1. ILANG TUNTUNIN SA PAGBAYBAY SA WIKANG FILIPINO Inihandani Arnold R. Lapuz

2. MgasalitanghiramsaEspanyolnanagsisimulasae Pinananatiliange sasimulangmgasalitanghiramsaEspanyol at hindiitopinapalitanngi. Halimbawa: estilo (estilo)- hindiistilo estudyante (estudiante)- hindiestudyante eskandalo (escandalo)- hindiiskandalo espiritu (espiritu)- hindiispiritu estadistika (estadistica)- hindiistadistika

3. Mgasalitangpinananatiliango Pinananatiliango samgasalitanghiramsaEspanyol at hindiitopinapalitanngu. Halimbawa: politika (politica)- hindipulitika opisina (oficina)- hindiupisina kombinasyon (combinacion)- hindikumbinasyon kompetisyon (competicion)- hindikumpetisyon kompleto (completo)- kumpleto

4. Ang pang-abaynakay Angkay ay pang-abay at hindipanlapi. Sa gayon, hindiginagamitanggitlingparaidugtongangsalitasakay. Halimbawa: kaysigla (sahalipnakay-sigla) kaybagal (sahalipnakay-bagal) kaygaling (sahalipnakay-galing) kay init (sahalipnakay-init)

5. Pangmaramihanganyongmgasalitanghiram Sa pagsulatngpangmaramihanganyongsalitanghiram, gamitinangmgakasamaangbatayanganyo o pang-isahanganyongsalita. Halimbawa: mga painting- hindiangmga paintings mga computer- hindiangmga computers mgacellphone- hindiangmgacellphones

6. Pangmaramihanganyongmgasalitanghiram Maaaririnangmgasumusunod: ang paintings angcellphones ang computers

7. Mgasalitangkolektibo Angmgasalitangnasaanyongkolektibo ay hindimaaaringpangunahanngpamilang. Kung gagamitngpamilang, angbatayanganyongsalitaangdapatgamitin. Halimbawa: mgalalaki- tatlonglalaki- kalalakihan hinditatlongkalalakihan o mgakalalakihan mgapulis- tatlongpulis- kapulisan hinditatlongkapulisano mgakapulisan

8. Paggamitngdin at rin; dawat raw Ang pang-abaynadin at daway nagigingrinat raw, kapagsumusunodsasalitangnagtatapossapatinig o malapatinig o glide (w o y). Halimbawa: hiwaga raw (sahalipnahiwagadaw) berderin (sahalipnaberde din) kaakbay raw (sahalipnakaakbaydaw) ikawrin (sahalipnaikaw din)

9. Kapagangnauunangsalita ay nagtatapossapantigna–ri, -ra, -raw, o –ray, angdin o daway hindinagbabagongbigkas at baybay. Halimbawa: maaari din (sahalipnamaaaririn) pari din (sahalipnaparirin) sari-sari din (sahalipnasari-sari rin) paradaw (sahalipnapara raw) arawdaw (sahalipnaaraw raw) karay-karaydaw (sahalipnakaray-karay raw)

10. Pagbigayngmgabilangmulaisahanggangsiyam Binabaybaynangbuoangbilangmulaisahanggangsiyam. Ginagamitang numeral kapag 10 pataas. Halimbawa: May dalawangestudyantenanagdalang 11 bandilamulasaapatnakontinente.

11. Pagbaybayngbilangsaunahanngpangungusap Binabaybaynangbuoangbilangkapagnasaunahanngpangungusap. Halimbawa: Dalawampu’twalongtitikangbumubuosaalpabetong Filipino ayonsa1987 Alpabeto at PatnubaysaIspelingngWikang Filipino.

12. Paggamitngkuwitsaisangserye Sa paglalahadngserye, gumagamitngkuwitbagoangat o o. Halimbawa: Maglalaban-labansakampeonatong UAAP ang UP, Ateneo, at FEU. Tinanongakongakingnobyo kung saMehiko, Tsina, o Greece kamimagbabakasyonsasusunodnabuwan.

13. Mgasalitangsumusunodsasalitangnagtatapossapatinig o malapatinig Nagigingr din angd kapagangnaunangsalita ay nagtatapossapatinig o malapatinig (w at y). Halimbawa: bumabaroon (sahalipnabumabadoon) mababawrito (sahalipnamababawdito)

14. Referens:Gabaysa Editing saWikang Filipino (tuonsapagbaybay) (2005) ng UP SentrongWikang Filipino