ETAren terrorismoaren ondorioz Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoetako kide...Irekia - EJGV
Bilbo, 2022/01/21
Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek ETAren terrorismoaren ondorioz Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoetako kideek eta haien senideek jasandako injustiziari buruzko txostena aurkeztu du gaur, Deustuko Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuak egina.
Jose Ramón Intxaurbe, Gorka Urrutia eta Trinidad L. Vicente irakasleek egin dute lana, 2020aren hasieran Eusko Jaurlaritzak, garai hartako Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusia, Lehendakaritzaren mendekoa eta Jonan Fernández buru zuena, egindako eskaeraren ondoren.
Jazarpen indarkeria pairatutako zinegotziek jasan zuten bidegabekeriari buruz...Irekia - EJGV
2018. urtearen hasieran, Eusko Jaurlaritzaren Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiak Deustuko
Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuari enkargatu zion txosten bat egin zezan, zeinean azaldu eta aztertuko baitzuen Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrietako zinegotziak izan eta ETA banda terroristaren mehatxuak pairatu zituztenek jasan zuten bidegabekeria. Lan honen erreferentziako esparrua 2017-2020rako Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Plana da, 2017ko urrian onetsia; haren
jarduera-ardatzetako bat (I.a) iraganari eta indarkeriaren amaiera antolatuari dagokiona da. Ardatz horren 2. eta 3. ekimenek planteatzen dute iraganari eta haren argitzeari buruzko hausnarketa kritikoa egitea. Esparru horretan kokatuta dago pertsonen kolektibo jakin bati buruzko azterlana egitea: beren eskubide politikoez baliatzean mehatxuak eta derrigortzeak pairatu zituztenen kolektiboa
ETAren terrorismoaren ondorioz Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoetako kide...Irekia - EJGV
Bilbo, 2022/01/21
Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek ETAren terrorismoaren ondorioz Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoetako kideek eta haien senideek jasandako injustiziari buruzko txostena aurkeztu du gaur, Deustuko Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuak egina.
Jose Ramón Intxaurbe, Gorka Urrutia eta Trinidad L. Vicente irakasleek egin dute lana, 2020aren hasieran Eusko Jaurlaritzak, garai hartako Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusia, Lehendakaritzaren mendekoa eta Jonan Fernández buru zuena, egindako eskaeraren ondoren.
Jazarpen indarkeria pairatutako zinegotziek jasan zuten bidegabekeriari buruz...Irekia - EJGV
2018. urtearen hasieran, Eusko Jaurlaritzaren Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiak Deustuko
Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuari enkargatu zion txosten bat egin zezan, zeinean azaldu eta aztertuko baitzuen Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrietako zinegotziak izan eta ETA banda terroristaren mehatxuak pairatu zituztenek jasan zuten bidegabekeria. Lan honen erreferentziako esparrua 2017-2020rako Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Plana da, 2017ko urrian onetsia; haren
jarduera-ardatzetako bat (I.a) iraganari eta indarkeriaren amaiera antolatuari dagokiona da. Ardatz horren 2. eta 3. ekimenek planteatzen dute iraganari eta haren argitzeari buruzko hausnarketa kritikoa egitea. Esparru horretan kokatuta dago pertsonen kolektibo jakin bati buruzko azterlana egitea: beren eskubide politikoez baliatzean mehatxuak eta derrigortzeak pairatu zituztenen kolektiboa
El colectivo pide que no se discrimine a las víctimas en base a valoraciones políticas y
presenta un mapa de conculcaciones de derechos que resume la tarea pendiente en esta “nueva etapa”. 27 Octubre 2011 Deia
Aldaketak ez dira beti errazak, eta gizakia ohitura-izakia denez, nahiago izaten du jorratutako bideei jarraitu, egoera beste bat izanda ere.17 Uztaila 2011 Gara
Martxoaren 8an, berriz, Estrasburgoko Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (GEEA) Espainiako Erresuma kondenatu zuen (Beristain Ukar kasua), auzi-jartzailea 2002. urtean torturatu zutelako salaketak ez ikertzeagatik. 5 Maiatzaren 2011 Berria
Los cambios no siempre son fáciles, y la persona es un ser de costumbres que prefiere seguir caminos ya trillados, aunque las circunstancias sean diferentes. 25 Junio 2011. Noticias Gipuzkoa
El documento critica la impugnación de la coalición Bildu y la detención y encarcelación de dos personas de Zarautz por enaltecimiento del terrorismo. También expresa preocupación por las señales de resistencia de ETA a confirmar el cese definitivo de la violencia y por la posibilidad de que los tribunales invaliden las listas electorales de Bildu, violando derechos fundamentales. Finalmente, hace un llamado a superar la confrontación violenta y reconstruir una relación normalizada entre los grupos políticos libre de la violencia.
