i want this presentation

1. 2021_2022
Faculty of Education
English Department
‫هەرزەکار‬
‫خوێندکاران‬ ‫ئامادەکردنی‬
:
‫بەسەرپەرشتی‬
:
‫م‬
.
‫ی‬
.
‫حمد‬ ‫سالم‬ ‫گواڵڵە‬ •
‫میرۆ‬ ‫گۆران‬
•
‫غفور‬ ‫هەردی‬
•
‫حمدامین‬ ‫ئاسیا‬
•
‫محمد‬ ‫داهێن‬
•
‫گلۆک‬ ‫وفاء‬

3. TABLE OF CONTENTS
1
2
3
4
5
6
‫هەرزەکاری‬
‫چیە؟‬
‫سایکۆلۆژیای‬
‫هەرزەکار‬
‫ماوەی‬
‫هەرزەکاری‬
‫و‬ ‫باڵقبون‬ ‫نێوان‬ ‫جیاوازی‬
‫هەرزەکاری‬
‫نیشانەکانی؟‬ ‫و‬
‫گۆشەگیری‬ ‫و‬ ‫شەرمکردن‬
‫هەرزەکاران؟‬ ‫الی‬
‫دە‬
‫رکەوتووترین‬
‫گرفتە‬ ‫و‬ ‫کێشە‬
‫هەرزەکاردا‬ ‫ژیانی‬ ‫لە‬ ‫ڕەفتاریەکان‬
‫چین؟‬

4. •
‫ھەرزەکاری‬ ‫وشەی‬
‫لە‬
‫وشەیەکی‬ ‫بنچینەدا‬
‫واتا‬ ‫گەلێک‬ ‫زمانەوانیدا‬ ‫لە‬ ‫و‬ ‫کۆنە‬
‫بە‬ ‫وابەستەن‬ ‫ئەوانیش‬ ،‫دەبەخشێت‬
‫وەکو‬ ‫تاکەوە‬ ‫تایبەتمەندییەکانی‬
"
،‫درۆ‬
‫لە‬ ‫خێرایی‬ ،‫پەلەکردن‬ ،‫بێئاگایی‬
‫و‬ ‫نەزانی‬ ،‫گێلی‬ ،‫بەگژداچووندا‬
‫شەڕەنگێزی‬
."
‫لە‬ ‫ھەرزەکاری‬ ‫بەاڵم‬
‫تا‬ ‫نزیکبوونەوەی‬ ‫واتای‬ ‫بە‬ ‫دەروونزانیدا‬
‫ک‬
،‫ژیری‬ ،‫جەستەیی‬ ‫پێگەیشتنی‬ ‫لە‬ ‫دێت‬
‫کۆمەاڵیەتی‬ ‫و‬ ‫دەروونی‬
.
‫چیە؟‬ ‫هەرزەکاری‬

5. •
‫واتە‬ ‫كاری‬‫رزه‬‫هە‬ ‫روونناسیدا‬‫ده‬ ‫زانستی‬ ‫لە‬
‫س‬ ‫و‬ ‫یی‬‫ستە‬‫جە‬ ‫یشتنی‬‫پێگە‬‫لە‬ ‫وه‬‫نزیكبوونە‬
‫ێكسی‬
‫واتە‬ ،‫تی‬‫اڵیە‬‫كۆمە‬ ‫و‬ ‫ژیری‬ ‫و‬ ‫روونی‬‫ده‬ ‫و‬
‫مانای‬ ‫كاری‬‫رزه‬‫هە‬
‫یشتن‬‫پێگە‬
‫بە‬ ‫نێت‬‫یە‬‫ناگە‬
‫ڵكو‬
‫ئ‬ ‫ر‬‫سە‬‫لە‬ ‫یشتنە‬‫پێگە‬ ‫ستپێكردنی‬‫ده‬ ‫مانای‬
‫و‬‫ە‬
‫دا‬‫ئاستانە‬
.
‫نێ‬‫لە‬ ‫كرێت‬‫ده‬ ‫ڵی‬‫تێكە‬ ‫جار‬ ‫ندێ‬‫هە‬
‫وان‬
‫و‬ ‫كاری‬‫رزه‬‫هە‬ ‫ی‬‫زاراوه‬ ‫ردوو‬‫هە‬ ‫ردوو‬‫هە‬
‫باڵقبوون‬ ‫ڕاستیدا‬‫لە‬ ،‫باڵغبووندا‬
(
puberty)
‫ی‬‫گە‬‫ده‬ ‫كان‬‫سێكسییە‬ ‫ندامە‬‫ئە‬ ‫یینی‬‫گە‬ ‫مانای‬
‫نێت‬‫ە‬
‫جێب‬‫بە‬ ‫خۆیان‬ ‫كانی‬‫رمانە‬‫فە‬ ‫توانن‬‫ده‬ ‫ئیدی‬ ‫و‬
‫هێنن‬
.
‫كانی‬‫نە‬‫الیە‬‫لە‬ ‫نێكە‬‫الیە‬ ‫باڵغبوون‬ ‫ڕاستیدا‬‫لە‬
‫كاری‬‫رزه‬‫هە‬ ‫موو‬‫هە‬ ‫ك‬‫نە‬ ‫كاری‬‫رزه‬‫هە‬
.
‫سایکۆلۆژیای‬
‫هەرزەکار‬

