kt/L &!^% $!%%^ & &!@% %%*%$ (=(
l;/xf %*%% @(^*) ^ ^#!$ %@@^( !)=!
wg'iff #@#* @$#&! !! @(%$ @!$(# (=#
dxf]Q/L @^)) !**^) !! @%!# !%(%$ (=#
;nf{xL @$@% !*(^@ !) @*#@ !())* (=(
/f}tx6 %%!% %#!%) !) %*$# %!$!^ (=^
Aff/f !#!% !$)() !) !##% !@#)! (=$
k;f{ $(^ #^%^ !@ %)# #&!! (=@
k|b]z @
sf] hDdf
@*^)( @)$#@% *=^ @^$!( @#!))^ (=&
k|b]z @ df cfFk v]tLsf] tYofFs
Province#2 7th Feb 2020
(मन्त्रालयको सर्बेक्षण @)&$/&%)

5. lhNnfsf]
gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkm
n
-x]=_
pTkfbg
-
d]=6=_
pTkfbs
Tj
-
d]=6/x]
=_
If]qkm
n
-x]=_
pTkfbg
-
d]=6=_
pTkfbs
Tj
-
d]=6/x]
=_
;Kt/L !^* (&% & !&! !))* &
l;/xf ## @#! & #$ @#@ &
wg'iff %^* !($@ $ ^)) !(%@ $
dxf]Q/L !@@ %(% & !@% ^#) &
;nf{xL !@) %)$ % !@% *)% &
/f}tx6 @#^$ !%@)) * @#&^ !%#&^ *
Aff/f &@) ^^$* ( &@^ ^^*@ (
k|b]z @ df lnlrF v]tLsf]
tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

6. विल्ला
के रा मेवा
क्षे. (हे) उत्पादन(मे.ट.) क्षे. (हे) उत्पादन(मे.ट.)
पसाा 14 210 3 30
वारा 175 3876 6 91
रौतहट 521 8336 56 840
सलााही 210 3509 7 136
महोतरी 38 551 14 224
धनुषा 275 3493 11 66
ससरहा 116 4060 6 55
सप्तरी 1550 38750 5 27
प्रदेश नं. २ 2,899 62,785 108 1,469
k|b]z @ df s]/f / d]jfsf] tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

7. lhNnfsf]
gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/
x]=_
If]qkm
n-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/
x]=_
;Kt/L #% %%) @% #% %%# @%
l;/xf #! $&! !% #! $&$ !%
wg'iff $#% @)^# % $#& #*#( !)
dxf]Q/L #) #&* !% #) #&( !%
;nf{xL !% @@
%
!( !% @@^ !(
/f}tx6 ^( ^@) !# ^( ^@# !#
Aff/f !% !&( !# !% !*) !#
k;f{ !@ !%^ !# !% !%^ !#
k|b]z @ df s6x/sf] tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

8. विल्ला
आलु तरकारी
क्षे. (हे) उत्पादन(मे.ट.) क्षे. (हे) उत्पादन(मे.ट.)
पसाा 1050 15750 1495 29833
वारा 7045 126810 5676 112792
रौतहट 2696 36396 3865 30875
सलााही 1350 19980 7710 155.9
महोतरी 3650 46720 3348 42512
धनुषा 2325 34875 2967.05 2294.15
ससरहा 1850 22200 2886 41418
सप्तरी 5585 50265 6535 157360
प्रदेश नं. २ 25,545 3,19,681 34,582 4,17,240
Province#2 7th Feb 2020
k|b]z @ df cfn'/ t/sf/Lsf] tYofFs

9. lhNnfs
f] gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsT
j
-
d]=6=k|l
t x]=_
If]qkmn -
x]=_
pTkfbg -
d]=6=_
pTkfbgsTj
-d]=6= k|lt
x]=_
;Kt/L @&) #@$) !@ @&* #%@* !@=&
l;/xf !$ @$# !* ^$ @#@ !$=^
wg'iff !@! #%^ @=( *@ #** #=!
dxf]Q/L !!) !)$% (=% ^% !!#* !)=!
;nf{xL * *) !) @& *& !)=^
/f}tx6 @&) *!)) #) @(* $$^$ !%
Aff/f ** !@@% !#=( () !##$ !$=&
k;f{ @% @@% ( @^ @$% (=%
k|b]z @ df a];f/sf]] lhNnfut tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

