4. ORIO
Nere lehengusina han bizi delako eta nere lagun bat bizi
delako aukeratu dut Orio.
KOKAGUNEA:
●Orio gipuzkoako iparraldean kokatzen da. Donostiatik
Oriora 17 kilometro daude.
7. OLERKI
Mila bederatziehun da Haundia ba zan ere
lehenengo urtean azkar ibilian.
Maiatzaren hamalau bueltaka ha zebilen
garren egunean. jun da etorrian.
Orioko herriko Ondarra arotuaz
barraren aurrian. murgil igarian.
Balia agertu zen Zorriak zeuzkan eta
beatzik aldian. haiek bota nahaian
ORIO
8. Ikusi zutenian
hala zebilela
beriala jun ziran
treñeruen bila.
Arpoi ta dinamitak
eta soka bila.
Aguro ekartzeko
etzan jende hila
Bost treñero juan
Baliak egindako
salto ta marruak
ziran izugarri ta
ikaratzekuak
arpoiakin hil zuten
han ziran hangoak.
Bost txalupa jiran da
erdian balia
gizonek egin zuten
9. Hamabi metro luze
gerria hamar lodi
Buztan pala lau
zabal
albuetan para bi.
Ezpanetan bizarrak
beste ilera bi
orraziak bezala
a in zeuzkan ederki.
Gertatua jarri det
egiaren alde.
Hau horrela ez ba da
jendiari galde.
Bihotzez pozturikan
atsegintsu gaude.
Gora oriotarrak
esan bildur gabe.
10. ORIO
ORIOKO JAIAK
Bi jai daude San Pedro ekainean ospatzen da eta bestea
abenduan San Nikolas.
San Pedro jaian jende gutxi egoten da San Nikolasen
berriz jende gehiago egoten da.
15. HERRIAREN IZENA:HERNANI
•Han, Hernanin familia daukadalako hartu dut
herri hau.
KOKAGUNEA
• Gipuzkoa probintzian dago, Gipuzkoako
Ipar Ekialdean.
9km-etara dago Hernanitik hiriburura,
hau da, Donostiara.
25. ZALDIBI
KOKAGUNEA:Gipuzkoako ekialdean
dago eta,hiriburutik 42km tara dago.Aralar
mendikatearen oinean dago,Gipuzkoako Goiherrian
hain zuzen ere.Iparraldean Arama eta Gaintza ditu
mugakide,ekialdean Abaltzisketa eta Aralarko Enerio
,hegoaldean Ataun eta mendebaldean Lazkao eta
Ordizia.
Neri asko gustatzen zait han nere aitona amonak bizi
direlako eta baserri bat daukatelako.
26. Mendirik handienetariko bat Txindoki da
eta ibairik gertuenetariko bat Oria da.
Oso menditsua da.Txindoki mendiaren azpian
dago,Zaldibia eta Ataun, parke naturalaren
sarrera nagusiak dira.
27. AZaldibiko plazan
Hiru atso dantzan.
LAZKAU TXIKI:
Lazkau mendin jaio zen eta 9 urterekin ikusi zuen bere
lehenengo kontzertua.
Publikoaren aurrean berak 1943an kantatu zuen, oso
ospetsua izan da bere urtehetan zehar.
Urriaren 5an bezperarekin hasten dira herriko
jaiak.Urriaren 6an Santa Fe ospatzen da.Udazkeneko
lenengo ardiak ugun hautan hiltzen asten dira,segoa porru
eta arrautzarekin nahastuz “ZALDIBIKO MONDEJUA”
egiten da.
30. HONDARRIBI
Nik Hondarribi aukeratu dut oso herri polita
delako eta batzuetan herri hortara joaten
naizelako nere familiarekin ingurutik
egoteko.
KOKAGUNEA:
●Gipuzkoako ipar-ekialdean kokatua dago eta
hiriburutik (Donosti) 19 Km daude.
31. HONDARRIBI
MENDIAK
Hauek dira herriko mendi garrantzitsuenak
eta ingurukoak:Jaizkibel, Manddale, Aiako Harriak,
Xoldoko gaina eta San Markos.
IBAIAK
Ibai garrantzitsuenak eta ingurukoak hauek dira:
Oiartzun, Bidasoa, Onin, Zian eta Tximista.
