Innovatieplatform(2010)nederland2020(www)bijlagen

Analyses en onderbouwing van
‘Nederland 2020: terug in de top 5’
Bijlage bij Nederland 2020: terug in de top 5

Analyses en
onderbouwing van
‘Nederland 2020:
terug in de top 5’
Bijlage bij ‘Nederland 2020:
terug in de top 5’

19 april 2010
Achtergronddocument
Innovatieplatform

www.innovatieplatform.nl
www.nederlanddenkgroot.nl

Analyses en onderbouwing ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ Inhoudsopgave 3

Inhoudsopgave

Analyses en onderbouwing
‘Nederland 2020: terug in de top 5’

| H1 Concurrentiekracht onder druk 4

| H2 en H3 Sterkten en knelpunten van Nederland 13

| H5 Onderbouwing impact maatregelen 46

Proces van totstandkoming economische agenda 53

Literatuurlijst 54

Colofon 60

H1 Concurrentiekracht onder druk | 4

H1 Concurrentiekracht
onder druk

Analyses en onderbouwing ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ H1 Concurrentiekracht onder druk 5

Concurrentiekracht onder druk: globalisering

De economische en politieke balans verschuift naar Azië
Biljoen US Dollar (2010), reële groei

Verenigde Staten Europa (EU-27) Azië

BBP Import BBP Import BBP Import

+3% p.a.
+2% p.a.
19,6 +5% p.a.
14,8 +5% p.a. 20,8
17,1 +4% p.a.
26,5
2,2 3,6 9,3 +9% p.a.
6,2 16,3
11,2
2010 2020 2010 2020
4,8
2010 2020 2010 2020

2010 2020 2010 2020

Bedreiging: werkgelegenheid en handel verplaatsen naar Azië
Kans: een internationaal knooppunt voor handel
Kans: investeringen en export naar Azië vergroten

Bron: Global Insight (2010). Economic Financial Data


Concurrentiekracht onder druk: concurrentiekrachtpositie onder druk

Nederland heeft als doelstelling bij de top vijf meest concurrerende
economieën te horen, maar staat op dit moment tiende Stijging t.o.v. 2001
Global Competitiveness Index (GCI) ’09 – ‘10 Daling t.o.v. 2001

Scorebord Categorieën waarin Nederland bij de beste 5 hoort
Global Competitiveness Index
1 Aantal internetgebruikers 4 Inschrijvingsratio’s secundair
1 Zwitserland Anti-monopolie beleid onderwijs
Beschikbaarheid van onderzoek-
2 VS 2 Inflatie (laag) en opleidingsfaciliteiten
3 Singapore
3 Kwaliteit haveninfrastructuur Intensiteit locale concurrentie
4 Zweden Aantal PCs 5 Invoer- en uitvoerrechten (laag)
Breedband internetgebruikers
5 Denemarken
6 Finland
7 Duitsland
Categorieën waarin Nederland het meest verschilt met de nummer 1
8 Japan Gewogen naar effect op totale score1
9 Canada Innovatie Onderwijs
10 Nederland Aantal patenten Onderwijsuitgaven
Overheidsinkopen van hightech Inschrijvingsratio hoger onderwijs
11 Hong Kong producten
Bedrijfsuitgaven aan RD Andere
12 Taiwan
Bescherming van investeerders
13 UK Arbeidsmarkt Rechten van leners en leningsverstrekkers
Rigiditeit van arbeidsmarkt 2
14 Noorwegen Link betaling en productiviteit
Australië Deelname van vrouwen
15
1 Het beste land evenaren in deze categorieën verkleint het totale scoreverschil met Zwitserland met meer dan 8%, en dan zouden we 1e zijn
2 Score van 0-100 – Combinatie van moeilijkheid om arbeidskrachten aan te nemen en te ontslaan en inflexibiliteit van werkuren

Bron: World Economic Forum (2009). GCI 2009-2010


Concurrentiekracht onder druk: concurrentiekrachtpositie onder druk
Grootste Score NL,
achterstand top max. 7
Top 5 GCI: gedetailleerde opbouw van de score Verschil met 1e
Global Competitiveness Index ’09 – ‘10
Instituten Last voor bedrijven om aan administratieve eisen van overheid te
Scorebord Opbouw van de score1
voldoen trekt score naar beneden
-0.5 5.7
Ranking Score
GCI GCI Infrastructuur Kwaliteit van algemene- en wegeninfrastructuur onder top 20,
’09-’10 ’09-’10 kwaliteit havens 3e plek
Fundamenten -0.9 5.7

1 Zwitserland 5.60 20% -0.3 5.7 Macro-economische 38e plaats door staatsschuld en interest rate spread
stabiliteit -1.4 5.2
2 VS 5.59
Gezondheid en basis- Beter dan Zwitserland, maar geen top tien plek in primair
3 Singapore 5.55 onderwijs
onderwijs -0.3 6.2
4 Zweden 5.51 Hoge inschrijvingsratio’s, maar kwaliteit onder top 10
Hoger onderwijs en
opleidingen -0.5 5.5
5 Denemarken 5.46
Efficiëntie van markten Goede intensiteit van lokale concurrentie en anti-monopolie
6 Finland 5.43 maatregelen, we verliezen dit voordeel door breedte en effect
-0.6 5.2 van taxatie
7 Duitsland 5.37
27e plaats door gebrek aan flexibiliteit en correlatie tussen loon
Arbeidsmarkt efficiëntie
en productiviteit
8 Japan 5.37 -1.1 4.8
50%
Efficiëntie verbete-
9 Canada 5.33 ringen -0.4 5.3 Ontwikkeling financiële Sterke bescherming van investeerders en goede toegang tot
kapitaal, maar laag vertrouwen in banken en financiële
markt -1.1 4.9 regelgeving
10 Nederland 5.32
Technologie Top positie in internetgebruik, maar lage score op technologie
11 Hong Kong 5.22 import door buitenlandse investeringen en technologie absorptie
–0.2 6.0 door bedrijven
12 Taiwan 5.20
Grootte van markt Top 20 in grootte van binnenlandse en buitenlandse markt is
concurrentievoordeel t.o.v. kleinere landen in top van ranking
13 UK 5.19 -1.8 5.1

Ontwikkeling bedrijven 6e plek, verbetering mogelijk door clusters te versterken en
14 Noorwegen 5.17 controle over internationale distributie en marketing door
30% -0.4 5.5 bedrijven te verhogen
Australië 5.15 Innovatie ontwikk-
15 eling Onder top 20 in overheidsbemiddeling in innovaties en
-0.5 5.2 Innovatie
beschikbaarheid van ingenieurs en wetenschappers
-1.0 4.8
1 Grootste weegfactoren voor scores per thema bij meest ontwikkelde landen

Bron: World Economic Forum (2009.) GCI 2009-2010


Concurrentiekracht onder druk: duurzaamheid

Duurzaamheid vraagt grote veranderingen, maar biedt ook kansen voor groei
en vermindert afhankelijkheid van geïmporteerde grond- en brandstoffen

Bedrijven en consumenten moeten ecologische voetafdruk verkleinen, Duurzaamheid biedt kansen voor groei in nieuwe technologieën
hierdoor komt winstgevendheid op de korte termijn onder druk en groene diensten

Verbruik groene energie Verbruik groene energie Grote economische potentie door nu in te zetten op 4 subsectoren:
Nederland, % van totaal Vergeleken met Europese Unie
20,0
Hoog Directe potentiële bijdrage in 2020 8-13 mrd

Nederland, 23e van de 27 Potentiële spillover effecten in 2020 20-35 mrd
2,4 2,8 2,9 3,4
EU landen

2005 06 07 08 2020 Bioketens Goede kennispositie
doel Laag Rotterdam is grootste brandstofhaven
Voortbouwen op de ontwikkeling van
Nederlands bedrijven moeten CO2 doelstellingen halen, deze extra kosten Nederland als gasrotonde
kunnen winstgevendheid gaan beïnvloeden
Nederlandse bedrijven kunnen een concurrentievoordeel behalen door nu
efficiënter met grondstoffen en energie om te leren gaan Offshore wind Goede kennispositie
Nederland heeft veel kust- en
havencapaciteit
Onze olie- en gasvoorraad raakt uitgeput en onze inkomsten hiervan Sterke positie in de maritieme en
lopen terug, Nederland wordt voor energievoorziening afhankelijker offshore industrie
van import
Solar PV Goede kennispositie
Jaarlijkse productie Nederland Aardgas verbruik vs productie Kansen voor Nederland in
% van jaarlijkse behoefte Miljard m3, bij gelijkblijvende vraag componenten en materialen en
integrale toepassingen
Olie 100
7.5 Verbruik
50 Nederland loopt voorop in
Productie Micro Warmtekracht
Aardgas 175.2 0 koppeling ontwikkeling Micro-WKK
2010 2020 2030 Sterke kennispositie
Bij verwachte daling in aardgas productie van ongeveer 3% per jaar en Dichtbevolkt en goede gas- en
gelijkblijvende vraag overstijgt verbruik productie in 2030 elektriciteitsnetwerken

Bron: Innovatieplatform (2010). Duurzame Energie, OECD Factbook (2009), CBS Statline (2010), World Energy Council (2010), World Energy
Outlook (2009), Ministerie van Economische Zaken (2010)


Concurrentiekracht onder druk: vergrijzing

Door vergrijzing moeten 20-65 jarigen gemiddeld meer gaan verdienen
Nederland, 2010-2040, miljoen mensen
2010 2040
2,5
milj. 4,5
milj.

10,1 9,2
milj. milj.

Op dit moment dragen 4 20-65 jarigen de kosten… terwijl in65-plusser…
Op dit moment dragen 4 20-65 jarigen de kostenvoor één 65-plusser,kosten worden gedragen door 2 20
voor één 2040 die terwijl in 2040 die kosten worden
gedragen door 2 20-65 jarigen
In 2008 werkten 2,8 miljoen 20-65 jarigen niet, een Wanneer participatie en werktijden constant blijven,
grote groep van de beroepsbevolking zit eigenlijk moet arbeidsproductiviteitsgroei komende jaren bijna
mee op de bank verdubbelen

Overzicht
Jaar 2010 2020 2030 2040
Aantal 20-64 jarigen (miljoen) 10,1 9,9 9,6 9,2
Aantal 65 plussers (miljoen) 2,5 3,4 4,1 4,5
Verhouding 4,0 2,9 2,3 2,1
Bron: CBS (2010) prognoses, Commissie Goudswaard (2009): Inspelen op vergrijzing, CBS Statline (2010)


Concurrentiekracht onder druk: financiële crisis Crisis
EU
De crisis heeft onze economie geraakt
Nederland
Bruto Binnenlands Product Bedreiging Staatsschuld Bedreiging Export Bedreiging
% jaar op jaar groei % BBP % jaar op jaar groei

10 15
De crisis Overheid heeft De crisis
heeft onze weinig bewegings- 75 heeft export
10
welvaarts- ruimte (o.a. door 70 EU-grens van ons
groei net 5 44 miljard steun en onze 5
zo hard aan banken). Te 65 belang-
geraakt als snel bezuinigen 60 rijkste 0
die van de kan herstel van handels-
EU landen 0 de economie 55 partners -5
beperken, te 50 geraakt
weinig bezuinigen -10
kan overheids- 45
-5 financiën op de -15
lange termijn onder
1990 1995 2000 2005 2009 druk zetten 1990 2000 2009 1990 1995 2000 2005 2009

Winstgevendheid van selectie Kans Werkzame mensen Kans CPB raming laat het begin van Kans
beursgenoteerde bedrijven1, % 2008 % verandering herstel zien, maar welvaartsgroei
is nog niet op het oude niveau

Nederlandse 40 In Nederland 1.5 BBP groei Herstelt naar 1,3% (was 1,9%
bedrijven is het aantal tussen 2000-2008)
komen sterk werkzame 1.0 Werk- Daalt van 6,5% in 2010 naar 5,3%
35
uit de crisis, mensen loosheid in 2015 (was 3,4% in 2007)
FR 0.5
maar minder
moeten 30 gedaald dan
NL 0 Koop- Stijgt met 0,3% per jaar (was 1,3%
nadenken in de EU, kracht tussen 2006-2010)
over UK mede door -0.5
25
manieren om US de flexibele
Begrotings Daalt van 6,3% in 2010 naar 2,9%
groei te schil van -1.0
20 SC -tekort in 2015
behouden mensen met
GE een tijdelijk -1.5
0 contract en Bezui- 29 milj. om vergrijzing te dragen
2005 06 07 08 2009 ZZP’ers 2007 2008 2009 nigingen en staatsschuld 60% BBP

1 Selectie beursgenoteerde bedrijven met marktwaarde boven EUR 50 miljoen, met geïnvesteerd kapitaal gewogen gemiddelde winstgevendheid
Bron: Global Insight (2010), Bloomberg Data Service (2010), CBS Statline (2010), CPB (2010). Economische Verkenning 2011-2015, Eurostat Statistics 2010


Concurrentiekracht onder druk: financiële crisis

Nederland heeft een relatief hoge schuld als percentage van Bruto
Binnenlands Product (BBP)
Totale schulden1

% van BBP Onze collectieve
480 469% schuldenlast is met 77
VK
procent punt gestegen en
450 JP 459%
behoort relatief (% BBP) tot
de hoogste van de wereld
420
Om de betekenis van
NL2 396%
390 schuld als % BBP beter te
SP 342% begrijpen moeten we per
360 sector naar leverage kijken
KO 331% (schuld/ eigen vermogen of
330 ZW 313% inkomen)
FR 308%
300
IT 298%
270 VS 290%
DUI 274%
240
CA 245%
210

