2. ilkiN VƏRƏM KOMPLEKSİ VƏRƏMİN AĞCİYƏR
TOXUMASINDA İLTİHABİ DƏYİŞİKLİK VƏ
LİMFA DÜYÜNLƏRİNİN ZƏDƏLƏNMƏSİ İLƏ
XARAKTERİZƏ OLUNAN KLİNİK FORMASIDIR.
3. İlkin vərəm kompleksi 3
komponentdən təşkil olunur:
İlkin vərəm ocağı. Buna ilkin vərəm
affekti, yaxud lokal spesifik ocaq
da deyilir.
Limfangit (yaxud kazeoz
limfangit).
Limfadenit (yaxud kazeoz
limfadenit).
4.
5.
6. İLKIN VƏRƏM OCAĞI ADƏTƏN VƏRƏM
MIKOBAKTERIYALARININ TOXUMA ILƏ ILK
KONTAKTI NAHIYƏSINDƏ FORMALAŞIR.
BELƏLIKLƏ, DƏ AEROGEN YOLLA YOLUXMA
ZAMANI ƏN ÇOX SAĞ AĞ CIYƏRIN DAHA
YAXŞI AERASIYA OLUNAN, YƏNI SUBPLEVRAL
III, VIII, IX VƏ X SEQMENTLƏRINDƏ YERLƏŞIR.
7. LIMFANGIT ILKIN VƏRƏM OCAĞINDAN TOXUMA
MAYESINI AĞ CIYƏR QAPISINDAKI LIMFA
DÜYÜNLƏRINƏ APARAN LIMFA DAMARLARINDA
BAŞ VERIR. İLKIN VƏRƏM OCAĞINDAKI VƏRƏM
ÇÖPLƏRI QISA MÜDDƏTDƏ HƏMIN LIMFA
DAMARLARINA DA KEÇIR. LIMFA DAMARLARINDA
LIMFOSTAZ, DAMARƏTRAFI SAHƏLƏRDƏ KƏSKIN
ÖDEM, LIMFA DAMARL BOYUNCA LIMFO-
HISTIOSITAR INFILTRASIYA, ÇOXLU SAYDA VƏRƏM
QRANULOMALARI INKIŞAF EDIR. BELƏLIKLƏ, LIMFA
DAMARLARININ VƏRƏM MƏNŞƏLI ILTIHABI –
KAZEOZ LIMFANGIT BAŞ VERIR.
8. LIMFADENIT. ÇOX QISA MÜDDƏTDƏ VƏRƏM
PROSESI LIMFANGITƏ MƏRUZ QALMIŞ LIMFA
DAMARLARINDAN AĞ CIYƏR QAPISINDAKI ILK RAST
GƏLINƏN LIMFA DÜYÜNLƏRINƏ -
BRONXOPULMONAL, BRONXIAL VƏ BIFURKASION
LIMFA DÜYÜNLƏRI DƏ KEÇIR. BU LIMFA
DÜYÜNLƏRI KƏSKIN ŞƏKILDƏ BÖYÜYÜR VƏ
NEKROZLAŞIRLAR. BELƏLIKLƏ, VƏRƏM PROSESINƏ
REGIONAR LIMFA DÜYÜNLƏRI DƏ CƏLB OLUNUR
VƏ ILKIN VƏRƏM KOMPLEKSININ ÜÇÜNCÜ
KOMPONENTI OLAN SPESIFIK VƏRƏM LIMFADENITI
(KAZEOZ LIMFADENIT) BAŞ VERIR. ONU DA QEYD
ETMƏK LAZIMDIR KI, LIMFA DÜYÜNLƏRINDƏ
VƏRƏM PROSESI YALNIZ ILKIN VƏRƏM ZAMANI
INKIŞAF EDIR.
