Een positieve visie op het burgerschap

1. HOOGSTE TIJD VOORHOOGSTE TIJD VOOR
EEN DEMOCRATISCHEEEN DEMOCRATISCHE
GRONDWETGRONDWET
Een positieve visie op hetEen positieve visie op het
burgerschap.burgerschap.

2. DE ESSENTIE VANDE ESSENTIE VAN
DEMOCRATIE.DEMOCRATIE.
 VolkssoevereiniteitVolkssoevereiniteit: de opperste macht: de opperste macht
berust bij het volk als geheel.berust bij het volk als geheel.
 GelijkheidsbeginselGelijkheidsbeginsel: Iedere stem weegt: Iedere stem weegt
even zwaar.even zwaar.

3. WAARTOE EEN GRONDWET?WAARTOE EEN GRONDWET?
 Fundament democratische rechtsstaatFundament democratische rechtsstaat
 Legt grondrechten burgers vast.Legt grondrechten burgers vast.
 Bevat regels staatsinrichting.Bevat regels staatsinrichting.
 Kader waarbinnen het land bestuurdKader waarbinnen het land bestuurd
dient te worden.dient te worden.

4. PARLEMENTAIREPARLEMENTAIRE
DEMOCRATIE.DEMOCRATIE.
 Volkswil komt indirect tot uitdrukking viaVolkswil komt indirect tot uitdrukking via
vertegenwoordigers in het parlement.vertegenwoordigers in het parlement.
 Parlement dient representatief te zijn voorParlement dient representatief te zijn voor
de volkswil.de volkswil.

5. WAT IS ER MIS MET DEWAT IS ER MIS MET DE
HUIDIGE GRONDWET?HUIDIGE GRONDWET?
 Gaat niet uit van de volkssoevereiniteit.Gaat niet uit van de volkssoevereiniteit.
 Burgers onmondig.Burgers onmondig.
 Draagt de last van het verleden.Draagt de last van het verleden.

6. ONMONDIGE BURGERSONMONDIGE BURGERS
 Mogen eens in de vier jaar stemmen.Mogen eens in de vier jaar stemmen.
 Mogen zich verder nergens meeMogen zich verder nergens mee
bemoeien.bemoeien.
 Zelfs niet bij belangrijke beslissingen dieZelfs niet bij belangrijke beslissingen die
de constitutie, de gesteldheid van het land,de constitutie, de gesteldheid van het land,
raken.raken.

7. BEHANDELING GEMEENTENBEHANDELING GEMEENTEN
DOOR HET RIJKDOOR HET RIJK
 Samenvoeging gemeenten.Samenvoeging gemeenten.
 Overheveling rijkstaken naarOverheveling rijkstaken naar
gemeenten.gemeenten.
 Constitutionele veranderingenConstitutionele veranderingen

8. IMMIGRATIEIMMIGRATIE
OP GROTE SCHAAL.OP GROTE SCHAAL.
 Is nooit een themaIs nooit een thema
geweest bij verkiezingen.geweest bij verkiezingen.
 Heeft constitutie van hetHeeft constitutie van het
land drastisch veranderd.land drastisch veranderd.

9. TOTSTANDKOMING EUTOTSTANDKOMING EU
 Euro ingevoerd zonder de burger teEuro ingevoerd zonder de burger te
raadplegen.raadplegen.
 EU tot stand gekomen zonder de burgerEU tot stand gekomen zonder de burger
er bij te betrekken.er bij te betrekken.
 EU heeft de constitutie van het landEU heeft de constitutie van het land
drastisch veranderd.drastisch veranderd.

10. DE EU GRONDWETDE EU GRONDWET
 Verworpen in referendum.Verworpen in referendum.
 Cosmetische veranderingen.Cosmetische veranderingen.
 Verdrag van LissabonVerdrag van Lissabon
goedgekeurd door parlement.goedgekeurd door parlement.
 Parlement niet representatief.Parlement niet representatief.

11.  Onverschillige burgers; niet meerOnverschillige burgers; niet meer
gegeïnteresseerd in politiek; stemmen niet.ïnteresseerd in politiek; stemmen niet.
 Machteloze en gefrustreerde burgers;Machteloze en gefrustreerde burgers;
stemmen op “protest” partijen.stemmen op “protest” partijen.
 Stemgedrag steeds minder voorspelbaar.Stemgedrag steeds minder voorspelbaar.
 Land steeds moeilijker te regeren.Land steeds moeilijker te regeren.
ZO KAN HET NIET DOORGAANZO KAN HET NIET DOORGAAN

12. WIJ HEBBEN TOCHWIJ HEBBEN TOCH
GEKOZEN VOOR DITGEKOZEN VOOR DIT
STELSEL??STELSEL??
 NEE, daar hebben wij niet voor gekozen.NEE, daar hebben wij niet voor gekozen.
 Er is ons nooit iets gevraagd. Het stelsel isEr is ons nooit iets gevraagd. Het stelsel is
ons van bovenaf opgelegd.ons van bovenaf opgelegd.