Debemos evitar a toda costa que la inercia o la negligencia saboteen un escenario de respeto a los derechos humanos. Seguimos esperando descubrir y socializar la verdad de los crímenes de Estado, de ETA, torturas y amenazas. 29 Junio 2011 Noticias Alava
El documento resume las actividades de la izquierda abertzale tras el anuncio del cese definitivo de ETA. La izquierda abertzale se reunió con el lehendakari y otras fuerzas políticas, y exigió su legalización. También publicó un comunicado pidiendo al Gobierno español y al PSOE que aprovechen los días hasta las elecciones para avanzar en la normalización política. Por otro lado, la asociación Argituz presentó un mapa de víctimas del conflicto que recoge casi 1.000 personas afectadas y
Ardura eta ekimena hartuz bakarrik lortuko dugu, garbi utzita norberaren sinesmenak, jarraibide ofizialik eza edo arduragabekeria ez direla inolaz ere aitzakia gizarteak zilegi duen nahi hori ukatzeko: alegia, gizartea osatzen duten pertsona guztiek giza-eskubide guztiak edukitzea. 10 Uztaila 2011 Berria
El tema es de máxima gravedad y el «tirón de orejas» al Estado español es de una intensidad inusitada. No es para menos: la falta de investigación no sólo es desidia. Cuando sucede de forma reiterada es un mecanismo activo y consciente de impunidad. 6 Mayo 2011 Gara
Un mapa provisional sobre las víctimas de “motivación política”, elaborado por la asociación pro derechos humanos Argituz, detalla que, entre los años 1968 y 2011, ETA se cobró la vida de 829 personas. 27 Octubre 2011 Público
Aldaketak ez dira beti errazak, eta gizakia ohitura-izaki denez, nahiago izaten du jorratutako bideei jarraitu, egoera beste bat izanda ere. 10 Uztaila 2011 Berria
El artículo 11 de la Declaración Universal de los Derechos Humanos estipula con toda claridad que toda persona acusada de delito tiene derecho a que se presuma su
inocencia mientras no se pruebe su culpabilidad, 1 Abril 2011 El Correo
Hace poco una de las personas señaladas en la prensa como implicado en la operación ‘Galgo’ apareció ahorcado en su domicilio. 13 Marzo 2011 Diario Vasco
Duela gutxi irakurri dugu «Galgo» operazioan-prentsaren arabera-inplikatutako lagun bat etxean urkatuta agertu zela. «Zerbait egingo zuen» pentsa liteke. 19 Otsaila 2011 Berria
Otro caso reciente ha ocurrido en Tierra Estella. M. Ángeles Germán, vecina de Urbiola, desapareció en agosto pasado y sucadáver fue hallado en enero en una acequia cerca de su casa. 19 Febrero 2011 Deia
Tras unos intensos preparativos para estructurar y dotar de contenido a sus bases de
trabajo desde 2009 y realizada su puesta de largo en el Parlamento Vasco esta pasada
primavera, la asociación Argituz viene afanándose en la cimentación y consolidación de una cultura Derechos Humanos en el ámbito vasco. Haritu 37
El colectivo pide que no se discrimine a las víctimas en base a valoraciones políticas y
presenta un mapa de conculcaciones de derechos que resume la tarea pendiente en esta “nueva etapa”. 27 Octubre 2011 Deia
Aldaketak ez dira beti errazak, eta gizakia ohitura-izakia denez, nahiago izaten du jorratutako bideei jarraitu, egoera beste bat izanda ere.17 Uztaila 2011 Gara
Martxoaren 8an, berriz, Estrasburgoko Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (GEEA) Espainiako Erresuma kondenatu zuen (Beristain Ukar kasua), auzi-jartzailea 2002. urtean torturatu zutelako salaketak ez ikertzeagatik. 5 Maiatzaren 2011 Berria
Los cambios no siempre son fáciles, y la persona es un ser de costumbres que prefiere seguir caminos ya trillados, aunque las circunstancias sean diferentes. 25 Junio 2011. Noticias Gipuzkoa
El documento critica la impugnación de la coalición Bildu y la detención y encarcelación de dos personas de Zarautz por enaltecimiento del terrorismo. También expresa preocupación por las señales de resistencia de ETA a confirmar el cese definitivo de la violencia y por la posibilidad de que los tribunales invaliden las listas electorales de Bildu, violando derechos fundamentales. Finalmente, hace un llamado a superar la confrontación violenta y reconstruir una relación normalizada entre los grupos políticos libre de la violencia.