ERLIEBEA:
●Hondarribiko erliebea laua da.
32. HONDARRIBI
ARGARZKIAK:
JAIAK:
Herri honetan ondorengo ospakizunak daude:
Inauteriak;Apirilaren 25ean, San Marcon, Opilaren egu-
ekainaren 29an, San Petrin, arrantzaleen eguna;
uztailaren 25ean, Kutxa entrega; eta irailaren 8an
Guadalupeko festa.
ARMARRIA:
33. XIX. mende hasieran Hondarribia erabat suntsituta
zegoen, bere alde zaharrean hondamendia besterik ez
zegoen.
HONDARRIBIKO HISTORIA
35. AURKIBIDEA
● Herriaren izena eta nere datuak
● Aukeratu dudanarengatik zergatia eta kokagunea
● Erliebea (mendiak,ibaiak)
● Festak eta argazki 1
● Eta bere historiaren zati bat
36. LEKUNBERRI
●Nik aukeratu dut Lekunberri Gabonetan joaten
ginelako eta lagun batzuk bizi zirelako
KOKAGUNEA:
●Lekunberri Nafarroan dago, ipar mendebaldean Iruñea
tik 34 km tara
39. Antza denez,gerrako gertaera
historiko batetik datorkio izena,
Lekunberri (Leku berri) hainbat aldiz
suntsitua eta berreraikia izan da.
Herria kiskalita utzi zuen lehen sutea
1430. urtean gertatu zen, eta
ordurako, bertan gotorleku bat zela
aipatzen da.
Lekunberri
40. Gauza jakina da antzina-antzinatik aduana-eginkizunak
(bide-saria) bete izan dituela, XIII. mendetik gutxienez, eta hori
zela eta, inguruko lurraldeetako merkatariek zenbait zerga
ordaindu behar izaten zizkioten Nafarroako Erresumari.
Lekunberri
46. ABARTZUZAKO GUDA
Abartzuzako guda Nafarroako herri hartan Hirugarren Karlistaldian
egindako gudua izan zen, alfontsotar eta karlistek 1874ko uztailaren
25eta 27 artean
47. HERRI
A:Jaiak 13 - 19 dira.
Jaiak abuztuaren 13- 19 dira.
Jaien azken egunean herri
bazkari bat antolatzen da
Irantzuko monastegiaren
inguruetan, herritarrek bazkari
horri "Abadejada" deitzen
diote.
50. ORDIZIA
Nire ama nire osaba eta amona
Jesusa Ordiziakoak direlako, lagun
asko ditugulako eta askotan joaten
garelako. Han etxea eta taberna
zeukaten nire familiakoek, horregatik
gustatzen zait Ordizia herria.
KOKAPENA:
Ordizia Gipuzkoako erdi-hegoaldeko udalerri
bat da, Oria haranaren goian jarrita dago.
Iparraldean Itsasondo mugakide du
hegoaldean Lazkao, ekialdean Arama eta
Zaldibia, mendebaldean Beasain. Donostiatik
Ordiziara 40 km daude.
51. ORDIZIA
MENDIAK
1.000 metrora iristen ez diren mendiez inguratuta dago,
Murumendi (848m) Odeta-Goeña(784m) eta Paola(734m)
Ordiziaren atzeko aldean, Txindoki mendia eta Aralarko
mendiak ikusten dira.
IBAIAK
Ordiziatik Oria ibaia pasatzen da.
ERLIEBEA:
Ordizia herria mendiz inguratua dago.
52. ORDIZIA
JAIAK
.Maiatzaren 2.asteburuan Erdi Aroko azoka ospatzen da.
.Uztailak 26an, herriko jai nagusiak.
.Uztailaren 27a, koadrila eguna. Bestalde, egun honetan
ere Santaneroen tradizioa nabarmentzen da, tradizio
honetan ospakizun ospetsu bat egiten da, bertan azken
urtean zehar ezkondu diren bikoteak udaletxetik eskutik
helduta (zapiz) irteten dira eta Ordiziako plaza nagusian
dantza egiten dute, ondoren herriaren kaleak
zeharkatzen dituztelarik.
.Euskal jaiak, irailaren lehenengo asteko osoko
asteazkenean. Ganadu, barazki eta fruituen
53. erakustazoka burutzeaz gain, Euskal Herria osoan ospetsua
den Ordiziako Ardi Latxa Gazta Txapelketa egiten da.
