3. `n Oorsig van TIPOGRAFIE
https://www.youtube.com/watch?v=sByzHoiYFX0 [Youtube: Fundamentals of Typography]
4. TIPOGRAFIE
Woordelys
Familie: `n Stel fonts wat verwant is aan die basis, bv. Kursiewe
of vetdrukweergawe
Oormerke (“earmarks”): Kenmerkende eienskappe van `n
lettertipe wat ons in staat stel om verskillende lettertipes te
onderskei
Font: Volledige stel van alle alfabetletters, insluitend syfers,
punktuasie en simbole
Serifs: Bykomende strepies aan die punte van die hoof
vertikale en horisontale lyne in `n letter
Sans Serif: Sonder serifs
Lettertipe: Die naam van die ontwerp van die alfabet. Sien
“font”
5.
6. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Oorsig
Ontwikkeling van Tipografie kan teruggevoer word tot 3 200 v.C. tot by die
Sumeriërs van Mesopotamië.
Vandag het ons eindelose lettertipes om van te kies en ons kan dit manipuleer
met behulp van letterspasiëring en reëlspasie, maar waar het alles begin?
Menslike kommunikasie kan teruggevoer word so vêr as 200 000 v.C, maar die
meeste merktekens wat ons vandag bestudeer dateer terug sovêr as die
Paleolitiese en Neolitiese tydperke tussen 35 000 v.C. tot 4 000 v.C. (bl. 12)
7. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Europa
Voorbeelde hiervan kan gesien word in die Frans-Kantabriese driehoek (Spanje
en Frankryk) in die beroemde grotte van Lascaux, veral in die bekende Bulle
grot. Daar is byna 2000 figure teen die mure geskilder. (bl.12)
Argeoloë (bl.13) het dit bestudeer maar die ware betekenis kon nie vasgestel
word nie.
Eerste tree tot `n standaard alphabet.
8.
9. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Suid-Afrika
San-rotstekeninge in die Drakensberge.
Die San het tot die einde van die 19de eeu daar gewoon, gejag en skuiling in
die grotte gevind.
Meer as 35 000 individuele kunswerke. Sommige dateer tot 2 500 jaar terug.
Hoofonderwerpe was diere en mense inskakerings van rooi, oranje, bruin,
swart en wit. Die Eland was `n baie spesiale dier vir die San.
Die Sjamaan was baie NB in San kultuur.
Wêreld van geeste was ook uitgebeeld.
KLASBESPREKING: Wat dink jy was die DOEL van rotskuns?
10. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Die ontstaan van die ALFABET
Stadige proses wat deur baie kulture oor die wêreld beÏnvloed is.
Begin in Mesopotamië (vandag Irak, tussen Tigris en Eufraatrivier), een van die
eerste menslike beskawings. Halfwoestyngebied, maar mense het hulle in die
ALLUVIALE strook grond gevestig. (bl.14)
Ook in Egipte en Sjina.
Mense het `n begeerte gehad om te kommunikeer, wat gelei het tot
skrifstelsels.
NB: OORLEWING…dus moes hulle stede ontwikkel en `n plan maak om te kan
kommunikeer.
Die eerste PIKTOGRAFIESE kleitablet dateer terug tot 3 100 v.C. (bl.15). Wat is `n
Piktogram en wigskrif? (bl.16)
11. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Piktograwe & wigskrif
Die Kode van Hammurabi: Koning van 1795 – 1750 v.C. in die Babiloniese
tydperk.
Bekend vir 282 wette wat hy geskep het en op `n BASALTSTELE laat graveer het.
12. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Egipte
Egiptiese beskawing: 3 150 – 322 v.C. vestig hulle klangs
die Nyl.
Verenig onder een beskawing deur koning Namer (die
Farao). Nie meer onder- en bo-Egipte nie.
Godsdiens: natuurgode bv. Ra (songod) en Amun
(belangrikste god), dikwels as Amun-Ra aanbid.
Glo in hiernamaals en dat dit deur jou lewe op aarde
beÏnvloed was.