Debemos evitar a toda costa que la inercia o la negligencia saboteen un escenario de respeto a los derechos humanos. Seguimos esperando descubrir y socializar la verdad de los crímenes de Estado, de ETA, torturas y amenazas. 29 Junio 2011 Noticias Alava
El documento resume las actividades de la izquierda abertzale tras el anuncio del cese definitivo de ETA. La izquierda abertzale se reunió con el lehendakari y otras fuerzas políticas, y exigió su legalización. También publicó un comunicado pidiendo al Gobierno español y al PSOE que aprovechen los días hasta las elecciones para avanzar en la normalización política. Por otro lado, la asociación Argituz presentó un mapa de víctimas del conflicto que recoge casi 1.000 personas afectadas y
Ardura eta ekimena hartuz bakarrik lortuko dugu, garbi utzita norberaren sinesmenak, jarraibide ofizialik eza edo arduragabekeria ez direla inolaz ere aitzakia gizarteak zilegi duen nahi hori ukatzeko: alegia, gizartea osatzen duten pertsona guztiek giza-eskubide guztiak edukitzea. 10 Uztaila 2011 Berria
El tema es de máxima gravedad y el «tirón de orejas» al Estado español es de una intensidad inusitada. No es para menos: la falta de investigación no sólo es desidia. Cuando sucede de forma reiterada es un mecanismo activo y consciente de impunidad. 6 Mayo 2011 Gara
Un mapa provisional sobre las víctimas de “motivación política”, elaborado por la asociación pro derechos humanos Argituz, detalla que, entre los años 1968 y 2011, ETA se cobró la vida de 829 personas. 27 Octubre 2011 Público
Aldaketak ez dira beti errazak, eta gizakia ohitura-izaki denez, nahiago izaten du jorratutako bideei jarraitu, egoera beste bat izanda ere. 10 Uztaila 2011 Berria
El artículo 11 de la Declaración Universal de los Derechos Humanos estipula con toda claridad que toda persona acusada de delito tiene derecho a que se presuma su
inocencia mientras no se pruebe su culpabilidad, 1 Abril 2011 El Correo
Hace poco una de las personas señaladas en la prensa como implicado en la operación ‘Galgo’ apareció ahorcado en su domicilio. 13 Marzo 2011 Diario Vasco
Duela gutxi irakurri dugu «Galgo» operazioan-prentsaren arabera-inplikatutako lagun bat etxean urkatuta agertu zela. «Zerbait egingo zuen» pentsa liteke. 19 Otsaila 2011 Berria
Otro caso reciente ha ocurrido en Tierra Estella. M. Ángeles Germán, vecina de Urbiola, desapareció en agosto pasado y sucadáver fue hallado en enero en una acequia cerca de su casa. 19 Febrero 2011 Deia
Tras unos intensos preparativos para estructurar y dotar de contenido a sus bases de
trabajo desde 2009 y realizada su puesta de largo en el Parlamento Vasco esta pasada
primavera, la asociación Argituz viene afanándose en la cimentación y consolidación de una cultura Derechos Humanos en el ámbito vasco. Haritu 37
Jose Miguel Etxeberria Alvarez Naparraren desagerpenari buruzko txostena. 198...Irekia - EJGV
Txosten hau Euskal Herriko Unibertsitateko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen Katedrari eskatu zion egiteko Eusko Jaurlaritzaren Giza Eskubideen, Bizikidetzaren eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiak, bi erakunde horiek sinatuta duten lankidetza-hitzarmenaren esparruan. EAEn motibazio politikoko indarkeria-egoeran izandako giza eskubideen urraketen kasu enblematikoei buruzko ikerketa-ildoa gauzatzeko eskatu ere
1973ko martxoaren 24an desagertutako hiru gazte coruñarrei buruzko txostenaIrekia - EJGV
EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen Katedra
Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiaren enkarguz egina. Lehendakaritza. Eusko Jaurlaritza
Pertur kasuari buruzko txosterna: gaiaren egungo egoeraIrekia - EJGV
Txosten hau Eusko Jaurlaritzako Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusiak eskatu zion 2016ko
irailean UPV/EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen Katedrari. Urte bereko ekainean, bi erakunde
horiek lankidetza-hitzarmen bat sinatua zuten Katedra sortu, garatu eta sostengatzeko, eta hitzarmen horretan
jardueren programa bat zehaztu zen, zeinean jaso baitzen ikerketa-ildo bat egotea Euskadin motibazio politikoko testuinguruan gertatutako giza eskubideen urraketako kasu enblematikoei buruz
[EU] http://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/38740
[ES] http://www.irekia.euskadi.eus/es/news/38740
Euskadin gertatutako tortura-kasuak ikertzeko proiektua (1960-2013)Irekia - EJGV
Jardueraren memoria/laburpena. Francisco Etxeberria, Carlos Martín Beristain, Laura Pego. Kriminologiaren Euskal Institutua / Instituto Vasco de Criminología. 2016ko ekainaren 27a. Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusiaren
enkarguz egina
Euskal Autonomia Erkidegoan, 1960tik 1978ra bitartean, motibazio politikoko indarkeria-egoeran izandako giza eskubideen urraketen ondorioz sufrimendu bidegabeak jasan zituzten biktimak aitortzeko eta biktima horiei ordainak emateko dekretua. Urtarrilla 2013 Argituz
Este documento resume las conculcaciones de derechos humanos ocurridas en Legazpi entre 1956 y 2021, recogiendo datos e historias a través de entrevistas a víctimas y testigos. Se documentan casos de asesinatos, heridos, secuestros, torturas, amenazas, extorsiones y otros sufrimientos cometidos por ETA, grupos parapoliciales y fuerzas de seguridad. El objetivo es construir una memoria compartida que ayude a sanar las heridas del pasado y mejorar la convivencia, reconociendo que la viol
La memoria colectiva de un pueblo es uno de los mayores tesoros que se puede proteger. Para enfrentar el futuro de forma positiva, es fundamental no olvidar el pasado pero sin quedar atrapado en él, sino para aprender de experiencias dolorosas sin repetir los mismos errores. Gestionar el pasado de forma constructiva es clave para transmitir nuevos valores a las generaciones venideras.
Errenterian 1956tik 2012ra bitarte izan diren giza eskubideen urraketei eta indarkeria-ekintzei buruzko txostena. Argituz. Giza eskubideen aldeko elkartea
Elgoibarren 1956tik 2016ra bitarte izan diren giza eskubideen urraketei eta indarkeria-ekintzei buruzko txostena. Argituz. Giza eskubideen aldeko elkartea
LASARTE-ORIAN, 1956TIK 2016RA BITARTE IZAN DIREN GIZA ESKUBIDEEN URRAKETEI ETA INDARKERIA-EKINTZEI BURUZKO TXOSTENA. Argituz. Giza eskubideen aldeko elkartea
Este informe tiene como objetivo general abordar las violaciones de derechos humanos y otros hechos de violencia de motivación política ocurridos en Errenteria entre 1956 y 2012, con el fin de reconstruir la memoria de lo sucedido de manera respetuosa e integral. Se busca analizar los casos más destacados para evitar que se repitan vulneraciones similares y favorecer la convivencia. El concepto de "violencia de motivación política" se utiliza para definir una tipología de víctimas, sin justificar vulneraciones.
HACIA UNA MEMORIA COMPARTIDA. INFORME SOBRE VIOLACIONES DE DERECHOS HUMANOS Y HECHOS. VIOLENTOS ACAECIDOS EN LASARTE Y LASARTE-ORIA DE 1956 A 2016. ARGITUZ ASOCIACIÓN PRO DERECHOS HUMANOS.
