Punim mbi temën " Insuficienca renale akute dhe kronike ". Funksionet e veshkëve dhe pasojat nga crregullimi i këtyre funksioneve. Përshtatje në PowerPoint nga dokumenti në Word Insufcianca Renale i cili gjithashtu është i publikuar në SlideShare

1. Insuficienca renale

2. Insuficienca renale
Insufucienca renale është një sindrom klinik gjatë të cilit veshkët nuk mund t'i
largojnë produktet e fundit të metabolizmit nga gjaku dhe ta rregullojnë
baraspeshën ujore,të elektrolitëve dhe të pH-së.
Shkaqet kryesore për paraqitjen e insuficiencës renale janë sëmundjet e
veshkëve si dhe defektet urologjike që nuk kanë origjinë nga veshkët.
Insuficienca renale mund të jetë:
• insuficiencë akute renale
• Insuficiencë kronike renale.

3. Insuficienca akute renale
Insuficinca akute renale paraqet në rënie të menjëhershme të funksionit të
veshkëve.
Varësisht nga etiologjia,insuficienta akute renale është e kategorizuar në:
1. insuficienë akute prerenale (50-60%)
2. Insuficiencë akute intrarenale (35-40%)
3. insuficienë akute postrenale (<5%)
1 2 3

4. Insuficienca akute prerenale
Insuficienca prerenale,forma më e shpeshtë e insuficiencës akute,paraqitet gjatë
rënies së theksuar dhe të menjëhershmë të perfuzionit të gjakut në veshkë.
Shkaqet më të shpeshta të insuficiencës prerenale janë:
• rënia e vëllimit vaskular (hemoragji,diegie,vjellje,diare)
• obstruksioni i arteries renale
• gjatë shokut apo sepsës
• disa mediator vazoaktiv,barëra dhe agjense diagnostike,të cilat stimulojnë
vazokonstriksion intrarenal duke e zvogëluar filtrimin glomerular
(hiperkalcemia,materie kontrasti)
Embolus
Stenoza e
arteries renale

5. Insuficienca intrarenale
Insuficienca intrarenale shkaktohet nga dëmtimi i strukturave brenda
veshkëve.Varësisht se cilat struktura në veshkë janë të dëmtuara,insuficienca
akute intrarenale mund të jetë:
• gomerulare
• tubulare
• intersticiale
Glomeruli
Tubuli
Intersticiumi

6. Insuficienca intrarenal glomerulare
(glomerulonefriti)
Glomerulonefriti paraqet ndezje të pjesës së veshkës që bën filtrimin e gjakut-
glomerulit.Si pasojë e ndezjes kemi shkatërrimin e podociteve.Pasi që podocitet
janë të rradhitura rreth glomerulit dhe e pengojnë daljen e proteinave dhe
qelizave të gjakut nga glomeruli,gjatë dëmtimit të podociteve kemi paraqitjen e
proteinurisë dhe hematurisë.
Filtrimi i
proteinave
Proteina në
urinë Arteriola
aferente
Arteriola
eferente
Glomerul i
inflamuar
Veshka
Nefronet
Glomeruli

7. Nekroza akute tubulare
Nekroza akute tubulare është forma më e shpeshtë e insuficiencës intrarenale.Në
këtë rast qelizat epiteliale të tubulave nekrotizojnë.Shkaqet pse ato nekrotizojnë
janë:
• Iskemia,e cila në të shumtën e rasteve vjen nga shkaqe prerenale.Qelizat
epiteliale të tubulave si çdo çdo qelizë,kanë nevojë për oksigjen.Pasi gjatë
insuficiencës prerenale qarkullimi i gjakut në veshkëështë i zvogëluar dhe qelizat
epiteliale nuk arrijnë të furnizohen më oksigjen të mjaftueshëm,vjen deri te
nekroza e tyre.
• Nefrotoksinet ku bëjnë pjesë Aminoglikozidet (grup i antibiotikëve),metalet e
rënda si Plumbi,Mioglobina e liruar nga muskujt e dëmtuar,materiet për
radiokontrast,acidi urik (grumbullohet kur qelizat kanceroze vdesin gjatë
kemoterapisë-tumor lysis syndrome).
Presion i zmadhuar
në tubul
GFR e zvogëluar
Zënia e tubulit me
qeliza të vdekura
epiteliale

8. Nefriti akut intersticial
Aryeja më e shpeshtë e inflamacionit të hapësirës intersticiale të veshkëve është
infiltrimi i qelizave imunologjike,si eozinofileve dhe neutrofileve.Ky infiltrim i
qelizave ndodhë gjatë hipersenzitivitetit tip I dhe tip IV.Këtë hipersenzitivitet më
së shpeshti e shkaktojnë barërat si:barërat anti-inflamatore josteroide,diuretikët
dhe penicilina.Simptomat e hershme në këto raste përfshijnë oliguri si dhe
eosinofiluri,mirëpo edhe simptoma të përgjithshëm si temperaturë dhe
skuqje.Këto simptome tërhiqen nëse ndërpritet përdorimi I barërave që ka nxitur
një gjendje të tillë.Nëse vazhdohet me barëra,atëherë qelizat e indit lidhor të
intersticiumit fillojnë të vdesin,gjendje e cila çon deri ne hematuri.

9. Insuficienca akute postrenale
Insuficienca akute postrenale shkaktohet si pasojë e obstrukcionit të rrugëve
urinare që e bartin urinën nga veshkët në ambientin e jashtëm.Në këto rrugë
urinare bëjnë pjesë ureterët dhë uretra.
Obstruksioni I këtyre rrugëve urinare mund të ndodhë nga :
• Kompresioni i ureterëve nga tumoret intra-abdominale,apo i uretrës nga
hiperplazia e prostatës
• Bllokimi I brendshëm i ureterëve apo uretrës nga ndonjë gurë nga veshkët apo
fshikëza e urinës.
Obstruksioni
bilateral
UreteriUreteri Fshikëza e
urinës
Uretra

10. Pasqyra klinike
• Pasqyra klinike e insuficiencës akute renale mund të ndahet në 4 faza:faza
fillestare,faza oligurike,faza poliurike dhe faza e shërimit.
• Faza fillestare,që zgjatë disa orë deri disa ditë,është periudha nga fillimi I veprimit
të shkaktarit të insuficiencës (p.sh faza iskemike e insuficiencës prerenale ose
ekspozimi në toksina) e deri në dëmtimin e veshkës.
• Faza oligurike karakterizohet me një rënie të theksuar të GFR,duke shkaktuar një
retension të mbetjeve metabolike si ure,kalium,sulfat dhe kreatininë,të cilat në
gjendje fiziologjike largohen me anë të urinës.Në këtë fazë largimi i urinës është
skajshmërisht i zvogëluar.
• Faza e shërimit është faza në të cilën ndodh riparimi i indeve të veshkëve.Kjo fazë
mund të ndahet në 2 nënfaza :faza poliurike dhe e konvaleshencës.Në fillim kemi
një rritje të madhe të sasisë së larguar të urinës dhe zvogëlim të mbetjeve
metabolike.Mirëpo gjatë kësaj kohe nuk kemi një shërim të plotë të veshkëve sepse
shpesh ndodhë që të largohet sasi e madhe e ujit pa largimin e
uresë,kreatininës,kaliumit dhe mbetjeve tjera.Në stadin e ardhshëm kemi shërimin e
plotë të veshkëve,ku me rikthimin e funksionimit të veshkëve normalizohen
përqëndrimet e mbetjeve metabolike,largimin e edemave dhe normalizimin e
tensionit të gjakut.

11. Diagnostifikimi
• Identifikimi i njerëzve që janë të rrezikuar për insuficiencë akute renale,duke
përfshirë ata që kanë pasur më herët insuficiencë renale,sëmurët nga diabeti
si dhe të moshuarit (efekti i moshës mbi rezervën veshkore)
• Duhet t’i kushtohet vëmendje sasisë së urinës që largohet nga organizmi si
dhe osmolaritetit të urinës.Nga urina e marrë për analizë mund të vërtetohet
proteinuria,hemoglobinuria dhe qeliza të vdekura të epitelit tubularë të
grumbulluara në formë cilindrike (“kristale në urinë”).
• Analizat e gjakut për nivelin e uresë dhe kreatininës në gjak na informojnë se
sa është e aftë veshka t’i largojë mbetjet azotike nga gjaku.

12. Mjekimi
• Gjetja dhe eliminimi I shkaktarit (p.sh përmisimin e perfuzionit
renal,ndërprerjen e përdorimit të barërave nefrotoksik).
• Regjim higjieno-dietetik (marrjen e sasive adekuate të kalorive me qëllim që
mos të zbërthehen proteinat e trupit,sepse zbërthimi i proteinave e rrit
nevojën për eleminimin e mbetjeve azotike)
• Alimentacion parenteral
• Dializë, kur mbetjet azotike dhe baraspesha mes ujit dhe elektrolitëve nuk
mund të mbahet nën kontroll me metoda tjera.

13. Insuficienca kronike renale
Insuficienca kronike renale paraqet një humbje graduale dhe ireverzibile të
funksionit të veshkëve.
Etiologjia
Më shumë sëmundje mund të çojnë deri te paraqitja e insuficiencës
kronike,mirëpo si shkaktarë më të shpeshtë janë:
• diabeti
• hipertensioni
• glomerulonefriti
• sëmundja policistike e veshkëve.
DIABETI
44%
HIPERTENSIONI
29%
TË TJERA
18.4%
GLOMERULONEFRITI
SËMUNDJA POLICISTIKE

14. Pasqyra klinike
Simptomet e insuficiencës kronike renale paraqiten gradualisht dhe nuk mund të
vërehen deri sa sëmundja të jetë në stadet e fundit.Kjo vjen si pasojë e aftësisë
kompenzuese të veshkëve.
Stadet e zhvillimit të insuficiencës kronike renale
Insuficienca kronike renale zhvillohet në 4 stade:stadi i i zvogëlimit të rezervave
veshkore,stadi i insuficiencës renale (paraqitja e azotemisë),stadi i manifestimit
të insuficiencës renale dhe stadi përfundimtarë i insuficiencës renale.
Kohëve të fundit gjatë klasifikimit të stadeve të insuficiencës kemi 5 stade.Para
4 stadeve të lartëpërmendura kemi edhe stadin në të cilin GFR është normale
apo mbi normalen mirëpo veshkët janë të sëmura.
Stadi GFR (mL/min/1.73 m2)
I ≥90
II 60-89
III 30-59
IV 15-29
V <15

15. Manifestimet klinike
• Manifestimet klinike të insuficiencës kronike renale,e sidomos në 2 stadet e fundit kanë të bëjnë me :
• ndryshim në baraspeshën e elektrolitëve,ujit dhe atë acido-bazike;
• çrregullime të materieve minerale dhe çrregullimme në skelet;
• çrregullime në kuagulim dhe anemi;hipertension dhe ndryshime në funksionimin e sistemit kardiovaskular;
• çrregullime gastrointestinale;
• komplikime neurologjike;
• çrregullime të integritetit të lëkurës;
• çrregullime imunologjike
• uremia
Astereksia
“Thonjtë e Territ”

17. Diagnoza
• Pasqyra klinike dhe anamneza
• Analizat e gjakut
• Analizat e urinës
• Kontrolli me ultrazë
• Biopsia
Marrja e anamnezës Biopsia

18. Mjekimi
Mjekimi mund të jetë :
• konzervativ (kufizim në konsumimin e proteinave si dhe normalizimi i shtypjes së gjakut)
• dializës ose transplant (sidomos në 2 stadet e fundit)
Ekzistojnë dy lloje kryesore të dializës:
1. hemodializa
2. dializa peritoneale
1 2