Wim Davidse schetst in vogelvlucht de verwachte ontwikkelingen in de economie en arbeidsmarkt. Hij is futurist, econoom, strategiecoach en directeur van Dzjeng. Eerder was hij directeur Strategie & Organisatie bij Vedior personeelsdiensten, lid van de Programmaraad van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie en onderzoeker-trendwatcher voor de Algemene Bond Uitzendondernemingen.

1. v 28 september 2010
Geen groei & geen personeel
Zo maar twee uitdagingen
voor de turbulente jaren ‘10
28 september 2010
drsWimDavidse
futurist econoom coach2succes
2
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 1

2. v 28 september 2010
De geschiedenis van voorspoed
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1001
Geluk Glk…
3
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
2008 – wie weet ‘t nog?
Krapte op de arbeidsmarkt,
hoog verloop
www.missethoreca.nl, 8 januari 2009
4
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 2

3. v 28 september 2010
2008 – wie weet ‘t nog?
De kredietcrisis
Ongeveer de helft verdampt!
5
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Economische groei en werk
Econ. gezondheid en werk
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
0,0%
-2,0%
-4,0%
-6,0%
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Ontwikkeling BBP Ontwikkeling werkgelegenheid Werkloosheidspercentage
6
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 3

4. v 28 september 2010
Werkgelegenheid (CBS Arbeidsrekeningen)
7,0%
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
-1,0%
-2,0%
-3,0%
-4,0%
-5,0%
-6,0%
-7,0%
-8,0%
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2
2008 2009 2010
Arbeidsjaren totaal Arbeidsjaren Industrie
Arbeidsjaren Zakelijke dv Arbeidsjaren Openbaar bestuur
Arbeidsjaren Gezondheids- en w elzijnszorg
7
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
3,9% → 4,8% → 5,6%
6,3% → 7,4% → 9,1%
3,6% → 4,5% → 5,3%
2,7% → 3,2% → 3,5%
8,7% → 11,0% → 12,9%
8,9% → 10,9% → 12,7%
8
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 4

5. v 28 september 2010
Fasten your seatbelts!
9
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Steunpilaren: overheid en uitvoer
10
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 5

6. v 28 september 2010
Volumemutaties in het MKB,
1)
naar sector1)
11
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
12
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 6

7. v 28 september 2010
13
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
14
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 7

8. v 28 september 2010
History doesn’t repeat itself.
But it does rhyme.
15
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Hele prestatie: historische krimp!
Economische groei NL 20e-21e eeuw
(CBS - Nationale Rekeningen)
10,0%
9,0%
8,0%
7,0%
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
1922
1925
1928
1931
1934
1937
1940
1943
1946
1949
1952
1955
1958
1961
1964
1967
1970
1973
1976
1979
1982
1985
1988
1991
1994
1997
2000
2003
2006
2009
-1,0%
-2,0%
-3,0%
-4,0%
-5,0%
16
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 8

9. v 28 september 2010
Economische groei afgelopen 90 jaar
17
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: Dzjeng
18
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 9

10. v 28 september 2010
Naar de toekomst –
economische groei NL
Econ. gezondheid en werk
12,0%
10,0%
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
0,0%
-2,0%
-4,0%
-6,0%
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Ontwikkeling BBP Ontwikkeling werkgelegenheid Werkloosheidspercentage
19
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS, CPB, Dzjeng
Banenontwikkeling per sector
UWV WERKbedrijf,
UWV WERKbedrijf,
Arbeidsmarktprognose 2010-2011-2015 (030610)
Arbeidsmarktprognose 2010-2011-2015 (030610)
(2008: 153)
20
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
!
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 10

11. v 28 september 2010
Vergrijzing: dé demografische trend
21
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS
Projected working-age population
(aged 15–64) in the EU-27,
2008 to 2050
22
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 11

12. v 28 september 2010
Dynamiek: 85% vervangingsvraag
Percentage werknemers dat binnen 5 jaar met pensioen gaat
Bron: ROA/Werkgeverpanel Metalektro meting 1, okt. 2008,
in ‘De nieuwsbrief Arbeidsmarktmonitor Metalektro’ van de Stichting A+O.
Bron: http://www.inoverheid.nl/artikel/nieuws/1969254/overheid-verwacht-grotte-uittocht-personeel.html,
15 april 2010
23
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Vacature-ontwikkeling per sector
UWV WERKbedrijf,
UWV WERKbedrijf,
Arbeidsmarktprognose 2010-2011-2015 (030610)
Arbeidsmarktprognose 2010-2011-2015 (030610)
(2008: 1.030)
24
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
!
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 12