6. ‫هەرزەکاری‬ ‫ماوەی‬
‫کاتی‬ ‫و‬ ‫ماوە‬ ‫لەسەر‬ ‫نیە‬ ‫گشتی‬ ‫ڕێکەوتنێکی‬ ‫ئێستا‬ ‫هەتا‬
‫ئەم‬ ‫گشتی‬ ‫بەشێوەکی‬ ،‫هەرزەکاری‬ ‫قۆناغی‬ ‫دەستپێکردنی‬
‫لە‬ ‫دەبێتەوە‬ ‫درێژ‬ ‫ماوەیە‬
12
‫بۆ‬
20
‫ناو‬ ‫چوونە‬ ،‫ی‬َ‫ساڵ‬
‫زووتر‬ ‫کچان‬ ،‫دەگۆڕێت‬ ‫ڕەگەز‬ ‫پێی‬ ‫بە‬ ‫هەرزەکاری‬ ‫قۆناغی‬
‫هەروەک‬ ، ‫کوڕان‬ ‫بە‬ ‫بەراورد‬ ‫بە‬ ‫قۆناغەوە‬ ‫ئەم‬ ‫ناو‬ ‫پێدەنێنە‬
‫لە‬ ‫وەک‬ ‫پێدەگەن‬ ‫زووتر‬ ‫سۆزداریەوە‬ ‫الیەنی‬ ‫لە‬ ‫کچان‬ ‫چۆن‬
‫کوڕان‬
.
‫کۆتاییەکانی‬ ‫و‬ ‫دەستپێک‬ ‫ماوەی‬ ‫لەسەر‬ ‫ران‬‫تۆێژه‬
‫کە‬ ،‫کۆکن‬ ‫ئەوە‬ ‫لەسەر‬ ‫بەاڵم‬ ،‫نین‬ ‫کۆک‬ ‫هەرزەکاری‬ ‫تەمەنی‬
،‫باڵقبوندا‬ ‫تەمەنی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫هاوکاتە‬ ‫هەرزەکاری‬ ‫دەستپێکی‬
‫بە‬ ‫تەمەنەش‬ ‫ئەم‬ ‫دیاریکردنی‬
12
‫کە‬ ،‫دەکات‬ ‫پێ‬ ‫دەست‬ ‫ساڵی‬
‫پێکرد‬ ‫ئاماژەمان‬ ‫چۆن‬ ‫هەروەک‬ ،‫گریمانەییە‬ ‫بۆخۆی‬ ‫ئەمەش‬
‫و‬ ‫کوڕان‬ ‫باڵقبونی‬ ‫تەمەنی‬ ‫نێوان‬ ‫لە‬ ‫هەیە‬ ‫دووری‬ ‫و‬ ‫جیاوازی‬
‫نێوان‬ ‫لە‬ ‫هەیە‬ ‫جیاوازی‬ ‫شێوەش‬ ‫بەهەمان‬ ،‫کچاندا‬
‫شوێنێ‬ ‫جوگرافی‬ ‫پێگەی‬ ،‫دا‬ ‫کە‬ ‫یەکێکی‬ ‫و‬ ‫شارستانیەتێک‬
‫و‬ ‫ک‬
‫خواردن‬ ‫جۆری‬ ‫کاریگەری‬ ‫ڵ‬‫گە‬‫لە‬ ،‫تر‬ ‫شوێنێکی‬
.
‫ئەو‬ ‫هەموو‬
‫زودا‬ ‫لەکاتێکی‬ ‫باڵقبون‬ ‫ڕوودانی‬ ‫هۆی‬ ‫دەبنە‬ ‫ڕاستیانە‬
.