. Abenduan, Azoka Berezia edo Neguko Azoka ospatzen da.
54. ARMARRIA
Hondo urdin batean urrezko almenaz apainduriko
urrezko gaztelu bat, lauki urre kolorea duten beltzen
gainean. Ingurua, Erdi Aroko eredu espainiarra marko
erpinez amaiturik.
68. ERRATZU
Ia astebururo noa Erratzura.Nere lehengusinaren
nobioa han bizi da.Hango taberna gustatzen zait talo
goxoak daudelako.
KOKAGUNEA:
Erratzu Nafarroako hego-mendebaldean
dago.Elizondoren ondo-ondoan.
69. ERLIEBEA:
●Erratzu herri menditsua da.
GORRAMENDI MENDIA
Hiru gain nabarmentzen dira.Gorramendik 1.071m ditu.Eraikin
militarrak zeuden garai batean.
IZPEGI ERREKA
Izpegi errekak ,5km ditu.Izpegiko mendateko
bazterretan sortzen da,eta Erratzuko herrian
Istuaz errekarekin elkartu eta Baztan ibaia sortzen du.
HERRIA:ERRATZU
71. ERRATZUKO FESTAK ETA
OSPAKIZUNAK:
Erratzuko festak ekainaren 29an
ospatzen dira.
Erratzuko inauteriak asteazken
aurreko azken igandean hasten
dira,horregaitik ez dute data
finkorik,urtero aldatzen
baitira.Inauteriak hiru egun irauten
dute.
75. ERRATZU
Ia astebururo noa Erratzura.Nere lehengusinaren
nobioa han bizi da.Hango taberna gustatzen zait talo
goxoak daudelako.
KOKAGUNEA:
Erratzu Nafarroako hego-mendebaldean
dago.Elizondoren ondo-ondoan.
76. ERLIEBEA:
●Erratzu herri menditsua da.
GORRAMENDI MENDIA
Hiru gain nabarmentzen dira.Gorramendik 1.071m ditu.Eraikin
militarrak zeuden garai batean.
IZPEGI ERREKA
Izpegi errekak ,5km ditu.Izpegiko mendateko
bazterretan sortzen da,eta Erratzuko herrian
Istuaz errekarekin elkartu eta Baztan ibaia sortzen du.
HERRIA:ERRATZU
78. ERRATZUKO FESTAK ETA
OSPAKIZUNAK:
Erratzuko festak ekainaren 29an
ospatzen dira.
Erratzuko inauteriak asteazken
aurreko azken igandean hasten
dira,horregaitik ez dute data
finkorik,urtero aldatzen
baitira.Inauteriak hiru egun irauten
dute.
82. IRUÑEA
Nik Iruñea herria aukeratu dut han Sanferminak
ospatzen direlako eta niri Sanferminak gustatzen
zaizkit.
Kokagunea
Iruñea Nafarroako hiriburua da eta Nafarroan
dago kokatua.
83. IRUÑA
MENDIAK
Iruneak eta Irunerriak mendi-gerriko baten erdian
dute kokapena.Hona Irunatik gertuenak:Ezkaba(892
metro)Comento (528)Badostain (550)Txaxoare(668)
Gazolaz(534) Ezkakobide (466) Santa luzia(470)eta el
Cascajo(450).
Erliebea
Menditsua du erliebea
84. IBAIA
Arga, Elortz, eta Sadar dira Iruneako ibaiak,baina
baditu, baita ere, hainbat errekatxo, esate
baterako, santa Luzia, san Makai, Lezkairu,
garitón de Repalda eta edo udalaren
mintegietakoa.
86. Jaiak
Iruñeako jaiak Sanferminak dira.Sanferminak
mundu osoan dira ospetsuak.Uztailaren 6 ean
hasten dira Udaletxean botatzen duten
txupinazoarekin.Zezenak goizeko 8 retan egiten
duten ibilbidea hauxe da: Santo Domingoko aldapa,
Udaletxe Plaza, Merkaderes kalea, Estafeta kalea eta
zezen plaza. Gaixoa ni kantatzen bukatzen dira
festak.