13. v 28 september 2010
Naar de toekomst –
economische groei NL
Econ. gezondheid en werk
12,0%
10,0%
8,0%
6,0%
4,0%
2,0%
0,0%
-2,0%
-4,0%
-6,0%
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Ontwikkeling BBP Ontwikkeling werkgelegenheid Werkloosheidspercentage
Vermoedelijk de komende jaren tóch snel krapte
zoals we die in 1999-2001 en 2006-2008 hebben gekend.
Want wel veel vraag, vanwege vervanging.
25
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS, CPB, Dzjeng
26
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 13

14. v 28 september 2010
27
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
De vier-v uitdaging
Vinden Verleiden Vasthouden Vitaliseren
Welke mensen Hoe Hoe bind ik Hoe haal ik
& segmenten interesseer ik de mensen het optimale
(functietype, die mensen & segmenten, uit de mensen
functieniveau, & segmenten, in de vaste én & segmenten
demografisch, wat moet ik ze in de flexibele die ik bind?
stijl, …) heb ik bieden, schil, die ik
nodig? wat zijn mijn moet/wil Hoe hou ik ze
positionering, behouden, vitaal en
Welke mensen mijn wat moet ik ze energiek
voldoen in propositie, en bieden? en hoe
aanleg aan mijn ontwikkel ik
ons profiel qua boodschap? Hoe creëer ik ze,
houding & werk- hoe maak ik
potentieel? Langs welke (onder)nemer- ze steeds
kanalen bereik loyaliteit? productiever?
Waar vind ik ik ze?
ze? Hoe creëer ik
employee
engagement?
28
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 14

15. v 28 september 2010
De trend van gevonden worden
in plaats van zelf te zoeken + social media
Bronnen:
http://www.intelligence-group.nl/bijblijven/nieuws?newspath=%2FNews%2Fnl%2FArbeidsmarktorientatie+verandert+fundamenteel (6/11/9)
29 http://www.intelligence-group.nl/bijblijven/nieuws?newspath=%2FNews%2Fnl%2FRecessie+maakt+geen+eind+aan+schaarste (2/11/9)
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
30
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 15

16. v 28 september 2010
31
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
32
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 16

17. v 28 september 2010
33
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 Bron: CBS, bewerking Dzjeng.
Visie:
mega-flexibiliteit,
permissive employment
Parttime werken
op verschillende, uitdagende trajecten
met eigen inbreng
en mogelijkheden voor groei
en p/w-balans
en daarnaast
een eigen bedrijfje
(of een paar).
34
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 17

18. v 28 september 2010
35
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Employee engagement: dé bron van succes
Fortune “100 Best to Work for”
vs Stock Market 1998-2006
Bronnen:
Gallup (2008),
36 ‘Employee Engagement. What’s Your Engagement Ratio?’.
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010 http://www.greatplacetowork.ie/great/graphs.php?page=1
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 18

19. v 28 september 2010
37
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Organizations will still
Organizations will still
be critically important in the world,
but as ‘organizers,’
but as ‘organizers,’
not ‘employers’!
not ‘employers’!
Charles Handy
Charles Handy
19e eeuw 20e eeuw 21e eeuw
38
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 19

20. v 28 september 2010
39
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Employee engagement?
40
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 20

21. v 28 september 2010
41
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
42
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 21

22. v 28 september 2010
In 2030 is 70% ZZP- er
43
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
44
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 22

23. v 28 september 2010
45
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Never waste a good crisis!
46
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 23

24. v 28 september 2010
47
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Pluriformiteit
48
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 24

25. v 28 september 2010
Krankzinnigheid:
Hetzelfde blijven doen
en betere resultaten verwachten.
49
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Wat anders doen
1. Begint met houding:
de werk(onder)nemer centraal
• Niet de sluitpost
2. vier-v management
• vinden, verleiden, vasthouden, vitaliseren
3. Segmentatie
• Pluriformiteit erkennen en ontrafelen
4. Drijfveren
• Wat mensen willen, wat hen stimuleert
5. Werkmerk
• 3 A’s: Afwijkend, Aantrekkelijk en Aanstekelijk zijn
• In P & O, interne & externe communicatie, managementstijl, …
6. Nieuwe concepten en nieuwe media
• Twitter etcetera
• Integraal flex-beleid en Crowdsourcing
• Sociale Innovatie, Het Nieuwe Werken, Duurzame Inzetbaarheid,
Slimmer werken, Diversiteitsbeleid, Talentmanagement,
Generatiemanagement, Levensfasemanagement, …
50 • …
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 25

26. v 28 september 2010
51
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Ideeën & Vragen
Kijk op www.dzjeng.nl
Mail naar wim@dzjeng.nl
52
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel | v 28 september 2010
Zo maar twee uitdagingen: geen groei & geen personeel 26