7. ‫باڵقبون‬ ‫نێوان‬ ‫جیاوازی‬
‫و‬
‫هەرزەکاری‬
‫نیشانەکانی‬
‫هەیە‬ ‫جیاوازی‬ ‫باڵقبوندا‬ ‫و‬ ‫هەرزەکاری‬ ‫نێوان‬ ‫لە‬
:
‫و‬ ‫جەستەیی‬ ‫گۆڕانکارییە‬ ‫باڵقبون‬ ‫لە‬ ‫مەبەست‬
‫تەواوبون‬ ‫و‬ ‫پێگەشتن‬ ‫وەکو‬ ‫فیسۆلۆژییەکانە؛‬
‫لە‬
‫یاخود‬ ،‫هەرزەکار‬ ‫الی‬ ‫سێکسیەکان‬ ‫ئەرکە‬
‫ب‬ ‫تاک‬ ‫توانای‬ ‫و‬‫سێکسیەکان‬ ‫گالندە‬ ‫گەشەکردنی‬
‫ۆ‬
‫وەگەرخستنیان‬
.
‫هەرزەکاری‬ ‫لە‬ ‫مەبەست‬ ‫بەاڵم‬
‫ڕو‬ ‫لە‬ ‫پلەبەندی‬ ‫پێگەیشتنێکی‬ ‫بۆ‬ ‫ئاماژەیەکە‬
‫ی‬
‫کۆمەاڵیەتی‬ ‫و‬ ‫دەروونیی‬ ‫و‬ ‫ژیری‬ ‫و‬ ‫جەستەیی‬
.
‫هەرزەکاریی‬ ‫الیەنی‬ ‫یەک‬ ‫تەنها‬ ‫باڵقبون‬ ‫هەربۆیە‬
،‫ە‬
،‫فیسیۆلۆژیەکەیە‬ ‫و‬ ‫جەستەیی‬ ‫الیەنی‬ ‫ئەویش‬
‫ی‬‫وه‬‫ئە‬
‫دەکەوێت‬ ‫هەرزەکاری‬ ‫پێش‬ ‫کاتەوە‬ ‫لەڕووی‬ ‫تەنها‬
.
‫سەرەتاییەک‬ ‫ئاماژە‬ ‫لە‬ ‫یەکێکە‬ ‫باڵقبون‬ ‫کەواتە‬
‫انی‬
‫هەرزەکارییەوە‬ ‫قۆناغی‬ ‫ناو‬ ‫چوونە‬
.