87. oi
Historia
Iruñeko historia abiatzen da baskoien herrixka
batetik, eta hortik Pompelo[1] edo Pompaelo
erromatarrera igaro zen. Musulmanen
okupazioaren ondoren, lehenik Iruñeko
Erresuma eta gero Nafarroako Erresuma etorri
ziren. Azken hori erortzean, XVI. mendean
Espainiako erregeen menpe gelditu zen
Iruñea.
88. XX. mendean hiria biziki hasi zen
zabaltzen. Azken hamarkadetan mundu
mailan ospe handia hartu du hiriak San
Fermin jaiak direla-eta, bereziki Ernest
Hemingway idazleak hauei egindako
oihartzunagatik.
91. ERRATZU
Ia astebururo noa Erratzura.Nere lehengusinaren
nobioa han bizi da.Hango taberna gustatzen zait talo
goxoak daudelako.
KOKAGUNEA:
Erratzu Nafarroako hego-mendebaldean
dago.Elizondoren ondo-ondoan.
92. ERLIEBEA:
●Erratzu herri menditsua da.
GORRAMENDI MENDIA
Hiru gain nabarmentzen dira.Gorramendik 1.071m ditu.Eraikin
militarrak zeuden garai batean.
IZPEGI ERREKA
Izpegi errekak ,5km ditu.Izpegiko mendateko
bazterretan sortzen da,eta Erratzuko herrian
Istuaz errekarekin elkartu eta Baztan ibaia sortzen du.
HERRIA:ERRATZU
94. ERRATZUKO FESTAK ETA
OSPAKIZUNAK:
Erratzuko festak ekainaren 29an
ospatzen dira.
Erratzuko inauteriak asteazken
aurreko azken igandean hasten
dira,horregaitik ez dute data
finkorik,urtero aldatzen
baitira.Inauteriak hiru egun irauten
dute.
98. Errenteria:
Nik Errenteria aukeratu dut,nire lagun
batzuk hor bizi direlako eta joan
nintzenean leku polita iruditu
zitzaidalako.
KOKAGUNEA:
Errenteria Gipuzkoako Ipar-ekialdeko
udalerri bat da,Donostiatik 7kilometrora
dagoena.Oiartzun aldeko eskualdean
dago.Oiartzunekin,Pasaiarekin eta
Lezorekin batera Pasaiako badiatik oso
gertu dago eta eskualde burua da.
99. ERRENTERIA:
ERLIEBEA:
Errenteria ez da oso menditsua da.
IBAIAK:
Oiartzun ibaiak iparretik zeharkatzen du
udal-barrutia,Bianditzen jaio eta Pasaiako
itsasadarrera daramaten 15 km. ibilbidearen
azkeneko zatian,hain zuzen.
MENDIAK:
Pirinioen mendi-adarrek harrapatzen
dute.San Marcos ere Errenterian
dago.Itsasoa ere ukitzen du Oiartzun
ibaiaren bidez.
100. JAIAK:Errenteriako jaiak hauek dira:
-Ekainaren 24aren aurreko asteburua,Gaztaño auzoko
jaiak.
-Uztailaren 22a Madalenak, herriko jaiak.
-Maiatzaren 15a San Isidro, Zamalbide auzoko jaiak.
-Apirilaren 25aren ondorengo igandea, San Markora
erromeria.
101.
102. so
HISTORIA:sortu zuen 1320. urtean, Donostiako Forua
eman ziola. Herriaren sorketa-agirian "Villanueva de
Oiarso" izenez agertzen baldin bada ere, "Errenteria"
deitzen hasi zitzaion berehala, bertan egiten ziren itsas-
merkataritza jarduerak zirela eta. 1491an Villanueva de
Oarso, Renteria deitzera pasatu zen.
103. OLERKIAK: AI,AI KONTSUELOA
Ai, au konsueloa
daukat nirekin
aurkitzen naizelako
lagun prestakin;
maitatzen ditudana
badakite berdin,
hondarra etorria
ez dut batere min.
Magdalena izanik
hain santa handia,
toki onean zuen
autatu aulkia;
beraren zorionaz
gainean balia,
ondratzen dugularik
gaur Errenteria..
106. ANDOAIN:
Nire ama han jaio zelako. Nire familia han bizi
delako eta herria ezagutzen dudalako aukeratu
dut Andoain herria.
