2. INVERTER NEDİR?
• “Inverter” DC akımdan AC akıma çevirmek demektir.
• Doğru gerilimden (DC), değişken gerilim dalga (AC)
biçimine dönüştürebilen, frekansı ve gerilimi
birbirinden bağımsız ayarlanabilen düzeneklere ise
Inverter sistemler adı verilir.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
2
3. INVERTER DEVRE ELEMANLARI
• Inverter devre, kullanma amaçlarına göre
iki grupta toplanır.
1. Doğru akım kaynağından alternatif akım
üretmek,
2. Üretilen bu alternatif akımın gerilimini
veya frekansını değiştirmek,
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
3
4. INVERTER DEVRE ELEMANLARI
• Dolayısıyla, bir inverter devrede;
A. Doğrultucu,
B. Frekans değiştirici,
C. Güç devresi,
D. Otomatik denetim elemanları,
bulunur.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
4
5. INVERTER SİSTEM İLE
FREKANS KONTROLÜ
• Frekans kontrol metodu,
• Bu sistemde esas
60 x f f: frekans (Hz)
d = --------------- p: Kutup sayısı
2xp d: Devir (RPM)
formülünde “ f “ frekansının değiştirilmesiyle hız
kontrolünün yapılmasıdır. Bu yöntemde, frekansın
değiştirilebilme aralığı çok daha geniştir, çok değişik
devir sayıları gerçekleştirilebilir. Sürekli hız kontrolü
yapılır. Bu kontrolde sadece frekansın değiştirilmesi
doğru olmaz, frekans azalırken kompresöre uygulanan
geriliminde azaltılması gerekir.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
5
6. INVERTER DEVREDE FREKANS
KONTROLÜ
• Inverter, AC çıkışın frekansını değiştirebilir. Bu durum şu
avantajları sağlar;
a. Motorun devrini geniş bir oranda değiştirir ve geniş orandaki
devirde yüksek verim sağlar.
b. Devir değişse de motor torku sabit kalır. Endüksiyon motorun
kararlı çalışmasını sağlamak için, motorun deviri değişsede
elektrik motorunun devir gücünü (tork) sabit seviyede tutmak
gerekir, bunu başarmak için endüksiyon motoruna sağlanan
AC voltajının mutlaka değiştirilmesi gerekir. Ancak bu
yapılabilirse motor devri frekansla değiştirilebilir.
c. Bu nedenle, inverter çıkış fonkiyonları yani voltaj değişimi,
frekanstaki değişim oranında değişir. Yani frekans arttığında
voltaj aynı oranda artar, frekans düştüğünde voltaj aynı
oranda düşer. ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
6
7. FREKANS KONTROL
KADEMELERİ
• Klima cihazlarında frekans ve voltaj değişimini elde etmek için
kullanılan modülasyon yöntemi PWM yöntemidir.
• PWM “Pulse Widht Modulation”, “Darbe Genişlik Modülasyonu”;
• Bu modülasyonla, DC işaretin darbe genişliğini değiştirmek için, sabit
DC voltaj sık sık ON-OFF (açıp-kapatır) yapılır.
220 V. DOĞRULTMA INVERTER
DEVRESİ
50 Hz. AC VOLTAJ DC VOLTAJ
AYARLI
VOLTAJ
MOTOR
Şebeke AC DC DC AC
AYARLI
FREKANS
EVİRİCİ
girişi ÇEVİRİCİ
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
7
8. INVERTER VE 3 FAZLI AC AKIM
PRENSİBİ NEDİR?
DC AC Çevirici
A B C
Doğrultulmuş
Gerilim U fazı
+ U
V fazı MOTOR
V
K - W
W fazı
inverter çıkışı (3
faz AC)
A’ B’ C’
Güç transistör modülünün anahtarlı devresel çizimi
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
8
9. INVERTER VE 3 FAZLI AC AKIM
PRENSİBİ NEDİR?
• Şekilde görünen güç transistor modülü,
dış ünitenin içinde bulunur.
• DC voltajı, çok hızlı çalışan kontaklar, on-
off yaparak birbirinden 120º farklı açılarda
U , V, W ile adlandırılan, keskin sinüs eğrili
AC inverter çıkış elde edilir.
• Anahtar olarak tarif edilen bu elemanlar,
yüksek kapasiteli transistörlerden oluşur
ve yüksek hızda açılır ve kapanır.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
9
10. INVERTER ÇIKIŞIN FREKANS
ÖZELLİĞİ
U Fazı
V fazı
U ve V Fazı
arasındaki voltaj
Sinüs dalga PWM
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
10
11. INVERTER KOMPRESÖR
NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
• Klima kapasite kontrolü inverter devre sayesinde
kompresör motor devri kontrol edilerek sağlanır.
Kompresörün kapasitesi güç kaynağının (şebeke voltajı,
frekansı) frekansı ile hemen hemen orantısaldır.
• Frekans ile devri kontrol edilen kompresöre inverter
kompresör adı verilir.
• Frekans 30 Hz. ile 120 Hz. arasında değiştiğinden motor
devri 1800 ile 7200 rpm arasında değişir (iki kutuplu motor
olması durumunda).
• Kompresör motorun devrini daha da artırabilmek için
kompresöre uygulanan frekansı artırmak yeterli olacaktır,
ancak bu durumda kompresörün çalışma basınç durumları
göz ardı edilmemelidir. Aksi takdirde yüksek devirden
dolayı, basınç artacak ve mekanik parçalar zarar
görebilecektir.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
11
12. INVERTER KOMPRESÖR
NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
• Kompresör motorun her ne kadar devri değişse de motor
torku (dönme momenti) sabit seviyede tutulması istenir.
Bunu başarmak için, güç kaynağının sadece frekansını (F)
değiştirmek yetmez, aynı zamanda voltajını da (V)
değiştirmek gerekir.
• Uygulamada en çok V/F oranı sabit seviyede kontrol edilen
metod kullanılır. Dolayısıyla PWM metodu yardımıyla,
kompresöre uygulanan frekans (Hz) arttıkça gerilim de
(voltaj) artar, bu iki değerin artması kompresör devrinin
yükselmesine neden olur. Kompresöre uygulanan frekans
(Hz) düştükçe gerilim de (voltaj) düşer ve kompresör devri
de bu değerlere bağlı olarak düşer.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
12
13. ÖZET ; INVERTER ÇALIŞMA
Inverter çalışma prensibi ;
PRENSİBİ
Doğrultucu Inverter
Güç Değişken
AC-DC DC-AC
kaynağı DC Voltaj Voltaj,
çevirici çevirici Kompresör
220 V, 50 Değişken
Hz Ferakans
Ayarlanan sıcaklık ile oda
sıcaklığı arasındaki farkla
Şebeke voltajı (220ortaya Hz) Klima cihazının doğrultma devresine uygulanır. Doğrultma işlemi diyot olarak tanımlanan
V 50 çıkar
yarı iletken elektronik malzeme ile sağlanır. Küçük kapasiteli klima sistemlerinde köprü doğrultma yöntemi ile, büyük
kapasiteli merkezi klima (VRF sistem) sistemlerinde ise üç fazlı doğrultma devresi yardımıyla AC gerilim DC gerilime
dönüştürülür.
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
13
14. INVERTER KLİMA NASIL ENERJİ
TASARRUFU VE KONFOR SAĞLAR?
Sürekli
çalışma K apasite
Konfor
Set
sıcaklığına
yakın Kompresör Kapasite
sıcaklık
Tam Güç
Enerji
Maksimum tasarrufu
çalışma Kapasite
ISISAN BUDERUS SERVİS&EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
14