1. ZO OUD ALS DE WEG 2009 TAPA+HUWU KT 2009
Beverwijk / Heemskerk DOK Delft CCNOA, Brussel (B)
ZZ 2008 KLKKLK 2008 THIS WAY WHITE 2007
ERBA Valence - Frankrijk Gemeente Heemskerk Blaak 10 Rotterdam
KP 2007 DINGDING 2006 AMUT TUMA 2006 SAFE 2006
Museum Prinsenhof/Nusantara CBK Apeldoorn outLINE, Amsterdam safe, Dalfsen
GRACIA KHOUW, IN SITU
OVER LETTERBEELDEN EN KLANKEN+VITAE: laatste 2 pagina’s
voor actuele informatie en meer documentatie zie www.graciakhouw.nl
info@graciakhouw.nl, Burgemeester Hogguerstraat 179, 1064 CM AMSTERDAM, NL, + 31 6 380 16 772
2. ZO OUD ALS DE WEG 2009
Kunstopdracht in de openbare ruimte, oplevering juni 2009
Locatie: Broekpolder, Beverwijk - kruising Laan van Archeologie en Tacitus
Opdrachtgevers: Gemeenten Beverwijk en Heemskerk
Wandschildering, 277 x 268 x 252 cm
Dit huisje is een wijkdistributiecentrum (WDC) voor het glasvezelnetwerk van KPN.
Het staat op een kruispunt waarop een hoofdweg en een fietspad elkaar kruisen. Uitgangspunt voor het ontwerp is dan ook het samen komen
van wegen. Middels een oproep aan bewoners uit de omgeving verzamelde de kunstenaar uitdrukkingen en gezegden over de weg. De vele inzendin-
gen zijn verwerkt in een ontwerp voor een wandschildering aan de buitenmuren van het huisje. De teksten zijn met zwarte of witte verf aangebracht,
hierdoor vormen de wit beschilderde letters samen een grote letter. Lopend rondom het huisje is zo het woord ‘REIS’ te lezen.
3. TAPA+HUWU 2009
Kunstopdracht voor gevelramen bibliotheek, oplevering april 2009
Locatie: DOK Library Concept Center Delft
Semi permanente folie op glas, (2x) 233 x 237 cm
Op twee ramen aan de buitengevel van DOK zijn twee composities aangebracht met de klinkers AEIOU in
combinatie met de medeklinkers ‘T’ en ‘H’. In een radiale ordening verschijnen de klanken zowel aan de
binnenkant als aan de buitenkant van het gebouw. Ze geven een weerslag van de resonantie van zowel
de geluiden op straat als de mentale geluiden uit de muziek, boeken en kunst te leen in bij DOK.
4. KT 2009
26 maart t/m 26 april 2009, CCNOA (center for contemporary non-objective art), Brussel (B)
Muurschildering, (4x) 250 x 270 cm
De projectruimte van CCNOA is een kleine kamer met witte wanden en daklicht. Als je in de ruimte staat, word je omgeven
door een magenta kleurige gloed. Op de vier wanden zijn bijna tweemaal manslengte de letters K-E-T-A in lagen magenta verf
geschilderd. KETA-KETA is een Japanse klanknabootsing van lachen.
5. ZZ 2008
PAPIER PEINT, ERBA Valence, Frankrijk - 18.03 - 28.03.08
PAPIER PEINT vond plaats op de kunstacademie van Valence,
de titel van het project verwijst naar de rijke traditie van behangpapier. Organisator Olivier Gourvil vroeg aan negen
Franse en Nederlandse kunstenaars een ontwerp te maken dat uitgevoerd kon worden op digitaal bedrukte stroken
papier.
In het ontwerp ZZ is het woord ‘zigzag’ verwerkt, tussen banen van pijlen die naar boven of naar onder wijzen. De letters
die het woord zigzag vormen, bestaan ook uit pijlen - ze wijzen in de richting die het oog beschrijft als je de schrijfricht-
ing van de letter volgt.
Boven: overzicht tentoonstelling Papier Peint, ERBA Valence 2008 ‘Zigzag’ is van oorsprong een 18e eeuws Frans woord; de betekenis was vooral van toepassing voor versterking en for-
v.l.n.r. Sonia Rijnhout, Gracia Khouw, Olivier Mosset, Romaint Antoine tificatie in militaire zin.In het Duits komt het woord ‘zick-zack’ voor, dat waarschijnlijk uit dezelfde tijd stamt. Het Engels
Rechts: ZZ, digitale print op papier, (5x) 42 x 300 cm en Nederlands heeft de ongewijzigde Franse spelling overgenomen.
6. KLKKLK 2008
Schetsontwerp voor een WDC op een kruispunt
in de nieuwe wijk Broekpolder, Gemeente Beverwijk
opdrachtgever: Gemeente Beverwijk/Heemskerk
Vanuit dit wijkdistributiecentrum (WDC) kunnen in de toekomst woningen in de omgeving aangesloten worden op
een glasvezelnetwerk. Het huisje staat op een kruispunt in de wijk waarop een hoofdweg en een fietspad elkaar kruisen.
Uitgangspunt voor het ontwerp is de rol van de techniek op de interactie tussen mensen; digitaal communiceren is snel,
vluchtig en veelvuldig. In het ontwerp worden zowel mentale gedachtestromen als elektronisch dataverkeer weergegeven met
verschillende soorten pijlen. Het basisstramien is een reeks van horizontale banen rondom het huisje in de kleuren groen, rood,
zwart, oranje en blauw. De kleuren van de glasvezelkabels gaven hiervoor de aanleiding. Van een afstand is te zien dat de pijlen
letters vormen. De ordening van de pijlen geven de lees- of schrijfrichting van de betreffende letter aan. Op de deur is voor de
oplettende voorbijganger K-L-I-K te lezen. Rondom het huisje zijn de volgende letters zichtbaar: H-E-E-N-E-N-W-E-E-R.
Ook zonder de letters te herkennen, is het ontwerp met dansende pijlen te begrijpen als signalen tussen ‘zender’ en ‘ontvanger’ .
KLKKLK, schetsontwerpen voor muurschildering WDC, Broekpolder Gemeente Beverwijk, 270 x 260 x 250 cm
7. THIS WAY WHITE &
UP AND COMING, 2007
Dubbele projectie van animaties
tijdens de tentoonstelling
‘Watching the River Flow’ ,
Galerie Blaak 10, Rotterdam
THIS WAY WHITE heeft het beeld van een
stromende rivier als uitgangspunt.
Letters die een ‘vloeiende’ kwaliteit hebben,
verschijnen in deze animatie van links naar
rechts, achtereenvolgens de letters
S, U, Z, Y, W en J. De letters glijden of
schuren voorbij, of soms is hun beweging
meer schuivend of schaatsend, buitelend,
rollend, springend. Deze animatie is een
collage van bewegingen van letters,
zoekend naar overeenkomsten tussen
klank en vorm.
THIS WAY WHITE is een ‘work in progress’
van waaruit verschillende versies
en animatiefilms worden ontwikkeld,
zoals THE STILL.
UP AND COMING is een tegenhanger van
TWW, in plaats van het uitgangspunt dat
je rustig aan de kant zit en een schouwspel
voorbij laat komen, ben je als waarnemer
zelf betrokken bij het beeld. Het verlangen
in de letter op te gaan minimaliseert de
afstand tussen waarnemer en object.
Achtereenvolgens verschijnen de symme-
trische letters T-H-A-T-M-A-N-T-H-A-T-H-A-T
van boven naar beneden of andersom. Het
tempo waarin de ene letter na de ander
verschijnt geeft een spanning tussen let-
tervorm en restvorm.
Uit deze animatie is een ander filmpje
ontstaan met de titel HAY.
8. KP, 2007
Museum Prinsenhof/Nusantara Delft,
gevel bij ingang Museum Nusantara, Sint Agathaplein
emaille op staalplaten (7x) 64 x 100 cm
Het werk ‘KP’ maakte deel uit van de tentoonstelling CONTOUR / CONTINUITEIT,
111 hedendaagse kunstenaars in drie Delftse musea (4 maart - 28 mei 2007), samengesteld door
Jaap van den Ende en Jan Hein Sassen.
Museum Nusantara herbergt een verzameling van Indonesische kunst en kunstnijverheid uit de periode
van voor de onafhankelijkheid. ‘KP’ bestaat uit zeven emaille borden die samen het woord
‘keleseh peseh’ vormen. Dit woord is een klanknabootsing van de Nederlandse taal; het werd in de
koloniale tijd gebruikt door Indonesiërs die het Nederlands niet spraken.
Bij de tentoonstelling is een catalogus verschenen.
Foto midden: Guus Ruyven
9. DINGDING / BILLBOARD #3
Beekpark 28, CBK Apeldoorn
22 november t/m 19 december 2006
Billboard # 3 draagt de titel ‘DINGDING’ en is opgebouwd
uit 1292 ‘Wingdings’ en ‘Webdings’ icoontjes. Deze zijn te
verdelen twee groepen tekens: symbolen die een richting
aangeven of beweging suggereren en symbolen voor
markeringen van locaties of aandachtspunten.
