Συνέντευξη του κ. Βασιλείου Μαρτζούκου, Προέδρου του ΕΛΙΣΜΕ, στο iReport και τον Χρήστο Καρδαμπίκη στις 11/6/2018 (http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/).

1. In Απόψεις June 11, 2018 Χρήστος καρδαμπίκης
Β.Μαρτζούκος: Η Τουρκία επιδιώκει την διείσδυση και την
άσκηση επιρροής στις περιοχές της άλλοτε Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας
Το άλλοτε πρότυπο του «δημοκρατικού πολιτικού Ισλάμ» της Τουρκίας, το οποίο η
Δύση προσπαθούσε να προβάλει και σε άλλα μουσουλμανικά κράτη, έχει αποτύχει
επί διακυβερνήσεως του Ισλαμιστού Ερντογάν.
Συνέντευξη στον Χρήστο Καρδαμπίκη
Σε μια ακτινογραφία της αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας προβαίνει ο
αντιναύαρχος ε.α. και πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ Βασίλειος Μαρτζούκος στη συνέντευξη που
παραχώρησε το ireport.gr. Ο κ Μαρτζούκος αναφέρεται στην τουρκική προκλητικότητα
περιγράφει την μείωση των ελληνικών δαπανών για την άμυνα απέναντι στις όλο και αυξανόμενες
τουρκικές επενδύσεις στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία, την διείσδυση της άγκυρας στα
Βαλκάνια και τις επιδιώξεις στον ευρύτερο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό χώρο και τις σχέσεις
τις Τουρκίας με ΗΠΑ και Ρωσία. Ακόμη μιλάει για δημογραφικό στην Ελλάδα, τη μετανάστευση
1 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

2. και μια ενδεχόμενη πρόσβαση σε οπλικά συστήματα φανατικών μουσουλμάνων στην Ευρώπη.
Ireport.gr: Κύριε πρόεδρε του ΕΛΙΣΜΕ πώς
εκτιμάτε τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας και
πόσο έχει επηρεάσει η παρατεταμένη κρίση τις
Ένοπλες Δυνάμεις και την άμυνα και ασφάλεια στην
Ελλάδα;
B.Μαρτζούκος: Θα χαρακτήριζα την κατάσταση της
χώρας ιδιαίτερα κρίσιμη, καθ’ όσον η λήψη ή μη
σειράς στρατηγικών αποφάσεων και κυρίως η
συνεπής εφαρμογή τους, θα καθορίσουν το μέλλον της. Δίχως να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες λίγο
πολύ γνωστές, επισημαίνω το γεγονός ότι κρίσιμοι συντελεστές της εθνικής ισχύος της χώρας
όπως το δημογραφικό, η οικονομία, οι Ένοπλες Δυνάμεις, η τεχνολογία κ.λπ., είναι ανησυχητικά
αποδυναμωμένοι σε μία συγκυρία κατά την οποία η ευρύτερη περιοχή εθνικού ενδιαφέροντος
χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και αστάθεια, ενώ ενισχύονται ποσοτικά και ποιοτικά οι εθνικές
απειλές και προκλήσεις.