KOKAGUNEA:Andoaingo herria Gipuzkoako
probintzian dago Ipar Ekialdean eta Donostiatik 14
kilometrotara
dago.
107. Andoain
IBAIAK: Oria eta Leitzaran ibaiek herrigunea
zeharkatzen dute, Leitzaran Oriaren ibaiadarra da. Bi ibaiak
herrigunean bertan elkartzen dira, Santa Krutz baselizaren
ondoan.Leitzaran ibaiak, bestalde, balio ekologiko handiko arana
sortzen du Leitzaraino iristen dena, hortik Leitzaran (Leitza -
haran) izena.
ERLIEBEA: Andoain itsasotik 68 metrotara
dago.
108.
109. MENDIAK:
ADARRA: Gipuzkoako ipar - ekialdeko mendi bat da, 819 metro
garaia. Urnieta udalerrikoa. Donostialdea eskualdeko talaia naturala
izanik eta inguruko herrietatik ikusi daitekeen bere adarformako
gailurrarekin, Gipuzkoako mendi ikusgarrienetakoa da.
BURUNTZA: (441 m) Donostialdeko mendi bat da. Andoain
(hegoaldera), Lasarte - Oria (iparraldera) eta Urnieta (ekialdera)
herrien artean dago, hango herriguneetatik ere nahiko hurbil.
Mendia ipar - ekialdetik hego - mendebalderako norabidean
luzatzen da.
111. FESTAK: Andoaingo festak bertako auzoekin lotuta daude auzo
bakoitzak bere jaiak dituelako.
AUZOAK: Zumea auzune zaharrenetariko bat da, Egun
populazio handia biltzen du. 2000 biztanle inguru ditu. Andoaingo
zabalgunea osatzen duten bi auzoetako bat da (Etxeberrietarekin
batera).
Sorabilla bizitegi auzoa errepidearen inguruko
zonaldean familia bakarreko etxeez beterik dago, eta gainerakoa
landa auzoa da. Errepidearen inguruko nukleoan 831 pertsona
bizi dira eta baserrietan sakabanaturik 170 gehiago. Orotara 1001
biztanle (2013)
112. Erdialdea. Bertako etxe asko 1950 eta 1970 artean
eraiki ziren, muino txiki batean dago kokatuta, baita beste muinotxo
baten magalean ere. Bertan daude hiriko eraikinik garaienak. 7.500
biztanle inguru (2013)
JAI GARRANTZITSUAK:
-Santakrutzak: Apirila bukaera eta maiatza hasiera bitartean, Santa
krutz egunaren inguruan (maiatzak 3)
-Sanjuanak: Ekaina bukaeran, San Juan jaiaren inguruan (ekainak
24)
AXERI DANTZA: Ekainaren 24an, San Joan egunean dantzatzen
da axeri dantza Andoainen. Dantza eta jokoa uztartzen ditu Axeri
Dantzak.
113. Hainbat zati ditu axeri dantzak: paseoa, aitarena, axeri dantza,
orratzarena, illentiarena, perra jartzea eta dorrea besteak beste.
-Inauteriak: Otsaila edo martxoa
-Karrika: Uztaila erdialdean
-Etxeberrieta: Uztaila amaieran, San Inazio egunaren inguruan
(uztailak 31)
114. -Sanestebanak: (Goiburu auzoko jaiak): Abuztuaren hasieran
-San Roke (Buruntza auzoko jaiak):Abuztuaren 16 inguruan, hots,
San Roke egunaren inguruan
-Sorabilako jaiak: Irailaren hasieran.
117. Tolosa
●Nire amona bizi delako. Horra larunbatero
joaten naizelako
KOKAGUNEA:Tolosa Gipuzkoan dago. Donostiatik
Tolosara 28,4 km daude.
118. Tolosa
MENDIAK: inguruan dauden mendiak
hauek dira: Uzturre, Urkizu eta Montesku ...
IBAIA: Tolosan Oria-Ibaia zeharkatzen du.
ERLIEBEA:
●Mendiz inguratuta dago Tolosa.
120. TOLOSA
OLERKIA:
Tolosako eta bere auzo, mendi eta inguru
paperik gabeak
euren altzoa dira, San joanen zainpetan
zazpi mende luze loratu
oi, zenbat gudu!
oi, zenbat gudu!