13. HUIDIGE STELSEL IS ONSHUIDIGE STELSEL IS ONS
VAN BOVEN AF OPGELEGDVAN BOVEN AF OPGELEGD
 Alle voorlopers van de NL Grondwet zijnAlle voorlopers van de NL Grondwet zijn
niet democratisch tot stand gekomen.niet democratisch tot stand gekomen.
 Alle wijzigingen na 1848 zijn eveneensAlle wijzigingen na 1848 zijn eveneens
niet democratisch tot stand gekomen.niet democratisch tot stand gekomen.

14. 1814 GRONDWET VOOR DE1814 GRONDWET VOOR DE
VEREENIGDE NEDERLANDEN.VEREENIGDE NEDERLANDEN.
 Einde Franse tijd.Einde Franse tijd.
 Willem I zelfbenoemd soeverein vorst.Willem I zelfbenoemd soeverein vorst.
 Had alle macht.Had alle macht.
 ““Grote Vergadering van Notabelen”.Grote Vergadering van Notabelen”.
 Geen verkiezingen; geen referendum.Geen verkiezingen; geen referendum.

15. 1815 GRONDWET VOOR HET1815 GRONDWET VOOR HET
KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.
 Congres van Wenen.Congres van Wenen.
 Nederland en BelgiNederland en België samen.ë samen.
 Willem I als zelfbenoemd koning.Willem I als zelfbenoemd koning.
 Regeerde als verlicht despoot.Regeerde als verlicht despoot.
 ““Arithméthique hollandaise”Arithméthique hollandaise”
 Geen verkiezingen, geen referendum.Geen verkiezingen, geen referendum.

16. 1840 GRONDWET VOOR HET1840 GRONDWET VOOR HET
KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.
 Willem I jaagt de Belgen tegen zich in hetWillem I jaagt de Belgen tegen zich in het
harnas.harnas.
 In 1830 scheidt België zich af.In 1830 scheidt België zich af.
 Willem I legt zich hier niet bij neer; tienWillem I legt zich hier niet bij neer; tien
daagse veldtocht.daagse veldtocht.
 Land failliet.Land failliet.
 Pas in 1840 komt er een Grondwet waarinPas in 1840 komt er een Grondwet waarin
de realiteit wordt aanvaard.de realiteit wordt aanvaard.

17. 1848 GRONDWET VOOR HET1848 GRONDWET VOOR HET
KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.
 Revoluties in Europa.Revoluties in Europa.
 Willem II inWillem II in één nacht vanéén nacht van
conservatief naar liberaal.conservatief naar liberaal.
 Grondwet van Thorbecke.Grondwet van Thorbecke.
 Geen verkiezingen, geenGeen verkiezingen, geen
referendum.referendum.

18. WIJZIGINGEN GRONDWETWIJZIGINGEN GRONDWET
NA 1848NA 1848
 Burgers hebben geen mogelijkheid omBurgers hebben geen mogelijkheid om
tegentegen wijzigingsvoorstellen te stemmen.wijzigingsvoorstellen te stemmen.
 Alle wijzigingn ondemocratisch tot standAlle wijzigingn ondemocratisch tot stand
gekomen.gekomen.

19. HET STATUUT: EEN VERKAPTEHET STATUUT: EEN VERKAPTE
GRONDWETSWIJZIGINGGRONDWETSWIJZIGING
 Regelt staatkundige relaties tussen NL enRegelt staatkundige relaties tussen NL en
Aruba, CuraAruba, Curaçao en St. Maarten.çao en St. Maarten.
 Grondwet ondergeschikt aan StatuutGrondwet ondergeschikt aan Statuut
 1954 bij gewone wet ingevoerd.1954 bij gewone wet ingevoerd.
 Kiezer nooit bij betrokken.Kiezer nooit bij betrokken.