Η περίπου δεκαετής οικονομική κρίση αλλά και η μειωμένη σχετική πολιτική βούληση, έχουν
επηρεάσει τις Ένοπλες Δυνάμεις μας από πλευράς τόσο των εξοπλιστικών προγραμμάτων όσο
και της διαθεσιμότητος του υφισταμένου υλικού. Η εκπαίδευση, εμπειρία και ηθικό του
προσωπικού των ΕΔ είναι δεδομένα αλλά δεν αποτελούν πανάκεια. Ως προς τις αμυντικές
δαπάνες είναι αρκετό να γνωρίζουμε ότι αυτές κατά την περίοδο 2009 – 2016 μειώθηκαν κατά
52,02% (ή €3,39 δισ.). Ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ για το 2017 ανήλθε στα €3,12 δισ., ποσό
που αντιστοιχεί στο 1,7% του ΑΕΠ. Το 67% των δαπανών απαιτείται για την μισθοδοσία του
προσωπικού, το 18% για τις λειτουργικές δαπάνες και μόνο το 15% διατίθεται για τις
εξοπλιστικές δαπάνες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αποπληρώνει ανειλημμένες
υποχρεώσεις παλαιοτέρων προγραμμάτων. Τέλος η αμυντική μας βιομηχανία για σειρά αιτίων
που δεν είναι της στιγμής να αναλυθούν, είναι δυστυχώς πολύ κατώτερη των προσδοκιών, τόσο
για την στήριξη των ΕΔ, όσο και για την συνεισφορά της στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Ir: Η Τουρκία επιδίδεται σε κούρσα εξοπλισμών και προσδοκεί να κατασκευάζει μόνη της
σύγχρονα πολεμικά πλοία, μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα και άρματα μάχης. Παράλληλα
έχει προχωρήσει πολύ τεχνολογικά στην κατασκευή εγχώριων σύγχρονων πυραυλικών
συστημάτων και drones διαφόρων τύπων. Πόσο υπολείπεται η χώρα μας και πόσο επηρεάζει
την ελληνοτουρκική ισορροπία;
Β.Μ.: Είναι γεγονός ότι η Τουρκία εξοπλίζεται κατά τρόπο που συνάδει με τον πολιτικό της σκοπό
ο οποίος επιδιώκει να την καταστήσει αδιαμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη και με περαιτέρω
2 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

3. φιλοδοξίες εξελίξεως σε διεθνή δρώντα. Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας
υπερβαίνουν τα $18 δις, οι δαπάνες για την έρευνα υπερβαίνουν το $ 1 δις, ενώ η εγχώρια
αμυντική βιομηχανία στηρίζει τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (ΤΕΔ) σε ποσοστό άνω του 65%, με
αυξητικές τάσεις και εξάγει ποικιλία προηγμένου αμυντικού υλικού σε τρίτες χώρες με ετήσια
έσοδα της τάξεως του $ 1.7 δις.
Η στρατιωτική αυτάρκεια της Τουρκίας θα της επιτρέπει να αντιμετωπίσει ένα πιθανό εμπάργκο
όπλων χωρίς μεγάλα προβλήματα, καθώς και να εμπλακεί σε μακροχρόνιες επιχειρήσεις, με μόνο
περιορισμό τους οικονομικούς της πόρους. Εκτός από τις κατασκευές και ναυπηγήσεις τις
οποίες αναφέρετε στην ερώτησή σας ένας σημαντικός επιπλέον όγκος εγχωρίων εξοπλιστικών
προγραμμάτων είναι σε εξέλιξη (άνω των 500) και των οποίων η απλή και μόνο αναφορά θα γέμιζε
σελίδες. Με τις τρέχουσες τάσεις εξοπλισμών Ελλάδος και Τουρκίας και εφ’ όσον δεν μεταβληθεί
κάτι σημαντικά εκατέρωθεν, διαφαίνεται ότι στο εγγύς μέλλον (π.χ. έως το 2025) η διαφορά
υλικής ισχύος (ποσοτική και ποιοτική) θα αυξηθεί κατά τρόπο ο οποίος θα επιφέρει την
ελαχιστοποίηση της αποτρεπτικής μας στρατιωτικής ισχύος, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις
ορέξεις της αναθεωρητικής Τουρκίας, σε Θράκη, Α. Μεσόγειο και Κύπρο.
Ir: Πολλοί επισημαίνουν ότι η Τουρκία έχει ξεφύγει από το ρόλο του περιφερειακού «Παίκτη» και
επιδιώκει να γίνει παγκόσμια δύναμη κυριαρχώντας αρχικά στον ισλαμικό κόσμο. Στην Ευρώπη
έχουν γίνει ήδη φανερές οι πιέσεις που ασκεί μέσω των Τούρκων μεταναστών, ενώ και διεθνώς
αμφισβητεί ευθέως την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ενώ έχει δομήσει μια πολλαπλού τύπου σχέση με τη
Ρωσία. Θα καταφέρει να αναχθεί σε παγκόσμιο «παίκτη»;
Β.Μ.: Είναι γεγονός ότι η Τουρκία του Ερντογάν διαθέτει «αυτοκρατορικό» όραμα στα πρότυπα
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σημεία ισχύος της αποτελούν κυρίως η μοναδικής
γεωπολιτικής αξίας γεωγραφική της θέση (τόσο για την Δύση, όσο και για την Ρωσία), η
δημογραφία της, οι ΤΕΔ (δεύτερες σε μέγεθος στο ΝΑΤΟ) και η αμυντική της βιομηχανία, η
κομβική ενεργειακή της θέση μεταξύ κρατών παραγωγών και κρατών καταναλωτών, η ήπια ισχύς
και η διαφορετικού βαθμού επιρροή που ασκεί σε μουσουλμανικούς πληθυσμούς στα Βαλκάνια,
την Μ. Ανατολή, την Αφρική, τον Περσικό Κόλπο, τον Καύκασο και την Κριμαία, καθώς και οι
τουρκικής προελεύσεως Μουσουλμάνοι στην Ευρώπη. Κύρια σημεία αδυναμίας της Τουρκίας
αποτελούν το Κουρδικό ζήτημα, η επισφαλής της οικονομία, η εσωτερική σχετική αστάθεια
(διώξεις, κράτος δικαίου, γεωγραφική οικονομική και κοινωνική ανισομέρεια κ.λπ.), οι ρευστές
γεωπολιτικές της επιλογές μεταξύ Δύσεως (από την οποία εξαρτάται οικονομικά σε μεγάλο
βαθμό), ισλαμικού κόσμου (για την ηγεμονία του οποίου εναντιώνεται στην Δύση και το Ισραήλ)
και Ευρασιατικού συνασπισμού (με επίκεντρο την Ρωσία), οι έτεροι ανταγωνιστικοί διεθνείς
δρώντες (Μ. Δυνάμεις καθώς και κράτη με περιφερειακές φιλοδοξίες) στις περιοχές στις οποίες
προσπαθεί να ασκήσει επιρροή κ.λπ.. Εκτιμάται ότι για το ορατό μέλλον η Τουρκία οδεύει με
ικανοποιητικές πιθανότητες προς την υλοποίηση του οράματος της περιφερειακής δυνάμεως με
σημαντική αυτονομία στην εξωτερική της πολιτική. Επί του παρόντος το σενάριο του
«παγκοσμίου δρώντος» για την Τουρκία κρίνεται ότι συγκεντρώνει χαμηλές πιθανότητες.
3 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

4. Ir: Η τουρκική προπαγάνδα που ξεκινά από τα τουρκικά σήριαλ και φτάνει μέχρι τις απευθείας
παρεμβάσεις έχει καταφέρει πολλά κυρίως στα Βαλκάνια. Πώς εκτιμάτε την κατάσταση στη
χερσόνησο του Αίμου έναντι της Τουρκικής παρεμβατικότητας;
Β.Μ.: Η Τουρκία επιδιώκει την διείσδυση και την άσκηση επιρροής κυρίως στις περιοχές της
άλλοτε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στις οποίες υπάρχουν πολιτιστικά ερείσματα και
μουσουλμανικοί πληθυσμοί. Η προστασία των απανταχού Μουσουλμάνων ανεξαρτήτως
εθνικότητος, προσδίδει κύρος στην Τουρκία εντός του Μουσουλμανικού κόσμου και θέτει
προϋποθέσεις ηγεμονικού ρόλου (αναβίωση Χαλιφάτου). Στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία
χρησιμοποιεί διπλωματικά, οικονομικά, θρησκευτικά, πολιτισμικά, ακόμη δε και στρατιωτικά
μέσα όταν απαιτείται (έξυπνη ισχύς), με αξιόλογη επιτυχία.
Ειδικότερα στα Βαλκάνια η Τουρκία έχει διεισδύσει κυρίως στην Αλβανία, Βουλγαρία, την Βοσνία
– Ερζεγοβίνη, το Κόσσοβο, τα Σκόπια (καθώς και στην Θράκη μας), εκμεταλλευόμενη τους
Μουσουλμάνους των χωρών αυτών. Στα κράτη αυτά των Βαλκανίων η Τουρκία, ιδρύει πολιτιστικά
σωματεία, θρησκευτικά σχολεία και τεμένη, εισαγάγει έμμεσα το ριζοσπαστικό Ισλάμ, επενδύει
οικονομικά, εμπορικά, επιχειρηματικά και ενεργειακά σε έργα υποδομής και αγορές, εγκαθιστά
παραρτήματα τραπεζών της, παρέχει στρατιωτική βοήθεια έναντι ανταλλαγμάτων (στρατιωτικών
διευκολύνσεων), αναπτύσσει πολιτιστικές πρωτοβουλίες με σημείο αναφοράς την Οθωμανική
περίοδο κ.λπ.
Τα Βαλκάνια αποτελούν παραδοσιακό χώρο ανταγωνισμού και ασκήσεως επιρροής της Δύσεως
και της Ρωσίας, με την πρώτη να έχει πλέον το προβάδισμα (η Ρωσία επηρεάζει κυρίως την
Σερβία). Το ενδιαφέρον της Δύσεως όπως εντάξει τα κράτη των Βαλκανίων στους Δυτικούς
θεσμούς (ΕΕ, ΝΑΤΟ), αντιτίθεται στις Τουρκικές επιδιώξεις και προστίθεται στην διένεξη μεταξύ
Δύσεως και Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος του «μουσουλμανικού βαλκανικού τόξου»
δεν έχει παύσει να αποτελεί τουρκική φιλοδοξία και συνεπώς η Ελλάδα επιβάλλεται όπως τελεί σε
επαγρύπνηση τόσο στην Θράκη, όσο και έναντι του σεναρίου της «μουσουλμανικής στρατηγικής
περικύκλωσης» με υποκινητή την Τουρκία από Βορρά (Βαλκάνια), Ανατολάς (Τουρκία – Μ.
Ανατολή) και Νότο (τουρκική διείσδυση κυρίως στην Λιβύη).
Ir: Η Ελλάδα έχει χάσει διεθνώς τη δύναμη που είχε προ της οικονομικής κρίσης, ιδιαίτερα στη
Βαλκανική και στην ανατολική Ευρώπη. Μπορεί σήμερα να ανακτήσει έστω και κάτι από τη
δύναμη αυτή;
Β.Μ.: Μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, η Ελλάς απέκτησε μοναδική ευκαιρία οικονομικής διεισδύσεως
στα Βαλκάνια, λόγω του πλεονεκτήματος που παρείχε έναντι άλλων ανταγωνιστών η γεωγραφική
γειτνίαση με τις βαλκανικές χώρες σε συνδυασμό με το επιπρόσθετο πλεονέκτημα της βαλκανικής
προσβάσεως σε λιμένες της Βόρειας Ελλάδος. Τόσο ο δημόσιος όσο και κυρίως ο ελληνικός
4 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

5. ιδιωτικός τομέας ανέπτυξε επενδυτική και εμπορική δραστηριότητα πολλαπλού
προσανατολισμού αλλά με τρόπο που τον χαρακτήριζε σχετική αλαζονεία (να κατακτήσουμε τα
Βαλκάνια….), καθώς και η έλλειψη κεντρικού ελέγχου, συντονισμού και στρατηγικής. Παράλληλα
η Ελλάδα υποδέχθηκε εκατοντάδες χιλιάδες οικονομικούς Βαλκάνιους μετανάστες (κυρίως
Αλβανούς), των οποίων το συνάλλαγμα βοήθησε πολλαπλώς τις οικονομίες των χωρών τους.
Η έντονη ελληνική οικονομική κρίση έχει προκαλέσει σήμερα σημαντική αποδόμηση των
ελληνικών επενδύσεων σε βαλκανικές χώρες και ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα και τις
τηλεπικοινωνίες. Σε κάθε περίπτωση απεδείχθη για μία ακόμη φορά ότι η οικονομική διείσδυση
δεν αποτελεί πανάκεια για την επίλυση κάθε διμερούς θέματος, αφού και στην περίπτωση των
Βαλκανίων τα μεγάλα θέματα του Αλβανικού και Σκοπιανού σωβινισμού παραμένουν, ενώ
εξακολουθούν να υφίστανται ομαλές σχέσεις με την Βουλγαρία παρά τις σποραδικές ενδείξεις
αναβιώσεως εθνικιστικών τάσεων. Τα Δυτικά Βαλκάνια ως γνωστόν εξακολουθούν να απέχουν
πολύ ακόμη από το ευρωπαϊκό κεκτημένο ενώ η ανομία και η παρουσία του ακραίου Ισλάμ
προκαλεί διεθνή ανησυχία.
Πιστεύω ότι με δεδομένη την ενυπάρχουσα αμοιβαία καχυποψία, το ελληνικό Εθνικό Συμφέρον
επιβάλλει ομαλοποίηση των σχέσεων με όλα τα κράτη των Βαλκανίων. Στην υλοποίηση της
επιδιώξεως αυτής η Ελλάς θα πρέπει να δράσει με ρεαλισμό, συντονισμό και να αναπτύξει
περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις με κάθε Βαλκανική χώρα. Η ένταξη του συνόλου των Βαλκανίων
στους Δυτικούς θεσμούς συμφέρει την χώρα μας. Εν τούτοις ο ρεαλισμός επιβάλλει, προ της
εντάξεώς τους, την ημέτερη πολιτική ειλικρίνεια στις διμερείς σχέσεις και την αποσαφήνιση των
ζωτικών εθνικών μας συμφερόντων και των εθνικών «κόκκινων γραμμών» με παράλληλη
εκμετάλλευση των ειδικών πλεονεκτημάτων μας (χώρα με σταθερότητα, ενταγμένη στους
ευρωατλαντικούς θεσμούς, η οποία παρέχει εμπορικά, ενεργειακά, μεταφορικά και τουριστικά
κίνητρα). Τέλος ο εθνικός σχεδιασμός ως προς τα Βαλκάνια θα πρέπει να λάβει η υπ’ όψιν του ότι
εκτός της Δύσεως, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την περιοχή από την Ρωσία, την Τουρκία,
καθώς και από μεμονωμένα κράτη της ΕΕ όπως η Γερμανία και η Αυστρία.
Ir: Η μέση και εγγύς Ανατολή και η βόρειος Αφρική βρίσκεται σε τεντωμένο «σκοινί» οι σχέσεις
της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Αίγυπτο μπορεί να γίνουν κάτι περισσότερο
από την ενεργειακή συνεργασία; Κυρίως απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο;
Β.Μ.: Η πολιτική αυτονόμηση της Τουρκίας και η φιλοδοξία της όπως καταστεί περιφερειακή
δύναμη με δεσπόζουσα επιρροή στα μουσουλμανικά κράτη την απομακρύνει από την Δύση και
το Ισραήλ το οποίο αναζητά εναλλακτικό στρατηγικό βάθος και γεωγραφική και ενεργειακή
πρόσβαση στην Δύση. Η βαρύνουσα σχέση της Τουρκίας του Ερντογάν με τους Αδελφούς
Μουσουλμάνους την φέρνει αντιμέτωπη επίσης με την Αίγυπτο του Στρατηγού Σίσι.
Με τα ανωτέρω δεδομένα και με το επιπλέον κοινό συμφέρον Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και
5 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

6. Αιγύπτου για την πλήρη αξιοποίηση των υποθαλασσίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Α.
Μεσογείου καθιστά περισσότερο από σκόπιμη την στρατηγική συμμαχία μεταξύ των χωρών
αυτών. Πέραν της πολύτιμης και πολύπλευρης συνεργασίας μεταξύ των χωρών αυτών εκτιμώ ότι
στο επίπεδο πιθανής αμοιβαίας στρατιωτικής υποστηρίξεως αυτό θα μπορούσε να συμβεί υπό
προϋποθέσεις μόνον στην περιοχή της ΝΑ. Μεσογείου όπου υπάρχουν τα συμφέροντα
ασφαλείας κοινού ενδιαφέροντος. Για την περιοχή του Αιγαίου η προοπτική αυτή δεν φαίνεται
πιθανή για το ορατό μέλλον.
Σε κάθε περίπτωση η ιστορική πρακτική αποδεικνύει ότι πέραν της σκόπιμης, επιθυμητής και
ιδιαίτερα χρήσιμης εξωτερικής εξισορροπήσεως κάθε απειλής μέσω συμμαχιών, η μόνη
ουσιαστική εγγύηση προασπίσεως των εθνικών συμφερόντων συνδέεται άμεσα με τον βαθμό της
στρατιωτικής αυτοβοήθειας της χώρας. Η αποτρεπτική στρατιωτική ισχύς μίας χώρας έναντι των
απειλών, την καθιστά ταυτόχρονα σεβαστή και ισοβαρή στις συμμαχίες της και της προσδίδει
διπλωματικό και διαπραγματευτικό ειδικό βάρος.
Ir: Πόσο επηρεάζει τη χώρα μας η σύγκρουση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και η σύμπλευσή της με
τη Ρωσία;
Β.Μ.: Το άλλοτε πρότυπο του «δημοκρατικού πολιτικού Ισλάμ» της Τουρκίας, το οποίο η Δύση
προσπαθούσε να προβάλει και σε άλλα μουσουλμανικά κράτη, έχει αποτύχει επί
διακυβερνήσεως του Ισλαμιστού Ερντογάν. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει το ασύμβατο μεταξύ
Ισλάμ και Δυτικού τύπου Δημοκρατίας και κοσμικού κράτους αφού δεκαετίες προσπαθειών των
Κεμαλικών καθεστώτων όπως επιβάλλουν άνωθεν την λειτουργία Δημοκρατίας και κοσμικού
κράτους σε χώρα της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού διαπνέεται από
ισλαμικές αντιλήψεις, υπήρξαν επίπλαστες και κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος. Το γεγονός
αυτό και η αυξανόμενη αποστασιοποίηση της Τουρκίας από την Δύση δεικνύει ξεκάθαρα στην
τελευταία ποια είναι τα πραγματικά Δυτικά όρια και γεωγραφικά σύνορα της Δύσεως.
Η ιστορική αυτή συγκυρία ανοίγει στρατηγικό παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα, το οποίο
αυξάνεται όσο περισσότερο η Τουρκία συνδέει το γεωπολιτικό της μέλλον με την Ρωσία και το
Ιράν. Οι ευκαιρίες ασφαλώς δεν αναμένουν αιωνίως αυτόν που θα τις αδράξει. Τα οργανωμένα
κράτη διαχωρίζονται από τα ανοργάνωτα κυρίως για την ικανότητά τους να προβλέπουν και να
προβαίνουν εγκαίρως στις δέουσες ενέργειες και δράσεις. Όταν οι ευκαιρίες παρουσιάζονται τα
οργανωμένα κράτη τις εκμεταλλεύονται διότι έχουν ήδη προετοιμασθεί γι αυτές και απλώς τις
αναμένουν, δίχως έτσι να έπονται των γεγονότων. Η Ελλάδα θα πρέπει με κατάλληλη διπλωματική
προεργασία, με την εγρήγορση του ελληνισμού όπου γης και την κινητοποίηση των ελληνικών και
εβραϊκών λόμπυ των ΗΠΑ και της ΕΕ, να λειάνει το διπλωματικό έδαφος ώστε να επιτύχει σειρά
ευνοϊκών εξελίξεων (ενεργειακών, εξοπλιστικών, επιλύσεως Κυπριακού, διπλωματικής και
στρατιωτικής υποστηρίξεως κ.λπ.). Εάν κατά την ευνοϊκή αυτή συγκυρία, παρουσιασθεί η
ευκαιρία (π.χ. ελληνοτουρκική κρίση), να προβεί στην πλήρη ενάσκηση των κυριαρχικών της
6 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

7. δικαιωμάτων (π.χ. επέκταση χωρικών υδάτων), με Δυτική ευνοϊκή στάση και ενδεχομένως
υποστήριξη.
Ir: Σήμερα οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αντιμετωπίζουν μια σειρά από ζητήματα σύγχρονων
οπλικών συστημάτων (συντήρησης των υπαρχόντων και αγοράς νέων). Πόσο επηρεάζει αυτό την
τουρκική προκλητικότητα;
Β.Μ.: Είναι ιστορική αποδεδειγμένο ότι η προκλητικότητα μίας αναθεωρητικής δυνάμεως
αυξάνεται αναλόγως της μειώσεως της αποτρεπτικής ισχύος του αντιπάλου της και η Τουρκία
δεν αποτελεί εξαίρεση αυτού του κανόνος. Η δραματική μείωση των δαπανών για την άμυνα και
την ασφάλεια της χώρας μας σε συνδυασμό με το φιλόδοξο εξοπλιστικό τουρκικό πρόγραμμα
έχει ως αποτέλεσμα την σημαντική μείωση της εθνικής αποτροπής η οποία μάλιστα στα επόμενα
λίγα έτη θα μειωθεί περαιτέρω σε δραματικό βαθμό. Υπενθυμίζω ότι υφίσταται αποτρεπτική
ισχύς όταν ο αντίπαλος έχει πεισθεί ότι η ζημία που θα υποστεί μετά από επιθετική του ενέργεια
θα είναι πολλαπλώς μεγαλύτερη από το αναμενόμενο όφελος. Η αξιόπιστη αποτροπή δηλώνει
πειστικά και έμπρακτα στον αντίπαλο ότι το κράτος έχει την πολιτική βούληση να αντιδράσει
καθώς και την απαιτούμενη στρατιωτική ισχύ αντιδράσεως, ώστε να επιφέρει την δυσανάλογη
αυτή ζημία στον επιβουλέα. Κάθε βαθμός μειώσεως της αποτροπής φέρνει ένα βήμα εγγύτερα
την σύγκρουση αφού η αναθεωρητική χώρα ενθαρρύνεται ανάλογα όπως υλοποιήσει τις
διεκδικήσεις της.