8. ‫نیشانەکانی‬
‫باڵقبون‬
•
‫‌‌دەنگ‬
‫ی‬‫گڕبون‬
•
‌‌
‫ی‬‫دەرکەوتن‬
‌‫موو‌لەهەندێک‬
‫‌‌جەستەدا‬
‫ی‬‫جێگاو‌ئەندام‬
•
‌‌
‫ی‬‫گەورەبون‬
‫‌‌کچان‬
‫ی‬‫سنگ‌ال‬
‫نیشانە‬
‫یەکەمیە‬
‫کان‬
•
‫‌‌سێ‬
‫ی‬‫‌‌ئەندام‬
‫ی‬‫پێگەیشتنو‌گەورەبون‬
‌
‫ی‬‫کس‬
.
•
‌‌
‫ی‬‫دەسپێکردن‬
‫‌‌کچان‬
‫ی‬‫‌‌مانگانە‌ال‬
‫ی‬‫سوڕ‬
.
•
‌‌
‫ی‬‫خەوبینین‬
‫‌‌کوڕان‬
‫ی‬‫‌‌ال‬
‫ی‬‫سێکس‬
‫نیشانە‬
‫دو‬
‫و‬
‫ەمیەک‬
‫ان‬
‫دەرهاوێشت‬ ‫زیادبونی‬
‫ە‬
‫هۆڕمۆنیەکان‬
•
‌‌
‫ی‬‫‌‌توخامە‌گالنده‌کان‬
‫ی‬‫‌‌چاالک‬
‫ی‬‫زیادبون‬
(
‫ڕژێ‬
‌‫نە‬
‌
‫ە‬‫‌‌دیک‬
‫ی‬‫‌ندێک‌رژێن‬
‫ە‬‫سێکسیەکان‌و‌ه‬
.)
•
‌‌
‫ی‬‫زیادبون‬
‫‌‌و‬
‫ی‬‫‌‌دەرەق‬
‫ی‬‫‌‌گالند‬
‫ی‬‫چاالک‬
(
‫زیادبون‬
‌‌
‫ی‬
‫‌‌جەستەیی‬
‫ی‬‫چاالک‬
.)
•
‌‌
‫ی‬‫زیادبون‬
‫‌‌گالندە‌سێکسیەکان‬
‫ی‬‫چاالک‬
•
‌‌
‫ی‬‫هۆڕمۆن‬
‫ئاندرۆجین‬
‌‫و‬
(
‫‌‌ماسولکە‬
‫ی‬‫گەشەکردن‬
‌‫و‬
‫ئێسک‬
)
•
‫هۆڕمۆنی‬
‫ئێسترۆجین‬
(
‌‌
‫ی‬‫شێوە‬
‫ئێسک‌و‌چی‬
‌‫نە‬
‫چەورییەکان‬
.)

9. ‫گۆشەگیری‬ ‫و‬ ‫شەرمکردن‬
‫الی‬
‫هەرزەکار‬
‫ان‬

‫شەرمنی‬
:
‫پەنهانییە‬ ‫هەستێکی‬
(
‫شاراوەیە‬
)
‫ل‬ ‫کەسێک‬ ‫هەموو‬ ‫ناخی‬ ‫لە‬
‫ە‬
‫بەاڵم‬ ‫بووندایە‬
‫لەڕێژەدا‬ ‫جیاوازە‬ ‫تر‬ ‫کەسێکی‬ ‫بۆ‬ ‫کەسێکەوە‬ ‫لە‬
(
‫زۆ‬
‫کەم‬، ‫ر‬
.)
‫شەرمی‬
‫شێوەیەکی‬ ‫بە‬ ‫شەرم‬ ،‫بڕوات‬ ‫ترس‬ ‫بەرەو‬ ‫کە‬ ‫دەکات‬ ‫وا‬ ‫زۆر‬
‫کەس‬ ‫لەبەرانبەر‬ ‫دەبێ‬ ‫کەسێک‬ ‫تووشی‬ ‫کە‬ ‫شڵەژانە‬ ‫و‬ ‫دوودڵی‬ ‫گشتی‬
‫ێکی‬
‫دەبات‬ ‫خەڵکی‬ ‫لە‬ ‫کەوتنەوە‬ ‫دوور‬ ‫بەرەو‬ ،‫تردا‬
.

‫دەبن‬ ‫زیادیش‬ ‫توندوتیژی‬ ‫لەهەمانکاتدا‬ ‫و‬ ‫زۆر‬ ‫نازهەڵگرتنی‬
‫ە‬
‫ت‬ ‫بەوانی‬ ‫ببەستێت‬ ‫پشت‬ ‫بەردەوام‬ ‫هەرزەکار‬ ‫ئەوەی‬ ‫هۆکاری‬
‫ر‬
‫پێ‬ ‫قۆناغە‬ ‫ئەم‬ ‫سروشتی‬ ،‫کێشەکانیدا‬ ‫چارەسەرکردنی‬ ‫لە‬
‫ویست‬
‫پشت‬ ‫و‬ ‫خێزان‬ ‫لە‬ ‫سەربەخۆبێت‬ ‫هەرزەکار‬ ،‫دەکات‬ ‫بەوە‬
‫مل‬ ‫توندی‬ ‫و‬ ‫فشار‬ ‫بارە‬ ‫ئەم‬ ‫بۆیە‬ ،‫ببەستێت‬ ‫خۆی‬ ‫بەخودی‬
‫مالنێێ‬
‫ج‬ ‫لە‬ ‫پاشەکشێکردنی‬ ‫بۆ‬ ‫گەنج‬ ‫بارەشدا‬ ‫لەم‬ ،‫دەکات‬ ‫زیاد‬ ‫ال‬
‫یهانی‬
‫و‬ ‫شەرمکردن‬ ‫و‬ ‫گۆشەگیری‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫و‬ ‫کۆمەاڵیەتی‬
‫هەوڵدەدات‬ ‫دورەپەرێزی‬