10. lhNnf
sf]
gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkm
n
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/x]=_
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/x]=_
;Kt/L !!% *)% & !@% (%% &=^
l;/xf %( @)% % ^$ #%) %=$
wg'iff &% @*( #=* *@ #$@ $=@
dxf]Q/
L
^) @$) $ ^% @*% $=$
;nf{xL @%) &%)) #) @& @#! *=%
/f}tx6 (% &^) * !)# ()! *=&
Aff/f #%% #%% ! #*^ @@&
@
%=(
k|b]z @ df n;'gsf] lhNnfut tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

11. lhNnfsf]
gfd
cfly{s jif{ @)&#/&$ cfly{s jif{ @)&$/&%
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-
d]=6/x]=_
If]qkmn
-x]=_
pTkfbg
-d]=6=_
pTkfbsTj
-d]=6/x]=_
;Kt/L %$)) %$))) !) %$@& %$%$) !)
l;/xf *() !$@$) !^ *($ !$*#@ !^
wg'iff *@$ !@#)^ !% *@* !@$@( !%
dxf]Q/L - - - - - -
;nf{xL #)) @^)) ( #)@ @^@^ (
/f}tx6 $)% $)%) !) $%( @^&& ^
Aff/f !&)@ @%%#) !% !&!! @%&*% !%
k;f{ !&) (&* ^ !&! (*& ^
k|b]z @
sf]
(,^(! !,!#,&)$ !!=& (,&(@ !,!#,*&^ !@
k|b]z @ df Kofhsf] lhNnfut
tYofFs
Province#2 7th Feb 2020

12. बागिानी अनुसन्धान तथा वबकासमा प्रदेशले अिलम्िन गरेको नीवत तथा रणनीवतहरु
उष्णप्रदेवशयबागिानीनसारीवबकास के न्र अन्तरगत
 फलफूल विरुिा उत्पादन, कलमी विरुिा (अम्रपाली/मवललका, अन्य आँप, वलची, कार्ती, वनिुिा, अम्बा) वबजु वबरुिा
(रुखकटहि,अमला,नािीिल,आँप)
 फलफुलरुटस्टकविरुिाउत्पादन(आँप,र्ुलाफ,अमला)
 अलंकारिकविरुिाउत्पादनतथाविवि वितिण (र्ुलाफ/सयपत्री)
 तिकािी िालीकोश्रोतवबउ उत्पादनतथाविवि वितिण (िामतोरिया, मुला, र्ोलभेडा)
 तिकािी िेनागउत्पादनतथाविवि वितिण (काउली,प्याज,िन्दा,िायो,र्ोलभेडा,खुसागनी,लौका,फसी,वििौला,किेला)
 फलफूलजमगप्लाज्मसँिक्षण
 प्रदेश नं.२को ८िटै वजललामापुष्पव्यिसायप्रिद्र्धनकायगिम
 प्रदेश नं.२को ८िटै वजललामाफलफुल(आँप,वलची,केिा,मेिा,आवद)वबस्ताि कायगिम
Province#2 7th Feb 2020

13. कृ वष ज्ञानके न्र अन्तरगत
 व्यािसावयककृवष पकेट विकाशक्षेत्रकायगिम
 फलफुलतथातिकािी (सोवहजन,केिा,मेिा,अनाि,अम्बा,टमाटि)को मोडेलखेवतमाअनुदान
 वजललाआँपसुपिजोनविकासकायगिम
 र्ोलभेडाकोसुपिजोनविकासकायगिम
 वनवज, साबगजवनक तथा सहकािीको साझेदािीमा बेमौसवम तिकािी तथा फलफुलको बेनाग उत्पादनको लावर् (Hi-tech
poly house) वनमागणतथासंचालन
 पुष्पखेवत ब्यबसायप्रबधगनकायगिम
 मखान,प्याज,लसुन,ओल,अलहुिा,वलच्ची,िेसाि,कटहिकोव्यिसायीक उत्पादनप्रबधगनकायागिम
 लार्त प्रभािकािी िाली उत्पादन प्रविवध विस्ताि कायगिम (खाद्यान्न, दलहन, तेलहन,फलफूल, तिकािी तथा पुष्प) आधुवनक
प्रविवधप्रदशगन
Province#2 7th Feb 2020
बागिानी अनुसन्धान तथा वबकासमा प्रदेशले अिलम्िन गरेको नीवत तथा रणनीवतहरु

