1. GiẢI PHẪU GANGiẢI PHẪU GAN
PGSTS.LÊ ĐÌNH VẤN
BM: Giải phẫu – Trường ĐH Y dược
Huế

2. Gan là tạng lớn của
cơ thể
Nằm ở tầng trên
mạc treo kết tràng
ngang.
Ở ô dưới hoành phải
qua tận ô dưới
hoành trái

3. Trọng lượng:
– 1500g trên xác
– 2300 – 2500 g ở người sống
Kích thước: 28 x 15 x 8 cm

4. Giải phẫu mô tảGiải phẫu mô tả
Gan gồm có hai mặt
và một bờ
– Mặt hoành
– Mặt tạng
– Bờ dưới

5. Mặt hoànhMặt hoành
Có 4 phần
Phần trước
Phần trên
Hai phần này có Chỗ bám DC liềm chia mặt
hoành làm hai thùy: thùy phải và thùy trái
 Phần phải
 Phần sau (mặt sau theo quan niệm mốt số
tác giả khác): có vùng trần

8. Mặt tạngMặt tạng
Có ấn các tạng; các rãnh và khe tạo thành
chữ H
– Rãnh phải:
Phía trước là hố túi mật
Phía sau là rãnh TM chủ dưới
– Rãnh dọc trái
Phía trước: khe dây chằng tròn
Phía sau là khe dây chằng tĩnh mạch
– Rãnh ngang là cửa gan

9. Mặt tạngMặt tạng

10. Rãnh chữ H chia mặt tạng thành 4 thùy
– Thùy phải: bên phải rãnh phải chữ H
– Thùy trái : bên trái rãnh chữ H
– Thùy vuông: nằm trước cửa gan giữa hai
rãnh
– Thùy đuôi: sau cửa gan giữa hai rãnh:
phía trước có mỏm đuôi nằm giữa TM
chủ dưới và túi mật

11. Mặt tạngMặt tạng

12. Bờ dưới của ganBờ dưới của gan
Bờ dướiBờ dưới

13. Các bờ khác theo quan điểmCác bờ khác theo quan điểm
giải phẫu cũgiải phẫu cũ
Các tác giả Pháp và Gray mô tả gan có ba
mặt: trên dưới sau và 4 bờ:
– Bờ dưới: bờ đã mô tả
– Bờ sau trên: giữa pần trên và phaần sau mặt
hoành có lá trên DC vành bám
– Bờ sau dưới: giữa mặt tạng và phần sau mặt
hoành: chỗ bám của lá dưới dây chằng vành
– Bờ phải: mốc quan trong trong phân thùy gan

14. Các phương tiện cố định ganCác phương tiện cố định gan
và các dây chằngvà các dây chằng
TM chủ dưới
DC liềm
DC tròn gan: di tích TM rốn
DC vành gồm hai lá
– Lá trên
– Lá dưới
DC tam giác phải và trái
Mạc nối nhỏ

18. Cấu tạo của ganCấu tạo của gan
Gan được cấu tạo bởi ba thành phần chính
sau:
– Bao gan
– Nhu mô gan
– Mạch máu và đường mật trong gan

19. Bao ganBao gan
Gồm hai lớp
Lớp thanh mạc
Lớp bao xơ gan: nằm trong lớp thanh mạc.
Che phủ nhu mô gan, đến cửa gan bao lấy
thành phần của cuống glisson gọi là bao
glisson cho đến các khoang gian tiểu thùy

20. Mạch máu và đường mậtMạch máu và đường mật
TM gan: Tm gan phải, trái và giữa
Tĩnh mạch cửa
Động mạch gan
Đường mật
– Ba thành phần: đường mật, TM cửa và ĐM gan
nằm trong bao xơ gan tạo nên cuống Glisson
phân chia trong nhu mô gan.

21. Phân thùy ganPhân thùy gan
Lịch sử
Cantlie 1898, McIndoe et Counseller 1927,
Hjorstjö 1931,, Goldsmith và Woodburn en
1957, Couinaud 1957. Tôn Thất Tùng 1962,
Takasaki (1992), T.A.(1998); IHPBA (2000).

22. Phân thùy gan theo TT TùngPhân thùy gan theo TT Tùng
TT Tùng dựa vào cuống Glisson và TM trên
gan chia gan thành
Hai nửa: Gan phải và Gan trái
5 phân thùy: Trái, giữa, trước, sau và đuôi
8 hạ phân thùy: I-….VIII

23. Các TM gan và cuống glisson là cơ sở cho
sự phân chia gan. Hai hệ thống này đan xen
nhau như các ngón tay của hai bàn tay đan
vào nhau:
3 Tĩnh mạch gan: phải, trái và giữa nằm ở
các rãnh phân chia gan: 3 TM chia gan
thành 4 phần
Trong khi sự phân chia của cuống glisson
vào các phần của gan

