Dokumentazio gabeziak «zigorgabetasun egoera bat» ekar dezakeela ohartarazi du elkarteak. 1 Azaroa 2011 Berria

1. JokinSagarzazu Donostia
Indarkeria politikoak eragindako
«biktima guztien» informazioa
biltzeko baliabideak eskatu ditu
Argituz giza eskubideen aldeko
elkarteak. Argituz-en arabera,
nabarmena da alor horretan da-
goen «dokumentazio falta», eta
ohartarazi du «zigorgabetasun
egoera bat sortzeko arriskua»
ekar dezakeela gabezia horrek.
Besteak beste, biktimen harreta-
rako bulego edo leihatila bat sor-
tzeaproposatudu,motibaziopoli-
tikoko biktimak aurkitu eta eu-
ren eskubideak aitortuak izateko
dituztenaukerezinformatzeko.
Argituz-en arabera, instituzio-
en eginbeharra izan behar du
Euskal Herrian jazotako giza es-
kubideen urraketa guztiak
«modu berean» aitortuak izateko
politikak garatzea. «Biktima guz-
tiek dute egia, justizia eta ordain-
tzarako eskubidea, eta ezin da ez-
berdintasunik egin biktimak edo
egileak izan dezakeen orientazio
politiko edo beste mota batzueta-
ko arrazoiengatik», dio Nazio Ba-
tuen 60/174 ebazpenari erreferen-
tziaeginez.
Eusko Legebiltzarreko Bikti-
men Batzorde Txostengilearen
aurrean agerraldia egin zuen Ar-
gituz-ek joan den asteazkenean,
eta1968tikaurreraindarkeriapo-
litikoarenondoriozizandakogiza
eskubideen urraketei buruz egin
duentxostenaaurkeztuzuenhan.
Ikerketa horren arabera, euskal
gatazkaren ondorioz 994 hildako
egon dira eta 3.553 zauritu. ETAk
829 hildako eta 2.600 zauritu era-
ginditueladio,Poliziak93hildako
eta629zauritu,etataldeparapoli-
zialek72hildakoeta324zauritu.
Txostenaren aurkezpena egite-
ko orduan, baina, Andres Kra-
kenberger eta Bertha Gaztelu-
mendi Argituz elkarteko kideek
nabarmendu zuten zifra horiek
hurbilpen bat baino ez direla, eta
datu bilketa «etengabea» eta
«osatugabea» dela, bereziki Poli-
ziak eta talde parapolizialek era-
gindakobiktimenkasuan.
Hori hala, eta antzeman dituz-
ten hutsuneak betetzeko asmoz,
elkarteko kideek zenbait gomen-
dio helarazi zizkieten biktimen
batzordeko kideei, eta atzo eman
zituen ezagutzera, komunikabi-
deei igorritako txosten batean.
«Printzipio eta gidalerro hauek
izan behar dute egoera honen au-
rrean administrazio publikoen
ekimenak bideratzeko iparra,
eta, aldi berean, orain egin beha-
rreko dekretu eta arautegien
gida»,dioArgituz-ek.
Gardentasunaetakontrola
Leheniketabehin,elkarteakuste
duaipatutakogabeziariaurreegi-
teko biktimen esku baliabideak
jarri behar dituztela instituzioek.
«Zehazki, aipatutako dekretu eta
arautegiek, informazioa biltzeko
mekanismo bat jarri behar dute
abian, leihatila baten antzekoa,
bizirik dauden biktimak edo eu-
ren familia kideak gertatutakoen
berriemanahalizateko».
Argituz-enarabera,osogarran-
tzitsua litzateke biktimekin au-
rrez aurreko harremana izatea,
«ez bakarrik bigarren mailako
iturrietatik jasotako informazioa
osatzeko asmoarekin, lehenengo
pertsonanbizidutenpertsonaho-
riek bilatu eta euren eskubideak
aitortuak izateko dituzten auke-
rez informatzeko xedearekin bai-
zik».
Jasotakoinformaziohori,hala-
ber, beste iturri batzuetako infor-
mazioekin osatu eta erkatu be-
harko litzatekeela uste du Argi-
tuz-ek.«Eginbeharhorienardura
duenadministraziopublikoakor-
ganismo publikoetatik at diren
artxiboak aztertu beharko ditu
ikertutako biktimen informazioa
osatzeko,kasugehienetaneskasa
izangobaita».
Argituz-ek ohartarazi duenez,
informazio nahikoa ez izatearen
edota gertakarien inguruko do-
kumentazio ofiziala «ukatzea-
ren» ondorioz, «zigorgabetasun
egoera bat sortzeko arriskua»
egon daiteke. «Kontuan hartu be-
har da motibazio politikoko bikti-
magehienekEstatuarenpartetik
egon beharko lukeen erantzuki-
zunarenfaltasumatuizandutela,
eta ondorioz, horrelako prozesu
bat martxan jarri nahi bada,
orain arte egon ez den gardenta-
sunez beteriko onarpena egiteko
bideakaztertubeharkodira».
Hori hala, elkarteak nabar-
mendu du dokumentazio faltari
aurre egiteko baliabideak eta ar-
durak zehaztu behar dituztela
instituzioek. Adibidez, uste du ez
litzatekeela egokia izango Herri-
zaingo Sailak ikertzea polizia tal-
deekin lotura duten kasuak. Al-
diz, biktimak prozesuan parte
hartzearenaldeazalduda.«Politi-
kahonenjarraipenetaebaluazio-
rako sistema bat jarri behar da
martxan, gaur egun arte izan di-
ren arazoei aurre egiteko asmoz.
Sistema honek biktimen parte
hartzea eta kontsulta barneratu
beharditu».
Eraberean,elkarteakezkatuta
azaldu da torturen kasuan dago-
en «hutsunearekin». Uste du alor
horretan egiazko ikerketa bat
egin behar dela «lehenbailehen».
«Torturakasueiaurreegitekoau-
rreikuspenik ezari dagokionez,
beharrezkoa da torturak edo tra-
tu txarrak salatu dituzten atxilo-
tutako pertsonen ebaluazio lega-
la, medikoa eta psikologikoa az-
tertzeko prozedura ezartzea,
Istanbuleko Protokoloan oinarri-
tua eta Espainiak berretsi eta si-
natutako Nazioarteko Zuzenbi-
deanesanbezala».
Biktimeninformazioa
biltzekobaliabideak
eskatudituArgituz-ek
Dokumentazio
gabeziak
«zigorgabetasun egoera
bat» ekar dezakeela
ohartarazi du elkarteak
Krakenberger eta Gaztelumendi,asteazkenean eginiko agerraldian.R.B./ARP
ETArenjardunarmatuarenamaieraD
Euskal Herria‹Harian
2011koazaroaren1a,asteartea berria 9