Οι ρίζες της σημερινής κρίσης - Ρόμπερτ Μπρένερ Ανάλυση και Αξιολόγηση

1. ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΓΙΑ
ΤΗΝ GOLDMAN SACHS
ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
Οι ρίζες της
Σημερινής Κρίσης
Περίληψη Βιβλίου
Μάθημα : Μακροοικονομία
Εισηγητής : Ομάδα Συγγραφής:
Τζενάκη Εβίτα 1457
Μεραμβελιωτάκης Χριστοδουλάκη Δέσποινα
Γιώργος Σακελλάρη Θεοδοσία

2. ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ
ΚΡΙΣΗΣ
 Τα δύο στοιχεία που οδήγησαν την οικονομία στην
καταστροφή
 αλληλεπίδραση
 Αλληλοενίσχυση
 Κατάρευση του τραπεζικού τομέα και των αγορών
χρεόγραφων
 Μάρτιο του 2008  Χανκ Πόλσον «πριν χτυπήσει η κρίση
των ενυπόθηκων δανείων είχαμε 6 χρόνια ανάπτυξη»
 ΣΤΟΧΟΣ κυβερνητικής παρέμβασης  αποδυνάμωση
των αγορών

3. Αιτία της σημερινής
κρίσης
1993  Κυβέρνηση Κλιντον
• Σταθερή φθίνουσα ζωτικότητα
1991 - 1995  Κυκλική Ύφεση
των ανεπτυγμένων
καπιταλιστικών οικονομιών
Ότι είναι καλό για την
• Βαθιά παρακμή & αποτυχία
συστήματος  αίτια για Goldman Sachs κι όχι πια
συσσώρευσης της συνολικής για την General Motor είναι
ζήτησης . καλό και για την Αμερική
• 1973  Οικονομικές αρχές
κετέφυγαν σε ακόμη μεγαλύτερο
δανεισμό επιδινώνοντας την
ζήτηση

4. ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΚΥΜΑ ΥΦΕΣΗΣ,
1973-2007
2007  Ισχυρή Οικονομία
 2001 – 2007 μέση ετήσια ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ
κάτω από την ανάπτυξη που έχει καταγραφεί σε
οποιαδήποτε άλλη συγκρίσιμη περίοδο
• Γερμανία
• Ιαπωνία
• Νεοβιομηχανοποιημενες Χώρες της Βορειοανατολικής Ασίας,
• Μικρές Τίγρεις της Νοτιοανατολικής Ασίας
• κινέζικος γίγαντας
• αυξήσειςστη βιομηχανική παραγωγική δυναμικότητα
της παγκόσμιας αγοράς

5. Ο ΚΕΪΝΣΙΑΝΙΣΜΟΣ, Η ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ
ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
 Ελλείματα των ΗΠΑ  ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ
 Όξυνση της παρατεταμένης ΥΦΕΣΗΣ
 1979-1980  Τεράστιες ταλαντώσεις του
Δολλαρίου
 Διαδοχικά κύματα επέκτασης και συστολής καθώς
και μια σειρά από ανόδους καικαταρρεύσεις των
τιμών των περιουσιακών στοιχείων

6. ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΙΜΗ
ΚΑΜΠΗ
 1990  Διακοπή της εξάρτησης από το κεϊνσιανό
πιστωτικό δημιούργημα έχοντας κοσμοϊστορικές συνέπιες
 1980  Ρόναλντ Ρέιγκαν  υποσχέθηκε να ισοσκελίσει
τον προϋπολογισμό αλλά κατέληξε σαν ο πιο φανατικός
υπέρμαχος του κεϊνσιανισμού
 1993  Κλίντον άρχισε να μειώνει το ομοσπονδιακό
έλλειμμα
Σκοπός ήταν να να δεχτεί ένα ισχυρό πλήγμα η συνολική
αγοραστική δύναμη σε μια περίοδο που οι ανεπτυγμένες
καπιταλιστικές οικονομίες

7. Ο ΚΕΪΝΣΙΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
• 1995 οι τιμές των αμερικάνικων
μετοχών εκτοξεύτηκαν, με το δείκτη
S&P 500 να αυξάνεται κατά 62%
μέχρι το τέλος του 1996
 Το μπουμ της Νέας wealth effect
Οικονομίας
στηρίζονταν σε αυτή
την πρωτοφανή
έκρηξη κερδοσκοπίας

8. ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ ΣΥΣΣΟΡΕΥΣΗ
1995-1997  ΗΠΑ απόλαυσαν ένα διάστημα γαλήνης
 Το ΑΕΠ, οι επενδύσεις, η παραγωγικότητα και οι εξαγωγές
των ΗΠΑ, όλα αυξήθηκαν εντυπωσιακά, και η συνακόλουθη
αύξηση της κατανάλωσης και των εισαγωγών κινητοποίησε,
για μια ακόμα φορά, την υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία
 Η πτώση του γεν και του μάρκου έδειχνε να δημιουργεί τις
προϋποθέσεις για νέες, ωθούμενες από τις εξαγωγές,
ανακάμψεις στην Ιαπωνία και τη Γερμανία
 Στη διάρκεια του καλοκαιριού του 1998, η κρίση διαχύθηκε
και στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες

9. ΟΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΦΟΥΣΚΑΣ
 Η φούσκα του χρηματιστηρίου δεν προκάλεσε μόνο
μαζικές υπερεπενδύσεις γενικά, αλλά έδωσε και μια εξαιρετικά
εσφαλμένη κατεύθυνση στα κεφάλαια της βιομηχανίας
 η φούσκα των νέων τεχνολογιών του 1998-2000 και
η έκρηξη στις επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας
 1977 ως το 2000, το αμερικάνικο εμπορικό έλλειμμα
στα βιομηχανικά προϊόντα, αυξήθηκε 3,5 φορές,
κάνοντας κάθε χρόνο και νέο ρεκόρ

10. ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΕΡΔΟΥΣ: Η
ΑΧΙΛΛΕΙΟΣ ΠΤΕΡΝΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
 1997 – 1998  εμφάνιση της κρίσης στην
Ανατολική Ασίας
 Από το 1997 ως το 2000, η κερδοφορία στον μη
αγροτικό, μη μεταποιητικό τομέα μειώθηκε κατά
20%
 Η οικονομική άνθιση της δεκαετίας του 1990
ήταν πλέον ετοιμοθάνατη

11. Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΡΟΣ ΤΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ-ΦΟΥΣΚΑ
 Παραδοσιακές βιομηχανίες, όπως οι κλάδοι του ιματισμού, της
υφαντουργίας και της χαλυβουργίας, χτυπήθηκαν σημαντικά, όπως
έγινε και με τις στενά συνδεδεμένες μαζί τους μη μεταποιητικές
επιχειρήσεις
 2000 και 2001 η αύξηση της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης
στις ΗΠΑ μειώθηκε στο μισό
 Οι αλλαγές στο επιτόκιο των ενυπόθηκων δανείων καθορίζονταν από
τα μακροπρόθεσμα επιτόκια που με τη σειρά τους εξαρτιόταν από την
προσφορά και τη ζήτηση των δανειακών διαθεσίμων

12. Η ΥΠΕΡΔΙΟΓΚΩΣΗ ΤΩΝ
ΕΝΥΠΟΘΗΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ
ΔΙΑΣΩΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ
 Τον Νοέμβριο του 2002, η Fed, ανήσυχη ότι η ανάκαμψη μένοντας από
καύσιμα κινδύνευε να σταματήσει σχεδόν πριν καν αρχίσει, έριξε το
βραχυπρόθεσμο επιτόκιο κατά μισή ακόμα μονάδα
Δείκτης Housing Affordability Index των νέων
αγοραστών βρισκόταν ήδη σε χαμηλό επίπεδο
 2003-2004 ξεκίνησε μια απότομη μείωση των κριτηρίων
δανεισμού
αποτέλεσμα ήταν η αύξηση του ριψοκίνδυνου
δανεισμού να οδηγεί στην εκτόξευση των τιμών
των κατοικιών

13. Η ΦΟΥΣΚΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΟΔΗΓΕΙ
ΣΤΗΝ ΕΚΤΙΝΑΞΗ ΤΩΝ ΕΝΥΠΟΘΗΚΩΝ
ΔΑΝΕΙΩΝ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Πως κατέστη στα αλήθεια
δυνατό να χρηματοδοτηθεί η
διόγκωση του ριψοκίνδυνου
δανεισμού που διατήρησε την
επέκταση της φούσκας των
κατοικιών?

