Helikopter Sistemleri - Bölüm 1. FAA Helicopter Flying Handbook'tan referans alınarak hazırlandı. İstanbul Arel Üniversitesi - Emre Akar

1. Helikopter Yapı ve Sistemleri
İstanbul Arel Üniversitesi – 2016
Emre Akar

2. İçindekiler
• Helikoptere Giriş
• Uçuş Aerodinamiği
• Uçuş Kumandaları
• Helikopter Yapısı ve Sistemleri
• Helikopter Uçuş Manueli
• Ağırlık ve Denge
• Helikopterlerde Performans
• Yer Prosedürleri ve Uçuş Öncesi Hazırlıklar
• Basit Uçuş Manevraları
• İleri Uçuş Manevraları
• Acil Durumlar ve Tehlikeler
• Helikopter Göstergeleri
• Gece Operasyonları
• Havacılıkta Efektif Karar Verme
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 2

3. 01 - Helikoptere Giriş
• Helikopteron (Yunanca):
hareketli kanatlar
• Dikey kalkış ve iniş yapabilen
döner kanatlı bir hava taşıtı.
Helikopterlere özel yetenekler
• Havada asılı kalma (hover)
• Dikey kalkış ve iniş (bazı askeri
uçaklarda mevcut)
• Geri gidebilme
• Manevra kabiliyetleri
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 3

4. 01 - Helikoptere Giriş
Kullanım alanları
• Yolcu taşıma
• Lojistik (yük taşıma)
• Sağlık ve kurtarma operasyonları
• Askeri (kurtarma ve taaruz)
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 4

5. 01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
• Igor Sikorsky VS-300 (1909) • Paulo Cornu (1907)
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 5

6. 01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
• Leonardo Da Vinci (1452-1529)
helikopter çizimleri
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 6

7. 01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 7

8. 01 - Helikoptere Giriş
• Bell UH-1B
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 8

9. 01 - Helikoptere Giriş
• Bell UH-1B
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 9

10. 01 - Helikoptere Giriş
• SA 341 gazelle
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 10

11. 01 - Günümüzde Helikopterler
• SA 341 gazelle
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 11

12. 01 - Helikoptere Giriş
• Helikopterlerin gelişimi İçten
yanmalı ve türbinli motorların
gelişimiyle paralel ilerlemiştir.
• Elektrikli ya da yanmalı motorların
gücü beygir gücü (HP) olarak verilir.
• HP Watt birimi üzerinden
dönüştürülmüş bir değerdir (James
Watt)
• 1 HP = 745,699 W (746W)
• Bir atın bir 12 fit yarıçaplı bir
değirmen çarkını saatte 144 kez
veya dakikada 2,4 kez çevirebildiği
ve çarka uyguladığı kuvvet
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 12

13. 01 - Helikoptere Giriş
• Havacılığın ilk zamanlarındaki
motorların beygir güçleri 25-35 HP
civarındaydı.
• Gelişmemiş Malzeme teknolojisi ile
hava araçları için yeterli ağırlık /
taşıma kuvveti oranı yakalanamıyordu.
• Günümüzde beygir güçleri, binek
araçlarda dahi 100-400 arası
seyrederken, türbinli motorlarda ise
10000’lere kadar bir çok motor
bulunmaktadır.
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 13

14. 01 - Helikoptere Giriş
• İlk gaz türbinli Kaman K-225
• Türbinli motor 2900 devirde sabit 175
HP gücünde çalışabiliyor.
• Boeing 502-2E Turboşaft motor
• Turboşaft motorlar daha başarılı
helikopter modellerinin önünü
açmıştır.
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 14

15. 01 - Helikoptere Giriş
• Turboşaft Motor
• Bell UH-1 Motor
• Textron Lycoming T53-L-13B turboşaft
motor 1100kW/1400 hp
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 15

16. 01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 16

17. 01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 17

18. 01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 18

19. 01 - Helikoptere Giriş
• Daha güçlü, verimli ve hafif motorlar
• Malzeme teknolojisinin gelişmesi
• Mühendislik problemlerinin aşılması
(vibrasyon, anti-tork, elektronik
sistemler, uçuş destek sistemleri…)
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 19

20. 01 - Helikopterlerin Uçma Prensipleri
İçindekiler Sayfası
1. Ana rotor
2. Trim Tab
3. Batarya kutusu
4. Pitot tüp
5. Çene kısmı / ön kısım
6. İniş kızakları
7. Kızak ayakları
8. Bagaj kısmı
9. Transmisyon / güç iletim
bölümü
10.Ana rotor pitch değiştirme
bağlantıları
11.Gövde
12.Egzost çıkışı
13.Sol pozisyon ışığı (kırmızı
14.Yatay stabilize
15.Kuyruk
16.Kuyruk iğnesi
17.Arka pozisyon ışığı (beyaz)
18.Kuyruk rotoru
19.Dikey stabilize
20.Çarpışma koruma ışığı
21.Sağ pozisyon ışığı (green)
22.Kanat hücum kenarı
23.Ana rotor bağlantısı
24.Blade/pal bağlantıları
25.Kanat firar kenarı
Bölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 20

21. İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 21

22. İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 22

23. 01 - Helikoptere Giriş
• Yükselme
• İleri
• Geri
• Yanlara
• Askıda kalma
• Sağ-sol dönüş
• alçalma
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 23

24. 01 - Helikoptere Giriş
Rotor yerleşimlerine göre
• Geleneksel rotor
• Coaxial Rotor
• Intermeshing Rotor
• Tandem Rotor
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 24

25. 01 - Helikoptere Giriş
Anti-Tork Sistemlerine Göre
• Geleneksel Kuyruk Rotoru
• Ducted Fan (Fenestron)
• Coaxial Rotor
• Intermeshing Rotor
• Tandem Rotor
• Notar
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 25

26. 01 - Helikoptere Giriş
Rotor Blade Yapılarına Göre
• Fully Articulated Rotor
• Semi-Rigid Rotor
• Rigid Rotor
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 26

27. 01 - Helikoptere Giriş
Helikopter Kumandaları
• Collective (& Throttle)
• Cyclic
• Pedals
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 27

28. İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 28

29. 01 - Helikoptere Giriş
• Bölüm sonu…
İçindekiler SayfasıBölüm Başı
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 29

30. Faydalı Linkler
• Compare Helicopters
http://helicopters.axlegeeks.com/
• Helicopter Size Compare
http://www.aircraftcompare.com/category/helicopters/4
• Helicopter Size Comparasion
http://www.aviastar.org/scale/
• Airbus Helicopters
http://www.airbushelicopters.com/website/en/ref/home.html
• FAA Helicopter Flying Handbook
https://www.faa.gov/regulations_policies/handbooks_manuals/aviation/helicopter
_flying_handbook/
• Youtube: helicopter (7.630.000 sonuç)
https://www.youtube.com/results?search_query=helicopter
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 30