Declaración y reparación de las víctimas de sufrimientos injustos como consecuencia de la vulneración de sus derechos humanos, producida entre los años 1960 y 1978 en el contexto de la violencia de motivación política vivida en la Comunidad Autónoma del País Vasco. Enero 2013 Argituz
Este documento analiza la situación de las políticas públicas de víctimas de la violencia de motivación política en el País Vasco. Señala que todavía queda trabajo por hacer para reconocer a todas las víctimas e investigar casos de violaciones de derechos humanos cometidos por agentes del estado y grupos de extrema derecha. Recomienda extender el reconocimiento a otras víctimas además de las de ETA y completar el mapa de víctimas para tener en cuenta su realidad de forma global e inclusiva.
Arabako Lurralde Historikoan, gizonezko bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako indarkeriaren biktima diren ehunka emakumek zenbait ibilbideri ekiten diote urtero, jazarpenak atzean uzteko. Horietako emakume ugari udalerri txikietan bizi dira, eta horrek oztopo gehiago ekar ditzake indarkeria baztertzeko eta laguntza sarearen baliabideak
eskuratzeko. 2012 Argituz
More from ARGITUZ Asociación Pro Derechos Humanos (20)
Beharrak, oztopoak eta jardunbide egokiak genero-indarkeriatik irteteko ibilb...
Indarkeria politikoaren urraketen mapa aurkeztu du Argituz elkarteak
1. Harian›
4 berria 2011kourriaren27a,osteguna
ETArenjardunarmatuarenamaieraDBiktimak
EdurneBegiristain Gasteiz
1968tik aurrera indarkeria politi-
koarenondoriozizandakogizaes-
kubideen urraketen mapa osatu
du Argituz giza eskubideen alde-
ko elkarteak. Euskal gatazkaren
ondorioz gertatu diren indarke-
riaekintzak,gizaeskubideenbor-
txaketak eta askatasunaren aur-
kako erasoak oinarri dituen datu
bilketaegindu,gatazkareneragi-
nez sortutako askotariko oinaze-
ak kontuan hartuta. Datu bilketa
ez da oraindik amaitu, «etenga-
bea» da, eta horregatik mapa
«osatugabea» dela adierazi dute
Bertha Gaztelumendi eta Andres
Krakenberger Argituz elkarteko
kideek. Hori horrela, elkartearen
lanak aurrera egin ahala giza es-
kubideen urraketen kopurua «al-
datuz» joango dela nabarmendu
dute.
Euskal gatazkaren ondorioz
hildako eta zauritutako pertso-
nen kopurua zehaztu du Argituz-
ek txostenean. Hiru ataletan ba-
natu du ikerketa: batetik, ETAk
etabesteerakundebatzuekhilda-
ko eta zauritutakoak jaso ditu;
bestetik, kontrolik gabeko talde-
ek,taldefaxistek,GALek,BVEek
eta beste talde parapolizialek era-
gindakoak,etabestetaldebatean
Poliziaren indarkeriaren bikti-
menkopuruabildudu.
Hala, elkarteak gaur egun arte
jasotako datuen arabera, ETAk
829 pertsona hil ditu, eta 2.600 in-
guru zauritu. Talde horren ba-
rruan sartu ditu ETAren adar
desberdinek—ETA (m), ETA
(pm),ETAVIIetaETAVIII—,Ko-
mando Autonomo Antikapitalis-
tak eta Iraultza erakunde arma-
tuak eragindako biktimak. Bes-
talde, elkarteak esan du 72 direla
talde faxistek, GAL, BVE eta bes-
telako talde parapolizial etakon-
trol gabeen esku bizia galdu dute-
nak.Taldehorienesku zaurituta-
koak, berriz, 330 inguru direla
jaso du txostenean. Segurtasun
indarrek,berriz,gutxienez94per-
tsona hil dituzte, eta beste 29 ka-
sutanikerketasakonagoakbehar
direla dio elkarteak. Poliziaren
esku zauritutako pertsonak gu-
txienez 629 izan dira, elkarteak
dioenez.
Zifren zurrunbiloa
Edonolaere,Argituz-ekberetxos-
tenean bildutako datuak ez dira
euskal gatazkak eragindako su-
frimenduaren inguruan dauden
bakarrak. Poliziaren indarkeria-
ren eta gerra zikinen biktimen zi-
frei erreparatuta, adibidez, alde
handia dago Argituz elkarteak
eta Euskal Memoria fundazioak
emandakoen artean. Izan ere,
Euskal Memoria Fundazioak iaz
kaleratutako Gernikako seme-
alabakliburuan jasotzen duenez,
azken 50 urteetan 474 euskal he-
rritarrek galdu dute bizia esta-
tuenerrepresioarenondorioz,eta
horietatik herenak inguru era-
kunde armatuetako kide ziren.
Argituz-ekemandakodatuenara-
bera, ostera, 165 pertsona inguru
dira estatu indarkeriaren ondo-
riozhildakoakazken43urteotan.
Giza eskubideen aldeko elkar-
teak landu duen mapan badira
zenbait hutsune, gainera. Elkar-
teakzenbatugabeutziditu,beste-
akbeste,torturakasuaketaespe-
txe politikak eragindako bikti-
mak. Torturatuen kasuan, iturri
askotatik lortutako datuak kon-
trajarriak direla dio, eta horrega-
tikezduelakopuruzehatzikazal-
du.«Egiazkoikerketabateginbe-
har da lehenbailehen atal horre-
takodokumentazioamodufroga-
garrianosatzeko».
Torturatuenzifrazehatzaema-
tea zaila bada ere, Euskal Memo-
riak bere liburuan dio 11.000 tor-
tura kasu salatu direla azken 50
urteetan eta guztira hamabi eus-
kalherritarhildirelatorturenon-
dorioz.Presoensakabanaketapo-
litikaren eraginez, berriz, hama-
lausenideetalagunekgaldudute
bizia errepideetan, 25 preso hil
dira espetxeetan, eta zortzik bere
buruaz beste egin dute, fundazio-
akemandakodatuenarabera.
Indarkeriapolitikoarenurraketen
mapaaurkeztuduArgituzelkarteak
ETAk,talde faxistek,GALek eta Poliziak
eragindako biktimen kopuruak bildu ditu
giza eskubideen aldeko elkarteak
Datu bilketa etengabea dela dio elkarteak,
eta horregatik «osatugabea» dela oraindik
Andres Krakenberger eta Bertha Gaztelumendi,atzo,Argituz elkarteak osatutako indarkeria politikoaren urraketen maparen aurkezpenean.RAULBOGAJO/ARGAZKIPRESS
EuskoLegebiltzarrekobiktimenlan
taldeanagerraldiaeginduArgituz-ek
DMotibaziopolitikoakeragindakobiktimenegoeraaztertze-
ko,EuskoLegebiltzarreanmartxandagoenlantaldeanage-
rraldiaeginzutenatzoArgituzelkartekokideek.Bertan,indarkeria
politikoakeragindakogizaeskubideenurraketeninguruanlandu-
takotxostenarenberriemanzuten.Haiekinbatera,ValentindeFo-
rondaInstitutukoJoseAntonioPerezkideakerepartehartuzuen.
Ikerlarihorreklantaldeanazpimarratuzuenez,beharrezkoadaar-
gitzeazergertatudenindarkeriapolitikoarenalorreanazkenurte-
otan.ValentindeForondaInstitutuakfrankismoarenazkenurteak
etatrantsiziokohasierakoakikertuditu,tartean,Gasteizkomar-
txoaren3kogertaeraketataldekontrolgabeekegindakoerasoak.
Perezekadierazizuenez,«azterketasakonetainpartzialgehiago»
behardirajustiziaegiteko.
2. ‹Harian
2011kourriaren27a,osteguna berria 5
ETArenjardunarmatuarenamaieraDBiktimak
Haatik,Argituzelkartekokide-
ek azaldu dute egileen inguruko
«desadostasunagatik», ikertu
gabe egoteagatik edo informazio
gabeziagatik falta direla datu
ugari. Giza eskubideen bortxake-
tei buruzko lana «erabat osatua»
egon dadin, elkartekoek esan
dute beharrezkoa dutela jardun-
bidea,autoretzaetaerahorretako
alorrak «zehaztasun eta inpar-
tzialtasunez» konpontzeko argi-
bideetaegiaztatzehandiagoa.
Indarkeria politikoaren ondo-
rioz izandako bestelako eskubi-
deen urraketei dagokienez, aten-
tatu eta ekintza armatuen eta
kale erasoen kopurua bildu du
Argituz-ek txostenean. Baltasar
Garzon epaileak Batasunaren
aurkako sumarioan kaleratuta-
ko autoaren datuak oinarri har-
tuta, elkarteak dio 2002ra bitarte-
an 3.300 «atentatu eta ekintza
armatu» baino gehiago izan zire-
la eta 1991tik 2002ra 3.700tik gora
kale eraso. Erakunde armatuek
79 lagun bahitu dituztela, 2.000
pertsona inguru bizkartzainekin
ibili direla eta ondasunen aurka-
ko 639 atentatu edo mehatxu
ekintza burutu direla ere jaso
dute mapan.
Horrez gain, elkartearentzat
«premiazkoa» da indarkeria poli-
tikoaren ondorioz oraindik desa-
gertuak jarraitzen duten sei per-
tsona non dauden argitzea. Desa-
gertutako pertsonak hauek
direla dio: Jose Humberto Fouz
Escobedo,JorgeJuanGarciaCar-
neiro, Fernando Quiroga Veiga,
Eduardo Moreno Bergaretxe,
Jose Miguel Etxeberria Alvarez
etaJeanLouisLarre.
Justizia,egiaetaaitortza
Argituz elkarteak osatu duen in-
darkeria politikoaren urraketen
mapak «justizia» ezartzeko tres-
na izan nahi duela azaldu du Kra-
kenbergek aurkezpenean. Eta
justizia horrek bi ardatzetan oi-
narrituta egon behar duela esan
du: biktima guztiei aitortza eta
erreparazioa ematea giza eskubi-
deen urraketen egilea kontuan
izan gabe, eta biktimei ezarri be-
harreko neurriaknazioartekozu-
zenbideanoinarritutaegotea.
ETAk indarkeria uzteko har-
tutako erabakia «urrats positi-
boa» dela uste dute elkartekoek,
etorkizunari begira eskubideen
egoera hobetuko duelako. Indar-
keriaren amaierarekin batera
«garai latz baten amaiera» etorri
dela diote elkartekoek, baina au-
rretik geratzen den lana «zaila»
izango dela uste dute. Elkarteak
hilabeteak daramatza eskubide
urraketekin zerikusia duten ka-
suak aztertzen, eta lan horrekin
jarraituko du aurrerantzean ere.
Azaldu dutenez, orain arte zigor-
turikizanezdirengertaerakargi-
tu, eta «aitortza, justizia eta egia»
eskubideak errespetatzea lortu
beharradagohemendikaurrera.
G Eskubideenurraketenmapa(osatugabea)
EPEA (1960an DRILek egindako atentatuarean salbuespenarekin)
ITURRIA: ARGITUZ
Guztira.
Emakumeak.
Gizonak.
Hildakoak.
Bahitzaileek aske utziak.
Polizia indarrek askatuak.
Zangoetan tiroak zituztela askatuak.
Auto gidariak.
Bahitutakoak
79
2
77
18
40
6
15
80
Atentatuak eta ekintza armatuak.
Kale indarkeriako ekintzak.
Mehatxatutakoak.
Beste datu batzuk
3.391
3.761
2.000
ETAk eta beste erakunde batzuek
829
hildakoak zaurituak
2.600
‘Kontrolikgabekoak’,taldefaxistek,GALek,
BVEk eta beste talde parapolizialek
72(76)
hildakoak zaurituak
324(339)
Poliziak
93(122)
hildakoak zaurituak
629(666)
1. 2. 3.
Emakumeak.
Gizonak.
29 urtetik beherakoak.
18 urtetik berakoak.
Militarrak eta poliziak.
Zibilak.
Bereizi gabeko atentatuak, nahasketak,
errakuntzak edo bestelakoak.
Hildakoak
56
773
242
22
486
343
151
16
10
20
24
4
42
10
22
3
Egileen arabera
ETA.
ETApm.
ETAm.
ETA (VIII. Biltzarra).