14. ΔΕΝ:
 έγινε προσπάθεια για αύξηση ενυπόθηκου στεγαστικού δανεισμού των
νοικοκυριών
 χορηγούσαν ενυπόθηκα δάνεια
Με στόχο να τα κρατήσουν και να κερδίσουν από τους τόκουςσ
Με τονέο μοντέλο δημιούργησαν
υποθήκες με ΣΤΟΧΟ να τις πουλήσουν σε τράπεζες επενδύσεων και να
κερδίσουν από την προμήθεια.
 φρόντισαν να υλοποιήσουν κάθε είδους δάνειο
 ΜΗ συμβατικά στεγαστικά δάνεια
 τα πουλούσαν σε Οίκους όμως τους οίκους τους πλήρωναν οι ίδιες οι
τράπεζες και είχε σαν ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ οι αξιολογήσεις να είναι λάθος
 άγνοια δανειοληπτών και πωλητών
 δεν είχαν γνώση
 είχαν την πίεση των στόχων

15.  Οι τράπεζες συνέβαλλαν στην διατήρηση της φούσκας
 βοήθεια από τις νοτιοασιατικές κυβερνήσεις
 Απαιτούνταν από τους επενδυτές να ρισκάρουν όλο και περισσότερο
προκειμένου να εξασφαλίσουν την ίδια απόδοση
 συνταξιοδοτικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρίες αντιμετώπιζαν
ανελαστικές υποχρεώσεις
ο μόνος τρόποςήταν να δεχτεί όλο και μικρότερης πιστοληπτικής
ικανότητας δανειολήπτες, με όλο και λιγότερο ευνοϊκούς όρους για
τους δανειστές

16. ΤΟ ΣΚΙΩΔΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΗ
ΦΟΥΣΚΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
 Δύσκολο για τράπεζες και επενδυτές να βγάζουν κέρδος
Για να συνεχίσουν να βγάζουν χρήματα:
3. να αναλάβουν ακόμα πιο ριψοκίνδυνα χρεόγραφα
4. να αυξήσουν τη μόχλευση των επενδύσεών τους
«σκιώδες τραπεζικό σύστημα»
 οι τράπεζες κατέχουν περιουσιακά στοιχεία

17. Η ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΑΡΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ
ΠΑΚΕΤΟ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ
 Παγκόσμια οικονομία: από την ύφεση στην ανάκαμψη
Απογείωση της αμερικάνικης ζήτησης στηριζόταν στο χρέος .
 Αυτό που έπρεπε να κάνουν οι επιχειρήσεις για να αναζωογονήσουν την κερδοφορία τους
δεν συμβιβαζόταν με αυτό που απαιτούσε η οικονομία για να επεκταθεί.
 Κορεσμένες αγορές
 Περιορισμένα κέρδη
 Μείωση κόστους με απολύσεις ,περισσότερη εργασία - λιγότερος μισθός = Αύξηση
ποσοστού εκμετάλλευσης προς όφελος των ποσοστών κέρδους
 Το συνολικό αποτέλεσμα ήταν ότι περιόρισαν ακόμη περισσότερο την αύξηση της
συνολικής ζήτησης μείωσαν ακόμη περισσότερο το δικό τους κίνητρο για αύξηση της
απασχόλησης και των επενδύσεων
 Το πρόβλημα ήταν η κρίση της μεταποίησης
 Οι βιομηχανικές εισαγωγές ξεπέρασαν τις βιομηχανικές εξαγωγές
Κυβερνήσεις (Ιαπωνία, Κίνα) αντιστάθμισαν την εκροή κεφαλαίων . Αγορές περιουσιακών
στοιχείων με δολάρια. Η παρέμβαση αυτή διατήρησε τα μακροπρόθεσμα δάνεια

18. 2006-2007 ΟΙ
ΦΟΥΣΚΕΣ
ΣΚΑΝΕ!

19. ΤΟ ΒΑΘΕΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
 η φούσκα στις κατοικίες της δεκαετίας του 2000 όταν θα έσκαγε, η οικονομία θα κατέρρεε
 Οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται
 η συμβολή της ανόδου των τιμών των κατοικιών εξαφανίστηκε, η οικονομία απέμεινε να δίνει
μόνη της ώθηση στον εαυτό της
 Η παγκόσμια πιστωτική αγορά αποτέλεσε την θεμελιώδη αιτία της φούσκας των ενυπόθηκων
δανείων μειωμένης εξασφάλισης
 αύξηση ρεκόρ του δανεισμού των νοικοκυριών
 Αποδυνάμωση του χρηματοπιστωτικού τομέα
 Η οικονομία χάνει την ικανότητα να δίνει ώθηση στον ίδιο της τον εαυτό
 κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα ήταν το ότι οι κυρίαρχοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι
επένδυσαν σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό και με εξαιρετικά υψηλό βαθμό μόχλευσης, αντί να
τα πουλήσουν σε άλλους επενδυτές σύμφωνα με το μοντέλο «δημιουργία προς διάθεση».
 οι οργανισμοί υπέστησαν τεράστιες απώλειες
 οι τιμές των σπιτιών συνέχισαν να κατρακυλούν
 η πραγματική οικονομία αδυνάτιζε διαρκώς.

20. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ
ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ
ΣΑΣ!
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΟΡΙΕΣ