INFORMATIKA ETA ORDENADOREAREN AURKEZPENA

1. INFORMATIKA ETA
ORDENADOREA
Julen Manzano 1.Batx B

2. SARRERA
Informatika metodoak, teknikoak, prozesuak, biltegiratzeko helburuarekin, informazioa eta formato digitaleko datuak
prozesatzea eta transmititzen dituen zientzia da.
HASIERA
XX. Mendearen bigarren partetik aurrera informatika gero eta azkartasun gehiagorekin garatzen joan da, internetaren
eta mugikorraren agerpenarekin batera.

3. 1.HARDWAREA ETA SOFTWAREA
·HARDWAREA: Zati fisikoa. Ordenagailuko kanpoaldeko edo elementu fisikoak osatzen dituen
multzoa da, hau da, teklatua, pantaila, sagua,unitate zentrala, inprimagailua…

4. 1.HARDWAREA ETA SOFTWAREA
·SOFTTWAREA: Zati logikoa. Ordenagailuak dituen programen multzoa da, adibidez, testu
prozesadorak, kalkulu orriak, sistema eragileak...

5. 2. SARRERAGAILUAK
Sarreragailuak guk erabiltzen ditugun tresnak dira, ordenagailuarekin
konektatzeko eta ordenagailuak gure aginduak eta erabakiak betetzeko.

6. 2.1 SARRERAGAILUAK: TEKLATUA
Teklatuan letrak, zenbakiak, sinboloak eta zeinuak interpreta ditzakeen bulkada
elektrikoak bihurtzen ditu.

7. 2.2 SARRERAGAILUAK: SAGUA
Ordenagailuaren pantailan erakusle izeneko
geziaren bitartez adierazten da. Sagua
mugitzean, mugimendua seinale elektriko
bihurtzen da eta unitate zentralera bidaltzen
da kablearen bidez.

8. 2.3 AHOTSEZKO SARRERAGAILUA
Sarreragailu hau ahotsa grabatzeko eta soinu fitxategi batean gordetzeko
erabiltzen da.

9. 2.4 SARRERAGAILUA: ESKANERRA
Pper, diapositiba edo beste euskarri batean dagoen informazioa ordenagailuan
sartzeko.

10. 2.5 SARRERAGAILUA: WEB KAMARA
Irudiak grabatzeko, bideokonferentziak egiteko eta Internet bidezko
komunikazio baten solaskideen irudia ikusteko. (Skype).

11. 2.6 SARRERAGAILU OPTIKOAK
Ordenagailuan informazioa sartzeko aukera eskaintzen dute.

12. 3. IRTEERAGAILUAK
• Irteerako gailuek ordenagailuak prozesaturiko datuak hartzen dituzte eta
erabiltzaileak irakur ahal ditzan karakterrak bilakatzen ditu.

13. 3.1 IRTEERAGAILUA: PANTAILA
Irteeragailurik ezagunena da, hari esker nahi ditugun irudiak ikusi ahal ditugu.

14. 3.2 IRTEERAGAILUA: INPRIMAGAILUA
Ordenagailuarekin lortu ditugun informazioen edo irudien emaitzak paperera
pasatzea da bere eginkizuna.

15. 3.3 IRTEERAGAILUA: BOZGORAILUAK
Ordenagailuak sorturiko soinuak guk entzun ahal izatea da bere eginkizuna.

16. 4. SARRERA-IRTEERAGAILUAK
Sarrera-irteeragailuak ordenagailura informazioa sartzea bai ateratzean datza,
hau da, lehen asaldutako bi funtzioak aparatu bakar batean egitea.

17. 4.1 SARRERA-IRTEERAGAILUAK: UKIPEN PANTAILA
Ukimen edo ukipen-pantaila bere gainazaleko ukimenaren bitartez gailu bati
datu eta aginduen sarrera egitea ahalbidetzen duen pantaila da.

18. 4.2 SARRERA-IRTEERAGAILUAK: MODEMA
Modema dispostibo bat da, seinale digitalak analogikoetan (eta alderantziz)
bihurtzen dituenak, eta horrela, ordenagailuen arteko komunikazioa baimentzen
du linea telefoniko edo kabledomenaren zehar.

19. 4.2 SARRERA-IRTEERAGAILUAK: ROUTERRA
Konektibitatea sareko mailari edo hirugarren mailari OSI atalean
proportzionatzen duen dispositiboa da Routerra.

20. 5. BILTEGIGAILUAK
Memoria edo biltegigailua konputagailu baten barruan datuak aldi baterako
gordetzeko balio duen gailu edo bitartekoa da.

21. 5.1 BILTEGIGAILUAK: DISKO GOGORRAK
Disko gogorra ordenagailu baten informazio iraunkorra gordetzen duen gailua
da. Disko gogorrek datu kopurua handiak gordetzeko gaitasuna izaten dute eta
azkarrak dira datuak bilatu, ezabatu eta idazterakoan.

22. 5.2 BILTEGIGAILUAK: Bestelakoak
·DISKETEAK ·CD-ROM ETA DVD
·Memoria eramangarriak: USB memoria, flash memoria eta pendrive.

23. 6. Prozesatzeko Unitate Zentrala (PUZ)
Prozesatzeko unitate zentrala, edo, besterik gabe, prozesadorea, konputagailu digital baten osagaia
da eta konputagailuaren programetan dauden aginduak interpretatzen ditu eta datuak prozesatzen
ditu. PUZek funtsezko ezaugarria ematen diote konputagailu digitalari (programagarritasuna), eta
edozein garaitako konputagailuetan dauden beharrezko osagaietako bat dira.

24. 6.1 (PUZ): Mikroprozesadorea
Mikroprozesadorea (ordenagailuaren burmuina) osagai elektroniko edo txip bat
da eta ordenagailuak jasotzen duen informazioa prozesatzeaz arduratzen da.

25. 6.2 (PUZ): RAM eta ROM memoriak
·RAM memoria, lan sistema eragilearen ordenagailuen memoria bezala
erabiltzen da. Megabytetan eta gigabytetan neurtzen da.
·ROM memoria, iraunkorra da, ordenagailua itzaltzerakoan
bere informazioa galtzen ez baita.

26. 6.3 (PUZ): TXARTEL GRAFIKOA
Txartel grafikoa base plakako edo oinarrizko plakako zirrikituetako batean
konektatzen den barruko osagaia da. Bere helburu nagusia monitoreari azaldu
behar diren datuak zuzen bidaltzea da.

27. 6.4 (PUZ): SOINU TXARTELA
Soinu-txartela programa informatikoen bidez ordenagailu baten soinu sarrera
eta irteera kontrolatzea ahalbidetzen duen txartela da.

28. 7. ORDENAGAILUAREN ABIATZE PROZESUA
·Erabiltzaileak pizte-botoia sakatzen du.
·Aurrekoaren ondorioz, ROM memorian dagoen programatxo bat RAM memorian kopiatzen da. (BIOSean sartu)
·RAM memorian kopiatutako programen aginduak irakurri eta exekutatzen hasten da prozesadorea. Programa honen
aginduek edo instrukzioek ondokoa egiten dute:
Hardwarea (teklatua, sagua, monitorea, eta abar) ondo konektatua dagoela eta ondo funtzionatzen duela
agiaztatu. Esaterako, teklatua konektatuta ez baldin badago hori adierazten duen mezua ager daiteke
pantailan.
Disko gogorretik RAM memoriara beste programatxo bat kopiatu; programatxo honek ordenagailuan instalatuta
daukagun Sistema Eragilea abiatuko du (Microsoft Windows XP, Microsoft Windows Vista edo GNU/Linux).
Programatxo honek, Windows XP edo 7, Windows mahaigaina, eta horrekin batera, ataza--barra, “hasi” edo “Inicio”
botoia, ikonoak, eta abar erakutsiko ditu pantailan.
Hemen bukatzen da abaitze-prozesua. RAM memorian Sistema Erabilea (Windows XP, 7 edo GNU/Linux) dago
kargatuta erabiltzaileen aginduen zain (programak abiatu, eta abar)