24. Sơ đồ TM gan và cuốngSơ đồ TM gan và cuống
Glisson xen kẻ nhauGlisson xen kẻ nhau
A: Khe liên phân thùy phải
B: khe giữa
C: Khe liên phân thùy trái
1: TM chử dưới và các TM gan
2: Cuống Glisson phải
3. Cuống glisson trái

25. Các khe và các rãnhCác khe và các rãnh
Khe chính hay khe giữa
Khe liên phân thùy phải
Khe liên phân thùy trái
Khe phụ giữa thùy phải
Khe phụ giữa thùy trái

26. Khe chính (khe giữa)Khe chính (khe giữa)
 Mặt hoành: bên trái TM chủ dưới - giữa khuyết túi
mật
 Mặt tạng: Bên trái TMCD – đến giữa hố túi mật
 Khe giữa tạo với mặt phẳng ngang góc 75 0
với mặt
phẳng ngang (Khi nằm trong cơ thể còn khoảng 600)
 Khe này chứa TM gan giữa: tĩnh mạch gan giữa họp
với TM gan trái thành thân chung.
 Khe này chia gan thành hai nửa: gan phải và gan trái

27. A: gan trên bàn tay
B: gan trong cơ thể
1: Phân thùy trước
2: phân thùy sau

28. Khe liên phân thùy phảiKhe liên phân thùy phải
 Mặt hoành: từ TM chủ dưới chạt dọc theo chỗ bám
lá trên DC vành đến cách bờ phải 3 khoát ngón tay
chạy xuống dưới đến trung điểm giữa hố túi mật và
bờ phải gan
 Mặt tạng: từ TM chủ dưới – đến trung điểm giữa
hố túi mật và bờ phải gan
 Khe này chứa TM gan phải
 Khe liên phân thùy phải chia gan phải thành phân
thùy trước và phân thùy sau

30. Khe liên phân thùy tráiKhe liên phân thùy trái
 Mặt hoành: chỗ bám dây chằng liềm
 Mặt tạng: Rãnh dọc trái của chữ H
 Khe này chứa TM gan trái
 Khe liên phân thùy trái chia gan trái thành phân
thùy trái (bên) và phân thùy giữa

31. Các phân thùy gan nhìn từ dướiCác phân thùy gan nhìn từ dưới

32. Khe phụ giữa thùy phảiKhe phụ giữa thùy phải
Không rõ, nằm ngang qua giữa gan phải
chia phân thùy trước thành hai hạ phân thùy
V và VIII, phân thùy sau thành hai hạ phân
thùy VI và VII

33. Khe phụ giữa thùy tráiKhe phụ giữa thùy trái
Ở mặt hoành đường nối bên trái TM chủ
dưới đến chỗ nối 2/3 phải và 1/3 trái bờ
dưới của gan trái.
Mặt tạng đi đầu trái cửa gan đến chỗ nối 2/3
phải và 1/3 trái bờ dưới của gan trái.
Khe này chia phân thùy trái thành hai hạ
phân thùy II và III

35. Phân thùy Hạ phân thùy
Gan phải
Phân thùy sau
VI
VII
Phân thùy trước
V
VIII
Gan trái
Phân thùy đuôi ? I
Phân thùy giữa IV
Phân thùy trái
II
III

36. Các TM ganCác TM gan
TM gan phải: nằm ở khe liên phân thùy
phải, nhận máu từ phân thùy trước và sau,
Tm gan phải đổ máu vào TM chủ dưới.
Trong khoảng 20% trường hợp có nhiều
tĩnh mạch gan phải, đặc biệt TM gan phải
dưới dẫn lưu máu phần dưới gan phải về
TM chủ dưới

37. Các TM ganCác TM gan
TM gan giữa: nằm ở khe giữa, nhận máu từ
phân thùy trước và phân thùy giữa, TM gan
giữa họp với TM gan trái thành thân chung
trước khi đổ máu vào TM chủ dưới.
TM gan trái: nằm ở khe liên phân thùy trái,
nhận máu từ phân thùy giữa và phân thùy
trái.
Riêng phân thùy đuôi đổ máu trực tiếp vào
TM chủ dưới bằng một số TM nhỏ

38. A: gan trên bàn tay
B: gan trong cơ thể
1: TM cửa
2: TM chủ dưới

40. Sự phân chia của cuống GlissonSự phân chia của cuống Glisson
Ở cửa gan cuống Glisson chia thành hai
cuống phải và trái cho gan phải (1cm) và
gan trái (4cm).
Cuống phải chia thành hai cuống cho phân
thùy trước và sau; các cuống phân thùy chia
thành các cuống hạ phân thùy tương ứng

42. Cuống Glisson phảiCuống Glisson phải

43. Sự phân chia của cuống GlissonSự phân chia của cuống Glisson
Cuống trái chia thành 2 cuống
– Cuống cho hạ phân thùy II
– Cuống thứ hai chạy ra trước sau đó chia thành
hai cuống nhỏ cho hạ phân thù III và IV

45. Cuống Glisson tráiCuống Glisson trái

46. Chân thành cảm ơn sự theo của các anh chị
Địa chỉ tham khảo
http://bmgiaiphauhue.org/SACH/