Komando Autonomo Antikapitalistak.
Iraultza.
Iparretarrak.
DRIL.
Hoz y Martillo (Zaragoza).
Autodefentsa piketeak.
Mendeku.
Itsasondoko gaztea.
Ikerketa gehiago behar dute.
25
17
721
1
31
1
2
1
1
1
2
2
+24
Arrasto fisiko eta psikikoekin.
Atentatuaren aldez aurreko helburu izan
gabeko zibilak.
Haurrak.
Zauritutakoak
1.300
1.352
86
Ikerketa gehiago behar dute.
Emakumeak.
Gizonak.
29 urtetik beherakoak.
18 urtetik beherakoak.
Poliziaren zaintzapean.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Poliziaren kontroletan edo antzekoetan.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Nahasketa, errakuntza, gehiegikeria
edo beste dela medio.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Zerbitzuz kanpoko poliziekin
izandako liskarretan.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Manifestazio eta mobilizazioetan.
Emakumeak.
Gizonak.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Heriotza zigorra ezarrita.
Hildakoak
+29
10
83
41
12
9
+11
19
+10
16
+5
16
+1
30
4
26
+2
2
Ikerketa gehiago behar dute.
Emakumeak.
Gizonak.
Bahituak eta hilak.
Oraindik desagertuak.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Desagertuak baina hilotz aurkituak.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Emakume bortxatuak eta hilak
aldarrikapen politikoarekin.
Atentatu eta erasoetan.
9 hilabeteko haurdunaldia zuena.
ETAko kide.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Mobilizazioetan.
Hildakoak
+4
11
61
2
2
+1
2
+1
2
61
1
20
+2
3
Ikerketa gehiago behar dutenak.
29 urtetik beherakoak.
18 urtetik beherakoak.
10 urtetik beherakoak.
Poliziaren kontroletan.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Nahasketa, errakuntza, gehiegikeria
edo beste dela medio.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Zerbitzuz kanpoko poliziekin izandako
liskarretan.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Manifestazio eta mobilizazioetan.
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Zauritutakoak
+29
80
39
8
47
+7
47
+23
20
+1
515
+6
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Emakumeak.
Gizonak.
Atentatuetan (jipoien, bonben
eraginez…).
Ikerketa gehiago behar dutenak.
Emakume bortxatuak aldarrikapen
politikoekin (oraindik zenbatu gabeko
hainbat kasu gehiago).
Zauritutakoak
+15
82
199
255
+15
55
Bahitutakoak (inguru bakartietan edo
autoetan galdekatuak,mehatxatuak eta
torturatuak kasurik gehienetan).
Emakumeak.
Gizonak.
Bahitutakoak
55
9
46
Ondasunen aurkako atentatuak eta
mehatxuzko ekintzak.
Egileen inguruko desadostasunagatik,
ikertu gabe egoteagatik eta informazio
faltarengatik, oro har argibide eta
egiaztatze gehiago behar dutenak.
Beste datu batzuk
639
24
1968 2011
15 urtetik beherakoak.
Ekintzaileek pertsonaz
nahastutakoak.
Bertatik pasatzen ari eta bonba-auto
baten leherketak harrapatutakoak.
Atentatuarenhelburutzataldezaurretik
aukeratuak izan zirenekin bizi edo
lagundu zuten senitartekoak.
Beste pertsona bati bidalitako
bonba-gutun bat lehertutakoak.
Lehergailuaren eztandak saltoki
edo leku publiko batean zeudelarik
harrapatutakoak.
Lehergailuak lanpostuan hildakoak.
Sukaldari, mekanikari, ile apaintzaile,
argiketari, garabi edo auto gidari lan
egiten zuten zibilak ziren edo ibilgailu
ofizialen gidari soldadutza egiten ari
zirenak.
‘Egon behar ez zuten tokietan’
zeuden.
Tortura
Zifrak oso ezberdinak dira iturrien
arabera. Egiazko ikerketa bat egin behar
da lehenbailehen atal honetako
dokumentazioa modu frogagarrian
osatzeko.
Eskubideen urraketak eta
jasanezinezko tratua espetxeetan
Zenbatu gabea oraindik (sakabanatzea
gehitu behar zaio honi).
Beste datu batzuk