Η Ελλάς οφείλει να διατηρήσει και να αυξήσει την αποτρεπτική της ισχύ ακόμη και εν μέσω
οικονομικής κρίσεως. Δεδομένου ότι η χώρα μας δεν δύναται οικονομικά να παρακολουθεί κατά
πόδας την Τουρκία είναι δυνατόν βραχυπρόθεσμα να βασισθεί σε ένα σχετικά προσιτό
πρόγραμμα αποκτήσεως δυνατοτήτων ασυμμέτρου αποτελέσματος, με εκμετάλλευση της
γεωγραφίας και της σύγχρονης τεχνολογίας, με παράλληλο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό (20ετίας)
για την ανάκαμψη της ισχύος των Ενόπλων μας Δυνάμεων και την αμυντικής βιομηχανίας. Το
ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ. έχει επεξεργασθεί περαιτέρω λεπτομερείς προτάσεις επί του εν λόγω θέματος.
Ir: Η Άγκυρα έχει προχωρήσει εδώ και δεκαετίες σε προσεκτική μελέτη των συνθηκών που
αφορούν τα σύνορά της – και κατ’ επέκταση και τα ελληνικά – και προβάλει συνεχώς νομικίστικά
ζητήματα ελληνικής κυριαρχίας. Η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη για αυτή την επί του διεθνούς
δικαίου αναθεωρητική προσπάθεια της Τουρκίας;
Β.Μ.: Έναντι των τουρκικών διεκδικήσεων η Ελλάς έχει καταφανώς το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος
της (π.χ. κατά πόσον οι νήσοι έχουν ή μη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα κ.λπ.). Ακόμη και στα ζητήματα
τα οποία χρησιμοποιεί ως προμετωπίδα των διεκδικήσεών της η Τουρκία (π.χ. γκρίζες ζώνες, μη
ταύτιση χωρικών υδάτων και εναερίου χώρου, η αρχή της ευθυδικίας, η έρευνα και διάσωση, η
αποστρατικοποίηση νήσων του Α. Αιγαίου) υπάρχει επαρκής νομική κάλυψη. Θα πρέπει εν
τούτοις η χώρα μας να προβεί σε σειρά κινήσεων όπως οι ακόλουθες:
7 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

8. Να ενταθεί η διπλωματική και νομική δραστηριοποίηση σε διεθνή φόρα κατά συστηματικό
τρόπο.
Να προετοιμάσει διπλωματικά το έδαφος και να αποκτήσει την απαιτούμενη αποτρεπτική
στρατιωτική ισχύ, για την πλήρη ενάσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Να διευθετήσει και να εφαρμόσει κάθε νομική εκκρεμότητα με έτερα γειτονικά της κράτη.
Να γνωρίζει ότι τα διεθνή σχετικά όργανα (Χάγη, Αμβούργο) αποφαίνονται όχι μόνο νομικά
αλλά και πολιτικά.
Να είναι έτοιμη για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις (σύγκλιση απόψεων πολιτικών κομμάτων,
θέσπιση «κόκκινων γραμμών» κ.λπ.).
Ir: Η τεράστια μετακίνηση κυρίως μουσουλμανικών πληθυσμών αλλάζει τον κοινωνικό ιστό της
γηραιάς ηπείρου. Δημιουργεί ζητήματα ασφαλείας στις χώρες της Ευρώπης και στους πολίτες,
ειδικά με την Ευρωπαϊκή πολιτική «ενσωμάτωσης»; Πόσο επικίνδυνη θα είναι η πρόσβαση
φανατικών σε σύγχρονα οπλικά συστήματα μέσω της στρατιωτικής θητείας;
Β.Μ.: Τόσο η Ευρώπη όσο και η Ελλάς αντιμετωπίζουν την μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας
τους λόγω του φαινομένου της μαζικής παρανόμου μεταναστεύσεως από την Ασία και την
Αφρική (πρωτίστως Μουσουλμάνοι), με τάσεις διαρκώς διογκούμενες και σε συνδυασμό με το
οξύ δημογραφικό τους πρόβλημα. Η εν λόγω απειλή είναι υπαρξιακού χαρακτήρος αφού η
πληθυσμιακή έκρηξη στην Ασία και κυρίως στην Αφρική θα καταστήσει την μαζική μετανάστευση
στην γηράσκουσα Ευρώπη φαινόμενο το οποίο θα αλλοιώσει πληθυσμιακά και πολιτισμικά την
περιοχή αυτή. Μετά από την ευφορία της δεκαετίας του 1980 και του 1990 περί
πολυπολιτισμικής Ευρώπης έχει αποδειχθεί ότι το πείραμα αποτυγχάνει όταν πρόκειται για
ανομοιογενείς πληθυσμούς με ριζικά διαφορετικό αξιακό σύστημα, αρχές και κοσμοαντίληψη.