De pictogrammen voor verplaatsingen vormen negen
letters van het woord ‘APPELEPAP’, de rest van het vlak
is gevuld met rode tekens van rust of stilstand. Het werk
verwijst naar het visueel bombardement van tekens en
signalen in het dagelijks leven, en ons vermogen om DINGDING BILLBOARD#3 - Beekpark 28, Centrum Beeldende Kunst Apeldoorn, 22 november - 19 december 2006 (foto links)
clichés en authenticiteit van elkaar te onderscheiden. Europaweg, Apeldoorn, 23 juni - 30 september 2007 (foto boven). Digitale druk op pvc zeildoek, 400 x 400 cm
10. AMUT TUMA
Outline - Amsterdam, 7 mei t/m 2 juni 2006
Kunstenaarsinitiatief Outline is gehuisvest in een paviljoen
van het voormalige Burgerziekenhuis in Amsterdam-Oost.
De ruimte heeft een symmetrische plattegrond met een
kleine koepel in het midden. Binnen roept het paviljoen een
contemplatieve of meditatieve houding op die doet denken
aan de sereniteit van een kapel. Het ontwerp voor AMUT
TUMA neemt deze associatie, of het verlangen naar een
vrijplaats, als uitgangspunt.
De muurschildering bestaat uit 516 hemelsblauwe kruisjes
die de monumentale letters AMUT TUMA en AHOM MOHA
vormen. Het lettertype dat voor dit project is ontworpen,
neemt toe aan leesbaarheid naarmate er meer afstand van
wordt genomen. De kruisjes zijn met de hand geschilderd;
de transparante textuur van de verf vibreren op de muren.
Als allesomvattende klanken resoneren deze zelfbedachte
woorden zachtjes in de ruimte.
AMUT TUMA OUTLINE Amsterdam , 7 mei - 2 juni 2006, muurschildering (2x) 334 x 548 cm
11. SAFE 1+2
SAINTE VICTOIRE, denken naar abstractie #1
Safe, Dalfsen, 29 januari t/m 4 maart 2006
Een atoomschuilkelder onder het gemeentehuis van Dalfsen dient
als locatie voor de tentoonstellingsruimte Safe.
Uitgangspunt voor de ontwerpen voor de muurschilderingen Safe
1+2 is het feit dat je in deze kale ruimte van beton het besef totaal
kunt loslaten waar je je geografisch bevindt. Alleen horizontale
en verticale oriëntatie biedt houvast. De letters die voor deze
compositie zijn gebruikt (A,K, M, V, W, Y, Z) zijn letters die met
een bepaalde hoek geconstrueerd zijn, waardoor de letters als
tekens wijzen - naar boven, beneden, links en rechts of diagonaal.
De lettertekens tarten algemene principes van waarneming en de SAFE Sainte Victoire #1, denken naar abstractie, safe - Dalfsen, 29 januari - 5 maart 2006. Muurschildering 254 x 534 cm, 248 x 436 cm
ordening herbergt een bij de locatie passende dramatiek. foto’s links onder met werk van Sonia Rijnhout
12. Letterbeelden, tekens en klanken
Achtergrond en werkwijze
Ik werk met letterbeelden, tekens en klanken. In onze dagelijkse
omgeving is er een groeiend aantal taalbeelden die ons handelen
lijken te sturen: van billboards en verkeersborden op straat,
tot menubalken en pop ups op het beeldscherm. Zonder deze
talige aanwijzigen zouden we onze weg in de wereld moeilijk
weten te vinden! Tegelijkertijd laten deze instructies
ons zien hoe wij kijken en onze omgeving waarnemen.
In mijn in situ projecten en kunstopdrachten kijk ik grondig naar
het specifieke van een ruimte. Wat kan hier plaatsvinden wat
elders niet kan? Iedere locatie en iedere situatie is anders, en
heeft zijn eigen mogelijkheden en beperkingen – qua structuur,
het lichtinval, het materiaal en de constructie. Maar ook de
geschiedenis, hoe de plek werd of nog wordt gebruikt, vind ik
van wezenlijk belang.
Ik kijk naar hoe de waarneming in taal wordt uitgedrukt. Zoals in
eeuwenoude uitdrukkingen en gezegden. Of in de nieuw
ontworpen tekens en symbolen die een eigen taal en wereld
scheppen.
Soms zie je in eerste instantie niets bijzonders, maar na een tijd
hoor ik in de verte vage klanken: iets sissen, brommen of brullen.
De waarneming heeft de verbeelding aangewakkerd.
Gracia Khouw, 2009
www.graciakhouw.nl, info@graciakhouw.nl, Burgemeester Hogguerstraat 179, 1064 CM AMSTERDAM, NL + 31 6 380 16 772
13. vitae GRACIA KHOUW, Delft 1967 opdrachten
actuele informatie: www.graciakhouw.nl 2009 Gemeenten Heemskerk en Beverwijk, kunstopdracht Broekpolder WDC huisje
2009 Stichting Biotext, Nijmegen - schetsopdracht voor het oude
Dobbelman fabrieksterrein, Nijmegen
2009 DOK Delft, kunstopdracht voor tijdelijke toepassing op gevelramen bibliotheek
2007 Gemeenten Heemskerk en Beverwijk, schetsopdracht Broekpolder WDC huisje
postadres Burgemeester Hogguerstraat 179, 1064 CM Amsterdam 2006 - 2007 Gemeente Delft, i.h.k.v. Contour 2007 - kunstopdracht
atelier Valentijnkade 57 poort 2005 CBK Rotterdam - ontwerpopdracht multiple RAIRIARAU
telefoon 020 - 33 77 462 / 06 380 16 772 2002 - 2003 Woonbron Rotterdam i.h.k.v. gedichtenroute ‘Dichter bij de buurt’ - kunstopdracht
email info@graciakhouw.nl 2000 WBR West/ Stichting Straatbeeld -schetsopdracht
collecties
UMC Utrecht
opleiding DOK Kunst Delft
1987 - 1991 Academie van Beeldende Kunsten Rotterdam CBK Rotterdam
1985 - 1987 Academie Industriële Vormgeving Eindhoven diverse particulieren en verzamelaars
selectie tentoonstellingen en projecten stipendia en subsidies
2009/2010 Galerie Hein Elferink, Staphorst (d) 2007 Fonds BKVB, Amsterdam - Basisstipendium
2009 Galerie Hein Elferink, Staphorst - START! (g) 2001 CBK Rotterdam - projectopdracht
2009 CCNOA Brussel (B), - KT, wandschildering
2009 DOK, Delft - “Pring, zegt het schilderij”, solo
2009 Pictura Dordrecht - Drukwerk buiten de marge, (g) bibliografie
2008 Academie des Beaux Artes (ERBA) Valence, Papier Peints, in situ (g) 2007 Contour. Continuiteit. Heden en verleden met 111 hedendaagse Nederlandse
2007 FW: Painting , Galerie de Vennen/De Cacaofabriek Helmond, Gruppenbild (g) kunstenaars in drie Delfste musea, uitgave Museum het Prinsenhof/Waanders
2007 Blaak 10, Watching the River Flow, animaties (g) 2007 FW:Painting, Een Triptiek publicatie n.a.v. groepsprojecten in Nederland en België
2007 Museum Prinsenhof/Nusantara Delft, Contour 2007, in situ (g) met teksten van Bernard Dewulf, Tanguy Eeckhout en Thibaut Verhoeven
curator Jaap van den Ende en Jan Hein Sassen 2006 Artstore, Kunstambassade Rotterdam publicatie
2007 Galerie Poonberg, Multiple Matters, (g) n.a.v. drie tentoonstellingen in het Groothandelsgebouw
2006 CBK Apeldoorn, Beekpark 28, BILLBOARD #3, DINGDING, in situ 2006 Canis Zijlmans, Chaos en Orde in het Groothandelsgebouw, AD/RD 15-05-2006
2006 Groothandelsgebouw, Chaos en Orde, (g) 2004 ECHO #1,2,3 uitgave Archipel n.a.v. gelijknamige tentoonstellingenreeks
2006 outLine, Amsterdam, AMUT TUMA, solo, muurschildering
2006 SAFE, Dalfsen, SAINTE VICTOIRE #1, in situ (d)
2005 FW: Painting, L.O.F.T Berlin (D), (g) nevenactiviteiten
2005 FW: Painting, Montanus 5 Diksmuide (B), (g) 2009 gastdocent projectweek MK Start, Amsterdam
2005 Galerie Jan Colle, Gent (B), (d) 2004 - heden freelance adviseur beeldende kunst projecten en documentatie
2004 TENT. CBK Rotterdam, prospecten van nooit vermoed schoon… (g) 2005 - heden FW: Painting, organisatie van projecten van Belgische en Nederlandse schilders
2004 Archipel, ECHO 1, (g) 2007 lid Platform Kunstenaars Stichting CBK Rotterdam
2003 Galerie Phoebus, ladenkastproject (g) 2002 - 2005 lid commissie PRIS regeling Stroom Den Haag
2002 Studium Generale Erasmus Universiteit, AHAHA , in situ, solo 2000 - 2001 secretaris Het Gezelschap, een initiatief voor kunst en zaken
2001 De Kromme van TENT.CBK Rotterdam, muurschildering TAKKAT solo 1998 - 2005 lid ateliercommissie, vanaf 2004 voorzitter Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam
(g)= groepstentoonstelling, (d)= duotentoonstelling