H αρχιτεκτονική των κλασικών χρόνων, Ιστορία Α΄Γυμνασίου, κεφ. Η.3

1. ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Δημιουργός : Κέλλη Ειρήνη - kelliteacher.weebly.com
Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

2. Κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. σε
ολόκληρο τον ελληνικό χώρο
κτίζονται λαμπροί ναοί και δημόσια
κτίρια –θόλοι, στοές, γυμνάσια,
παλαίστρες, θέατρα– στον δωρικό
και ιωνικό ρυθμό, που έχουν
αποκτήσει τις ιδανικές αναλογίες.

3. Την ίδια εποχή εφευρίσκεται
και το κορινθιακό κιονόκρανο
που μοιάζει με καλάθι
περιτυλιγμένο από αγκάθια.
Την κλασική εποχή το
κορινθιακό κιονόκρανο, που
θεωρείται εφεύρεση του γλύπτη
Καλλίμαχου, εμφανίζεται στο
εσωτερικό των κτιρίων.

4. Τα κλασικά κτίρια της Ακρόπολης της Αθήνας

6. Τα Προπύλαια
Τα μνημειώδη Προπύλαια των κλασικών
χρόνων, που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης,
αποτελούν μέρος του μεγαλεπίβολου
οικοδομικού προγράμματος που
συντελέσθηκε στην Ακρόπολη από τον
Περικλή. Κτίσθηκαν μεταξύ των ετών
437-432 π.Χ., μετά την ολοκλήρωση του
Παρθενώνα, σε σχέδια του αρχιτέκτονα
Μνησικλή. Ήταν η μεγαλοπρεπής είσοδος
του ιερού της Ακρόπολης.
Χτίστηκαν με ένα σύνθετο σχέδιο που
συνδύαζε κίονες του δωρικού και ιωνικού
ρυθμού και είχε πέντε εισόδους για την
πρόσβαση των πιστών και των ζώων που
θα θυσιάζονταν στο ιερό.

7. O Παρθενώνας
Κέντρο των μνημείων της Ακρόπολης με βάση το οικοδομικό πρόγραμμα του
Περικλή ήταν ο Παρθενώνας (ναός της Αθηνάς Παρθένου). Κτίσθηκε κατά τα έτη
447-438 π.Χ. με αρχιτέκτονες τον Ικτίνο και τον Καλλικράτη.
Ο δωρικός αυτός ναός, που συνδύαζε στο σχέδιό του και ιωνικά αρχιτεκτονικά
στοιχεία, όπως η μεγάλη ζωφόρος με την παράσταση της πομπής των
Παναθηναίων, αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της αθηναϊκής δημοκρατίας.

8. Τα εξαιρετικής ποιότητας γλυπτά που
κοσμούσαν τις μετώπες, τη ζωφόρο και
το αέτωμα φιλοτεχνήθηκαν από τον
κορυφαίο γλύπτη Φειδία και τους μαθητές
του, αλλά και άλλους σπουδαίους γλύπτες
από όλη την Ελλάδα.

9. Το Ερέχθειο
Το Ερέχθειο, κομψό σύνθετο οικοδόμημα με ιωνικά
στοιχεία και πολλές αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες,
βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του βράχου της
Ακρόπολης. Οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 421-
406 π.Χ.

10. Το αποκαλούσαν ''Αρχαίο ναό''. Η
ιδιόρρυθμη μορφή του οφείλεται εν
μέρει στη διαμόρφωση του εδάφους,
που είναι κατά 3 μ. ψηλότερο στο
ανατολικό μέρος, αλλά και στις δύο
κύριες λατρείες που έπρεπε να
στεγάσει : της Αθηνάς και του
Ποσειδώνα. Παράλληλα, στον ίδιο
χώρο λατρευόταν ο Ερεχθέας,
μυθικός βασιλιάς της Αθήνας. Στο
Εράχθειο, σύμφωνα με την παράδοση,
βρισκόταν ο τάφος του Κέκροπα και
τα ίχνη που θύμιζαν την έριδα της
Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την
κηδεμονία της πόλης.

11. Μια από τις ιδιαιτερότητες του Ερέχθειου είναι η
πρόσταση των Καρυάτιδων, μια μικρή στοά σχήματος
Π, όπου τη θέση των κιόνων καταλαμβάνουν έξι
αγάλματα κορών, που στηρίζουν με το κεφάλι τους
την οροφή της.

12. Ο ναός της Αθηνάς Νίκης
Ο ναός της Αθηνάς Νίκης είναι ένας μικρός κομψός ναός ιωνικού ρυθμού, δεξιά
των Προπυλαίων. Ο ναός σχετιζόταν με τη λατρεία της Αθηνάς ως
συμπαραστάτριας των Αθηναίων στους πολέμους. Η ανέγερση του ναού σε σχέδια
του Καλλικράτη αποφασίστηκε το 448 π.Χ. Άρχισε όμως να κτίζεται μόλις το 426
π.Χ. και τελείωσε το 421 π.Χ.

13. Τις πλευρές του πύργου γύρω από το ναό της
Αθηνάς Νίκης προστάτευε ένα θωράκιο από
πεντελικό μάρμαρο. Κάθε πλάκα εικονίζει
αυτοτελή σκηνή : φτερωτές Νίκες που οδηγούν
ταύρους στη θυσία ή κρατούν όπλα και
στολίζουν νικητήρια τρόπαια με ελληνικό ή
περσικό οπλισμό. Ανάμεσά τους κάθεται η θεά
Αθηνά έχοντας αποθέσει τα όπλα της.
Στη ζωφόρο εικονίζονταν
ανατολικά οι θεοί του Ολύμπου
και στις άλλες τρεις πλευρές
διάφορες μάχες, από τις οποίες
έχει αναγνωριστεί η μάχη του
Μαραθώνα (490 π.Χ.).

15. Από τον 5ο αιώνα π.Χ. αρχίζουν να κτίζονται με λίθο και τα αρχαία θέατρα.
Το πιο ονομαστό ανάμεσά τους είναι το θέατρο της Επιδαύρου, που
διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και μας είναι γνωστό από τις
παραστάσεις αρχαίων έργων που γίνονται κάθε καλοκαίρι.
Τα αρχαία θέατρα

16. Τα αρχαία θέατρα είναι κτισμένα αμφιθεατρικά, στην πλαγιά ενός λόφου, όπου
σχηματίζονται τα καθίσματα –το κοίλον– του θεάτρου που με οριζόντιους διαδρόμους –
διαζώματα – διαιρούνταν σε δύο μέρη κατά το ύψος και με στενές σκάλες ακτινωτά σε
κερκίδες.

17. Απέναντι από το κοίλον, στο έδαφος, υπάρχει ο επίπεδος κυκλικός χώρος – η ορχήστρα –,
όπου εμφανίζονταν οι πρωταγωνιστές των έργων και ο χορός. Πίσω της ακριβώς υπήρχε ένα
απλό κτίσμα, η σκηνή. Σε κιονοστοιχία που υπήρχε μπροστά στη σκηνή –στο προσκήνιο –,
τοποθετούνταν ζωγραφισμένοι πίνακες που αποτελούσαν τα σκηνικά του θεάτρου. Στο
θέατρο οδηγούσαν ιδιαίτερα διαμορφωμένες, εντυπωσιακές πύλες και διάδρομοι – οι πάροδοι.