20. ART 91: NOG EEN VERKAPTEART 91: NOG EEN VERKAPTE
GRONDWETSWIJZIGINGGRONDWETSWIJZIGING
 Internationale verdragen die afwijken vanInternationale verdragen die afwijken van
de Grondwet kunnen direct door hetde Grondwet kunnen direct door het
parlement worden goedgekeurd.parlement worden goedgekeurd.
 Zonder grondwetswijziging.Zonder grondwetswijziging.
 Zonder de kiezer te raadplegen.Zonder de kiezer te raadplegen.

21. LEGITIMITEIT GRONDWETLEGITIMITEIT GRONDWET
 Juristen: Gebaseerd op gewoonte welkeJuristen: Gebaseerd op gewoonte welke
als bindend wordt ervaren. Stilzwijgendeals bindend wordt ervaren. Stilzwijgende
goedkeuring.goedkeuring.
 Stilzwijgende goedkeuring? Er zijnStilzwijgende goedkeuring? Er zijn
ernstige negatieve signalen.ernstige negatieve signalen.
 Legitimiteit aanvechtbaar.Legitimiteit aanvechtbaar.

22. SAMENGEVATSAMENGEVAT
 Dit is niet Grondwet waar wij met ons allenDit is niet Grondwet waar wij met ons allen
voor hebben gekozen. De Grondwet isvoor hebben gekozen. De Grondwet is
van bovenaf opgelegd.van bovenaf opgelegd.
 De grondwetgever heeft nooit hetDe grondwetgever heeft nooit het
mandaat van het volk gekregen om temandaat van het volk gekregen om te
kiezen voor het type representatievekiezen voor het type representatieve
democratie zoals wij die thans hebben.democratie zoals wij die thans hebben.

23. DE REMEDIE.DE REMEDIE.
EEN ANDERE VISIE OP HETEEN ANDERE VISIE OP HET
BURGERSCHAP.BURGERSCHAP.
 Burgers zijn mondige, verantwoordelijkeBurgers zijn mondige, verantwoordelijke
mensen.mensen.
 Het staatsbestel en de Grondwet dienenHet staatsbestel en de Grondwet dienen
hierop gebaseerd te zijn.hierop gebaseerd te zijn.
 Hoogste tijd voor een democratischeHoogste tijd voor een democratische
GrondwetGrondwet

24. VOORSTEL VOOR EENVOORSTEL VOOR EEN
NIEUWE GRONDWETNIEUWE GRONDWET
Een Grondwet van, voor en doorEen Grondwet van, voor en door
het volk.het volk.

25. TITEL GRONDWETTITEL GRONDWET
 HuidigeHuidige titel:titel: Grondwet voor het KoninkrijkGrondwet voor het Koninkrijk
der Nederlandender Nederlanden..
 Titel niet correct. De NL Grondwet geldtTitel niet correct. De NL Grondwet geldt
niet voor Aruba, Curaçao en St. Maarten.niet voor Aruba, Curaçao en St. Maarten.
 VoorgesteldeVoorgestelde titel:titel: Grondwet vanGrondwet van
Nederland.Nederland.

26. VOLKSSOEVEREINITEITVOLKSSOEVEREINITEIT
 DeDe huidigehuidige Grondwet gaat niet uit van deGrondwet gaat niet uit van de
volkssoevereiniteit.volkssoevereiniteit.
 Nederland is de grote uitzondering.Nederland is de grote uitzondering.
 DeDe voorgesteldevoorgestelde Grondwet is gebaseerdGrondwet is gebaseerd
op de volkssoevereiniteit.op de volkssoevereiniteit.

27. TOTSTANDKOMING GRONDWETTOTSTANDKOMING GRONDWET
 HuidigeHuidige procedure: Kiezers hebben nietsprocedure: Kiezers hebben niets
in te brengen.in te brengen.
 VoorgesteldeVoorgestelde procedure: Voorstellen voorprocedure: Voorstellen voor
een gehele of gedeeltelijke revisie van deeen gehele of gedeeltelijke revisie van de
Grondwet worden per referendumGrondwet worden per referendum
aangenomen. Burgers hebben het rechtaangenomen. Burgers hebben het recht
van initiatief.van initiatief.

28. GELIJKHEIDSBEGINSELGELIJKHEIDSBEGINSEL
 HuidigeHuidige Grondwet:Grondwet: Allen die zich inAllen die zich in
Nederland bevinden worden in gelijkeNederland bevinden worden in gelijke
gevallen gelijk behandeld.gevallen gelijk behandeld.
 Ongelijke gevallen mogen gelijk wordenOngelijke gevallen mogen gelijk worden
behandeld.behandeld.
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet:Grondwet: Een ieder is gelijkEen ieder is gelijk
voor de wet.voor de wet.