ERFLIKHEIDSLYN (bl.19).
Cleopatra was die laaste Egiptiese Farao.
Honderde faraos het regeer voordat die Grieke en
Romeine dit oorwin het.
Dinastie: Enkele familie regeer.
13. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Egiptiese Hiërogliewe
Piktografiese skrifstelsel in die tydperk waarin die Piramides gebou is om die
Farao se oorblyfsels te bewaar.
Hiërogliewe is gebruik om sy lewensgeskiedenis en prestasies aan volgende
geslagte en aan die gode te vertel. Moes dus duidelik en informatief wees.
Anders as die wigskrif van Mesopotamiërs het die Egiptiese skrif vir duisende jare
dieselfde gebly.
Ongeveer 800 karakters (slegs konsonante) is gebruik.
14. “Weging van die Hart”
- Op Papirusrol, uit die Boek van die Dooies
- Help iemand om in die hiernamaals te kom
- Hart word gebalanseer teen die ‘veer van die waarheid’ (godin van oordeel se
volstruisveer)
- Cartouche: Naamplaatjie met hiërogliewe in ovaalraam
Bespreking:
Wat is
PAPIRUS?
16. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Antieke Chinese beskawing
Chinese skrifstelsel is meer as 4 000 jaar oud
Stelsel het van piktograwe ontwikkel, met elemente
van fonetiek
FONETIEK: Stelsel is gegrond op hoe dinge KLINK
REBUSBEGINSEL: Baie woorde of dele van woorde wat
dieselfde klink, word met dieselfde prent of teken
voorgestel, bv. See + koei = seekoei
Skrifstelsel breek nie heeltemal weg van die
piktografiese oorsprong nie
17. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Fenisië
Westerse skrifstelsels ontwikkel
Mesopotamiese en Egiptiese stelsel
het te VEEL karakters gehad en was te
moeilik/tydrowend om te bemeester >
meer gebruikersvriendelik en
eenvoudiger
Aktiwiteite soos handel en reis regoor
speel `n NB rol in die verspreiding van
skrif
18. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Griekeland
Die Fenisiese alfabet het die ontwikkeling van die
Griekse skrifstelsel beÏnvloed en vorm die basis
van die Westerse stelsel wat vandag gebruik word
Die Grieke het demokrasie ontwikkel wat vandag
nog relevant is
Die Griekse fokus op geometriese perfeksie in
ontwerp en konstruksie het die ontwikkeling van
Griekse fonts beÏnvloed
Die serif word nou gebruik
19. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Rome
Romeine aanvaar die Griekse skrifstelse en ontwikkel dit verder
Romeinse alfabet lyk soos die modern Westerse alfabet
Romeinse kultuur versprei deur oorlogvoering regdeur die Mediterreense dele
van Afrika en die nabye Ooste en so het hulle alfabet ook versprei.
20. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Middeleeue
Romeinse alfabet word slegs effens
verander
Die ontwikkeling in hierdie tydperk het te
doen met die visuele voorkoms van fonts
> visuele stilering en die grootte van
tipografiese elemente word gemanipuleer
Fonts word `n belangrike visuele
ontwerpelement – nie slegs vir die oordra
van `n boodskap nie
21. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Islamitiese en Arabiese alfabet
Islamiete gebruik `n kalligrafiese stelsel > in teenstelling met Westerse alfabet
Arabiese alfabet word vandag in Sentraal Afrika en Wes-Asië gebruik, asook
deur navolgers van Islam
22. DIE GESKIEDENIS VAN TIPOGRAFIE
Industriële Revolusie (1750-1850) & die Viktoriaanse tydperk (1837-1901)
Tegnologie en die ontwikkeling van gemeganiseerde prosesse het ontwerp en
produksie vir ewig verander
Tipografie word `n visuele element wat die kyker se aandag moet trek
Soms is tipografie die heel belangrikste element
Talle verskillende lettertipes word ontwikkel
Tydperk word gekenmerk deur voortdurende veranderings en ontwikkeling