Η μέχρι στιγμής επιχειρηματική και διαχειριστική προσέγγιση του φαινομένου από την
ευρωπαϊκή ελίτ (διατήρηση του ενεργού πληθυσμού με μετανάστες ανεξαρτήτως των υπολοίπων
επιπτώσεων), προκαλεί λαϊκές αντιδράσεις και άνοδο των ευρωσκεπτικιστών και των ακροδεξιών
κομμάτων. Εάν το ευρωπαϊκό όραμα δεν είναι απλώς μία κοινή αγορά αλλά μία ενότητα εθνών με
κοινές αξίες όπως η Δημοκρατία και το κοσμικό κράτος, τότε θα πρέπει όσο ακόμη είναι καιρός
η Ευρώπη και η χώρα μας να αντιμετωπίσουν εντελώς διαφορετικά το φαινόμενο. Κύρια
χαρακτηριστικά της νέας προσεγγίσεως θα πρέπει να είναι η εξάλειψη της παρανόμου
μεταναστεύσεως, η ελεγχόμενη είσοδος μεταναστών, από πλευράς ποσότητος και ποιότητος, η
πάταξη των διακινητών και τα αυστηρά μέτρα κατά των κρατών που τους διευκολύνουν, η
πλήρης παροχή ατομικών δικαιωμάτων στους μετανάστες αλλά όχι συλλογικών, η ελευθερία στην
θρησκευτική λατρεία στο βαθμό όμως ο οποίος δεν αντίκειται στο συνταγματικό και νομικό
πλαίσιο του κράτους (ισονομία και ισοπολιτεία των φύλων, ελευθερία σκέψεως και εκφράσεως,
προσβολή Δυτικών χρηστών ηθών και εθίμων κ.λπ.). Ο χώρος δεν επιτρέπει περαιτέρω
λεπτομερείς προτάσεις αν και το ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ. έχει επεξεργασθεί λεπτομερέστερα το αντικείμενο
αυτό, τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΥ Ε.Α. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΤΖΟΥΚΟΥ Π.Ν. ΚΑΙ
8 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/

9. ΕΠΙΤΙΜΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ ΤΗΣ Σ.Ν.Δ..
Κατάγεται από την Άνω Κορακιάνα Κερκύρας. Φοίτησε στην Σχολή Ναυτικών Δοκίμων από το
1971 έως το 1975. Αποστρατεύθηκε το 2006. Κατά την 15ετή θαλασσία υπηρεσία του, επί
Αντιτορπιλικών, Πυραυλακάτων και Φρεγατών, μεταξύ άλλων διετέλεσε Κυβερνήτης της
Πυραυλακάτου «ΜΠΛΕΣΣΑΣ» και της Φρεγάτας «ΕΛΛΗ», Διοικητής 1ης Μοίρας Φρεγατών,
Αρχιεπιστολεύς Στόλου και Διοικητής Φρεγατών. Κατά την 11ετή υπηρεσία του σε θέσεις ξηράς,
μεταξύ άλλων, υπηρέτησε ως Υπασπιστής της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας (1990 –
1992), Διευθυντής Σπουδών στην Ναυτική Σχολή Πολέμου, Ναυτικός Ακόλουθος Βόννης,
Διευθυντής Α1 του Γ.Ε.Ν., Διοικητής του Ναυστάθμου Κρήτης και Διοικητής της Σχολής
Ναυτικών Δοκίμων.
Έχει λάβει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Μηχανολογία Όπλων από το Naval Postgraduate School
του Monterey των Η.Π.Α. και είναι απόφοιτος του Naval War College των Η.Π.Α.. Κατέχει
Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στις «Διεθνεις Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές» του Παντείου
Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2006 έως το 2010, διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Ναυτικού
Ομίλου Ελλάδος. Είναι Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)
από το 2012 και εξωτερικός επιστημονικός συνεργάτης στην ΣΕΘΑ καθώς και στο ΙΔΙΣ του
Παντείου Πανεπιστημίου.
9 of 9 http://ireport.gr/b-martzoukos-i-tourkia-epidiokei-tin-d/