29. GRONDRECHTENGRONDRECHTEN
 Komen de mens “van nature toe”.Komen de mens “van nature toe”.
 Niet altijd absoluut. Inperking somsNiet altijd absoluut. Inperking soms
noodzakelijk ter bescherming gemeenschap.noodzakelijk ter bescherming gemeenschap.
 HuidigeHuidige Grondwet:Grondwet: behoudens iedersbehoudens ieders
verantwoordelijkheid volgens de wetverantwoordelijkheid volgens de wet..
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Inperking alleenGrondwet: Inperking alleen
voor gespecificeerde, acceptabele doelen.voor gespecificeerde, acceptabele doelen.

30. DE STATEN-GENERAALDE STATEN-GENERAAL
 HuidigeHuidige Staten-Generaal: Twee kamers.Staten-Generaal: Twee kamers.
 Staten-Generaal niet representatief.Staten-Generaal niet representatief.
 VoorgesteldeVoorgestelde Staten-Generaal: EStaten-Generaal: Eénén
Kamer met 225 leden. Leden perKamer met 225 leden. Leden per
provincie gekozen.provincie gekozen.

31. DE KONINGDE KONING
 HuidigeHuidige Grondwet:Grondwet: De koning is onschend-De koning is onschend-
baar, de ministers zijn verantwoordelijk.baar, de ministers zijn verantwoordelijk.
 Verantwoordelijkheid inherent aan mens-Verantwoordelijkheid inherent aan mens-
zijnzijn
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Koning zelfGrondwet: Koning zelf
verantwoordelijk. Kan weigeren wetten teverantwoordelijk. Kan weigeren wetten te
ondertekenen. Geen lid Regering nochondertekenen. Geen lid Regering noch
voorzitter Raad van State.voorzitter Raad van State.

32. DE REGERING.DE REGERING.
 HuidigeHuidige Grondwet:Grondwet: De regering wordtDe regering wordt
gevormd door de koning en de ministers.gevormd door de koning en de ministers.
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet:Grondwet: De regeringDe regering
wordt gevormd door de minister-presidentwordt gevormd door de minister-president
en de overige ministers.en de overige ministers.
 Staten-Generaal kiest minister-presidentStaten-Generaal kiest minister-president
 Minister-president benoemt ministers.Minister-president benoemt ministers.

33. CONSTITUTIONEEL HOF.CONSTITUTIONEEL HOF.
 HuidigeHuidige Grondwet: Art. 120Grondwet: Art. 120 De rechter treedtDe rechter treedt
niet in de beoordeling van deniet in de beoordeling van de
grondwettigheid van wetten en verdragen.grondwettigheid van wetten en verdragen.
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Constitutioneel HofGrondwet: Constitutioneel Hof
dat oordeelt over deze zaken.dat oordeelt over deze zaken.

34. EENHEIDSSTAAT OF NIET.EENHEIDSSTAAT OF NIET.
 HuidigeHuidige Grondwet: Alle macht bij Rijk.Grondwet: Alle macht bij Rijk.
Gemeenten, provincies, waterschappenGemeenten, provincies, waterschappen
slechts uitvoerders.slechts uitvoerders.
 VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Macht gedeeldGrondwet: Macht gedeeld
tussen Rijk en gemeenten.tussen Rijk en gemeenten.

35. GEMEENTEN.GEMEENTEN.
 Hebben eigen grondwettelijk vastgelegdeHebben eigen grondwettelijk vastgelegde
verantwoordelijkheden.verantwoordelijkheden.
 Gekozen burgemeester.Gekozen burgemeester.
 Kunnen zelfstandig belasting heffen.Kunnen zelfstandig belasting heffen.
 Gemeentelijk zaken (o.a. B&W) uitGemeentelijk zaken (o.a. B&W) uit
gemeentelijke belastingen betalen.gemeentelijke belastingen betalen.
 Grenzen tussen gemeenten alleenGrenzen tussen gemeenten alleen
veranderen per referendum.veranderen per referendum.

36. PROVINCIES.PROVINCIES.
 Provincies geen bestuurlijke taken.Provincies geen bestuurlijke taken.
 Provincies kiesdistricten bij deProvincies kiesdistricten bij de
verkiezingen van de Staten-Generaal.verkiezingen van de Staten-Generaal.
 Grenzen tussen provincies alleenGrenzen tussen provincies alleen
veranderen per referendum.veranderen per referendum.

37. WILT U MEER WETEN?WILT U MEER WETEN?

38. DANK VOOR UW AANDACHTDANK VOOR UW AANDACHT