180
2000 02 04 06 2008

1 Totaal van de som van de schulden van overheden, consumenten, bedrijven en financiële instellingen.
2 Voor Nederland zijn de totale liabilities van Special Purpose Vehicles (SPV’s) afgetrokken van het totaal. Deze bedroegen 333 miljard euro in 2008. Voor andere landen
zijn alleen de Asset Backed Securities (ABS) afgetrokken. Voor Nederland bedroegen de ABS 202 miljard euro in 2008 (dit zou neerkomen op een schuld van 418%
BBP). Het verschil van 132 miljard komt voor het grootste deel doordat in Nederland in verhouding tot andere landen veel SPV’s van buitenlandse bedrijven gevestigd zijn
die uitsluitend een juridische basis hebben in Nederland, exclusief correctie voor de internationale positie van Nederlandse banken (met correctie 350%)

Bron: McKinsey Global Institute (2010). Debt and Deleveraging, CBS Statline (2010), DNB (2010), ESF (2010)


Concurrentiekracht onder druk: gemeenschappelijke richting

Nederlanders missen vertrouwen dat het land de goede kant uitgaat: er is
behoefte aan één visie en duidelijke keuzes
Een visie is nodig om perspectief te bieden en
Nederland klaar te maken voor de toekomst

54 % van de Nederlanders vindt dat het de voor ogen hebben wat
“Het Kabinet moet eerst willen”
20
verkeerde kant op gaat met Nederland voor economie we na 20
Gaat Nederland in het algemeen de goede kant of – Agnes Jongerius
er 2009
de slechte kant op? FNV, Trouw. 5 novemb
Duidelijk de goede
3%
kant op
Iets meer de goede kant toekomst van
29% “ ... een he ldere visie op deontbreekt het in
dan de verkeerde kant op zo'n visie
Nederland. Aan zes zijn halfslachtig en bij ”
Iets meer de verkeerde
42% Nederland. Keu onvoldoende doorgepakt.
dt
kant op dan de goede weerstand wor
ientjes
Duidelijk de – Bernard W 2010
n.
12% Dagblad,2 ja
verkeerde kant op H et Financiële

Ik weet het niet 14%

jn op het
lledig gericht zi
“Het beleid moet vo aken van Nederland. We
dig m
toekomstbesten ls omzetten.”
se
moeten de wis
alkenende
– Jan Peter B dec. 2009
Elsevier,19

Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau (2007): Continu Onderzoek Burgerperspectieven

H2 en H3 Sterkten en knelpunten van Nederland 13

H2 en H3 Sterkten
en knelpunten van
Nederland

Analyses en onderbouwing ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ H2 en H3 Sterkten en knelpunten van Nederland 14

Sterkten en knelpunten: innovatie

Innovatie is de weg naar hogere productiviteit, maar innovatie is nog geen
gemeengoed, ondanks dat we een aantal innovatieve sectoren hebben
Sterktes Knelpunten
6 innovatieve sleutelgebieden zorgen voor 65% van RD uitgaven Nederland investeert minder in RD dan het OECD gemiddelde
en voor 40% van de Nederlandse export
Totale uitgaven RD
RD Uitgaven Export OECD Gem. KIA doel
% BBP, 2007
% van totaal Nederland, 2006 % van totaal Nederland, 2006
1 Zweden 3,6%
Creatieve High-tech
Pensioenen 2 Finland 3,5%
industrie
Verzekeringen 14.8 3 Japan
Water Flowers 3,4%
High-tech
3.5 Overig 48.4 14.8 food 17 Nederland 1,7%
3.5 30.0 2,3% 3,0%
Overig 35.0 1.0 1.1
14.9
7.5 Flowers Chemie Nederland is een Innovatie “volger”
5.9
30.0 food Water
Pensioenen Creatieve Nederland hoort volgens de European Innovation Scoreboard niet
Chemie Verzekeringen industrie bij de innovatieleiders (Zwitserland, Zweden en Finland), maar is
een innovatievolger en groeit gemiddeld trager dan andere
innovatievolgers
Sterke regionale ecosystemen ondersteunen sectoren We presteren met name onder EU-27 gemiddelde in innovatieve
output:innovatie binnen mkb en high-tech diensten en goederen
Regionale concentratie van sleutelgebieden export (respectievelijk 39% en 37% van export vs 48% en 49% EU)