14. भूवमब्यिस्था कृ वषतथा सहकारी मन्रालय अन्तरगत
 मुख्यमन्त्री वकसानउत्थानआयोजना
 कृवष, पशुपंक्षीतथामत्स्यविकासकोषसंचालन
 सािगजवनकवनजी तथासहकािीको साझेदािीमाटमाटि क्याचअपतथाफलफुलप्रशोधनउद्योर्स्थापना
 महेन्द्रिाजमार्गिहुलाकीिाजमार्गलेछोएकास्थानीयतहहरुमाव्यिसावयक तिकािीउत्पादनकायगिम
 वनवज, सािगजवनक,सहकािीको साझेदािीमाकृवषउपजसंकलनकेन्द्र पूिागधािवनमागण
 वनवज, सािगजवनक,सहकािीको साझेदािीमाकृवषउपजभन्डािणकेन्द्र पूिागधािवनमागण
बागिानी अनुसन्धान तथा वबकासमा प्रदेशले अिलम्िन गरेको नीवत तथा रणनीवतहरु
Province#2 7th Feb 2020

15. र्बागवानी र्बालीहरुको ब्लक तथा
पके टहरु
क्र स जिल्ला पके ट / ब्लक
१ सप्तरी आँप तरकारी
२ ससरहा आँप तरकारी
३ धनुषा -
४ महोतरी आँप तरकारी प्याज
५ सलााही तरकारी आँप परवल गोलभेडा प्याज
६ रौतहट आँप तरकारी
७ र्बारा आँप तरकारी च्याउ प्याज
८ पसाा -

16. प्रदेश २ मा वनवज नसगिीको वबििण
l;=g+
=
g;{/Lsf] gfd 7]ufgf s}lkmot
! g]kfn g;{/L h=p=g=kf=13 btf{ ePsf]
@ >L hfgsL g;{/L x+;k'/$wg'iff btf{ ePsf]
# ho df+ hfgsL g;{/L x+;k'/$wg'iff, btf{ ePsf]
$ ;+lhj s'zjfxf g;{/L nfxfg# l;/fxf btf{ ePsf]
% s'zjfxf g;{/L nfxfg # l;/fxf btf{ ePsf]
^ slknb]jg;{/L pwf]u uf}/Lk'/$ l;/fxf btf{ ePsf]
& ;'/]zg;{/L tyf jfujfgL s]Gb| wguwL @l;/fxf btf{ ePsf]
* >L b]j kmnkm'ng;{/L Wgu9LdfO!) l;/fxf btf{ ePsf]
( cf]d ;bfjxf/ kmnkm'ng;{/L /fdgu/ @ dxf]Q/L btf{ ePsf]
!) ;'efif kmnkm'ng;{/Lkmd{ uf}zfnf! dxf]Q/L btf{ ePsf]
!! kf/zP08?k]zg;{/L s]Gb| km'nsfxfs6L ( l;/fxf btf{ ePsf]
!@ >L k|sfz kmnkm'ng;{/L uf}zfnf ! dxf]Q/L btf{ ePsf]
!# cf/=l8 =gd:t] g;{/L tyf jfujfgL s]Gb| btf{ ePsf]

17. l; g+= g;{/Lsf] gfd 7]ufgf s}lkmot
!$ ljdn g;{/Ls]Gb| wgu9L@l;/fxf btf{ ePsf]
!% lzj kmnkm'ng;{/L km'nsfxfs6L ( l;/fxf btf{ ePsf]
!^ sljtf g;{/Lpwf]u km'nsfxfs6L ( l;/fxf btf{ ePsf]
!& >L u0f]zg;{/L km'nsfxfs6L ( l;/fxf btf{ ePsf]
!* Go" >L /fd g;{/L km'nsfxfs6L ( l;/fxf btf{ ePsf]
!( lzj kmnkm'ng;{/L /fdgu/ @dxf]Q/L btf{ ePsf]
@) >L xg'dfg kmnkm'ng;{/L uf}zfnf# dxf]Q/L btf{ ePsf]
@! /fd hfgsL kmnkm'ng;{/L uf}zfnf$dxf]Q/L btf{ ePsf]
@@ Go" /fd hfgsL g;{/L ljb]x g=kf=! wg'iff btf{ ePsf]
@# /fd hfgsL kmnkm'ng;{/L uf}zfnfg=kf=# btf{ ePsf]
@$ ;Ggf a[xQ g;{/L gs6L /fok'/ ! ?kgL ;Kt/L btf{ ePsf]
@% s[lif lj1fg ;]jf;'Gb/ kmnkm'ng;{/L lkk/f! dxf]Q/L btf{ ePsf]
@^ 7fs'/ kmnkm'ng;{/L hn]Zj/dxf]Q/L btf{ ePsf]
प्रदेश २ मा वनवज नसगिीको वबििण

18. l; g+= g;{/Lsf] gfd 7]ufgf s}lkmot
@& a]rgkmnkm'ng;{/L uf]bf/wg'iff btf{ ePsf]
@* lzj d+unkmnkm'ng;{/LjfujfgLkmfd{
wg'iffwfd,wg'iff
btf{ gePsf]
@( o'uns'zjfxfg;{/Lkmfd{ nfxfg,l;/fxf btf{ gePsf]
#) sflzdkmnkm'ng;{/L lkk/f!dxf]Q/L btf{ gePsf]
#! df]xgkmnkm'ng;{/L /fdrf}s,hgsk'/ btf{ gePsf]
#@ jfn]Zj/g;{/L sdnfg=kf=wg'iff btf{ gePsf]
प्रदेश २ मा वनवज नसगिीको सङ््ख्या
Province#2 7th Feb 2020

19. के न्र, प्रदेश र स्थावनयतह वबच समन्ियात्मकवक्रयाकलापहरु
सुचना आदान प्रदान
तथ्याङ््क व्यिस्थापन
योजना तजुगमामा सहकायग िम्यावचङ््र् फण्ड
विषय विशेष तावलम
Province#2 7th Feb 2020

20. Figure: Public sector agricultural development support
structure in Nepal
MOALD
NARC
DOA / DOLS
MOLMAC
ADD / LFDD
R / ARS
OPASS
Municipalities
Farmers /
Entrepreneurs
Federal
Government
FG
Provincial
Government
Municipal
Government
PG
MG
AKCs /
VHLSSCs
ESDD
LAU
Province#2 7th Feb 2020

21. Figure : Proposed new public sector agricultural
development support structure
MOALD
NARC
DOA / DOLS
MOLMAC
ADD / LFDD
OPASS
Municipalities
Farmers / Entrepreneurs
ESSD
FederalGovernment
FG
ProvincialGovernmentMunicipalGovernment
PG
MG LAU
AKCs / VHLSSCs
R / ARS
Province#2 7th Feb 2020

22. सुधारगनुा पने नीवतगत, कायागत र संरचनागत ब्यिस्थाहरु
 tYofÍ k|0ffnLnfO{ ;a} txdf cfjZos ;f+u7gfTds ;+/rgf lgdf0f{ / tYofÍsf] pTkfbg tyf
cfk"lt{ k4ltJojl:ytug{' kg{] .
 cFfk, lnlrnufot cGo kmnkm"n;Fu ;Da4 pBf]u :yfkgfdfhf]8 lbg'kg{] .
 s[lifIf]qdfpknAwePsfjflgdf{0ful/Psf gLlttyfsfg"gx? ;dofg's'n kl/dfh{gug{' kg{] .
 s[lif k|flalwsx?df cfw'lgs tyf a}1flgs / ;d;fdlos v]tL k|0ffnLsf] pko'Qm hfgsf/L u/fpg'
kg{] .
 g;/L]la?jfsf]Demand Supply Aoj:yfkgsf] nflu;|f]ts]Gb|sf] :yfkgf ug{'
 Aoj;flos/0fsfnfuL :ki6 /0fgLltagfO{ Package dfsfo{qmd lbg'' kg{] .
 pTkfbs /pkef]Qmf aLr d'Nodf 7'nf] cGt/ ePsf]n] larf}lnofnfO{lg?T;flxt ug{' kg{] .
 s[lifdf;+nUg lgsfox? -;3+, k|b]z / :yflgo_aLrk|ToIf;dGjo x'g' kg{]
 s[lif;+u ;DaGwLt ;+/rgfdf;'wf/ug{''kg{] .
Province#2 7th Feb 2020

23. Province#2 7th Feb 2020

24. !! k|b]z @ sf] zfg, s[lif/ ls;fgsf] ;Ddfg !!