10. ‫گرفتە‬ ‫و‬ ‫کێشە‬ ‫دەرکەوتووترین‬
‫هەرزەکاردا‬ ‫ژیانی‬ ‫لە‬ ‫ڕەفتاریەکان‬
‫چ‬
‫ین‬

‫ملمالنێی‬
‫ناوەکی‬
:
‫ملم‬ ‫لەوانە‬ ،‫دەناڵێنێت‬ ‫ناوەکییەوە‬ ‫ملمالنێی‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫ست‬‫ده‬‫بە‬ ‫هەرزەکار‬
‫النێ‬
‫نێوان‬ ‫لە‬ ‫بەخودوملمالنێ‬ ‫بەستن‬ ‫پشت‬ ‫و‬ ‫خێزان‬ ‫لە‬ ‫سەربەخۆیی‬ ‫لەنێوان‬
‫هیو‬ ‫و‬ ‫ئومێد‬ ‫نێوان‬ ‫لە‬ ‫وملمالنێ‬ ‫گەورەکان‬ ‫داواکاری‬ ‫و‬ ‫منداڵێتی‬ ‫پاشکۆی‬
‫ا‬
‫ناوەک‬ ‫ڕەمەکە‬ ‫لەنێوان‬ ‫ملمالنێ‬ ،‫دا‬‫قینە‬‫ڕاستە‬ ‫لە‬ ‫هەرزەکاروکەمی‬ ‫زۆرەکانی‬
‫یی‬
‫واتە‬
(
‫الداخلیە‬ ‫غرائز‬
)
‫ئ‬ ‫نێوان‬ ‫لە‬ ‫ملمالنێ‬ ،‫کۆمەاڵیەتییەکاندا‬ ‫نەریتە‬ ‫و‬
‫وەکو‬ ‫ایین‬
‫خۆ‬ ‫تایبەتی‬ ‫فەلسەفەی‬ ،‫بچوکیداو‬ ‫لە‬ ‫بووە‬ ‫فێری‬ ‫ی‬‫وه‬‫ئە‬ ،‫پڕانسیپێ‬
،‫ژیان‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬
‫ڕابردوودا‬ ‫نەوەی‬ ‫و‬ ‫هەرزەکار‬ ‫نەوەی‬ ‫نێوان‬ ‫لە‬ ،‫ڕۆشنبیری‬ ‫ملمالنێی‬
.