Sleutelgebieden Sterk punt Ecosysteem Nederlandse bedrijven zijn minder vernieuwend dan Europese
concurrenten
Chemie Havencomplex Rotterdam, Organisatorische innovatie
Chemelot campus in Geleen % bedrijven die niet-technologische vernieuwing doorvoerden, 2006
Grote ondernemingen MKB
High Tech Hightech campus Eindhoven
1 Luxemburg 90% 1 Duitsland 68%
Flowers 2 Duitsland 89% 2 Luxemburg 60%
Food Valley Wageningen 3 Estland 86% 3 Oostenrijk 55%
Food
4 Portugal 81% 4 Frankrijk 54%
Creatieve Amsterdam en Eindhoven 15 Nederland 59% 14 Nederland 29%
industrie
1 EIM innovatie enquête
Bron: Scheepbouwer (2009): Voortgang Sleutelgebieden, Eurostat Statistics (2010), CBS Statline (2010), KIA (2010), CBS (2009). Het Nederlandse
ondernemingsklimaat in cijfers, Europese Commissie (2008). European Investment Survey



Nederlandse bedrijven zijn onvoldoende vernieuwend ten opzichte van
leidende Europese landen

Aantal innovatieve bedrijven in industrie Omzet aandeel uit technologische en nieuwe
producten in industrie
Percentage van bedrijven, 2006 Percentage van totale omzet, 2006

Duitsland 71 Duitsland 29

België 60 Finland 23

Frankrijk 59 Frankrijk 22

Ierland 58 Spanje 21

Nederland 43 Nederland 16

Marketing en/of organisatorische innovatie
RD investeringen van private sector in industrie
Percentage van toegevoegde waarde, 2006 Percentage van bedrijven, 2006

Zweden 12,0 Duitsland 69
Finland 9,5 Denemarken 47
Duitsland 7,7 Nederland 30
Nederland 6,1

Ierland 2,9

Bron: CBS (2009). Het Nederlandse ondernemingsklimaat in cijfers, Eurostat Statistics (2010)



Innovatie hotspots
Private RD-investeringen, uitgedrukt als %
van totale WBSO-aftrek

Amsterdam: software,
multimedia, financial
services, chemicals
Groningen: gas (2%)
(10%)

Twente: biomedical, ICT
Leiden: life sciences (4%) (5%)

Den Haag: ICT (5%)

Wageningen: food,
agriculture (4%)
Rotterdam - Delft:
chemials, food (8%)
Eindhoven: high-tech –
(15%) 1

Venlo: photocopying
(1%)

Limburg: chemical,
medical (4%)
1. Regio Eindhoven is ondervertegenwoordigd omdat RD Philips niet meegenomen is

Bron: AgentschapNL (2010). WBSO

Analyses en onderbouwing ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ H2 en H3 Sterkten en knelpunten van Nederland | 17

Sterkten en knelpunten: internationale positie

We laten kansen liggen om bedrijven naar Nederland te halen en te
exporteren naar Azië, ondanks onze aantrekkelijke ligging, infrastructuur
en traditioneel open cultuur
Sterktes Knelpunten
Nederland is aangesloten op internationale stromen: 42% van de export van onze “Ease of doing business” voor internationale
goederen is wederuitvoer bedrijven kan verbeteren
Export van goederen 2009
Wederuitvoer
% totaal, 2008 42% Indicatoren # NL
58% Met Toegevoegde Een bedrijf starten 70
Waarde Omgaan met bouwvergunningen 104
Werknemers aannemen 123
Toegang tot krediet 43
Werknemers hebben internationale oriëntering en goede taalvaardigheden
Beschermen van investeerders 109
2009
Belasting betalen 109
Handel binnen branches 33
De nationale cultuur staat open voor buitenlandse ideeën 1 Contractbescherming 13
Engelse taalvaardigheid 1 # NL Een bedrijf sluiten 30
Taalvaardigheid is voldoende voor bedrijven Totaal 10
3 30

Nederland is 16e economie ter wereld, maar wel het 7e export land ter wereld 7% van onze export is naar Azië, terwijl 82% naar
Europa gaat. Bovendien loopt onze groei achter

% totale export, 2008 CAGR 2000-08
BBP 1 VS 14,441 Export 1 VS 1,809
2 Japan 4,910 2 Duitsland 1,703
Miljard Oceanië Azië
3 China 4,327 3 Import wereld 12%
US China 1,575 Amerika
Dollar 4 Duitsland 3,673 4 Afrika
Japan 928 70 Export NL
2008 5 Frankrijk 2,867 3 7 6%
5 Frankrijk 766
6 VK 2,680 6 Import Azië 13%
VK 742
16 Nederland 7 Nederland 735 82 Export NL 7%
877
Europa naar Azië
Totaal wereld 60,918 19,847

Bron: IMF (2009). World Competitiveness Yearbook, World Trade Statistics (2009), CBS Statline (2010), World Bank (2010): Ease of Doing Business
Ranking



Onze export bestaat voor 47% uit goederen waar waarde aan wordt
toegevoegd en voor 19% uit diensten
Miljard EUR, 2008
Export Goederen: Wederuitvoer
% van totale export van Nederland % totale export per sector

Diverse gefabriceerde goederen 68%
Diensten Machines en vervoermaterieel 62%
CAGR 4,6% Goederen alleen
2002-’0 wederuitvoer Fabricaten 38%
8 19% CAGR 7,9% Chemische producten 36%
34% 2002-’0
8 Grondstoffen 31%
Dierlijke en plantaardige oliën 27%
Voeding en levende dieren 25%
Minerale brandstoffen 18%
47%
Goederen met
Dranken en tabak 13%
toegevoegde
waarde Overig 7%
CAGR 8,2% Totaal Wederuitvoer Goederen 154
2002-’0
42%
8 Totaal Uitvoer goederen 370
Totaal Nederland 457
Totale Uitvoer 457

Diensten: arbeid dat ten behoeve van mensen of bedrijven die in het buitenland Wederuitvoer in HongKong is 95%
gevestigd zijn wordt verricht Wederuitvoer in Singapore is 48%
Goederen alleen wederuitvoer: import waarbij eigendom verandert, maar weinig tot
geen waarde wordt toegevoegd. We verdienen aan de overslag en transport
Goederen met toegevoegde waarde: goederen die in Nederland geproduceerd
worden of waarbij in Nederland na import waarde toevoegende activiteiten
plaatsvinden

Bron: CBS Statline (2010)

Analyses en onderbouwing ‘Nederland 2020: terug in de top 5’ H2 en H3 Sterkten en knelpunten van Nederland | 19


Internationale bedrijven in Nederland (onder buitenlands eigenaarschap of
bestuur) zijn productiever dan nationale bedrijven
Buitenlandse onderneming FTE (2007, ‘000) Bedrijfsomzet ( , 2007, ‘000)

Landbouw en nijverheid 68 63,697

Handel, reparatie en horeca 54 43,784

Vervoer, opslag en communicatie 45 12,412

Zakelijke dienstverlening 53 6,268

Total buitenlandse onderneming 220 126,162
Buitenlandse
bedrijven
Buitenlandse international
leveren
procentueel 2
Landbouw en nijverheid 135 95,399 keer zoveel in
omzet als in
Handel, reparatie en horeca 70 63,256
banen: dus zijn
meer
Vervoer, opslag en communicatie 55 18,376
productief dan
56 nationale
Zakelijke dienstverlening 10,031
bedrijven
Total buitenlandse internationals 315 187,061

Totaal buitenlandse
Internationals 535 313 223
Total private sector Nederland 3 708 1 037 019
Deel onder eigenaarschap of 14.4% 30.2%
bestuur van buitenland

Bron: CBS Statline (2010)



Externe perspectieven op Nederland van bedrijven die hier geïnvesteerd
hebben tonen de aantrekkelijkheid van Nederland

LG Electronics:
Starbucks
In Nederland geïnvesteerd vanwege:
Hoge arbeidsproductiviteit van Nederland
In Nederland geïnvesteerd vanwege:
Snelle bouwmogelijkheden in de polders
Gunstige geografische ligging in Europa
Logistieke capaciteit
Productieve en goed opgeleide
Belastingklimaat voor corporate finance
beroepsbevolking
Engelse taalvaardigheden NL’ers
Voor zakenwereld gunstig politiek klimaat
Goede samenwerkingspartners

Huawei

Geïnvesteerd vanwege:
Eastman Chemical Grote aantal logistieke
dienstverleners
Vayam Technologies Gespecialiseerde
In Nederland geïnvesteerd vanwege: kennis
Politiek en economisch stabiel Geïnvesteerd vanwege: Goede kwaliteit van
klimaat Gunstig belastingklimaat leven
Gunstige geografische ligging voor Samenwerkingsmogelijkheden Gunstige kosten om
Europese klanten en en mogelijkheden om toe te hier te leven
toeleveranciers leveren aan andere bedrijven
Excellente taalbeheersing van Open en vrije economie
Engels ‘Can do’ mentaliteit van
Goede zakelijke omgeving werknemers

Bron: NFIA (2009). Foreign Investors good for employment in the Netherlands



Internationale open economie, Nederland kan voor Aziatische bedrijven
worden wat Singapore was voor Europese bedrijven: een landingplaats
Voorbeeld Singapore

Aanpak Uitwerking van de aanpak Resultaten van aanpak

Economic Development Board (EDB) Voorbeelden van initiatieven om
Singapore is bekend over de wereld
buitenlandse bedrijven naar Singapore
als concurrerende economie
te halen
Zeer hoog ambitie niveau Sterke focus op management 26.000 internationale bedrijven zijn
opleidingen, aangezien aangetrokken tot nu toe
Leden van het bestuur hebben goede leiderschapscapaciteit de sleutel tot
naam (niveau Fortune 500 CEOs) groei is 60% van de 7.000 buitenlandse MNCs
heeft regionale activiteiten in Singapore
Sterke sector/functie focus e.g., EDB’s investeringsafdeling neemt een
Biomedische sector, Chip productie, aandeel in geselecteerde projecten. 1/3 van de FT500 bedrijven met
RD en opleiding – toegewijde teams EDBI beheert een fonds $6mrd Aziatische hoofdkwartieren zijn
verdeeld over 280 projecten in gevestigd in Singapore
Grote marge bij het maken van Singapore en daarbuiten
beslissingen in het voordeel van Verkozen tot beste plaats in Azië voor
buitenlandse investeerders Additionele RD-related prikkels, e.g.: expats om te leven
– Dubbele reductie voor RD
20 buitenlandse kantoren, Duits/Frans uitgaven Verkozen tot 's werelds eenvoudigste
sprekende balies – Een extra jaar 'pionier status': plaats om zaken te doen, tot de meest
aanbieden van belastingontheffing kosten-competitieve plaats voor
Singapore Corporation Enterprise zorgt voor 5-15 jaar bedrijven, en tot derde meest
voor alle promotionele activiteiten Bedrijven met 'International HQ (IHQ) competitieve economie in 2009
award' worden beloond met
belastingvoordeel voor 5-20 jaar,
afhankelijk van hun steun aan
Singapore

Bron:Interviews, BDO magazine (2010), McKinsey Analyse (2010)



Om het tekort aan hoogopgeleide werknemers op te lossen zou Nederland
zich moeten focussen op het aantrekken van hoogopgeleide buitenlandse
werknemers (binnenlandse groei wordt behouden)
Nederland is een van de beste Europese landen in het behouden van talent… …maar we trekken niet het buitenlandse
toptalent aan
% of 1999/2000 afgestudeerden met een buitenlandse baan (5 jaar na het afstuderen) Aantal buitenlandse beta opgeleide werknemers
in Nederland

Oostenrijk Natuurwetenschappen Mbo
Technisch Hbo
Tsjechië
Overig Wo
Frankrijk
160
Italië 140
123
Nederland

Zwitserland

Verenigd koninkrijk 96 123
83
Europa
18 19 15
Spanje 22 25 22
1997 2002 2006
België

Estland

Finland 11% 12% 14%
Duitsland
XX % of totale technische
Noorwegen werknemers
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

BRON: ROA (2009), SCP: Enquête Beroepsbevolking 1996-2006



Recente winstgevendheid van grote beursgenoteerde Nederlandse
bedrijven is goed, met name in industrials en professionele diensten
Winstgevendheid1 van selectie beursgenoteerde bedrijven, percentage, 2008
Consument - Luxe artikelen3 Consument – Basisartikelen3 Energie
x Percentage van
geïnvesteerd 53%19% 2% 26% 12% 4% 5% 3% 14% 9% 18% 6% 0% 24% 58% 18% 17% 13%
kapitaal
51 55
42 41 42
32 34 36 37
27 26
15 16 16 17 17
9 8

Totale markt GE US NL FR UK SC SC GE UK US NL FR GE US NL UK SC FR

Gezondheidszorg / pharma Industrials prof. diensten IT
36
1% 6% 2% 4% 3% 4% 8% 37% 14% 11% 7% 10% 2% 1% 1% 4% 1% 4%
32 32
30
28 96 97 100
73 77
65
20 59
41 41 30 33 45
24 26 28 28
26 21

NL GE SC US FR UK GE SC FR US UK NL NL UK GE US FR SC
Materialen Telecom Nutsbedrijven
GE US2 SC FR UK NL
21% 6% 6% 9% 13% 26% 4% 6% 7% 5% 4% 6% 0% 17% 6% 15% 23% 9%

49 52
40 40
32 34
24 25 25 27 23
20 16
9 11 14 14

1 Met geïnvesteerd kapitaal gewogen gemiddelde SC US NL FR GE UK UK US GE NL SC FR NL US SC UK FR GE
2 Totaal US excl. nutsbedrijven (gereguleerd), excl. GE
3 Luxe artikelen bevat o.a. consumentenelektronica en drukkerijen; basisartikelen o.a. detailhandel en voedingsindustrie

Bron: Bloomberg Data Service (2010)


Sterkten en knelpunten: ondernemen

Er is weinig groei in en enthousiasme voor nieuw ondernemerschap in
Nederland terwijl grote Nederlandse bedrijven erg succesvol zijn
x Positie in vergelijkingsgroep
Sterktes Knelpunten VS + 11 EU landen
Nederlandse bedrijven presteren tot voor kort goed vergeleken met Aantal snelgroeiende bedrijven en opkomende ondernemers in
Amerikaanse en Europese concurrenten Nederland is klein
Winstgevendheid bedrijven1 Aantal opkomende ondernemers2 Snel groeiende bedrijven3
Percentage, 2008 Percentage, 2005-2010 % van beroepsbevolking, 2008 Percentage, 2003-2006
40
Nederland 36
NL VS 11 VS 23
VK 32 35
FR
Frankrijk 32 Ierland 8 Spanje 14
30 VK
Scandinavië 30
VS Finland 7 Denemarken 12
VS 28 25 SC
Duitsland 20 Spanje 7 UK 12
20 D
Industrials en voedingssector hebben 7 Nederland 5 11 Nederland 7
winstgevendheid verbeterd en klap in 0
IT en energiesector opgevangen
2005 06 07 08 09E2010E
Ondernemerschap neemt toe: durfkapitaal is bovengemiddeld Imago van ondernemerschap is slecht en Nederlanders willen geen
gestegen en ondernemerschap in hoger onderwijs trekt aan risico nemen
Venture capital Groei Houding t.o.v. ondernemerschap Barrières om te ondernemen
Percentage van BBP, 2008 ’02-’08% Van de studenten aan % geïnterviewden dat ondernemer- Percentage van geïnterviewden
hogescholen of schap verkiest boven werknemer zijn
UK 0,3 9,7 universiteiten die zich
Financieel
binnen hun opleiding VS 61 44
Zweden 0,3 10,6 risico
bezig houden met
'ondernemerschap', is 75 Ierland 56 Te veel
Finland 0,2 5,2 20
procent hier positief over regelgeving
België 0,1 17,8 Italië 55
en meer dan de helft wil Gebrek aan
20
5 Nederland 0,1 6,2 later zelf gaan UK 49 vaardigheden
ondernemen Gebrek aan
5,1 10 Nederland 35 20
EU-27 0.107 ideeën
1 Selectie beursgenoteerde bedrijven met marktwaarde boven EUR 50 miljoen, met geïnvesteerd kapitaal gewogen gemiddelde winstgevendheid
2 Het aantal personen dat bezig is een bedrijf te starten of dat een bedrijf bezit/leidt dat minder dan 3,5 jaar bestaat
3 Bedrijf die in een periode van 3 jaar minimaal 60% gegroeid zijn in werkgelegenheid (middelgrote ondernemingen: 50-1000 werknemers)

Bron: Bloomberg Data Service (2010), Europese Commissie (2009). Eurobarometer, CBS (2009). Nederlandse ondernemingsklimaat in cijfers, McKinsey en de
Publieke Zaak. 21minuten.nl 2005, Actieprogramma Onderwijs en Ondernemen (2010)


Sterkten en knelpunten: ondernemen

Financieel risico en te veel regels zijn belangrijkste belemmeringen voor
het starten van een bedrijf
Percentage

Overgrote meerderheid van de bevolking wil … en geeft daarvoor voorwaarden aan die passen
meer of weer werken … bij ondernemerschap

Gelijk blijven 18 17
Controle over eigen werktijden 34
Meer werken 82 83
Thuiswerken 34
Werkenden Huis-
vrouwen/-
mannen

De meerderheid denkt (nog) niet aan … en geeft daarvoor oorzaken die door
zelfstandig ondernemerschap … microfinanciering kunnen worden aangepakt

Ja (3 miljoen) Financieel risico 44
27
Te veel regels 20

Gebrek aan vaardigheden 20
73
Nee (8 miljoen) Gebrek aan ideeën 20

Bron:McKinsey en de Publieke Zaak (2005). 21minuten.nl

Innovatieplatform(2010)nederland2020(www)bijlagen

Innovatieplatform(2010)nederland2020(www)bijlagen

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Rob Blaauboer

More from Rob Blaauboer (20)

Innovatieplatform(2010)nederland2020(www)bijlagen