9. ILKIN VƏRƏM KOMPLEKSININ 4 INKIŞAF
MƏRHƏLƏSI VAR
1, PNEVMONIK
2, SORULMA
3,BƏRKIMƏ
4,KALSIFIKASIYA
10. PNEVMONIK
1, ağciyər toxumasında 2-4 sm, oval və ya qeyri-
düzgün formada,müxtəlif intensivlikdə fokus
2, fokusdan ağciyər kökünə doğru uzanan xətt
şəklində limfangit
3, ağciyər kökündə infiltrasiyalaşaraq böyümüş limfa
düyünü
15. BƏRKİMƏ
FOKUSUN YERİNDƏ 1 SM DİAMETRLİ
KƏSKİN İNTEVSİVLİKDƏ OCAQ QALIR.
OCAQ VƏ KÖK ARASINDA XƏTT ŞƏKİLLİ
LİMFANGİT GÖRÜNÜR.
16. KALSİNASİYA
BU MƏRHƏLƏDƏ OCAQ DAHA DA
KİÇİLİR, BƏRKİYİR, İNTENSİVLİYİ ARTIR
VƏ DAHA DƏQİQ KONTURLU OLUR.
OCAĞA KALSİUM DUZLARI ÇÖKÜR.
BU OCAQ QON OCAĞI ADLANIR.
17.
18. İLKİN VƏRƏM KOMPLEKSİNİN KLİNİK ŞƏKLİ
POLİMORFDUR VƏ KOMPLEKSDƏ GEDƏN
PATOMORFOLOJİ DƏYİŞİKLİKLƏRDƏN,
MAKROORQANİZMİN VƏRƏMƏLEYHİNƏ
İMMUNİTETİNDƏN ASILIDIR. XƏSTƏLİYİ DAHA AĞIR
3 YAŞDAN KİÇİKLƏR KEÇİRİR. İLKİN VƏRƏM
KOMPLEKSİ KƏSKİN, YARIMKƏSKİN, AZ SİMPTOMLU
VƏ SİMPTOMSUZ KEÇƏ BİLƏR.
19. KƏSKİN FORMADA YÜKSƏK HƏRARƏT, AĞIR İNTOKSİKASİYA, İŞTAHANIN KƏSKİN
AZALMASI, QURU VƏ YA YAŞ ÖSKÜRƏK, YÜNGÜL TƏNGNƏFƏSLİK ƏLAMƏTLƏRİ
MÜŞAHİDƏ OLUNUR. PROSES KƏSKİN QEYRİ SPESİFİK PNEVMONİYA SƏKLİNDƏ
OLUR.
YARIMKƏSKİN GEDİŞ TƏDRİCƏN, BİR NEÇƏ HƏFTƏ ƏRZİNDƏ İNKİŞAF EDƏ BİLƏR,
HƏRARƏT FEBRİL VƏ YA SUBFEBRİL OLUR.
HƏRARƏTİN FEBRİL RƏQƏMLƏRƏ QƏDƏR QALMASI ZAMANI USAQ ÖZUNU
QƏNAƏTBƏXŞ HİSS EDƏ BİLƏR Kİ, BU DA SPESİFİK PROSES ÜÇÜN XARAKTERİKDİR.
AZ SİMPTOMLU GEDİŞDƏ İSƏ PROSES ƏSASƏN ÜMUMİ İNTOKSİKASİYA
SİMPTOMLARI İLƏ KEÇİR.
20. OBYEKTİV MÜAYİNƏDƏ DƏRİNİN SOLĞUN OLMASI,
DƏRİ TURQORUNUN ZƏİFLƏMƏSİ,PERİFERİK LİMFA
DÜYÜNLƏRİNİN BÖYÜMƏSİ, TAXİKARDİYA, AT-NİN
AŞAĞI DÜŞMƏSİ, QARACİYƏRİN BÖYÜMƏSİ
AŞKARLANIR. PERKUSSİYADA ZƏDƏLƏNMİŞ
HİSSƏDƏ KÜTLƏŞMİŞ PERKUTOR SƏSƏ HİSS
OLUNUR. AUSKULTASİYADA SƏRT VƏ YA BRONXİAL
TƏNƏFFÜS EŞİDİLİR. ƏGƏR PROSESƏ BRONXLAR
QOŞULARSA ZƏİFLƏMİŞ TƏNƏFFÜS EŞİDİLİR.