‫یاخی‬ ‫و‬ ‫نامۆبوون‬
‫بوون‬
:
‫بۆ‬ ‫دەدات‬ ‫هەوڵ‬ ‫بۆیە‬ ،‫تێناگەن‬ ‫لێی‬ ‫باوکی‬ ‫و‬ ‫دایک‬ ‫لە‬ ‫کام‬ ‫هیچ‬ ‫کە‬ ،‫دەکات‬ ‫ئەوە‬ ‫گومانی‬ ‫جار‬ ‫هەندێک‬ ‫هەرزەکار‬
‫جەختکردنەو‬ ‫بۆ‬ ‫میکانیزمێک‬ ‫وەکو‬ ‫ئەمەش‬ ،‫باوکی‬ ‫و‬ ‫دایک‬ ‫حەزەکانی‬ ‫و‬ ‫داواکاری‬ ‫و‬ ‫هەڵوێست‬ ‫بەرپەرچدانەوەی‬
‫ە‬
‫کۆت‬ ‫وکار‬ ‫کەس‬ ‫دەسەاڵتی‬ ‫بەبەرەنگاربونەوەی‬ ‫ئەمەش‬ ‫کە‬ ،‫بەکاردەهێنێت‬ ‫خۆی‬ ‫تاکێتی‬ ،‫خۆناساندن‬ ‫لەسەر‬
،‫دێت‬ ‫ایی‬
‫دەبێ‬ ،‫بێت‬ ‫لەسەروخۆیەوە‬ ‫ڕێنماییەک‬ ‫هەر‬ ‫یاخود‬ ‫سەروتر‬ ‫دەسەاڵتێکی‬ ‫هەر‬ ‫وادەبینێت‬ ‫هەرزەکار‬ ‫ئەوەی‬ ‫لەبەر‬
‫هۆی‬ ‫تە‬
‫کەسێک‬ ‫ناوەڕۆکەوە‬ ‫لەڕووی‬ ‫دەکات‬ ‫خۆی‬ ‫تەماشای‬ ‫وا‬ ‫ئەو‬ ‫کە‬ ،‫هەرزەکار‬ ‫ژیرییەکای‬ ‫توانا‬ ‫تەماشاکردنی‬ ‫بەالواز‬
‫ی‬
‫کەسوکارە‬ ‫و‬ ‫باوک‬ ‫و‬ ‫دایک‬ ‫لەالیەن‬ ‫کەباسکران‬ ‫ئەوانەی‬ ‫ڕەچاونەکردنی‬ ‫بۆیە‬ ،‫هەیە‬ ‫هاوسەنگی‬ ‫پێگەیشتوەو‬
‫دەبێتە‬ ‫وە‬
‫الی‬ ‫شەڕاگێزی‬ ‫و‬ ‫دەمارگیری‬ ‫و‬ ‫ڵستی‬‫رهە‬‫بە‬ ‫و‬ ‫خۆبەگەورەزان‬ ‫و‬ ‫یاخیبون‬ ‫ڕەفتاری‬ ‫کۆمەڵێک‬ ‫دەرخستنی‬ ‫هۆی‬
‫هەرزەکــار‬
.

11. ‫رەفتاری‬
‫بێ‬
‫ز‬
‫ا‬
‫رو‬
‫قێزەون‬

‫بەدەستهێنانی‬ ‫لە‬ ‫حەزی‬ ‫بەردەوام‬ ‫هەرزەکار‬
‫بەبێگوێدان‬ ،‫خۆیەتی‬ ‫تایبەتیەکانی‬ ‫ئارەزووە‬
‫و‬
‫زۆر‬ ‫بۆیە‬ ،‫گشتی‬ ‫بەرژەوەندی‬ ‫لەبەرچاوگرتنی‬
‫مایەی‬ ‫ببنە‬ ‫ڕەفتارەکانی‬ ‫لە‬ ‫هەندێ‬ ،‫ئاساییە‬
،‫هاوارکردن‬ ‫قیژەقیژو‬ ‫وەکو‬ ‫خەڵکی‬ ‫بێزارکردنی‬
،‫سەرمندااڵن‬ ‫هێرشکردنە‬ ،‫دزیکردن‬ ،‫جنێودان‬
‫و‬ ‫تێکدان‬ ‫گەورەکانداو‬ ‫لەگەڵ‬ ‫کێبڕکێکردن‬
‫وخۆخەریکردن‬ ‫خەڵکی‬ ‫موڵکی‬ ‫و‬ ‫سامان‬ ‫خراپکردنی‬
‫بەکێش‬ ‫خۆئااڵندن‬ ‫و‬ ‫پڕوپوچەوە‬ ‫کاری‬ ‫بەهەندێک‬
‫ەو‬
‫کا‬ ‫لە‬ ‫وەرگرتن‬ ‫مۆڵەت‬ ‫بە‬ ‫گوێنەدان‬ ‫و‬ ‫گرفتەوە‬ ‫و‬
‫تی‬
‫هەس‬ ‫بە‬ ‫نەدان‬ ‫گرنگی‬ ‫و‬ ‫بێت‬ ‫هەرپێداویستیەکدا‬
‫تو‬
‫ئەوانیتر‬ ‫سۆزی‬
.

12. ‫سەرچاوەکان‬

‫نەو‬ ‫رادیۆی‬ ‫زانیاری‬ ‫گەنجینەی‬
‫ا‬

‫موضوع‬ ‫سایتی‬

https://smhsargus.com/2517/opinion/
how-much-freedom-should-parents-
give-their-children

https://www.abc.net.au/news/2019-05-
25/giving-teenagers-more-freedom-is-good-
for-mental-health/11039744

13. THANK YOU
ANY
QUESTIONS?